TIK-szkoła ponadgimnazjalna

Transkrypt

MATERIAŁY POMOCNICZE
DO PROGRAMÓW ZAJĘĆ
POZASZKOLNYCH
DUŻYMI KROKAMI W CYFROWY ŚWIAT INFORMATYKI
MATERIAŁY POMOCNICZE
DO REALIZACJI PROGRAMU ZAJĘĆ POZASZKOLNYCH
Z TECHNOLOGII INFORMACYJNO-KOMUNIKACYJNYCH
DLA UCZNIÓW ZDOLNYCH
KLAS I-III / IV LICEUM I TECHNIKUM
Autorzy:
HALINA KRÓL
ANNA RAPPE
NOWY SĄCZ 2013
WPROWADZENIE – metoda projektu w nauczaniu
„Projekt to celowe działanie
wykonywane z całego serca”
H. Kilpatrick
Metoda projektu ma już dość długą historię. Mówi się, że pochodzi z początków
XX wieku i wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych. Są jednak w literaturze wzmianki
o tym, że jej źródła sięgają XVIII i XIX wieku. Na początku była stosowana w wyższych
szkołach zawodowych, ale z czasem zaczęła cieszyć się coraz większą popularnością
we wszystkich typach szkół. Prekursorami tej metody pracy z dziećmi byli pedagodzy:
H. W. Kilpatrick, J. A. Stevenson i J. Dewey. Jej istota polega na tym, że grupa osób
uczących się samodzielnie inicjuje, planuje i wykonuje pewne przedsięwzięcia,
a następnie ocenia je. Nauczyciel pełni tu funkcję wspomagającą. Podczas pracy
tą metodą uczniowie łączą działalność umysłową z działaniami praktycznymi.
Jest to uczenie się przez badanie interesującego ich problemu. Dlatego metoda projektu
daje
możliwości
wykorzystania
otaczającego
nas
życia
jako
laboratorium,
w którym odbywa się proces poznania.
W nauczaniu przez projekty/problemy, nazywane także PBL (problem based
learning), treścią nauczania są różne rozumienia danego zagadnienia. Nauczyciel
z eksperta w danej dziedzinie wiedzy zmienia się w trenera, który stawia
przed uczniem problemy, odpowiednio stopniując ich trudność. Wykorzystuje fakt
rozwiązywania przez ucznia problemu do rozwinięcia u niego takich sfer jak:
świadomość emocji, wartości, którymi się kieruje oraz różnorodności dostępnych mu
działań. Nauczyciel uczy także identyfikowania trudności oraz poszukiwania środków,
które umożliwią rozwiązanie tych trudności i spowodują, że uczeń dojdzie
do niekonwencjonalnych rozwiązań. Pod uwagę bierze jednak nie ilość zdobytych
informacji, ale sposób, w jaki uczeń te informacje zdobył oraz w jaki je zaprezentował
innym, a także to, w jakim stopniu wykazał się samodzielnością i kreatywnością
w poszukiwaniu rozwiązania.
Dzięki tej metodzie nauczania uczeń zyskuje świadomość tego, że rzeczywistość
można opisywać z różnych punktów widzenia. Nabywa on umiejętność elastycznego
wyboru różnych interpretacji i rozumienia rzeczywistości oraz swobodnego posługiwania
się tymi opisami przy rozwiązywaniu problemów. Nauczanie przez projekty pozwala
uczniom rozwinąć umiejętność poszukiwania i efektywnego wykorzystania źródeł
informacji. Motywuje do tego, by wyjść poza obowiązkowe pozycje książkowe i samemu
2
szukać
nowych,
interesujących
źródeł
wiedzy.
Zwiększa
ich
zaangażowanie
w wykonywane zadania. Nauczanie przez projekty pozwala uczniom rozwijać
umiejętność pracy w grupie. Muszą oni przede wszystkim podzielić między
siebie poszczególne zadania, komunikować się ze sobą, a także wzajemnie
się wspierać we wspólnej realizacji projektu.
Projekty stanowią swoisty „szkielet” doświadczeń edukacyjnych uczniów
i nauczycieli. Ich podstawą jest głębokie przekonanie, że uczenie się poprzez działanie
ma wielką wartość, a dyskusje w grupie oraz powrót do wcześniejszych pomysłów
i doświadczeń to najlepszy sposób na zdobywanie oraz poszerzanie wiedzy.
Istotą metody projektów jest samodzielna praca uczniów, w trakcie której mają
możliwość doskonalenia i nabywania całego szeregu umiejętności. Jeśli uczniowie
realizują swe zadania w grupach, to cały czas rozwijają następujące umiejętności:

podejmowania decyzji grupowych

rozwiązywania konfliktów

wyrażania własnych opinii i słuchania opinii innych osób

poszukiwania kompromisu

dyskutowania

dzielenia się w grupie rolami i zadaniami

dokonywania oceny pracy grupy.
Program, według którego będą realizowane projekty zakłada pracę metodą
projektu badawczego, problemowego. Projekt badawczy polega na:
zbieraniu przez uczniów informacji dotyczących określonego zagadnienia:

systematyzowaniu tych informacji;

opracowywaniu danych;

wysunięciu wniosków;

prezentacji efektów.
W typowym projekcie badawczym uczniowie kształcą i praktykują umiejętności
powiązane z kolejnymi etapami jego realizacji:
1. Wybór tematu i określenie celów projektu:

wykorzystanie pomysłów całej grupy;

dokonywanie selekcji tych pomysłów zgodnie z przyjętymi kryteriami;

formułowanie tematu;

formułowanie celów projektu.
3
2. Zbieranie i opracowywanie informacji:

korzystanie z różnych źródeł informacji;

krytyka tych źródeł;

analiza i selekcja informacji;

postawienie hipotez, pomysłów rozwiązania problemu.
3. Prezentacja projektu:

ćwiczenie
różnych
sposobów
zapisywania
i prezentowania
zebranych
materiałów;

przygotowanie i praktykowanie wystąpień publicznych.
Projekty mogą być realizowane indywidualnie lub w grupach. Zaletą projektu
indywidualnego jest rozwijanie u uczniów osobistej odpowiedzialności, łatwiej
też dokonać oceny pracy poszczególnych uczniów. Natomiast zaletą projektu
grupowego jest możliwość rozwijania przez uczniów rozlicznych umiejętności
niezbędnych do współpracy w zespole.
Wybór tematu projektu, w tym projektu badawczego może odbywać
się w różny sposób:

nauczyciel inicjuje projekt poprzez zajęcia wprowadzające w tematykę ogólną,
a uczniowie w grupach wybierają tematy szczegółowe;

uczniowie
wybierają
temat
spośród
grupy
tematów
podanych
przez nauczyciela – np. zawartych w materiale pomocniczym do zajęć;

wszystkie grupy realizują ten sam temat, określony przez nauczyciela,
zaś od uczniów zależy jedynie forma realizacji.
Określenie celów projektu
Uczniowie do wybranego zagadnienia opracowują w formie propozycji:

szczegółowy temat projektu ( tytuł);

cele projektu;

formę realizacji i prezentacji;

spodziewane rezultaty.
Po analizie propozycji nauczyciel z uczniami dokonuje akceptacji.
Kolejnym elementem pracy jest opracowanie instrukcji do projektu. Powinna
ona zawierać informacje ważne dla treści i formy realizowanego projektu.
Uczniowie
zgłaszają pomysł
tematu projektu i propozycję swoich działań
badawczych oraz wypracowują instrukcję wspólnie z nauczycielem.
4
W instrukcji powinny znaleźć się następujące elementy:

temat projektu i jego cele;

zadania, które mają prowadzić do realizacji celów;

źródła, w których należy poszukiwać informacji;

termin prezentacji projektu i terminy poprzedzających ją konsultacji;

możliwe sposoby prezentacji projektu i czas tej prezentacji;

kryteria oceny projektu.
Kolejnym elementem jest opracowanie planu projektu (opis projektu)
i harmonogramu działań – w przypadku dłuższego niż jedne zajęcia projektu.
Elementy projektu:

opisanie problemu;

zdefiniowanie i uszczegółowienie celów projektu;

propozycja rozwiązań;

harmonogram działań:

przydział zadań poszczególnym członkom zespołu;

rozplanowanie działań w czasie;

ustalenie szczegółowych kryteriów oceny prezentacji.
Wykonanie projektu
W trakcie realizacji projektu uczniowie prowadzą własne prace badawcze,
zbierają materiały, segregują je i opracowują równocześnie ucząc się. W tej fazie
nauczyciel dyskretnie nadzoruje prace uczniów, udziela im rad, ułatwia dotarcie
do zdobycia informacji, motywuje do skutecznego rozwiązania problemu.
Prezentacja projektu
W zależności od tematyki projektu prezentacja może być przedstawiona w formie:
Wystawy prac wykonanych przez uczniów (albumy, plakaty, rysunki, modele)
z ich komentarzem;

inscenizacja;

wykład, odczyt, prezentacja multimedialna, prelekcja;

plakat, broszura, gazetka itp.

pokaz filmu video;

prezentacja modelu;

podkast,

tutorial,
5

witryna internetowa.
Czas prezentacji powinien być wcześniej ustalony i jednakowy dla wszystkich
grup. W przypadku z rezygnacji z publicznej prezentacji projektu uczniowie
sporządzają pisemny raport z realizacji projektu. Może on zawierać:

stronę tytułową

spis treści

wstęp, streszczenie

część główną

wnioski

załączniki.
Ocena projektu zgodnie z ustalonymi kryteriami dokonywana jest zarówno
przez nauczyciela, jak i przez uczniów.
Aby ocena uczniów realizujących projekt była rzetelna, musi odbywać
się w sposób ciągły. Należy mówić tu o procesie oceniania, który skutkuje oceną
końcową za realizację projektu. Najdogodniejsze warunki do oceny uczniów powstają
w fazie wykonywania projektu. Wtedy nauczyciel ma okazję obserwować pracę
uczniów: zdobywanie i selekcjonowanie materiału, podział obowiązków, łączenie
teorii z praktyką i wreszcie – pracę indywidualną i grupową. Nauczyciel może
przygotować
sobie
arkusz
oceny
projektu,
który
pomoże
mu
dokonywać
systematycznej oceny.
Ocena nauczyciela:

bieżąca- monitorowanie postępów pracy w trakcie realizacji projektu

ocena końcowa - przedmiotem oceny końcowej jest to, co zostało zapisane
w kontrakcie; dokonywana w oparciu o wcześniej ustalone kryteria

ocena ucznia

uczniowie oceniają projekty innych uczniów (może to być cała klasa lub grupa)

samoocena – co się udało, a czego nie udało się zrealizować, dlaczego
nie wszystkie cele zostały zrealizowane, jak układała się współpraca, jak inni
ocenili naszą pracę?
Wybór innowacyjnej metody nauczania w oparciu o problem (PBL - problem
based
learning)
do
realizacji
zajęć
pozaszkolnych
dla
uczniów
zdolnych,
daje im możliwość nabywania wiedzy w kontekście problemu, wszystko rozwija się
wokół tego problemu, łącznie z celami kształcenia i poszukiwaniem źródeł informacji.
6
Grupa uczniów jest odpowiedzialna za zdefiniowanie problemu, opisanie
wstępnej wiedzy, którą posiadają, określenie nowej wiedzy, jaką należy zdobyć,
aby problem rozwiązać, wskazanie pierwszych działań (krok po kroku).
Każdy
uczeń
usystematyzować
ją
musi
i
indywidualnie
przedstawić
znaleźć
pozostałym.
część
Źródła
potrzebnej
zebranych
wiedzy,
informacji
są poddawane ocenie grupy i cykl się powtarza, aż uczniowie zadecydują, że problem
został poprawnie naświetlony a wszystkie tematy wystarczająco przeanalizowane.
Wtedy grupa może wygenerować działania, rozwiązania lub hipotezy. Cały proces
zachodzi pod okiem przewodnika (którym może być w początkowej fazie nauczyciel,
a w późniejszej jeden z uczniów wytypowany przez innych); rola przewodnika polega
na wspomaganiu uczniów w poszukiwaniu informacji, ale bez podawania wprost
informacji służących rozwiązaniu problemu. Przewodnik może zadawać pytania typu
"Co wiecie na ten temat?", "Gdzie możecie znaleźć tę informację?" "Co według
was należałoby teraz zrobić?"
Przedstawiony pisemnie autentyczny i złożony problem jest punktem
wyjściowym czynności uczniów na zajęciach pozaszkolnych. Uczeń musi zebrać
informacje i nauczyć się nowych pojęć, zasad czy umiejętności w miarę zbliżania się
do rozwiązania problemu.
Etapy rozwiązywania problemu:

rozpoznanie i sformułowanie problemu;

określenie przeszkód i ograniczeń;

wymyślenie rozwiązań;

wybór i sprawdzenie rozwiązania.
Poniżej przedstawiamy przykładowy model wykorzystania metody PBL na zajęciach
z uczniami – na podstawie materiałów D. Raine, S. Symons, PossiBiLities a Practice
Guide to Problem-based Learning in Physics and Astronomy – march 20051
Etap I – uczniowie dyskutują na temat zrozumienia problemu. Każdy uczeń
określa najważniejszy, jego zdaniem aspekt. W tym momencie może pojawić
się wrażenie, że uczniowie nie mają wystarczającej wiedzy, która pozwoliłaby
im rozwiązać problem.
1
http://www.le.ac.uk/leap/pblguide.pdf (dostęp 04.2013)
7
1. Etap II – uczniowie zapisują swoje sugestie dotyczące posiadanej wiedzy
tematycznej i wynikającej z doświadczeń, zdolności, etc., przydatnej do rozwiązania
problemu.
2. Etap III – uczniowie analizują postawiony problem, określają to, co wiedzą
i co powinni wiedzieć, aby rozwiązać problem, formułują swoją definicję – rozumienie
problemu. Mogą to robić indywidualnie – wtedy grupa musi zaakceptować wybraną
propozycję lub grupowo. Ten etap może być wielokrotnie realizowany w miarę
pojawiania się nowych informacji.
3. Etap IV – uczniowie wymieniają wszystkie możliwe rozwiązania i wybierają
to, które ich zdaniem może być najbardziej skuteczne.
4. Etap V – uczniowie wymieniają czynności, jakie powinni wykonać i określają
dla nich przedział czasowy.
5. Etap VI – uczniowie wyszukują informacje, dane potwierdzające wybrane
w etapie IV rozwiązanie. Dyskutują nad możliwymi źródłami informacji, ustalają
obszary poszukiwań informacji i przydzielają je członkom zespołu. Wybrane
rozwiązanie powinno zostać potwierdzone w wyniku poszukiwań. W przeciwnym
przypadku należy wrócić do etapu IV i wybrać inne rozwiązanie.
6. Etap VII – uczniowie zapisują wybrane rozwiązanie wraz z potwierdzającą
je dokumentacją. Całość powinni pokazać nauczycielowi, który może poprosić
uczniów o przedstawienie procesu działań oraz wyniku.
7. Etap VIII – uczniowie dzielą się wynikami poszukiwań z nauczycielem i innymi
uczniami (grupami) prezentując swoje działania, trudności, wnioski, nabytą
wiedzę, przekonując adwersarzy do swoich racji. Podczas prezentacji uczniowie
odpowiadają na pytania, sugestie ze strony rówieśników. Jeśli nie umieją
odpowiedzieć na pytanie, powinni potrafić zaakceptować ten fakt jako wyzwanie
do dalszego pogłębiania tematu. Ten etap jest bardzo ważny z punktu widzenia
oceny i samooceny ucznia, grupy. Uczniowie powinni być zadowoleni
z prezentacji i wysiłku, jaki w nią włożyli.
8
Zgodnie z założeniami Programu, przyjęto do realizacji metodą PBL
(problem based learning) następujące moduły tematyczne:
I.
SIEĆ GLOBALNA, SIECI LOKALNE
II.
POSZUKIWANY,
POSZUKIWANA,
czyli
wyszukiwanie
informacji
na określony temat
III.
GADU, GADU, GADU…, czyli o sposobach komunikacji
IV.
PRAWDA CZY FAŁSZ - przetwarzanie i wykorzystanie informacji
V.
PROMOCJA, REKLAMA W INTERNECIE
VI.
SZTUKA OBRAZU – grafika komputerowa
VII.
MULTIMEDIALNA AKCJA! – czyli jak tworzyć i wykorzystywać mulimedialne
zasoby cyfrowe
VIII.
PRZYRODA WOKÓŁ NAS – technologia informacyjna pomaga się uczyć
IX.
PORZĄDEK MUSI BYĆ! - BAZY DANYCH
X.
RAZEM W CHMURZE
Do każdego modułu zostało zaproponowane wprowadzenie wyjaśniające
istotę realizacji tego modułu oraz zwracające uwagę na walory poznawcze
i społeczno – wychowawcze zaproponowanego obszaru.
Moduły tematyczne zawierają 5 propozycji tematów projektów – zgodnie
z Programem. Każdy projekt został opisany poprzez:

cele operacyjne projektu

materiały pomocnicze do tematu projektu zawierające:
 propozycje szczegółowych pytań problemowych,
 propozycje zadań do wykonania przez uczniów,
 teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu
projektu,
 przykładowe karty pracy, instrukcje do wybranych, przykładowych
zadań.
Wszystkie elementy opisujące projekty są propozycjami nieskończonymi.
Cele operacyjne projektu są listą otwartą. Można uzupełnić ją o dodatkowe cele
szczegółowe określone przez nauczyciela i uczniów realizujących projekt.
Pytania problemowe szczegółowe zostały zaproponowane jako pomocnicze
do realizacji tematu wiodącego projektu.
9
Również
zadania
do
wykonania
przez
uczniów
są
tylko
propozycją.
Uczniowie na podstawie tematu głównego projektu mogą zaproponować inne
pytania problemowe i zadania do wykonania przez grupę.
Do każdego modułu została zaproponowana literatura przedmiotowa pozwalająca
na poszerzenie tematyki i materiałów źródłowych do realizacji tematów projektów.
Przykładowe materiały do planowania i ewaluacji pracy uczniów zostały umieszczone
po modułach projektowych jako propozycje do wykorzystania przez nauczyciela
prowadzącego zajęcia.
Kolejne rozdziały to opisy projektów zrealizowanych w Powiatowych Ośrodkach
Wspierania Uczniów Zdolnych nagrodzonych i wyróżnionych w konkursach powiatowych
na najlepszy projekt edukacyjny oraz Bank pomysłów zawierający ćwiczenia integracyjne,
relaksacyjne oraz rozwijające twórcze myślenie.
Życzymy wspaniałych pomysłów i udanych realizacji projektów
Autorki
10
Literatura dotycząca metody projektów, PBL

K. Mikina, B. Zając, Jak wdrażać metodę projektów? Podręcznik dla
nauczycieli i uczniów gimnazjum, liceum i szkoły zawodowej, Oficyna
Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2006

K. Chałas, W poszukiwaniu strategii edukacyjnych zreformowanej szkoły.
Metoda projektów i jej egzemplifikacja w praktyce, Wydawnictwo Nowa Era,
Warszawa 2000

J. Królikowski, Projekt edukacyjny, Wydawnictwo CODN, Warszawa 2000

Pedagogika w pokoju nauczycielskim pr. zbior. pod red. K. Kruszewskiego,
WSiP, Warszawa 2000.

Udane projekty nie tylko z matematyki, pr. zbior. pod red. M. Mikołajczyka,
PWN, Warszawa 2002.

E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie
- przewodnik po metodach, Zakład Wydawniczy SFS, Kielce 2000.

K. S. Cockrell, J. A. H. Caplow & J. F. Donaldson, A Context for Learning:
Collaborative groups in the problem-based learning environment. Review
of Higher Education 23 (3), 2000

M. Savin-Baden, Facilitating Problem-based Learning, Open University Press,
2003

D. Boud & G. I. Feletti, The challenge of problem-based learning, Kogan,
London 1991.

R. Delisle, How to use problem-based learning in the classroom, Asociation for
Supervision and Curriculum Development. Aleksandria, Wirginia USA, 1997

PossiBiLities. A Practice Guide to Problem-based Learning in Physics and
Astronomy, red. D. Raine, S. Symons, The Higher Education Academy,
Physical Science Centre, Hull (2005)

M. S. Szymański, O metodzie projektów, ŻAK wydawnictwo Akademickie,
2010

Metoda projektu, praca zbiorowa, Oficyna MM, 2011

U. Kierczak, Metoda projektów w pracy nauczyciela wychowania fizycznego,
Oficyna wydawnicza Impuls, Kraków 2012

Serwis CEO - http://www.ceo.org.pl/pl/spotkania-polonijne/news/pracametoda-projektu (data dostępu 25.04.2013)
11

Metoda projektów w serwisie ORE http://www.ore.edu.pl/index.php?option=com_phocadownload&view=category
&id=49:materiay-wypracowane-podczas-spotka-warsztatowych&Itemid=992
(data odczytu 25.04.2013)

Jak pracować metodą projektów? http://www.ezi.edu.pl/?id=432 (data odczytu
25.04.2013)

G. Czetwertyńska, Mamy prawdziwy problem.
http://lca.szkolazklasa.pl/197.xml (data odczytu 25.04.2013)

T. Adamowski, D. Frydecka, A. Kiejna, Opis metodologii kształcenia w ramach
nauczania opartego na rozwiązywaniu problemów, Katedra i Klinika Psychiatrii
AM we Wrocławiu: http://www.dbc.wroc.pl/Content/1711/m23.pdf (data
odczytu 25.04.2013)

P. Kopciał Project Based E-learning - nowy model e-kształcenia, E-mentor nr
3 (35) / 2010 http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/35/id/756 (data
odczytu 25.04.2013)

I. Maciejowska, Metody i techniki realizacji procesu dydaktycznego
sprzyjające kształtowaniu umiejętności, np. kształcenie na bazie problemu
(Project - based learning ), itp.,
http://www.nauka.gov.pl/fileadmin/user_upload/Finansowanie/fundusze_europ
ejskie/PO_KL/KRK/20110201/20110201_Maciejowska.pdf (data odczytu
25.04.2013)

Serwis http://www.bie.org/about/what_is_pbl/ pn. Project based learning for
the 21stcentury, wersja ang.

Serwis http://pbl-online.org/ pn. Project Based Learning The Online Resource
for PBL, wersja ang. hiszpańska, chińska

Serwis edutopia.org zawierający artykuły, filmy, przykłady projektów
realizowanych z wykorzystaniem metody PBL http://www.edutopia.org/projectbased-learning/, wersja ang.

Film pt. Project Based Learning: Explained, wersja ang. (3:50)
http://www.youtube.com/watch?v=LMCZvGesRz8

Film pt. Problem Based Learning, wersja ang. (3:41)
http://www.youtube.com/watch?v=sNhismExIwU
12
Moduł I: SIEĆ GLOBALNA, SIECI LOKALNE
Wprowadzenie
Pomimo, że Internet wydaje się mglisty i trudny do zdefiniowania, łatwo
jest ocenić jego wartość. Sieć Internet łączy obecnie wiele milionów komputerów
w różnych krajach na wszystkich kontynentach. Mówiąc Internet trzeba mieć na myśli
kombinację sieci, ludzi, którzy jej używają, programów służących do uzyskiwania
informacji i samą informację. Internet jest otwarty dla każdego, kto używa komputera
i modemu, i kto może połączyć się z komputerem będącym w Internecie.
Każdego dnia w Internecie mają miejsce następujące rodzaje komunikacji:
wymiana krótkich informacji towarzyskich, dostęp do najświeższych wiadomości z całego
świata, prowadzenie negocjacji handlowych, współpraca w badaniach naukowych,
wymiana informacji z innymi, którzy mają podobne hobby lub zainteresowania,
przesyłanie plików. Opinie krytyków Internetu są jednoznaczne: Internet to „globalny
śmietnik”, w którym każdy może stworzyć własną stronę WWW i opublikować na niej,
co mu się podoba. Skutek jest taki, że sieć Internet oferuje nam różnorodne treści,
od tych najbardziej prymitywnych po bardzo wartościowe i praktyczne. Od samego
użytkownika zależy wybór stron, materiałów, które go zainteresują i które zamierza
wykorzystać dla własnych potrzeb. Jednak fala informacji, jaką zostajemy w sieci „zalani”
powoduje, że często ściągamy i wykorzystujemy materiały bez odpowiedniej selekcji,
opracowania i sprawdzenia ich wiarygodności. Kształtowanie umiejętności wyboru oraz
krytycznej oceny znalezionych informacji stają się więc wyzwaniem dla edukacji.
Serwisy społecznościowe budzą zainteresowania dzieci i młodzieży.
Według badania Megapanel z marca 2011 roku, z social media korzystają niemal
wszyscy Internauci (aż 99,3%) i poświęcają temu średnio około 1,5 godziny dziennie2.
Zmienia się sposób korzystania z sieci. Epoki w cyberświecie trwają dziś o wiele krócej,
drastycznie skraca się czas, w którym pomysły są wdrażane, zanim nadejdzie
konkurencja. Przykładowy Facebook powstawał w epoce, gdy najważniejszy był Internet
(dziś są to aplikacje), zaś do rozpoczęcia pracy niezbędny był komputer.
Dziś aplikacje są lekkie, pobierane i wykorzystywane na urządzeniach mobilnych
bez konieczności przejścia przez desktop.
Przyglądnijmy się Internetowi z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości.
2
http://prnews.pl/marketing-i-pr/rola-social-media-w-budowaniu-wizerunku-firm-67011.html (dostęp: 04.2013)
13
Projekt 1: Jak Internet zmienia inne media?
Cele operacyjne projektu
Uczeń:

potrafi scharakteryzować zasoby sieci,

potrafi opisać możliwości współczesnych mass mediów,

wie jakie społeczne funkcje pełnią środki masowego przekazu.
2.2 Materiały pomocnicze do tematu projektu zawierające:

propozycje szczegółowych pytań problemowych,

propozycje zadań do wykonania przez uczniów,

teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu.
2.2.1 Propozycje szczegółowych pytań problemowych
1. Dlaczego Internet nadal zyskuje na popularności?
2. Które media są przejmowane przez Internet?
2.2.2 Propozycje zadań do projektu
1. Przedstawienie przyczyn wzrostu popularności Internetu.
2. Zaprezentowanie zmian jakie dokonał Internet w środkach masowego
przekazu.
2.2.3. Teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu

Nowe narodziny prasy,
http://www.mojeopinie.pl/nowe_narodziny_prasy,3,1249593954 (dostęp:
03.2013)

Mass media czwarta władza,
http://www.mojeopinie.pl/mass_media_czwarta_wladza,3,1215632599
(dostęp: 03.2013)

Mass media a Internet, http://em-jak-media.blogspot.com/2009/01/internet-todla-amerykanw.html (dostęp: 03.2013)

Pojęcia, http://www.szkolnictwo.pl/index.php?id=PU9866 (dostęp: 03.2013)
14
Przykładowa karta pracy do zadania 1.
Instrukcja: Scharakteryzuj w podanym kalendarium rozwój środków masowego
przekazu.
Lp.
Media
1.
XIX wiek – prasa
2.
Lata 20 XX wieku – film
3.
Lata 30 XX wieku – radio
4.
Lata 50 XX wieku – telewizja
5.
Lata 90 XX wieku - Internet
Charakterystyka
6.
7.
15
Projekt 2: Dlaczego coraz powszechniejszą staje się e-praca?
Uczeń:

potrafi scharakteryzować zasady e-zatrudnienia,

zna podstawy prawne e-zatrudnienia,

wie jakie społeczne funkcje pełnią środki masowego przekazu.
Materiały pomocnicze do tematu projektu zawierające:



Propozycje szczegółowych pytań problemowych:
1. Jak e-praca reguluje codzienne życie?
2. Dlaczego e-praca ma wielu przeciwników?
Propozycje zadań do projektu:
1. Opisanie wpływu e-zatrudnienia na codzienne życie.
2. Przedstawienie argumentów przeciwników e-pracy.
Teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu:

Dlaczego warto zająć się e-biznesem http://sebski.pl/wszystkie/dlaczegowarto-zajac-sie-e-biznesem/ (dostęp: 03.2013)

Zarabianie w Internecie http://e-praca.org/ (dostęp: 03.2013)
16
Projekt 3: Sieciowe gry – na ile są szansą, a na ile zagrożeniem dla edukacji?
Uczeń:

rozumie pojęcie gry sieciowe,

zna rodzaje gier internetowych,

potrafi zaprojektować grę edukacyjną.



1. Jak gra sieciowa może rozwijać umiejętności matematyczne?
2. Jakie elementy decydują o popularności gier?
1. Zaprezentowanie projektu sieciowej gry edukacyjnej.
2. Przedstawienie czynników decydujących o popularności gier sieciowych.
Teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu
Gry internetowe3 lub gry via WWW są gatunkiem gier komputerowych opierających
swoje działanie o przeglądarkę internetową i strony WWW (w odróżnieniu od gier online,
które również wykorzystują technologie internetowe, ale stanowią oddzielne aplikacje
np. Aplety Java lub aplikacje Flash). Gry internetowe to najczęściej po prostu odpowiednio
zaprojektowane witryny WWW wykorzystujące standardowe technologie Web takie jak
HTML, JavaScript, CSS. Wszystko co jest potrzebne aby korzystać z gry to:
dostęp do internetu, przeglądarka internetowa no i oczywiście odrobina wolnego czasu.
Nie wymagają instalacji dodatkowych programów ani zgrywania aktualnego stanu gry
na komputerze lokalnym. Wszystkie informacje o bieżącym stanie rozgrywki są
przechowywane na serwerze centralnym (serwerze gry). Umożliwia to prowadzenie
i kontynuacje rozgrywki w różnych miejscach na przykład w domu, pracy, kawiarence
3
http://graonline.toplista.pl/ (dostęp: 03.2013)
17
internetowej, uczelni itd. Bardziej rozwinięte gry internetowe mają swoje wersje
na urządzenia mobilne takie jak na przykład telefony komórkowe.
Gry sieciowe4 cieszą się coraz większym zainteresowaniem wśród internautów.
Jest to zupełnie nowy rodzaj rozrywki, który wciąga ludzi w każdym wieku. Czasy, że trzeba
było kupić grę na dysku i zainstalować na komputerze odchodzą w niepamięć. Każdy kto ma
dostęp do sieci woli grać z innymi użytkownikami niż samemu z komputerem.
Obecne gry sieciowe nie wymagają żadnej instalacji, wystarczy wejść na serwer z grą,
zalogować się aby przenieść się do wirtualnego świata. W zależności od zainteresowań,
można znaleźć grę dopasowaną dla każdego. Gracze spotykający się na serwerze tworzą
społeczność o podobnych zainteresowaniach. Oprócz samej gry, jest to miejsce spotkań
towarzyskich. Użytkownicy, za pośrednictwem forum rozmawiają ze sobą o grze jak
i o swoich prywatnych sprawach. Czas spędzony w sieci coraz bardziej się wydłuża kosztem
życia prywatnego. Życie w wirtualnym świecie staje się ważniejsze od tego w Realu,
jest to rodzaj nałogu od którego ciężko się uwolnić. Pozornie można sądzić,
że gry pochłaniają tylko dzieci i młodzież, tak wcale nie jest. Coraz więcej dorosłych ludzi
przyznaje się, że systematycznie odwiedza serwer ze swoją ulubioną grą.
Najbardziej wartościowe są gry strategiczne polegające na budowie miast lub całych
imperiów. Gracz może też się stać rolnikiem i uprawiać swoje wirtualne pole.
Gra sieciowa to nie tylko rozrywka, jej gracze z czasem sami mogą zakładać własne
serwery z grą. Dużym zainteresowaniem cieszą się gry które można współtworzyć.
Początkowo są to proste modyfikacje, własne grafiki, a w przyszłości to hobby zmienia się
w zaawansowane programowanie.
Administratorzy serwerów gier spotykają się
na specjalistycznych forach, gdzie wymieniają się wiedzą i wzajemnie uczą programowania.
Jest to przykład jak zabawa z komputerem zachęca do poznania tajników programowania
i zdobycia ciekawego zawodu programisty.
Zdecydowanie największa ilość graczy poświęca swój czas grze, aby oderwać się
od szarego życia w Realu. Spotkania z przyjaciółmi w sieci i wspólna zabawa, zastępuje
dotychczasowe rozrywki, jak oglądanie telewizji i wypoczynek na świeżym powietrzu.

Gra komputerowa dowodem na teorię społeczną http://www.ictpomorzezachodnie.pl/news/show/607(dostęp: 03.2013)

Teoria gier wyjaśnia działanie społecznościowych sieci: jesteśmy skazani
na Facebooka?
http://webhosting.pl/Teoria.gier.wyjasnia.dzialanie.spolecznosciowych.sieci.jeste
smy.skazani.na.Facebooka (dostęp: 03.2013)
4
http://online.freeware.info.pl/gry-sieciowe.html (dostęp: 03.2013)
18
Projekt 4: Jak pracować w chmurze informatycznej?
Uczeń:

rozumie pojęcie chmura informatyczna,

zna zalety pracy w chmurze,

potrafi wykorzystać zalety pracy w chmurze,

potrafi zaprezentować pracę w chmurze.



1. Dlaczego usługi w chmurze obliczeniowej wypierają tradycyjny sposoby
obliczeń informatycznych?
2. Jakie mechanizmy pracy w chmurze można wykorzystać w pracowni szkolnej?
1. Opracowanie zalet pracy w chmurze informatycznej.
2. Przedstawienie możliwości pracy w chmurze w pracowni szkolnej.

Wykorzystanie potencjału chmury obliczeniowej w Europie – na czym to polega
i co to dla mnie oznacza? http://europa.eu/rapid/press-release_MEMO-12713_pl.htm (dostęp: 03.2013)

Chmura obliczeniowa w nowej strategii UE http://prawo.vagla.pl/node/9866
(dostęp: 03.2013)

Chmura obliczeniowa zmienia rynek tradycyjnego oprogramowania
http://www.wirtualnemedia.pl/artykul/chmura-obliczeniowa-zmienia-rynektradycyjnego-oprogramowania (dostęp: 03.2013)
19
Rośnie światowy rynek cloud computingu, czyli mocy obliczeniowej oraz przestrzeni
dyskowych do przechowywania danych.
Rynek usług w chmurze obliczeniowej rośnie w tempie 40 proc. rocznie5
Szacuje się, że jego wartość przekracza już dziś kwotę 100 mld dolarów. Zainteresowanie
korzystaniem z tej usługi wzrasta z miesiąca na miesiąc. Głównie ze względu na niewielkie
koszty dla firm i użytkowników końcowych. Nieporównywalnie mniejsze do tych,
które musieliby wydać na budowę własnej infrastruktury informatycznej.
Cloud computing to jeden z najważniejszych trendów w branży IT. Usługa ta umożliwia
przechowywanie danych i aplikacji nie na komputerze użytkownika, a poza lokalną siecią,
korzystając z infrastruktury należącej do zewnętrznego dostawcy. W ten sposób użytkownik
ma dostęp do danych z dowolnego urządzenia: komputera lub urządzenia mobilnego,
który jest podłączony do Internetu.
Korzystając z chmury, możemy zbudować na przykład sklep internetowy, bazę danych, system
CRM (zarządzania relacjami z klientem) czy inne potrzebne rozwiązania. Klient nie musi
kupować licencji na oprogramowanie, instalować czy rozbudowywać własnych serwerów,
płaci tylko za to, z czego aktualnie korzysta.
– Szacuje się wielkość rynku cloud computingu na świecie na ponad 100 mld dolarów.
Rośnie on w tempie 30-40 proc. i to tempo wcale nie ma ochoty się zmniejszać –
mówi Janusz Żebrowski, prezes Grupy K2, właściciela Oktawave, czyli polskiej chmury
obliczeniowej.
Ojczyzną tego typu usług, których największym dostawcą jest firma Amazon,
są Stany Zjednoczone. W Europie chmurę oferuje tylko kilku usługodawców.
Wartość polskiego rynku cloud computingu szacuje się na ok. 200 mln zł.
Zalety chmury to elastyczność, łatwiejszy dostęp do infrastruktury, a przede wszystkim niższe
koszty działania, co zaczyna dostrzegać coraz więcej przedsiębiorców. Głównie są to duże
firmy, które na tego typu usługach opierają procesy archiwizacji czy testów i wdrożeń nowych
rozwiązań. Nie muszą bowiem kupować drogiego sprzętu czy inwestować w zabezpieczenie
swoich danych.
Także małe i średnie przedsiębiorstwa oraz startupy zaczynają dostrzegać zalety związane
z rozwojem tego typu rozwiązań informatycznych. Jak podkreślają dostawcy, chmura może
być również przydatna w instytucjach administracji publicznej i służby zdrowia.
Autor: Jan Głowacz
5
http://www.chip.pl/news/wydarzenia/trendy/2012/09/news/wydarzenia/statystyka/2013/02/rynekuslug-w-chmurze-obliczeniowej-rosnie-w-tempie-40-proc.-rocznie(dostęp: 03.2013)
20
Projekt 5: Jak urządzenia mobilne i nowe usługi sieciowe wpływają na rozwój
informatyki?
Uczeń:

potrafi wymienić i scharakteryzować nowe usługi sieciowe,

rozumie działanie urządzeń mobilnych,

wie, jakie czynniki wpływają na rozwój technologii informatycznych.



1. Jak nowe usługi sieciowe (np. praca w chmurze obliczeniowej) wpływają
na rozwój informatyki?
2. Rozwój jakich technologii informatycznych przyczynił się do szerokiego
stosowania urządzeń mobilnych?
1. Przedstawienie związku pracy w chmurze informatycznej od rozwoju technik
informatycznych.
2. Zaprezentowanie zależności stosowania urządzeń mobilnych od rozwoju
technologii informacyjnej.
 Historia urządzeń mobilnych http://social360.pl/historia-urzadzen-mobilnych-od1970-roku/ (dostęp: 03.2013)
 Urządzenia mobilne zdobywają Polaków
http://www.egospodarka.pl/83390,Urzadzenia-mobilne-zdobywajaPolakow,1,12,1.html (dostęp: 03.2013)
21
 Skutki rozwoju urządzeń multimedialnych
http://www.elearningessentials.com/skutki-dynamicznego-rozwoju-technologiiinformatycznych.php (dostęp: 03.2013)
Literatura i inne źródła informacji bibliografia

D. Lombard, Globalna wioska cyfrowa Drugie życie sieci, MT Biznes, 2009

L. Manovich, Język nowych mediów, Wydawca: WAiP Wydawnictwa
Akademickie i Profesjonalne, 2006

M. Filipiak, Wirtualny plac zabaw, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne,
2006

A. Keen Kult amatora. Jak Internet niszczy kulturę. WAiP 2007

Kultura Popularna, http://katalog.czasopism.pl/index.php/Kultura_Popularna__Marta_Klimowicz,_SPO%C5%81ECZNO%C5%9ACI_SIECIOWE_I_NASZAKLASA.PL (dostęp: 03.2013)

Państwa wirtualne, http://katalog.czasopism.pl/index.php/Kultura_Popularna__Grzegorz_D._Stun%C5%BCa%2C_Z_PAMI%C4%98TNIKA_MIKRONAUTY
(dostęp: 03.2013)

A. Miotk, Skuteczne social media. Prowadź działania, osiągaj zamierzone
efekty, Wydawnictwo Helion, 2013

Bezpieczny Internet http://bezpiecznyinternet.org/ (dostęp: 03.2013)

Praca w chmurze http://www.elskan.pl/praca-w-chmurze (dostęp: 03.2013)

Ograniczenia Internetu, http://kaznowski.blox.pl/2008/02/Zalety-i-ograniczeniainternetu.html(dostęp: 03.2013)
22
Moduł II: POSZUKIWANY, POSZUKIWANA – zbieranie informacji na określony
temat
Wprowadzenie do modułu
Wiek XXI często jest nazywany wiekiem informacji. To właśnie informacja stanowi
najcenniejszą wartość, a dokładnie dostęp do niej. W książkach czy gazetach mamy
do czynienia z informacjami, co do których możemy mieć nadzieję, że przeszły pewną
kontrolę
redakcyjną,
otrzymały
zatwierdzenie
wydawnictwa,
a
jeśli
znajdują
się w bibliotece zaaprobował je także bibliotekarz. Poszukiwanie informacji w sieci stało
się
w
dzisiejszych
czasach
łatwe,
a
równocześnie
niezmiernie
problemowe.
Jeśli z tej umiejętności nie zrobimy tematu do rozmowy i ćwiczeń, uczniowie poruszać
się na oślep w gąszczu (nie)wiedzy.
Uważa się kompetencję wyszukiwania oraz zbierania informacji za taką samą
umiejętność jak np. nauka języka. Potrzeba więc ćwiczeń i podejmowania wyzwań
badawczych pod okiem nauczycieli, co oznacza, że nauczyciel musi stawiać pytania
problemowe, na które nie można znaleźć odpowiedzi w parę sekund.
W Internecie na czytelnika spada ciężar oceny wartości informacji. Oto obok wielu
cennych informacji pojawiają się góry śmieci i bzdur powodujących szum informacyjny.
Szkolna
młodzież
potrzebuje
przewodnika
po
internetowym
uniwersum;
takim przewodnikiem powinien być prowadzący zajęcia, który ułatwi efektywne
i bezpieczne poruszanie się po stronach WWW.
Celem tego modułu jest pokazanie, jak uzyskiwać rzetelne, prawdziwe informacje
z sieci na zadany temat.
Kluczem do sukcesu uczniów jest wiedza, co jest dostępne w Internecie, a których
informacji należy szukać w innych zasobach.
Często potrzebne informacje uzyskujemy znacznie bliżej domu, prowadząc
badania ankietowe oraz przeprowadzając rozmowy (wywiady).
Podczas zajęć uczniowie nauczą się stosować takie techniki jak ankiety i wywiady,
do zebrania poszukiwanej wiedzy.
Uzyskane informacje następnie powinny zostać odpowiednio opracowane,
w wybranym programie lub innej graficznej formie i zaprezentowane.
23
Projekt 1: Jakie zainteresowania mają moi rówieśnicy?
Uczeń:






wykorzystuje wyszukiwarki internetowe w sposób zaawansowany,
wie, jakie techniki wykorzystuje się do zbierania opinii i informacji,
potrafi ułożyć kwestionariusz ankiety,
potrafi opracować wytyczne do wywiadu,
potrafi przeprowadzić analizę i selekcję zgromadzonych informacji,
potrafi opracować wyniki ilościowe i jakościowe zebranych informacji.



1. Jakie zainteresowania preferuje pokolenie Y?
2. Jak zebrać opinie i dokonać diagnoz na temat zainteresowań rówieśników?
1. Opisanie obszarów zainteresowań pokolenia Y
2. Przedstawienie
opracowanej
ankiety
opisującej
zainteresowania
moich rówieśników.

Pokolenie Y przytłoczeni rzeczywistością,
http://www.gs24.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20090207/REPORTAZE/87811
343 (dostęp: 03.2013)

Pokolenie Y, http://edukacjaprzyszlosci.blogspot.com/2009/01/pokoleniey.html (dostęp: 03.2013)

Pokolenie Y niszczy się samo? Coraz więcej ludzi cierpi na "iChoroby"
http://natemat.pl/44949,pokolenie-y-niszczy-sie-samo-coraz-wiecej-ludzicierpi-na-ichoroby (dostęp: 03.2013)
24
Materiał pomocniczy do zadania 1.
Instrukcja: Odpowiedz: czy zgadzasz się z taką prezentacją mocnych i słabych stron
Pokolenia Y?
Mocne strony
Słabe strony
znajomość nowych technologii
niechęć do podporządkowania się regułom
zadaniowe podejście do pracy
postawa roszczeniowa wobec pracodawcy
niezależność i ambicja
potrzeba stałej informacji zwrotnej i stymulacji
stawianie na osobisty rozwój
trudności w kontaktach bezpośrednich
(preferują komunikację elektroniczną)
nastawienie na zmiany i innowacyjność
skłonność do ryzyka
wysoka samoocena, jasne określanie
oczekiwań
problemy z przyjmowaniem krytyki
duże zaangażowanie w pracę, która interesuje
i daje satysfakcję
mniejsza skłonność do lojalności
duże znaczenie reputacji firmy i dobrej
atmosfery w pracy
własny komfort i wygoda zamiast poświęcania
się dla pracodawcy
dbanie o równowagę praca-życie
Źródło: Nowoczesna Firma
http://www.rynekpracy.pl/artykul.php/wpis.135/szukaj.1 (dostęp: 03.2013)
25
Materiał pomocniczy do zadania 2.
Propozycja kwestionariusza ankiety
Proszę Cię o wypełnienie kwestionariusza. Twoje odpowiedzi pomogą w poznaniu
Twoich zainteresowań. Proszę o udzielenie szczerych odpowiedzi na wszystkie
pytania.
Sposób wypełnienia ankiety:
1. Przeczytaj uważnie każde pytanie.
2. Przeczytaj wszystkie możliwe odpowiedzi.
3. Wybraną odpowiedź zaznacz znakiem X. Jeśli się pomylisz weź w kółko
odpowiedź błędną i postaw znak X przy odpowiedzi, którą na nowo wybierasz.
4. Na niektóre pytania możesz udzielić więcej niż jednej odpowiedzi – będzie
się przy nich znajdowała dodatkowa informacja.
Płeć
Kobieta

Mężczyzna

Wieś

Miasto do 50 tysięcy mieszkańców

Miasto od 51 do 100 tysięcy mieszkańców

Miasto powyżej 100 tysięcy mieszkańców

2. Miejsce zamieszkania
3. Typ szkoły, do której chodzisz
Liceum ogólnokształcące

Liceum profilowane

Liceum uzupełniające

Technikum

Technikum uzupełniające

Szkoła zawodowa

Jakiej dziedziny dotyczą Twoje zainteresowania?
((możesz zaznaczyć kilka
odpowiedzi)
Gry

Historia

Informatyka

Kino, film

Literatura

Moda

Motoryzacja

Muzyka

Nauka

26
Nauki ścisłe

Podróże

Polityka

Psychologia

Sport

Taniec

Teatr

Zakupy

Inna dziedzina (jaka?)

……………………………………………………………………………………………………….
Jaki jest twój ulubiony sposób spędzania wolnego czasu?
(możesz zaznaczyć
kilka odpowiedzi)

Aktywne uprawianie sportu (jakiego?)
…………………..…………………………………………………………………………………..
Chodzenie do dyskoteki

Czytanie książek

Granie na instrumencie

Granie w gry komputerowe (PC, PS )

Granie w gry planszowe

Imprezy ze znajomymi

Oglądanie TV

Przebywanie w domu z rodziną

Przeglądanie Internetu

Słuchanie muzyki

Spotkanie ze znajomymi

Uprawianie sportu

Wyjście do kina

Wyjście do teatru

Zakupy

Inne zajęcia (jakie?)

……………………………………………………………………………………………………….
Ile czasu tygodniowo poświęcasz na swoje hobby?
od 1 do 2 godzin

od 2 do 4 godzin

od 4 do 8 godzin

ponad 8 godzin

Bardzo dziękuję za wypełnienie kwestionariusza!
27
Projekt 2: Jakie są możliwości dalszej edukacji w Polsce i krajach
Unii Europejskiej?
Uczeń:


potrafi opracować wyniki ilościowe i jakościowe zebranych informacji,

potrafi wyrazić opinię na podstawie zgromadzonych informacji.



1. Jakie są różnice w systemach edukacji w krajach Unii Europejskiej?
2. Jakie są możliwości kształcenia w Unii Europejskiej dla ucznia polskiej szkoły
ponadgimnazjalnej?
1. Przedstawienie podobieństwa i różnice systemów edukacji w wybranych
krajach Unii Europejskiej.
2. Zaprezentowanie opinii na temat warunków i możliwości dalszej edukacji
w krajach UE.
 Program Socrates (Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji),
http://www.us.edu.pl/uniwersytet/programy/informator/spis44.php
(dostęp: 03.2013)
 Europejska sieć informacji o edukacji,
http://www.eurydice.org.pl/informacja_o_programie (dostęp: 03.2013)
28
Instrukcja: Wymień podobieństwa i różnice systemów edukacji w 4 wybranych
krajach europejskich.
Kraj
Podobieństwa
Różnice
29
Projekt 3: Jak można porównywać szkoły wyższe?
Uczeń:

wykorzystuje wyszukiwarki internetowe w celu odszukania odpowiednich
informacji o szkolnictwie wyższym,

potrafi odpowiednio opracować zebrane informacje,

potrafi wyrazić opinię o szkolnictwie wyższym na podstawie zgromadzonych
informacji.



1. Jakie są różnice pomiędzy wyższymi szkołami i kierunkami w Polsce?
2. Jak porównywać wyższe szkoły poza granicami Polski?
1. Przedstawienie podobieństw i różnic uczelni w Polsce.
2. Zaprezentowanie sposobu porównywania zagranicznych szkół wyższych.
 Uczelnie wyższe w Polsce, http://www.uczelnie.pro/ (dostęp: 03.2013)
 Europejska sieć informacji o edukacji,
http://www.eurydice.org.pl/informacja_o_programie (dostęp: 03.2013)
 Informator maturzysty http://www.informatormaturzysty.pl/ (dostęp: 03.2013)
30
Projekt 4: Jak rozpocząć działalność gospodarczą?
Uczeń:


potrafi znaleźć informację na temat rozpoczęcia i prowadzenia działalności
gospodarczej,

potrafi w praktyce wykorzystać uzyskane informacje.



1. Jakie podstawy prawne regulują zakładanie firm?
2. Jakie elementy są niezbędne, aby firma funkcjonowała na rynku?
1. Opracowanie zbioru przepisów prawnych niezbędnych do założenia firmy.
2. Zaprojektowanie modelu pozwalającego na sukces firmy.
 Jak założyć firmę, http://www.firmy-24.pl/jak-zalozyc-firme.php
(dostęp: 03.2013)
 Jak założyć firmę, http://www.biznes-firma.pl/d.102.Jak_zalozyc_firme.html
(dostęp: 03.2013)
 Przykładowy biznesplan, http://www.biznes-firma.pl/d.184.Biznesplan.html
(dostęp: 03.2013)
31
Czynności przy zakładaniu firmy zostały opisane w 7 krokach
Instrukcja: Wymień dokumenty oraz podaj opłaty, które będą potrzebne w kolejnych
krokach przy zakładaniu firmy.
Czynności
1.
Rejestracja
przedsiębiorcy
w Urzędzie
Gminy/Miasta
2.
Reglamentacja
działalności
gospodarczej
3.
Zgłoszenie rozpoczęcia
działalności do urzędu
statystycznego
i uzyskanie numeru
statystycznego
w systemie REGON
4.
Założenie rachunku
bankowego
i wyrobienie pieczątki
firmowej
5.
6.
7.
Konieczne dokumenty/Opłaty
Rejestracja w Urzędzie
Skarbowym
w celu uzyskania
numeru identyfikacji
podatkowej NIP
Zgłoszenie
przedsiębiorcy i jego
pracowników do
zakładu ubezpieczeń
społecznych (ZUS)
Zawiadomienie
Państwowej Inspekcji
Pracy o zatrudnieniu
pracowników
(http://www.firmy-24.pl/jak-zalozyc-firme.php) (data odczytu 30.11.09)
32
Instrukcja: Ułóż schemat biznes planu, który pozwoli przewidzieć rentowność firmy.
Lp.
1.
2.
3.
Elementy biznes planu
Opis
Opis przedsięwzięcia
Charakterystyka nakładów
inwestycyjnych
Źródła finansowania
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Wnioski końcowe
33
Projekt 5: Jak wykorzystać Internet do badań ankietowych?
Uczeń:

wykorzystuje Internet do prowadzenia badań ankietowych,
(CAWI — Computer Assisted Web Interview)

wie, jakie są możliwości prowadzenia badań ankietowych przez Internet,

zna rodzaje badań ankietowych w Internecie:
 e-mailowe,
 zamieszczane na stronach WWW,

potrafi wykonać badanie internetowe.



1. Jak układać ankiety do badań e-mailowych?
2. Jak konstruować ankiety on-line (na stronach WWW)?
1. Opracowanie ankiety do badań e-mailowych.
2. Przeprowadzenie badania ankietowego on-line.
 Metodologia badań przez Internet, http://sna.pl/dbatorski/Warsztatmetodologia.pdf (dostęp: 03.2013)
 Badania przez Internet. Zalety, wady i mity metody.
http://www.psychologiainternetu.fora.pl/font-color-purple-wirtualny-swiat-icyberprzestrzen-font,4/badania-przez-internet-zalety-wady-i-mitymetody,371.html (dostęp: 03.2013)
 Darmowe ankiety on-line http://moje-ankiety.pl/ (dostęp: 03.2013)
34
Jak przeprowadzać badania ankietowe6
Zaproszenie do udziału w badaniu
Tworząc ankietę internetową powinniśmy zacząć od zaproszenia do wzięcia udziału
w badaniu, informując respondenta o celu przeprowadzanego badania oraz o instytucji
przeprowadzającej badanie. Pierwsza strona jest bardzo ważna, bowiem od niej zależy czy
przyciągnie respondenta, czy spowoduje, że zamknie on stronę z ankietą. Dlatego nie
należy zamieszczać zbyt długich opisów, zaproszenie powinno być krótkie i zwięzłe.
W treści zaproszenia wskazane jest podać orientacyjny czas potrzebny na wypełnienie
ankiety. Dobrze jest zachęcić respondenta do badania grafiką występującą w nagłówku,
która powinna nawiązywać do tematu badania, bądź w inny sposób zachęcać do wzięcia
udziału w ankiecie. Należy stosować w ankiecie numerowanie stron lub procentowy pasek
postępu, aby respondent był zorientowany jak długo badanie może potrwać.
Badania ankietowe - tworzenie ankiety
Przygotowanie pytań
Kluczowe znaczenia dla udanych badań ma konstrukcja zwięzłych i łatwych
do zrozumienia pytań. Muszą być sformułowanie w taki sposób, by dostarczały
precyzyjnych odpowiedzi. Nawet najstaranniej przygotowana ankieta nie powinna być za
długa (kilka do kilkunastu pytań), czyli tak opracowana, aby wymagała od badającego zbyt
wiele czasu i mogła go znużyć w trakcie wypełniania.
Oto zasady, którymi należy kierować się układając pytania ankietowe:
Jeśli wiemy, że badany temat będzie dotyczył tylko części respondentów, stosujmy
pytania filtrujące. Przykładowo badając sposób dokonywania zakupów przez Internet,
zapytajmy: "Czy dokonujesz zakupów przez Internet?" i respondentom, którzy odpowiedzą
"Nie" zadajmy pytanie: "Dlaczego nie dokonujesz zakupów przez Internet?" a pozostałym
respondentom zadajmy resztę szczegółowych pytań na temat zakupów. Takie podejście
powoduje, że zebrane przez nas wyniki są bardziej miarodajne, gdyż respondenci nie
związani z tematem badania zostali jedynie zapytani dlaczego nie dokonują zakupów,
co daje nam dodatkowo ciekawą informację.
Pytania należy formułować tak prosto, jak tylko jest to możliwe. Należy zadbać,
aby składnia pytania była krótka i jednoznaczna. Zagwarantujemy w ten sposób spójność
danych i zwiększymy prawdopodobieństwo odpowiedzi na pytania oraz zaoszczędzimy
czas respondentów potrzebny do zrozumienia treści.
Już na etapie projektowania ankiety należy zaplanować, w jaki sposób będziemy
poddawać dane obróbce i które z wyników będziemy porównywać. Stosując skalę ocen
trzymajmy się jednej skali w całym badaniu, łatwiej będzie nam porównywać wyniki
6
http://net-ankiety.pl/?id=27ewyjjw1sjww1z8szmojtvlmvop7ewc8 (dostęp: 03.2013)
35
Jak przeprowadzać badania ankietowe6
z różnych pytań między sobą. Skala ocen powinna mieć równomierny zakres
dla pozytywnych i negatywnych odpowiedzi, dobrze aby miała jeszcze odpowiedź
neutralną.
Przykładowa skala ocen:
a) bardzo źle
b) źle
c) ani dobrze, ani źle
d) dobrze
e) bardzo dobrze
Naturalną cechą ludzi jest tendencja do unikania skrajnych wyborów. Ludzie zwykle
wybierają środkowe pola. Stosujmy więc losową kolejność odpowiedzi, aby uniknąć tej
tendencji.
Należy zadawać jak najwięcej pytań zamkniętych, czyli takich na które można
udzielić jednoznacznej odpowiedzi, np.: "tak", "nie", "nie wiem".
Podając kilka możliwych odpowiedzi do wyboru, należy pamiętać, aby były one
rozłączne. Błędem jest sformułowanie odpowiedzi na pytanie w następujący sposób:
Pytanie: Ile masz lat?
Odpowiedź:
a) 0 - 16
b) 16 - 20
c) 20 - 25 itd.
Jeśli respondent będzie miał 20 lat, nie będzie wiedział czy wybrać
odpowiedź b) czy c).
Na początku zadawać pytania łatwe, zachęcające do odpowiedzi, a dopiero
w dalszej części ankiety pytania trudniejsze.
Nie należy pytać w jednym pytaniu o kilka spraw jednocześnie, stosujmy zasadę:
jedno pytanie - jeden problem. Błędem jest np. zadanie pytania: "Jakie czasopisma czytasz
najchętniej i gdzie je kupujesz?".
Zakończenie ankiety
Najczęstsze błędy pojawiające się przy konstruowaniu kwestionariusza
 fałszywe założenie znawstwa badanego tematu przez respondenta

pytania wzajemnie sprzeczne

pytania sugerujące odpowiedź

pytania niejednoznaczne

pytania niedostosowane np. kulturowo

niepełna skala odpowiedzi pytań zamkniętych.
36
Literatura i inne źródła informacji, bibliografia

K. Opolski, Krzysztof Waśniewski, Biznes plan. Jak go budować
i analizować?, CeDeWu Centrum Doradztwa i Wydawnictw, 2006

M. Miller, Biznesplan w praktyce, Helion, 2006

K. Williams, Media w Europie, Wydawca: WAiP Wydawnictwa Akademickie
i Profesjonalne, 2008

A. Young, Jak zarobić na komunikacji marketingowej. Zasady zwrotu
z inwestycji marketingowych, Wydawca: AGORA; 2009

R. Kiyosaki, Zanim rzucisz pracę. Jak stworzyć biznes wart wiele milionów,
Wydawca: Instytut Praktycznej Edukacji; 2009

M. T., Kanazawa R. H.,Miles, Od dobrych pomysłów do doskonałych
rezultatów, Wydawca: Wolters Kluwer business, 2009

R. Stupnicki, Analiza i prezentacja danych ankietowych, Wydawnictwo AWF,
Warszawa, 2003

Elektroniczne ankiety, http://www.ankietka.pl/ankieta-wzor, (dostęp: 03.2013)

Ankiety on-line za darmo http://www.interankiety.pl/(dostęp: 03.2013)

Największy polski serwis do tworzenia ankiet i testów. (standard za darmo)
http://www.ankietka.pl/ (dostęp: 03.2013)

Formularz ankiet GOOGLE
http://www.google.com/intl/pl/drive/start/apps.html#forms (dostęp: 03.2013)
37
Moduł III: GADU, GADU, GADU…, czyli o sposobach komunikacji
Wprowadzenie
W XXI wieku sposoby komunikowania się ludzi między sobą zostały
zdominowane przez ciągle prący naprzód rozwój techniki. Wszędzie otaczają
nas elektroniczne urządzenia, które mają ułatwić życie. Powodują, że jesteśmy
dostępni i zawsze możemy skontaktować się z inną osobą, kiedy tylko tego
chcemy. Można nawiązywać znajomości nie wychodząc z domu. Bez problemów
porozumiewamy się z kimś na drugim końcu świata i do tego nawet patrzymy
na nią. Wydaje się to wygodne i łatwe, zbliżające ludzi do siebie.
Bardzo popularnym współczesnym sposobem komunikacji jest Internet,
który - podobnie jak telefony komórkowe - umożliwia szybką komunikację pomiędzy
ludźmi przebywającymi w różnych zakątkach świata. Do najbardziej popularnych
sposobów komunikacji za pomocą Internetu należą rozmowy na czacie, korzystanie
z poczty elektronicznej oraz rozmowy z użyciem kamery i mikrofonu.
W dzisiejszych czasach czymś zupełnie naturalnym stało się korzystanie
z poczty elektronicznej, która stała się jednym z najpopularniejszych środków
do przesyłania dłuższych
wiadomości.
Korzystanie
z
poczty
elektronicznej
zaoszczędza czas, gdyż wiadomości docierają do odbiorców w przeciągu kilku minut.
Dzięki temu coraz mniej ludzi korzysta z tradycyjnych sposobów przesyłania
wiadomości (np. listy). Sprawdzanie poczty elektronicznej stało się codziennym
nawykiem wielu ludzi.
Rozmowy na czacie stają się coraz bardziej popularne, gdyż dają możliwość
rozmowy z innymi ludźmi niemal o wszystkim. Czat umożliwia porozmawianie o swoich
pasjach i zainteresowaniach oraz znalezienie ludzi o podobnym hobby i o zbliżonych
poglądach. Można tego dokonać w sposób znacznie szybszy, niż w świecie realnym.
Jest to także dobra alternatywa dla ludzi nieśmiałych, którym trudno jest nawiązywać
nowe znajomości. Jednak warto pamiętać o tym, że czat nie może zastąpić świata
realnego. Dla wielu osób spotkania wirtualne zaczęły niemal zastępować realną
rzeczywistość. Czat daje możliwość kreacji własnej osoby na wiele sposobów.
Na czacie można stać się niemal każdym i wykreować siebie w niemal dowolny sposób.
Niesie to ze sobą pewne ryzyko, gdyż dla wielu ludzi staje się ucieczką od prawdziwego
życia, a ich jedynym sposobem komunikacji z innymi ludźmi staje się monitor
38
i klawiatura. Zbyt długie przebywanie w świecie wirtualnym sprawia, że ludzie mogą
mieć problemy z nawiązywaniem i utrzymywaniem kontaktów w świecie realnym.
Komunikowanie się przez Internet przy użyciu mikrofonu i kamery daje ludziom
możliwość kontaktu werbalnego, nawet wtedy, gdy są od siebie oddaleni. Dodatkowo
kamera umożliwia widzenie osoby, z którą rozmawiamy. Jest to bardzo wygodne
rozwiązanie techniczne. Taka rozmowa jest podobna do kontaktu telefonicznej,
ale
użycie
kamery
daje
możliwość
poczucia
bliższego
kontaktu
z
osobą,
z którą prowadzimy rozmowę.
Należy jednak pamiętać, że nic jednak nie zastąpi rozmowy z drugą osobą,
gdzie działają ton głosu, mimika i mowa ciała. Nic nigdy nie będzie w stanie zastąpić
bezpośredniego komunikowania się ze sobą ludzi. Nie jesteśmy stworzeni do życia
tylko w elektronicznym świecie. Jesteśmy istotami stadnymi i bez możliwości
bezpośredniego kontaktu stajemy się coraz bardziej samotni.
39
Projekt 1: Jakie rozwiązania technologiczne sprzyjają e-komunikacji?
Uczeń:

wie, jakie zagrożenia występują w komunikacji elektronicznej

potrafi wyjaśnić znaczenie pojęcia e-komunikacja

potrafi przedstawić zasady działania narzędzi do e-komunikacji
(komunikatory, platformy edukacyjne, blogi, serwisy…).



1. Jak komunikacja elektroniczna wpływa na rozwój urządzeń technicznych?
2. Jak rozwój TI wpływa na e-komunikację?
1. Prezentacja
przykładowych
urządzeń
multimedialnych
sprzyjających
e-komunikacji.
2. Przedstawienie opinii na temat wpływu e-komunikacji na rozwiązań
technologicznych

Digitalizacja i technologie mobilne, http://itezone.pl/digitalizacja-i-technologiemobilne,10600/ (dostęp: 03.2013)

Smartfon pozwoli nam zapomnieć o komputerach
?http://matthewhalaba.natemat.pl/12521,smartfon-pozwoli-nam-zapomnieco-komputerach (dostęp: 03.2013)

Rozwój telefonii komórkowejhttp://rzemyk.blogspot.com/2013/03/rozwojtelefonii-komorkowej.html (dostęp: 03.2013)
40
Projekt 2: Jak skutecznie korzystać z komunikacji przez Internet?
Uczeń:

zna i posługuję się narzędziami do komunikacji elektronicznej,

rozumie zagrożenia indywidualne i społeczne związane z e-komunikacją,

potrafi bezpiecznie posługiwać się e-komunikacją.



1. Jakie konsekwencje może spowodować rozwój e-komunikacji?
2. Jakie są przyczyny negatywnego postrzegania komunikacji elektronicznej?
1. Opracowanie przykładów, które przedstawiają różne aspekty rozwoju
e-komunikacji.
2. Przedstawienie przykładów negatywnych skutków elektronicznej komunikacji.

Media w społeczeństwie_12, prezentacja,
http://www.scribd.com/doc/21386731/MEDIA-WSPO%C5%81ECZE%C5%83STWIE-12 (dostęp: 03.2013)

Komunikacja na sto sposobów,
http://www.pcworld.pl/artykuly/47028/Komunikacja.na.sto.sposobow.html
(dostęp: 03.2013)

Na czym polega komunikacja internetowa?
http://www.cisco.com/web/PL/solutions/smb/communication/wc/wc_whatis.ht
ml (dostęp: 03.2013)
41
Instrukcja: Napisz zabezpieczenia przed negatywnymi skutkami e-komunikacji.
Lp.
Negatywne skutki
Zabezpieczania się przed tymi metodami
Uzyskanie dostępu do danych
transmitowanych przez sieć lub
1. przechowywanych na dołączonych
do sieci komputerach przez osoby
niepowołane
Uzyskanie dostępu do innych
zasobów (moc obliczeniowa
2.
komputerów itd.) Przez osoby
niepowołane (włamanie)
3.
Utrata danych na skutek złośliwej
ingerencji zewnętrznej
Fałszerstwo danych (dotyczy
zwłaszcza poczty elektronicznej,
4. gdzie zachodzi m.in. Możliwość
podszywania się pod innego
nadawcę);
Uniemożliwienie korzystania
z pewnych usług/zasobów przez
5.
legalnych użytkowników
("Denial of Service")
42
Projekt 3: Jak efektywnie zorganizować telekonferencję?
Uczeń:

zna zasady prowadzenia telekonferencji,

wie jak zorganizować telekonferencje,

zna zasady prowadzenia wideokonferencji,

potrafi zorganizować wideokonferencję dla kilku osób.



1.
Jak powinien być przygotowany scenariusz telekonferencji?
2.
Jak zorganizować telekonferencję dla kilku osób?
1.
Przedstawienie scenariusza zaplanowanej telekonferencji.
2.
Zaprezentowanie
przeprowadzonej
telekonferencji
oraz
oprogramowania (np. Google +).

Wideokonferencje ,http://itpedia.pl/index.php/Wideokonferencje
(dostęp: 03.2013)

Darmowe webinaria http://www.halonet.pl/wideokonferencje/
(dostęp: 03.2013)

Darmowe oprogramowanie do wideokonferencji
http://www.softpedia.com/get/Internet/WebCam/VidSpeak.shtml
(dostęp: 03.2013)
43
użytego
Jak zaplanować efektywną telekonferencję?7
Telekonferencje to doskonały sposób komunikowania się większej liczby osób, które nie mogą
spotkać się osobiście. Przydatne są przede wszystkim w przedsiębiorstwach zatrudniających
pracowników zdalnych i posiadających wiele oddziałów, a także kontrahentów. Istnieje kilka
wskazówek, które warto poznać przed założeniem telekonferencji, aby była ona tak efektywna,
jak spotkanie.
Wstęp – dmuchamy na zimne
Telekonferencja jest sprawdzonym i prostym w obsłudze sposobem komunikacji. Znajduje
zastosowanie podczas codziennego dzielenia się wiedzą, ale także przy prowadzeniu
negocjacji i w czasie sytuacji kryzysowych. Użyteczna jest zresztą nie tylko w życiu
zawodowym, ale także prywatnym – do rozmów z rodziną i przyjaciółmi. Aby z niej
skorzystać, nie trzeba podpisywać dodatkowych umów ani posiadać specjalnego
oprogramowania.
Wystarczy zadzwonić pod numer telefonu wskazany przez danego operatora i zarezerwować
pokój telekonferencyjny. Po otrzymaniu numeru PIN i powiadomieniu pozostałych
uczestników, jesteśmy gotowi do rozmowy. Warto jednak sprawdzić, czy wszystko dopięte jest
na ostatni guzik, aby uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek. Dlatego chwilę przed
planowanym spotkaniem na linii powinniśmy dodzwonić się do wcześniej zarezerwowanego
pokoju telekonferencyjnego i przekonać się, czy rezerwacja jest aktywna. Dotyczy to
szczególnie sytuacji, kiedy jesteśmy gospodarzem telekonferencji, ale rezerwacji dokonywał
za nas ktoś inny.
Zawsze warto zostawić sobie czas na powtórną rezerwację pokoju. Dobrze jest także stworzyć
alternatywny kanał dyskusji, np. czat. Dzięki temu możliwe będzie kontynuowanie dyskusji
w razie problemów technicznych, a także dopowiadanie czy zadawanie pytań w formie
tekstowej.
Z harmonogramem nie zginiesz
- Jeśli planujemy dłuższe spotkanie, podczas którego poruszymy przynajmniej kilka tematów,
może dojść do zamieszania. Dlatego warto dokładnie określić harmonogram
z uwzględnieniem czasu na przerwy. Pozwoli to w większym stopniu kontrolować przebieg
rozmowy i swobodniej poruszać się między wątkami.
Moderowanie rozmowy np. kilkunastu osób może nie być łatwe, dlatego warto wykorzystać
wszelkie dostępne chwyty wspomagające nas w prowadzeniu efektywnej rozmowy.
Innym ważnym zagadnieniem, które może wpędzić nas w duże kłopoty, jest czas, a konkretniej
- strefy czasowe. W przypadku gdy w telekonferencji biorą udział ludzie przebywający
w różnych miejscach na świecie, trzeba wybrać optymalną godzinę spotkania. Nikt nie chce
być zrywany bladym świtem ani przetrzymywany do późnych godzin nocnych.
Pomijając kwestie wygody, ważne jest też, żeby wszyscy byli w dobrej formie. Dlatego warto
znaleźć jeden serwis online, który wskazywałby godzinę dla konkretnej strefy czasowej,
7
http://di.com.pl/porady/32752,0,Jak_zaplanowac_efektywna_telekonferencje.html
(dostęp: 03.2013)
44
Jak zaplanować efektywną telekonferencję?7
będącej punktem odniesienia dla wszystkich uczestników rozmowy.
Umożliwi to użytkownikom z dostępem do Internetu idealną synchronizację i wejście na linię
telekonferencyjną w odpowiednim momencie.
Eliminacja szumów
Telefoniczna rozmowa między wieloma osobami może nie być najłatwiejsza, dlatego warto
od razu ustalić pewne reguły. Jedną z naczelnych zasad jest włączenie we własnym aparacie
opcji wyciszenia (mute) przez osoby, które w danym momencie nie uczestniczą w dyskusji
bądź przez cały czas wyłącznie słuchają.
W rozmowie nie pomogą nam dźwięki koguta strażackiego, alarmu samochodowego,
trzaskających drzwi czy muzyki lecącej w głośnikach któregoś z uczestników. Najlepiej, żeby
wszyscy rozmówcy poinformowali ludzi wokół, że na czas trwania telekonferencji będą zajęci.
Rozproszenie jednego uczestnika dekoncentruje też pozostałych, przez co wszystko
niepotrzebnie się przedłuża. Przeszkadzać może też obecność większej liczby osób w jednym
pomieszczeniu, podczas gdy część z nich bierze udział w dyskusji telefonicznej, a część nie.
Spotkanie wielu osób na linii telefonicznej łatwo może przerodzić się w wolną amerykankę,
a wtedy cała inicjatywa traci sens. Uwzględnienie kilku powyższych porad może znacznie
usprawnić komunikację. Dzięki temu telekonferencja może być krótsza, łatwiej osiągniemy
porozumienie i chętniej będziemy wracać do tej formy rozmowy.
Artykuł poradnikowy został opracowany przez FreecoNet Tlenofon SA.
45
Projekt 4: Jak założyć profesjonalny blog tematyczny?
Uczeń:

wie jak założyć blog,

potrafi umieszczać na blogu odpowiednio dobrane materiały,

potrafi kontrolować wpisy użytkowników.

pytania problemowe szczegółowe,

przykładowe zadania do wykonania przez uczniów (karty pracy,
instrukcje),

1. Jak prowadzić bezpiecznego bloga?
2. Jak zainteresować materiałami umieszczonymi na blogu?
1. Opracowanie metod prowadzenia bezpiecznego bloga.
2. Przedstawienie sposobów prowadzenia ciekawego, tematycznego bloga.

Darmowa platforma do blogowania http://blogi-na.blogspot.com/2012/11/coto-jest-blogspot.html (dostęp: 03.2013)

Bezpieczne prowadzenie blogów http://www.microsoft.com/plpl/security/family-safety/blogging.aspx (dostęp: 03.2013)
46
Jak prowadzić fajnego, ciekawego bloga?8
Codziennie tysiące ludzi rozpoczyna prowadzenie bloga. Większość z nich jednak nigdy
nie odniesie sukcesu. O sukcesie bloga decyduje jego regularne redagowanie oraz ciekawe
wpisy. Aby poprawić jakość swoich wpisów, skorzystaj z poniższych wskazówek.
1. Przede wszystkim poznaj swoich odbiorców.
Blog powinien być przejrzysty i mieć określony cel. Piszesz po to, by uczyć swoich
czytelników czy chcesz ich rozbawić? A może piszesz po to, by kontaktować się ze znajomymi
i rodziną? Musisz wiedzieć po co piszesz i dla kogo.
2. Podążaj za najnowszymi trendami.
Jeśli natkniesz się na coś ciekawego, napisz o tym. Podaj fakty i opisz swoje spojrzenie na to.
Nie przepisuj tego, co inni już powiedzieli. Daj coś świeżego do przeczytania.
3. Bądź sobą.
Pamiętaj, by być czymś więcej niż tylko pisarzem. Twoi czytelnicy wcale nie muszą czytać
stale tylko twojego blogu, jest ich bowiem miliony – musisz dać im powód, by zostali z tobą.
Postaraj się, by poznali cię chociaż troszkę. Nie musisz pisać tylko artykułów - nawet jeśli
masz jakiś blog tematyczny. Wrzuć trochę szczegółów ze swojego życia, nadaj mu
osobowość.
4. Pisz zgodnie z podstawowymi zasadami gramatyki.
Pisz w sposób jasny i zwięzły. W czasach obecnej komunikacji, za pomocą krótkich
wiadomości, można zapomnieć o poprawnej gramatyce. Wybierz się jednak do księgarni
po podręcznik gramatyki i przeczytaj go. Będziesz zaskoczony, jaki ma to duży wpływ
na jakość prowadzonego bloga.
5. Zanim opublikujesz post, przeczytaj go.
Sprawdź czy wszystko ma sens. Być może są jakieś punkty, które możesz ulepszyć. Sprawdź
czy nie ma błędów ortograficznych, gramatycznych i niczego innego, co nie wygląda
najlepiej. Robiąc ten jeden dodatkowy krok, sprawisz, że blog będzie prowadzony znacznie
lepiej.
8
http://poradnik.pinger.pl/m/6420125 (dostęp: 03.2013)
47
Projekt 5: Jak utworzyć interaktywny serwis internetowy wspomagającą
nauczanie informatyki?
Uczeń:

zna rodzaje serwisów internetowych:

 portal internetowy,
 vortal,
 blog,
 serwis społecznościowy,
wie, jak umieszczać w sieci pożądane informacje,

potrafi zainteresować zamieszczanymi materiałami,

potrafi odpowiadać na pytania z zakresu informatyki na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.


instrukcje),

Propozycje szczegółowych pytań problemowych
1. Jakie materiały z informatyki mogą być przydatne dla uczniów?
2. Jaki serwis najlepiej wspomaga nauczanie?
Propozycje zadań do projektu
1. Opracowanie
przykładowych
materiałów,
wspomagających
nauczanie
informatyki.
2. Przedstawienie rozwiązań technicznych (strona WWW, portal, blog itp.;
sposób komunikacji) zastosowanych w serwisie.
48

Komentarz do podstawy programowej z informatyki
http://www.oeiizk.waw.pl/old2012/reforma/files/npp_komentarz.pdf
(dostęp: 03.2013)

Strona o algorytmach http://www.algorytm.org/ (dostęp: 03.2013)

Zadania algorytmiczne (i nie tylko) http://pl.spoj.com/ (dostęp: 03.2013)

Informatyka w polskich szkołach do poprawki
http://ciekawe.onet.pl/aktualnosci/informatyka-w-polskich-szkolach-dopoprawki,1,4879763,artykul.html (dostęp: 03.2013)
49

M. Castells, Galaktyka Internetu. Refleksje nad Internetem, biznesem i
społeczeństwem, Rebis, 2003

Praca zbiorowa, Internet a psychologia. Możliwości i zagrożenia.
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009

A. Korusiewicz, Zagrożenia w sieci Internet. CEBID, 2006

J. Lenardon, Zagrożenia w Internecie. Chroń swoje dziecko

B. Szmigelska, Psychologiczne Konteksty Internetu, WAM Wydawnictwo,
2009

Świat wartości w Internecie,
http://www.tuo.agh.edu.pl/Aksjol_Int_AGH_JMorbitzer.pdf, (dostęp: 03.2013)

Informacja i jej zagrożenie w świecie informacyjnym,
http://www.tuo.agh.edu.pl/wb-informacja.pdf, (dostęp: 03.2013)

Ekologia informacji, http://www.tuo.agh.edu.pl/wba.pdf, (dostęp: 03.2013)

Platformy e-learningowe w polskich instytucjach edukacyjnych, http://www.ementor.edu.pl/artykul/index/numer/2/id/20

Nauczanie informatyki przez Internet w Polsko-Japońskiej Wyższej Szkole
Technik Komputerowych
http://www.bd.pjwstk.edu.pl/stdint/edu_puw_05_04.pdf (dostęp: 03.2013)
50
Moduł IV: PRAWDA CZY FAŁSZ? – przetwarzanie i wykorzystanie informacji
Człowiek zbieracz pożywienia
całkiem nieoczekiwanie staje się zbieraczem informacji.
Żyjąc w epoce elektronicznej
jest takim samym koczownikiem
jak jego przodek z epoki kamienia.
M. McLuchan
Wprowadzenie
Proces przetwarzania informacji nie powoduje zniszczenia, ani zużycia tejże
informacji. Polega na przetwarzaniu wszelkich danych, zebranych z różnych
dostępnych
źródeł,
ich
spójnej
syntezy
mającej
sens
zastosowania
przez użytkownika9. W procesie przetwarzania bardzo ważne miejsce zajmuje
interpretacja posiadanych informacji. Etap ten jest także niezwykle ważny z punktu
widzenia wartości informacji wykorzystywanej przez użytkowników. Interpretacja
informacji pozwala na wyodrębnienie syntetycznego obrazu rzeczywistości.
Przetwarzanie ma na celu określenie istotności informacji, określenie
jej wartości dla użytkownika oraz tego czy jest pilna, zrozumiała a przede wszystkim
aktualna. W Internecie można znaleźć wiele potrzebnych i ciekawych informacji,
ale jest ich tak dużo, że czasami nie sposób do nich dotrzeć. Ten nadmiar
docierającej do nas informacji nie tylko nie pomaga, ale wręcz może paraliżować
nasze działania, utrudnia bowiem odnalezienie tych danych, które w danym
momencie są nam potrzebne. Obecnie istnieją miliardy stron WWW i liczba ta stale
się zwiększa. Najlepiej, jeżeli znamy dokładny adres strony z poszukiwanymi
wiadomościami, ale niestety tak jest rzadko. Wtedy należy posłużyć się dostępnymi
narzędziami służącymi do wyszukiwania informacji. Informacji jest tak dużo,
że odnalezienie tej potrzebnej może być trudne nawet dla bardziej zaawansowanego
użytkownika. Na szczęście problem ten został częściowo rozwiązany dzięki istnieniu
wyszukiwarek internetowych.
Przyglądając się bliżej strukturze wyszukiwarek na świecie widzimy, że obecnie
Google jest zdecydowanym liderem. Udział tej wyszukiwarki na świecie w lipcu 2012
wynosił 91,1%, natomiast udziały drugiej i trzeciej wyszukiwarki na wiecie
(Yahoo i Binga) wynosiły kolejno 3,2% i 2,9%.
9
Encyklopedia zarządzania http://mfiles.pl/pl/index.php/Przetwarzanie_informacji (dostęp: 03.2013)
51
Rynek wyszukiwarek na świecie10
Przedstawione
obok
wyszukiwarki
przeszukują sieć na różne sposoby i mogą
zwracać różne wyniki.
Celem tego modułu jest poznanie
i wykorzystanie
różnych
sposobów
wyszukiwania i przetwarzania pozyskanych
informacji do poznania nowych treści,
rozwiązania
zasobów, etc.
10
http://www.semahead.pl/blog/nie-tylko-google.html (dostęp: 03.2013)
52
problemu,
zweryfikowania
Projekt 1: Jaka jest przyszłość wyszukiwarek internetowych?
Cele operacyjne projektu:
Uczeń:

rozumie szybkość zmian występujących w narzędziach TI,

zna i wykorzystuje zaawansowane techniki przeszukiwania sieci,

zna zasady pozycjonowanie stron,

potrafi efektywnie posługiwać się wyszukiwarkami.
 pytania problemowe szczegółowe,
 przykładowe
zadania
do
wykonania
przez
uczniów
(karty
pracy,
instrukcje),
 teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu.
1. Jak uzyskuje się wysoką pozycję strony w wyszukiwarkach?
2. Jakie kierunki zmian można zauważyć w kolejnych wersjach różnych
wyszukiwarek internetowych?
1. Przedstawienie metod skutecznego pozycjonowania stron.
2. Zaprezentowanie
czynników
wpływających
na
rozwój
wyszukiwarek
internetowych.
 Pozycjonowanie stron, http://findable.pl/pozycjonowanie-stron/
(dostęp: 03.2013)
 Pozycjonowanie stron, darmowy kurs, (dostęp: 03.2013)
 Trendy rozwoju wyszukiwarek, http://www.slideshare.net/bogmis/trendyrozwoju-wyszukiwarek (dostęp: 03.2013)
53
Projekt 2: Dlaczego należy weryfikować informacje uzyskane z Sieci?
Uczeń:

zna metody weryfikacji informacji,

potrafi weryfikować dane uzyskane z Internetu,

potrafi porównywać informacje uzyskane z różnych źródeł.


instrukcje),

1. Jak ocenić wiarygodność i użyteczność informacji uzyskanej z Internetu?
2. Jak odróżnić informacje od opinii?
1. Przedstawienie metod pozwalających na weryfikację informacji uzyskanych
z sieci.
2. Pokazanie przykładów, że nie można polegać na jednym źródle wiedzy.

Wiarygodność informacji zamieszczanych w Internecie
http://www.heuristic.pl/blog/internet/204.html (dostęp: 03.2013)

Ocena jakości źródeł internetowych z zakresu nauk technicznych w portalu
BazTOL http://baztol.library.put.poznan.pl/baztol/docs/baztol_ocena_jakosci.
pdf (dostęp: 03.2013)

Jak ocenić wiarygodność stron WWW?
http://www.interklasa.pl/portal/index/strony?mainSP=subjectpages&mainSRV
=wos&page=article&article_id=321439, (dostęp: 03.2013)
54
Instrukcja: Podaj przykłady ocen wiarygodności informacji w Internecie.
Lp.
Kryterium
Przykładowe wskaźniki
Przykłady
Kto prowadzi stronę?
1.
Autor
(źródło)
informacji
Czy twórca strony jest łatwo
identyfikowalny?
Czy autor posiada uznaną
wiedzę w danej dziedzinie?
Czy jest to źródło
anonimowe?
Kiedy zostały stworzone
strony?
2.
Data
publikacji
Czy są aktualizowane?
Czy informacja ma datę
powstania?
3.
Cel,
w jakim
zostały
stworzone
strony
Promocja, informacja,
handel, hobby
Czy autor potrafi
argumentować?
4.
Język
Czy fakty mieszają się
z opiniami?
Czy teksty mają charakter
promocyjny?
5.
Odnośniki
Czy informacje są
potwierdzone innymi
dostępnymi źródłami
w wersji papierowej
lub elektronicznej?
55
Projekt 3: Jak reagować na nieprawdziwe informacje w Internecie?
Uczeń:

rozpoznaje nieprawdziwe, niebezpieczne informacje w Internecie,

wie jak zabezpieczyć się przed nieprawdziwymi informacjami na blogach,
portalach,

potrafi odpowiednio reagować, gdy napotka nieprawdziwe, niebezpieczne
informacje,

potrafi doprowadzić do usunięcia „złych” informacji.


przykładowe
zadania
do
wykonania
przez
uczniów
(karty
pracy,
instrukcje),

1. Jak rozpoznać nieprawdziwe, niebezpieczne informacje?
2. Jak usuwać nieprawidłowe informacje z blogów, serwisów itp.?
1. Zaprezentowanie algorytmu postępowania, w celu znalezienia nieprawdziwych
informacji o sobie (koledze, rodzinie).
2. Przedstawienie sposobu działania, w celu usunięcia nieprawdziwych danych.

Działamy na rzecz bezpiecznego Internetu, http://www.dyzurnet.pl/
(dostęp: 03.2013)

Jak usunąć swoje dane z Internetu, http://like-a-geek.jogger.pl/2011/10/17/jakzniknac-z-internetu/ (dostęp: 03.2013)
56

Internetowa kompromitacja
http://www.chip.pl/artykuly/porady/2008/12/internetowa-kompromitacja
(dostęp: 03.2013)

Jak usunąć konto (angielski) http://www.accountkiller.com/en/
(dostęp: 03.2013)
57
Projekt 4: Jak prowadzić blog (lub profil na serwisie społecznościowym), który
nie zawiera fałszywych informacji?
Uczeń:

potrafi weryfikować informacje,

wie jak odróżnić informacje od opinii,

potrafi oddzielić wiadomości od marketingu,

potrafi prowadzić blog (profil na serwisie społecznościowym), który jest popularny,

potrafi usuwać (blokować) niechciane informacje.


przykładowe
zadania
do
wykonania
przez
uczniów
(karty
pracy,
instrukcje),

1. Jakie informacje nie powinny znajdować się na blogu?
2. Jak reklamy wpływają na rzetelność pozostałych informacji na blogu, serwisie itp.?
1. Przedstawienie przykładów problematycznych treści, które są obecne
na wielu blogach.
2. Zaprezentowanie, jak reklamy mogą wpływać na postrzeganie blogu.

Jak prowadzić dobry blog, http://www.babskasilesia.pl/kariera-i-edukacja/jakprowadzic-dobry-blog-kilka-cennych-porad-.html

Stop oszustom w necie http://stop-oszustom-w-necie.blogspot.com/
(dostęp: 03.2013)
58
Projekt 5: Dlaczego quizy cieszą się dużą popularnością w Internecie?
Uczeń:

zna zasady tworzenia quizów, zgadywanek, testów,

korzysta z gotowych narzędzi do umieszczania testów w sieci,

potrafi tworzyć samodzielnie quizy w sieci.
 pytania problemowe szczegółowe,
 przykładowe zadania do wykonania przez uczniów (karty pracy,
instrukcje),
 teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu.
1. Jak tworzyć ciekawe quizy?
2. Jakie quizy warto zamieszczać na stronach?
1) Przedstawienie zasad tworzenia quizów.
2) Zaprezentowanie wykonanych quizów.

Jak tworzyć quizy na Facebooku? http://socjomania.pl/jak-stworzyc-prostaaplikacje-w-serwisie-facebook/ (dostęp: 03.2013)

Tworzenie quizów http://www.quizeria.pl/(dostęp: 03.2013)

Darmowe quizy http://www.deszczowce.pl/components/funtests
(dostęp: 03.2013)
59
Jak skonstruować temat quizu, aby jak najlepiej oddawał jego zawartość?11
Podstawowe zasady przy konstruowaniu tematu quizu:
1. Temat musi być jak najbardziej zwięzły
Sprawa prosta. Chodzi o to aby zawierał on możliwie jak najmniejszą ilość znaków.
W jak najkrótszym zdaniu czy pytaniu dać znać rozwiązującemu o czym będzie ten quiz.
Unikamy kilku(nastu) pytajników, wykrzykników, emotikon itp.
2. Nie może zawierać błędów ortograficznych
Błędy ortograficzne w temacie wróżą mnogość błędów w środku. Niektórym może
się to nie spodobać i nie rozwiążą Twojego quizu. Poświęć dodatkowe 2 minuty
na sprawdzenie ortografii.
3. Musi oddawać pełną istotę quizu
Określ o co dokładnie pytasz. Jeżeli zajmujesz się transferami piłkarzy - napisz to
a nie tytułuj jako "piłka nożna". Jeżeli robisz quiz o określonym tomie danej książki - napisz
to. Jeżeli wyciągasz cytaty z jakiejś książki - napisz, że będą to cytaty.
4. W przypadku niektórych quizów warto dodać stopień trudności
Szczególnie w przypadku mało znanych rzeczy, bądź bardzo szczegółowych pytań
z książek, filmów itp.
5. Dobrym pomysłem jest skonstruowanie tematu quizu jako pytania.
Samo stwierdzenie: "Quiz o FC Barcelona" nie wydaje się zbyt ciekawe. Lepszym
pomysłem jest skonstruowanie tematu jako: "Jaka jest Twoja wiedza o FC Barcelonie?",
"Jak dobrze znasz (historię, piłkarzy, trenerów itp.) FC Barcelone(y)?". Przy takim temacie
fani tego klubu, bądź ludzie interesujący się tematem pomyślą: "Hmm, no dużo wiem,
chętnie się sprawdzę". Sukces gwarantowany.
Zdaję sobie sprawę z faktu, iż punkt 1 i 3 poniekąd się wykluczają. Jednak cały sekret
tkwi w tym aby umiejętnie dobrać ilość słów do tematu. W tym tkwi właśnie cały
sukces! Pamiętajcie jednak, że sam temat nie wpływa znacząco na kwestię
akceptacji/odrzucenia quizu!!
11
http://zapytaj.onet.pl/Category/007,008/2,22860836,Jak_skonstruowac_temat_quizu_aby_jak_najlepie
j_oddawal_jego_zawartosc.html(dostęp: 03.2013)
60

T. Goban-Klas, Powstanie i rozwój mediów: od malowideł naskalnych
do multimediów, Wydaw. Naukowe AP - Akademii Pedagogicznej, Kraków
2001,

Shari
Thurow
Pozycjonowanie
w
wyszukiwarkach
internetowych,
Wydawnictwo Helion, 2004

W. Gustowski, E-społeczność, Wydawnictwo Złote Myśli, 2008,

M. Pollard, Aleksander Graham Bell: Historia wynalezienia telefonu i jego
wpływu na nasze życie, Nasza Księgarnia, Warszawa 1992

W. Tomaszewski, Telefony komórkowe, Wydawnictwo Helion, 2004

G. Sartori, Homo videns. Telewizja i postmyślenie, Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego, 2007

G. Grela, Wyszukiwanie informacji w Internecie, MIKOM, 2008

Konsumpcja mediów. Sposoby korzystania z mediów wśród internautów
http://gemius.pl/pl/raporty/2009-01/02 (dostęp: 03.2013)

PORADY DLA UŻYTKOWNIKÓW PORTALI, http://www.giodo.gov.pl/376/j/pl/
(dostęp: 03.2013)

Jakość informacji w Internecie
https://www.web.gov.pl/aktualnosci/19_885_jakosc-informacji-winternecie.html (dostęp: 03.2013)
61
Moduł V: PROMOCJA, REKLAMA W INTERNECIE
Wprowadzenie
W znaczeniu szerokim pojęcia "promocja" używa się dla określenia działań
zmierzających do zwiększenia popularności czegoś lub kogoś, upowszechniania,
popularyzowania. Jedną z najbardziej popularnych dzisiaj form promocji jest reklama.
Reklama internetowa to forma reklamy, używająca jako medium Internetu i strony
WWW (World Wide Web). Podstawową zaletą reklamy internetowej jest jej zasięg
nieograniczony czasem i warunkami geograficznymi.
Reklama w Internecie zdobywa coraz mocniejszą pozycję na rynku. Świadczą
o tym przede wszystkim wydatki na promocję w sieci, które od 2000 roku wzrosły
aż 20-krotnie. Prognozy również są bardzo optymistyczne. Specjaliści twierdzą,
że reklama internetowa będzie najszybciej rozwijającym się kanałem dotarcia
do potencjalnych klientów. Szacuje się, iż wydatki na reklamę w Internecie wzrosną
o ponad 30%, dla porównania - w prasie tylko o 6%, a w telewizji - o około 8%.
Dzisiaj, co czwarty Polak stale korzysta z Internetu, a dla większości jest on
głównym źródłem informacji. Często mówi się, że dla tej grupy osób, jeżeli coś
nie istnieje w sieci, to nie ma tego w ogóle.
Użytkownicy Internetu są osobami aktywnymi, poszukującymi, wpływającymi
na zainteresowania innych osób. Jest to audytorium nadzwyczaj aktywne i otwarte
na informację, którego decyzje często zapadają przed ekranem komputera.
Wizerunek przedsiębiorstwa w Internecie wymaga nieustannych zabiegów,
aby jego stan był jak najlepszy.
Obecnie głównymi zadaniami, jakie stawia się przed witryną internetową są:

dostarczenie za jej pośrednictwem jak największej ilości wyczerpujących
informacji,

maksymalne umożliwienie odnalezienia jej w Internecie,

różnorodnej aktywności użytkownika.
62
Projekt 1: Jak promować dziedzictwo kulturowe w XXI w.?
Uczeń:

potrafi stosować techniki promocji w Internecie,

korzysta z map interaktywnych,

zna zasady komunikacji marketingowej w Internecie,

rozumie pojęcie dziedzictwo kulturowe.



1. Jak wykorzystać w promocji kultury nowe media?
2. Jak promowana jest kultura w Internecie?
3. Jak zorganizować promocję wydarzenia kulturalnego w sieci?
1. Opisanie promocji wydarzeń kulturalnych z wykorzystaniem nowych mediów.
2. Przedstawienie
internetowej
promocji
wybranej
dziedziny
kultury
(wydarzenia kulturalnego).

Narzędzia PR w Internecie, http://www.egospodarka.pl/19908,Narzedzia-PRw-Internecie,1,20,2.html (dostęp: 03.2013)

Formy reklamy internetowej, http://www.ittechnology.us/formy-reklamyinternetowej/ (dostęp: 03.2013)

Promocja w Internecie, http://www.miros.pl/ (dostęp: 03.2013)

Skarabeusz - internetowa bibliografia zabytków Małopolski,
http://mikkrakow.nazwa.pl/skarabeusz/ (dostęp: 03.2013)
63

Zabytki i zamki Małopolski, http://www.malopolska.eteris.pl/zabytki-zamkimalopolski/ (dostęp: 03.2013)

Kreator map, http://www.google.com/mapmaker (dostęp: 03.2013)

Wirtualne muzea:

Muzeum powstania warszawskiego, http://1944.wp.pl/index2.php#0
(dostęp: 03.2013)

Muzea na świecie,
http://www.wiw.pl/szkola/plastyka_gimnazjum/muzea/swiat.asp
(dostęp: 03.2013)

Galeria malarstwa polskiego, http://artyzm.com/galeria.php (dostęp: 03.2013)

Muzeum narodowe w Warszawie http://www.mnw.art.pl/ (dostęp: 03.2013)

Nowe media w promocji kultury http://www.slideshare.net/michalpalasz/nowemedia-w-promocji-kultury-kawa-kulturalna-wymiana-2

Jak promować galerie i artystów http://media-work.pl/pr-w-sztuce-czyli-jak-ipo-co-promowac-galerie/

Promocja muzyki http://promocjamuzyczna.com/blog/poradnik/promocjazespoluprojektu-muzycznego-na-facebooku-cz-1-8-zasad/
64
Instrukcja: Opisz wykorzystanie mediów społecznościowych w promocji kultury.
Aplikacja
Możliwości
Facebook
Twitter
You Tube
65
Instrukcja: Opisz strategię promocji wybranej dziedziny sztuki (sztuki plastyczne,
teatr, muzyka, film, moda) w Internecie.
Dziedzina
Konkretny obszar
Wybrane strategie
66
Przykłady realizacji
Projekt 2: Jak reklama zmienia strony internetowe?
Uczeń:

zna pojęcia: reklama, promocja, marketing,

zna zasady marketingu internetowego,

rozumie mechanizmy stosowane w reklamach.



1. Dlaczego coraz więcej reklam pojawia się na stronach WWW?
2. Jak zmieniała się reklama w Internecie?
1. Przedstawienie problemów, wynikających z obecnością reklam w Internecie.
2. Prezentacja kreatywnych, nowatorskich typów reklam.
3.2.3. Teksty pomocnicze i materiały źródłowe do realizacji tematu projektu:
 Narzędzia PR w Internecie, http://www.egospodarka.pl/19908,Narzedzia-PRw-Internecie,1,20,2.html (dostęp: 03.2013)
 Formy reklamy internetowej, http://www.ittechnology.us/formy-reklamyinternetowej/ (dostęp: 03.2013)
 Promocja w Internecie, http://www.miros.pl/ (dostęp: 03.2013)
 Kampanie reklamowe, http://www.syndications.pl/przyklady-reklam.html
(dostęp: 03.2013)
 Tak zmieniła się reklama w Internecie w XXI wieku
http://interaktywnie.com/biznes/artykuly/biznes/tak-zmienila-sie-reklama-winternecie-w-xxi-wieku-24259 (dostęp: 03.2013)
 Problem plików cookies. http://www.komputerswiat.pl/jak-todziala/2009/09/szpiegujace-pliki-cookies.aspx (dostęp: 03.2013)
67
Instrukcja: Przedstaw skuteczną kampanię marketingową i opisz jakie formy reklamy
były stosowane.
Reklama
Stosowane formy reklamy
………………………
68
Opis
Projekt 3: Jak promować miejsca, w których można przyjemnie i bezpiecznie
odpoczywać?
Uczeń:

zna zasady bezpiecznego wypoczynku,

potrafi wykorzystać mapy internetowe,

potrafi i rozumie zasady korzystania z nawigacji satelitarnej.



1. Jak promować w Internecie zasady bezpiecznego odpoczynku?
2. Jak sprawić, aby odpoczynek był bezpieczny?
1. Prezentacja sposobów promocji internetowej wybranych miejsc wypoczynku.
2. Propozycja
przedstawienia
w
sieci
przykładowego
zastawu
reguł
bezpiecznego odpoczynku (w górach, w lesie, nad wodą itp.).

Weekendowy wypoczynek, http://weekend.koon.pl/index.htm (dostęp: 03.2013)

Promocja zdrowia, http://www.interklasa.pl/portal/dokumenty/zdrowie/7.html
(dostęp: 03.2013)

Turystyczna Polska, http://www.turystycznapolska.pl/index.php/pol
(dostęp: 03.2013)

Bezpieczne ferie - bezpieczny odpoczynek
http://podroze.re.pl/artykul/90148.html (dostęp: 03.2013)

Wypoczynek dzieci i młodzieży http://wypoczynek.men.gov.pl/
(dostęp: 03.2013)
69
Przykładowe karty pracy do zadania 1.
Instrukcja: Opisz narzędzia promocji internetowej dla wybranej formy wypoczynku .
Forma wypoczynku
………………………
Narzędzia promocji
70
Opis
Projekt 4: Jak wykorzystać Internet do budowania pozytywnego wizerunku
firmy?
Uczeń:

Zna zasady internetowego marketingu

Potrafi zaplanować działania marketingowe

Rozumie mechanizm działań marketingowych

Potrafi wykorzystać narzędzia współczesnego marketingu.



1. Jak wykorzystać media społecznościowe w budowie dobrego wizerunku
firmy?
2. Jakie narzędzia internetowe mogą być pomocne przy budowie pozytywnego
wizerunku firmy?
1. Przedstawienie wykorzystania mediów społecznościowych w budowaniu
wizerunku firmy.
2. Opisanie narzędzi internetowych pomocnych przy budowaniu pozytywnego
wizerunku firmy.

Budowa wiarygodności e-biznesu, czyli jak zdobyć zaufanie klientów
w Internecie
http://www.etworzenie.pl/jak-budowac-zaufanie-do-stron-internetowych/
(dostęp: 03.2013)
71

Budowanie marki w internetowych społecznościach konsumenckich
http://www.eioba.pl/a/3irl/budowanie-marki-w-internetowych-spolecznosciachkonsumenckich (dostęp: 03.2013)

Kilka słów o inbound marketingu i jego wyższości nad outbound
(techniki marketingu)
http://www.redcloudsoft.com/blog/kilka-slow-o-inbound-marketingu-i-jegowyzszosci-nad-outbound-marketingiem/ (dostęp: 03.2013)
Samo słowo wizerunek oznacza wyobrażenie, obraz, podobiznę czy portret, często mylony
jest z określeniem tożsamości firmy, która sama w sobie oznacza sposób w jaki chce być
postrzegana firma. Zakres tych dwóch zwrotów przemiennie stosowany stanowi
niewłaściwe
ich
postrzeganie
i
wynika
bardziej
z
uproszczenia
wyrazów
i podporządkowania ich własnym potrzebom. Jaka jest więc podstawowa różnica?
Wizerunek firmy oznacza w jaki rzeczywisty sposób firma jest postrzegana i jest zawsze
czymś zewnętrznym w stosunku do firmy, z kolei tożsamość wizualna stanowi jej istotę.
Patrząc z perspektywy marketingu czy reklamy, wizerunek firmy oznacza fakt jak widzimy
naszą firmę, jak ją sobie wyobrażamy. W takim ujęciu, wizerunek firmy to także obraz
całości, na którego składa się wszystko to co firma sobą reprezentuje czy komunikuje,
wszelkie zachowania, zarówno te wewnątrz firmy jak i te na zewnątrz w kontaktach
z odbiorcami.12
12
http://www.identyfikacja-firm.pl/system-identyfikacji-wizualnej-krakow-identyfikacja.html (dostęp: 03.2013)
72
Projekt 5: Jak promować swoje zainteresowania w sieci?
Uczeń:

Zna zasady internetowego marketingu

Potrafi zaplanować działania marketingowe

Rozumie mechanizm działań marketingowych

Potrafi wykorzystać narzędzia współczesnego marketingu.



1. Jakie narzędzia ułatwiają promocje zainteresowań w sieci?
2. Jakie zagrożenia stwarza udostępnianie swoich zasobów w sieci?
1. Przedstawienie
zainteresowań
w
sieci
wykorzystując
witrynę,
blog
lub portal społecznościowy.
2. Zaprezentowanie zabezpieczeń przed nieuprawnionym użyciem prywatnych
zasobów.

Najlepsze formy promocji internetowej http://www.promocja.net.pl/najlepszeformy-promocji-internetowej/ (dostęp: 04.2013)

Reklama w Internecie http://www.020.pl/ (dostęp: 04.2013)
73

A. Leśniewska, Reklama internetowa, Wydawnictwo Helion, 2006

J. Machaczka., Podstawy zarządzania, Wydawnictwo AE Kraków, Kraków
2001,

M. Gwarecki Promocja placówki edukacyjnej, Wydawnictwo EMPI2, 2008

Turystyka i krajoznawstwo w szkole: poradnik, pod red. A. Gordon, M.
Boguszewski, E. Matusiak-Gordon, Wydawnictwo Warszawa Zarząd Główny
PTTK,1999

A.Wartecka -Ważyńska, Turystyka młodzieży i jej uwarunkowania,
Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2007

K. Białecki, Instrumenty marketingu, Wydawnictwo Branta, 2006
http://www.chip.pl/artykuly/porady/2008/12/internetowa-kompromitacja
74
Moduł VI: SZTUKA OBRAZU – grafika komputerowa
Wprowadzenie
Grafika komputerowa zajmuje się wykorzystaniem komputerów do generowania
obrazów oraz wizualizacją rzeczywistych danych. Grafika komputerowa jest obecnie
narzędziem stosowanym powszechnie w nauce, technice, kulturze oraz rozrywce.
Trudno u progu XXI w. przecenić rolę i znaczenie technologii cyfrowych w życiu
nowoczesnego społeczeństwa, szczególnie w edukacji. Operowanie przez uczniów
środkami multimedialnymi staje się szkolną codziennością.
Grafika (niekoniecznie użytkowa) występuje również w wielu dyscyplinach
informatycznych; twórcy oprogramowania tworzą atrakcyjny wizualnie interfejs,
autorzy witryn internetowych dbają o wygląd swoich stron WWW, a producenci
aplikacji graficznych opracowują coraz doskonalsze narzędzia do tworzenia grafiki.
Obrazy mogą być tworzone od podstaw, mogą tez być wynikiem obróbki
zeskanowanych zdjęć i rysunków.
Błyskawiczny rozwój technik komputerowych, oddający do rąk użytkowników
coraz potężniejsze w możliwości kreacji, a zarazem prostsze w obsłudze narzędzia
graficzne sprawia, że już w nieodległej przyszłości to, co obecnie uchodzi za luksus
wiedzy dostępnej wąskiemu gronu specjalistów, w okamgnieniu spowszednieje
jak pisanie w edytorach tekstowych i obsługa poczty elektronicznej. Obrazy tworzone
komputerowo weszły w nasze codzienne życie. Ważną dziedziną jest utrwalanie
obrazu w postaci cyfrowej, czyli fotografia cyfrowa. Grafika komputerowa
jest też dyscypliną artystyczną, dzieła powstałe przy jej zastosowaniu nazywane
są grafiką cyfrową, infografiką lub digitalpaintingiem.
Uczniowie, którzy podobnie do swoich rówieśników z UE, łatwiej od referatu
akceptują wszekiego rodzaju multimedia, w tym obiekty graficzne; dla nich jednym
z ważniejszych źródeł autorytetu będzie osiągnięta przez nich biegłość w cyfrowych
przestrzeniach XXI w.
75
Projekt 1: Jak można stworzyć i upublicznić tematyczny album fotograficzny?
Uczeń:

Zna podział grafiki ze względu na charakter danych

Zna techniki tworzenia obrazów

Wykorzystuje zaawansowane narzędzia edytorów graficznych.



1. Jakie funkcje posiadają darmowe popularne edytory graficzne?
2. Dlaczego na stronach internetowych występują różne formaty plików
graficznych?
3. Jak można udostępnić w sieci album fotograficzny?
1. Przedstawienie
możliwości
wykorzystania
wybranego
zawansowanego
edytora grafiki.
2. Opisanie
formatów
plików
graficznych
występujących
na
stronach
internetowych.
3. Przygotowanie i udostępnienie w sieci tematycznego albumu fotograficznego.

Formaty plików graficznych, http://www.slideshare.net/alicjapw/formaty-plikwgraficznych (dostęp: 04.2013)

Koło Naukowe Grafika 3D http://www.grafika3d.wwsi.edu.pl/

Programy graficzne, edytory grafiki,
http://www.darmoweprogramy.org/programy/programy_graficzne.php
(dostęp: 04.2013)
76

Archiwizacja dużej liczby zdjęć:
http://www.pcworld.pl/artykuly/4543/Archiwizacja.duzej.liczby.zdjec.html
(dostęp: 04.2013)

Albumy publiczne: http://www.mojalbum.com.pl/Publiczny (dostęp:
04.2013)

Jak założyć galerię zdjęć w internecie?:
http://fotografia.wordpress.com/porady/jak-zalozyc-galerie-zdjec-winternecie/ (dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Uzupełnij poniższy schemat dotyczący formatów plików graficznych
Przykłady
na stronach internetowych.
Sposób
reprezentacj
i danych
Formaty
plików
graficznych
Techniki
kompresji
Obsługiwan
e funkcje
programów
graficznych
77
Projekt 1: Jak tworzyć i wykorzystać obiekty animowane?
Uczeń:

potrafi tworzyć obrazy animowane,

zna atrybuty obrazu,

rozumie zjawisko animacji obrazu,

wykorzystuje zasady tworzenia plików ruchomych,

zna techniki animacji komputerowej,

potrafi przekształcać i zarządzać obiektami graficznymi,

zna programy do tworzenia plików animowanych,

korzysta z wybranego programu do tworzenia obiektu animowanego,

stosuje zaawansowane metody obróbki plików graficznych,

opracowuje obrazy pochodzące z różnych źródeł, tworzy albumy zdjęć,

wie, czym różni się edytor grafiki 2D od 3D i które narzędzia decydują
o przydatności edytora do tworzenia grafiki 3D.



1. Jakie techniki animacji komputerowej są obecnie najczęściej stosowane?
2. W jakich obszarach działalności człowieka wykorzystuje się obiekty
animowane?
1. Przedstawienie przykładów różnych technik animacji wykorzystywanych
współcześnie.
2. Wykonanie i zaprezentowanie obiektu animowanego w określonym obszarze
tematycznym.
78

T. Przyjemski, Test 6 programów do tworzenia animacji Flash:
http://www.komputerswiat.pl/testy/programy/animacje-flash/2008/10/test-6programow-do-tworzenia-animacji-flash.aspx (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić animację flash: http://pcfaq.pl/programy/jak-zrobic-animacje-flashtoutoriale-do-tworzenia-filmikow-flash/ (dostęp: 04.2013)

Strony flash – czyli animacje wzbogacające strony www:
http://www.positivebusiness.eu/pl/strony-flash-czyli-animacje-wzbogacajcestrony-www.html (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić animacje w GIMP,
http://www.luckystrikes.pl/zobacz_film,7896,jak_zrobi_animacje_w_gimp.html
(dostęp: 04.2013)

Programy graficzne - Tworzenie i edycja animacji,
http://www.eprogramy.net/eprogramy/programy/graficzne_tworzenie-edycjaanimacji (dostęp: 04.2013)

Animuj – portal o animacji 2D,
http://www.animuj.pl/wiki/index.php?title=Strona_g%C5%82%C3%B3wna
(dostęp: 045.2013)

Grafika 2D,i 3D i animacja, http://download.komputerswiat.pl/grafika-ifotografia/grafika-i-animacja

Serwis poświęcony grafice 2d oraz 3d, animacji, http://www.max3d.pl/
(dostęp: 04.2013)
79
Przykładowa karta pracy do pytania problemowego szczegółowego 1.
Instrukcja: Opisz wybrane techniki animacji komputerowej.
Techniki animacji
Charakterystyka
Przykłady zastosowania
Rysunkowa
Lalkowa
3D – technika cyfrowa
80
Projekt 3: Jak zaprojektować miejsce, w którym będę pracować?
Uczeń:

rozróżnia rodzaje grafiki (2d i 3d),

stosuje programy graficzne 3d,

zna darmowe programy do urządzania i dekoracji wnętrz,


wie, czym różni się edytor grafiki 2D od 3D i które narzędzia decydują
o przydatności edytora do tworzenia grafiki 3D,

zna zasady ergonomii miejsca pracy.



1. Jakie są dostępne darmowe programy do grafiki trójwymiarowej?
2. Jakie zasady obowiązują przy urządzaniu miejsc pracy?
1. Przedstawienie możliwości projektowania wnętrz w wybranych programach
grafiki 3D.
2. Wykonanie projektu przyszłego miejsca pracy w programie do tworzenia
grafiki 3D.

Bezpłatne programy do aranżacji wnętrz i ogrodów
http://www.dobreprogramy.pl/Bezplatne-programy-do-aranzacji-wnetrz-iogrodow,Artykul,11315.html (dostęp: 04.2013)
81

Projektowanie pomieszczeń biurowych a komfort pracy,
http://www.splot.org.pl/projektowanie-pomieszczen-biurowych-a-komfort-pracy
(dostęp: 04.2013)

Programy do tworzenia grafiki 3D,
http://www.darmoweprogramy.org/programy/tworzenie_grafiki3d.php (dostęp:
04.2013)

Technik bezpieczeństwa i higieny pracy,
http://www.cke.edu.pl/images/stories/08_przykl_rozw/t_bhp.pdf
(dostęp: 04.2013)

Ergonomia stanowiska pracy, http://www.egospodarka.pl/tematy/ergonomiastanowiska-pracy (dostęp: 04.2013)

Serwis Zdrowe biuro, http://www.zdrowebiuro.pl/ (dostęp: 04.2013)
82
Instrukcja: Opisz wymagania, jakie muszą być spełnione przy organizacji miejsca
pracy.
Pomieszczenia
i stanowiska
Wymagania
Wymiary pomieszczeń
Podłoga
Schody
Oświetlenie
Ogrzewanie,
wentylacja,
klimatyzacja
Miejsce pracy
Stanowisko
komputerowe
83
Projekt 4: W jaki sposób wykorzystać programy graficzne do tworzenia
animowanych elementów witryn internetowych?
Uczeń:

zna technikę tworzenia obrazów animowanych,

potrafi przekształcać obiekty graficzne i zarządzać nimi,

swobodnie obsługuje wybrany program graficzny,

stosuje profesjonalne programy graficzne,

ocenia
m.in.
przydatność
do
tworzenia
darmowych
ikon,
przycisków
edytorów
i
innych
grafiki
elementów
wektorowej
publikacji
elektronicznych,


potrafi zaprojektować animacje na stronę www,

potrafi umieścić wykonane animacje na stronie www.



1. Jakie darmowe programy umożliwiają tworzenie animacji komputerowych?
2. Jak wykorzystać animacje na stronie internetowej?
1. Przedstawienie przykładów darmowych programów do tworzenia animacji
komputerowych.
2. Wykonanie animacji komputerowych jako elementów witryny internetowej.
84

Obróbka i tworzenie animacji na stronę internetową:
http://www.programosy.pl/kategoria,obrobka_tworzenie_animacji,1,1.html
(dostęp: 04.2013)

Tworzenie i obróbka animacji: http://pobieralnia.pl/kategoria-44-grafikatworzenie-i-obrobka-animacji.html (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić animację flash: http://pcfaq.pl/programy/jak-zrobic-animacje-flashtoutoriale-do-tworzenia-filmikow-flash/ (dostęp: 04.2013)

Strony flash – czyli animacje wzbogacające strony www:
http://www.positivebusiness.eu/pl/strony-flash-czyli-animacje-wzbogacajcestrony-www.html (dostęp: 04.2013)

Tworzenie animacji w CSS3: http://www.altcontroldelete.pl/artykuly/tworzenieanimacji-w-css3/ (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić skuteczne banery internetowe?: http://www.etworzenie.pl/jakzrobic-skuteczne-banery-internetowe/ (dostęp: 04.2013)
85
Projekt 5: W jaki sposób wykorzystać fraktale na stronach WWW?
Uczeń:


potrafi przekształcać obiekty graficzne i zarządzać nimi,

zna pojęcie fraktal,

korzysta z programów do rysowania fraktali,

tworzy programy do rysowania fraktali.



1. Jakie są dostępne darmowe programy do tworzenia fraktali?
2. Jak zaprojektować fraktal przydatny na stronie www?
1. Przedstawienie wybranych programów do tworzenia fraktali.
2. Napisanie programu komputerowego do tworzenia fraktali przydatnych
na stronie www.

Płomienne fraktale, http://anitix.wordpress.com/2011/01/25/fraktalneplomienie-piekna-matematyka/ (dostęp: 04.2013)

Programy do tworzenia fraktali, http://www.tylkoprogramy.pl/fraktale.php
(dostęp: 04.2013)

Generowanie fraktali, http://wojanton.ovh.org/pl/fraktale/powstawanieIFS.php
(dostęp: 04.2013)

Fraktale w GIMP, http://www.volta-sq.pl/poradniki-graficzne-141/37296-gimpfraktale.html (dostęp: 04.2013)

Autorskie programy do fraktali, http://robert.nowotniak.com/pl/fractals/ (dostęp:
04.2013)
86

Sh. Power, Grafika w Internecie, Wydawnictwo Helion, 2009

Sztuka animacji. Od ołówka do piksela. Historia filmu animowanego, Praca
zbiorowa pod red. J. Beck, Wydawnictwo Arkady, 2006

R. Wawer, Animacja komputerowa w procesie kształcenia, Wydawnictwo
UMCS, 2008

Z. W. Jóźwiak, Stanowiska pracy z monitorami ekranowymi - wymagania
ergonomiczne, Łódź 2001

B. London, J. Upton, J. Stone, Almanach fotografii, Wydanie X, Helion 2011

Serwis dla grafików, http://www.3d.pl/ (dostęp: 04.2013)

Niezbędnik travelera – Tajniki cyfrowej archiwizacji zdjęć, http://www.nationalgeographic.pl/drukuj-artykul/niezbednik-travelera-tajniki-cyfrowej-archiwizacjizdjec/ (dostęp 04.2013)

Sposoby udostępniania zdjęć - wyniki badań zleconych przez Nikona,
http://www.fotopolis.pl/index.php?n=9650 (dostęp: 04.2013)

Akcja fotoedukacja, http://www.szerokikadr.pl/lekcje (dostęp: 04.2013)

Grafika. Tworzenie animacji – programy,
http://www.programs.net.pl/tworzenie_animacji,24,0,2,podkategoria.html
(dostęp: 04.2013)

Każdy może sam animować, http://www.ceo.org.pl/pl/kulthurra/news/kazdymoze-sprobowac-sam-animowac (dostęp: 04.2013)

O polskim filmie animowanym, http://www.culture.pl/baza-film-pelna-tresc//eo_event_asset_publisher/eAN5/content/o-polskim-filmie-animowanym
(dostęp: 04.2013)

Cztery kąty, aranżacje, dekoracje, http://czterykaty.pl/czterykaty/0,0.html
(dostęp: 04.2013)
87
Moduł VII: MULTIMEDIALNA AKCJA! – czyli jak tworzyć i wykorzystywać
multimedialne zasoby cyfrowe
Wprowadzenie
Media, w szczególności media elektroniczne, zrewolucjonizowały proces
poznawania świata. Bariera odległości nie stanowi dziś problemu w komunikacji
oraz w nawiązywaniu znajomości i poznawaniu kultury czy historii odległego kraju.
Internet daje możliwości, o jakich nie marzyli jego twórcy i to m.in. spowodowało,
że współczesny uczeń zmienił się radykalnie.
Zdecydowana większość treści multimedialnych, np. animacje, ćwiczenia,
symulacje, pokazy slajdów czy zdjęcia jest zapisywana i dostarczana do odbiorcy
na różnego rodzaju nośnikach np. CD czy DVD. Korzystniejszym rozwiązaniem
są
zasoby
edukacyjne
znajdujące
sie
w
Internecie.
Edukacja,
odbywająca
się z wykorzystaniem przekazu multimedialnego realizuje oczekiwania ucznia,
nie naruszając jego naturalnego środowiska, a przekazywane treści budzą jego
ciekawość i powodują zainteresowanie daną tematyką.
Za pomocą mediów wykorzystywanych w szkole, na zajęciach pozaszkolnych
można pokazać zarówno obiekty i zjawiska odległe w czasie i przestrzeni,
jak i współczesne, ale niedostępne bezpośredniej obserwacji. Wykorzystywane
multimedia to nośniki informacji: dźwięku, grafiki, animacji, muzyki, video, których
wykorzystanie w procesie przyswajania wiedzy przez ucznia, oddziałuje na wiele
zmysłów, co wpływa bardzo korzystnie na zapamiętywanie. Atrakcyjna forma przekazu
informacji, powoduje przyswajanie treści w sposób przyjemny, lekki a nierzadko –
mimowolny13.
Celem tego modułu jest wykorzystanie przez uczniów możliwości cyfrowego
zapisu dźwięku i obrazu, a także cyfrowe możliwości tworzenia gier komputerowych.
Rejestracja faktów, rozmów, dokonanie analizy i wyboru odpowiedniego
zestawu
informacji
umiejętności,
ale
pozwoli
również
uczniom
na
społecznych
kształcenie
poprzez
zarówno
kontakty
technicznych
bezpośrednie.
Wyszukiwanie odpowiednich zasobów multimedialnych, sprawdzenie dostępności,
a także tworzenie i przekształcenie (obróbka) obiektów, dadzą uczniom wiele
satysfakcji i pozwolą na zaproponowanie niekonwencjonalnych rozwiązań.
13
Janusz Gajda: Media w edukacji, Warszawa,2002 r., str. 67
88
Projekt 1: Jak zachęcić turystów do odwiedzenia Małopolski/mojego
regionu/miasta/ miejscowości?
Uczeń:

zna dziedzictwo historyczne swojego regionu,

zna techniki zbierania opinii,

potrafi ułożyć zagadnienia do rozmowy i dyspozycje do wywiadu,

potrafi rejestrować obraz i dźwięk,

potrafi zaprojektować multimedialną prezentację,

potrafi przeprowadzić oraz nagrać (wersję audio lub wideo) rozmowę,
wywiad,

umie opracować scenariusz krótkiego filmu dokumentalnego,

podaje przykłady programów do obróbki wideo,

potrafi zmontować film z efektami przejść i ścieżką dźwiękową,

potrafi ocenić walory turystyczne elektronicznych przewodników.



1. Jak historia i tradycje wpływają współczesne życie mieszkańców Twojego
regionu?
2. Jak można dokumentować tradycje i zwyczaje?
3. Jakie elementy powinien zawierać film, który może służyć promocji
Małopolski/regionu/miasta/miejscowości?
4. Jaka powinna być struktura scenariusza filmu dokumentalnego?
5. Jakie darmowe programy umożliwiają montaż filmu?
89
1. Zaprojektowanie sposobu zbierania informacji i opinii mieszkańców na temat
warunków życia w regionie.
2. Nakręcenie
i
montaż
filmu
pokazującego
ciekawe
miejsca
według
przygotowanego scenariusza.
3. Przedstaw możliwości darmowych programów komputerowych do montażu
filmu.

Tworzenie i edycja filmów - Programy dla Windows – dobre programy,
http://www.dobreprogramy.pl/Tworzenie-i-edycjafilmow,Kategoria,Windows,46.html (dostęp: 04.2013)

Jak zmontować własny film: http://www.edukacjafilmowa.pl/jak-zmontowacwlasny-film.php (dostęp: 04.2013)

Kręcimy filmy. Krok po kroku.: http://www.ceo.org.pl/pl/biblioteki/news/krecimyfilmy-krok-po-kroku (dostęp: 04.2013)

Jak się zabrać do kręcenia filmu,
http://www.nhef.pl/edukacja/aktualnosci.do?id=503 (dostęp: 04.2013)

Jak przeprowadzić wywiad, poradnik,
http://www.ceo.org.pl/sites/default/files/newsfiles/jak_przeprowadzic_wywiad.pdf (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić dobry wywiad video?, http://2edu.pl/2012/03/jak-zrobic-dobrywywiad-video.html (dostęp: 04.2013)
90
Instrukcja: Na podstawie załączonego tekstu przygotuj plan realizacji filmu
dokumentalnego o historii ciekawych miejsc.
O robieniu filmów - czyli notatki dla młodego reżysera - opracował Piotr Stasik – reżyser filmów
dokumentalnych, członek Zespołu Filmowego Paladino, animator warsztatów filmowych.
Dowiesz się z nich, jak przygotować i zrealizować swój pierwszy własny film.
O robieniu filmu, czyli notatki dla młodego reżysera14
Jeśli chcesz nakręcić swój film zacznij od dokumentu. Nawet, jeśli wydaje Ci się,
że nie lubisz lub nie znasz filmów dokumentalnych!
Powodów jest kilka:
1. Wielu znanych reżyserów filmów fabularnych zaczynało od dokumentu –
film dokumentalny był dla nich przygotowaniem do dużych form filmowych.
Nie traktowali tej sztuki jednak czysto instrumentalnie - dokument był okazją
do poznania drugiego człowieka, wniknięcia w psychikę, obserwacji zachowania.
2. Robiąc film dokumentalny możesz poznać właściwie wszystkie etapy robienia
filmów: szukanie pomysłu na film, pisanie scenariusza (tak! – film dokumentalny
potrzebuje scenariusza), dokumentacja, realizacja zdjęć, montaż, postprodukcja.
3. Tylko niewiele amatorskich filmów fabularnych nadaje się do pokazania szerszej
publiczności. Brak odpowiednich środków wyrazu – m.in. profesjonalnych
aktorów, dobrze napisanych dialogów powoduje, że pierwsze etiudy fabularne
nadają się do obejrzenia tylko w gronie samych twórców i ich rodzin.
W najlepszym razie mogą stać się rodzajem śmiesznego performancu. Pierwsze
próby fabularne odbierają więc twórcy ważną część istoty robienia filmu –
czyli kontakt z widzami. Obserwowania czy udało nam się dotrzeć z naszą myślą
do odbiorców.
4. Film dokumentalny jest nieznany, ale niezwykle fascynujący. Przekonaj się o tym!
Zaczynaj od prostych form i krótkich etiud (niech te pierwsze próby mają 1-5 minut).
1. Niech to będzie np. obserwacja miasta, wsi. Publiczna projekcja takiego prostego
filmu pokazującego jakąś miejscowość albo miejsce (np. targ) może dostarczyć
później niesamowitych emocji. Ludzie lubią siebie oglądać na dużym ekranie.
Możesz spróbować nagrać wybrane miejsce od zmierzchu do świtu, albo podczas
jakiegoś ważnego wydarzenia np. uroczystości Bożego Ciała, dożynek. Tam, gdzie
jest dużo ludzi, dużo się dzieje, łatwiej o realizację ciekawego filmu.
2. Zrób prosty portret ciekawego człowieka. Szukaj bohaterów do filmu wśród
znanych tobie osób – może bohaterem filmu zostanie twoja babcia? Brat?
Ekscentryczny nauczyciel? Opowiedz, o jakimś człowieku, ale unikaj jeśli formy
wywiadu. Lepiej coś zobaczyć, niż o tym usłyszeć. Jeśli w filmie pojawią się słowa,
14
http://www.ceo.org.pl/pl/kulthurra/news/moj-pierwszy-wlasny-film
91
to spróbuj je podłożyć do obrazu w offie.
Przykłady prostych filmów:

obejrzyj „Gadające głowy” Krzysztofa Kieślowskiego i zrób remake tego filmu:
zadaj te same (lub trochę zmienione pytania) bohaterom dzisiaj. Zmontuj
najlepsze wypowiedzi. Co z tego wyniknie, jaki obraz społeczeństwa, społeczności
rodzi się z twojego filmu? Jak wypadają bohaterowie dzisiaj w porównaniu
z wypowiedziami z filmu Kieślowskiego. Obejrzyj inne krótkie dokumenty – spróbuj
zrobić swoje filmy oparte na podobnej formie.

Zapytaj napotkane na ulicy osoby dokąd zmierzają, o czym marzą. Nagraj ich
nieruchome portrety – 1-2 minutowe. Następnie w montażu podłóż dźwięk.
Stwórz w ten sposób zbiorowy portret jakiejś miejscowości lub ulicy.

Zadaj dzieciom w przedszkolu filozoficzne pytania, np. co to jest wszechświat,
miłość, zapytaj co im się śniło. Wypowiedzi zmontuj z obserwacjami zachowań
dzieci w przedszkolu.

Nagraj portret rzemieślnika przy pracy. Porozmawiaj z nim przed kamerą.
Wypowiedzi podłóż pod obraz. Zadbaj, by film miał wyraźny początek i koniec.
Zabierając się za film pamiętaj:

Film jest środkiem komunikacji, ty mówisz coś (musisz wiedzieć, co chcesz
powiedzieć), i robisz to w ten sposób, żeby widz zrozumiał, co do niego mówisz.
Film nie jest tylko połączeniem atrakcyjnych obrazów, dialogów i muzyki!

Reżyserem nie zostaje się po to, żeby być reżyserem, ale po to, żeby coś komuś
przekazać, żeby zachwycić, rozbawić, zmusić do refleksji, opowiedzieć widzowi,
o czymś czego nie wiedział, przybliżyć czyjeś życie, wzruszyć.

Pamiętaj o uniwersalnym temacie – w bohaterze, o którym opowiadasz odkryj
i pokaż coś co dotyczy, przejmuje nas wszystkich. Opowiadając o starym krawcu,
znajdź w nim coś, co zainteresuje i będzie dotyczyło np. twoich rówieśników. Może
niech to będzie historia tego, jak skończył szkołę i nie wiedział, co będzie dalej
robił. Został pomocnikiem krawca tylko na chwilę, żeby zarobić pieniądze, a ten
zawód w ogóle go nie interesował. Ale powoli odkrył w nim sens swojego życia.
Kontakt z klientami, wyzwania pracy sprawiły, że przepracował w jednym miejscu
50 lat.

Oglądaj filmy dokumentalne – seria Polskiego Wydawnictwa Audiowizualnego
(klasyka polskiego dokumentu), Planete Doc Review (najlepsze zagraniczne
dokumenty), podglądaj jak inni opowiadali o tematach, wydarzeniach. Znajdź
w filmach pierwiastek uniwersalny, podglądaj formę. Niech będą dla ciebie
inspiracją.

Forma i użyty sprzęt pełni w filmie drugorzędną rolę. To forma musi pasować
do treści, a nie odwrotnie. Nawet źle nakręcone ujęcie bardziej nas przejmie jeśli
będą w nim prawdziwe emocje, niż pięknie oświetlona ale sztuczna scena.

Bądź oszczędny w stosowaniu muzyki. Nie podkładaj w tle znanych, szczególnie
z innych filmów utworów. Film dokumentalny z reguły nie lubi nadmiaru muzyki –
92
jeśli już się ona pojawi, musi mieć związek z bohaterem lub miejscem. Musi być
skromna, nie nadmiernie ilustrująca i mówiąca, co widz ma w danej chwili czuć.

Stwórz swoim bohaterom komfortowe warunki: muszą mieć do ciebie zaufanie,
żeby przestali widzieć kamerę. Muszą wiedzieć, że nie chcesz ich ośmieszyć,
przedstawić w krzywym zwierciadle. Pamiętaj o tym, że bohaterowie wyczują
twoje intencje i to czy wiesz, o czym chcesz opowiadać i po co to robisz.
Musisz być bardzo dobrze przygotowany do realizacji filmu. Zawsze możesz też użyć
argumentu, że chcesz się nauczyć robić filmy i prosisz o pomoc, a film może być pamiątką
dla bohatera. Bohater musi widzieć sens twojej pracy, po to, żeby poświęcić tobie swój
czas.
 Tak, jak podczas nauki pisania zaczynamy od kaligrafowania literek „abc”, tak przy
filmie spróbuj nakręcić jedną scenę, jedną obserwację. Nawet, jeśli w głowie masz
skomplikowaną relację, wielką scenę pościgu samochodów. Zacznij od prostych
rzeczy: spróbuj poprawnie nakręcić, jak ktoś wsiada do samochodu, w kawiarni
podaje kawę. Jeśli efekt końcowy nie będzie kiepską parodią amatorskiego teatru,
poczujesz „prawdę ekranu” to znaczy, że osiągnąłeś sukces!
ETAPY REALIZACJI FILMU
1. Poszukiwanie tematu. Szukaj tematów blisko siebie: muszą być ciekawe dla widza,
ale pamiętaj, że zbytnia egzotyka jest ciekawa tylko przez kilkanaście sekund.
Film zazwyczaj musi opowiadać o czymś co dotyczy nas wszystkich. Pamiętaj
o uniwersalności tematu. Staraj się wejść jak najgłębiej w temat swojego filmu.
2. Dokumentacja. Dowiedz się o swoim bohaterze jak najwięcej, przeprowadź
wywiad, pobądź z nim kilka godzin bez kamery. Nagraj materiał i zobacz czy ten
temat jest filmowy – tzn. czy oglądając na ekranie też jest ciekawy.
3. Scenariusz. Napisz scenariusz filmu. Po kolei - co zobaczymy w filmie, skąd dokąd
będzie przebiegać akcja. Co będzie punktem kulminacyjnym. Wszystko
podporządkuj temu głównemu tematowi np. opowieść o dwójce chłopaków
zakładających radio w internecie może być pretekstem do opowiedzenia o trudach
przyjaźni. Wciąż pamiętaj o głównym temacie filmu - w scenariuszu umieść tylko
te sceny, które dotyczą tego tematu. To ułatwia realizację zdjęć. Nie kręcimy
wtedy wszystkiego, mamy rodzaj przewodnika. Nawet, jeśli później, podczas
realizacji zdjęć i montażu odejdziemy od scenariusza, to mimo wszystko będzie on
dla nas niezwykłą pomocą.
4. Realizacja zdjęć. Skorzystaj z pomocy osoby, która ma jakieś doświadczenie
np. w fotografii – potrafi dobrze kadrować, operuje światłem. Pamiętaj jednak,
że film to nie fotografia, ujęcia muszą być skupione na wydarzeniu, twarzy – trwać
minimum kilka, kilkanaście sekund. Lepiej nagrać dłuższe ujęcie i później je skrócić.
Nie „lataj” kamerą. Stosuj, jeśli tylko możesz, statyw. Zbyt poruszone zdjęcia z ręki
zazwyczaj bardziej przeszkadzają w śledzeniu akcji. Zadbaj o dobry dźwięk. Jeśli
nagrywasz wywiad, zadbaj by nagrać go w kompletnej ciszy – wyłącz telewizor,
lodówkę, zamknij okno. Pamiętaj zawsze, o czym chcesz opowiedzieć i nagrywaj
93
sceny z perspektywy tematu i pod jednym kątem. Posłuchaj swojej intuicji.
Im lepiej się przygotujesz do zdjęć, tym bardziej będziesz pewny siebie i bardziej
będziesz mógł posługiwać się intuicją na planie!
5. Montaż. Konsultuj swoje poczynania, pokazuj kolejne wersje montażowe innym
osobom, słuchaj uważnie co z tego zrozumieli. Jest dużo metod montażu.
Przed montażem na komputerze - pomontuj film w głowie albo na papierze.
Pierwsza wersja filmu to ułożone mniej więcej w kolejności najlepsze fragmenty
materiału. Obejrzyj je i zobacz, czy rodzi ci się w głowie koncepcja filmu. Odrzucaj
bez skrupułów piękne ujęcia, które jednak nie mają związku z głównym tematem
filmu!
6. Postrpodukcja. Nie przesadzaj z efektami specjalnymi. Naucz się opowiadać
w prosty sposób. Popraw kontrast, balans bieli, wyrównaj poziom dźwięku.
Bądź skromny w napisach. Zamiast „reżyseria” napisz np. „realizacja”
Pamiętaj film może być dla ciebie niezwykłą, pełną emocji przygodą, pretekstem
do poznania drugiego człowieka, rozmowy z nim.
Sprzęt:
1. Kamera DV, HDV – proponuję kamery, które nagrywają na kasetach miniDV –
zawsze możemy sięgnąć do materiału filmowego, mamy większą pewność,
że nie skasuje się, nie stracimy wszystkich danych w przypadku przepalenia dysku.
Nie mamy też problemów z różną kompresją materiałów, a co za tym idzie, z ich
jakością. Jeśli czujesz, że dasz radę opanować jakość dysków możesz spróbować
z kamerami z twardym dyskiem.
2. Mikrofon z wyjściem mini jack. Mikrofony wbudowane w kamery nie nadają się
do realizacji filmów, zbierają przypadkowe dźwięki, czasem np. pochodzące od samego
operatora. Potrzebny jest więc prosty mikrofon. Wiele prostych kamer nie ma
oddzielnego wejścia na mikrofon – kupując kamerę sprawdź czy posiada to wejście.
3. Statyw. Wystarczy prosty statyw fotograficzny (jeśli dysponujemy lekką kamerą).
Zasada jest taka – im cięższy statyw - tym lepiej. Statywy zbudowane z rurek są bardziej
stabilne.
4. Programy do montażu – można znaleźć w internecie (darmowe programy
np. na www.dobreprogramy.pl, czasem dołączane do kamer).
5. Ponadto potrzebny będzie komputer, kabel Fire Wire oraz dużo miejsca na dysku
lub np. dysk zewnętrzny (o pojemności min. 500 GB).
Piotr Stasik – reżyser filmów dokumentalnych, członek Zespołu Filmowego Paladino,
od kilku lat prowadzi autorskie warsztaty filmowe (m.in. w ramach projektu Przedszkole
Filmowe w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy oraz w ramach
projektów Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę” – www.e.org.pl)
Źródło: http://www.ceo.org.pl/pl/kulthurra/news/moj-pierwszy-wlasny-film (dostęp: 04.2013)
94
Projekt 2: Jak wykorzystać gry komputerowe w edukacji?
Uczeń:

odpowiednio dobiera narzędzia komputerowe do rozwiązania problemu,

tworzy rozbudowaną prezentację multimedialną na podstawie konspektu
i przygotowuje ją do pokazu,

potrafi zaprezentować wybraną dziedzinę wiedzy,

zna narzędzia do tworzenia gier komputerowych,

potrafi ocenić walory edukacyjne gry komputerowej.



1. Jak zaprojektować edukacyjną grę komputerowej?
2. Jak stworzyć w sieci pakiet ćwiczeń interaktywnych w postaci gier z wybranej
dziedziny edukacyjnej?
3. Jak zachęcić nauczycieli i uczniów do wykorzystania gier w procesie
edukacyjnym?
1. Przedstawienie w wybrany sposób założeń (fabuły, scenariusza) edukacyjnej
gry komputerowej.
2. Zaprojektowanie zestawu ćwiczeń interaktywnych z wybranej dziedziny.
3. Przygotowanie scenariusza promocji gry edukacyjnej.

Jak stworzyć dobrą grę komputerową:
http://warsztat.gd/wiki/Jak+stworzy%C4%87+dobr%C4%85+gr%C4%99+kom
puterow%C4%85%3F (dostęp: 04.2013)
95

Jak stworzyć grę komputerową?: http://giznet.pl/jak-stworzyc-grekomputerowa/ (dostęp: 04.2013)

Jak zrobić własną grę bez programowania ? Jak zrobić prostą grę online ?
Programy do tworzenia gier. http://pcfaq.pl/internet/jak-zrobic-wlasna-gre-bezprogramowania-jak-zrobic-prosta-gre-online-programy-do-tworzenia-gier/
(dostęp: 04.2013)

Programy do tworzenia gier komputerowych:
http://www.dobreprogramy.pl/Tworzenie-gier,Kategoria,Windows,124.html
(dostęp: 04.2013)

Tworzenie avatarów w photoshopie, http://www.xwebstudio.pl/tutorialtworzenie-avatarow/ (dostęp: 04.2013)
96
Projekt 3: Jak zaprojektować najciekawszą budowlę świata?
Uczeń:

zna zasady projektowania przestrzennego,

potrafi przekształcić zdjęcia,

zna programy komputerowe do projektowania budowli i aranżacji wnętrz,

umie posługiwać się programami do projektowania w technice 3D.



1. Jak zmieniał się wygląd budowli przez wieki?
2. Jakie
darmowe
programy
można
wykorzystać
do
projektowania
przestrzennego?
3. Jak zaprojektować budowlę w grafice 3D?
1. Zaprezentowanie przykładów budowli reprezentujących style architektoniczne
na przestrzeni wieków.
2. Przygotowanie i zaprezentowanie tutorialu pokazującego pracę z wybranym
programem do grafiki 3D.
3. Zaprezentowanie projektu futurystycznej budowli w grafice trójwymiarowej.

Darmowe programy do projektowania domów,
http://www.tipy.pl/artykul_141%2Cdarmowe-programy-do-projektowaniadomow.html (dostęp: 04.2013)
97

12 niezwykłych budynków przyszłości, http://nt.interia.pl/galerie/technauka/27niezwyklych-budynkow-przyszlosci-zdjecie,iId,1084129,iAId,77118
(dostęp: 04.2013)

Budowle przyszłości, http://www.geekweek.pl/aktualnosci/15948/budowleprzyszlosci-daniela-libeskinda (dostęp: 04.2013)

Elegancki jak mebel, samowystarczalny jak pustelnik. Dom przyszłości?,
http://www.tvn24.pl/kultura-styl,8/elegancki-jak-mebel-samowystarczalny-jakpustelnik-dom-przyszlosci,310269.html (dostęp: 04.2013)

Infografika, dom przyszłości,
http://infografiki.pl/infografika/96/Dom.przysz%C5%82o%C5%9Bci
(dostęp: 04.2013)

Filmowe miasta przyszłości, http://www.film.org.pl/prace/filmowe_miasta.html
(dostęp: 04.2013

Jak stworzyć profesjonalny video tutorial. 10 kroków.
http://officewarriors.pl/?p=2233 (dostęp: 04.2013)
98
Projekt 4: Jak przedstawić wizualizację ścieżki rowerowej (drogi do szkoły)?
Uczeń:

potrafi zarejestrować obraz i dźwięk

zna programy do tworzenia panoram,

potrafi wykonać zdjęcia panoramiczne,

zna zasady projektowania wirtualnych wycieczek,

potrafi zaprojektować scenariusz filmu panoramicznego,

potrafi stworzyć film według scenariusza,

umie zmontować film i podłożyć dźwięk,

zna możliwości wykorzystania nawigacji satelitarnej,

potrafi zaprojektować przestrzenną wizualizację,

potrafi wykorzystać programy do projektowania w 3D.



1. Jakie darmowe programy umożliwiają stworzenie grafiki przestrzennej?
2. Jak zaprojektować drogę z odwzorowaniem rzeczywistości w trójwymiarze?
1. Przedstawienie możliwości wykorzystania programów do grafiki 3D.
2. Zaprojektowanie
w
wybrany
sposób
przestrzennej
wizualizacji
np. do szkoły z uwzględnieniem realnych elementów.

Tworzenie i edycja filmów - Programy dla Windows – dobreprogramy,
http://www.dobreprogramy.pl/Tworzenie-i-edycjafilmow,Kategoria,Windows,46.html (data odczytu 30.11.2009)
99
drogi

Wizualizacja, http://pl.wikipedia.org/wiki/Wizualizacja, (dostęp: 04.2013)

Wizualizacje 3D – programy, http://www.softonic.pl/s/wizualizacje-3d-pobierz
(dostęp: 04.2013)

Krzysztof Basel, Najlepsze poradniki fotograficzne cz.1:
http://fotoblogia.pl/2011/03/05/najlepsze-poradniki-fotograficzne-w-marcuczesc-1 (dostęp: 04.2013)

Krzysztof Basel, Najlepsze poradniki fotograficzne cz.2:
http://fotoblogia.pl/2011/03/12/najlepsze-poradniki-fotograficzne-w-marcuczesc-2 (dostęp: 04.2013)

Jak tworzyć zdjęcia panoramiczne – poradnik:
http://fotoblogia.pl/2011/02/28/jak-tworzyc-zdjecia-panoramiczne-poradnikkrok-po-kroku (dostęp: 04.2013)
100
Projekt 5: Jak udokumentować życie osiedla/miasta/ ulicy/ szkoły?
Uczeń:

zna dziedzictwo historyczne swojego regionu,

potrafi rejestrować obraz i dźwięk,

posługuje się programem do tworzenia filmów ze zdjęć, sekwencji wideo
i dźwięków,

dobiera odpowiednie materiały (zdjęcia, klipy wideo, dźwięki) do utworzenia
filmu,

umie napisać scenariusz krótkiego filmu,

potrafi nakręcić film według scenariusza,

umie zmontować film i podłożyć dźwięk,

posługuje się programami komputerowymi do nagrywania plików audio/video,

dokonuje prostych przekształceń plików video i audio,

konwertuje filmy pomiędzy różnymi formatami.



1. Jak można dokumentować kulturę i zwyczaje?
2. Jakie darmowe programy umożliwiają obróbkę fotografii?
3. Jakie
elementy
powinien
zawierać
film
promocyjny
osiedla/miasta/
ulicy/szkoły?
4. Jakie darmowe programy umożliwiają montaż filmu?
1. Scharakteryzowanie darmowych programów do obróbki fotografii, zdjęć
i montażu filmów.
101
2. Przedstawienie filmu utworzonego ze zdjęć i ujęć video prezentujących życie
wybranej społeczności.

Tworzenie i edycja filmów - Programy dla Windows - dobreprogramy,
http://www.dobreprogramy.pl/Tworzenie-i-edycjafilmow,Kategoria,Windows,46.html (dostęp: 04.2013)

Pojęcia fotograficzne, http://www.fotografuj.pl/Dzial/Pojecia_fotograficzne
(dostęp: 04.2013)

Jak fotografować smartfonem zwykłe rzeczy w niezwykły sposób [poradnik]:
http://komorkomania.pl/2012/12/19/jak-fotografowac-smartfonem-zwyklerzeczy-w-niezwykly-sposob-poradnik (dostęp: 04.2013)

Serwis Edukacja filmowa: http://www.edukacjafilmowa.pl/ (dostęp: 04.2013)
102

R. U. Russin, W. Missouri Downs, Jak napisać scenariusz filmowy,
Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2005

N. Stevenson, Najsłynniejsze budowle świata, Wydawnictwo Arkady, 1998

B. London, J. Upton, J. Stone, Almanach fotografii, Wydanie X, Helion 2011

B. Long, S. Schenk, Cyfrowe filmy wideo, Wydawnictwo Helion, 2003

Sztuka animacji. Od ołówka do piksela. Historia filmu animowanego, Praca
zbiorowa pod red. J. Beck, Wydawnictwo Arkady, 2006

B. Block, Opowiadanie obrazem. Tworzenie wizualnej struktury w filmie,
telewizji i mediach cyfrowych, Wydawnictwo Wojciech Marzec, 2010

P. Stasik, O robieniu filmu, czyli notatki dla młodego reżysera,
http://www.ceo.org.pl/pl/kulthurra/news/moj-pierwszy-wlasny-film (dostęp:
04.2013)

Nagrywanie dźwięku, http://www.pcwiedza.pl/nagrywanie_dzwieku.html
(dostęp: 04.2013)

Jak zrobić dobry poradnik (tutorial)., http://gimp.edu.pl/126-jak-zrobic-dobryporadnik-tutorial.html (dostęp: 04.2013)

Jak stworzyć profesjonalny video tutorial. 10 kroków.,
http://officewarriors.pl/?p=2233 (dostęp: 04.2013)

Serwisy społecznościowe MARKETING REKLAMA, http://www.emarketing.pl/artyk/artyk104.php (dostęp: 04.2013)
103
Moduł VIII: ŚWIAT WOKÓŁ NAS - technologia informacyjna pomaga się uczyć
Wprowadzenie
Dzisiejsze możliwości i globalny charakter technologii informacyjnej powodują,
że zacierają się różnice między potrzebami na rzecz szkoły i życia. Pisma i dokumenty,
które
uczniowie
przygotowują
w
szkole,
mogą
dotyczyć
spraw
osobistych
i pozaszkolnych, podobnie może osobistych obliczeniami, np. finansowymi. Możemy
dysponować kontem poczty elektronicznej, z którego korzystamy w szkole i poza nią.
W stworzonym przez ucznia środowisku pracy przy komputerze, mogą być
uwzględnione zarówno potrzeby szkolne, jak i indywidualne zainteresowania, związane
na przykład z przyszłą edukacją lub zawodem, a także rozrywką i czasem wolnym.
Komputer domowy za pośrednictwem Internetu może stać się oknem na świat.
W przypadku wyboru właściwego programu edukacyjnego nie trzeba aktywizować
uczniów, ponieważ współczesne programy potrafią znacznie dłużej niż inne środki
dydaktyczne przyciągnąć uwagę dziecka. Praca uczniów z komputerem oznacza
nie tylko korzystanie z gotowych programów. Uczniowie mogą tworzyć własne prace
i dokumenty, które następnie drukowane i powielane mogą być użyteczne w życiu
codziennym.
Możliwość
zredagowania
pracy
na
komputerze,
a
następnie
jej wydrukowanie jest źródłem ogromnego zaangażowania i dostarcza dzieciom wiele
radości i dumy z samodzielnie wykonanej pracy. Dzieci pisząc na komputerze popełniają
mniej błędów ortograficznych, niż gdy robią to w sposób tradycyjny. Korzystanie
z edytora graficznego jest źródłem ciekawych ćwiczeń usprawniających percepcję
wzrokową, orientację przestrzenną i sprawność manualną.
Ważną zaletą komputera jest możliwość łatwego dostępu do informacji.
Dzieci i młodzież korzystając z multimedialnych encyklopedii, a także Internetu, mają
szybki kontakt ze światem, uczą się wyszukiwania informacji. Najistotniejszą cechą
wiedzy wobec jej krótkiego czasu życia, jest aktualność, wiedza istnieje raczej w świecie
niż w głowie indywidualnej osoby, zaś uczeń powinien umieć jej szukać, tworzyć,
w czym istotną rolę odgrywają mnogie źródła wiedzy oraz interpersonalna komunikacja.
Młody człowiek wykorzystując najnowsze technologie informacyjne, czyni świat cyfrowy
bliższy sobie.
104
Projekt 1: Do czego można wykorzystać system GPS?
Uczeń:

potrafi wyjaśnić zasadę działania GPS,

potrafi porównać różne systemy nawigacji satelitarnej,

umie posługiwać się nawigacją samochodową,

potrafi pokazać zastosowanie GPS w geodezji,

umie posługiwać się GPS w turystyce,

zna zasadę geocachingu,

potrafi przygotować instrukcję gry terenowej (geocaching),

potrafi nakręcić film instruktażowy,

potrafi zbudować serwis internetowy.



1. Jak działa GPS?
2. Jak można pokazać wykorzystanie GPS w turystyce?
3. Dlaczego geocaching staje się coraz bardziej popularny?
1. Przedstawienie w wybrany sposobu działania Global Positioning System
(GPS).
2. Przedstawienie możliwości wykorzystania systemu GPS w smartfonach
turystów.
3. Przedstawienie założeń gry terenowej geocaching’u.
105

Z GPS-em w góry, http://gpsmaniak.com/ (dostęp: 04.2013)

Serwis polskiego geocaching’u, http://www.geocaching.pl/ (dostęp: 04.2013)

Geocaching w Polsce, http://opencaching.pl/ (dostęp: 04.2013)

Co to jest GPS?, http://www.multigps.pl/gps (dostęp: 04.2013)

Zalety stosowania odbiorników GPS, http://eu.mio.com/pl_PL/globalnysystem-pozycjonowania_zalety-stosowania-odbiornikow-gps.htm
(dostęp: 04.2013)

Kontrola pracowników przy użyciu GPS. Czy wolno?,
http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/kontrola;pracownikow;pr
zy;uzyciu;gps;co;wolno,23,0,1133591.html (dostęp: 04.2013)

Nawigacja morska GPS, http://www.xsonic.pl/nawigacja-morska-gps-c84_208.html (dostęp: 04.2013)
106
Projekt 2: Jak współtworzyć Otwarte Zasoby Edukacyjne?
Uczeń:

zna narzędzia współczesnej edukacji,

wie jak są tworzone Otwarte Zasoby Edukacyjne,

potrafi współtworzyć OTE (Otwarte Zasoby Edukacyjne),

zna kierunki rozwoju technologii informacyjnej.



1. Jakie rodzaje zasobów edukacyjnych można znaleźć w Internecie?
2. Jakie licencje decydują o otwartości zasobów?
3. Jak i gdzie dodawać własne otwarte zasoby edukacyjne?
1. Przedstawienie kategorii otwartych zasobów edukacyjnych znajdujących
się w Internecie.
2. Scharakteryzowanie otwartych licencji.
3. Zaprezentowanie
przykładów
autorskich
materiałów
edukacyjnych
na otwartych licencjach udostępnionych w sieci.

Otwarte zasoby, http://otwartezasoby.pl/ (dostęp: 04.2013)

Jak tworzyć otwarte zasoby edukacyjne,
http://koed.org.pl/blog/2012/09/21/jak-tworzyc-otwarte-zasoby-edukacyjneinstrukcja-wideo/ (dostęp: 04.2013)

Open AGH –otwarte zasoby edukacyjne w praktyce, http://www.ementor.edu.pl/artykul/index/numer/45/id/936 (dostęp: 04.2013)
107
Projekt 3: W jakim celu tworzy się wirtualne środowiska nauczania?
Uczeń:

zna cechy charakterystyczne wirtualnego edukacyjnego środowiska.

potrafi dokonać analizy atrakcyjności i przydatności materiałów kursu
e-learningowego,

rozumie potrzebę stosowania nauczania na odległość,

podaje przykłady otwartych kursów e-learningowych,

potrafi administrować platformą edukacyjną )np. modle),

potrafi tworzyć interaktywne materiały na platformę edukacyjną.



1. Czym charakteryzuje się wirtualna przestrzeń edukacyjna?
2. Jak administrować szkolną platformą edukacyjną?
3. Jak tworzyć interaktywne materiały dla szkoleń on-line?
1. Przedstawienie zalet i wad wirtualnego środowiska nauczania.
2. Zaprojektowanie instrukcji administrowania szkolną platformą edukacyjną.
3. Przedstawienie
utworzonych
interaktywnych
materiałów
edukacyjnych
na platformie.

Słownik e-learningu, http://eduway.pl/slownik-pojec-elearningu/
(dostęp: 04.2013)

Gry w wirtualnym środowisku nauczania, http://www.ementor.edu.pl/artykul/index/numer/8/id/124 (dostęp: 04.2013)
108

Nowe technologie i ich wykorzystanie w edukacji,
http://idze.pl/czytnikaktualnosci/items/nowe-technologie-i-ich-wykorzystanie-wedukacji.html (dostęp: 04.2013)

Artykuły na temat SL i wirtualnych środowisk 3D,
http://www.enauczanie.com/media/sl/artykuly (dostęp: 04.2013)

Kryteria oceny kursu e-learningowego,
http://www.sea.edu.pl/kryteria/?page=obszary (dostęp: 04.2013)
Tabela 1. Porównanie środowiska tradycyjnego i wirtualnego mając na uwadze
aspekt kognitywny
Środowisko tradycyjne
Środowisko wirtualne
Obiekt
Jednostka organizacyjna (np.
grupa dziekańska)
Obecność
Obecność fizyczna wymagana Wrażenie obecności
Rozproszona grupa studentów
Sposób komunikacji
"nauczyciel - uczeń"
Bezpośredni kontakt
Za pośrednictwem metod
wywołania wrażenia,
zaangażowania i zanurzenia
Postawa nauczyciela
Lider, przywódca
Zdalny konsultant, trener
Funkcja systemu
edukacyjnego
Planowanie i bezpośrednie
kierowanie procesem
poznawczym
Zapewnienie instrumentów
sieciowych, modelowania wiedzy
do prowadzenia procesu
poznawczego
Źródło: opracowanie własne http://www.e-mentor.edu.pl/drukuj/artykul/numer/21/id/453 (dostęp: 04.2013)
109
Projekt 4: W jakim kierunku będą się rozwijać szkolenia e-learningowe?
Uczeń:

wykorzystuje komputer do poszerzenia wiedzy i umiejętności,

gromadzi i przetwarza informacje z różnych źródeł,

rozumie metody nauczania na odległość,

przewiduje kierunki rozwoju technologii informacyjnej,

potrafi opisać elektroniczne środowisko nauczania „jutra”,

zna nowe rodzaje e-learningu: m-learning, g-learning, board-learning,
blog-learning.



1. Jakie nowe rodzaje e-learningu są rozwijane?
2. Jak symulacje stosowane w e-learningu wzbogacają proces uczenia się?
3. Jak technologie mobilne wpływają na proces zdalnego uczenia się?
1. Przedstawienie w wybrany sposób nowych rodzajów e-learningu.
2. Scharakteryzowanie przykładowych programów do tworzenia symulacji
i ich przydatności w e-learningu.

Edyta Abramek, Anna Kempa, Główne kierunki rozwoju e-learningu,
http://www.swo.ae.katowice.pl/_pdf/200.pdf (dostęp: 04.2013)

Przyszłościowy e-learning,
http://www.pi.gov.pl/parp/chapter_86196.asp?soid=60BFA2D2013B427EA254
E93FA41B0195 (dostęp: 04.2013)
110
Projekt 5: Internet zastąpi szkołę? - jak będą uczyć się uczniowie
w przyszłości?
Uczeń:

zna budowę silnika samochodowego;

rozumie różnicę między rodzajami silników samochodowych;

potrafi opisać kierunki rozwoju badań samochodowych.



1. Jak zmienia się stosowanie TIK w szkołach?
2. Jakie czynniki sprzyjają wykorzystywaniu narzędzi do nauki on-line?
3. Jak jest, a jak będzie przez uczniów wykorzystywany Internet w przyszłości?
1. Wyrażenie opinii na temat zmian w stosowaniu technologii informacyjnych
w szkołach.
2. Przedstawienie kierunków zmian w uczeniu się na odległość.
3. Przedstawienie obszarów wykorzystywania Internetu w procesie edukacyjnym
przez uczniów.

Czy nauka przez Internet zastąpi szkołę,
http://szkola.wp.pl/kat,108802,title,Czy-nauka-przez-internet-zastapiszkole,wid,12793637,wiadomosc.html?ticaid=110874&_ticrsn=3
(dostęp: 04.2013)
111

Czy e-learning zastąpi tradycyjne szkoły?,
http://www.edunews.pl/nowoczesna-edukacja/e-learning/1533
(dostęp: 04.2013)

Czy edukacja on-line może zastąpić tradycyjne chodzenie do szkoły?,
http://mensis.pl/aktualnosci/czy-edukacja-online-moze-zastapic-tradycyjnechodzenie-do-szkoly/ (dostęp: 04.2013)

Tabletyzacja to nie nowa jakość szkoły,
http://oswiataonline.pl/blog/tabletyzacja-to-nie-nowa-jakosc-szkoly1272627.html (dostęp: 04.2013)

Fizyka. Symulacje komputerowe,
http://home.agh.edu.pl/~kakol/programy_pl.htm (dostęp: 04.2013)

Adresy edukacyjnych stron w Internecie,
http://biblioteka.wodip.opole.pl/adresy.htm, (dostęp: 04.2013)
112

J. Narkiewicz, GPS i inne satelitarne systemy nawigacyjne, Wydawnictwa
Komunikacji i Łączności WKŁ, 2007

GPS, jak to działa?, http://www.conowego.pl/porady/jak-to-dziala-4-gps-9227/
(dostęp: 04.2013)

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,
http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Pra
w_Czlowieka.pdf (dostęp: 04.2013)

Roman Lorens, “Nowe Technologie w Edukacji”, Warszawa, PWN 2011

Brzózka, P., Moodle dla nauczycieli i trenerów. Gliwice: Helion, 2012

Plebańska, M., E-learning: tajniki edukacji na odległość. Warszawa:
C.H. Beck, 2011

Zbigniew Zieliński, E-learning w edukacji. Jak stworzyć multimedialną i w pełni
interaktywną treść dydaktyczną, Gliwice, Helion, 2012

Metafory komputerowe w e-kursach, http://www.ementor.edu.pl/drukuj/artykul/numer/21/id/453 (dostęp: 04.2013)

Mobilna edukacja. (R)ewolucja w uczeniu się - poradnik dla osób uczących się
https://edustore.eu/publikacje-edukacyjne/15-mobilna-edukacja-m-learningczylirewolucja-w-nauczaniu-podrecznik-dla-uczniow.html - format ePub
(dostęp: 04.2013)
113
Moduł IX: PORZĄDEK MUSI BYĆ! - BAZY DANYCH
Wprowadzenie
Baza danych stanowi zbiór powiązanych zez sobą informacji opisujących fakty
i zdarzenia zachodzące w zorganizowanych strukturach pozwalając na ich szybkie
wyszukanie i analizę. Pod tym pojęciem można rozumieć pojedynczy zbiór danych
(np. spis telefonów) jak i bardzo złożone zestawy narzędzi SQL. Bazą danych może być
zbiór danych banku na temat klientów, ich rachunków, operacji na rachunkach,
udzielanych kredytach.
Bazy danych znajdują zastosowania w każdej dziedzinie życia, która podlega
informatyzacji. W bazach danych składowane są: dane pracowników firm, dane klientów
banku, dane o sprzedaży towarów, dane firm ubezpieczeniowych, dane pacjentów
szpitali itp. Prostymi bazami danych są: listy utworów muzycznych w odtwarzaczach
MP3 i książki telefoniczne w telefonach komórkowych. W systemach nawigacji
konwencjonalne bazy danych wykorzystuje się do przechowywania informacji
o
szpitalach,
bankach,
bankomatach,
zabytkach,
stacjach benzynowych
itp.,
a mapy składowane są w przestrzennych bazach danych.
Bazy danych stanowią podstawę większości serwisów internetowych, w ramach
których przechowują m.in. informacje o użytkownikach, ich preferencjach i historii
korzystania z serwisu. Przykładem powszechnie wykorzystywanej bazy danych jest,
np. serwis Google. Systemy plików
w komputerach również są prostymi
bazami danych. W bazach danych
przechowuje
się
wyniki
obserwacji
astronomicznych,
sekwencjonowania
Źródło: http://www.logicsoft.com.pl
wyniki
DNA,
eksperymentów
wyniki
fizycznych,
chemicznych i biologicznych. Potencjalny zakres zastosowań baz danych jest zatem
olbrzymi i ciągle się powiększa. Pojawiają się ciągle nowe dziedziny zastosowań,
w
których
zachodzi
konieczność
składowania,
przeszukiwania,
zarządzania
i analizowania danych. Wraz z nowymi dziedzinami zastosowań pojawiają się nowe
problemy naukowe związane z zapewnieniem efektywnej pracy systemów baz danych
w nowych zastosowaniach, jak również zapewnienie nowych metod przeszukiwania
i analizy danych.
114
Systemy baz danych rozbudowały się znacząco w ciągu ostatnich dwóch
dziesięcioleci. Odniosły one sukcesy w niezliczonej liczbie dziedzin współczesnego
życia. Gromadzimy więcej i więcej danych, które są zapisywane w bazach danych.
Bazy
o
rozmiarach
terabajtów
są
już
na
porządku
dziennym.
Często przedsiębiorstwo zdobywa i przechowuje różnego rodzaju dane, których nie
potrafi wykorzystać. Sukces zależy w dużej mierze od umiejętności wykorzystania
posiadanych informacji.
Polskie prawo nakazuje również rejestrację okresowych zbiorów danych
(np. dane osobowe), ale również chroni przed nieuprawnionym dostępem.
Celem tego modułu jest analiza różnych sposobów gromadzenia danych
w zbiorach, ich ochrona przed zniszczeniem i zabezpieczenie przed nieuprawnionym
dostępem.
115
Projekt 1: Jak chronić bazy danych?
Uczeń:

potrafi zaprojektować bazę danych,

zna źródła zagrożeń baz danych,

rozumie sposoby ochrony baz danych,

rozumie tendencje rozwoju systemów bazodanowych,

rozumie różnice między zbiorem informacji a bazą danych,

wie, czym są certyfikaty i klucze,

rozumie sposoby ochrony baz danych.



1. Jak tworzy się bazy danych?
2. Jak chronić systemy bazodanowe?
3. W jaki sposób chronione są informacje w bazach danych?
1. Zaprojektowanie bazy danych np. sekretariat uczniowski/biblioteka szkolna
2. Przedstawienie kodu szyfrującego dane.

Bezpieczeństwo baz danych, Artykuł,
http://www.idg.pl/artykuly/59724/Bezpieczenstwo.baz.danych.html
(dostęp: 04.2013)

Bezpieczeństwo danych osobowych w Internecie w kontekście rozwoju
nowoczesnych technologii,
http://www.senat.gov.pl/k7/ue/inne/2009/012.pdf(dostęp: 04.2013)
116

Serwis poświęcony zagadnieniom związanym z szyfrowaniem danych.
Omówienia algorytmów, słownik pojęć oraz baza danych najpopularniejszych
zaszyfrowanych fraz, http://www.szyfrowanie.info/(dostęp: 04.2013)

Szyfrowanie RSA, http://www.jakubas.pl/matematyka/09-szyfrRSA/szyfrowanie-RSA.htm(dostęp: 04.2013)
Instrukcja: Uzupełnij poniższą tabelę dotyczącą ochrony systemów bazodanowych.
System bazodanowy
Podstawowe funkcje,
narzędzia
Klient - serwer
Klient – serwer aplikacji –
serwer bazy danych
Wielowarstwowy
bazodanowy system
internetowy
117
Działania
zabezpieczające
Projekt 2: Jak zaprojektować bibliotekę wirtualną zbiorów i pomysłów?
Uczeń:

potrafi dobrać narzędzia i języki do tworzonych serwisów www,

potrafi zaprojektować zasoby wirtualne,

potrafi udostępnić utworzone zasoby wybranym grupom użytkowników.



1. Jakie są różnice w strukturze zbiorów danych znajdujących się w sieci?
2. Jak tworzone są strony internetowe wykorzystujące technologię Wiki?
1. Przedstawienie charakterystycznych cech wybranych stron wykorzystujących
technologię Wiki.
2. Zaprojektowanie i utworzenie w sieci otwartej biblioteki zbiorów i pomysłów.

Biblioteka wirtualna, http://vls.icm.edu.pl/ (dostęp: 04.2013)

Polska Biblioteka Internetowa, www.pbi.edu.pl (dostęp: 04.2013)

Wiki, http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiki (dostęp: 04.2013)

Jak stworzyć własne Wiki?,
http://webhosting.pl/Jak.stworzyc.wlasne.wiki(dostęp: 04.2013)
118
Projekt 3: Jak działa elektroniczny system bankowy?
Uczeń:

rozumie rozwój bankowości internetowej,

zna zasady zabezpieczania kont internetowych,

wie do czego służą podpisy cyfrowe,

potrafi tworzyć „silne„ hasła,

potrafi wyjaśnić różnice miedzy kluczem prywatnym i kluczem publicznym.



1. Jakie techniki szyfrowania stosowne są najczęściej w elektronicznych
systemach bankowych?
2. Jakie systemy szyfrowania dostępu można uważać za bezpieczne?
1. Przedstawienie techniki szyfrowania stosowane najczęściej w elektronicznych
systemach bankowych.
2. Opisanie bezpiecznego systemu szyfrowania dostępu do danych.
 Przegląd zagadnień kryptografii
http://www.pcworld.pl/artykuly/35081_2/Przeglad.zagadnien.kryptografii.html
(dostęp 04.2013)
 Bankowość internetowa – bezpieczeństwo
http://bankowoscinternetowa.republika.pl/html/Bezp2.html (dostęp: 04.2013)
 Dzielimy się wiedzą – kryptografia
http://bankowoscinternetowa.republika.pl/html/Bezp2.html (dostęp: 04.2013)
119
Projekt 4: Jak zaprojektować i wykonać bazę danych przydatną w szkole?
Uczeń:

zna rodzaje baz danych,

wie co to są systemy bazodanowe,

potrafi zaprojektować bazę danych,

potrafi utworzyć relacyjną bazę danych,

potrafi wykonać bazę danych dla potrzeb szkoły.



1. Jakie są reguły projektowania baz danych?
2. Jak system bazodanowy może usprawnić prace szkoły?
1. Przedstawienie zasad tworzenia profesjonalnych baz danych.
2. Zaprezentowanie systemu bazodanowego, który usprawnia pracę szkoły.
 Bazy danych – teoria
http://ultra.ap.krakow.pl/~wmkolasa/bazy/101full.html(dostęp: 04.2013)

Czym jest baza danych – teoria (nauka SQL)
http://jakub.otrzasek.pl/?p=155(dostęp: 04.2013)

Wiesław Dudek, Bazy danych SQL. Teoria i praktyka, Helion 2013
120
Projekt 5: W jaki sposób stworzyć szkolną Wikipedię?
Uczeń:

rozumie jak są tworzone zasoby wirtualne,

zna narzędzia i języki do tworzenia serwisów WWW,

potrafi udostępnić utworzone zasoby internetowe,

potrafi tworzy serwisy WWW,

potrafi zbudować własną stronę opartą na technologii Wiki.



1. Czym różnią się techniki tworzenia wirtualnych zbiorów w sieci?
2. Jakie narzędzia służą do tworzenia serwisów Wiki?
1. Przedstawienie różnice w technikach tworzenia wirtualnych zbiorów w sieci
2. Opisanie narzędzi, które pozwoliły utworzyć serwis Wiki.
 Czym jest Wiki http://operawiki.info/CzymJestWiki (dostęp: 04.2013)

Wiki, http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiki(dostęp: 04.2013)

Jak utworzyć nowy wikiprojekt,
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pomoc:Jak_utworzy%C4%87_nowy_wikiprojekt
(dostęp: 04.2013)

How to Create Your Own Wiki,
http://www.pcmag.com/article2/0,2817,2399582,00.asp (dostęp: 04.2013)
121

T.Białobłocki, J.Moroz, M.Nowina Konopka, L.W.Zacher Społeczeństwo
informacyjne. Istota, rozwój, wyzwania, Wydawnictwa Akademickie
i Profesjonalne, 2006

J.Stokłosa, T.Bilski, T.Pankowski: Bezpieczeństwo danych w systemach
informatycznych, PWN, 2001

Społeczności internetowe w życiu szkoły,
http://edunews.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=735&Itemid=
753(dostęp: 04.2013)

Komunikacja w szkole,
http://www.eid.edu.pl/archiwum/2008,1/maj,42/temat,43/komunikacja_w_szkol
e,157.html(dostęp: 04.2013)

M. Wróbel, E-dziennik jako narzędzie wspierające proces edukacji szkolnej,
http://www.e-mentor.edu.pl/31,675,Edziennik_jako_narzedzie_wspierajace_proces_edukacji_szkolnej.html
(dostęp: 04.2013)

Kody kreskowe – wszystko o kodach kreskowych, http://kodykreskowe.dlawas.com/(dostęp: 04.2013)

Bezpieczeństwo baz danych wykład S. Kozielski Politechnika Śląska, Instytut
Informatyki http://zti.polsl.pl/bdusm/Wykłady_5_w_2009.ppt(dostęp: 04.2013)

Polityka bezpieczeństwa baz danych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa
Wyższego,
http://www.bip.nauka.gov.pl/_gAllery/69/15/6915/20091007_Polityka_bezpiecz
enstwa_przetwarzania_danych_osobowych__zalacznik_nr_1_do_zarzadzenia_48.pdf(dostęp: 04.2013)

Raport Web 2.0 w Polsce - 2007 http://www.emarketing.pl/artyk/Raport_web2.pdf(dostęp: 04.2013)

Serwis kryptograficzny http://www.kryptografia.com/index.html(dostęp: 04.2013)

Bezpieczeństwo komputerowe
http://www.bezpieczenstwo.naszastrona.pl/publikacje/kryptologia_kryptografia.
php (dostęp: 04.2013)

Kryptografia a bezpieczeństwo w sieci Internet
http://home.agh.edu.pl/~szymon/artykuly/kryptografia.html (dostęp: 04.2013)
122
Moduł X: RAZEM W CHMURZE
Wprowadzenie
Chmura
obliczeniowa
informatyczna
to
przetwarzania
oparty
model
na
użytkowaniu usług dostarczonych
przez usługodawcę (wewnętrzny
dział lub zewnętrzna organizacja).
Funkcjonalność jest tu rozumiana
jako
usługa
(dająca
wartość
dodaną użytkownikowi) oferowana
przez
(oraz
dane
oprogramowanie
konieczną
infrastrukturę).
Oznacza to eliminację konieczności
zakupu licencji czy konieczności
instalowania
i
administracji
oprogramowaniem. Konsument płaci
za użytkowanie określonej usługi, np.
za możliwość korzystania z arkusza
kalkulacyjnego. Nie musi dokonywać
zakupu sprzętu ani oprogramowania.
Termin „chmura obliczeniowa” jest
związany
z
pojęciem
wirtualizacji.
Model
„chmury
obliczeniowej”
historycznie
wiąże
się z przetwarzaniem w sieci grid, gdzie wiele systemów udostępnia usługi korzystając
z podłączonych zasobów, z tą różnicą, że w chmurze obliczeniowej mamy do czynienia
z podążaniem zasobów za potrzebami usługobiorcy.
Pojęcie chmury nie jest jednoznaczne, w szerokim znaczeniu przetwarzanym w chmurze jest
wszystko przetwarzane na zewnątrz zapory sieciowej, włączając w to konwencjonalny
outsourcing]15. Przetwarzanie w chmurze (ang. cloud computing), nazywane również chmurą
obliczeniową, jest to model przetwarzania danych zdalnie, korzystając z rozwiązań dostarczonych
przez zewnętrzne firmy. Ujmując rzecz prostymi słowami, jest to użytkowanie przestrzeni dyskowej
bądź usług, takich jak e-mail, oprogramowanie biurowe czy nawet gry wideo - przez Internet.
15
Knorr E., Gruma G., Czym tak naprawdę jest przetwarzanie w chmurze?
123
Taki model eliminuje przymus instalowania oprogramowania na własnym komputerze
- jedynym programem, jakiego potrzebujemy, jest najczęściej przeglądarka
internetowa, która daje nam dostęp do wszystkich tych usług zainstalowanych
na serwerach firm dostarczających rozwiązanie.
Pojęcie Web 2.0 zostało wykorzystane po raz pierwszy przez firmę
O.Reilly Media w 2004 roku. Od tamtej pory powstały rozmaite definicje tego terminu,
jednak żadna z nich nie zdobyła sobie powszechnego uznania. Istnieją pewne cechy,
które
wyróżniają
reprezentujących
serwisy
ten
tworzące
trend
jest
trend
Web
tworzona
2.0.
głównie
Zawartość
przez
serwisów
Internautów.
Każdy, kto odwiedza daną stronę, może wpłynąć na jej zawartość, stać się jej
twórcą. Firmy tworzące strony internetowe, mają więc za zadanie przygotować
jedynie platformę komunikacji i współpracy dla internautów, a nie oferować gotową
treść
Serwisy społecznościowe są czymś pośrednim między komunikacją masową
i interpersonalną. Jako zjawisko względnie nowe, budzą emocje i kontrowersje.
W dyskusjach na ten temat dominują skrajne ujęcia: pozytywne (czy wręcz
entuzjastyczne) i negatywne.
Dobrodziejstwa w Internecie to wszystko to, co daje
ludziom możliwość wyrażania siebie, ułatwia kooperację między ludźmi, budowanie
wspólnot, bycie użytecznym i twórczym, satysfakcję z wnoszenia wkładu w jakieś dzieło,
odnajdywanie
czy
konstruowanie
tożsamości,
sensu,
znaczeń,
samorealizację
i pozyskiwanie nowych zasobów, wiedzy i kompetencji, poczucie podmiotowości,
świadczenie wsparcia. Pisanie nawet niezbyt mądrego bloga jest bardziej twórcze
niż praktyki couchpotato (przesiadywanie przed telewizorem kilkanaście godzin na dobę).
Wchodząc do nowej społeczności, trzeba się czymś wykazać, aby uzyskać dobry status,
co wymusza pracę nad sobą.
Serwisy społecznościowe to efekt kuli śniegowej: każdy cos dokłada do wspólnej
puli. Web 2.0 jest dla wielu uczestników spełnieniem marzenia o równych szansach,
realizacją prawa trzeciej generacji praw człowieka (praw kulturowych uzupełniających
prawa polityczne i socjalne) - prawa do komunikowania się. Realizacja tego prawa
poprawia efektywność działań społecznych, które zależą mniej od zewnętrznej regulacji
życia, a bardziej od autonomii jednostek. Blogi, wiki, RRS-y czy serwisy
społecznościowe, które powstały przed epoką Web 2.0, teraz dopiero przeżywają
prawdziwy renesans.
124
Projekt 1: Jak chronione są prawa człowieka w Internecie?
Uczeń:

zna dokumenty prawne chroniące prawa człowieka,

potrafi ocenić stopień zagrożenia praw człowieka w sieci,

potrafi chronić swoje dane osobowe w sieci,

rozumie znaczenie ochrony praw człowieka i danych osobowych,

zna zasady użytkowania portalu społecznościowego,

zna prawa człowieka,

potrafi ocenić stopień zabezpieczenia danych osobowych w sieci.



1. Jakie dokumenty prawne chronią prawa człowieka w UE?
2. Jak zabezpiecza się dane osobowe w serwisach społecznościowych?
3. Jakie zasoby internetowe wymagają podawania danych osobowych?
1. Przedstawienie dokumentów ochrony praw człowieka w Polsce i krajach UE.
2. Scharakteryzowanie sposobów ochrony danych osobowych w serwisach
społecznościowych – polityka prywatności.
3. Przedstawienie wybranych obszarów Internetu wymagających podawania
danych osobowych.
125

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,
http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/dok_powszechna_deklaracja.php
(dostęp: 04.2013)

GIODO przestrzega Polaków przed Facebookiem,
http://technologie.newsweek.pl/giodo-przestrzega-polakow-przedfacebookiem,94497,1,1.html (dostęp: 04.2013)

Przykładowa polityka bezpieczeństwa http://www.securitum.pl/bazawiedzy/publikacje/przykladowa-polityka-bezpieczenstwa (dostęp: 04.2013)

Polityka prywatności - czym jest, jakie elementy zawiera? http://www.prawnikonline.eu/polityka-prywatnosci---czym-jest-jakie-elementy-zawiera,13,3521.html (dostęp: 04.2013)

Ochrona danych osobowych na portalach społecznościowych,
http://bezpiecznyinternet.org/2012/09/ochrona-danych-osobowych/;
http://www.komputerswiat.pl/blogi/blog-redakcyjny/2008/06/ochrona-danychosobowych-na-portalach-spolecznosciowych.aspx (dostęp: 04.2013)

Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,
http://www.echr.coe.int/NR/rdonlyres/7B5C268E-CEB3-49A5-865F06286BDB0941/0/POL_CONV.pdf (dostęp: 04.2013)
 Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,
http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Powszechna_Deklaracja_Pra
w_Czlowieka.pdf (dostęp: 04.2013)
126
Instrukcja: Scharakteryzuj ochronę praw człowieka w wybranych portalach
społecznościowych.
Lp.
Serwis
społecznościowy
1.
Naszaklasa.pl
2.
Twitter.com
3.
Facebook.com
4.
Google+
Prawa człowieka
5.
6.
7.
127
Przykłady
Projekt 2: Jakie możliwości daje cyberprzestrzeń do realizacji marzeń?
Uczeń:

rozróżnia pojęcia web 2.0, web 3.0, second life,

posługuje się wybranymi narzędziami i językami do tworzenie serwisów WWW,

wie, na czym polega współpraca komputerów i urządzeń sieciowych w chmurze
informatycznej,

zna zasady użytkowania portalu społecznościowego,

potrafi stworzyć wirtualną postać w sieci,

potrafi założyć i prowadzić blog tematyczny.



1. W
jaki
sposób
ludzie
prezentują
swoje
zainteresowania
i
poglądy
w Internecie?
2. Jakie możliwości daje personifikacja w sieci?
3. Dlaczego blogi są tak popularne??
1. Przedstawienie form prezentacji zainteresowań w internecie.
2. Zaprojektowanie stworzonego awatara.
3. Założenie bloga tematycznego i przestawienie planu jego kontynuacji.

Jak założyć bloga za darmo, http://jak-zalozyc-bloga.info/ (dostęp: 04.2013)

Sztuczna inteligencja 3.0 http://marketing.nf.pl/Artykul/7875/Sztucznainteligencja-3-0/marketing-internetowy-social-bookmarking-web-2-0-web-3-0/
(dostęp: 04.2013)
128

Społecznościowo! Web2.0 nowym kierunkiem w edukacji,
http://www.eid.edu.pl/archiwum/2008,1/kwiecien,4/temat,6/spolecznosciowo_
web20_nowym_kierunkiem_w_edukacji,30.html (dostęp: 04.2013))

Czy SecondLife to killer application internetu? Wprowadzenie do
tematyki.http://www.slideshare.net/skwiecien/czy-secondlife-to-killerapplication-internetu-wprowadzenie-do-tematyki-ver-11

Blogowanie w skali mikro,
http://www.magazyninternet.pl/artykul/5231,1,blogowanie_w_skali_mikro.html
129
Instrukcja: Opisz cechy wybranych blogów.
Charakterystyka
Cechy bloga
Społeczna rola blogów
Blog biznesowy
Blogi literackie, poetyckie
130
Przykłady - adresy
Projekt 3: W jaki sposób stworzyć serwis grupowy np. klasy, grupy
zawodowej?
Uczeń:

wie, na czym polega współpraca komputerów i urządzeń sieciowych
w chmurze informatycznej,

potrafi utworzyć serwis internetowy,

potrafi posługiwać się narzędziami do tworzenia serwisu,

rozumie zasady pracy w serwisach społecznościowych,

stosuje języki programowania stron WWW,

posługuje się CMS – systemem zarządzania treścią na stronach
internetowych,

wie, jak udostępniać zasoby,

potrafi pracować w chmurze informatycznej.



1. Jakie możliwości daje tworzenie serwisu grupowego?
2. Jakie narzędzia i języki są najbardziej przydatne do tworzenia serwisów?
Przykładowe zadania
1) Przedstawienie wybranych narzędzi, języków programowania służących
tworzeniu serwisu grupowego?
2) Zaprojektowanie i przedstawienie stworzonego serwisu grupowy.

E-commerce w chmurach – zastosowanie cloud computingu w biznesie
internetowym, http://mensis.pl/podstawy/%E2%80%9Ee-commerce-w131
chmurach-zastosowanie-cloud-computingu-w-biznesie-internetowym/
(dostęp: 04.2013)

Google Apps dla szkół i uczelni,
http://www.google.com/intl/pl/enterprise/apps/education/benefits.html
(dostęp: 04.2013)

Efektywniejsza praca grupowa w Twoim zespole,
http://www.chip.pl/artykuly/porady/2009/06/efektywniejsza-praca-grupowa-wtwoim-zespole (dostęp: 04.2013)

Jakie zagrożenia niesie Cloud computing czyli chmura?,
http://doctorprogramuj.blogspot.com/2012/09/jakie-zagrozenia-niesie-cloudcomputing.html (dostęp: 04.2013)
132
Instrukcja: Uzupełnij poniższą tabelę dotyczącą wybranego (lub utworzonego)
serwisu grupowego.
Lp.
Elementy serwisu
grupowego
Charakterystyka
1.
2.
3.
4.
5.
6.
133
Narzędzia
Projekt 4: Jak zaprojektować i zbudować platformę edukacyjną?
Uczeń:

potrafi utworzyć serwis internetowy,

potrafi posługiwać się narzędziami do tworzenia serwisu,

rozumie zasady pracy w serwisach społecznościowych,

posługuje się wybranymi narzędziami i językami do
tworzenie serwisów
WWW,

wie, czym jest e-learning,

wie, jakie znaczenie ma e-learning w życiu współczesnego człowieka,

potrafi zainstalować darmową platformę e-learningową np. moodle,

potrafi administrować platformą edukacyjną,

zna strukturę lekcji i kursu elektronicznego,

potrafi przygotować materiały na platformę edukacyjną.



1. Jakie możliwości daje platforma edukacyjna?
2. Jaka jest struktura informacji na platformie edukacyjnej?
3. Jakie narzędzia są najbardziej przydatne do tworzenia materiałów
na platformie edukacyjnej?
1) Przedstawienie możliwości wykorzystania platformy edukacyjnej
przez nauczycieli, uczniów i rodziców.
2) Zaprojektowanie struktury informacji i zawartości na platformie edukacyjnej.
3) Opisanie przykładowych narzędzi do tworzenia materiałów edukacyjnych.
134

Jak prowadzić zajęcia na platformie edukacyjnej? Poradnik.
http://www.mojemoodle.pl/2013/03/poradnik-jak-prowadzic-zajecia-naplatformie/ (dostęp: 04.2013)

Przegląd ustawień kursu moodle,
http://blog.platformyedukacyjne.pl/2012/07/20/przeglad-ustawien-kursu-wmoodle/ (dostęp: 04.2013)

Jak wybrać narzędzie do e-learningu, http://blog.2edu.pl/2013/03/narzedziaelearning-wybor-kryteria.html (dostęp: 04.2013)

Moodle na domowym serwerze z s.o. Linux,
http://blog.platformyedukacyjne.pl/2011/02/18/moodle-na-domowymserwerze-z-s-o-linux/ (dostęp: 04.2013)

Platformy internetowe w procesie edukacyjnym,
http://www.elearningessentials.com/platformy-internetowe-w-procesieedukacyjnym.php (dostęp: 04.2013)

Camtasia Studio – więcej niż tylko screencast,
http://blog.platformyedukacyjne.pl/2011/04/29/camtasia-studio-wiecej-niztylko-screencast/ (dostęp: 04.2013)
135
Projekt 5: Jak można wykorzystać platformę zdalnego nauczania?
Uczeń:

wie, czym jest e-learning,

wie, jakie znaczenie ma e-learning w życiu współczesnego człowieka,

potrafi zaprojektować formy wykorzystania platformy,

potrafi przygotować kurs e-learningowy,

wie, w jakich dziedzinach można skorzystać ze zdalnego nauczania,

potrafi pracować w chmurze informatycznej,

potrafi udostępniać zasoby w sieci,

zna systemy blogów na portalach sieciowych.



1. Jakie platformy zdalnego nauczania znajdują się w sieci?
2. Jakie dziedziny nauki sprzyjają zdalnemu uczeniu się?
3. Jak wykorzystać zdalne nauczanie w szkole?
1. Opisanie cech wybranych platform zdalnego nauczania.
2. Przedstawienie przykładów dziedzin nauki z darmowymi zdalnymi kurami.
3. Przedstawienie możliwości wykorzystania kursów on-line w edukacji.

E-learning wsparciem dla biblioteki,
http://www.bg.up.krakow.pl/bie/?tag=zdalne-nauczanie (dostęp: 04.2013)

Załóż swojego moodle’a, http://moodle.org.pl/ (dostęp: 04.2013)
136

Zmiana sposobu wykorzystania platformy e-learningowej, nowe spojrzenie na
Moodle, http://www.e-edukacja.net/dziewiata/referaty/Sesja_2b_2.pdf
(dostęp: 04.2013)

Jak prowadzić zajęcia na platformie edukacyjnej? Poradnik.
http://www.mojemoodle.pl/2013/03/poradnik-jak-prowadzic-zajecia-naplatformie/ (dostęp: 04.2013)

Bezpłatne kursy e-learningowe, http://www.elearningwpolsce.pl/darmowekursy-online-w-internecie/ (dostęp: 04.2013)
137

Polska w drodze do globalnego społeczeństwa informacyjnego. Raport
o Rozwoju Społecznym, Warszawa 2002

Raport GUS: Wskaźniki społeczeństwa informacyjnego

Raport GUS: Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badan
statystycznych z lat 2004-2007

Raport Kultura 2.0. Cyfrowy wymiar przyszłości

Raport strategiczny IAB Polska: Internet 2007

B. Boryczka, Praktyczny przewodnik po Internecie dla bibliotekarzy,
Wydawnictwo Branta, Bydgoszcz 2003

P. Lipiec, Ł. Sosna, jak stworzyć najlepszy blog. WordPress 2.0,
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007

Ł. Sosn, Jak stworzyć własny blog. Podręcznik programisty wydawnictwo
NAKOM, 2008

Jill Walker Rettberg, Blogowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN 2012

Mark C. Chu-Carroll, Google App Engine. Kod w chmurze, Helion 2012

A. Handley, C.C. Chapman, Treść jest kluczowa. Jak tworzyć powalające
blogi, podkasty, wideo, e-booki, webinaria (i inne), Helion 2012

Clara Shih, Era Facebooka. Wykorzystaj sieci społecznościowe do promocji,
sprzedaży i komunikacji z Twoimi klientami, Helion 2012

P. Zalewski, Osiem cech Web 2.0,
http://www.internetstandard.pl/news/107199/Osiem.cech.Web.2.0.html
(dostęp: 04.2013

Społecznościowo! Web2.0 nowym kierunkiem w edukacji
http://www.eid.edu.pl/archiwum/2008,1/kwiecien,4/temat,6/spolecznosciowo_
web20_nowym_kierunkiem_w_edukacji,30.html (dostęp: 04.2013)

Lista polskich serwisów Web 2.0, http://antyweb.pl/lista-polskich-serwisowweb20 (dostęp: 04.2013)

Projektujesz, rysujesz, publikujesz. Serwisy do tworzenia diagramów
i schematów,
http://www.idg.pl/artykuly/344675_2/Projektujesz.rysujesz.publikujesz.Serwisy.
do.tworzenia.diagramow.i.schematow.html (dostęp: 04.2013)

Załóż swojego moodle’a, http://moodle.org.pl/ (dostęp: 04.2013)
138
MATERIAŁY DO PLANOWANIA I EWALUACJI PRACY UCZNIÓW
Stosowanie
metody
projektów
jest
przejawem
podejścia
przedsiębiorczego
w nauczaniu, które w przeciwieństwie do podejścia tradycyjnego:

skupia się na procesie dochodzenia do wiedzy, a nie na treści

ucznia, a nie nauczyciela, stawia w centrum zainteresowania

z nauczyciela czyni organizatora procesu kształcenia, a nie nieomylnego
eksperta w swojej dziedzinie

sprawia, że uczniowie aktywnie uczestniczą w procesie kształcenia i pracują
zespołowo

kładzie nacisk na zastosowanie teorii w praktyce

ma charakter interdyscyplinarny

umożliwia uczenie się na błędach jako przeciwwagę lęku przed popełnieniem
błędu

zakłada elastyczność w ustalaniu tematyki zajęć.
Etapy realizacji projektu. Rola nauczycieli i uczniów.
Etap I – Przygotowanie do realizacji projektu

Zadania nauczyciela: wybór zagadnień, przygotowanie uczniów do pracy metodą
projektu (instrukcja do realizacji), wprowadzenie uczniów w zagadnienie, podział
uczniów na zespoły.

Zadania uczniów: zapoznanie się z instrukcją realizacji projektu, organizacja grup
zadaniowych, wybór tematu, zebranie wstępnych informacji, przygotowanie planu
działań.

Wspólne zadania uczniów i nauczycieli: przygotowanie kontraktu, który jest
zobowiązaniem uczniów do wykonania w określonym terminie wszystkich
zaplanowanych działań, a nauczyciela – do konsultacji i oceny projektu zgodnie
z zawartymi w kontrakcie kryteriami oceny.
Etap II – Działanie

Zadania nauczyciela: ustalenie terminów spotkań konsultacyjnych z grupami
zadaniowymi, systematyczna ocena postępu realizacji projektu (monitoring).

Zadania uczniów: systematyczne zbieranie i gromadzenie informacji, selekcja
i analiza zebranych informacji, wyciąganie wniosków i rozwiązywanie
139
problemów, prowadzenie działań w projekcie, przygotowanie prezentacji
i sprawozdania.
Etap III – Ewaluacja (ocena) projektu

Zadania nauczyciela: ocena efektów, czyli końcowego produktu projektu, ocena
procesu,
jaki
miał
miejsce
podczas
realizacji
projektu,
przygotowanie
sprawozdania z projektu.

Zadania uczniów: samoocena udziału w projekcie, informacja zwrotna
dla wszystkich członków zespołu zadaniowego, analiza błędów i wyciągnięcie
wniosków na przyszłość.
PBL to strategia edukacyjna cechująca się tym, że napędzana jest przez problem
pobudzający
do
myślenia.
Uczniowie
(współ)pracują
w
małych
grupach.
Nauczyciel ma za zadanie ułatwienie uczenia się przez nich – pełni rolę tutora.
Istotą metody PBL jest:

perspektywa ucznia,

od całości do części,

uczenie, jako budowanie.
Uczenie się na bazie problemu problem-based learning (pbl) ułatwia:

uczenie się podejmowania decyzji,

uczenie się klinicznego rozumowania,

uczenie się samodzielnej kontroli procesu kształcenia,

uczenie się pracy w zespole,

uczenie się uczestnictwa w dyskusji,

integrowanie wiedzy z dyscyplin teoretycznych i praktycznych,

odtwarzanie wiedzy w podobnej sytuacji.
Pierwszym elementem pracy metodą PBL jest spotkanie się grupy:
 wzajemne przedstawienie się członków grupy,
 wprowadzenie w zasady funkcjonowania grupy.
Pierwsza sesja robocza:
 ocena i wstępne propozycje rozwiązania problemu w oparciu o aktualną
wiedzę:
- koncepcja wstępna
- mnogie hipotezy
- poszukiwanie prawdopodobnej przyczyny
140
- wyjaśnienie mechanizmów
- propozycje postępowania.
 identyfikacja tematów (obszarów), w zakresie których wiedza grupy jest
niewystarczająca
 rozpoznanie źródeł potrzebnych informacji.
Po tym etapie następuje samodzielna praca członków grupy, po czym odbywa
się kolejna sesja robocza, podczas której następuje:
 krytyczna ocena wykorzystanych źródeł informacji
 dyskusja nad problemem z wykorzystaniem nowo nabytej wiedzy
 ocena
wiedzy,
umiejętności
rozwiązywania
problemu,
pracy
z
grupą
przeprowadzona przez grupę w stosunku do każdego jej członka.
Ostatni etap to przedstawienie, prezentacja wyników pracy grupy z uwzględnieniem
trudności, na jakie napotkali uczniowie, konkluzji, nowo nabytej wiedzy, wniosków
do dalszej pracy nad tematem.
Poniżej przedstawiono przykłady sposobów planowania pracy uczniów, wzory
arkuszy oceny i samooceny pracy uczniów, arkusze ewaluacji.
141
PLANOWANIE PRACY METODĄ PROJEKTU – wzór 1
Lp.
Etapy
Opis
1.
Spotkanie zainteresowanych, podział na grupy.
Prowadzący proponuje
podział uczestników na grupy
2.
Przedstawienie projektu
Omówienie metody pracy
podczas zajęć
3.
Wybór tematu
Opracowywany temat
projektu
4.
Przygotowanie instrukcji zawierającej;
 temat projektu i jego cele
 zadania, które mają wykonać uczniowie,
aby osiągnąć cel
 źródła, do których należy sięgnąć, aby osiągnąć cel
 termin konsultacji z nauczycielem
 termin prezentacji
 możliwe sposoby prezentacji i czas tej prezentacji
 kryteria oceny projektu
Ustalenie zasad pracy
grupowej
4a.
Cele projektu
Określenie ogólnych
i szczegółowych celów
projektu
4b.
Czas trwania
Ustalenie czasu trwania
realizacji projektu
4c.
Zadania do wykonania dla poszczególnych zespołów.
Rozdział zadań członkom
grupy
4d.
Źródła informacji
Określenie podstawowych
źródeł informacji
4e.
Forma wykonania projektu (raport z wykonania
zadania; konkretny wytwór; plakat, model, film,
wystawa; prezentacja projektu na forum klasy;
dyskusja)
Dobór odpowiedniej formy
realizacji projektu
4f.
Czas i sposób prezentacji
Ustalenie czasu i formy
prezentacji wykonanego
zadania
4g.
Kryteria oceny/ samooceny
Wybór kryteriów
oceny/samooceny
5.
Ocena projektu zgodna z kryteriami.
Ocena spełnienia założonych
kryteriów projektu
6.
Analiza wyników i przebiegu projektu.
Omówienie realizacji
i wyników projektu
142
PLANOWANIE PRACY METODĄ PBL – wzór 2
Lp.
Etapy
Opis
1.
Spotkanie zainteresowanych, podział na grupy.
2.
Przedstawienie projektu
Prowadzący proponuje podział
uczestników na grupy
Omówienie metody pracy
podczas zajęć
Dyskusja w grupie na temat
3.
Przedstawienie problemu, zgłębianie zagadnień
rozumienia problemu, wskazują
na najważniejszy dla siebie
aspekt
4.
Jaką wiedzę przydatną do rozwiązania problemu mają
Zapisywanie sugestii każdej
uczniowie?
osoby
Uczniowie indywidualnie
5.
Rozwinąć i napisać własnymi słowami definicję
analizują to, co wiedzą i to,
problemu
co powinni wiedzieć,
żeby rozwiązać problem
Uszeregowanie wszystkich
6.
Wymienić możliwe rozwiązania problemu – wybór
propozycji rozwiązań problemu
najlepszego
od najmocniejszego
do najsłabszego
7.
8.
9.
10.
Ustalenie kolejności działań
Planowanie kolejnych zadań - harmonogram
i dobór przedziału czasowego
Sporządzenie dokumentacji potwierdzającej przyjęte
Wyszukiwanie informacji
i danych, które potwierdzają
wybrane rozwiązanie.
Dyskusja nad źródłami
informacji.
Przydział obszarów poszukiwań.
Przedstawienie procesu
rozwiązanie problemu
i wyniku nauczycielowi
Prezentacja projektu na forum całego zespołu
Dzielenie się wynikami
uczniowskiego
poszukiwań, nową wiedzą
Co powinniśmy jeszcze wiedzieć?
11.
Ocena projektu, ocena i samoocena pracy
12.
Ewaluacja projektu
Ocena spełnienia założonych
kryteriów
Opiniowanie wartości działań
143
INSTRUKCJA OGÓLNA - dla wszystkich uczniów realizujących zadanie –
wzór
Temat projektu:. ................................................................................................................................
Realizatorzy:
.................................................................................................................................................................................
Lp.
Zadanie
Terminy
wykonania,
konsultacje
Forma
prezentacji
1.
2.
3.
4.
5.
6.
144
Co będzie
oceniane?
Uwagi
PRZYKŁADOWE KRYTERIA OCENY PROJEKTU
Kryterium
Uwagi
Realizacja celu
Sposób prezentacji
Pomysłowość i zakres wiedzy
Samodzielność wykonania
Użyteczność
Stopień inspiracji do dalszej pracy
Zaangażowanie
Staranność wykonania
Wykorzystane w trakcie prezentacji środki dydaktyczne
Poprawność językowa
Terminowość
Aktywność i twórcza postawa
Wartość merytoryczna
145
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – wzór 1
Tematyka
Punkty
Ilość zgromadzonego/przetworzonego materiału
i jego przydatność
Estetyka wykonania
Ciekawe propozycje realizacji projektu,
atrakcyjność, oryginalność
Wykorzystanie różnorodnych źródeł informacji
Terminowość wykonywanych prac
Realizowanie poszczególnych etapów pracy
zgodnie z instrukcją
Stopień zaangażowania
Umiejętność selekcjonowania zgromadzonego
materiału
Samodzielność
Umiejętność współdziałania w zespole
146
Uwagi
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – wzór 2
Pytania
Ocena opisowa
Co zostało dobrze zrobione?
Co sprawiało trudności w trakcie realizacji
i jak sobie z problemami grupa poradziła?
Jakie są rezultaty pracy i jak uczniowie określają
poziom zdobytej wiedzy?
Jakie jest zdanie członków grupy o takiej formie
pracy, jakie zmiany należałoby wprowadzić
w przyszłości?
147
KARTA SAMOOCENY – dla ucznia – wzór 1
Lp.
Pytanie
1.
Podczas realizacji zadań
nauczyłeś/łaś się
2.
Co nowego poznałeś/łaś?
3.
Czego jeszcze nie wiesz,
nie umiesz?
4.
Czy stosowałeś/łaś nowe
narzędzia; jeśli tak, to jakie?
5.
Na jakie trudności
napotkałeś/łaś?
6.
Czy rola, którą pełniłeś/łaś
w grupie sprawiła Ci
satysfakcję/
7.
Jak układała się współpraca
w grupie?
8.
Jak inni uczestnicy projektu
ocenili Twoją pracę?
9.
Czy jesteś zadowolony/a
z efektów swoich działań?
Ocena opisowa
148
KARTA SAMOOCENY – dla ucznia – wzór 2
Lp.
Pytanie
1.
Jaki był temat projektu?
2.
Jaka była Twoja rola w grupie,
czym się zajmowałeś/łaś?
3.
Czy wszystkie założone cele
zostały zrealizowane, jeśli nie
– dlaczego?
4.
Jakie miałeś/łaś trudności i jak
je rozwiązywałeś/łaś?
5.
Kto Ci pomagał i w jakim
zakresie?
6.
Jaka atmosfera panowała
w grupie w czasie pracy
metodą projektu?
7.
W jakim stopniu projekt
poszerzył Twoją wiedzę,?
8.
Czy i jakie zainteresowania
rozbudził u Ciebie projekt?
9.
Na ile punktów
(w skali od 1 do 5) oceniasz
swój wkład pracy, a na ile
zdobyte umiejętności i wiedzę?
10.
Jakie zmiany ewentualnie
należałoby wprowadzić do
organizacji pracy grup?
11.
Co zmieniłbyś/łabyś w swojej
pracy, gdybyś od początku
zaczynał/a realizować projekt?
Ocena opisowa
149
ARKUSZ OCENY – ETAP REALIZACJI PROJEKTU – wzór
GRUPA...........................................................................................................................
TEMAT PROJEKTU......................................................................................................
TERMIN PREZENTACJI.........................................................................................................
Etap realizacji projektu
Umiejętności
 Precyzyjne sformułowanie
Formułowanie tematu
tematu
 Jasne określenie celów projektu
 Selekcja informacji
Zbieranie i opracowanie
materiałów do
rozwiązania problemu
 Krytyczna ocena informacji
 „Przetwarzanie” informacji –
nadawanie im nowej formy
 Wykorzystanie czasu
prezentacji
Prezentacja
 Zainteresowanie innych
uczniów
 Sposób prezentowania –
komentarz ustny
 Udzielanie sobie informacji
 Podejmowanie decyzji
Praca w grupie
 Słuchanie się nawzajem
 Rozwiązywanie konfliktów
 Zaangażowanie innych w pracę
 Samoocena postępów w pracy
150
Ocena
ANKIETA EWALUACYJNA PROJEKTU – wzór
Lp.
1.
Pytanie
Tak
Czy zachęciłeś/łaś się do poszukiwania dalszych
informacji?
2.
Czy temat projektu był ciekawy?
3.
Czy czegoś nowego nauczyłeś/łaś się, poznałeś/łaś?
4.
Czy warunki pracy sprzyjały realizacji zadań?
5.
Czy atmosfera podczas pracy była sympatyczna?
6.
Czy metoda uczenia się przez rozwiązywanie
problemów jest efektywna?
151
Raczej Raczej
tak
nie
Nie
OPISY PROJEKTÓW ZREALIZOWANYCH W POWIATOWYCH OŚRODKACH
WSPIERANIA UCZNIÓW ZDOLNYCH NAGRODZONYCH I WYRÓŻNIONYCH
W KONKURSACH POWIATOWYCH NA NAJLEPSZY PROJEKT EDUKACYJNY
Podczas realizacji projektu DiAMEnT ogłoszony został konkurs na projekt
edukacyjny realizowany przez grupy uczniów wraz z nauczycielami. Nauczyciel
prowadzący grupę zgłaszał akces przystąpienia do procedury konkursowej
konkretnej grupy uczniów, której skład nie zmienił się do zakończenia pracy nad
wybranym tematem projektu.
Cele konkursu:

wymiana doświadczeń między nauczycielami i uczniami uczestniczącymi
w zajęciach w POWUZ,

promowanie dobrych praktyk związanych z realizacją Regionalnego programu
wspierania uzdolnień dzieci i młodzieży,

upowszechnianie efektów wdrożenia Regionalnego programu wspierania
uzdolnień dzieci i młodzieży,

ewaluacja Regionalnego programu wspierania uzdolnień dzieci i młodzieży.
Konkurs był realizowany w powiatach w trzech kategoriach: szkoły
podstawowe,
gimnazja,
szkoły
ponadgimnazjalne
w
okresie
od
stycznia
do 30 czerwca 2012 roku. W konkursie uczestniczyły zespoły składające się z:

nauczyciela i całej grupy, jeśli nauczyciel realizował ten sam projekt z całą
grupą objętą zajęciami pozaszkolnymi,

nauczyciela i części grupy, jeśli nauczyciel realizował projekt/projekty
w podziale na mniejsze grupy/podgrupy.
Na konkurs należało przygotować pracę konkursową, na którą składały się:
 opis zrealizowanego projektu, który opracowywał nauczyciel wg wzoru
określonego w Regulaminie,
 prezentacja efektów cząstkowych lub efektu finalnego zrealizowanego
projektu opisanego przez nauczyciela, w jednej z wybranych form: prezentacji
multimedialnej, filmu, audycji radiowej lub telewizyjnej, strony internetowej,
tekstu prasowego (np. artykuł, wywiad, reportaż), którą opracowywali
uczniowie.
Komisja konkursowa przyznała nagrody i wyróżnienia.
152
Poniżej
prezentujemy
nagrodzoną
pracę
konkursową
w
kategorii
szkół
ponadgimnazjalnych z zajęć pozaszkolnych z technologii informacyjno – komunikacyjnych
pt. Jak skutecznie promować wolne oprogramowanie?
Materiały z realizacji nagrodzonych i wyróżnionych projektów można znaleźć
na stronach Projektu DiAMEnT:
http://www.diament.edu.pl/aktualnosci2.php?id_aktualnosci=165
OPIS REALIZACJI PROJEKTU
Informacje ogólne
1. Powiat: Sucha Beskidzka
2. Nr POWUZ: VI
3. Miejsce POWUZ: ZSO ul. Semika 1
4. Symbol grupy: SPG-TIK-GR1
5. Imię i nazwisko nauczyciela: Monika Niedziela
6. Grupa realizująca projekt – nazwiska uczniów: Adrian Włosiak, Piotr Liszka
Szczegółowe informacje o zrealizowanym projekcie
1) Moduł: V - Promocja reklama w Internecie
2) Temat projektu: Jak skutecznie promować wolne oprogramowanie?
3) Czas realizacji projektu: 8 godzin
4) Cele operacyjne projektu
Uczeń:

wie jakie techniki promocji są stosowane w Internecie,

zna rodzaje licencji i potrafi dokonać konstruktywnej oceny oprogramowania
komputerowego,

projektuje serwis WWW o przejrzystej strukturze i czytelnej dla użytkownika
treści,

posługuje się wybranymi narzędziami i językami do tworzenia serwisów
WWW,

wykorzystuje edytory grafiki do tworzenia prostych banerów.
153
5) Problemy szczegółowe (badawcze) do tematu projektu:

Co oznaczają pojęcia: Freeware, Open Source, GPL ?

Czy warto korzystać z wolnego (darmowego) oprogramowania?

Jakie techniki promocji stosuje się w Internecie?

Jakie narzędzia promocji w Internecie są najskuteczniejsze i najtańsze?

Jak powinien wyglądać serwis WWW promujący darmowy system operacyjny?

Jakie elementy serwisu WWW wpływają na poprawę czytelności
promowanych treści?
6)

Jak powinien wyglądać baner reklamujący system operacyjny?

Jakie elementy serwisu będą najatrakcyjniejsze dla internautów?

Jaka jest wartość merytoryczna i promocyjna stworzonego serwisu?
Zadania szczegółowe realizowane przez uczniów
Zadanie 1: Omówienie rodzajów darmowych licencji
Instrukcja dla uczniów:
Wyjaśnij pojęcia: Freeware, Open Source, GPL.
Wiedza zdobyta przez uczniów:
Uczeń zna rodzaje darmowych licencji.
Umiejętności:
Uczeń potrafi wyszukiwać w zaawansowany sposób informacje w Internecie.
Forma prezentacji:
Prezentacja.
Zadanie 2: Ocena wolnych oprogramowań.
Oceń, czy warto korzystać z wolnego oprogramowania?
Wiedza:
Zrozumienie istoty GNU.
Umiejętności:
Zwięzłe formułowanie wniosków wynikających z dyskusji.
Forma prezentacji:
Zaprezentowanie wniosków na forum grupy.
154
Zadanie 3: Omówienie technik promocji stosowanych w Internecie.
Instrukcja dla uczniów – Jakie techniki promocji stosuje się w Internecie?
Wiedza:
Uczeń zna różne formy marketingu internetowego.
Umiejętności:
Uczniowie wyszukują w sposób zaawansowany informacje w Internecie.
Forma prezentacji:
Prezentacja.
Zadanie 4: Ocena narzędzi skutecznej promocji wolnego oprogramowania.
Oceń, jakie narzędzia marketingu są tanie i skuteczne w promocji wolnego
oprogramowania?
Wiedza:
Znajomość kosztów promocji.
Umiejętności:
Zwięzłe formułowanie wniosków wynikających z dyskusji.
Forma prezentacji:
Omówienie wniosków z dyskusji na forum grupy.
Zadanie 5: Zaprojektowanie serwisu WWW
Jak powinien wyglądać serwis WWW promujący darmowy system operacyjny?
Wiedza:
Uczniowie znają zasady projektowania serwisów WWW.
Umiejętności:
Uczniowie projektują serwis WWW o przejrzystej strukturze.
Forma prezentacji:
Przedstawienie projektu przez lidera zespołu na forum grupy.
Zadanie 6: Zaimplementowanie layout serwisu WWW
Zaimplementuj layout serwisu WWW
155
Wiedza:
Uczniowie znają budowę kodu serwisu WWW.
Umiejętności:
Uczniowie posługują się wybranymi narzędziami i językami do tworzenia serwisów
WWW.
Forma prezentacji:
Interfejs serwisu WWW.
Zadanie 7: Przygotowanie bajeru reklamowego.
Zaprojektuj banery reklamujące darmowy system operacyjny.
Wiedza:
Uczniowie znają zasady projektowania grafiki użytkowej.
Umiejętności:
Uczniowie potrafią wykorzystać edytory grafiki.
Forma prezentacji:
Pliki graficzne o z góry określonym rozmiarze.
Zadanie
8:
Opracowanie materiałów
reklamowych wybranego
systemu
operacyjnego.
Instrukcja dla uczniów – Zredaguj materiały, które przyczynią się do promocji
darmowego systemu operacyjnego (informacje o systemie, zasady instalacji, zasady
użytkowania).
Wiedza:
Uczniowie poznają wybrany system, zasady jego instalacji i użytkowania.
Umiejętności:
Uczniowie redagują i edytują teksty.
Forma prezentacji:
Pliki tekstowe z elementami grafiki (np. zrzuty ekranu).
Zadanie 9: Ocena przygotowanych w grupie materiałów.
Oceń materiały przygotowane i zaprezentowane przez pozostałych uczestników
projektu.
156
Wiedza:
Zna budowę kodu strony WWW, zasady projektowania grafiki użytkowej, podstawowe
informacje o wybranym systemie operacyjnym, zasady instalacji i użytkowania systemu.
Umiejętności:
Uczniowie potrafią dokonać konstruktywnej
oceny
pracy innych uczestników
projektu.
Forma prezentacji:
Prezentacja prac i wniosków z oceny.
Zadanie 10: Zaimplementowanie serwisu WWW
Zaimplementuj serwis WWW.
Wiedza:
Uczniowie znają budowę serwisu WWW.
Umiejętności:
Uczniowie pracują w zespole z przydziałem indywidualnych zadań.
Forma prezentacji:
Serwis WWW
Zadanie 11: Ocena stworzonego serwisu WWW.
Oceń wartość promocyjną i merytoryczną stworzonego serwisu WWW.
Wiedza:
Uczniowie znają zasady oceny stron WWW.
Umiejętności:
Uczniowie dokonują konstruktywnej oceny własnej pracy i pracy grupy.
Forma prezentacji:
Prezentacja.
Efekty projektu:
Stworzenie serwisu WWW promującego darmowy system operacyjny: „Podręcznik
Gentoo”.
157
7) Formy oceny pracy uczniów zastosowane w projekcie:

Kontrola prac zespołowych (obserwacja)

Omówienie wiarygodności wyszukanych informacji (podsumowanie)

Sprawdzenie wiedzy uczniów podczas dyskusji

Kontrola materiałów przygotowanych przez uczniów (propozycje poprawek)

Ocena zaprezentowanych projektów (podsumowanie).
158
BANK POMYSŁÓW
W tym rozdziale proponujemy przykładowe ćwiczenia integracyjne, relaksacyjne
i rozwijające twórcze myślenie.
Ćwiczenia integracyjne
Ćwiczenia integracyjne są zawsze dobre na rozgrzewkę zwłaszcza wtedy,
gdy klasa
czy
grupa się jeszcze nie zna. Umożliwiają nawiązanie więzi
wewnątrzgrupowej, wytworzenie przyjaznej atmosfery oraz zdobywanie zaufania.
Mają ogromny wpływ na wszechstronny rozwój uczniów, stymulują ich twórczość
i rozwijają zdolności. Dodatkowo stwarzają możliwość obserwowania podopiecznych
w różnych sytuacjach zadaniowych, lepszego poznania ich osobowości i sprawdzenia,
jakie cechy dominują w ich zachowaniu.
Wzajemne poznanie się ułatwia wspólna zabawa, różnego typu gry wywołujące
działania spontaniczne, nieskrępowane niczym gesty, mimikę. Szczególne znaczenie
mają tutaj gry interakcyjne. Poprawiają komunikację, dają poczucie wspólnoty z innymi,
poznanie reakcji własnych i osób drugich. Zawsze wywołują ruch, ożywienie,
rozluźnienie psychiczne oraz pozbycie się krępującej maski własnych uprzedzeń, lęków
i napięć. Radość płynąca z zabawy i wspólne przeżywanie tej radości prowadzą
do lepszego poznania się i nawiązania wspaniałych kontaktów, zwłaszcza wśród ludzi
młodych. Stąd warto często stosować różnego rodzaju gry-zabawy interakcyjne, które
na pewno poprawią atmosferę i będą sprzyjać powstawaniu przyjaźni, wzajemnej
akceptacji, tolerancji i uczucia wspólnoty. Niektórzy wyśmiewają te metody określając
je jako "dziecinada" i strata czasu.
Z reguły w ten sposób reagują ludzie mający trudności w nawiązywaniu
kontaktów, zamknięci w sobie, pełni kompleksów, izolujący się od innych.
Ćwiczenie DIAMENT
Uczestnicy dostają 9 kartek z stwierdzeniami o różnej wadze (różnej prawdziwości).
Grupa dostaje je na oddzielnych kartkach i ma przedyskutować ich wagę, znaczenie.
Następnie uczestnicy układają kartki w romb, jak DIAMENT:

na górze zdanie najważniejsze,

niżej dwa mnie ważne czy prawdziwe,

niżej trzy jeszcze mniej ważne czy prawdziwe,

niżej dwa jeszcze mniej ważne czy prawdziwe,
159

na dole jedno zupełnie nieważne czy prawdziwe.
Oto przykładowe 9 stwierdzeń do ćwiczenia:
1.
szkoła bardzo mi pomaga rozwijać talenty,
2.
wszyscy są równie zdolni,
3.
z rozwijaniem zdolności trzeba czekać do ukończenia szkoły,
4.
kółka zainteresowań pomagają rozwijać zdolności,
5.
zdolności matematyczne wykluczają umiejętności z języka polskiego,
6.
czytanie książek pomaga w rozwijaniu umiejętności językowych,
7.
rozwiązywanie rebusów przeszkadza w ćwiczeniu myślenia abstrakcyjnego,
8.
komputer pomaga w nauce,
9.
zeszyt w nocy „pod poduszką” pomaga w opanowaniu wiedzy.
Ćwiczenie 1.
Wszystkim uczestnikom siedzącym w okręgu rozdajemy przygotowane wcześniej
kartki (co najmniej formatu A4). Na środku jest napisane: „Lubię Cię za…” . Pod spodem
każdy ma się przedstawić w formie rysunku jako np. kwiat, zwierzę, krajobraz
lub wpisuje swoje imię itp. Następnie uczestnik podaje swoją kartkę kolejnemu,
który ma za zadanie wpisać coś miłego (np. cechę charakteru) na temat tej osoby
(jeżeli podano imię) lub zwierzęcia. Na koniec każdy przedstawia swoją kartkę i krótko
ją
komentuje.
Pozostali
nie
komentują,
nie
oceniają,
ale
mogą
pytać
o to co ich zaintrygowało. Zabawa ta sprzyja autorefleksji i lepszemu poznaniu się
w grupie.
Ćwiczenie 2.
Uczestnicy siedzą w kręgu. Prowadzący podaje kolejne hasła, a dzieci,
których dotyczy wymagane kryterium wstają z krzesła. Prowadzący rozpoczyna
zdaniem: ,,Witam tych, którzy…: jedli jajka na śniadanie, mają na sobie coś białego,
lubią chodzić do szkoły, lubią lody.
Ćwiczenie 3.
Prowadzący rozpoczyna zdanie, a kolejna osoba kończy je: ,,Gdybym mógł
pojechać tam gdzie zechcę, wybrałbym…; Chciałbym, żeby…; Jest mi smutno,
kiedy…; Najważniejsza cecha przyjaciela to…; Dwa słowa opisujące mnie to;…”
160
Ćwiczenie 4.
Uczestnicy otrzymują od prowadzącego czyste kartki papieru formatu A4.
Mają za zadanie narysować kredkami własną drogę życia. Następnie każdy
uczestnik krótko ją prezentuje.
Ćwiczenie 5.
Wszyscy uczestnicy ustawiają się w dwa, stojące naprzeciwko siebie, rzędy.
Z jednego końca tak powstałego tunelu kolejno przechodzą nim uczestnicy. Wszyscy
pozostali szepczą do ucha przechodzącej osobie miłe słówka lub przyjaźnie podają
rękę. Zabawa trwa tak długo, dopóki wszyscy nie przejdą przez tunel.
Ćwiczenie 6.
Uczestnicy zapisują jeden ze swoich problemów i wkładają do koperty opatrzonej
znakiem. po pewnym czasie skrzynka zostaje opróżniona każdy uczestnik otrzymuje
list z problemem. Zadaniem każdego uczestnika jest napisanie odpowiedzi na list
z propozycją rady. List ten zostaje włożony do tej samej koperty. W ten sposób
autorzy listów i odpowiedzi są anonimowi.
Ćwiczenie 7.
Poznajmy się
Uczestnicy stoją w różnych miejscach pokoju. Na dany znak zaczynają chodzić
po pokoju i podają rękę jak największej liczbie napotkanych osób. Przy każdym
przywitaniu
przedstawiają
się.
Każdy
z
uczestników
powinien
zapamiętać
jak najwięcej imion. Prowadzący pilnuje, żeby przedstawianie się było prawdziwe,
"od siebie", a nie powierzchowne i formalne.
Ćwiczenie 8.
Każdemu
uczestnikowi
rozdajemy
cegiełki
(małe
kartki
papieru),
na których wypisuje on to, na czym zna się najbardziej. Na dużej kartce papieru
rysujemy kontury domu i prosimy o zapełnianie swoimi cegiełkami konturów domu.
Pracę kończymy stwierdzeniem, jaki tworzymy solidny mur, jak dużo potrafimy razem
zrobić.
161
Ćwiczenie 9.
Wszyscy uczestnicy dzielą się na 4 grupy ustawione w 4 kątach sali.
Zadaniem każdej grupy jest wymyślenie wspólnego hasła i gestu jako wizytówki całej
grupy. Każda grupa prezentuje swoje hasło na forum ogólnym. Po takiej prezentacji
na sygnał prowadzącego wszystkie grupy jednocześnie prezentują jedną z czterech
wizytówek. Zabawa kończy się w momencie, kiedy wszystkie cztery grupy
zaprezentują jedną wizytówkę - wybiorą równocześnie jeden okrzyk i gest.
Ćwiczenie 10.
Ludzie do ludzi
Przebieg: uczestnicy dobierają się parami, prowadzący podaje komend,
np. palec do palca, nos do nosa, kolano do kolana, ucho do ucha, palec do czoła itp.
Wszyscy wykonują te polecenia. Na hasło LUDZIE DO LUDZI należy szybko znaleźć
inną parę. Kto został bez pary – prowadzi grę dalej, podając komendy.
Ćwiczenia relaksacyjne
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z faktu, że nasz mózg nie ma ciągłej
możliwości uczenia się na takim samym poziomie efektywności – aby więc zyskać
jak najwięcej, należy naukę odpowiednio rozłożyć. Jako, że najlepiej zapamiętujemy
przez 20 początkowych i 20 końcowych minut nauki, warto każdy blok tematyczny
podzielić na trwające 30 minut etapy, w czasie których będziemy się uczyć jednej
rzeczy. Między tymi etapami dobrze jest wprowadzić nie mniej, niż 5, ale nie więcej,
niż 10 minut przerwy – pozwoli to na krótki odpoczynek mózgu oraz przywrócenie
efektywności nauki. Dobrze jest również uczyć się naprzemiennie przedmiotów, które
wykorzystują różne półkule mózgu – ścisłych na zmianę z humanistycznymi.
Stosując techniki relaksacyjne możemy zacząć panować nad stresem i uzyskać
przekonanie o możliwości zapanowania nad reakcjami naszego organizmu.
Regularne stosowanie daje rezultaty i nagradza nas ochroną przed negatywnymi
emocjami, wpływa również odpowiednio na nasze samopoczucie, a największą
zaletą technik relaksacyjnych jest ich samodzielne stosowanie.
Techniki relaksacyjne to nic innego jak rozładowanie stresu i nadmiaru emocji
przez odpowiednie ćwiczenia fizyczne i psychiczne.
162
Relaks dla ciała
1. Przeciąganie się na siedząco.
Ćwiczenia polega na maksymalnym rozciąganiu rąk, nóg i kręgosłupa.
Przeciąganie się na stojąco, w dół i w górę. Na stojąco wykonujemy swobodne
skłony z dotykaniem dłońmi podłogi, przy zachowaniu wyprostowanych kolan
(ale bez wysiłku!) oraz luźne skłony do prawej i do lewej stopy
2. Luźna główka
W pozycji stojącej lub siedzącej wykonujemy swobodne ruchy głową,
we wszystkich kierunkach: głowa swobodnie opada do tyłu i do przodu, prawe ucho
kieruje się do prawego ramienia i odwrotnie. To ma być bardzo delikatny ruch,
bez unoszenia barków.
3. Leżenie
Leżymy na podłodze z nogami ugiętymi w kolanach i położonymi na siedzeniu
krzesła, zamknięte oczy. Oddychanie – ćwiczenie można uzupełnić o obciążenie
brzucha np. książką. Leżymy tak ok. 5-10 minut jeżeli nie możemy się pozbyć
wrażenia,
że
„jesteśmy
pod
napięciem”.
Jeżeli
zaśniesz,
to
znaczy,
że jest ci to potrzebne i lepiej podarować sobie małą drzemkę niż eksploatować
zmęczony umysł.
4. Otrząsanie ciała.
Stajemy w rozkroku, na elastycznie ugiętych w kolanach nogach, wykonujemy
lekki skłon do przodu, wyobrażając sobie, że z pleców i rąk zrzucają kłopoty,
problemy, lęki. Wykonujemy kilka energicznych ruchów strząsających napięcie
z pleców i rąk. Po czym – już w pozycji wyprostnej - kilka relaksujących oddechów
w następujący sposób: powolny wdech przez nos (licz do czterech), zatrzymanie
na chwilę, powolny wydech przez usta (jak dmuchania). Wydech powinien trwać
mniej więcej dwa razy dłużej niż wdech.
5. Struna
Stajemy w pozycji wyprostowanej, pełnej energii, odwagi, pewności siebie
i spokoju. Możemy poprosić drugą osobę, aby życzliwie pomogła nam „ustawić
ciało”(poprzez obserwację sylwetki, mimiki, oddychania, tego, co robią ręce, gdzie
patrzą oczy) i komentarz, np. wyprostuj plecy, więcej pewności siebie. Róbcie Strunę
zawsze,
kiedy
dopadnie
was
niepokój,
trema,
energetyczne – Struna to przywracanie siebie do pionu!
163
czujecie
pewne
osłabienie
Relaks dla oczu
Ćwiczenia warto zastosować przed czytaniem, oglądaniem obrazów, wykresów,
tabel. Jest to rozruch mięśni oczu do pracy dla lepszej ich koordynacji, płynności
wodzenia oczu i ostrości widzenia. Praca oczu słabnie, kiedy oglądamy dużo
programów w telewizji, pracujemy dużo przy komputerze, czytamy przy złym
oświetleniu, przebywamy w zadymionych pomieszczeniach.
Rysowanie oczami
Obrysowujemy wzrokiem powoli zarys budynku, drzewa, chmury, przedmioty
w pokoju. Wzrok musi być lekko rozproszony, oczy są jakby pędzlem do malowania.
Uwaga – cały czas oddychamy spokojnie i głęboko - większość ludzi ma tendencję
do wstrzymywania oddechu podczas ćwiczeń.
We wszystkie strony.
Ruch oczami powoli w górę w dół; w prawo w lewo i po skosach: z lewej
do prawej w górę i z prawej do lewej w górę. Podczas wykonywania tego ćwiczenia
mogą wystąpić następujące objawy:

zawroty głowy lub lekkie oszołomienie – świadczy to o niedotlenieniu,
trzeba napić się wody i wykonać kilka głębokich oddechów;

odczuwanie bólu skroniowego – świadczy o tym, że mięśnie oczu
wymagają więcej ruchu, są usztywnione w wyniku bezruchu

łzawienie, lekki ból oczu (ale taki niemal przyjemny) – wszystko
w porządku, świadczy to dobrze wykonanym ćwiczeniu, być może oczy
się nie ruszały w tych rejestrach od dłuższego czasu.
Do przodu i tyłu.
Robienie zeza patrząc na obiekt np. kciuk lub czubek ołówka, który oddalamy
na odległość wyciągniętej ręki, a potem zbliżamy - wchodząc w środkowe
pole widzenia.
Wariant drugi: raz patrzymy na daleko ustawiony obiekt (za oknem np. czubek
drzewa, wieża kościoła), raz na czubek nosa. Odczuwane zawroty głowy i lekkie
oszołomienie są stanem naturalnym, po prostu ruszamy mięśniami, które dawno
nie pracowały, dotleniamy organ wzroku i mózg.
(Silne zawroty głowy lub niemożność wykonania tego ćwiczenia są wskazaniem
do konsultacji ze specjalistą – okulistą).
164
Pomrugaj.
Kilkusekundowe mruganie oczami po przeczytaniu jakiegoś fragmentu tekstu,
powoduje naturalne nawilżenie gałki ocznej (często wysuszonej patrzeniem
się na ekrany TV lub komputera bez mrugania oczami przez dłuższy czas).
Muszelki na oczy
Wielkie wytchnienie dla zmęczonych oczu. Ćwiczenie wykonujemy na siedząco,
łokcie oparte o stolik. Przykrywanie oczu dłońmi złożonymi w muszelki, wyobrażanie
sobie czerni i oddychanie.
Ćwiczenie warte też zastosowania PO pracy z komputerem, oglądaniu filmów
(czyli migocących ekranów) czy długotrwałym czytaniu. Wykonanie tych ćwiczeń
odpowiednio
ustawia
oko
do
pracy,
poprawia
także
ostrość
widzenia.
Aby to udowodnić przeprowadź taki mini-eksperyment: przed ćwiczeniami znajdź
jakiś oddalony tekst lub obraz, który widzisz nieco niewyraźnie. Po ćwiczeniach
popatrz na dany obiekt z tej samej odległości – na ogół obraz jest dużo wyraźniejszy
– oko poćwiczyło i działa lepiej! Pamiętajmy o piciu wody w czasie wykonywania
ćwiczeń oraz oddychaniu!
Relaks dla uszu
Hałas męczy i dezorganizuje funkcjonowanie mózgu, a nawet uszkadza
jego delikatne struktury. Zakres spotykanych w środowisku poziomów dźwięku jest
dość rozległy, począwszy od wartości progowych tj. poziomu 0 dB (próg słyszalności)
do wartości powodujące fizyczne odczucie bólu – 130 dB (granica bólu).
Przy wartościach powyżej 65 dB ma miejsce wyraźne nasilenie stanów irytacji
i napięć emocjonalnych (pojawia się reakcja stresowa). Hałas ma wpływ
na funkcjonowanie układu krążenia, układu pokarmowego, układu ruchu, układu
dokrewnego i układu nerwowego.
Masaż uszu.
Kciukiem
i
palcem
wskazującym
wykonujemy
masaż
płatków
uszu
– kilkakrotnie ściskając i odwijając płatki uszu, od dołu do góry i z powrotem.
Pociągając ucho lekko w dół, po skosie, rozciągamy błonę bębenkową, co poprawia
słyszenie. W czasie ćwiczenia możemy odczuwać potrzebę ziewania i to znaczy,
że ćwiczenie wykonywane jest właściwie.
Muszelki na uszy
Wielka cisza, wytchnienie dla uszu. Ćwiczenie wykonujemy na siedząco, łokcie
oparte o stolik. Nakładamy dłoni złożone w muszelki na uszy – jak słuchawki.
165
Zamykamy oczy i delektujemy się przyjemnym cichym szumem, podobnym
do szumu morskich fal. Ćwiczenie warte zastosowania, kiedy potrzebne jest uważne
słuchanie (np. w czasie lekcji języków obcych). Wykonanie tych ćwiczeń
odpowiednio ustawia ucho do pracy, poprawia także ostrość słyszenia.
Pamiętajmy o piciu wody w czasie wykonywania ćwiczeń!
Grupa ćwiczeń integrujących pracę obu półkul mózgu
Myślenie o X /Patrzenie na X
X to symbol integracji pracy półkul mózgowych. Przygotowujemy obrazek
- duży, czarny X, narysowany czarnym flamastrem na białej kartce, co najmniej
formatu A-4, przyklejamy do ściany. Przed uczeniem się przez kilka minut patrzymy
X, swobodnie oddychając.
Rysowanie leżącej ósemki
Warto od tego zacząć PRZED pracą pisemną, gdyż to ćwiczenie fantastycznie
eliminuje tzw. blokadę komunikacyjną - ręką prawą, potem lewą, potem obiema
rękoma:
a) w powietrzu,
b) na dużej kartce papieru,
c) palcem na ławce,
d) rysowanie nosem (rozluźnia mięśnie szyi),
e) rysowanie stopą w powietrzu lub obiema nogami (oczywiście ten ostatni
wariant na leżąco).
Humor i śmiech
Znakomicie dodaje energii, poprawia nastrój i dotlenia cały organizm. Śmiej
się jak najwięcej (nawet z dowcipów „głupich” jak ten: kobieta idzie do sąsiadki,
aby pożyczyć wałek. Sąsiadka odpowiada: nie mogę – też czekam na męża).
Za dużo lęku
Trzymanie się za głowę Wyprostować kręgosłup, jedną dłoń przyłożyć do czoła
(jak opaskę), a drugą położyć z tyłu głowy w miejscu, gdzie czuje się zakończenie
czaszki – łokcie uniesione na boki. Zamknąć oczy i wykonać kilka głębokich
oddechów.
166
Ćwiczenia rozwijające twórcze myślenie
Kreatywność jest bardzo popularnym pojęciem.16
Często,
bycie
kreatywnym
zapewnia
splendor,
popularność,
satysfakcję.
Kreatywność, utożsamiana z twórczością, jest też niezwykle tajemniczym zjawiskiem.
Ktoś, kto siedzi zwykle z boku nagle dzieli się z innymi światłą ideą, i wtedy zadajemy
sobie pytanie jak to możliwe? Jak on to wymyślił? Z tych pewnie też względów
prowadzi się wiele badań. Wymyślono wiele koncepcji próbujących wyjaśnić
to zjawisko.
Czym jest kreatywność?
Można powiedzieć, że najkrótsza definicja kreatywności to taka, która mówi,
że jest to umiejętność zastosowania doświadczeń i znanych idei w nowy sposób.
Jeśli więc jest to umiejętność, to prawdopodobnie da się ją rozwijać. Po części
bowiem,
twórczość
jest
wrodzoną
umiejętnością
i
po
części,
zależy
ona od czynników sytuacyjnych
Jak mierzyć umiejętności twórcze?
Guilford (Guilford, 1967) przedstawił cztery podstawowe perspektywy, pomiaru
kreatywności. Choć wiedza ta ma swoje lata to jest prosta i klarowna.
Cztery wspomniane perspektywy pomiaru to:

płynność, jako umiejętność do generowania wielu różnych idei,

giętkość, jako umiejętność generowania szerokiej gamy, różnorodnych
pomysłów,

oryginalność, jako możliwość wymyślania nowy,

rozwijanie pomysłów, jako możliwość doskonalenia, upiększania idei.
Twórcza postawa, pomysłowość i oryginalność to cechy, które pozwalają
na poszukiwanie nowych rozwiązań i uczą radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Ważną rolę odgrywa wiara we własne siły i optymizm. Pomaga to w rozwiązywaniu
skomplikowanych problemów życiowych oraz pozwala czerpać radość i satysfakcję
z własnego wysiłku.
Celem
przedstawionych
poniżej
ćwiczeń
jest
przełamywanie
schematów
i stereotypów, doskonalenie giętkości i oryginalności myślenia, rozwijanie kreatywnej
16
http://www.wszechnica.uj.edu.pl/pobierz/AUO/tworczosc.pdf
167
wyobraźni, umiejętności rozwiązywania problemów, zwiększenie integracji w grupie
oraz umiejętność płynnego wysławiania się.
Ćwiczenie. Co by było, gdyby...?
Tego rodzaju zadania określane są w treningu twórczości jako gra w zawieszanie
praw fizyki (chemii, geografii itp.). Sens ćwiczenia polega na wyszukiwaniu odległych
konsekwencji pewnego z góry założonego stanu rzeczy. Chodzi o to, by uczestnicy
treningu podawali jak najbardziej pomysłowe (oryginalne) odpowiedzi i unikali
konsekwencji rutynowych, bliskich, oczywistych. Tego typu zadania dobrze
pobudzają zarówno płynność (liczy się liczba trafnych pomysłów), giętkość
(ważna jest różnorodność pomysłów), jak i oryginalność myślenia.
Możemy zapytać na przykład:

Co by było, gdyby nie było siły ciężkości na Ziemi?

Co by było, gdyby nie było tarcia?

Co by było, gdyby psy zaczęły mówić ludzkim głosem?

Co by było, gdyby w każdą sobotę padał deszcz?

Co by było, gdyby śpiew był prawnie zabroniony?

Co by było, gdyby wszyscy ludzie na ziemi nosili takie samo ubranie?

Co by było, gdyby ludzie nigdy nie umierali?

Co by było, gdyby drzewa nagle zaczęły produkować wysokiej jakości
benzynę?

Co by było, gdyby wraz z wiekiem ludzie stawali się bardziej inteligentni
i przystojni?

Co by było, gdyby ludzie spali przez 23 godziny i wstawali tylko na jedną
godzinę?

Co by było, gdyby zlikwidowano Boże Narodzenie?

Co by było, gdyby istniała tylko jedna płeć?

Co by było, gdyby wszyscy ludzie wyglądali tak samo?

Co by było, gdyby zabroniono reklam w telewizji?

Co by było, gdyby okazało się, iż palenie papierosów podwyższa zdolności
pamięciowe?

Co by było, gdyby nasze rzęsy rosły tak szybo jak włosy?
168

Co by było, gdyby woda na kuli ziemskiej była czerwona?

Co by było, gdyby od jutra zlikwidowano cyfrę 3?

Co by było, gdyby mleko było czarne?

Co by było, gdyby okazało się, że piasek nadmorski jest jadalny i smaczny?

Co by było, gdyby wykryto środek farmakologiczny zapobiegający zdradzie?

Co by było, gdyby deżuje trokyszniły refumatywne swelty?

Co by było, gdyby cjuka gyliła uklobatego jusza?
Ćwiczenie. Co można zamknąć?
Siedzącym w kręgu uczestnikom zadajemy pytania, zmieniając od czasu do czasu,
w niespodziewanym momencie, pytanie:

Co można zamknąć?

Co można otworzyć?

Co można policzyć?

Czego nie można policzyć?

Czego człowiek ma za dużo?

Czego człowiek ma za mało?

Co może się wyczerpać?

Czego człowiek nie jest w stanie wyczerpać?

Co da się zobaczyć?

Czego nie da się zobaczyć?

Co da się dotknąć?

Czego nie można dotknąć?
Prosimy
uczestników,
by
podawali
odpowiedzi
nieoczywiste,
zaskakujące
i takie, na jakie nikt inny w grupie nie wpadnie.
Ćwiczenie. Co robi mgła?
Mówimy: deszcz pada, kropi, siąpi, leje, moczy itd. Co robi mgła?
Odbywa się rundka odpowiedzi na ten temat, stymulująca płynność słowną.
Po jakimś czasie podajemy następujące impulsy:

Co robi śnieg?

Co robi słońce?

Co robi księżyc?
169

Co robi świt?

Co robi zmierzch?

Co robi wiatr?

Co robi muzyka?
Zachęcamy uczestników do wymyślania pytań podobnego typu.
Ćwiczenie. Archiwum
Uczestnicy siedzą w kręgu. Na prośbę prowadzącego wymieniają po kolei nazwy
rzeczy wg podanego kryterium (np. „rzeczy białe”). Prowadzący stopniowo podaje
nowe cechy obiektu (np. rzeczy białe i miękkie, następnie białe, miękkie i jadalne
itp.). Im więcej kryteriów, tym zadanie jest trudniejsze i w tym większym stopniu
wymaga przypominania sobie obiektów wg nietypowych kluczy identyfikacyjnych.
Ćwiczenie. Różne funkcje przedmiotów
Wyobraźcie sobie kilka przedmiotów np. szklanka, puste pudełko po kasecie, szkło
kontaktowe, pojemnik po płynie do zmywania, gitara elektryczna,
i zapiszcie
na kartkach tyle różnych zastosowań, ile zdołacie wymyślić. Pomysły zapiszcie
w punktach, a potem zobaczymy, kto ma ich najwięcej. Nie muszą to być poważne
i realistyczne pomysły, mogą być zabawne i w konwencji bajki.
Ćwiczenie. Przewidywanie konsekwencji
Oto kilka nietypowych, fantastycznych sytuacji. Waszym zadaniem będzie wypisanie
w punktach, jakie są wszystkie możliwe skutki tego zdarzenia. Starajcie się wymyślić
jak najwięcej rożnych konsekwencji.
Oto przykładowe tematy do tego ćwiczenia:
Co by się stało, gdyby nagle ludzie:

zorientowali się, że mogą przenikać przez ściany, podłogi, sufity?

utracili możliwość snu?

utracili zdolność do czytania i pisania?

Przestali się starzeć?

Rodzili się ze skrzydłami?

Stali się nieśmiertelni?
170
Ćwiczenie. Pora na historyjkę
Oto kolejne zadanie, lepiej sprawdzające Twoją kreatywność. Ułóż klarowne, łatwe
do
zrozumienia
opowiadanie.
Nieważne,
czy
będzie
oparte
na
faktach,
czy wymyślone, liczy się tylko to, żeby miało sens! Tylko że, musisz wpleść w ten
tekst
jak
najwięcej
elementów
wymienionych
poniżej.
Czas
tworzenia
opowiadania zależy tylko do Ciebie – skorzystaj z okazji, żeby pozwolić swej
wyobraźni na swobodną wędrówkę.

szczoteczka do zębów

dzikie zwierzę

walka

długa podróż

osobista tragedia

woda

długa rozmowa telefoniczna

zdobycie nowej umiejętności

galeria sztuki

miska ze śmietaną

słownik

policja

przypadkowe spotkanie

świeczka
Ćwiczenie. Tajemnicze rysunki
Oto kolejny zabawa, tym razem kształtująca twórczą wyobraźnię plastyczną.
Przyjrzyj się przez kilka minut każdemu z poniższych rysunków, a potem podaj
jak największą liczbę wyjaśnień, co na nich przedstawiono.
171
Ćwiczenie. Z której to bajki
Każdy wybiera sobie dowolną postać z dowolnej klasycznej bajki. Zastanawia
się jakie przedmioty mogłyby ją charakteryzować, po czym można ją poznać.
Na kartce zapisuje się 3 – 4 takie przedmioty. Później każdy kolejno odczytuje swoją
listę, a reszta klasy próbuje odgadnąć, o kogo chodzi, np. koszyk, smakołyki
i kawałek czerwonego materiału mogłoby należeć do Czerwonego Kapturka.
Ćwiczenie. Nigdy więcej nudy
Uczestnicy zapisują w wyznaczonym wcześniej czasie wszystko to, czym można
się zająć w czasie podróży pociągiem, na przykład: czytać, spać, dłubać w nosie,
robić ćwiczenia odprężające, zakochać się. Komu przyszło do głowy szczególnie
dużo pomysłów? Które z nich są najbardziej oryginalne? Kto rzeczywiście
wypróbował już coś z tego, co napisał?
To ćwiczenie przeciwko nudzie może zostać przeprowadzone również w charakterze
zawodów. A przy tym przyznajemy punkty za liczbę i oryginalność pomysłów.
Dzięki pomysłom można także urozmaicić „nudne” sytuacje, na przykład: co można
robić na nudnych lekcjach, w kolejce do kasy, na urlopie, kiedy przez trzy dni pada
deszcz.
Literatura:

Hanna Hamer, „Klucz do efektywności nauczania, poradnik dla nauczycieli”,
wydawnictwo VEDA 1994.

Robert Allen, Josephine Fulton, „Poznaj swoje zdolności”, wyd. Świat Książki,
Warszawa 2003.

Gerard Nierenberg, „Sztuka kreatywnego myślenia”, wyd. Studio EMKA,
Warszawa 2002

Rosemarie Portmann, „Zabawy rozwijające inteligencję”, wyd. JEDNOŚĆ,
Kielce 2003.

Czasław
Plewka,
Małgorzata
Taraszkiewicz,
„uczymy
się
uczyć”,
wyd. Towarzystwo Wiedzy Powszechnej, Szczecin 2010.

Edulandia, Jak ćwiczyć swoją kreatywność
http://www.edulandia.pl/edukacja/1,101856,5830205,Jak_cwiczyc_swoja_krea
tywnosc_.html#ixzz2RlZTtJtE (dostęp: 04.2013)
172

Podręcznik dla pedagogów i trenerów grupowych
http://www.structum.pl/czytelnia-pdfop/Trening_kreatywnosci_Podrecznik_dla_pedagogow_psychologow_i_trener
ow_grupowych_trekre.pdf (dostęp: 04.2013)

Ćwiczenia relaksacyjne, jak odpoczywać od nauki
http://fiszkoteka.pl/artykul/16-cwiczenia-relaksacyjne-czyli-jak-odpoczywac-wczasie-nauki (dostęp: 04.2013)

Gry i zabawy integracyjne, budujące zaufanie w grupie..http://m-forum.pl/gryzabawy-integracyjne-lub-budujace-zaufanie-w-grupie-t52659.html
(dostęp: 04.2013)

Rozwijanie twórczego myślenia
http://www.lumosity.com/app/v5/personalization/memory (dostęp: 04.2013)

Szkolenie kreatywności http://creativitygames.net/ (dostęp: 04.2013)

Zabawy twórcze..http://www.edukacja.edux.pl/p-5487-zabawy-tworcze.php
(dostęp: 04.2013)

Jak ćwiczyć kreatywność http://www.tipy.pl/artykul_2089,jak-cwiczyckreatywnosc.html (dostęp: 04.2013)
173
Spis treści:
WPROWADZENIE – METODA PROJEKTU W NAUCZANIU .................................................................. 2
LITERATURA DOTYCZĄCA METODY PROJEKTÓW, PBL......................................................................... 11
MODUŁ I: SIEĆ GLOBALNA, SIECI LOKALNE ................................................................................... 13
MODUŁ II: POSZUKIWANY, POSZUKIWANA – ZBIERANIE INFORMACJI NA OKREŚLONY TEMAT ..... 23
MODUŁ III: GADU, GADU, GADU…, CZYLI O SPOSOBACH KOMUNIKACJI ........................................ 38
MODUŁ IV: PRAWDA CZY FAŁSZ? – PRZETWARZANIE I WYKORZYSTANIE INFORMACJI .................. 51
MODUŁ V: PROMOCJA, REKLAMA W INTERNECIE .......................................................................... 62
MODUŁ VI: SZTUKA OBRAZU – GRAFIKA KOMPUTEROWA ............................................................ 75
MODUŁ VII: MULTIMEDIALNA AKCJA! – CZYLI JAK TWORZYĆ I WYKORZYSTYWAĆ MULTIMEDIALNE
ZASOBY CYFROWE ......................................................................................................................... 88
MODUŁ VIII: ŚWIAT WOKÓŁ NAS - TECHNOLOGIA INFORMACYJNA POMAGA SIĘ UCZYĆ ............. 104
MODUŁ IX: PORZĄDEK MUSI BYĆ! - BAZY DANYCH ...................................................................... 114
MODUŁ X: RAZEM W CHMURZE .................................................................................................. 123
MATERIAŁY DO PLANOWANIA I EWALUACJI PRACY UCZNIÓW .................................................... 139
PLANOWANIE PRACY METODĄ PROJEKTU – WZÓR 1 ................................................................. 142
PLANOWANIE PRACY METODĄ PBL – WZÓR 2 ............................................................................ 143
INSTRUKCJA OGÓLNA - DLA WSZYSTKICH UCZNIÓW REALIZUJĄCYCH ZADANIE – WZÓR .......................... 144
PRZYKŁADOWE KRYTERIA OCENY PROJEKTU ............................................................................ 145
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – WZÓR 1 .............................................................................. 146
KARTA OCENY PRACY GRUPOWEJ – WZÓR 2 .............................................................................. 147
KARTA SAMOOCENY – DLA UCZNIA – WZÓR 1 ............................................................................... 148
KARTA SAMOOCENY – DLA UCZNIA – WZÓR 2 ............................................................................... 149
ARKUSZ OCENY – ETAP REALIZACJI PROJEKTU – WZÓR .............................................................. 150
ANKIETA EWALUACYJNA PROJEKTU – WZÓR .............................................................................. 151
OPISY PROJEKTÓW ZREALIZOWANYCH W POWIATOWYCH OŚRODKACH WSPIERANIA UCZNIÓW
ZDOLNYCH NAGRODZONYCH I WYRÓŻNIONYCH W KONKURSACH POWIATOWYCH NA NAJLEPSZY
PROJEKT EDUKACYJNY ................................................................................................................ 152
BANK POMYSŁÓW ....................................................................................................................... 159
174

TIK-szkoła ponadgimnazjalna

Transkrypt

Podobne dokumenty

JAK NARYSOWAĆ

TIK-szkoła podstawowa

Zmiana tematu nr 2 - Strona XXI LO w Łodzi