sekcja 3

Załącznik nr 1 do Regulaminu Konkursu
KARTA ZADANIA Z ZAKRESU OCHRONY PRZYRODY
1. Tytuł zadania:
Monitoring walorów przyrodniczych i zagrożeń oraz zabiegi czynnej ochrony na Wyspie
Sobieszewskiej w Gdańsku (rezerwaty przyrody „Mewia Łacha” i „Ptasi Raj”) w 2016 r.
2. Streszczenie projektu (maksymalnie 2 strony formatu A4):
Od momentu ponownego zagnieżdżenia się rybitw czubatych w rezerwacie Mewia Łacha
w 2007 r., członkowie Grupy Badawczej Ptaków Wodnych KULING prowadzą prace polegające
na ochronie fragmentu cypla po zachodniej stronie ujściowego odcinka przekopu Wisły przed
swobodnym wstępem ludzi. Dzięki temu ptaki gniazdujące na plażach mają szanse na udane lęgi.
Oprócz ochrony cypla pilnowana jest utworzona w ujściu rzeki Wyspa, znajdująca się po stronie
„mikoszewskiej”, gdzie interweniujemy przy próbach penetracji tego terenu przez załogi łodzi
i jachtów, skutery wodne i kite-surferów. Tego typu zabiegi są także bardzo korzystne dla
wielogatunkowych stad ptaków wędrownych, które w okresie letnio-jesiennym wykorzystują rejon
ujścia Wisły, jako miejsce odpoczynku i żerowisko.
Nasze wieloletnie doświadczenia pokazują, że takie działania w rezerwacie Mewia Łacha są
skuteczne. Dzisiaj jest to najcenniejsze w skali kraju miejsce lęgów gatunków ptaków
zasiedlających w okresie lęgowym wąski pas plaż i piaszczyste łachy. Najskuteczniejszą formą
ochrony gniazdujących tam ptaków jest skuteczne pilnowanie miejsc lęgowych przed turystami.
Takie działania zwiększają szanse sukcesu lęgowego rybitw i stosunkowo nielicznych sieweczek,
a niekiedy i ostrygojada. W sezonie lęgowym i polęgowym łachy są miejscem bezpiecznego
odpoczynku tysięcy ptaków różnych gatunków i powiększającego się z roku na rok stada fok
szarych (do 170 osobników w 2015 roku). Niestety też w okresie wiosenno-letnim w rezerwacie
(poza odgrodzonym i pilnowanym cyplem) codziennie pojawia się od kilkudziesięciu do kilkuset
turystów, większość pieszo, ale niektórzy docierają także od strony wody (jachty, skutery wodne,
motorówki, poduszkowce, surferzy). Wszystkie te naruszenia strefy objętej zakazem wstępu
stanowią zagrożenie dla lęgów, a zwłaszcza dłuższe i nieświadome przebywanie w kolonii rybitw.
Zdarzeń takich odnotowujemy coraz mniej, jednak naganne zachowania nawet pojedynczych
turystów i osób miejscowych mogą być poważnym zagrożeniem dla kolonii, dlatego konieczne są
bezpośrednie reakcje w przypadku naruszeń. Obserwowany spadek liczby interwencji w ostatnich
latach potwierdza efektywność monitoringu i czynnej ochrony rezerwatu Mewia Łacha. Przy okazji
tych działań prowadzone są badania naukowe (obrączkowanie i liczenie ptaków), a także terenowe
zajęcia edukacyjne - służące przybliżeniu walorów przyrodniczych rezerwatu „Mewia Łacha” dla
niezorganizowanych i zorganizowanych grup turystów. Odbywa się to o stałych porach we
wskazanym miejscu (informacja o spotkaniach dostępna na wielu tablicach informacyjnych
i w Internecie). Zajęcia te prowadzą doświadczeni edukatorzy przy wykorzystaniu rozmaitych
środków i metod (foldery, tablice edukacyjne, obserwacja bezpośrednia).
Wszystkie te działania są także podstawą do wciąż rozwijanej działalności edukacyjnej
adresowanej do szerokiego kręgu odbiorców. Informacje na temat walorów przyrodniczych
rezerwatu oraz czynnej ochrony realizowanej przez stowarzyszenie docierają z roku na rok do coraz
szerszej rzeszy społeczeństwa. Z jednej strony za sprawą promocji prowadzonych działań i ich
efektów podczas różnych akcji edukacyjnych, w których bierze udział coraz więcej osób (np.
Bałtyki Festiwal Nauki, Ptasi Piknik, Bałtycki Piknik Ekologiczny i inne), z drugiej poprzez
Internet i związane z nim przedsięwzięcia, w które angażuje się grupa KULING (np. profil
„Chronimy NATURĘ na Wyspie Sobieszewskiej”, nasza strona WWW, strona www.kierunek
baltyk.pl”).
Drugim miejscem o dużym potencjale z punktu widzenia pozytywnych zabiegów ochronnych
dla gatunków związanych z plażą, jest na Wyspie Sobieszewskiej rezerwat Ptasi Raj. W 2016 r.
1z9
grobla w rezerwacie będzie niedostępna dla ruchu pieszego, pojawia się unikatowa okazja, by te
sprawdzone i skuteczne rozwiązania zacząć realizować też na Mierzei Messyńskiej w „Ptasim
Raju". Chociaż w 2015 r. w rezerwacie Ptasi Raj ograniczyliśmy dostęp ludzi do plaży i wydm na
Mierzei Messyńskiej, nie doprowadziło to do udanych lęgów ptaków. W roku 2016 chcemy
wykorzystać doświadczenia z poprzedniego roku dla skutecznej ochrony tez tego rezerwatu.
Angażując się w aktywna ochronę w obu tych rezerwatach należy też wykonać minimalny zakres
działań ochronnych wobec ptaków zasiedlających pozostałe plaże na Wyspie Sobieszewskiej –
także po to by zebrać dane z terenów niechronionych rezerwatowo i będących przedmiotem bardzo
intensywnej antropopresji w okresie wiosennym i letnim. Celem takich działań jest znalezienie
najlepszych metod ochrony ptaków oraz zebranie argumentów dla utrzymania działań
ograniczających wstęp ludzi w najwrażliwsze cenne przyrodniczo miejsca na polskim Wybrzeżu
Bałtyku. Sieweczki obrożne nadal gniazdują na całej długości plaży Wyspy Sobieszewskiej w
liczbie kilku par, z których dwie zakładają gniazda w rezerwacie Ptasi Raj. Mierzeja Messyńska
była jeszcze niedawno miejscem gniazdowania rybitw białoczelnych. Dziś jest w większości
zarośnięta rokitnikiem posadzonym przy umacnianiu brzegu w tym rejonie i nie pełni już swojej
wcześniejszej roli. Plan ochrony rezerwatu (do dziś nie przyjęty) i procedowany obecnie projekt
planu ochrony obszaru Natura 2000 Ujście Wisły zakłada m.in. wycinkę rokitnika, kanalizację
ruchu turystycznego i zakaz wstępu na Mierzeję Messyńską i przylegającą do niej plażę. Ponieważ
rozpoczyna się przebudowa grobli oddzielającej Ptasi Raj od Wisły Śmiałej planujemy w 2016 r.
kontynuację działań, które do końca przebudowy grobli pozwolą na powrót lęgowych ptaków
i zebranie argumentów dla utrzymania zapisów planów ochrony w dotychczasowym brzmieniu.
Większość możliwych do odjęcia działań jest w tej chwili uzgodniona z RDOŚ w Gdańsku i
wynika wprost z zapisów projektu planu ochrony rezerwatu lub projektu planu ochrony obszaru
Natura 2000 Ujście Wisły. Ewentualna realizacja innych zadań niż przedstawione w niniejszym
wniosku odbędzie się dzięki środkom własnym naszego Stowarzyszenia i wsparciu Grupy LOTOS
S.A (m.in. planujemy akcje wolontariatu pracowniczego przy porządkowaniu terenu i wycince
rokitnika – po uzyskaniu zgody RDOŚ). Ze środków WFOŚiGW chcemy przede wszystkim
wykonać i rozmieścić w terenie tablice informacyjne i ostrzegawcze. Mają one zmniejszyć ruch
osób po plaży i wydmach od strony wschodniej rezerwatu (m.in. informując o zamknięciu grobli).
Dodatkowe prace, wykonane na całej Wyspie Sobieszewskiej (z pominięciem rezerwatu Mewia
Łacha, gdzie nie ustawimy tego typu zabezpieczeń) obejmą wyszukiwanie gniazd sieweczek
obrożnych i ich zabezpieczanie – przed drapieżnikami za pomocą sprawdzonej na świecie metody
„kloszy” z siatki, które pozwalają ptakom swobodnie się przemieszczać do wewnątrz i na zewnątrz
tego klosza, a uniemożliwiają drapieżnikom plądrowanie gniazd. Jest to teren mocno
wykorzystywany przez ludzi, dlatego gniazda będą również oznaczane taśmami ostrzegawczymi i
przy każdym z nich (poza rezerwatem) będą stawiane tablice informacyjne. Pilnowanie obszaru i
podejmowanie interwencji w przypadku przekroczenia granic obszaru podlegającego ochronie,
które do tej pory realizowane było przez jedną osobę w rezerwacie Mewia Łacha, polegało na
informowaniu ludzi wchodzących do rezerwatu o jego walorach i obowiązujących zakazach. W
2016 r. planujemy również pilnowanie rezerwatu Ptasi Raj w okresie lęgowym (od maja do lipca).
Do głównych zadań dwóch osób pilnujących tego obszaru należeć będzie także wyszukiwanie
lęgów ptaków na plażach Wyspy Sobieszewskiej, zabezpieczanie ich i ograniczanie antropopresji w
samym rezerwacie analogicznie do prac prowadzonych dotychczas w Mewiej Łasze. Wydaje się, że
w okresie letnim pilnowanie ograniczone do weekendów powinno być wystarczające. Niestety
codzienne pilnowanie w tym okresie byłoby zbyt kosztowne, na szczęście większość par w tym
okresie wodzi już duże pisklęta, dzięki czemu te lęgi są mniej narażone na zniszczenie.
Planowane w 2016 roku nakłady finansowe w rezerwacie Mewia Łacha obejmują przede
wszystkim organizację pilnowania rezerwatu, monitorowania antropopresji - początkowo przez
dochodzące osoby pilnujące, a od początku lipca, przez utrzymywanie stałej bazy pełniącej też rolę
obozu naukowego (bazującej na udziale wolontariuszy) – środki z projektu przeznaczone będą na
organizację obozu i wyżywienie jego uczestników. Dodatkowym ważnym elementem
sfinansowanym ze środków WFOŚiGW w Gdańsku jest wynagrodzenie edukatora, który
2z9
codziennie w trakcie obozu prowadzić będzie edukację na platformie widokowej (rocznie z tej
formy zdobywania wiedzy korzysta ok. 2.500 osób, w większości dorosłych).
Podsumowując projekt przewiduje kontynuacje kompleksowych i efektywnych działań,
które mają na celu ochronę walorów przyrodniczych, z powodu których rejon ujścia Przekopu
Wisły podlega wielorakiej ochronie prawnej. Sprawdzone sposoby (tablice, ochrona, edukacja)
w 2016 r. rozszerzone będą na rezerwat Ptasi Raj (gdzie były realizowane już w 2015 r.) oraz dla
ochrony lęgów sieweczek obrożnych na plażach Wyspy Sobieszewskiej.
3. Lokalizacja i zasięg projektu (obszar na którym będzie on realizowany):
Plaże Wyspy Sobieszewskiej oraz rezerwaty przyrody – Ptasi Raj (Mierzeja Messyńska) i Mewia
Łacha (cypel po zachodniej stronie Wisły Przekop i wyspowe łachy)
4. Status ochronny obszarów/gatunków, których dotyczy projekt:
Obszary: rezerwaty przyrody (Ptasi Raj i Mewia Łacha ), obszar Natura 2000: Ujście Wisły
PLB220004.
Gatunki lęgowe ptaków:
Lp
Gatunek
1
Ohar Tadorna tadorna
2
Nurogęś Mergus merganser
3
Ostrygojad Haematopus
ostralegus
4
Sieweczka obrożna
Charadrius hiaticula
5
Populacja
lęgowa
(wielkość)
Ochrona
gatunkowa
w Polsce
Zał. I
Dyrektywy
Ptasiej UE
Przedmiot
ochrony
Natura 2000
Polska
Czerwona
Księga
Zwierząt
1-3 par
Całkowita
B
LC*
2-8 samic
z młodymi
Całkowita
C
0-1 pary
Całkowita
10-15 par
Całkowita
Sieweczka rzeczna Charadrius
dubius
0-3 par
Całkowita
5
Mewa srebrzysta Larus
argentatus
4-10 par
Częściowa
5
Śmieszka Chroicocephalus
ridibundus
ok. 120 par
Całkowita
6
Rybitwa rzeczna Sterna
hirundo
Ok. 300 par
Całkowita
Tak
B
7
Rybitwa czubata Sterna
sandvicensis
500-630
par
Całkowita
Tak
C
CR
8
Rybitwa białoczelna Sternula
albifrons
200-250 par
Całkowita
Tak
B
NT
VU
B
VU
B
* LC- nie wykazujące regresu populacji, ale o marginalnych i nietrwałych populacjach
Oprócz gatunków lęgowych beneficjentami projektu będzie szereg gatunków migrujących ptaków
wodnych, w tym gatunki będące przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000:
Biegus zmienny Calidris alpina (C)
Rybitwa czarna Chlidonias niger (C)
Mewa srebrzysta Larus argentatus (B)
3z9
Mewa siwa Larus canus (C)
Mewa mała Larus minutus (B)
Kulik wielki Numenis arquata (C)
Płatkonóg szydłodzioby Phalaropus lobatus (C)
Rybitwa wielkodzioba Sterna caspia (C)
Rybitwa rzeczna Sterna hirundo (B)
Rybitwa czubata Sterna sandvicensis (C)
5. Stan obecny. Opis problemów, potrzeb i zagrożeń, których rozwiązanie ma wspomóc realizacja
projektu. Na jakiej podstawie zostały zdiagnozowane?:
Na terenie województwa pomorskiego występują najważniejsze w Polsce miejsca gniazdowania
i odpoczynku ptaków wodnych, związanych obligatoryjnie lub fakultatywnie z wybrzeżem
morskim. Większość tych miejsc od lat objęta jest ochroną rezerwatową, co jednak nie zapobiegło
daleko idącej degradacji ich walorów i utraty siedlisk ptaków, powodując w konsekwencji
wyginięcie niektórych gatunków ptaków (np. lęgowej populacji biegusa zmiennego), czy mocne
ograniczenie potencjalnych miejsc do gniazdowania pozostałych (siewkowate, rybitwy
i blaszkodziobe). Najważniejszym problemem w ochronie miejsc gniazdowych tych gatunków jest
nadmierna presja turystyczna (plażowanie, wędkarstwo, wind- i kite-surfing, żeglarstwo, pływanie
szybkimi jednostkami nawodnymi, jazdy motocyklami crossowymi i quadami). To właśnie
nieustający rozwój turystyki i powszechne ignorowanie istniejących zakazów powoduje coroczne
niszczenie zdecydowanej większości lęgów ptaków, zlokalizowanych na plażach i piaszczystych
łachach nad Zatoką Gdańską. Diagnoza obecnego stanu pochodzi z doświadczeń z prac nad
przygotowaniem planów ochrony: rezerwatów Mechelińskie Łąki, Ptasi Raj i Mewia Łacha oraz
obszarów Natura 2000: Ujście Wisły PLB220004, Zatoka Pucka PLB 220005, Zalew Wiślany
PLB280010 – w które to prace zaangażowani byli członkowie GBPW KULING oraz prac
naukowych, m.in. inwentaryzacji lęgów sieweczek obrożnych, mew i rybitw na terenach
województw pomorskiego i zachodniopomorskiego. Pilnowanie kluczowych miejsc rozrodu
zwiększa szanse na udane lęgi ptaków.
 Cel główny realizacji projektu:
Ograniczenie antropopresji w miejscach lęgów i odpoczynku ptaków na plażach i piaszczystych
łachach Wyspy Sobieszewskiej, co przekłada się na udane lęgi i wzrost liczby osobników
z populacji migrujących gatunków ptaków wymienionych w pkt. 4.
 Cele szczegółowe:
- ograniczenie antropopresji w rezerwacie Mewia Łacha w okresie od maja do września. Udane lęgi
ptaków na cyplu po zachodniej stronie rezerwatu i piaszczystych łachach (rybitwa czubata, rybitwa
białoczelna, rybitwa rzeczna, śmieszka, sieweczka obrożna, sieweczka rzeczna, ostrygojad).
- ograniczenie antropopresji w rezerwacie Ptasi Raj w okresie od maja do września. Udane lęgi
ptaków na Mierzei Messyńskiej (rybitwa białoczelna, sieweczka obrożna).
- ochrona przed drapieżnikami lęgów sieweczek obrożnych w rezerwacie Ptasi Raj i na plażach
Wyspy Sobieszewskiej – wzrost sukcesu lęgowego wyrażonego liczbą lotnych piskląt.
- analiza zebranych danych o drapieżnictwie na lęgach sieweczek obrożnych i możliwościach
zapobiegania temu zjawisku na podstawie oceny sukcesu lęgowego na trzech różnych obszarach –
rezerwat Ptasi Raj (ograniczony dostęp ludzi i zabezpieczone przed drapieżnictwem lęgi), rezerwat
4z9
Mewia Łacha (ograniczony dostęp ludzi i niezabezpieczone lęgi) oraz plaż między rezerwatami
(nieograniczony dostęp ludzi i zabezpieczone lęgi).
- monitoring zachowań ludzi w rezerwatach, ocena liczby i rodzaju naruszeń istniejących zakazów
– co przełoży się na lepsze planowanie sposobów udostępniania rezerwatu i ochrony siedlisk
ptaków w przyszłości
- liczenia i obrączkowanie migrujących ptaków siewkowych, co w wieloletniej perspektywie
pozwala na ocenę jakości siedliska (kondycja ptaków) i parametrów biologicznych
monitorowanych populacji (głównie biegusa zmiennego, w mniejszym stopniu innych ptaków
siewkowych)
6. Istniejąca dokumentacja związana z planowanym zadaniem (plan ochrony, ustalone zadania
ochronne, inwentaryzacja przyrodnicza, projekt rewitalizacji, wydane decyzje itp.):
 Projekt planu ochrony rezerwatu Ptasi Raj
 Projekt planu ochrony rezerwatu Mewia Łacha
 Projekt planu ochrony obszaru Natura 2000: Ujście Wisły PLB220004
 Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku z dnia 13 sierpnia
2014 r. w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Mewia Łacha”.
 Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gdańsku z dnia 13 sierpnia
2014 r. w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody „Ptasi Raj”.
 Porozumienie zawarte w dniu 14 kwietnia 2014 r. w Gdańsku pomiędzy Gminą Miasta
Gdańska […], Grupą Badawczą Ptaków Wodnych KULING […], Regionalną Dyrekcją
Ochrony Środowiska w Gdańsku […] i Urzędem Morskim w Gdyni […].
7. Doświadczenie osób/ zespołu realizujących projekt:
Grupa Badawcza Ptaków Wodnych KULING realizuje zadania z zakresu czynnej ochrony
rezerwatu Mewia Łacha od 2007 r. Prowadziliśmy prace z zakresu czynnej ochrony w rezerwatach
Ptasi Raj i Mechelińskie Łąki (2008-2010) oraz w rezerwacie Ptasi Raj ponownie od 2015 r.
8. Partnerzy przy realizacji projektu:
Partnerem może być inna organizacja, instytucja, a także osoba fizyczna. Należy dołączyć umowę
partnerską, porozumienie lub list intencyjny
L.p.
Partner
1.
Gmina Miasta Gdańska
2.
Regionalna Dyrekcja Ochrony
Środowiska w Gdańsku
3.
Urząd Morski w Gdyni
Rola partnera w projekcie
Porozumienie co do realizacji działań
ochronnych w rezerwacie Mewia Łacha, w tym
użyczenie terenu na cele obozu w rezerwacie
Mewia Łacha
Porozumienie co do realizacji działań
ochronnych w rezerwacie Mewia Łacha, w tym
zgody na badania naukowe.
Porozumienie co do realizacji działań
ochronnych w rezerwacie Mewia Łacha, w tym
zwolnienie z zakazów wynikających z art. 88
lit. l ust. 2 ustawy Prawo Wodne.
9. Etapy realizacji projektu (harmonogram realizacji zadań):
 Marzec - kwiecień – rewitalizacja starych i ustawienie nowych tablic informacyjnych w
rezerwatach, ustawienie w terenie fotopułapek fotografujących ludzi i zwierzęta w
5z9




rezerwatach, uzyskanie pozwoleń na postawienie drewnianego domku w rezerwacie Mewia
Łacha oraz uzyskanie zgody na badania naukowe w rezerwatach przyrody.
Maj - lipiec – pilnowanie przez osoby zatrudnione przestrzegania zakazów w rezerwacie
Ptasi Raj, monitorowanie lęgów ptaków (także na plażach Wyspy Sobieszewskiej poza
rezerwatami).
Maj - czerwiec – pilnowanie przez osoby zatrudnione przestrzegania zakazów w rezerwacie
Mewia Łacha, monitorowanie lęgów ptaków.
Lipiec - wrzesień – pilnowanie przestrzegania zakazów w rezerwacie Mewia Łacha przez
wolontariuszy, monitorowanie lęgów ptaków, prowadzenie obozu naukowego (liczenie i
obrączkowanie ptaków), edukacja na platformie w rezerwacie Mewia Łacha.
Październik - listopad – ewaluacja i rozliczenie projektu.
10. Metody realizacji:
 Oznakowanie rezerwatów (informacje o zakazie wstępu, informacje o lęgach ptaków,
o udostępnionych i zamkniętych ścieżkach) i bieżąca dbałość o stan tych tablic.
 Pilnowanie rezerwatów przez osoby zatrudnione (umowy – zlecenia, łącznie 62 osobodni),
stały kontakt 2-3 osób za pomocą przenośnych urządzeń radiowych, interwencje
w przypadku naruszeń zakazów (informowanie o zakazach, wzywanie Policji w
drastycznych przypadkach, zgłaszanie do Urzędu Morskiego naruszeń zakazów przez osoby
zmotoryzowane i na jednostkach pływających), kontrole fotopułapek.
 Organizacja i prowadzenie obozu naukowego w rezerwacie Mewia Łacha (65 dni) –
pilnowanie rezerwatu, interwencje w przypadku naruszeń zakazów (informowanie
o zakazach, wzywanie Policji w drastycznych przypadkach, zgłaszanie do Urzędu
Morskiego naruszeń zakazów przez osoby zmotoryzowane i na jednostkach pływających),
liczenie i obrączkowanie ptaków wodnych.
 Prowadzenie prelekcji na platformie widokowej w rezerwacie Mewia Łacha (pięć razy
dziennie przez 65 dni).
 Monitoring lęgów ptaków – kontrole piesze rezerwatów i plaż Wyspy Sobieszewskiej,
kontrole z wody piaszczystych łach, mapowanie stanu siedlisk ptaków (za pomocą GPS).
 Zabezpieczanie antydrapieżnicze znalezionych lęgów sieweczek obrożnych za pomocą
sprawdzonej na świecie metody „kloszy” z siatki, które pozwalają ptakom swobodnie się
przemieszczać do wewnątrz i na zewnątrz tego klosza, a uniemożliwiają drapieżnikom
plądrowanie gniazd. Ponieważ jest to teren mocno penetrowany przez ludzi – gniazda będą
oznaczane też taśmami ostrzegawczymi i przy każdym z nich (poza rezerwatem) będą
stawiane tablice informacyjne.
11. Przeszkody na jakie można natrafić podczas realizacji (np. opóźnienia
w realizacji poszczególnych etapów projektu, trudności w osiągnięciu zamierzonych wskaźników):
Najważniejszym czynnikiem (po antropopresji) ograniczającym sukces lęgowy ptaków
gniazdujących na plażach i piaszczystych łachach są warunki pogodowe. W przypadku długich
okresów zimna, deszczu, dużych wezbrań i sztormów – lęgi mogą być zniszczone (część lub nawet
wszystkie). Większość gatunków będących przedmiotem wniosku ponawia w takiej sytuacji próby
lęgów (choć nie wszystkie pary) i czas zaplanowanego pilnowania rezerwatów obejmuje także czas
trwania tych ewentualnych lęgów powtórzonych.
Intensywniejsze od typowego drapieżnictwo – np. przez pojawienie się nowych drapieżników jak
szop pracz – będzie wymagało zintensyfikowania obecności w terenie, odłowu zwierząt
i postępowania z nimi zgodnie z rozporządzeniem o gatunkach inwazyjnych. Możliwe jest również
6z9
stosowanie atrap lęgów z jajami nasączonymi siarczanem miedzi (gorzka sól) – co ma zniechęcać
do plądrowania gniazd.
12. Wskaźniki (wymierne rezultaty i produkty projektu):
 Liczba par lęgowych poszczególnych gatunków, oszacowany sukces lęgowy.
 Liczba interwencji, ich rodzaj (na lądzie, na łachach, na morzu, z zanotowaniem środka
transportu)
 Liczba osób biorących udział w pracach jako wolontariusze, liczba osób korzystających z
prelekcji na platformie widokowej
13. Niemierzalne efekty ekologiczne projektu:
 Poprawa świadomości ekologicznej turystów i mieszkańców Wyspy Sobieszewskiej.
 Praktyczne szkolenie wolontariuszy zaangażowanych w prace obozowe, część z nich zostaje
liderami projektów chroniących przyrodę w ich miejscu zamieszkania lub nauki.
 Wykorzystanie faktu zamknięcia na dwa lata grobli w rezerwacie Ptasi Raj do wykazania
pozytywnego efektu ograniczenia antropopresji na stan przyrody rezerwatu.
 Gromadzenie wiedzy na temat zachowań i oczekiwań ludzi spędzających czas wolny na
Wyspie Sobieszewskiej, co przekłada się na lepsze planowanie ochrony i udostępniania
rezerwatów.
 Poprawa walorów turystycznych Wyspy Sobieszewskiej.
14. Sposób monitorowania postępów oraz osiągniętych efektów i wskaźników:
Raport końcowy z wykonanych prac.
15. Sposób zapewnienia trwałości uzyskanego efektu ekologicznego projektu:
Tylko pokazanie decydentom (partnerom projektu) jakości uzyskanego efektu ekologicznego
i korzyści z niego płynących.
Udane lęgi ptaków (w większości długowiecznych) to zasilenie lokalnej populacji na wiele lat.
16. Planowana informacja i promocja osiągniętych efektów projektu:
 Udział w szeregu imprez plenerowych i propagowanie wiedzy o walorach rezerwatów (np.
BFN, Ptasi Piknik, Bałtycki Piknik Ekologiczny i inne).
 Przez Internet i związane z nim przedsięwzięcia, w które angażuje się grupa KULING (np.
profil „Chronimy NATURĘ na Wyspie Sobieszewskiej” na Facebooku, nasza strona
www.kuling.org.pl/uw, strona WWW.KierunekBltyk.pl).
 Artykuły w prasie, internecie, audycje radiowe i telewizyjne.
17. Finansowanie zadania:
Finansowanie ze środków WFOŚ w Gdańsku
(w zaokrągleniu do pełnych dziesiątek zł w dół)
Dotacja
Lp.
1
1
Wyszczególnienie (element
zadania)
2
zakup paliwa do łodzi oraz
transport samochodowy
Koszt
jednostkowy
(gdy istnieje
możliwość
jego
określenia)
3
w tym na pokrycie:
Koszt
kwalifikowa
ny
Razem
wydatków i
zakupów
inwestycyjnyc
h
wydatków
bieżących
(zł)
(zł)
(zł)
(zł)
5
6
7
8
Pożyczka
(zł)
4
2 000 zł
7z9
2 000 zł
2 000 zł
2
drobny sprzęt obozowy
(naczynia, latarki, ubrania
przeciwdeszczowe i in.)
1 200 zł
1 200 zł
1 200 zł
3
wyżywienie na obóz, gaz, środki
czyszczące, worki na śmieci,
apteczka itp.
9 000 zł
9 000 zł
9 000 zł
3 500 zł
3 500 zł
3 500 zł
2 000 zł
2 000 zł
2 000 zł
300 zł
300 zł
300 zł
300 zł
300 zł
3 300 zł
3 300 zł
3 300 zł
300 zł
3 000 zł
3 000 zł
3 000 zł
300 zł
110 zł
2 400 zł
7 150 zł
250 zł
2 400 zł
7 150 zł
250 zł
2 400 zł
7 150 zł
250 zł
3 000 zł
3 000 zł
3 000 zł
800 zł
800 zł
800 zł
2 000 zł
2 000 zł
2 000 zł
3 000 zł
3 000 zł
3 000 zł
1 500 zł
1 500 zł
1 500 zł
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
obrączki ornitologiczne
kolorowe
obrączki ornitologiczne
metalowe
pilnowanie rezerwatu 30.04 (1
dzień)
pilnowanie rezerwatu w maju
(11 dni)
pilnowanie rezerwatu w
czerwcu (10 dni)
pilnowanie rezerwatu w lipcu (8
dni)
edukacja obozowa (65 dni)
materiały biurowe, doładowania
regeneracja ścieżki edukacyjnej
- zakup niezbędnych
materiałów, dodruk tablic,
montaż
kontrole rezerwatu z wody w
maju i czerwcu (4 dni)
wynagrodzenie dla
myśliwego/odłów drapieżników
w żywołapki
konserwacja i obsługa alarmu na
platformie obserwacyjnej
200 zł
wykonanie tablic w Ptasim Raju
i na plażach Wyspy
16 Sobieszewskiej (wykonanie,
montaż) - ok. 20 szt. różnego
rodzaju
pilnowanie rezerwatu 30.04 (1
17
dzień)
600 zł
600 zł
pilnowanie rezerwatu w maju
18
(11 dni)
600 zł
6 600 zł
600 zł
6 000 zł
600 zł
6 000 zł
6 000 zł
6 000 zł
300 zł
300 zł
300 zł
600 zł
2 000 zł
4 200 zł
2 000 zł
4 200 zł
2 000 zł
4 200 zł
OGÓŁEM
2 000 zł
500 zł
63 000 zł
2 000 zł
500 zł
50 400 zł
2 000 zł
500 zł
50 400 zł
pilnowanie rezerwatu w
19
czerwcu (10 dni)
pilnowanie rezerwatu w lipcu
20
(10 dni)
wykonanie zabezpieczeń na
21 gniazda sieweczek obrożnych (4
szt.)
strona www - przygotowanie
22 informacji i aktualizacja
księgowość (7 miesięcy)
koordynacja i rozliczenie
24
projektu
25 ubezpieczenia
23
8z9
- zł
- zł
18. Wkład niepieniężny w realizację zadania:
 użycie sprzętu Stowarzyszenia – drewnianego domku o pow. 24 m2 wraz z całą
infrastrukturą obozową (wyposażenie domku, pułapki na ptaki i in.), dwóch fotopułapek
i urządzeń GPS, kajaka, łodzi z silnikiem 20 kM, pontonu z silnikiem 5 kM.
 wolontariat uczestników obozu i uczestników prac związanych ze sprzątaniem rezerwatów
(100-200 osób).
 Wykorzystanie do edukacji materiałów promocyjnych wykonanych w ramach projektu
Chronimy NATURĘ na Wyspie Sobieszewskiej (wystawa fotografii „Ujście Wisły. Scieżki
Natury”, foldery, ulotki, gry edukacyjne, podkładki pod naczynia, pocztówki i in.)
19. Dodatkowe informacje o projekcie:
19.1 Czy zadanie jest elementem większego projektu (nazwa projektu, przez kogo jest
realizowany)?
Program Chronimy NATURĘ na Wyspie Sobieszewskiej realizowany przez partnerską współpracę
ze Stacją Ornitologiczną Muzeum i Instytutu Zoologii PAN, Stowarzyszeniem Przyjaciół Wyspy
Sobieszewskiej i Grupą LOTOS S.A. obejmuje szereg działań związanych z ochroną przyrody
i edukacją ekologiczną na Wyspie Sobieszewskiej.
19.2 Czy podobne zadanie było już realizowane na obszarze objętym projektem? Jeżeli tak,
prosimy podać jakie były jego efekty oraz uzasadnić obecna konieczność realizacji zadania, jeżeli
nie, prosimy podać czy podobne zadanie było realizowane na innym obszarze i opisać jego efekty)
Rezerwat Mewia Łacha jest miejscem działań z zakresu czynnej ochrony od roku 2007,
kiedy rybitwy czubate zagnieździły się tam ponownie, po 16 latach przerwy. Przez sześć z ośmiu
sezonów lęgowych wielogatunkowa kolonia rybitw odnosiła sukces lęgowy i wychowywała
znaczne ilości piskląt. W 2015 r. 500 par rybitw czubatych gnieżdżących się w tej kolonii stanowiło
zapewne ok 20% całej bałtyckiej populacji lęgowej tego gatunku. Można już mówić o trwałej
obecności tych ptaków na liście polskiej awifauny lęgowej, pod warunkiem chronienia kolonii na
dotychczasowych zasadach. Rezerwat Mewia Łacha stanowi także jedno z nielicznych miejsc na
naszym wybrzeżu, gdzie z powodzeniem wyprowadzają lęgi sieweczki obrożne (11 par w 2014 r.!),
a swoje gniazda zakładał także ostrygojad. Ten ostatni gatunek jest ptakiem na tyle rzadkim w
Polsce, że pojedyncze pary lęgowe stanowią nawet do 5-10% krajowej populacji. Kolonia rybitw na
łachach skupia także po kilkaset par rybitw rzecznych i białoczelnych (największe kolonie w
Polsce, w przypadku rybitw białoczelnych skupiające znaczną część krajowej populacji i zapewne
produkującej większość piskląt jakie uzyskują lotność na terenie Polski!). Dodatkowo w 2014 r. w
rezerwacie po kilkudziesięciu latach przerwy zagnieździły się śmieszki (120 par) i powróciły w
2015 r., co daje nadzieję na kolejne lęgowe gatunki, które znane są ze współgniazdowania w
koloniach tych ptaków (mewy czarnogłowe, różne gatunki kaczek). Łącznie w 2015 r. na łachach w
rezerwacie gniazdowało ok. 1.000 par ptaków wodnych z siedmiu gatunków. Ochrona rezerwatu
przyniosła też trwałe osiedlenie się fok szarych, których w 2015 r. stwierdzono jednocześnie aż
170.
19.3 Czy wnioskodawca zakłada kontynuację projektu po zakończeniu realizacji zadania
zgłoszonego na Konkurs?
Grupa Badawcza Ptaków Wodnych KULING planuje przez kolejne lata prowadzić działania
służące ochronie ptaków na Wyspie Sobieszewskiej.
…………………………………….
pieczęć firmowa wnioskodawcy
.......................................................................................................
podpisy i pieczątki imienne osób uprawnionych do reprezentacji wnioskodawcy
9z9