II KONFERENCJA NAUKOWA „DREWNO – POLSKIE OZE”
Transkrypt
II KONFERENCJA NAUKOWA „DREWNO – POLSKIE OZE”
II KONFERENCJA NAUKOWA „DREWNO – POLSKIE OZE” 8-9 grudnia 2016 Kraków ORGANIZATOR PATRONAT HONOROWY PARTNERZY STRATEGICZNI PARTNERZY STRATEGICZNY PATRONAT MEDIALNY PATRONAT MEDIALNY 2 II Konferencja Naukowa Drewno Polskie OZE W dniach 8-9 grudnia 2016 roku w Krakowie odbyła się Konferencja poświęcona energetycznemu wykorzystaniu drewna. Organizatorem Konferencji jest Fundacja na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Człowiek-Środowisko-Ekonomia. Partnerem Strategicznym wydarzenia było Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kominki Polskie. Poprzez wydarzenia takie jak II Konferencja Naukowa „Drewno – Polskie OZE”, pragniemy umożliwić wszystkim osobom i podmiotom związanym z podejmowaną tematyką wymianę doświadczeń, poglądów i opinii przydatnych w projektowaniu urządzeń grzewczych charakteryzujących się wysoką sprawnością i niskim poziomem emisji zanieczyszczeń, zgodnym z aktualnymi standardami wprowadzanymi przez Wspólnotę Europejską oraz racjonalną gospodarką zasobami biomasy. W Konferencji wzięła udział liczna reprezentacja przedstawicieli instytucji związanych z wykorzystaniem drewna w energetyce rozproszonej i ochroną środowiska, co nadało wydarzeniu wyjątkowy charakter i zapewniło wieloaspektowe podejście do poruszanej tematyki. Obszary tematyczne podejmowane w czasie konferencji to m.in.: potencjał energetyczny drewna, pozyskiwanie i dystrybucja biomasy w sposób zrównoważony, aspekty prawne zastosowania drewna jako paliwa w energetyce rozproszonej, rozwój technologii czystego spalania drewna, przegląd urządzeń energetycznych małej mocy wykorzystujących drewno jako element systemu c.o., komfort cieplny w obiektach ogrzewanych drewnem, możliwości wspierania projektów związanych z wykorzystaniem drewna w energetyce rozproszonej, Dyrektywa EcoDesign w perspektywie wykorzystania drewna jako paliwa. Komitet naukowy Konferencji: - dr hab. inż. Mariusz Filipowicz, prof. AGH, - dr inż. Krystyna Kubica, - dr inż. Zdzisław Gebhardt, - dr inż. Leszek Kurcz, - dr inż. Wojciech Adamczyk. Dziękujemy Państwu za udział w tegorocznej Konferencji i już dziś zapraszamy na kolejną edycję ! 3 DZIEŃ I, 8.12.2016 r. Rejestracja uczestników (9:00 – 9:30) Sesja Inauguracyjna (9:30 – 10:30) 1. Mateusz Szubel, Paweł Kuglarz, Fundacja na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Człowiek–Środowisko–Ekonomia Powitanie Uczestników, Partnerów, wprowadzenie do tematyki konferencji. Patronów i Sponsorów, 2. Paweł Węgrzyn, Prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Kominki Polskie” Powitanie Uczestników, Partnerów, Patronów i Sponsorów 3. Jacek Ręka, Starszy Małopolskiego Cechu Zdunów i Zawodów Pokrewnych Powitanie Uczestników, Partnerów, Patronów i Sponsorów 4. Marcin Brysiak, Kampania Informacyjna „Nie rób dymu” Omówienie Kampanii Informacyjnej „Nie rób dymu” 5. Wojciech Suwała, Dziekan Wydziału Energetyki i Paliw, AGH w Krakowie Wykład Inauguracyjny Sesja I: Drewno jako paliwo i surowiec (10:30 – 11:30) 1. Tomasz Sobol, Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych Zasoby drewna i gospodarka drewnem na cele grzewcze 2. Marzena Niemczyk, Instytut Badawczy Leśnictwa Produkcja biomasy drzewnej na cele energetyczne wybranych odmian topoli w plantacjach o krótkim i średnim cyklu 3. Wojciech Goryl, AGH w Krakowie Praktyczne uwarunkowania wykorzystania drewna jako paliwa Przerwa kawowa (11:30 – 11:45) 4 Sesja II: Właściwości drewna i proces spalania (11:45 – 12:45) 1. Krystyna Kubica, Polska Izba Ekologii Spalanie biomasy drzewnej, a oddziaływanie na środowisko – instalacje małej i średniej mocy 2. Jarosław Zuwała, Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla Wytrzymałość peletów z biomasy drzewnej istotnym parametrem technologicznym i rozliczeniowym w energetyce i ciepłownictwie 3. Mateusz Szubel, Fundacja Człowiek–Środowisko–Ekonomia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Kinetyka spalania drewna na tle wybranych paliw biomasowych i kopalnych Sesja III: Sesja posterowa (12:45 – 13:30) Lunch (13:30 – 14:30) Sesja IV: Panel Partnerów i Sponsorów (14:30 – 15:30) Przerwa kawowa (15:30 – 15:45) Sesja IV: Spalanie drewna – doświadczenia krajów europejskich (15:45 – 16:45) 1. Robert Salvata, Prezydent VEUKO Drewno - OZE w Europie na przykładzie Słowacji i Austrii 2. Marek Żelewski, Magazyn Kominek Działania na rzecz ograniczenia emisji ze spalania drewna na podstawie krajów skandynawskich Uroczysta kolacja (19:30 – 22:30) 5 Dzień II, 9.12.2016 r. Sesja I: Nowoczesne urządzenia i metody kontrolno – pomiarowe w technologiach spalania drewna (10:00 – 11:00) 1. Mariusz Filipowicz, AGH w Krakowie Wybrane metody badawcze w zakresie spalania drewna w domowych instalacjach grzewczych 2. Wojciech Dymnicki, Honorowy Członek Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Kominki Polskie” Nowoczesne komory spalania biomasy – drewna. 3. Grzegorz Basista, AGH w Krakowie Komputerowe wspomaganie optymalizacji pracy urządzeń grzewczych opalanych drewnem Przerwa kawowa (11:00 - 11:15) Sesja II: Sesja posterowa (11:15 – 11:45) Sesja III: Uwarunkowania prawne wykorzystania drewna w energetyce rozproszonej (11:45 – 13:15) 1. Katarzyna Kochanowska, kancelaria prawna Taylor Wessing Walka o czyste powietrze w Krakowie i w Polsce – co dalej? 2. Zdzisław Gebhardt, Instytut Nafty i Gazu Obowiązujące standardy, normy i przepisy w zakresie badań urządzeń grzewczych zasilanych drewnem 3. Tomasz Mirowski, Polska Akademia Nauk w Krakowie Propozycje zmian na rynku paliw stałych i urządzeń grzewczych do 500 kW w kontekście ochrony powietrza i Dyrektywy Eco-Design 4. Paweł Węgrzyn, Prezes Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Kominki Polskie” Dyrektywa Eco-Design a przyszłości kominków Przerwa kawowa (13:15 - 13:45) Sesja IV: debata podsumowująca i zakończenie Konferencji (13:45 – 14:30) „Czy drewno może być polskim OZE?” 6 Kampania Nie Rób Dymu Tytuł kampanii jest odważny i nieco przewrotny po to, aby zainteresować jak najwięcej odbiorców i dotrzeć z komunikatem do jak największej liczby osób. „Nie Rób Dymu” czyli pal ekologicznie bądź świadomym użytkownikiem kominka w swoim domu, nie powtarzaj złych nawyków i zachowań tych, którzy w kominkach palą byle czym, trując środowisko, atmosferę, narażając zdrowie swoje i swoich bliskich. Naszym celem jest niedopuszczenie, aby rozwiązania wprowadzone w Krakowie zostały powielone w innych miastach. Obecnie w Małopolsce rozpoczął się proces konsultacji społecznych projektu uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego w sprawie aktualizacji Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego. Będzie to precedensowa uchwała, dlatego będziemy obecni na każdym etapie jej tworzenia, dbając o interesy nas wszystkich, ale jednocześnie dostarczając decydentom i opinii publicznej rzetelnych informacji opartych na zleconych przez nas badaniach. W tym celu współpracujemy z ekspertami, którzy są autorytetami w swoich dziedzinach. Trwają procesy regulacyjne mające wpływ na funkcjonowanie naszej branży. Tymczasem w jednostronnej dyskusji nawarstwiły się negatywne mity na temat szkodliwego wpływu palenia drewnem na jakość powietrza. Drewno jako paliwo opałowe, zostało potraktowane na równi z niskiej jakości węglem i zakwalifikowane jako szkodliwe i nieekologiczne. Chcemy obalić te mity i pokazać, że nowoczesne technologie stosowane w naszych rozwiązaniach czynią kominek ekologicznym i alternatywnym źródłem ciepła. Nowoczesne technologie są odpowiedzią na problem niskiej emisji i smogu, który jest szczególnie obecny w regionie południowej Polski, w tym m.in. w Krakowie. W związku z powyższym organizujemy kampanię „Nie Rób Dymu” – kampanię o charakterze edukacyjnoinformacyjnym, skierowaną do szeroko pojętej opinii publicznej, w tym mediów, użytkowników kominków, klientów, partnerów biznesowych. Jednym z kluczowych odbiorców, do których chcemy dotrzeć są decydenci mający wpływ na kształt stanowionych przepisów. Czujemy się upoważnieni do podjęcia działań zmierzających do ochrony naszej branży. Mając na uwadze fakt, że rok 2017 minie pod znakiem legislacji i wprowadzania nowych regulacji, jako pierwsi zainicjowaliśmy działania zmierzające do ochrony całej naszej branży, a tym samym ochrony naszych miejsc pracy. O tym jak ważne jest uczestnictwo w stanowieniu prawa i jakie konsekwencje może mieć brak zdecydowanego głosu środowiska, świadczy dobitnie przykład wprowadzonej w Krakowie tzw. ustawy antysmogowej zakazującej palenia drewnem. Nie możemy dopuścić do sytuacji, w której obiegowe opinie i mity dotyczące palenia drewnem doprowadzą do wprowadzenia podobnych zakazów również w innych miastach, dlatego zdecydowaliśmy się na aktywne włączenie w procesy regulacyjne. 7 Streszczenia wystąpień Charakterystyka, źródła i metody ograniczania emisji pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5.................. 9 Komputerowe wspomaganie optymalizacji pracy urządzeń grzewczych opalanych drewnem ............. 9 Analiza wariantowa procesu spalania w komorze paleniskowej kominka ........................................... 10 Nowoczesne komory spalania biomasy – drewna ................................................................................ 10 Wybrane metody badawcze w zakresie spalania drewna w domowych instalacjach grzewczych....... 11 Porównanie istotnych parametrów wybranych gatunków drewna wykorzystywanego w domowych instalacjach grzewczych ........................................................................................................................ 11 Analiza emisji pyłu z urządzeń małej mocy wytwarzających ciepło podczas spalania biomasy ........... 12 Podstawowe elementy oraz metody wyznaczania bilansu cieplnego kominka.................................... 12 Spalanie biomasy drzewnej, a oddziaływanie na środowisko - instalacje małej i średniej mocy ........ 13 Kominek z płaszczem wodnym w zintegrowanym systemie wytwarzania ciepła ................................. 13 Analiza numeryczna wybranych wariantów dysz powietrza wtórnego w instalacji kotła na biomasę 14 Propozycje zmian na rynku paliw stałych i urządzeń grzewczych do 500 kW w kontekście ochrony powietrza i Dyrektywy Eco-Design ........................................................................................................ 14 Produkcja biomasy drzewnej na cele energetyczne wybranych odmian topoli w plantacjach o krótkim i średnim cyklu....................................................................................................................................... 15 Systemy kogeneracyjne oparte na kominkach i generatorach termoelektrycznych ............................ 15 Zasoby drewna i gospodarka drewnem na cele grzewcze lokalnie i globalnie ..................................... 16 Kinetyka spalania drewna na tle wybranych paliw biomasowych i kopalnych ..................................... 16 Model rozdrabniacza do rekultywacji pól po uprawie wierzby energetycznej ..................................... 17 Dyrektywa Eco-Design, a przyszłości branży kominkowej .................................................................... 17 Ekologiczne aspekty wermikulitu jako materiału izolacyjnego wewnątrz komory spalania w urządzeniach na drewno ....................................................................................................................... 18 Układy kontrolno-sterujące dla urządzeń grzewczych małej mocy ...................................................... 18 Wykorzystanie robinii akacjowej w plantacjach energetycznych ......................................................... 19 Zaawansowane metody pomiarowe dla urządzeń grzewczych małej mocy zasilanych biomasą ......... 19 Wytrzymałość peletów z biomasy drzewnej istotnym parametrem technologicznym i rozliczeniowym w energetyce i ciepłownictwie .............................................................................................................. 20 Działania na rzecz ograniczenia emisji ze spalania drewna na podstawie krajów skandynawskich ..... 20 8 Charakterystyka, źródła i metody ograniczania emisji pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 Paulina Bargiel, Malwina Grześkiewicz, Katarzyna Kwaśnik, Dominika Opałka AGH w Krakowie Obecnie problem z zanieczyszczeniem powietrza, spowodowany niską emisją, przykuwa coraz szersze grono obserwatorów. Jest to zjawisko związane z wytwarzaniem trujących pyłów i gazów powstających w wyniku nieefektywnego spalania paliw w domach, kotłowniach przemysłowych i nadmiernego ruchu samochodowego. Pyły zawieszone PM10 i PM2,5 są istotną częścią produktów niskiej emisji. Składają się z mieszaniny cząstek stałych i ciekłych, pochodzenia organicznego i nieorganicznego, unoszących się w powietrzu. Pyły zawieszone są szkodliwym czynnikiem wpływającym na zdrowie ludzi, wdychane gromadzą się w górnych partiach dróg oddechowych, przenikają do płuc, przyczyniając się do wielu chorób. Redukcja pyłów zawieszonych zdeterminowana jest przez wprowadzone Dyrektywy Unii Europejskiej, m.in. Dyrektywę Ecodesign i CAFE (Clean Air for Europe), określające ich maksymalny udział w całkowitej emisji zanieczyszczeń. Metody redukcji można podzielić na pierwotne, związane z organizacją procesu spalania i jakością paliwa stałego, oraz wtórne, wykorzystujące układy odpylania. Na przykład, w instalacjach takich jak kotły o małej mocy czy kominki, opalane paliwem stałym, stosuje się rozwiązania typu BAT bądź też elektrofiltry. Komputerowe wspomaganie optymalizacji pracy urządzeń grzewczych opalanych drewnem Grzegorz Basista AGH w Krakowie Symulacje numeryczne pracy urządzeń grzewczych często wiążą się z problematyką optymalizacji kosztów, ale także koniecznością zapewnienia wysokiej sprawności i wytrzymałość podczas eksploatacji. Numeryczny model oparty na metodzie obliczeniowej mechaniki płynów (Computional Fluid Dynamics - CFD), który umożliwia odtworzenie dynamicznych zachowań urządzeń grzewczych, staje się dziś użytecznym narzędziem pozwalającym (przy spełnieniu określonych wymagań) na wykonanie niezawodnego testu, redukując przy tym czas i koszty eksperymentu. Artykuł dotyczy możliwości wykorzystywania obliczeniowej mechaniki płynów do wspomagania analizy pracy urządzeń grzewczych małej mocy zasilanych biomasą, stosowanych w energetyce rozproszonej. Przedstawiono ogólną charakterystykę CFD, a także poszczególnych etapów budowy modelu numerycznego. Ponadto, omówiono popularne podejścia do modelowania przepływu turbulentnego oraz homogenicznego spalania w fazie gazowej. Dokonano przeglądu literaturowego ciekawych aplikacji modelowania numerycznego CFD w badaniach dotyczących sprawności i wpływu na środowisko urządzeń takich jak kominki, piece akumulacyjne i kotły wsadowe zasilane biomasą. Zwrócono uwagę na ważniejsze problemy i wyzwania związane z implementacją obliczeniowej mechaniki płynów w badaniach procesu spalania biomasy stałej. Zaprezentowane zostały wybrane wyniki analiz numerycznych pracy urządzeń grzewczych małej mocy realizowanych w Katedrze Zrównoważonego Rozwoju Energetycznego Wydziału Energetyki i Paliw AGH w Krakowie. 9 Analiza wariantowa procesu spalania w komorze paleniskowej kominka Grzegorz Basista, Magdalena Szubel, Szymon Podlasek AGH w Krakowie Potencjał techniczny biomasy plasuje się w Polsce na drugim miejscu po energii słonecznej i znacznie przewyższa potencjał wiatru czy wody. Ze względów ekonomicznych, drewno powinno być wykorzystywane głównie do celów grzewczych w urządzeniach małej mocy. Zaostrzone regulacje dotyczące m.in. emisji tlenku węgla (CO) i pyłów (PM) dla tego typu urządzeń zaczną obowiązywać w 2022 roku, zgodnie z dyrektywą Ecodesign. Jednym z głównych czynników wpływających na redukcję CO w paleniskach zasilanych drewnem jest sposób dystrybucji powietrza w strefie odgazowania i spalania paliwa. Celem podjętych prac badawczych było określenie wpływu geometrii złoża paliwa na przebieg procesu spalania i emisję CO w akumulacyjnym palenisku kominkowym. Badania zostały przeprowadzone dla dwóch wybranych rodzajów geometrii stosu, składających się z 10 elementów, za każdym razem o łącznej masie 6,4 kg. Dodatkowo, wykonano analizę numeryczną CFD z wykorzystaniem oprogramowania ANSYS Workbench 15 (Solver ANSYS CFX). W wyniku badań określono, w jaki sposób konfiguracja ułożenia stosu paliwa wpływa na wykorzystanie objętości komory spalania, a w konsekwencji dystrybucję powietrza w obszarze złoża i efektywność dopalenia produktów zgazowania paliwa. Nowoczesne komory spalania biomasy – drewna Wojciech Dymnicki Honorowy Członek Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Kominki Polskie” Nowoczesne komory paleniskowe są sprawniejsze i emitują mniej zanieczyszczeń tlenków węgla (CO), dwutlenku węgla (CO₂), tlenków azotu (NO / NO₂) i pyłu zawieszonego całkowitego (TSP PM10/2,5). Najnowsze konstrukcje komór paleniskowych wkładów i pieców mogą zmniejszyć emisję pyłu o około 90%. jeśli zastąpią stare technologie spalania. Wymiana palenisk na te, które wykorzystują nowe technologie spalania gazu drzewnego, emisja pyłów przy opalaniu drewnem spadłaby z 47% do poziomu poniżej 5%. Gdy stare paleniska emitują około 17 gramów TSP i PM 10/2,5 na kilogram drewna, odpowiednia wartość dla nowoczesnych komór spalania gazu drzewnego wynosi 4 gramy. Najczystsze piece i wkłady obecne na rynku emitują poniżej 2 g na kilogram drewna. Nowoczesne komory paleniskowe są sprawniejsze i wykorzystują nawet dwa razy więcej energii z drewna (gaz drzewny) niż stare konstrukcje. Dzięki temu potrzeba mniej drewna, aby osiągnąć taką samą moc cieplną, jak w przypadku starych konstrukcji wkładów kominkowych i pieców. Już samo to prowadzi do niższej emisji pyłów. Norweska fundacja badawcza Sintef wyliczyła, że nowoczesna technologia spalania może ogromnie poprawić jakość miejskiego powietrza. Wymiana starych pieców na nowe pozwoli osiągnąć poprawę o 86%. Zastąpienie starszych kominków nowoczesnymi paleniskami oznacza poprawę o 96% niskiej emisyjności. 10 Wybrane metody badawcze instalacjach grzewczych w zakresie spalania drewna w domowych Mariusz Filipowicz AGH w Krakowie Omówione zostaną nowoczesne metody badawcze stosowane w trakcie badań urządzeń i instalacji grzewczych małej skali. Będzie to m.in. monitoring procesów spalania – pomiary rozkładu temperatury, analiza składu spalin i zawartości pyłów, metody spektrometryczne i inne. Wymienione zostaną metody analityki chemicznej, analizy paliwa i produktów spalania oraz metody analizy termalnej mające na celu określenie w skali mikro właściwości paliwa i popiołów pochodzących ze spalania paliwa. Omówiony zostanie rodzaj informacje dostarczanej przez poszczególne pomiary, jaka jest ich interpretacja, jak można wykorzystać do poprawy jakości spalania, w tym omówione zostaną zasady budowy układów sterowania procesami spalania i oczyszczaniem spalin w oparciu o wyniki przedstawionych metod badawczych. Zostanie nawiązane do metod badawczych wykorzystujących nowoczesne metody matematyczne i numeryczne oraz zaawansowane oprogramowanie do symulacji przebiegu procesu spalania i dystrybucji ciepła, a zwłaszcza ich porównanie metod obliczeniowych z metodami eksperymentalnymi. Przedstawione zostaną również koncepcje zastosowania zaawansowane monitoringu i systemu transmisji danych, wraz z ich gromadzeniem i metodami analizy statystycznej do nadzoru on-line pracy urządzeń grzewczych. Porównanie istotnych parametrów wybranych gatunków wykorzystywanego w domowych instalacjach grzewczych drewna Bartłomiej Gałuszka, Maciej Manik, Maciej Stefański, Bartłomiej Zaczyk AGH w Krakowie Wykonany poster zawiera informacje na temat wybranych parametrów różnych rodzajów drewna, które w istotny sposób wpływają na spalanie w domowych instalacjach grzewczych. Wyniki zestawiono w trzech tabelach. Za istotne właściwości uznano: wartość opałową, zawartość popiołu, zawartość części lotnych, gęstość i udział kory. Przeanalizowano kilka gatunków drzew, którymi były miedzy innymi: buk, dąb, sosna, świerk czy wierzba. Wyniki, które uzyskano pokazują, że najkorzystniej jest stosować w domowych instalacjach grzewczych gatunki takie jak: buk, wiąz i jesion. Spalają się one jednorodnie oraz stabilnie, ich wartość opałowa jest wysoka, a zawartość kory niewielka. Niekorzystnie wypadła natomiast analiza parametrów drzew iglastych, takich jak: sosna, świerk i jodła. Pomimo że posiadają one wysoka wartość opałową to spalają się niestabilnie, często iskrząc. Spalana żywica powoduje również większe zanieczyszczenie elementów odlotowych domowych urządzeń grzewczych. 11 Analiza emisji pyłu z urządzeń małej mocy wytwarzających ciepło podczas spalania biomasy Kamil Górczyński, Wojciech Goryl AGH w Krakowie Praca polegała na zbadaniu emisji pyłów podczas spalania drewna o różnej wilgotności. Przeprowadzono szereg pomiarów dla drewna o średniej wilgotności 10 % - z bezpośrednim wylotem spalin do przewodu kominowego oraz z przepływem spalin przez akumulacyjny wymiennik ciepła. Celem pracy było sprawdzenie jak wilgotność paliwa oraz wykorzystanie wymiennika ciepła wpływa na emisję pyłów do atmosfery podczas spalania drewna. Przeprowadzone pomiary potwierdziły, że największa emisja pyłu występuje podczas rozpalania paliwa. Moment stabilizacji następuje, gdy wszystkie polana zajmują się ogniem. Obserwowane skokowe wzrosty emisji spowodowane są zapadaniem się płonącego stosu paliwa. Ponieważ emisja nie jest równomierna podczas całego trwania pomiaru, i zależy od wielu czynników, m.in. ciągu kominowego, tempa spalania, intensywności spalania, prawidłowej pracy sond pomiarowych. Podstawowe elementy oraz metody wyznaczania bilansu cieplnego kominka Ada Kopeć, Dawid Łukasik, Mateusz Pedrycz, Mateusz Wójcik AGH w Krakowie Poster skupia się na tematyce związanej z kominkami opalanymi drewnem. W pierwszej kolejności została przedstawiona budowa kominka, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wkład kominowy, jako jego najważniejszy element. Dokonano podziału na trzy grupy urządzeń w zależności od czasu palenia się jednorazowego wsadu. Uwzględniono też inne parametry, które należy wziąć pod uwagę przy doborze kominka, takie jak sprawność wkładu, temperatura spalin, średnie zużycie drewna czy moc kominka. Następnie przedstawiono aspekty budowy kominka, które wpływają na efektywność procesu spalania takie jak montaż wkładu kominowego, odpowiednie parametry komina czy też instalacji odprowadzającej spaliny. W kolejnej części skupiono się na metodzie pośredniej wyznaczania bilansu i podstawowych elementach wchodzących w jego skład takich jak: strata niezupełnego spalania, strata niecałkowitego spalania, strata wylotowa oraz strata do otoczenia. Podano również zależność opisującą wyznaczanie sprawności cieplnej. W podsumowaniu umieszczono zależności mające wpływ na dane straty, a także określono ich wielkość. Podano jakie sprawności osiągają obecnie dostępne na rynku kominki. 12 Spalanie biomasy drzewnej, a oddziaływanie na środowisko - instalacje małej i średniej mocy Krystyna Kubica Polska Izba Ekologii Biomasa ze swoim potencjałem energetycznym stanowi podstawowe źródło energii pierwotnej z grupy OZE w naszym kraju. Rozwój energetycznego wykorzystywania biomasy drzewnej jest związany z technologią współspalania z węglem w energetyce zawodowej. Krytyka dotychczas stosowanej technologii współspalania jest w określonym stopniu uzasadniona, należy jednak zauważyć, że to współspalanie biomasy z węglem odegrało znaczącą rolę w budowie polskiego rynku energii zielonej. W obecnej sytuacji, determinowanej nowymi ramami polityki klimatyczno-energetycznej UE i ustawą o OZE biomasa drzewna staje się istotnym surowcem energetycznym, który winien być jednym z czynników gwarantującym trwały rozwoju gospodarki przy jednoczesnym zwiększeniu lokalnego i krajowego bezpieczeństwa energetycznego oraz poprawy jakości powietrza, zwłaszcza redukcji emisji niskiej. Mała gęstość energetyczna biomasy drzewnej powoduje, że tylko lokalne jej wykorzystanie sprzyja zachowaniu opłacalności ekonomicznej, Biomasa drzewna różni się swoimi właściwościami fizykochemicznymi jako paliwo od klasycznego paliwa stałego jakim jest węgiel kamienny. Znacząco mniejsza zawartość popiołu, siarki i azotu w biomasie drzewnej jest pozytywną cechą z punktu widzenia ochrony środowiska. Natomiast niższa gęstość energetyczna, prawie dwukrotnie wyższa zawartość części lotnych powodują, że klasyczne techniki – organizacja procesu spalania stosowane w spalaniu węgla prowadzą do wysokich emisji związków organicznych VOCs, TOC, w tym mutagennych, kancerogennych WWA oraz cząstek stałych PM10 i PM2.5, BC, EC. Emisja tych zanieczyszczeń zależą od technologii spalania, ale także rodzaju paliwa. Przyjęte w 2015r. rozporządzenia KE (UE) do dyrektywy ErP w odniesieniu do instalacji spalania małej mocy (poniżej 0,5 MW) oraz dyrektywa MCP (w odniesieniu do instalacji 1-5MW) stawiają przed producentami konieczność wdrażania innowacyjnych rozwiązań organizacji procesu spalania zależnych od stopnia waloryzacji biomasy drzewnej jako paliwa, a także wtórnych metod ograniczania emisji zanieczyszczeń. Kominek z płaszczem wodnym w zintegrowanym systemie wytwarzania ciepła Kowalik Norbert, Linek Konrad, Milczanowski Piotr, Tomczyk Bartosz AGH w Krakowie Kominki konwencjonalne w dzisiejszych czasach używane są z reguły do celów ozdobnych, rzadziej do ogrzewania danego pomieszczenia. Większość energii wytworzonej ze spalania materiału ulatuje do atmosfery, przez co straty związane ze spalaniem są bardzo wysokie. Aby wykorzystać tą energię na cele użytkowe, stosuje się kominki z płaszczem wodnym, charakteryzujące się przede wszystkim wyższą sprawnością niż zwykłe kominki. W kominkach z płaszczem wodnym następuje odbiór ciepła przez nagrzewanie powietrza nad komorą paleniskową a także przez ogrzewanie czynnika wodnego płynącego w płaszczu wodnym. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania można magazynować ciepło i wykorzystać je na ogrzewanie wody czy też rozprowadzać je po całym budynku dzięki sieci centralnego ogrzewania. Takie rozwiązanie pozwala zaoszczędzić pieniądze poprzez zmniejszenie zużycia nośników energii potrzebnych na ogrzewanie wody czy też samego ogrzewania budynku. Dzięki takiemu rozwiązaniu użytkownik zachowuje walory estetyczne kominka, jednocześnie znacznie poprawiając jego sprawność, czyli funkcjonalność całego systemu. 13 Analiza numeryczna wybranych w instalacji kotła na biomasę wariantów dysz powietrza wtórnego Beata Matras AGH w Krakowie Kluczowe czynniki brane obecnie pod uwagę podczas modernizacji lub budowy nowoczesnych jednostek grzewczych zasilanych biomasą to ochrona środowiska i nakłady pieniężne przeznaczane na paliwo. Biopaliwa charakteryzują się dużą zawartością części lotnych, dlatego zgazowanie i spalanie są ważnymi etapami, które wymagają odpowiednich założeń przy projektowaniu i eksploatacji systemów spalania biopaliw stałych – przede wszystkim w zagadnieniach związanych z rozdziałem powietrza do spalania. Stosowanie konstrukcji pozwalającej na stopniowane podawanie powietrza pozwala nie tylko na redukcję niezupełnego spalania, ale także na redukcję emisji tlenków azotu, CO oraz węglowodorów. Przedstawienie rzeczywistego kotła jako modelu teoretycznego pozwala na efektywną modernizację systemu dystrybucji powietrza i jej wpływu na charakterystyki procesu spalania. Głównym przedmiotem pracy jest zastosowanie narzędzi analizy numerycznej (ANSYS Workbench 15) do określenia wpływu konstrukcji dysz powietrza wtórnego, które stanowią element systemu stopniowania powietrza w instalacji kotła małej mocy zasilanego biomasą. W ramach prac badawczych wykonano pomiary energii turbulencji i prędkości przepływu powietrza wtórnego w komorze dopalania. Wyniki przeprowadzonej symulacji pozwoliły na ocenę wpływu geometrii dysz powietrza wtórnego na efektywność procesu spalania oraz obserwację rozkładu prędkości i energii turbulencji strumieni powietrza w komorze. Propozycje zmian na rynku paliw stałych i urządzeń grzewczych do 500 kW w kontekście ochrony powietrza i Dyrektywy Eco-Design Tomasz Mirowski Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN Skutki oddziaływania niskiej emisji na zdrowie i życie społeczeństwa w obszarach zanieczyszczonych (Małopolska, Śląsk) skłaniają do podjęcia radykalnych decyzji w zakresie jakości paliw stałych oraz urządzeń do ich spalania. Regionalne programy finansowane ze środków unijnych w zakresie wykorzystania OZE i poprawy efektywności energetycznej od 2017 roku przejdą do fazy wykonawczej zatwierdzonych projektów. Należy spodziewać się znaczącej redukcji zużycia energii na potrzeby ogrzewania budynków. W referacie zostanie przedstawiona obecna sytuacja rynku paliw stosowanych w sektorze gospodarstw domowych i drobnych odbiorców oraz propozycja zmian w ustawie w zakresie monitorowania i kontrolowania jakości paliw stałych. Kolejnym zagadnieniem będą istotne zmiany na rynku urządzeń grzewczych, zaproponowane przez Ministerstwo Rozwoju w październiku 2016 r. w zakresie kotłów grzewczych o mocy do 500 kW. Propozycja rozporządzenia poprzedza wdrożenie Dyrektywy Ecodesign, która zacznie obowiązywać od 2022 roku dla ogrzewaczy pomieszczeń oraz kotłów grzewczych do 500 kW na paliwa stałe. W referacie zostaną przedstawione możliwe skutki wyżej wymienionych regulacji na rynek urządzeń zasilanych drewnem. 14 Produkcja biomasy drzewnej na cele energetyczne wybranych odmian topoli w plantacjach o krótkim i średnim cyklu Marzena Niemczyk, Tomasz Wojda, Adam Kaliszewski Instytut Badawczy Leśnictwa Odnawialne źródła energii są ważnym aspektem polityki UE. Zgodnie z ustawodawstwem krajowym (Ustawa o OZE) drewno pełnowartościowe nie może być wykorzystywane do celów energetyki odnawialnej. W tym kontekście alternatywą dla produkcji drewna z lasu stają się plantacje drzew szybko rosnących. W przyrodniczych warunkach Polski do uprawy w plantacjach najbardziej nadają się topole. Celem podjętych badań było przetestowanie 10 odmian topoli z sekcji Aigeiros i Tacamahaca pod kątem produkcji biomasy, określenia odpowiednich długości cykli produkcyjnych oraz wstępne ustalenie zdolności odroślowych. Odmiany ‘Hybrida 275’ oraz ‘Fritzi Pauley’ charakteryzowały się największą produkcją biomasy (7,6 i 7.7 t ha-1 rok-1; 5,2 i 6.9 t ha-1 rok-1, odpowiednio dla odmian w 5- i 6-letnim cyklu). Odmiany te cechowały się także dużą liczbą wytwarzanych odrośli w drugim cyklu. 8 odmian z 10 testowanych cechowało się dobrą zdrowotnością i żywotnością, 5 z nich miało wyższą produkcję biomasy (w t masy w stanie suchym ha-1rok-1) w cyklu 6-letnim niż w 5-letnim. Dwie odmiany, pochodzące z włoskiej selekcji, wykluczono z analiz z uwagi na ich wysoką śmiertelność w klimacie Polski (‘AF-6’ i ‘MON’). Nasze wyniki wskazują, że testowanie odmian przed wprowadzeniem ich na skalę gospodarczą jest konieczne ze względu na określenie potencjalnej produkcyjności jak i adaptacji odmian do lokalnych warunków klimatycznych. Systemy kogeneracyjne oparte na kominkach i generatorach termoelektrycznych Katarzyna Osowiecka, Dominik Janiec, Wojciech Kulig, Tomasz Szmaj AGH w Krakowie Celem wykonania posteru jest opis kogeneracji z wykorzystaniem kominków i generatorów termoelektrycznych (TEG). W wykonanym posterze przedstawiono wady i zalety TEG dedykowanych do stosowania na powierzchni kominków, ich możliwości, oraz charakterystyki termoelektryczne. Generatory termoelektryczne wykorzystują efekt, który został odkryty w XIX wieku przez niemieckiego fizyka Tomasza Seebecka. Generatory te wytwarzają energię elektryczną dzięki dwóm elementom w układzie- jeden z nich jest ogrzewany, a drugi chłodzony. Komercyjnie w kominkach ogrzewanie tego elementu pochodzi od ciepła odpadowego, które normalnie zostaje bezzwrotnie stracone. Technologia pozwala na generowanie energii elektrycznej z różnicy temperatur, jednocześnie minimalizując straty ciepła w kotle. Pozwala również zwiększyć sprawność takiego układu- ciepło, które jest tracone w zwyczajnym układzie, jest zagospodarowane do zasilania generatora. Urządzenia te wpisują się w dążenie do większej ekologiczności gospodarki, ze względu na fakt, że generowanie energii elektrycznej odbywa się bez surowca wejściowego. Oprócz powyższych zalet, urządzenia termoelektryczne są niezawodne, charakteryzują się małymi gabarytami i niewielką masą własną. 15 Zasoby drewna i gospodarka drewnem na cele grzewcze lokalnie i globalnie Tomasz Sobol Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Krakowie Celem referatu jest omówienie zasobów drzewnych dostarczanych na rynek z Lasów Państwowych (z uszczegółowieniem informacji o Regionalnej Dyrekcji lasów Państwowych w Krakowie). Referat opiera się o dane historyczne zawarte w systemie informatycznym Lasów Państwowych oraz o ogólnie dostępne dane statystyczne. Wielkość pozyskania drewna wynika z obowiązujących planów urządzania lasu, opartych na zasadach racjonalnie prowadzonej gospodarki leśnej. Odnawialność drewna jako surowca jest ograniczona i dlatego wykorzystanie zasobów drzewnych powyżej ich zdolności odtwarzania nie może być brane pod uwagę nawet w krótkim przedziale czasowym. Dodatkowo należy zauważyć, że celem gospodarki leśnej jest wytworzenie surowca o jak najlepszych cechach jakościowo wymiarowych, a do spalania przeznacza się tylko drewno o cechach uniemożliwiających jego przerób, drewno opałowe powstaje więc niejako przy okazji podstawowej produkcji. Rozpoznanie dostępnych zasobów surowca jest zatem nieodzowne do planowania jakiejkolwiek działalności w zakresie planowania zużycia drewna na cele energetyczne zarówno dla ludności lokalnej jak i dla podmiotów gospodarczych. Jego podaż na rynku wynika bowiem z szeregu uwarunkowań przyrodniczych, społecznych i ekonomicznych. Rozwój działalności opartej o ten surowiec powinien zatem uwzględniać wszystkie te czynniki. Kinetyka spalania drewna na tle wybranych paliw biomasowych i kopalnych Mateusz Szubel Fundacja na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Człowiek – Środowisko - Ekonomia Cechą charakterystyczną biomasy jest wysoka zawartość części lotnych, znacznie przekraczająca wartości notowane w przypadku węgla kamiennego czy brunatnego. W związku z powyższym, należy rozpatrywać zasadnicze, charakterystyczne fazy procesu spalania: ogrzewanie prowadzące do odparowania wilgoci zawartej w paliwie, uwalnianie części lotnych w wyniku pirolizy i ich spalanie w fazie gazowej, a także dopalenie stałego karbonizatu. Zarówno w przypadku kotłów, pieców, jak i najprostszych kominków spalanie gazów wytworzonych podczas termicznej dekompozycji paliwa jest kluczowym zagadnieniem. Z uwagi na ten fakt, poznanie kinetyki procesu pirolizy biopaliw stałych determinuje możliwości projektowania wysokosprawnych urządzeń grzewczych i systemów sterujących opartych na odpowiednich algorytmach. W artykule scharakteryzowano proces pirolizy wybranych biopaliw oraz paliw konwencjonalnych. Omówiono możliwości związane z analizą termograwimetryczną oraz wybrane aspekty takich pomiarów. Ponadto, dokonano porównania kinetyki procesu pirolizy wybranych paliw stałych. Parametry kinetyczne, a także udział pseudokomponentów (celuloza, hemiceluloza i lignina) w rozpatrywanych paliwach zostały zestawione i przedyskutowane pod kątem możliwości implementacji w modelach numerycznych. 16 Model rozdrabniacza do rekultywacji pól po uprawie wierzby energetycznej Paweł Tylek, Józef Walczyk, Dariusz Kwaśniewski, Tadeusz Juliszewski, Jan Szczepaniak, Florian Adamczyk, Paweł Frąckowiak Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Instytut Użytkowania Lasu i Techniki Leśnej, Zakład Mechanizacji Prac Leśnych Okres użytkowania plantacji wierzby trwa około 20-25 lat. Po tym czasie następuje zmniejszenie produkowanej przez rośliny biomasy. Jeżeli plantacja ma być nadal użytkowana lub zmienia się profil produkcji należy usunąć stare rośliny. Jednym ze sposobów likwidacji plantacji jest pozyskanie pędów zimą, tnąc je przy ziemi. Następnie wiosną, gdy rozpocznie się wegetacja należy zastosować oprysk środkiem typu Roundup. Kolejną czynnością jest wyoranie karp pługiem oraz dwukrotne bronowanie. Pozostałe karpy należy zebrać i usunąć z pola. Taki sposób usuwania plantacji, jest czasochłonny. Wynika to z dużego udziału pracy wykonywanej ręcznie. Konieczne jest także użycie środków chemicznych i możliwy negatywny ich wpływ na środowisko. Biorąc pod uwagę wady wynikające z powyższego sposobu likwidacji uprawy, wzrasta tendencja do rozwoju innych metod usuwania biomasy. Autorzy wskazują uwagę, iż lepsze jest rozdrobnienie korzeni i resztek pędów, bez zbierania ich i wywożenia z plantacji. W pracy przedstawiono koncepcję nowatorskiej maszyny do pasowej rekultywacji pól po uprawie wierzby energetycznej. Model maszyny do rozdrabniania karp korzeniowych wierzby oraz krzewów i młodych drzew posiada dwie głowice rozdrabniające, pracujące przeciwbieżnie w płaszczyźnie pionowej. Zaproponowane rozwiązania konstrukcyjne zostały zgłoszone do ochrony w Urzędzie Patentowym RP jako wynalazek, numer zgłoszenia P.415825. Dyrektywa Eco-Design, a przyszłości branży kominkowej Paweł Węgrzyn Ogólnopolskie Stowarzyszenie KOMINKI POLSKIE 10 Sierpnia 2015 Parlament Europejski przyjął dyrektywę, znaną potocznie pod nazwą Ecodesign lub Ekoprojekt, dzięki której na rynku mają być oferowane urządzenia, które przyczynią się do osiągnięcia celów pakietu klimatycznego 3x20, tj.: obniżenie o 20% emisji CO2, o 20% zużycia energii elektrycznej i osiągnięcia 20% udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym Europy. Dyrektywa dotyczy również urządzeń typu „ogrzewacze pomieszczeń na drewno”. Pierwsze etap wprowadzenia dyrektywy będzie widoczny już od 01.01.2018, kiedy to pojawi się obowiązek znakowania wyrobów plakietką energetyczną, która jest już znana w podobnej formie z innych urządzeń. Dla ogrzewaczy pomieszczeń opalanych drewnem typu polana np.: kominki, grzejniki, piece akumulacyjne, kuchnie, przewidziane są klasy efektywności A lub A+ (ze sprawnością około 80%). Klasa efektywności A++ została zastrzeżona tylko dla pieców opalanych pelletem. Kolejny etap wdrażania dyrektywy nastąpi 01.01.2022 kiedy pojawi się obowiązek podawania sprawności oraz wartości emisji urządzenia. Ograniczenia te są oparte na aktualnie obowiązujących normach w Niemczech i Austrii, a są one dość wymagające. Austria to Umowa 15a, Niemcy to BimSchV. Wyłączone spod działania dyrektywy są piece do saun opalane drewnem oraz urządzenia wykonywane metodami zduńskim, jak np.: piece lub kuchnie kaflowe. Rodzi się pytanie jak Polska rozwiąże to zagadnienie? 17 Ekologiczne aspekty wermikulitu jako materiału izolacyjnego wewnątrz komory spalania w urządzeniach na drewno Paweł Węgrzyn STEINBERG Spółka z o.o. W ostatnich latach coraz bardziej oczywiste staje się, że stosowanie pieców i kominków w naszych domach wpływa na środowisko. Rozmawia się o tym niemal wszędzie na świecie, przy czym niektóre debaty są szczególnie „gorące”. Pytania natury ogólnej brzmią: Czy obawy podsycane przez media dotyczą prawdziwego zagrożenia? Czy istnieją sposoby na zwiększenie wydajności i zmniejszenie emisji? Kto ponosi winę za zanieczyszczenie spowodowane użytkowaniem pieców i kominków? Odpowiedzi na niektóre z tych pytań powinni udzielić producenci pieców, na inne sami użytkownicy, a na jeszcze inne odpowiedzią powinny być uregulowania prawne w poszczególnych krajach lub na poziomie UE. Zasadnicza część energii (60%) w kawałku drewna opałowego wydzielana jest w postaci substancji lotnych. Gazy te mają różne temperatury zapłonu. Założeniem jest osiągnięcie temperatury w palenisku w zakresie od 537 do 749°C. Metoda badawcza: Porównanie temperatury w palenisku oraz spalin w dwóch bliźniaczych piecach wolnostojących wyłożonych szamotem i wermikulitem. Wniosek: Zastosowanie wermikulitu jako wyłożenia nam temperaturę w palenisku w założonych granicach. paleniska gwarantuje Układy kontrolno-sterujące dla urządzeń grzewczych małej mocy Aleksandra Piotrowska, Beata Matras, Marek Wiencek, Piotr Ptak AGH w Krakowie Kotły centralnego ogrzewania są popularnym rozwiązaniem w wielu domach, w których trudno o ogrzewanie miejskie. Używając odpowiednio dobranego i zaprogramowanego sterowania mogą one w łatwy sposób zasilić budynek w ciepło uzyskując przy tym wysoką sprawność konwersji energii. Sterowniki kotłów różnią się między sobą w zależności od rodzaju kotła do którego mają zostać wykorzystane. Do wyboru jest szeroka gama urządzeń, których wyposażenie zależy głównie od ceny. W przypadku kotłów zasypowych najprostsze ze sterowników wyposażone są w wentylator oraz pompę obiegu wody centralnego ogrzewania. Droższe rozwiązania posiadają również osobną pompę do sterowania obiegiem centralnej wody użytkowej. Do kontroli tych parametrów używane są czujniki temperatur CO i CWU. Są również rozwiązania oferujące pompę podłogową dla ogrzewania podłogowego. Oprócz tego sterowniki posiadać mogą regulator pokojowy służący do wygodnego sterowania z dowolnego pomieszczenia. Producenci oferują również takie funkcjonalności jak moduł GSM czy Ethernet, które pozwalają na bezprzewodowe zmiany parametrów na przykład za pomocą telefonu komórkowego. Do sterowników dla kotłów z podajnikiem dodana jest oczywiście funkcjonalność sterowania tym podajnikiem czy to ślimakowym czy tłokowym. Poster prezentuje najpopularniejsze metody sterowania wraz z ich opisem. 18 Wykorzystanie robinii akacjowej w plantacjach energetycznych Tomasz Wojda Instytut Badawczy Leśnictwa Ze względu na intensywny wzrost w młodym wieku, bardzo dobre właściwości energetyczne drewna, zdolność intensywnego rozmnażania wegetatywnego, a także brak naturalnych szkodników powodujących straty gospodarcze – robinia akacjowa, podobnie jak wierzby i topole, może być wykorzystywana w intensywnych uprawach plantacyjnych. Jest to gatunek o najwyższej wartości opałowej drewna, przewyższającej nawet drewno buka i graba. Plantacje energetyczne powinny być zakładane w gęstych więźbach od 1,5 x 0,3 m do 3 x 1 m, jedynie wyselekcjonowanymi klonami. W zależności od długości cyklu produkcyjnego produkcja suchej masy waha się od 5 do 10 ton ha-1 rok-1. W Instytucie Badawczym Leśnictwa w 2014 i 2015 r. zostały założone jedne z pierwszych plantacji z robinią akacjową, gdzie w przyrodniczych warunkach Polski testowane są w różnych wariantach więźby sadzenia i różnych warunkach glebowo-siedliskowych zarówno jej klony, jak i odmiany. Zaawansowane metody pomiarowe dla urządzeń grzewczych małej mocy zasilanych biomasą Klaudia Wójcik, Aleksandra Królicka, Maria Fedyk, Rafal Krajewski AGH w Krakowie Artykuł skupia się na opisie aktualnych, zaawansowanych metod pomiarowych dla urządzeń grzewczych o małej mocy, do których zasilania wykorzystuje się biomasę. We wstępie krótko scharakteryzowano rodzaje biomasy, przydatność tego paliwa oraz jego zalety i wady w użytkowaniu. W dalszej części pracy dokonano przeglądu urządzeń typu: analizatory spalin, pyłomierze, mierniki temperatury oraz zawilgocenia. Następnie zostały wymienione i porównane aktualne technologie pomiarowe dla urządzeń grzewczych o małej mocy. Zweryfikowano je pod względem dokładności, błędów pomiarowych, sposobu przeprowadzania badania, kosztów badania oraz kosztów zakupu urządzenia badawczego wraz z oprzyrządowaniem. Zwrócono także uwagę na wpływ urządzeń na badany materiał. Dodatkowo zostały zawarte informacje na temat regulacji prawnych oraz norm dotyczących metod badań biomasy. W dzisiejszych czasach odgrywają one ogromne znaczenie podczas działalności związanej z wykorzystaniem tego paliwa. Parametry jakościowe (wartość opałowa, popiół, wilgoć, zawartość części lotnych) wpływają na wydajność biomasy oraz możliwości jej wykorzystania, dlatego też coraz większą uwagę zwraca się na dokładność urządzeń pomiarowych. Wyniki przedstawiono w formie raportu, w którym zawarto podsumowanie oraz wskazano odpowiednie metody dla skali badania biomasy. Dodatkowo wypunktowano najbardziej innowacyjne rozwiązania. 19 Wytrzymałość peletów z biomasy drzewnej istotnym technologicznym i rozliczeniowym w energetyce i ciepłownictwie parametrem Jarosław Zuwała Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla Zgodnie z normami PN-EN ISO 17831-1:2016-02 i PN-EN 15210-1:2010 -wytrzymałość definiowana jest jako miara oporu, jaki stawia zagęszczone paliwo w stosunku do strząsów (uderzeń) i/lub ścierania jako konsekwencji procesu przenoszenia (przeładowywania) i transportu tego paliwa. Pelety o słabej wytrzymałości stają się materiałem sypkim pyłem, stwarzającym problemy logistyczne i eksploatacyjne. Pył biomasowy powstały z peletu o małej wytrzymałości może prowadzić do zapłonu bądź wybuchu a także może prowadzić do występowania następujących problemów eksploatacyjnych: awaria systemu podawania paliwa, zwiększona emisja pyłu, zwiększenie temperatury spalin, płynięcie popiołu, szlakowanie wymiennika ciepła, zmniejszenie sprawności kotła. Odpowiedzią na oczekiwania aktualnych producentów biomasy, jej dostawców i odbiorców, jest opracowane przez IChPW i Testchem urządzenie do oznaczania wytrzymałości mechanicznej peletu "Peltest". Badanie wytrzymałości mechanicznej peletu urządzeniem Peltest pozwala producentom pelletu na kontrolę partii przedprodukcyjnej, umożliwia optymalizację procesu peletowania, zapewnia bieżącą kontrolę jakości produktu końcowego, pozwala na kontrolę kluczowego parametru przy certyfikacji Enplus oraz zapewnia dodatkowe oparcie dla reklamy produktu. Producentom energii pozwala zaś na kontrolę jakości dostarczanego biopaliwa, co przełoży się na bezproblemową eksploatację urządzeń. Działania na rzecz ograniczenia emisji ze spalania drewna na podstawie krajów skandynawskich Marek Żelewski Magazyn Kominek Kraje skandynawskie wraz z Rosją, Kanadą i Stanami Zjednoczonymi są głównymi producentami sadzy, która dociera do Arktyki, i stąd wysiłki mające na celu ograniczenie jej emisji w tych miejscach. Mają one duże szanse mieć wpływ na zahamowanie zmian klimatycznych Arktyki. W krajach skandynawskich, dym ze spalania drewna w urządzeniach domowych, jest największym źródłem emitowanych cząstek stałych, przekraczając emisję ze środków transportu. Jest to również jedyne źródło wykazujące w następnej dekadzie tendencję zwyżkową. Konieczne więc staje się nie tylko wzmożenie dotychczasowych działań, ale również stworzenie niezawodnego i efektywnego protokołu badania i certyfikacji. 20