ŁŁaaadddooowwwaaarrrkkkaaa

00
Projekty AVT
£ adowarka akumulatorów
du¿ej mocy
2769
Na temat akumulatorów i ³adowarek by³o
ostatnio sporo wiadomoœci w EdW. Przypomnê tylko, ¿e przy ³adowaniu nowoczesnych
akumulatorów samochodowych najwa¿niejsze
jest unikanie prze³adowania. W sumie chodzi
o nieprzekraczanie napiêcia w koñcowej fazie
³adowania ok. 15V, chyba ¿e karta informacyjna zaleca inaczej. Jeœli chodzi o natê¿enie pr¹du, to najczêœciej ka¿da ³adowarka posiada jakiœ system regulacji, a jeœli nie, to nietrudno
jest coœ domontowaæ. Spotykane s¹ ró¿ne sposoby ochrony przed prze³adowaniem, np. samowy³¹czanie w momencie osi¹gniêcia 15V
na zaciskach akumulatora, zmniejszenie pr¹du
do takiej wartoœci, aby nie wzrasta³o napiêcie
powy¿ej ustalonej wartoœci. Co do uk³adów
elektronicznych to najczêœciej spotyka siê regulatory ci¹g³e na tranzystorach bipolarnych
lub impulsowe na tyrystorach lub MOSFETach. Uk³ady takie wnosz¹ du¿e straty lub zak³ócenia, a nierzadko s¹ trudnoœci z uzyskaniem odpornoœci na zwarcie lub odwrotne
do³¹czenie biegunów akumulatora. Po
analizie ró¿nych systemów wydaje mi
siê, ¿e dobrym rozwi¹zaniem bêdzie
system z przekaŸnikiem sterowanym przez uk³ad elektroniczny w
postaci komparatora okienkowego. Dziêki takiemu rozwi¹zaniu ³adowarka ma
sporo zalet, m.in.:
- mo¿e byæ zastosowana do ka¿dego „zwyk³ego” prostownika bez potrzeby
podnoszenia
napiêcia wtórnego transformatora,
- mo¿e mieæ nieograniczon¹ moc,
E l e k t ro n i k a d l a Ws z y s t k i c h
zale¿n¹ tylko od zastosowanego przekaŸnika
lub nawet stycznika,
- umo¿liwia eliminacjê wszelkich strat, zak³óceñ, radiatorów,
- dzia³a tylko wtedy, gdy do wyjœcia do³¹czymy akumulator o napiêciu 9...15V, wydajnoœci
pr¹dowej oko³o 0,5mA (dla akumulatorów
12V),
- nie zadzia³a przy ¿adnym innym napiêciu,
pomyleniu biegunowoœci lub zwarciu zacisków wyjœciowych,
- posiada prze³¹cznik pracy automatycznej i
rêcznej na wypadek bardzo roz³adowanego
akumulatora lub stosowania ³adowarki do innych odbiorników,
- ma prosty uk³ad elektroniczny dzia³aj¹cy statycznie (bez generatorów, uk³adów impulsowych, specjalizowanych uk³adów scalonych).
Natomiast co do wad, to chyba tylko
znaczna histereza napiêcia wyjœciowego
(rzêdu 1V, miêdzy wy³¹czeniem
i za³¹czeniem
przekaŸnika). Praktycznie nie ma to znaczenia, a dodatkowo mo¿na zastosowaæ potencjometr do ustawiania histerezy optymalnej przy
do³adowywaniu akumulatora ma³ym pr¹dem.
Stefan Roguski
Wykaz elementów
Rezystory
R1,R2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7kΩ
R3,R5,R12. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15kΩ
R4,R13* . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12kΩ
R6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100kΩ
R7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 620kΩ
R8,R9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,2kΩ
R10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10kΩ
R11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,5kΩ
Kondensatory
C1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1000µF/25V
C2-C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220nF
Pó³przewodniki
D1-D7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1N4002...7
T1,T2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BC337 (lub BC338)
U1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7810 (lub 7812)
U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TLC272 (lub LM358)
Pozosta³e
P1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pd11 lub podobny
TR1,M1,A istniej¹ce w prostowniku lub dostosowane
do obci¹¿enia
RL. . . . . . . . . . . . . . . . . przekaŸnik R15 lub podobny
B1,B2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wed³ug obci¹¿enia
Podstawka DIL-8, gniazda bezpiecznikowe, okablowanie, zaciski sprê¿ynowe (¿abki), obudowa, radiator do
M1, inne (wed³ug opisu w tekœcie).
P ³ y t k a d r u k o w a n a j e s t d o s t ê p n a w sieci
handlowej AVT jako kit szkolny AVT-2769
13