Uwagi do uchwały krajobrazowej

Komisja Zagospodarowania Przestrzennego i Gospodarki Komunalnej przy Radzie Osiedla Warszewo w Szczecinie ul. Szczecińska 12, 71­786 Szczecin [email protected]​ • www.warszewo.org.pl Szczecin, dn. 20­08­2016 Stanowisko ws. uchwały krajobrazowej Uchwalenie tzw. ustawy krajobrazowej dało samorządom narzędzia do ustalenia zasad oraz przede wszystkim skuteczne narzędzia egzekucji dotyczące dbałości o estetykę i krajobraz przestrzeni publicznej. Problem narastający przez wiele lat od zmiany systemu gospodarczego państwa przybrał w ostatnim czasie ogromne rozmiary, które zostają coraz częściej zauważane przez mieszkańców i podnoszone w publicznej dyskusji. Według badania TNS z 2013 roku 72% respondentów jest zdania, że ilość reklam w przestrzeni publicznej powinna zostać ograniczona, a 56% uważa że reklama zewnętrzna powinna zostać usunięta z centrów miast. Warto mieć na uwadze te badania tworząc nowe ramy prawne dla sytuowania reklam na terenie Szczecina. Przykład brazylijskiego Sao Paulo pokazuje, że nawet radykalne zmiany (​Lei Cidade Limpa
​
, z portugalskiego „​Prawo Czystego Miasta
​
”) usuwające wszelkie nośniki reklamowe z przestrzeni publicznej po kilku latach widocznych efektów są bardzo dobrze przyjmowane przez lokalną społeczność ­ 70% zadowolonych mieszkańców Sao Paulo po pięciu latach od wprowadzenia przepisów. Uwagi i pytania ogólne Czy uchwała krajobrazowa będzie mogła być aktualizowana? W dotychczasowej formule zapisy dot. reklam pojawiały się w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Poza oczywistymi wadami związanymi z czasochłonną procedurą uchwalania mpzp miało to jedną podstawową zaletę ­ możliwość aktualizacji (d
​ e facto zmiany planu) i dostosowania go do dynamicznie zmieniających się wyzwań i zagrożeń związanych z zagospodarowaniem przestrzeni. Co z reklamami w formie murali? W katalogu reklam brakuje wielkoformatowych reklam w formie artystycznych murali. Wydaje się, że tego typu forma reklamy o wysokich walorach artystycznych świetnie wpisuje się w przestrzeń miejską. Murale umieszczane najczęściej na ścianach szczytowych budynków nie muszą ograniczać się tylko do promocji akcji społecznych bądź instytucji kultury. Mogą z powodzeniem promować przedsiębiorstwa prywatne oraz ich produkty i usługi, czego bardzo dobrym przykładem jest mural PZU na rogu ul. Piłsudskiego i ul. Matejki. Co stanie się z legalnymi reklamami? Projekt uchwały zakłada, że wszystkie dotychczas umieszczone legalne nośniki nie będą podlegać regulacjom nowego prawa. W opinii Komisji jest to największa wada projektu uchwały. Intencją ustawodawcy, który dał samorządom nowe narzędzia prawne była chęć uporządkowania zaśmieconej przestrzeni wizualnej polskiego krajobrazu. Zgadzamy się z opinią że już samo oczyszczenie miasta z nielegalnych nośników przyniesie znaczącą poprawę. Warto jednak wykorzystać nowe prawo do usunięcia reklam z miejsc szczególnie istotnych dla krajobrazu miejskiego ­ reprezentacyjnych placów, węzłów komunikacyjnych, przedpól widokowych czy otwarć krajobrazowych, a więc w obszarach w których tablica reklamowa i urządzenie reklamowe przesłaniałoby elementy istotne krajobrazowo, architektonicznie oraz o znaczeniu społeczno­kulturowym. Tablice reklamowe i urządzenia reklamowe nie mogą być zwolnione z dostosowania do warunków nowej uchwały. ● Art. 37d ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym mówi o obowiązku dostosowania tablicy reklamowej lub urządzenia reklamowego do stanu zgodnego z prawem, albo usunięcia tablicy lub urządzenia (obowiązek o charakterze niepieniężnym). ● Ustawa krajobrazowa zmieniła również treść art. 121 §4 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W przypadku niewypełniania obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w stanie nieoszpecającym otoczenia będzie można nałożyć grzywnę wielokrotnie. Co stanie się w tzw. okresie przejściowym? Projekt uchwały przewiduje dwuletni okres dostosowania do zasad określonych uchwałą. Jeżeli intencją jest wykorzystanie tego czasu na oczyszczenie miasta z reklam nielegalnych, to uważamy że czas ten można skrócić do minimum ­ a więc 12 miesięcy, dzięki czemu pozytywne zmiany w przestrzeni publicznej będą zauważalne znacznie wcześniej. Ciąg widokowy i panorama z ul. Duńskiej Obecnie najbardziej zanieczyszonym wizualnie obszarem na terenie Warszewa (częściowo również os. Arkońskie­Niemierzyn) są okolice skrzyżowania ul. Duńskiej i ul. Belgijskiej. Znajdujemy tu cały katalog stosowanych obecnie nośników reklamowych i informacyjnych: ● szyldy związane z miejscem prowadzenia działalności, ● totemy reklamowe z cenami paliw (stacja paliw Shell), ● totem reklamowy z godzinami otwarcia sklepu (sklep Netto), ● billboardy reklamowe niezwiązane z gruntem (sklep Tesco) ● reklamy w formie tzw. “baner” (myjnia samochodowa) ● wysoki billboard trwale związany z gruntem (Stroer) ● jednostronna wysoka tablica z planem osiedla Warszewo ● jednostronna tablica informująca o stacji paliw i parkingu przy ul. Chopina ● reklamy na ścianach wiat przystankowych Do obecnego stanu rzeczy doprowadziło kilka czynników. Na omawianym obszarze występuje wyjątkowo duże zagęszczenie punktów handlowo­usługowych ­ znajdują się tu dwa supermarkety, stacja paliw, myjnia samochodowa, salonik prasowy, sklep mięsny, sklep spożywczy. Nie dziwi, że każdy z wymienionych podmiotów próbuje dotrzeć z aktualną ofertą do potencjalnego klienta. Co równie ważne ­ miejsce to znajduje się na początku osiedla ­ jest swego rodzaju wjazdem­bramą na Warszewo. Wytworzyło się tutaj swoiste centrum usługowe osiedla, które w godzinach popołudniowych jest pełne życia i ruchu wracających do domu mieszkańców. Jednak co jest szczególnie istotne ­ miejsce to stanowi wyjątkowy obszar w kontekście widoku na miasto i jednej z najbardziej eksponowanych panoram Szczecina. Niestety zaniedbania sprawiły że to szczególne miejsce stało się ofiarą wolnorynkowej gry podmiotów gospodarczych. Co szczególnie istotne ­ obszar jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego “​Warszewo­Rostocka” z 2005 r. Niestety zapisy planu w bardzo niewielkim stopniu chronią krajobraz oraz otwarcie widokowe na Szczecin czego efekty codziennie widzą mieszkańcy naszego osiedla. Dlatego jako Komisja chcielibyśmy wspólnie z Architektem Miejskim ze szczególną troską zająć się omawianym obszarem wykorzystując możliwości jakie daje ustawa krajobrazowa bądź w inny skuteczny sposób. Ul. Duńska, widok w kierunku południowym z zaznaczoną panoramą miasta (czerwiec 2016) Totemy reklamowe W projekcie nowej uchwały wśród katalogu nośników reklamowych zabrakło (takie zapisy znajdują się z mpzp „​Warszewo ­ Duńska 2”) niewysokich ­ ok. 3m totemów reklamowych ze zbiorczym zestawieniem podmiotów realizujących swoje usługi w najbliższej okolicy. W przypadku Warszewa istnieje co najmniej kilka miejsc ­ zwłaszcza wzdłuż ul. Duńskiej, gdzie nieestetyczne reklamy odsyłają odbiorców do miejsca działalności ­ najczęściej w jednej z bocznych ulic. Zbiorcze zestawienie kilku podmiotów w formie jednego nośnika reklamowego cechującego się wysokim poziomem estetycznym z pewnością znajdzie zastosowanie w wielu miejscach w Szczecinie o umiarkowanym stopniu intensywności zabudowy. Skrzyżowanie ul. Podbórzańskiej / ul. Maciejkowej (czerwiec 2016) Skrzyżowanie ul. Duńskiej / ul. Złotowskiej (czerwiec 2016) Grodzenie osiedli Ustawodawca wprowadzając nową ustawę dał również narzędzia do określenia zasad grodzenia obszarów w obrębie miasta. Wydaje się, że w kontekście coraz bardziej widocznych trendów dotyczących grodzenia zespołów mieszkalnych warto rozważyć wprowadzenie stosownych regulacji w tej dziedzinie. Mogłoby to skutecznie zapobiec wygradzaniu z przestrzeni miejskiej dużych obszarów i tworzeniu tzw. gett mieszkaniowych oraz utrudnianiu ruchu pieszego. Proponujemy dodać zakaz realizacji ogrodzeń od strony dróg publicznych, wyznaczonych ciągów pieszych z zastrzeżeniem, że nie dotyczy to murów oporowych. Przyjęte zasady odnoszące się do ogrodzeń osiedli wielorodzinnych powinny mieć na celu kształtowanie i zachowanie ładu przestrzennego ze szczególnym uwzględnieniem ochrony istniejących i kreowania nowych przestrzeni publicznych. Działania te powinny zmierzać do przywrócenia i kreowania otwartych (nieogrodzonych) przestrzeni publicznych, w postaci ulic, placów, parków, wnętrz osiedlowych dostępnych dla wszystkich i służących ogółowi. Poprawa dostępności lokalnych przestrzeni na rzecz łączenia sąsiadujących, użytkowanych publicznie wnętrz krajobrazowych, podnosi atrakcyjność funkcjonalną obszarów (komunikacyjną, wypoczynkową, handlową lub inną wynikającą ze specyfiki miejsca), tym samym podnosi atrakcyjność przestrzeni publicznych miasta i jego atrakcyjność dla społeczności lokalnych. Reklamy wyborcze W ocenie Komisji zupełnie niejasne są motywy zapisów dotyczących ekspozycji materiałów wyborczych i wyłączenia zasad ich sytuowania i wyglądu spod regulacji nowej uchwały. Okres kampanii przedwyborczych trwający zazwyczaj od 4 do 8 tygodni to również okres wzmożonego zanieczyszczenia wizualnego naszego miasta. Dotychczasowe przepisy (m.in. ZDiTM) dopuszczały katalog rozwiązań reklamowych wykraczający poza zwyczajowy zakres możliwości promocyjnych dostępnych na codzień. Dlatego na czas kampanii miasto bardzo często było zanieczyszczane tablicami reklamowymi umieszczonymi na słupach oświetleniowych oraz barierach separujących ruch. Ostatnio dopuszczono nawet reklamy w formie wolnostojących billboardów umieszczanych na ważnych skrzyżowaniach oraz w pasie drogowym. ​Zdaniem Komisji osoby ubiegające się o pełnienie funkcji publicznych (politycy, samorządowcy) powinny obowiązywać takie same zasady promocji jak wszystkich innych uczestników życia gospodarczeg​o. Nie widzimy żadnych przeszkód aby kandydaci korzystali z powszechnie dostępnych form reklamy na zasadach rynkowych, bez zbędnego uprzywilejowania. Z poważaniem, Marcin Szneider ­ Przewodniczący Wojtek Knap ­ Sekretarz Krzysztof Wiśniewski Paweł Kowalski