Historia TPD - Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Krakowie

Historia powstania Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.
Nazwa Towarzystwo Przyjaciół Dzieci po raz pierwszy pojawiła się w 1827
roku w Paryżu. Wówczas to powstała organizacja o nazwie Societe des Amis des
Enfants. Wobec coraz bardziej pogarszających się warunków życia klasy robotniczej
i wzrastających potrzeb opiekuńczych dzieci i młodzieży społeczeństwa Europy
podejmują różne próby organizowania opieki nad dzieckiem.
-
w roku 1869 powstaje Stowarzyszenie Dobroczynności w Anglii,
-
w roku 1878 Towarzystwo Opieki nad Dziećmi w Madrycie,
-
w roku 1880 Towarzystwo Włoskie Opieki nad Dziećmi.
Wzrost
śmiertelności
dzieci,
znaczna
liczba
podrzutków
i przypadków
dzieciobójstwa, bezdomność i włóczęgostwo rzesz dzieci i młodzieży zmobilizowało
starania o społeczny rozwój opieki nad dzieckiem. Warszawie w 1880 roku z
inicjatywy lekarzy, pedagogów i działaczy społecznych związanych z radykalnymi
ugrupowaniami politycznymi podjęto próbę powołania Towarzystwa Przyjaciół Dzieci
opierając się częściowo na wzorach francuskich. Starania o zatwierdzenie statutu
Towarzystwa ciągnęły się prawie 20 lat i nie zakończyły się sukcesem, bo zaborca nie
zgodził się nigdy na legalizację Towarzystwa. Mimo krótkiego, a także nie
usankcjonowanego formalnie działania, Towarzystwo zwróciło uwagę na potrzeby
dzieci pozbawionych opieki oraz dało impuls do poszukiwań skutecznych sposobów
zapewnienia dzieciom pomocy.
100 letnia historia TPD w Krakowie.
Ponad 33 lata później na nowo odżyła myśl, tym razem w Krakowie, powołania
Towarzystwa
Przyjaciół
Dzieci.
Jak
Towarzystwa Bronisława Bobrowska:
pisała
najwierniejsza
kronikarka
tego
„ [...] gromadka entuzjastów nowego
wychowania postanowiła zespolić wysiłki dla zorganizowania placówki społecznego
wychowania".1 Inicjatorami byli działacze Uniwersytetu Ludowego i Komitetu
Równouprawnienia Kobiet, którzy w połowie grudnia 1913 r. powołali Towarzystwo
Przyjaciół Dzieci w Krakowie. Byli to znani działacze krakowscy, powiązani
z postępowymi środowiskami inteligenckimi i robotniczymi, m.in.: Roman i Maria
1
B. Bobrowska rzeczpospolita Dziecięca. Wrocław 1962, s.15-16.
Bogdani, Helena Boguszewska, Bronisława Bobrowska, Tomasz Janiszewski, Marian
Falski, Alfred Merc, Stanisław Nowak, Helena Radlińska, Władysława WeychertSzymanowska, Wanda Zalewska i wielu innych.
TPD w Polsce.
W 1919 roku, a więc już w wolnej Polsce,
w Warszawie za sprawą i staraniem
znanego pedagoga , społecznika, publicystki i pisarki Stefanii Sempołowskiej
utworzono organizację o nazwie Robotnicze TPD.
Data i powstanie Robotniczego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Warszawie,
traktowane są jako początek działalności naszej organizacji w Polsce.
Lata 1939-44 to lata okupacji i kolejne znaczne ograniczenie dotychczasowej
działalności. Prowadzi się działalność podziemną w zakresie tajnego nauczania,
otacza się opieką sieroty wojenne, dzieci Zamojszczyzny i uratowane z pogromu
dzieci żydowskie.
W roku 1945 społecznicy z Robotniczego TPD podejmują inicjatywę na rzecz dzieci
wiejskich, gdyż wszystkie dotychczasowe działania skierowane były na pomoc dziecku
mieszkającemu w mieście.
W grudniu tego samego roku powstaje organizacja o nazwie Chłopskie TPD, którego
działalność skoncentrowała się na pomocy materialnej i zdrowotnej dla dzieci
wiejskich/ już wówczas fundowano stypendia / prowadzono masowe badania
lekarskie i dzieci zagrożone zdrowotnie kierowano do placówek takich jak sanatoria
i prewentoria.
W 1949 roku podjęto decyzję o połączeniu RTPD z ChTPD i powstania Towarzystwa
Przyjaciół Dzieci.
W roku 1952 zapada decyzja o likwidacji Towarzystwa.
Po roku 1956 po tzw. „Polskim Październiku”, działacze TPD podjęli starania
o reaktywowanie działalności Towarzystwa, mając świadomość potrzeb w zakresie
pomocy, w rozwiązywaniu problemów młodego społeczeństwa polskiego.
26 maja 1957 roku odbył się zjazd odrodzonego po okresie stalinizmu Towarzystwa, na
którym przyjęto nowy statut. Określił on zadania i wprowadził podstawowe ogniwo
organizacyjne: koło przyjaciół dzieci.
Przez cały okres działania Towarzystwo prowadziło kolonie, organizowało przedszkola
i domy dziecka.
Po roku 1957 nastąpił w miarę spokojny czas w działalności Towarzystwa. Sprzyjało to
rozwijaniu i powstawaniu wielu cennych inicjatyw w pracy na rzecz dziecka.
Dostrzeżono i doceniono pracę ogromnej grupy ludzi, głównie nauczycieli
czego
efektem było przekazywanie środków finansowych na konkretne działania :
Rok 1958
- podjęto organizację poradni społeczno-wychowawczych. W ramach
Towarzystwa Przyjaciół Dzieci działały do 1966 roku, a następnie przejęły je władze
oświatowe. Do roku 1966 powstało ich 69.
Rok 1962-63- powstanie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych.
Pierwszy z nich powstał w Warszawie, a drugi w Krakowie. Podjęły one działania w
zakresie opieki nad dzieckiem osieroconym.
W latach 90 tych działalność Towarzystwa zyskała na znaczeniu. Uwolniona od
wszelkich wpływów politycznych wtopiła się w nurt przemian i zaangażowała
w pomoc rodzinom dotkniętym i poszkodowanym przez skutki stanu wojennego.
Działalność TPD w Krakowie.
Obecnie, kontynuując cele i założenia statutowe, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci
jest organizacją rzetelną i sprawdzoną. Współpracuje z administracją publiczną
realizując zlecone przez nią zadania. Dotyczy to m.in. prowadzenia programów z
zakresu wypoczynku letniego, zimowego, projektów dotyczących profilaktyki,
rehabilitacji, ekologii, itp.
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci w Krakowie prowadzi
również;
 10 Świetlic Środowiskowych dla dzieci i młodzieży,
 Ośrodek Adopcyjny w Krakowie z Oddziałem w Tarnowie
 Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi,
 Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną-Ośrodek Wczesnego Wspierania
Rozwoju Dziecka,
 Dom Wczasów Dziecięcych w miejscowości Sól k/Żywca,
 Wypoczynek letni i zimowy dla dzieci i młodzieży