FULL TEXT - Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny
Transkrypt
FULL TEXT - Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny
174 47. Kongres Południowo-Afrykańskiego Towarzystwa Otorynolaryngologii Chirurgii Głowy i Szyi oraz Południowo-Afrykańskiego Stowarzyszenia Audiologów i Południowo-Afrykańskiego Stowarzyszenia Mowy i Słuchu Port Elizabeth 23–26 października 2011 47th Congress of South African Society of Otorhinolaryngology Head and Neck Surgery and the South African Association of Audiologists and the South African Speech Language and Hearing Association Port Elizabeth 23–26 Oct. 2011 Edward Mroczkowski Pol. Przegląd Otorynolaryngol 2012; 2 (1): 174-176 ©by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów – Chirurgów Głowy i Szyi South African Society of Otorhinolaryngology Head and Neck Surgery Adres do korespondencji/ Address for correspondence: imię i nazwisko: Edward Mroczkowski adres pocztowy: ul. Grzegorzewskiej 6 m. 78 02-777 Warszawa tel. 502 148 483 e-mail [email protected] W dniach od 23 do 26 października 2011 r. odbył się w Port Elizabeth 47. Kongres Południowo-Afrykańskiego Towarzystwa Otorynolaryngologii Chirurgii Głowy i Szyi (South African Society of Otorhinolaryngology Head Neck Surgery). Współorganizatorami kongresu było Południowo-Afrykańskie Stowarzyszenie Audiologów (South African Association of Audiologists) oraz Południowo-Afrykańskie Stowarzyszenie Mowy i Słuchu (South African Speech Language and Hearing Association). Port Elizabeth to największe miasto Prowincji Przylądkowej Wschodniej (Eastern Cape) i jeden z głównych portów morskich Południowej Afryki. Tu w roku 1488 wylądował portugalski odkrywca Bartolomeu Dias. Strategicznie położony nad Oceanem Indyjskim, stanowił bramę wjazdową imigrantów brytyjskich, holenderskich, niemieckich i azjatyckich. Urokliwe miasto i popularny ośrodek turystyczny z pięknymi plażami z powodu często wiejących tu wiatrów nazywane jest „Wietrznym Miastem”. Obrady kongresu odbywały się w historycznym Feather Market Convention Centre i w pobliskim ratuszu City Hall. Feather Market Hall został wybudowany w 1885 r. na fali szczytowego boomu jako hala targowa do składowania, a następnie eksportu wełny i... strusich piór. Eksport odbywał się poprzez Port Elizabeth. W wieku XIX handel strusimi piórami kwitł na potrzeby konsumentów europejskich. Feather Market to wspaniała architektura, do której inspiracje czerpano z takich budowli, jak Concertgebouw w Amsterdamie i Musikverein w Wiedniu. W 1980 r. budynek uznano za narodowy pomnik i przekształcono w eleganckie i wielofunkcyjne centrum kongresowe, koncertowe i wystawowe z miejscami siedzącymi dla 1187 osób. W sali znajdują się organy zbudowane w 1882 r., największy i najsilniejszy wtedy instrument w Afryce Południowej. Uroczyste otwarcie kongresu poprzedził recital organowy w wykonaniu znanego organisty koncertowego i kościelnego oraz kompozytora Alberta Troskie. W prezentacji materiału naukowego udział wzięli również wybitni przedstawiciele zagranicznych ośrodków klinicznych Szwajcarii, Niemiec i USA. Sesje rozpoczynały się od godziny 8 i trwały do godziny 17 z przerwą na obiad. Językiem oficjalnym kongresu był język angielski. Uroczysty obiad dla uczestników kongresu miał miejsce w salach dla VIP-ów na stadionie olimpijskim. Reprezentowane były jak zwykle liczne znaczące firmy farmaceutyczne i oferujące sprzęt medyczny. Kongres odbywał się pod hasłem poszukiwania równowagi (Finding the Balance) i składał się z części warsztatowej i akademickiej. Program akademicki obejmował następujące tematy wiodące: 1. Zawroty głowy (obwodowe, ośrodkowe), diagnostyka i terapia (opcja chirurgiczna i farmakoterapia). Problemy zawrotów głowy spotykane w RPA, w szczególności u chorych z chorobą HIV/AIDS. 2. Minimalnie inwazyjne postępowanie w chirurgii zatok przynosowych, wskazania do chirurgii wewnątrznosowej zatok przynosowych, sfenoetmoidektomia, dojście kombinowane do zatoki czołowej, endoskopowe dojście do dołu skrzydłowo-podniebiennego ( fossa pterygopalatina), zanikowy nieżyt nosa (rhinitis atrophica) po rozległych zabiegach wewnątrznosowych. 3. Chirurgia podstawy czaszki, minimalnie inwazyjna chirurgia w płynotoku nosowym. P o l s k i P r z e g l ą d O t o r y n o l a r y n g o l o g i c z n y t o m 1, n r 2 , k w i e c i e ñ - c z e r w i e c 2 0 12 175 4. Objawy otorynolaryngologiczne w chorobie refluksowej u dzieci, diagnostyka i leczenie. 5. Otochirurgia: uszkodzenia ucha zewnętrznego, postępowanie w zwężeniach przewodu słuchowego zewnętrznego, szczególnie wyroślach kostnych (egzostozy); postępowanie w wadach wrodzonych ucha (atrezja), chirurgiczna koncepcja rehabilitacji funkcjonalnej i kosmetycznej; postępowanie w porażeniu nerwu twarzowego; postępowanie w zmianach zapalnych jamy bębenkowej (epitympanic inclusion, mastoid exclusion) i chirurgia perlaka; zastosowanie chrząstki w tympanoplastyce w tym rekonstrukcja błony bębenkowej. 6. Tematyka audiologiczna: zaburzenia słuchu i równowagi u chorych z HIV/AIDS, jak również problemy z rozszczepem podniebienia i dysphagia u dzieci z HIV/ AIDS. 7. Zagadnienia etyczne w medycynie: przysięga Hipokratesa w interpretacji dnia dzisiejszego; medycyna i prawo – etyczne „czyń i nie czyń”; ocena narodowej ochrony zdrowia w RPA. Prof. David Parsons (University of North Carolina), mający duże doświadczenie w zagadnieniach związanych z chorobą refluksową, zwrócił uwagę, że wielokrotnie powtarzana antybiotykoterapia o szerokim spektrum w przewlekłych stanach zapalnych zatok przynosowych jest błędem. Refluks jest ważnym powodem zapalenia zatok przynosowych. Jako przyczyny zapalenia zatok przynosowych wymienił: 1) nawracające infekcje, 2) alergię, 3) zanieczyszczenie dymem tytoniowym, 4) przerost migdałka gardłowego, 5) chorobę refluksową. Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego, które są często spotykane u dzieci, to: suchy kaszel, bez wydzieliny, częste przełykanie, wymioty. Jego zdaniem, guzki śpiewacze na szerokiej podstawie są oznaką refluksu. Podkreślił, że jest zwolennikiem radykalnej adenotomii, lecz konserwatywnym w stosowaniu metody FESS (Functional Endoscopic Sinus Surgery). Duży migdałek III może powodować refluks. A zatem wskazana jest szeroka adenoidectomia, a w razie potrzeby również turbinectomia. W leczeniu refluksu zaleca unikać kofeiny, czekolady, herbaty, mięty, pomidorów, potraw pikantnych i z mleka oraz soków na 2 godziny przed snem, a najlepiej stosować zasadę: „idź spać z pustym żołądkiem” (go to bed with an empty stomach). Takie leczenie refluksu, zdaniem prof. Parsonsa, jest wystarczające, by uniknąć opcji chirurgicznej. W opcji farmakologicznej leczenia przewlekłego zapalenia zatok przynosowych Parsons dopuszcza stosowanie doustne glikokortykosteroidów. Warto zwrócić uwagę na tę część wystąpienia prof. Parsonsa, która dotyczyła mikrochirurgii wewnątrznosowej. Już we wstępie podał, że w chirurgii minimalnie inwazyjnej kieruje się szlachetną zasadą „nie szkodzić”. W związku z tym uważa za celowe pozostawienie części górnej wyrostka haczykowatego (superior uncinate), czyli pozostawienie do 1/2 processus uncinatus, aby w ten sposób zabezpieczyć przed uszkodzeniem zachyłek czołowy (recessus frontalis). Nie zaleca użycia noża sierpowatego do nacięcia błony śluzowej w okolicy wyrostka haczykowatego, gdyż może powodować powikłania i powstanie tzw. otworu haczykowatego uncinate window. Parsons jest zwolennikiem minimalnego postępowania w okolicy kompleksu ujściowo-przewodowego do tego stopnia, że nie radzi poszerzać ostium maxillare, uważając, że ujście naturalne zatoki szczękowej rzadko wymaga poszerzania, a tym bardziej tworzenia nowego. Dalsze jego uwagi dotyczące techniki, takie jak np. niepozostawiania gołej kości czy też unikania szarpania śluzówki, pokrywają się z opiniami wielu autorów. Przypomniał, że osiem dni po operacji rzęski zaczynają pracować, a tlenek azotu stanowi naturalny system obrony zatok przynosowych. A zatem, minimalnie inwazyjna technika chirurgiczna w operacjach nosowo-zatokowych jest koniecznością, w przeciwnym razie mogą wystąpić pooperacyjne problemy. W materiale retrospektywnym jednego z autorów afrykańskich pooperacyjny suchy nieżyt nosa (atrophic rhinitis) po rozległych operacjach zatokowo-nosowych występował u 70% operowanych pacjentów. Zastosowanie chrząstki w chirurgii ucha omawiał prof. James Loock (RPA). Wyjaśnił, dlaczego chrząstka stanowi dobry materiał do rekonstrukcji. Chrząstka ma następujące właściwości: dużą żywotność, strukturalną integralność, giętkość, podatność do obróbki i uzyskania odpowiedniej cienkości, przewodzenie dźwięku, a poza tym jej dostępność. Według Huetterbrincka, najlepsze przewodzenie dźwięku daje chrząstka o grubości 0,5 mm. Istnieją następujące sposoby jej użycia: technika palisadowa według Heermanna lub przeszczep złożony z ochrzęstnej i chrząstki (‘island’ in ‘sea’ of perichondrium) typu „chrząstka-wyspa”, „chrząstka-korek”, „chrząstka-mata”, technika mozaikowa lub w kształcie motyla (butterfly). Wyniki leczenia chirurgicznego perlaka ucha środkowego z rekonstrukcją przy użyciu chrząstki techniką butterfly świadczą o przydatności tej metody. Z kolei prof. Daniel Simmen (ORL Zentrum Klinik Hirslander, Zürich) przedstawił innowacyjne kierunki postępowania w dziedzinie rynologii, w szczególności chirurgii endoskopowej zatok przynosowych i podstawy czaszki, jak również chirurgii rekonstrukcyjnej i plastycznej twarzy. Omawiał też nowe trendy w chirurgii implantów ślimakowych. Zaznaczył, że u dzieci powinno się leczenie rozpoczynać wcześnie, a u starszych pacjentów nawet późno, ale zawsze jednocześnie i obustronnie. Miłą niespodzianką dla mnie było, gdy prof. Simmen, dowiedziawszy się, że jestem z Polski, wyjawił mi, że jego wuj Jan Zumbach był polskim pilotem. „Zgadza się – odrzekłem – na ścianie kościoła św. Katarzyny na warszawskim Służewie jest tablica poświęcona jego P o l s k i P r z e g l ą d O t o r y n o l a r y n g o l o g i c z n y t o m 1, n r 2 , k w i e c i e ñ - c z e r w i e c 2 0 12 176 pamięci”. Ppłk pilot Jan Eugeniusz Zumbach, Szwajcar z pochodzenia, był w czasie II wojny światowej dowódcą 303 Dywizjonu w bitwie o Anglię. Drugim wykładowcą zaproszonym ze Szwajcarii był prof. Thomas Linder z Lucerny (HNO Klinik Kantonsspital), zajmujący się otologią i chirurgią podstawy czaszki, implantami i porażeniami nerwu twarzowego. Promuje on minimalnie inwazyjną technikę chirurgiczną we współpracy z endokrynologami i onkologami. Prof. Michael Strupp (Uniwersytet Ludwika Maksymiliana w Monachium) przedstawił diagnostykę obwodowego i ośrodkowego uszkodzenia narządu równowagi, jak również współczesną farmakoterapię zawrotów głowy. W farmakologicznym leczeniu choroby Meniere’a nadal z wyboru pozostaje betahistina w dawkach od 144 mg dziennie, zwiększanych stopniowo do 288–480 mg dziennie. W migrenie przedsionkowej (vestibular migraine) ze spontanicznymi nawrotami ataków zawrotów głowy z towarzyszącymi bólami głowy, polecano aspirynę lub NSAID, a profilaktycznie betablokery. aminopirydyny, oxcarbamazepinę, metaprolol. P o l s k i P r z e g l ą d O t o r y n o l a r y n g o l o g i c z n y t o m 1, n r 2 , k w i e c i e ñ - c z e r w i e c 2 0 12