Bezpieczna opieka i wychowanie

Leszek Zieliński
Stanisława Zielińska
Pilskie TKKF
www.tkkf.pila.pl; [email protected]
tel/fax 67 2122182
Bezpieczna opieka i wychowanie
Konwencja o Prawach Dziecka
W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podaje do
powszechnej wiadomości: w dniu 20 listopada 1989r. została przyjęta przez Zgromadzenie
Ogólne Narodów Zjednoczonych Konwencja o Prawach Dziecka.
Art. 1
Dla celów Konwencji „dziecko” oznacza człowieka, który nie ma 18 lat.
Art. 3
1. We wszystkich działaniach dotyczących dzieci, podejmowanych przez publiczne lub prywatne
instytucje opieki społecznej, sądy, władze administracyjne lub ciała ustawodawcze, sprawą
nadrzędną będzie najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka.
Art. 3
3. Państwa – Strony czuwają, aby instytucje, służby oraz inne jednostki odpowiedzialne za
opiekę lub ochronę dzieci dostosowały się do norm ustanowionych przez kompetentne władze,
w szczególności w dziedzinie bezpieczeństwa, zdrowia, jak również dotyczących właściwego
doboru kadr tych instytucji oraz odpowiedniego nadzoru.
Konwencja o Prawach Dziecka
Ustawodawcy prawa, ustanawiając przepisy i normy prawne bezpiecznej opieki i wychowania,
obejmują takie sfery działań, jak:
• Rozwój biologiczny, fizyczny i umysłowy,
• Racjonalne żywienie i higienę osobistą,
• Wypoczynek, regularny sen i relaks
• Ochronę przed zjawiskami patologicznymi.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy
• Art. 93 - Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom
• Art. 97 paragraf 2 - O istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie i brak
porozumienia między nimi rozstrzyga sąd.
• Art. 148 paragraf 2 – Nie może być ustanowionym opiekunem ten, w stosunku do kogo
zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie z obowiązków opiekuna.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy
• Art. 95 paragraf 1 – prawo i obowiązek rodziców do wychowywania dziecka,
sprawowania pieczy nad osobą i majątkiem
• Prawo reprezentacji przysługuje każdemu z rodziców równo
• Prawidłowe wykonywanie władzy rodzicielskiej to dbanie o dobro dziecka
• Powinność ta dotyczy nie tylko rodziców, rodziny, opiekunów, nauczycieli, ale również
nas wszystkich.
Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy
Art. 95 paragraf 2. Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską zobowiązane jest do
posłuszeństwa swoim rodzicom – opiekunom.
Kodeks Cywilny
Nauczyciel, za skutki wszelkich swoich działań, podejmowanych w czasie wykonywania
obowiązków zawodowych, podlega takiej samej odpowiedzialności, jak każdy funkcjonariusz
państwowy. Art. 426 – Małoletni, który nie ukończył lat 13, nie ponosi odpowiedzialności za
wyrządzoną szkodę.
Kodeks Karny
Art. 160 paragraf 2 – przewiduje odpowiedzialność karną sprawcy, który świadomie, umyślnie
naraża osobę powierzoną opiece na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub dużego
uszczerbku na zdrowiu.
Kodeks Karny
Art. 210 paragraf 1 i 2 – odpowiedzialność za pozostawienie małoletniego poniżej 15 lat bez
opieki, za porzucenie w czasie sprawowania opieki. Dla bytu tego przestępstwa nie jest
konieczne, aby nastąpił stan niebezpieczeństwa życia
lub zdrowia porzuconego. Jeśli
następstwem tego czynu jest śmierć osoby, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od
sześciu miesięcy do lat ośmiu.
Kodeks Karny
Każdy kto dokona czynu zabronionego określonego w kodeksie karnym podlega
odpowiedzialności karnej. Odpowiedzialność ta zależy od wieku osoby, która popełnia czyn
zabroniony oraz od rodzaju czynu. Odpowiedzialność karna obejmuje nieletnich, którzy
ukończyli 15 rok życia.
Kodeks Karny
Czyny przeciwko:
• życiu i zdrowiu (art. 148, 156)
• bezpieczeństwu powszechnemu (art. 163, 166)
• bezpieczeństwu w komunikacji (art. 173)
• środowisku (art. 187)
• obyczaju i wolności (art. 197)
• porządkowi publicznemu (art. 252)
Kodeks Karny
Z art. 10 kk za czyny zabronione odpowiedzialność karna sądowa. Jeśli ktoś zaniechał działania i
doszło do czynu zabronionego, to podlega karze (przestępstwo skutkowe z art. 2 kk).
Przesłanki do zagrożenia
• Liczba uczniów w grupie uczestniczącej w zajęciach przekracza normy bezpieczeństwa,
• Uczniowie zwolnieni z zajęć, nie ćwiczący, pozostający pod opieką prowadzącego,
• Zajęcia w terenie, na placach gier i zabaw, brak rozpoznania i sprawdzenia terenu,
• Brak dobrego przygotowania zajęć na etapie planowania formy.
Bezpieczeństwo życia i zdrowia dzieci w różnych formach edukacyjnych sportu
powszechnego, turystyki, gier i zabaw
Art.33 Ustawy o systemie oświaty
Zapewnienie uczniom bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki.
Rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002r (z późniejszymi zmianami) w sprawie
bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Dz. U nr 6 z 22
stycznia 2003r poz. 69.
Par 7.1 Teren szkoły i placówki ogradza się.
4. Szlaki komunikacyjne wychodzące poza teren szkoły i placówki zabezpiecza się w sposób
uniemożliwiający bezpośrednie wyjście na jezdnię. W miarę możliwości szlaki komunikacyjne
kieruje się na ulicę o mniejszym natężeniu ruchu.
Par 22
Udział uczniów w pracach na rzecz szkoły i środowiska może mieć miejsce po zaopatrzeniu ich
w odpowiednie do wykonywanych prac urządzenia, sprzęt i środki ochrony indywidualnej oraz
po zapewnieniu właściwego nadzoru i bezpiecznych warunków pracy.
Par 32.1
Przy organizacji zajęć, imprez i wycieczek poza terenem szkoły lub placówki liczbę opiekunów
oraz sposób zorganizowania opieki ustala się, uwzględniając wiek, stopień rozwoju
psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność osób powierzonych opiece
szkoły lub placówki, a także specyfikę zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki, w jakich będą się
one odbywać.
Szkoła –zwolnienia z zajęć wychowania fizycznego
• Regulacje - ile może opuścić lekcji i jaki ma to wpływ na końcową ocenę
• Rodzice – jednorazowe zwolnienie z lekcji
• Zwolnienie z wychowania fizycznego – orzeczenie lekarskie, że uczeń nie powinien
ćwiczyć ze względu na stan zdrowia przez okres … wydaje tylko lekarz; na wniosek
rodziców decyzję o nieklasyfikowaniu wydaje dyrektor
• Pytanie – co w zamian?
• Odpowiedź – alternatywny program zajęć
Przykład
Uczeń gimnazjum miał zabieg stawu biodrowego. Lekarz prowadzący napisał roczne
zwolnienie lekarskie z wychowania fizycznego. Dyrektor wydał decyzję administracyjną o
zwolnieniu ucznia z zajęć wychowania fizycznego. Uczeń poruszał się o własnych siłach, lekko
utykając. Przez okres ostatnich 6. lat, do czasu operacji, był uczniem klasy sportowej.
Decyzja dyrektora o wykluczeniu ucznia z zajęć wychowania fizycznego jest decyzją bardzo
szkodliwą, skazującą go na bezruch. Postępowanie, jakie powinno być wdrożone w zakresie
rehabilitacji powinno obejmować aktywność fizyczną programu szkolnego, wynikającą z
podstaw programowych. Dyrektor w oparciu o zalecenia ortopedy i lekarza prowadzącego
powinien ustalić proces rehabilitacji, z uwzględnieniem zajęć programowych, co pozwoliłoby
nauczycielom ocenić ucznia z postępów. Takie prawo posiada dyrektor szkoły i tak mu nakazuje
postąpić ustawa Konwencja Praw Dziecka.
Jak z powyższego wynika, to dyrektor szkoły/placówki powinien być osobą wiodącą do
prowadzenia stanu zdrowia ucznia do pełnej sprawności fizycznej. Każde inne
postępowanie jest działaniem na szkodę dziecka.
Opieka medyczna
Na zawodach międzyszkolnych/igrzyskach miejskich/innych - może sprawować tylko lekarz.
Pielęgniarka z uprawnieniami wykonuje tylko obsługę medyczną pod kierunkiem lekarza.
Lekarz może pełnić obydwie czynności sam – sprawować opiekę i obsługę medyczną.
Ratownik medyczny może zabezpieczać imprezę pod warunkiem, że istnieją możliwości
natychmiastowej pomocy lekarskiej.
Ubezpieczenia
1. Każdy organizator ma obowiązek ubezpieczenia imprezy - OC; szczególnie kadry
realizującej oraz uczestników, tzw. beneficjentów.
2. Nie ma statusu ubezpieczenia obowiązkowego – NNW.
3. Zawierane przez ucznia – zawodnika indywidualnie lub przez szkołę, klub.
4. Jako ubezpieczenie grupowe – ubezpieczenie formy, programu edukacyjnego, zajęć
pozaszkolnych.
5. Kadra musi się ubezpieczyć, jak w pkt. 1.
6. Porozumienie z ubezpieczycielem – wyjaśniać warunki wypłaty odszkodowania.
7. Przedmiot i podmiot ubezpieczenia.
8. Podmiot – osoby i rodzaje polis.
9. Przedmiot – forma, transport, sprzęt, rzeczy.
10. Unikać skrótów/sformułowań „tak jak warunki w par. 4 OWU” (ogólne warunki
ubezpieczenia).
Bezpieczeństwo życia i zdrowia dzieci w różnych formach edukacyjnych sportu
powszechnego, turystyki, gier i zabaw
Każda impreza powinna posiadać podstawowy akt prawny – regulamin zasad uczestnictwa, w
którym organizator wyznacza warunki i kryteria, których spełnienie daje gwarancje
bezpieczeństwa życia i zdrowia uczestników.
Odpowiedzialność Dyrektora
To on odpowiada za to, by jego pracownicy działali jak należy. Ceduje uprawnienia na
nauczyciela, opiekuna klasowego, wychowawcę, trenera, instruktora. Nie ma możliwości
dalszego cedowania opieki (np. koleżanka koleżance).
Przepisy prawa wymagają od nauczycieli – opiekunów ustawicznej edukacji w zakresie
nowoczesnej opieki warunkującej bezpieczeństwo życia i zdrowia dzieci w różnych formach
zajęć, z uwagi na ciągle zmieniające się uwarunkowania prawne.