morasko – radojewo – umultowo - miejska pracownia urbanistyczna

Transkrypt

MPU-ORZ2/7322-246/Mah/10
6444/11
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„MORASKO – RADOJEWO – UMULTOWO”
RADOJEWO ZACHÓD CZĘŚĆ A W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR JOANNA ZOMERSKA
MGR INŻ. ANNA MOCZKO
MGR KATARZYNA SYDOR
MGR INŻ. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
WSPÓŁPRACA
MGR KRYSTYNA BEREZOWSKA-APOLINARSKA - AKUSTYKA
BIEGŁY Z LISTY WOJEWODY WLKP. NR 0006
POZNAŃ, STYCZEŃ 2012 R./ LIPIEC 2012 R.*/WRZESIEŃ 2013 R. **
*
NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY WYNIKAJĄCE Z ROZPATRZENIA UWAG
ZŁOŻONYCH NA ETAPIE WYŁOŻENIA DO PUBLICZNEGO WGLĄDU
** ZMIANY W PROJEKCIE MPZP, WYNIKAJĄCE Z DECYZJI RADY MIASTA POZNANIA ZAWARTE W UCHWALE
NR LIV/804/VI/2013 RADY MIASTA POZNANIA Z DNIA 9 LIPCA 2013 R. W SPRAWIE KONIECZNOŚCI DOKONANIA ZMIAN
I PONOWIENIA PROCEDURY SPORZĄDZANIA MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBSZARU
„MORASKO – RADOJEWO – UMULTOWO” RADOJEWO ZACHÓD CZĘŚĆ A W POZNANIU, ZOSTAŁY PRZEDSTAWIONE
W ANEKSIE DO NINIEJSZEJ PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP. OBSZARU
„MORASKO – RADOJEWO – UMULTOWO” RADOJEWO ZACHÓD CZĘŚĆ A W POZNANIU
1. WPROWADZENIE ............................................................................................................................... 2
1.1. Informacje wstępne ........................................................................................................................ 3
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania .......................................................................................... 3
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania ............................................................................................. 3
1.4 Wykorzystane materiały i metody pracy ............................................................................................ 4
2. CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .............................................. 7
2.1. Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu............................................................................ 7
2.2. Rzeźba terenu ................................................................................................................................ 7
2.3. Budowa geologiczna i warunki gruntowe ........................................................................................... 8
2.4. Warunki wodne .............................................................................................................................. 8
2.5. Szata roślinna ................................................................................................................................. 9
2.6. Świat zwierzęcy ............................................................................................................................ 11
2.7. Gleby ........................................................................................................................................... 12
2.8. Klimat lokalny ............................................................................................................................... 13
2.9. Dziedzictwo kulturowe ................................................................................................................... 14
2.10. Jakość powietrza atmosferycznego ................................................................................................. 15
2.11. Klimat akustyczny ......................................................................................................................... 16
2.12. Jakość wód .................................................................................................................................. 16
3. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI
PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY .................................................................................................. 17
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU ..................................... 19
4.1. Cel opracowania projektu planu ..................................................................................................... 19
4.2. Ustalenia projektu planu ................................................................................................................ 19
4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ................................................................ 23
4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu .................. 25
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM
I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ......................... 26
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO .................. 29
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi ............................................................................................. 29
6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ....................................................................... 31
6.3. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz .................................................................... 33
6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną ..................................................................................................... 35
6.5. Oddziaływanie na powietrze........................................................................................................... 38
6.6. Oddziaływanie na klimat akustyczny ............................................................................................... 39
6.7. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe ......................................................................................... 44
6.8. Oddziaływanie na ludzi .................................................................................................................. 44
6.9. Oddziaływanie na zwierzęta ........................................................................................................... 45
6.10. Oddziaływanie na dobra materialne ................................................................................................ 46
6.11. Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary chronione....................................................... 46
6.12. Oddziaływanie transgraniczne ........................................................................................................ 47
6.13. Pola elektromagnetyczne ............................................................................................................... 48
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA .................................................................................. 48
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM
DOKUMENCIE ................................................................................................................................... 49
9. WNIOSKI .......................................................................................................................................... 50
10. STRESZCZENIE ................................................................................................................................. 52
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8A.
8B.
9A,
10.
11.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle mapy topograficznej miasta Poznania
Hipsometria
Mapa glebowa
Geologia – fragment szczegółowej mapy geologicznej Polski, (ark. 471 Poznań)
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej (LDWN) – w stanie istniejącym
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze nocnej (LN) – w stanie istniejącym
Projekt mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu, MPU 2012 r. – etap procedury
planistycznej – ponowne wyłożenie do publicznego wglądu (II wyłożenie)
Projekt mpzp „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu, MPU 2013 r. – etap procedury
planistycznej – ponowne wyłożenie do publicznego wglądu (III wyłożenie)
9B Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Zestawienie przewidywanych znaczących oddziaływań, jakie spowoduje realizacja zapisów projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego
Aneks do Prognozy
2
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo –
Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu.
Projekt planu sporządzany jest na podstawie uchwały Nr XXVII/203/IV/2003 Rady Miasta
Poznania z dnia 9 września 2003 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” w Poznaniu. Uchwała
ta dopuszcza odrębne opracowywanie i uchwalanie mpzp dla poszczególnych fragmentów
wspomnianego wcześniej obszaru.
Granica projektu obejmuje obszar zlokalizowany w północnej, peryferyjnej części Poznania,
w obrębie dawnej wsi Radojewo. Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem projektu planu
wynosi ok. 95 ha. Obecnie stanowią go głównie tereny użytkowane rolniczo oraz nieużytki.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek
sporządzenia
prognozy
oddziaływania
na
środowisko
wynika
z
ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko 1. W myśl
powyższej ustawy, prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny
do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ administracji
opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza
prognozę oddziaływania na środowisko.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko, dotyczącej projektu planu
miejscowego, wskazuje również art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
„sporządza projekt planu miejscowego (...), wraz z prognozą oddziaływania na środowisko ”.
Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są
instytucjom i organom właściwym do zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a także są
przedmiotem społecznej oceny – podlegają wyłożeniu do publicznego wglądu.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki może mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu, w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
przyrodniczego, a także aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
1
2
Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami
3
stanowiącym załącznik graficzny uchwały. Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie
określa art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko3. Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-496/10/jm z dnia 12.05.2010 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-88(1)/10 z dnia 27.04.2010 r.).
1.4
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:

Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1994,

Jeż J., Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa , Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,

Szponar A., Fizjografia urbanistyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,

Wśród zwierząt i roślin, Kronika miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2002.
Materiały kartograficzne

mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,

mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,

mapa glebowo-rolnicza,

mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2001,

mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, Główny Urząd Geodezji
i Kartografii, 2004,

szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990,

mapa ewidencyjna urządzeń wodno-melioracyjnych Spółki Wodnej POZNAŃ – MORASKO,
ark. N2W1-B, skala 1:5000.
Akty prawne

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25,
poz. 150 ze zmianami),

Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska i ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
Nr 199, poz. 1227 ze zmianami).

Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 ze zmianami),

3
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145),
4

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220
ze zmianami),

Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U.
Nr 106, poz. 675),

Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),


Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami),

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst
ujednolicony na dzień 01.01.2012 Dz. U. z 2011 Nr 152, poz. 897),

Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U.
Nr 43, poz. 430),

Uchwała nr CV/610/94 Rady Miejskiej Poznania z dnia 10 maja 1994r. w sprawie utworzenia
użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 12 poz.


126),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej
roślin (Dz. U. z 2012 r., poz. 81),
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony
gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237, poz. 1419).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:

projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część
A w Poznaniu, MPU 2011,

Uchwała Nr XXVII/203/IV/2003 Rady Miasta Poznania z dnia 9 września 2003 r. w sprawie
przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru
„Morasko – Radojewo – Umultowo” w Poznaniu,

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,

Program ochrony środowiska miasta Poznania na lata 2009-2012, Uchwała Nr LIV/729/V/2009
Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,

Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008
r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281),
5

Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Poznania, Poznań, Centrum Ekspertyz Gospodarczych
Fundacji Akademii Ekonomicznej Sp. Z o.o. w Poznaniu, Poznań, czerwiec 2007, Uchwała Nr
XIX/170/X/2007 Rady miasta Poznania z dnia 17 lipca 2007 r. (Dz. Urz. Miasta Poznania Nr 186)

Dane o natężeniach ruchu pojazdów umownych (w dobie i w godzinie szczytu), istniejących

Własne obliczenia akustyczne prognozowanych zasięgów oddziaływania hałasu samochodowego
i prognozowanych, ZDM, Poznań,
ulic w obrębie planu, a także dla ul. Radojewo (a docelowo, na podstawie Studium4 – dla ulicy
„Nowe Radojewo”, kG.18.11 i kG.18.12) oraz planowanej zewnętrznej obwodnicy drogowej
Poznania (kG.28.2) – sąsiadujących z granicami planu odpowiednio od wschodu i od południa.

Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2011,

Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2010, Wojewódzki

Chmal R., Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski, 1:50000, arkusz Poznań
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Poznań 2011,


(471), Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1997,
Borysiak J., Stachnowicz W., Czępiński K., POZNAŃ OBSZAR MORASKO-RADOJEWOUMULTOWO OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE DO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ETAP 1, CZĘŚĆ I, OBSZARY ŚRODOWISKOTWÓRCZE
I PRZYRODNICZO CENNE WYMAGAJĄCE SZCZEGÓLNEJ OCHRONY, Poznań 2002 r.,
Czaban A., Mielcarek M., OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE do projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego MORASKO–RADOJEWO–UMULTOWO Cz. I Delimitacja
obszarów o wiodącej funkcji ekologicznej, Poznań 2003 r.
Inne źródła:

wizja terenowa (listopad 2011 r.)

dokumentacja fotograficzna (MPU, listopad 2011 r.)

http://www.poznan.pios.gov.pl/glowna/index.php

http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/index.php?lang=pl

mapa SIP ZGiKM GEOPOZ
Powyższe materiały w połączeniu z przeprowadzoną wizją terenową pozwoliły na opracowanie
charakterystyki stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody indukcyjnoopisowej, polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość
posiadanych informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu,
jakie potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu. Posłużono się
również metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu środowiska jako całości.
Skonfrontowano
zaproponowane
rozwiązania
planistyczne
z istniejącymi
uwarunkowaniami
środowiskowymi.
4
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.
6
2.
CHARAKTERYSTYKA ORAZ STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
Położenie, użytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar objęty granicami mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód
część A w Poznaniu położony jest w północnej części miasta Poznania, na zachód od zabudowań
dawnej wsi Radojewo. Od północy i zachodu obszar projektu planu ograniczony jest granicą
administracyjną miasta Poznania, natomiast od wschodu i południa liniami rozgraniczającymi
projektowanych dróg, wyznaczonych w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania” - od wschodu ulicą „Nowe Radojewo”, stanowiącą obejście
zabudowy Radojewa oraz od południa zewnętrzną obwodnicą drogową Poznania na odcinku od
granicy gminy Suchy Las do ul. Radojewo5.
Obszar analizowanego projektu mpzp stanowią głównie tereny niezabudowane, zajęte przez
użytki rolne, w tym grunty orne i łąki, a także nieużytki. W granicach projektu planu znajdują się trzy,
stosunkowo niewielkie, tereny leśne, zlokalizowane w zachodniej części opracowania. W zachodniej
części obszaru znajduje się również niewielki ciek wodny o przebiegu południkowym. Jedyną formę
trwałego zagospodarowania na przedmiotowym obszarze stanowią cztery wolno stojące budynki
mieszkalne, zlokalizowane przy drodze gruntowej, biegnącej prostopadle do ul. Poligonowej
(dz. nr 37 obręb Radojewo arkusz 02). Wspomniana zabudowa powstaje etapowo. Obecnie jeden
z budynków znajduje się w stanie surowym otwartym, pozostałe są już zamieszkałe. Jedyne szlaki
komunikacyjne w granicy opracowania stanowią: ul. Poligonowa (droga
klasy dojazdowej
o przebiegu równoleżnikowym, tylko w niewielkim fragmencie utwardzona) oraz, wspomniana już
wcześniej, droga prowadząca do zlokalizowanych w granicach obszaru opracowania zabudowań.
Od strony północnej i zachodniej obszar projektu planu sąsiaduje z lasami, znajdującymi się
już poza granicami miasta Poznania – w gminie Suchy Las, objętymi Europejską Siecią Ekologiczną
Natura 2000 jako obszar Biedrusko (kod PLH300001), natomiast od południa i wschodu z użytkami
rolnymi, głównie gruntami ornymi, łąkami i nieużytkami. Nieco dalej na wschód od analizowanego
obszaru, po drugiej stronie ul. Radojewo, znajduje się zabudowa dawnej wsi Radojewo wraz
z zabytkowym zespołem dworsko-parkowym. Ponadto, na południe od przedmiotowego obszaru,
w rejonie ul. Jaśkowiaka, realizowana jest zabudowa mieszkaniowa osiedla domów jednorodzinnych
„Lubczykowa Góra”, w zabudowie wolno stojącej, bliźniaczej oraz grupowej.
2.2.
Rzeźba terenu
Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski (wg J. Kondrackiego), omawiany teren
znajduje się w obrębie należącego do makroregionu Pojezierze Wielkopolskie (315.5) mezoregionu
Pojezierza Poznańskiego (315.51) 6.
Cały obszar Moraska, Radojewa i Umultowa charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu,
będącą efektem działalności lądolodu plejstoceńskiego, przede wszystkim zlodowacenia bałtyckiego –
stadiału poznańskiego.
Pod względem geomorfologicznym, analizowany obszar obejmuje formy pochodzenia
lodowcowego tj.: pagórki morenowe akumulacyjne (w części wschodniej), wzgórza morenowe
5
6
Kondracki J., Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994,
7
(przeważnie spiętrzone), a także tereny wysoczyzny morenowej falistej, w obrębie której wysokości
względne wahają się w granicach 2-5 m, a nachylenie sięga 5º (część zachodnia) 7.
Obszar opracowania charakteryzuje się stosunkowo zróżnicowaną rzeźbą terenu. W sposób
wyraźny zaznacza się wyniesienie terenu w części centralnej (rejon ul. Poligonowej), w obrębie której
rzędne terenu sięgają 115,0 m n.p.m. Najniższymi rzędnymi terenu charakteryzują się tereny położone
w części zachodniej i północno-zachodniej (94,0 m n.p.m.). Cały analizowany obszar wykazuje
nachylenie z kierunku południowo-wschodniego w kierunku północno-zachodnim.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe
W obrębie znacznej części omawianego obszaru występują przede wszystkim osady
czwartorzędowe, wykształcone w okresie zlodowacenia bałtyckiego, stadiału leszczyńsko-pomorskiego,
fazy poznańskiej.
Partie stropowe czwartorzędu budowane są przez gliny zwałowe (w części centralnej), piaski
i żwiry na glinach zwałowych (w rejonie ul. Poligonowej) oraz – tworzące liczne pagórki i wzgórza
- piaski i żwiry moren czołowych (o wysokościach względnych od 5,0 do 15,0 m).
Na obszarze opracowania występują także osady reprezentujące czwartorzęd nierozdzielony.
Wyróżnia się tu eluwia piaszczysto-pyłowe glin zwałowych, zalegające na glinach zwałowych
(powstałe w wyników procesów wietrzenia), a także piaski deluwialne (jedynie w rejonie północnych
krańców obszaru opracowania), występujące w postaci pokrywy o miąższości dochodzącej do 2,5 m.
Utwory trzeciorzędowe reprezentowane są przez plioceńskie iły oraz mułki (miejscami piaski).
Pliocen dolny reprezentowany jest przez serię szaroniebieskich lub szarozielonych iłów i iłów
mułkowatych, natomiast pliocen górny tworzą iły poznańskie o barwie szaroniebieskiej, szarozielonej
lub pstrej. Miąższość tych utworów waha się od 30 do 110 m. Utwory plioceńskie zalegają na warstwie
mioceńskich piasków, mułków i iłów (z przewarstwieniami węgla brunatnego).
2.4.
Warunki wodne
Rozpatrywany teren należy do dorzecza rzeki Warty i położony jest w dziale wodnym III
rzędu.
Obszar Moraska, Radojewa i Umultowa należy do bezpośrednich cząstkowych zlewni Warty
i odwadniany jest przez trzy duże strumienie: Strumień Różany, Nowowiejski Potok i Radojewski
Potok, które wspomagane przez sieć drobnych cieków wodnych i rowów melioracyjnych,
odprowadzają wody roztopowe i opadowe do Warty8.
Wody powierzchniowe w obrębie omawianego terenu reprezentowane są jedynie przez
okresowy ciek otwarty oraz niewielkie oczko wodne. Ciek zlokalizowany jest w zachodniej części
analizowanego obszaru i ma przebieg prostopadły do ul. Poligonowej. Jest to rów melioracyjny,
oznaczony symbolem Wa-B9, o długości łącznej 730 m. Ciek płynie w niewielkim zagłębieniu terenu,
jest okresowo suchy. Oczko wodne również znajduje się w zachodniej części obszaru, poniżej
ul. Poligonowej, na działce o oznaczeniu ewidencyjnym obręb Morasko, ark. 06, dz. 26/1.
Zgodnie z Mapą Hydrograficzną w skali 1:50 000, obszar opracowania budują grunty o słabej
i średniej przepuszczalności. Głębokość występowania pierwszego zwierciadła wód podziemnych
7
8
9
Chmal R., Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50000. Arkusz Poznań (471), Warszawa 1997,
Tablica I Szkic Geomorfologiczny.
Czaban A., Mielcarek M., OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE do projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego MORASKO–RADOJEWO–UMULTOWO Cz. I Delimitacja obszarów o wiodącej funkcji ekologicznej, Poznań
2003 r., s. 13,14
wg map ewidencyjnych urządzeń wodno-melioracyjnych Spółki Wodnej POZNAŃ – MORASKO, ark. N2W1-B, skala 1:5000
8
na omawianym obszarze waha się zazwyczaj w granicach 2-5 m p.p.t.
10
. W obrębie części terenów,
zwłaszcza w bezpośrednim zasięgu dolinek, wody gruntowe pojawiały się na powierzchni
i na głębokości do ok. 1,5 m p.p.t. Zasilanie poziomu wód gruntowych następuje głównie poprzez
infiltrację opadów atmosferycznych.
2.5.
Szata roślinna
Obszar objęty projektem mpzp stanowią: pola uprawne, nieużytki, zadrzewienia oraz
zakrzewienia śródpolne i przydrożne, oczko wodne, okresowy ciek wodny, lasy i teren zabudowany
wraz z towarzyszącą mu zielenią urządzoną.
Pola uprawne zajmują największą, centralną i wschodnią, część omawianego obszaru mpzp,
zlokalizowaną po obu stronach ul. Poligonowej. Pola objęte są uprawami rolnymi (najczęściej zbóż)
i tylko w niewielkim fragmencie są odłogowane lub przekształcone w nieużytki (jak ma to miejsce we
wschodniej części obszaru, w pobliżu ul. Radojewo). W centralnej części obszaru projektu - na północ
od ul. Poligonowej do granicy miasta – znajduje się wąski pas terenu zainwestowany zabudową
mieszkaniową i zabudowaniami gospodarczymi. Ten ekstensywnie zabudowany teren, wraz
z otaczającymi go gruntami ornymi, wchodzi w skład większej obszarowo II przyrodniczej strefy
funkcjonalno-przestrzennej doliny Warty, wyznaczonej w Opracowaniu ekofizjograficznym do projektu
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego MORASKO – RADOJEWO – UMULTOWO,
stanowiącej obszar z dużym
udziałem zieleni, pełniącej funkcje
struktur wspomagających
i uzupełniających w stosunku do ekosystemów leśnych gminy Suchy Las, z którymi obszar projektu
mpzp sąsiaduje od północy11.
Na fragmencie zabudowanych działek istnieje zieleń urządzona o charakterze rekreacyjnym,
składająca się z rzędu drzew iglastych, nasadzonych przy granicy z polami uprawnymi oraz żywopłotu
z tuj (Thuja), sporadycznie z krzewów, takich gatunków jak: jałowiec (Juniperus) i dereń (Cornus)
oraz trawników. Do stworzenia naturalnych żywopłotów na granicy posesji użyto takich gatunków
drzew jak: świerk srebrzysty (Picea pungens f. glauca), świerk pospolity (Picea abies), modrzew
(Larix), sosna zwyczajna (Pinus sylvestris) i daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii). Duże fragmenty
działek porośnięte są roślinnością ruderalną i pojedynczymi samosiejkami sosny pospolitej (Pinus
sylvestris) i brzozy brodawkowatej (Betula pendula). Ponadto, na części terenu zachowały się
pojedyncze drzewa orzecha włoskiego(Juglans regia).
Część terenów rolnych na skutek zaniechania upraw uległa przekształceniu w nieużytki.
Wszystkie nieużytki porośnięte są w większości ubogą roślinnością kserofityczną, tworzącą zbiorowiska
dywanowe, lub kompleksem roślinności z dominacją traworośli i wieloletnimi roślinami zielnymi.
Nieużytki różnią się składem gatunkowym roślin i stanem postępującego naturalnego zalesienia.
W miarę swojego zaawansowanego stopnia naturalizacji, mogą wspomagać funkcjonowanie
ekosystemów leśnych i przez to wpływać na samoodtwarzalność środowiska.
Początki zaawansowanej naturalizacji i zalesiania przez ekspansję brzozy brodawkowatej
(Betula pendula) można zaobserwować na najdalej wysuniętym na zachód nieużytku, zlokalizowanym
po południowej stronie ul. Poligonowej. W części tego nieużytku stwierdzono występowanie zespołu
roślinnego, zagrożonego wymarciem i równocześnie rzadkiego w Wielkopolsce - psiary krzyżownicowej
10
11
ark. N-33-130-D Poznań, Geomat Sp. z o.o., Poznań 2001
Czaban A., Mielcarek M. z zespołem, Opracowanie ekofizjograficzne do projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego MORASKO – RADOJEWO – UMULTOWO. Cz. I. Delimitacja obszarów o wiodącej funkcji ekologicznej, Poznań,
2003. UWARUNKOWANIA DO KSZTAŁTOWANIA OPTYMALNEJ STRUKTURY KRAJOBRAZU NA POZIOMIE REGIONALNYM
I LOKALNYM
9
Hyperico maculati - Polygaletum vulgaris12. Przy zachodniej granicy nieużytku, wzdłuż cieku wodnego,
powstało zadrzewienie śródpolne w postaci łęgu dębowo-olszowego (Circaeo Alnetum syn. FraxinoAlnetum). Występowanie w obrębie nieużytku wielu zbiorowisk i siedlisk, gwarantujących zachowanie
naturalnego środowiska, daje podstawę do jego ochrony jako obszaru cennego przyrodniczo.
Kolejnym, podlegającym silnej naturalizacji, nieużytkiem jest nieużytek położony w zachodniej
części planu, jednak powyżej ul. Poligonowej, ograniczony od zachodu zadrzewieniem śródpolnym
z cennymi, dorodnymi egzemplarzami dębu szypułkowego (Quercus robur). Nieużytek ten jest
porośnięty siewkami brzozy brodawkowatej (Betula pendula), sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris),
topoli osiki (Populus tremua), rzadziej siewkami czeremchy amerykańskiej (Padus avium).
W północnej części nieużytku, sąsiadującej z lasem sosnowym, na otwartej przestrzeni wykształciły
się, wymieniane w opracowaniu ekofizjograficznym, podlegające ochronie, siedliska szuwarów
wielkoturzycowych (Caricetum ripariae, Cicuto-Caricetum pseudocyperi) oraz olsy i łozowiska (Alnetea
glutinosae)13.
W zachodniej części obszaru opracowania występują niewielkie tereny leśne, zlokalizowane po
obu stronach ul. Poligonowej. Należą do nich:

po północnej stronie ul. Poligonowej odosobniony, otoczony polami, las liściasty brzozowy
z dużą domieszką dębu szypułkowego, topoli osiki i pojedynczymi klonami (Acer sp.),
sosnami, robiniami akacjowymi (Robinia pseudoacacia) - zbiorowisko drzewostanu brzozowoolszowego z sosną Sphagno squarrosi-Alnetum,

po północnej stronie ul. Poligonowej przylegający do dużych kompleksów leśnych fragment
lasu w znacznej części sosnowego, z domieszką drzewostanu dębowego,

po południowej stronie ul. Poligonowej, otoczony polami, mały fragment brzeźniaka
z domieszką gruszy polnej (Pyrus pyraster), klonu pospolitego (Acer platanoides), klonu
jaworu (A. pseudoplatanus), dębów szypułkowych, topoli osiki z trawiastym poszyciem,
bogatym w paprocie i jeżyny,

po południowej stronie ul. Poligonowej, tworzący skraj lasu przy zachodniej granicy mpzp,
mały fragment boru sosnowego.
W krajobrazie agrarnym obszaru opracowania wyróżniają się zadrzewienia i zakrzewienia
przydrożne i śródpolne, złożone częstokroć z wiekowych, dużych rozmiarów drzew. Te najbardziej
wartościowe zlokalizowane są w zachodniej części obszaru mpzp, w tym dwa po północnej stronie
ul. Poligonowej, a dwa po stronie południowej.
Zadrzewienie po północnej stronie ul. Poligonowej, otaczające od zachodu istniejący
nieużytek, jest szczególnie wartościowe, ponieważ składa się z kilkunastu dużych (obwody od około
2,5 do około 3,5m) okazów dębów szypułkowych. Jeden z egzemplarzy zlokalizowany jest w osi
ul. Poligonowej. Ponadto, zadrzewienie to w swoim składzie posiada także: topole osiki, głogi
(Crataegus sp.), klony oraz gęste zarośla zespołu Rhamno-Cornetum sanguinei, w skład którego
wchodzą: szakłak pospolity (Rhamnus catharticus) i tarnina (Prunus spinosa).
12
13
Borysiak J., Stachnowicz W, Czępiński K., Poznań Obszar Morasko-Radojewo-Umultowo Opracowanie ekofizjograficzne do
projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Etap 1, część I, Obszary środowiskotwórcze i przyrodniczo
cenne wymagające szczególnej ochrony, Poznań 2002 r., ZAŁĄCZNIK 2 WALORY PRZYRODNICZE
cenne wymagające szczególnej ochrony, Poznań 2002 r., ZAŁĄCZNIK 2 WALORY PRZYRODNICZE
10
Kolejnym cennym zadrzewieniem śródpolnym jest skupisko zlokalizowane po północnej stronie
ul. Poligonowej, tuż przy północno-zachodniej granicy projektu mpzp. Jest to rząd kilku pojedynczych
brzóz brodawkowatych, z dębem szypułkowym i sosną zwyczajną.
Po południowej stronie ul. Poligonowej rozwinęło się gęste, szerokie zadrzewienie wraz
z zakrzewieniami, biegnące prostopadle od ulicy aż do południowej granicy projektu mpzp. Na zachód
od tego zadrzewienia, przy samej południowej granicy mpzp, na działce przylegającej do obecnego
nieużytku, wykształciło się kolejne skupisko zieleni. Nasadzenia dawnego sadu i zieleni rekreacyjnej
uległy powolnemu zarastaniu krzewami gatunków występujących na tym terenie.
Wszystkie wyżej wymienione zadrzewienia i zakrzewienia, łączą się z zakrzewieniami
porastającymi pobocza ul. Poligonowej, tworząc rozległy korytarz ekologiczny. Współtworzące korytarz
zbiorowiska krzewów rozwijają się po obu stronach ulicy, poczynając od wyżej opisanego zadrzewienia
z okazałym dębem w osi ul. Poligonowej, aż do lasu przy zachodniej granicy mpzp. W przeważającej
części zakrzewienia te tworzą zespół roślinny Rhamno-Cornetum sanguinei, złożony z szakłaka
pospolitego z pojedynczymi krzewami derenia świdwy (Cornus sanguinea), bzu czarnego (Sambucus
nigra), dzikiej róży (Rosa canina) i trzmieliny pospolitej (Euonymus europaeus), z zadrzewieniami
składającymi się głównie z topoli osiki, z egzemplarzami gruszy polnej, brzozy, klonów, dębu
szypułkowego.
Lasy, łącząc się z przylegającymi do nich polami i znaturalizowanymi nieużytkami, sięgającymi
do linii zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, tworzą wzajemnie powiązane obszary o szczególnej
wysokiej aktywności biologicznej, o fundamentalnym znaczeniu dla funkcjonowania środowiska.
Zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne oraz przydrożne wyznaczają w obszarze projektu mpzp zasięg
granicy północnego klina zieleni. Tworzą razem fragment obszaru węzłowego o szczególnym
znaczeniu w systemie przyrodniczym miasta Poznania, jako źródła zasilania, alimentacji i retencji określanego jako I przyrodnicza strefa funkcjonalno-przestrzenna doliny Warty i winny być wyłączone
z zainwestowania. W takiej strefie ze względu na różnorodność środowisk, ważne jest zachowanie
ww. chronionych siedlisk, stanowisk chronionych gatunków fauny i flory, ekosystemów leśnych
i wodnych (tworzących węzły ekologiczne I rzędu) oraz ekosystemów łąkowo-pastwiskowych,
zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, oczek i cieków wodnych (tworzących węzły ekologiczne
II rzędu)14.
Występujące w zadrzewieniu śródpolnym na północ od ul. Poligonowej dęby szypułkowe
reprezentują rozmiary godne zachowania i objęcia ochroną, ponieważ ich obwody pni bliskie są
rozmiarom istniejących drzew pomnikowych na terenie miasta Poznania.
2.6.
Świat zwierzęcy
Różnorodność występującej na obszarze projektu mpzp roślinności (drzewa i dzikie krzewy
owocowe, wiele gatunków roślin zielnych) oraz sąsiedztwo terenów leśnych sprawiło, że dogodne
warunki do bytowania i rozwoju znalazło wielu przedstawicieli różnych zwierząt z grup: owadów,
mięczaków, płazów, gadów, ptaków i ssaków. Na terenie projektu mpzp czasowo i lokalnie pojawiać
się mogą gatunki zwierząt obserwowane w obrębie całego dawnego zespołu przyrodniczokrajobrazowego „Morasko”, a także zwierzęta migrujące między terenami północnego klina zieleni,
obszarem Natura 2000 Biedrusko, a terenami doliny Warty, która stanowi korytarz ekologiczny
o znaczeniu krajowym.
14
Czaban A., Mielcarek M. z zespołem, Opracowanie ekofizjograficzne do projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego MORASKO – RADOJEWO – UMULTOWO. Cz. I. Delimitacja obszarów o wiodącej funkcji ekologicznej, Poznań,
2003. str.47
11
Ze względu na lokalizację omawianego obszaru w bliskim sąsiedztwie terenów leśnych,
otwartych terenów pól i nieużytków, połączonych przyrodniczymi korytarzami funkcjonalnoprzestrzennymi z doliną Warty, na terenach położonych we wschodniej i południowej części
omawianego terenu spotkać można migrujące w poszukiwaniu pożywienia sarny (Capreolus
capreolus), dziki (Sus scrofa), zające (Lepus europaeus), lisy (Vulpes vulpes), borsuki (Meles meles)
czy jenoty (Nyctereutes procyonides). Teren dąbrowy i zadrzewienia śródpolne z dębami
szypułkowymi, zlokalizowane przy ul. Poligonowej, są miejscem żerowania dzików, a oczko wodne
znajdujące się na terenie położonym na południe od ul. Poligonowej - naturalnym wodopojem saren,
dzików oraz licznego ptactwa. Na niewielkich fragmentach terenów leśnych spotkać można: wiewiórki
(Sciurus vulgaris), kuny leśne (Martes martes) oraz jeże (Erinaceus europeaus). Obserwując
różnorodne siedliska roślinne terenu można orientacyjnie wskazać ssaki, odpowiedzialne za
pozostawione ślady bytowania, w tym: myszy (Apodemus sp.), ryjówki (Sorex sp.) i norniki (Microtus
sp.) oraz krety(Talpa europaea).
Na terenie opracowania występują gatunki ptaków, związane z zakrzewieniami lub
zadrzewieniami śródpolnymi, takie jak: szpak (Strunus vulgaris), kos (Turdus merula). Na otwartych
przestrzeniach nieużytków i pół uprawnych można zaobserwować takie gatunki jak: gawron (Corvus
frugilegus), wróbel (Passer domesticus), kawka (Corvus monedula), sroka (Pica pica) oraz zalatujące
z terenów sąsiednich ptaki drapieżne, tj.: jastrząb (Accipiter gentilis), myszołów (Buteo buteo) czy
błotniak (Circus), różne gatunki krukowatych (Corvidae), sikory (Parus sp.), trznadle (Emberiza
citrinella), dzwońce zwyczajne (Carduelis chloris), gołębie skalne (Columba livia), bażanty łowne
(Phasianus colchicus) oraz jaskółki (Hirundo sp.). W sąsiedztwie niewielkich terenów leśnych można
zaobserwować również sójki (Garrulus glandarius).
Z płazów i gadów spotyka się tu zaskrońca zwyczajnego (Natrix natrix), padalca zwyczajnego
(Anguis fragilis), żaby(Rana sp.) i ropuchę szarą (Bufo bufo)15.
2.7.
Gleby
Zróżnicowanie
rzeźby
terenu
oraz
litologii
utworów
powierzchniowych
powoduje,
że występujące tu gleby charakteryzują się stosunkowo dużą zmiennością w zakresie klasy oraz
kompleksu przydatności rolniczej gleb.
Większość gleb na terenach znajdujących się w granicy obszaru opracowania uległa
przekształceniom na skutek użytkowania rolniczego, jednak skala zmian jest w tym przypadku
znacznie mniejsza, niż w przypadku terenów intensywnie zabudowanych. Gleby użytkowane na cele
produkcji
rolnej charakteryzują
się
przemieszaniem
wierzchnich warstw
profilu glebowego,
następującym w wyniku przeprowadzania szeregu zabiegów agrotechnicznych (np. głęboka orka) oraz
zmianami w składzie chemicznym (stosowanie nawozów azotowych, fosforowych itd.). W granicach
analizowanego obszaru występują głównie użytki rolne, w obrębie których gleby zaliczane są do klas
IVa, IVb, V i VI (zgodnie z podziałem na klasy bonitacyjne).
Na analizowanym obszarze najliczniej reprezentowane są gleby bielicowe i pseudobielicowe,
wykształcone na piaskach gliniastych lekkich (zaliczane do kompleksu żytniego dobrego) oraz piaskach
słabo gliniastych, zalegających na glinach lekkich (zaliczane do kompleksu żytniego słabego). Gleby
bielicowe i pseudobielicowe występują również w centralnej części omawianego obszaru (poniżej
ul. Poligonowej) oraz w rejonie jego zachodnich krańców. Występują tu gleby wykształcone
15
Czaban A., Mielcarek M., OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE do projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego MORASKO–RADOJEWO–UMULTOWO Cz. I Delimitacja obszarów o wiodącej funkcji ekologicznej, Poznań
2003 r.
12
na piaskach słabo gliniastych, przykrywających piaski luźne (zaliczane do kompleksu żytniego
najsłabszego), a także gliny średnie (kompleks żytni dobry).
Na niewielkim terenie, zlokalizowanym w południowo-wschodniej części obszaru analizy,
występują gleby brunatne właściwe, wykształcone na glinach lekkich (piaszczysto-gliniastych)
przykrywających warstwę iłów zwykłych. Z uwagi na przydatność rolniczą tych gleb, zaliczono je do
kompleksu pszennego wadliwego.
W granicach analizowanego obszaru występują również użytki zielone bardzo słabe. Zajmują
one niewielkie powierzchnie w rejonie południowej granicy projektu mpzp oraz w rejonie słabo
zaznaczonego koryta okresowo płynącego cieku Wa-B. Na terenach tych występują gleby mułowotorfowe.
Najmniejszy areał zajmują gleby przekształcone antropogenicznie na skutek lokalizacji
zabudowy mieszkaniowej. Na terenach, na których powstała zabudowa, gleby uległy przekształceniom
w wyniku przemieszczenia mas ziemnych, utwardzenia oraz wzbogacenia podłoża o materiały
mineralne tj. piasek, żwir, cement i inne. Działania te doprowadziły do utraty naturalnych właściwości
fizycznych, chemicznych oraz biologicznych gleby jedynie w obrębie zrealizowanej zabudowy.
2.8.
Klimat lokalny16
Według regionalizacji klimatycznej (Woś 1994) obszar objęty granicami planu podobnie jak
teren całego Poznania, należy do Regionu Środkowowielkopolskiego.
Warunki klimatyczne w Poznaniu odzwierciedlają wartości elementów klimatu uzyskane
z pomiarów prowadzonych na stacji IMGW Poznań – Ławica. Elementy klimatu na wyżej wspomnianej
stacji przedstawia nam poniższa tabela:
Tabela 1. Elementy klimatu w rejonie Poznań - Ławica (wg IMGW w Poznaniu)
OKRES
I
II
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
-6,5
-1,0
-1,2
-0,5
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
85
85
86
ROK 2010
WIELOLECIE
1971-2000
MIESIĄC
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
ŚREDNIA MIESIĘCZNA TEMPERATURA POWIETRZA (C)
3,6
8,8
11,5
17,4
22,1
18,7
12,5
ROK
X
XI
XII
6,5
4,7
-5,6
7,7
8,2
3,2
0,3
8,3
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WILGOTNOŚĆ WZGLĘDNA (%)
80
69
83
67
61
78
83
79
92
93
80
85
78
80
84
87
88
79
4,0
3,4
ŚREDNIA MIESIĘCZNA PRĘDKOŚĆ WIATRU (M/S)
4,0
3,7
3,4
3,0
3,1
3,1
3,3
3,8
3,8
4,1
3,6
3,9
3,8
4,0
3,3
3,8
3,9
3,5
58
692
39
508
3,2
7,7
13,5
72
3,7
69
3,3
16,4
72
3,3
18,3
72
3,2
17,7
13,0
74
2,8
3,0
ŚREDNIA MIESIĘCZNA WYSOKOŚĆ OPADU ATMOSFERYCZNEGO (MM)
18
42
27
111
17
81
153
74
8
ROK 2010
28
100
WIELOLECIE
29
23
33
31
47
62
76
56
44
35
33
1971-2000
Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska;
www.poznan.pios.gov.pl
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania należy do najniższych w kraju. Pomiary
wielkości opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań - Ławica wykazały, że średnia wartość
opadu atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1971 – 2000) wynosiła 508,0mm. Natomiast roczna
suma opadów atmosferycznych, stanowiąca 136% normy, wynosiła w roku 2010 692 mm.
16
Raport o stanie środowiska
www.poznan.pios.gov.pl
w
Wielkopolsce
w
roku
2010,
Wojewódzki
Inspektorat
Ochrony
Środowiska;
13
Rozkład temperatur, podobnie jak ilości opadów, ma charakter roczny. Najcieplejszym
miesiącem roku 2010 był lipiec – średnia miesięczna temperatura w Poznaniu wyniosła 22,1C, z kolei
najniższe temperatury odnotowano w styczniu, kiedy średnia miesięczna temperatura wyniosła
w Poznaniu -6,5C. W skali roku średnia temperatura wynosi dla miasta Poznania 7,7C.
Równie istotnymi czynnikami meteorologicznymi, wpływającymi na klimat miasta,
a w szczególności na stężenia i rozkład przestrzenny zanieczyszczeń powietrza, jest kierunek oraz siła
wiatru.
Dla obszaru Poznania stwierdzono największą częstotliwość występowania wiatrów
z sektora zachodniego, o dość niewielkiej sile - średnia roczna wartość wynosiła 3,6 m/s. Najwyższą
średnią miesięczną prędkość wiatru zanotowano w Poznaniu w 2010 r. w grudniu – 4,1 m/s. Z kolei
najniższa średnia miesięczna prędkość wiatru wystąpiła, podobnie jak w wieloleciu, w lecie, jednak
w czerwcu (3,0 m/s), a nie w sierpniu.
Rozkład kierunków wiatru w Poznaniu w 2010 r. charakteryzuje, podobnie jak w wieloleciu
1971 – 2000, zdecydowana przewaga wiatrów z sektora zachodniego oraz mały udział wiatrów
z kierunków N i NE (15%). Co istotne, w sierpniu i wrześniu zwiększyła się liczba cisz, co może
przyczynić się do pogorszenia sytuacji aerosanitarnej w regionie. Tego typu sytuacje, charakteryzujące
się między innymi bardzo małymi prędkościami wiatru utrzymującymi się przez dłużej niż 48 godzin,
wystąpiły w Poznaniu, poza styczniem, również pod koniec września i października.
Wilgotność względna powietrza na terenie Poznania zależna jest od pory roku. W 2010 r. na
terenie Poznania nie wystąpiła susza hydrograficzna. Najwyższą wartość wilgotność osiąga w okresie
zimowym, w tym najwyższą w 2010 r. zanotowano w grudniu (93%). Natomiast najniższe wartości
występują w miesiącach letnich, takich jak czerwiec i lipiec, kiedy osiągnęła wartości 67% i 61%.
Okres wegetacyjny w rejonie miasta Poznania należy do najdłuższych w kraju i wynosi
220 dni.
Zaobserwować można również istotny wpływ czynników związanych z działalnością człowieka
na kształtowanie się klimatu charakterystycznego dla aglomeracji miejskiej. Najważniejszym
czynnikiem wpływającym na ten stan rzeczy jest wielkość emisji pyłów i gazów oraz pary wodnej,
która wpływa na specyficzne kształtowanie się klimatu w poszczególnych rejonach miasta.
Mikroklimat przedmiotowego obszaru modyfikowany jest przez warunki lokalne, zwłaszcza
topograficzne.
Duże
przewietrzaniu i
powierzchnie
przemieszczaniu
terenów
się
otwartych,
wysoczyznowych
mas powietrza. Z kolei obszary
sprzyjają
dobremu
obniżeń to
tereny
o zwiększonej wilgotności powietrza, sprzyjające inwersji, ze skłonnością do zalegania chłodnego
powietrza i tworzenia się mgieł. Na klimat lokalny przedmiotowego obszaru pozytywny wpływ ma
zieleń pobliskich terenów leśnych. Wpływa ona modyfikująco i korzystnie na rozkład wilgotności
i temperatury. Zieleń wysoka stanowi także barierę dla przemieszczających się mas powietrza i hamuje
prędkość wiatru.
2.9.
Dziedzictwo kulturowe
W granicach analizowanego terenu nie stwierdzono występowania obszarów ani obiektów
cennych kulturowo w rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami17. W granicach analizowanego terenu znajdują się jednak udokumentowane stanowiska
archeologiczne, o dużej wartości poznawczej, których dokładne usytuowanie określono na rysunku
projektu planu, stanowiącym załącznik do niniejszej prognozy.
W niedalekiej odległości od analizowanego obszaru projektu planu, jednak już poza jego
wschodnią granicą, znajduje się zabytkowy zespół dworsko-parkowy Radojewo.
17
Dz. U. Nr 162, poz. 1568
14
2.10.
Jakość powietrza atmosferycznego
Na kształtowanie lokalnej jakości powietrza na danym terenie największy wpływ ma lokalizacja
i charakter źródeł emisji oraz sposób dotychczasowego zagospodarowania przestrzennego.
W mniejszym stopniu na higienę atmosfery wpływają również czynniki związane z ukształtowaniem
terenu i naturalnymi możliwościami jego „przewietrzenia”.
W związku z dotychczasowym sposobem zagospodarowania i użytkowania obszaru projektu
mpzp, omówionym w rozdziale 2.1 prognozy, nie stwierdza się w jego granicach lokalizacji źródeł
emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, wpływających w sposób istotny na kształtowanie lokalnej
jakości powietrza atmosferycznego. Źródłem niewielkich ilości zanieczyszczeń są instalacje grzewcze
funkcjonujące w obrębie istniejącej zabudowy. Z uwagi na niewielką skalę oraz ograniczony czas
funkcjonowania (okres grzewczy), nie stanowią one zagrożenia dla lokalnej jakości powietrza
atmosferycznego i nie powodują przekroczeń określonych przepisami odrębnymi standardów jakości
powietrza atmosferycznego. Niezwykle istotny jest również fakt, iż tutejszą zabudowę stanowią
budynki mieszkalne wybudowane w ostatnich latach, wyposażone najprawdopodobniej w instalacje
grzewcze bazujące na paliwie o niższych wskaźnikach emisji (np. instalacje gazowe).
W analizowanym przypadku istotnym źródłem zanieczyszczeń nie jest również ruch
komunikacyjny, odbywający się w granicach projektu planu. Istniejące drogi gruntowe zapewniają
dojazd do zabudowy oraz do terenów pól uprawnych, w związku z czym ilość przejeżdżających tędy
pojazdów jest znikoma. Poziom emisji substancji powstających w wyniku spalania paliw w silnikach
spalinowych pojazdów poruszających się tymi drogami jest pomijalny i nie wpływa znacząco
na kształtowanie lokalnej jakości powietrza atmosferycznego. Z uwagi na fakt, iż drogi posiadają
nawierzchnię gruntową, możliwe jest występowanie lokalnego i czasowego wzrostu poziomu zapylenia
w ich bezpośrednim sąsiedztwie (szczególnie w okresach suszy).
Źródłem
znacznie
większej
ilości
zanieczyszczeń
komunikacyjnych
jest
natomiast,
zlokalizowana poza wschodnią granicą projektu mpzp, ul. Radojewo. Ulica ta, poza zapewnieniem
dojazdu dla mieszkańców Radojewa i Biedruska, stanowi również alternatywę dla kierowców
poruszających się w kierunku Murowanej Gośliny. Emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych z tego
terenu jest duża, jednakże nie przekracza określonych przepisami dopuszczalnych poziomów stężeń
poza granicami pasa drogowego, a co za tym idzie, nie stanowi zagrożenia dla dotrzymania
obowiązujących standardów na obszarze projektu mpzp.
Na lokalny i czasowy wzrost emisji zanieczyszczeń pyłowych mogą wpływać prace polowe,
prowadzone w obrębie terenów użytkowanych rolniczo. Praca maszyn rolniczych jest źródłem
niewielkich ilości zanieczyszczeń powstających w wyniku spalania paliw, natomiast same prace
(np. orka) wiążą się z powstawaniem znacznej ilości pyłów (szczególnie w okresach suszy).
Ze względu na brak punktów pomiarowych, zlokalizowanych w niewielkiej odległości od
omawianego terenu, analizę jakości powietrza atmosferycznego przeprowadzono na podstawie
wykonywanej przez WIOŚ rocznej oceny jakości powietrza dla poszczególnych stref, wyznaczonych
w oparciu o ustawę Prawo ochrony środowiska18. Teren będący przedmiotem niniejszego opracowania
znajduje się w granicach strefy aglomeracja poznańska 19.
Wykonana przez WIOŚ w 2010 r. ocena jakości powietrza atmosferycznego pod kątem
ochrony zdrowia, obejmowała określenie stężeń dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku
węgla (CO), benzenu (C6H6), pyłu PM2,5, pyłu PM10, ozonu (O3), ołowiu (Pb), arsenu (As), niklu (Ni)
18
19
art. 87 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008r.)
Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
w Poznaniu, Poznań 2011
15
i kadmu (Cd). Na podstawie uzyskanych wyników, obszar miasta Poznania został zaliczony do klasy A,
w której stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają odpowiednio poziomów
dopuszczalnych, poziomów docelowych oraz poziomów celów długoterminowych. Wyjątek stanowiła
tu klasyfikacja danych określających stężenia pyłu PM10 oraz benzo(a)pirenu. Stwierdzono
występowanie przekraczających poziom docelowy podwyższonych stężeń benzo(a)pirenu, a także
przekroczeń dla dopuszczalnego poziomu dla 24–godzinnych stężeń pyłu PM10 (tylko w sezonie
grzewczym), na skutek czego cała aglomeracja poznańska została zaklasyfikowana do strefy C.
Należy jednak zaznaczyć, że dotychczasowy sposób zagospodarowania i użytkowania
analizowanego obszaru (dominujący udział terenów użytkowanych rolniczo, znikoma liczba
punktowych źródeł emisji), pozwala przypuszczać, że na terenach tych nie występują przekroczenia
stężeń pyłu PM10 oraz benzo(a)pirenu.
2.11.
Klimat akustyczny
Projektu planu obejmuje obszar zlokalizowany w obrębie dawnej wsi Radojewo, który obecnie
stanowią głównie tereny niezabudowane, użytkowane rolniczo oraz nieużytki. Dla takich terenów
ustawa Prawo ochrony środowiska 20 oraz rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku
21
nie definiują wymagań akustycznych.
W granicach projektu planu znajdują się obecnie – położone centralnie – tylko cztery, wolno
stojące, budynki mieszkalne, zlokalizowane przy drodze gruntowej, biegnącej prostopadle do
ul. Poligonowej. Zabudowa ta powstaje etapowo. Jeden z budynków znajduje się w stanie surowym
otwartym, pozostałe są już zamieszkałe. Zabudowa ta nie jest skażona hałasem komunikacyjnym
– w stanie istniejącym.
Jedyne szlaki komunikacyjne w granicy opracowania stanowią obecnie: ul. Poligonowa (droga
klasy dojazdowej, tylko w niewielkim fragmencie utwardzona) oraz droga prowadząca do
wspomnianych wyżej zabudowań.
2.12.
Jakość wód
Od 2007 roku ocena jakości wód powierzchniowych i podziemnych prowadzona jest dla
jednolitych części wód (JCW, JCWPd).
Na analizowanym terenie wody powierzchniowe są reprezentowane jedynie przez niewielki
fragment, wspomnianego już wcześniej, okresowo suchego cieku, zlokalizowanego w zachodniej
części opracowania (ciek Wa-B). Ze względu na wielkość oraz znaczenie ww. cieku dla bilansu
wodnego miasta Poznania, brak jest szczegółowych parametrów, opisujących jakość wód
powierzchniowych w rejonie przedmiotowego projektu planu.
Jak wcześniej wspomniano, ocena jakości wód podziemnych prowadzona jest dla jednolitych
części wód podziemnych (JCWPd). Miasto Poznań położone jest w obrębie jednolitej części wód
podziemnych nr 62, a badaniem ich jakości zajmuje się Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie,
w ramach monitoringu operacyjnego.
W roku 2010 ocena jakości wód podziemnych została wykonana w oparciu o rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód
podziemnych. Badania przeprowadzono w ramach monitoringu diagnostycznego i objęto nimi
20
21
Dział V, Art. 113 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008 r.,
Dz. U. Nr 25, poz. 150, ze zmianami)
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Nr 120, poz. 826)
16
49 punktów pomiarowych. Niestety żaden z punktów pomiarowych nie był położony w granicy miasta.
Zakres
badań
obejmował
wskaźniki
ogólne
takie
jak:
odczyn,
temperatura,
przewodność
elektrolityczna, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny oraz wskaźniki nieorganiczne: amoniak,
antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany,
glin, kadm, kobalt, magnez, molibden, mangan, miedź, nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód,
srebro, tytan, wapń, wodorowęglany, fenole, żelazo. W punktach pomiarowych, wyznaczonych
w ramach JCWPd nr 62 w 2010 r., nie stwierdzono występowania wód bardzo dobrej jakości
na żadnym ze stanowisk, wody dobrej jakości oznaczono na 1 stanowisku, wody zadowalającej jakości
na 6 stanowiskach, na 2 stanowiskach stwierdzono niezadowalającą jakość wód, a w 1 otworze
badania wykazały złą jakość wód 22.
3.
ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW
CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Na obszarze objętym projektem mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo
Zachód część A w Poznaniu nie występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte prawną ochroną
w formie parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego
krajobrazu, obszaru Natura 2000, zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, użytku ekologicznego,
stanowiska dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, ustanowione w trybie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Biorąc powyższe pod uwagę, nie stwierdzono
występowania ograniczeń w realizacji założeń projektu mpzp, wynikających z występowania
na omawianym obszarze obszarów, objętych prawną formą ochrony.
Na omawianym obszarze nie występują również pozostałe obszary chronione, podlegające
ochronie na podstawie innych przepisów odrębnych, tj.: główne zbiorniki wód podziemnych, ujęcia
wody oraz ich strefy ochronne, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar nie jest również
zlokalizowany w zasięgu obszarów, na których obowiązują, niekiedy znaczące, ograniczenia
w zagospodarowaniu i użytkowaniu terenów, np. obszarów ograniczonego użytkowania lub obszarów
narażonych na niebezpieczeństwo powodzi.
Ze względu na stwierdzenie występowania w granicy projektu mpzp gatunków roślin, objętych
ochroną gatunkową, realizacja ustaleń mpzp musi uwzględniać zakazy, ustanowione w stosunku do
chronionych roślin w przepisach odrębnych23.
Należy również zwrócić szczególną uwagę na położenie przedmiotowego obszaru w kontekście
struktury przyrodniczej miasta Poznania. Obszar opracowania, przynajmniej częściowo, obejmuje
swym zasięgiem tereny północnego klina zieleni. Kliny zieleni pełnią wyjątkową funkcję w przestrzeni
miasta
Poznania.
Stanowią
podstawowe
elementy
historycznie
ukształtowanego
klinowo
-pierścieniowego systemu zieleni, który w strukturze przestrzennej miasta pełni ważne funkcje
ekologiczne, klimatyczne i rekreacyjne, zapewnia prawidłowe funkcjonowania miasta jako środowiska
życia człowieka, a także umożliwia powiązanie systemu zieleni miejskiej Poznania z terenami zieleni
gmin sąsiednich, zapewniając ciągłość systemu korytarzy ekologicznych w skali regionalnej i krajowej.
Ponadto, obszar projektu planu miejscowego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”
Radojewo Zachód część A w Poznaniu graniczy od północy z obszarem mającym znaczenie dla
Wspólnoty – specjalnym obszarem ochrony siedlisk Natura 2000 Biedrusko PLH300001. Przyroda
terenów okolic Biedruska, z uwagi na długotrwałą izolację od niektórych form działalności ludzkiej, ma
22
23
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2011, s. 49,50
rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2012 r., poz. 81)
17
charakter unikatowy w skali regionu. Bogactwo flory i roślinności należy najprawdopodobniej do
najwyższych w Wielkopolsce. Stwierdzono tu występowanie 20 rodzajów siedlisk z Załącznika
I Dyrektywy Rady 92/43/EWG i 7 gatunków zwierząt z Załącznika II tej Dyrektywy. Nagromadzenie
stanowisk roślin zagrożonych w skali regionu i całego kraju, a także znaczący udział ważnych siedlisk,
nadaje ostoi wysoką rangę pod względem znaczenia dla ochrony bioróżnorodności 24.
Omawiany obszar obejmuje również tereny dawnego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego
„Morasko”25. Zespół ten stanowił duży obszar, obejmujący całą północną część miasta. W jego skład
wchodziły m.in. osiedla: Morasko, Radojewo, Umultowo i Różany Potok. Wyróżniał się on niezwykłymi
– jak na tereny miejskie – walorami przyrodniczymi. Cechowała go bogata różnorodnie szata roślinna
oraz występowanie niezwykle cennych i rzadkich gatunków zwierząt, choćby takich jak bobry, żurawie
i ropuchy paskówki. Opracowany dla zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Morasko” plan ochrony
przewidywał utworzenie dwóch kolejnych rezerwatów (obok istniejącego rezerwatu „Meteoryt
Morasko”) oraz kilkunastu użytków ekologicznych. Miałyby one być połączone systemem korytarzy
ekologicznych poprzez ciągi zadrzewień i zakrzewień umożliwiających swobodne migracje leśnych
gatunków zwierząt i roślin pomiędzy poszczególnymi obiektami chronionymi.
W niewielkiej odległości od analizowanego terenu, znajduje się również obszar cenny
przyrodniczo – proponowany do objęcia ochroną jako rezerwat przyrody – „Kokoryczowe Wzgórze”,
obejmujący obszar parku podworskiego w Radojewie. Miał on zostać powołany w celu ochrony dobrze
zachowanego drzewostanu grądowego, reprezentującego na dużym areale podzespół z kokoryczą
pustą Galio sylvatici-Carpinetum corydaletosum. Propozycję utworzenia rezerwatu wysunęli swego
czasu Borysiak i Brzeg (1992, 1994), później propozycja ta zapisana została także w planie ochrony
Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego „Morasko”, wykonanym przez Janyszka, Kepela i Pawłowskiego
(1996)26.
Pomimo zróżnicowanego gatunkowo i siedliskowo otoczenia, omawiany obszar charakteryzuje
się środowiskiem antropogenicznie przekształconym, głównie na skutek jego rolniczego użytkowania.
Cechuje się stosunkowo niską różnorodnością biologiczną oraz niskim udziałem roślinności naturalnej.
Niemniej jednak obszar ten zawiera komponenty wartościowe, które powinno się bezwzględnie
chronić. Należy do nich przede wszystkim zieleń leśna, a także skupiska zieleni śródpolnej
i przydrożnej, która wpływa na wzrost różnorodności biologicznej, ogranicza erozję wietrzną, poprawia
mikroklimat przestrzeni rolniczej oraz jej walory krajobrazowe, dzięki czemu stanowi ważny element
każdej przestrzeni rolniczej.
Zgodnie z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska27, w celu
utrzymania równowagi przyrodniczej oraz dla racjonalnego gospodarowania zasobami środowiska,
w mpzp powinny być uwzględnione zagadnienia, dotyczące m.in. kompleksowego rozwiązania
problemów zabudowy terenów, ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki wodnej, odprowadzania
ścieków, gospodarki odpadami, systemów transportowych i komunikacji publicznej, czy też innych
potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem i polami
elektromagnetycznymi.
24
Standardowy formularz danych dla obszarów specjalnej ochrony (OSO), dla obszarów spełniających kryteria obszarów
o znaczeniu wspólnotowym (OZW) i dla specjalnych obszarów ochrony (SOO) – obszar PLH300001 Biedrusko;
http://natura2000.gdos.gov.pl/natura2000/pl/info.php?KodOstoi=PLH300001&NazwaOstoi=Biedrusko
25
powołanego Uchwałą nr CV/610/94 Rady Miejskiej Poznania z dnia 10 maja 1994r. w sprawie utworzenia użytków
ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 12 poz. 126). Ze względu na wejście w życie
ustawy z dnia 7 grudnia 2000r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001 Nr 3, poz. 21) oraz braku w niej
przepisów przejściowych, tereny te straciły status ochronny.
26
Borysiak J., Stachnowicz W, Czępiński K., POZNAŃ OBSZAR MORASKO-RADOJEWO-UMULTOWO OPRACOWANIE
27
EKOFIZJOGRAFICZNE DO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ETAP 1, CZĘŚĆ I,
OBSZARY ŚRODOWISKOTWÓRCZE I PRZYRODNICZO CENNE WYMAGAJĄCE SZCZEGÓLNEJ OCHRONY, Poznań 2002 r., s. 31
Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami
18
Istniejąca na obszarze objętym projektem planu nieliczna zabudowa mieszkaniowa nie posiada
bezpośredniego dostępu do sieci wodociągowej, gazowej oraz kanalizacji sanitarnej. Zwłaszcza brak
dostępu do sieci kanalizacji sanitarnej może stanowić potencjalne zagrożenie dla jakości zasobów
wodnych na skutek niepoprawnie funkcjonujących systemów odprowadzania ścieków bytowych czy
awarii zbiorników bezodpływowych. W związku z powyższym, z uwagi na konieczność ograniczenia
ryzyka wystąpienia zanieczyszczenia środowiska, wskazane jest podjęcie działań w zakresie rozbudowy
sieci kanalizacyjnej na terenach już zabudowanych oraz budowy infrastruktury technicznej na nowych
terenach inwestycyjnych.
Projekt planu, poprzez zapisy dotyczące przeznaczenia poszczególnych terenów oraz ustalenie
formy nowej zabudowy, określa nowy sposób zagospodarowania z dominującym udziałem zabudowy
mieszkaniowej, uniemożliwiając jednocześnie rozwój funkcji i form zabudowy zbyt intensywnych
i negatywnie ingerujących w przestrzeń i krajobraz Radojewa. Co szczególnie istotne, projekt planu
ustala nieprzekraczalne parametry w zakresie maksymalnej powierzchni zabudowy, minimalnej
powierzchni biologicznie czynnej, wysokości budynków oraz minimalnej powierzchni nowych działek
budowlanych. Uchwalenie planu miejscowego uniemożliwi zatem rozwój chaotycznej i zbyt
intensywnej zabudowy, stanowiącej zagrożenie dla zachowania jakości poszczególnych komponentów
środowiska.
W zakresie rozwiązywania problemów dotyczących terenów przeznaczonych pod zabudowę,
projekt planu ustala powiązanie sieci infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz
zapewnienie dostępu do sieci technicznej. Stosownie do zapisów rozporządzenia Wojewody
Wielkopolskiego Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza
dla strefy – aglomeracja Poznań, w przypadku stosowania indywidualnych systemów grzewczych,
wprowadza zakaz stosowania w budynkach pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy.
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1.
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, głównym celem mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód
część A w Poznaniu, jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz określenie sposobów ich
zagospodarowania i zabudowy, z uwzględnieniem konieczności kształtowania ładu przestrzennego
oraz
konieczności
dostosowania
funkcji,
struktury
zabudowy
i
intensywności
dalszego
zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu.
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali 1:2 000.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu ustalono:

tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – 1-32MN,

tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – 1-19MW,

teren zabudowy usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej – U/MW,

tereny zabudowy usługowej – 1,2U,

teren zieleni urządzonej i usług sportu i rekreacji – ZP/US,

teren zieleni urządzonej – ZP,
19

tereny lasów – 1-3ZL,

teren zieleni – 1-4Z,

tereny dróg publicznych – 1-6KD-L, 1-9KD-D,

teren dróg wewnętrznych – 1-30KDW, 1,2KDWx,

tereny infrastruktury technicznej: elektroenergetyki – 1-6E, kanalizacji – 1,2K.
Projekt
omawianego
planu
obszaru.
ustala
Zakłada
znaczące
znaczny
przekształcenia
przyrost
terenów
funkcjonalno-przestrzenne
przeznaczonych
pod
zabudowę
i wzbogacenie dotychczasowej struktury funkcjonalno-przestrzennej obszaru. Docelowo, tereny
przeznaczone
pod
zabudowę
zajmować
będą
ponad
50%
powierzchni
obszaru
mpzp
Na terenach użytkowanych rolniczo oraz nieużytkach, położonych po obu stronach ul. Poligonowej,
wprowadzono nowy układ urbanistyczny, tworzący spójny funkcjonalnie i przestrzennie kompleks
terenów
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej
(MN),
mieszkaniowej
wielorodzinnej
(MW), zabudowy usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej (U/MW) i usługowej (U), uzupełniony
terenami zieleni (ZP, Z, ZP/US, ZL), infrastruktury technicznej (E, K) oraz układem dróg publicznych
klasy lokalnej, dojazdowej i dróg wewnętrznych (KD-L, KD-D, KDW, KDWx).
W strukturze funkcjonalnej dominują tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową
jednorodzinną (MN). Na większości terenów ustalono lokalizację budynków wolno stojących, jedynie
na terenach 11-13MN i 27-28MN przewidziano zabudowę bliźniaczą. Projekt ustala lokalizację tylko
jednego budynku mieszkalnego na działce budowlanej i dopuszcza lokalizację na działce jednego
budynku
gospodarczego
lub
garażowego.
Zabudowa
jednorodzinna
będzie
maksymalnie
dwukondygnacyjna, w zależności od terenów nie wyższa niż 9 lub 7,5 m. Dla terenów o lokalizacji
zabudowy wolno stojącej ustalono powierzchnię zabudowy nie większą niż 20% powierzchni działki,
przy zachowaniu co najmniej 50% jej powierzchni jako biologicznie czynnej. Minimalna powierzchnia
działki budowlanej musi wynosić 980 m 2. Z kolei, dla zabudowy bliźniaczej maksymalną powierzchnię
zabudowy ustalono na poziomie 30%, minimalną powierzchnię biologicznie czynną na poziomie 35%
powierzchni działki, a minimalną powierzchnię nowo wydzielonej działki budowlanej nie mniejszą niż
600 m2.
Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej (MW) wyznaczono w środkowej części
obszaru projektu planu. Projekt przewiduje lokalizację zabudowy wielorodzinnej typu „willa miejska”,
a więc budynków wolno stojących o maksymalnej powierzchni 250 m 2, składających się z klatki
schodowej i czterech mieszkań na kondygnacji, lub zespołów takich budynków. W parterach tych
budynków dopuszczono lokalizację usług. Na większości terenów ustalono lokalizację na działce
budowlanej tylko jednego budynku mieszkalnego, jedynie na terenach 4-6MW i 11MW dopuszczono
lokalizację większej liczby zabudowań, dopuszczając jednocześnie na tych terenach realizację dróg
wewnętrznych.
Zarówno
maksymalną
powierzchnię
zabudowy
oraz
minimalną
powierzchnię
biologicznie czynną ustalono na poziomie 30% powierzchni działki budowlanej. Minimalna
powierzchnia nowo wydzielonej działki nie może być mniejsza niż 1000 m 2. Zabudowa wielorodzinna
będzie niska, maksymalnie trzykondygnacyjna.
Wyznaczone w projekcie tereny zabudowy usługowej (U) stanowią uzupełnienie dominującej
na obszarze planu funkcji mieszkaniowej. Na terenie 1U ustalono lokalizację wyłącznie zabudowy
usługowej – sakralnej (nie wskazując i nie wykluczając jednocześnie czy będzie to tylko kościół –
świątynia, czy też kościołowi będą towarzyszyły obiekty sakralne – którymi mogą być np.: dom
parafialny, plebania, probostwo itp.), a na terenie 2U zabudowy usługowej – oświaty (dla terenu tego
dopuszczono jednocześnie lokalizację boisk i budowli sportowych. Z kolei, na terenie U/MW ustalono
20
lokalizację zabudowy usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej, przy czym wprowadzono zakaz
lokalizacji lokali mieszkalnych w parterach budynków.
Lokalizację usług projekt planu przewiduje również na terenie zieleni urządzonej i usług sportu
i rekreacji (ZP/US), wyznaczonym w środkowej części obszaru projektu planu, na którym ustalono
zagospodarowanie terenu w formie parku. Będą to jednak znacznie mniej intensywne usługi,
o niewielkim zasięgu przestrzennym, ograniczonym liniami zabudowy. Zabudowa zlokalizowana będzie
we wschodniej części parku. Będzie to zabudowa niska, o maksymalnej wysokości 12 m i maksymalnej
powierzchni zabudowy na poziomie 5% powierzchni działki budowlanej. Projekt planu ustala
zachowanie co najmniej 70% powierzchni całego terenu ZP/US jako powierzchni biologicznie
czynnej, a także lokalizację drzew i krzewów.
Dla wszystkich terenów przeznaczonych pod zabudowę (MN, MW, U/MW, U, ZP/US)
szczegółowo ustalono dostęp do dróg publicznych lub dostęp do dróg publicznych poprzez drogi
wewnętrzne oraz normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy działek miejsca
postojowe dla samochodów osobowych i rowerów. Na terenie zabudowy usługowej lub mieszkaniowej
wielorodzinnej U/MW wprowadzono również nakaz zapewnienia stanowisk do przeładunku towarów,
zlokalizowanych poza stanowiskami postojowymi dla samochodów osobowych.
Wśród terenów zieleni wyznaczono: teren zieleni urządzonej (ZP), cztery tereny zieleni (1-4Z)
oraz trzy tereny lasów (1-3ZL).
Teren zieleni urządzonej (ZP) wyznaczono we wschodniej części obszaru, w bezpośrednim
sąsiedztwie terenów usługowych. Ustalono jego zagospodarowanie w formie parku. Dopuszczono
lokalizację urządzeń wodnych oraz ciągów pieszych i rowerowych. Projekt planu ustala wymaganą
minimalną powierzchnie biologicznie czynną nie mniejszą niż 70% powierzchni terenu.
Tereny zieleni (Z) wyznaczono głównie w zachodniej i południowej części opracowania.
W obrębie terenu 2Z znajduje się obszar cenny przyrodniczo, wyznaczony w projekcie mpzp
stosownie do ustaleń „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania”28, dla którego wprowadzono wymóg zachowania jego dotychczasowego sposobu
użytkowania. Na terenie tym – w jego północnej części – wskazano również przebieg ciągu pieszorowerowego, stanowiącego przedłużenie ul. Poligonowej w kierunku zachodnim. Poza tym, projekt
planu dopuszcza na terenach zieleni (Z) lokalizację urządzeń wodnych oraz innych ciągów pieszorowerowych. Obszar cenny przyrodniczo został wyznaczony również w obrębie terenu 1Z.
Na terenach lasów (ZL) projekt planu ustala zagospodarowanie zgodnie z planem urządzenia
lasów. Dopuszczono lokalizację ciągów pieszych i rowerowych.
Wyznaczono układ nowych połączeń komunikacyjnych wewnątrz obszaru projektu planu, wraz
z powiązaniami z nowo projektowanymi drogami, położonymi poza granicą projektu – ulicą „Nowe
Radojewo”, graniczącą z projektem planu od wschodu oraz zewnętrzną obwodnicą drogową Poznania,
graniczącą z projektem od południa. Główną oś komunikacyjną nowego układu stanowić będzie
istniejąca ul. Poligonowa (2KD-L), która projektowana jest do poszerzenia.
W
projekcie
planu
wyznaczono
również
sześć
terenów
infrastruktury
technicznej
elektroenergetyki (E) pod nowe stacje transformatorowe oraz dwa tereny infrastruktury technicznej
kanalizacji (K) pod nowe przepompownie.
Do projektu planu wprowadzono ustalenia w zakresie ochrony i kształtowania środowiska
przyrodniczego, w tym jego poszczególnych komponentów, a także w zakresie ochrony przyrody.
W projekcie planu ustalono:
a.
28
w zakresie ochrony i kształtowania zieleni:
21

zachowanie dotychczasowego sposobu użytkowania obszarów cennych przyrodniczo
oznaczonych na rysunku projektu planu na terenach Z,

zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów MN,
MW, U/MW, U, E, K, KD-D, KD-L, KDW, KDWx,

nasadzenie zieleni wysokiej na powierzchni nie mniejszej niż 15% działki budowlanej
na terenach MW,

lokalizację nowych szpalerów drzew na terenach: 2KD-L, 2KD-D, 3KD-D i 18KDW,
zgodnie z rysunkiem planu,

b.

c.
dopuszczenie innych nasadzeń drzew i krzewów na terenach KD-L, KD-D;
w zakresie ochrony powierzchni ziemi:
zakaz wykonywania prac ziemnych trwale przekształcających rzeźbę na terenach Z i ZL;
w zakresie ochrony wód:

na terenach ZP, KDW i KDWx zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na
terenie, z dopuszczeniem ich odprowadzania do sieci kanalizacji deszczowej, rowów lub
cieków, z wyjątkiem terenów 1,10,12,29,30KDW, dla których ustala się odprowadzanie
wód opadowych i roztopowych wyłącznie do sieci kanalizacji deszczowej, rowów lub
cieków;
d.
w zakresie ochrony przed hałasem:

zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasów w środowisku:
o
dla terenów MN – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
o
dla terenów MW – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej,
o
dla terenu 2U – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym
pobytem dzieci i młodzieży (dla terenu 1U – w związku z tym, że ustalenia planu nie
wskazują jednoznacznie przeznaczenia tego terenu pod towarzyszące świątyni obiekty
sakralne, jak np.: dom parafialny, plebania, probostwo – nie zdefiniowano ustaleń
akustycznych w środowisku),
o
dla terenu U/MW – jak dla terenów mieszkaniowo-usługowych, w przypadku
lokalizacji lokali mieszkalnych i zabudowy zamieszkania zbiorowego, a w przypadku
lokalizacji zabudowy usługowej oświatowej lub zdrowia (wymagających ochrony
akustycznej
w
środowisku)
zapewnienie
dopuszczalnych
poziomów
hałasu
w środowisku jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem
dzieci i młodzieży lub terenów szpitali w miastach i terenów domów opieki społecznej,
o
dla terenu ZP/US – jak dla terenów rekreacyjno-wypoczynkowych,

dopuszczenie urządzenia zieleni w formie zieleni izolacyjnej na terenach 3-4Z,

dopuszczenie lokalizacji dodatkowych, innych niż ustalone planem, elementów układu
komunikacyjnego (a zatem dopuszczenie także stosowania technicznych elementów
uspokojenia ruchu drogowego, służących obniżeniu poziomu hałasu samochodowego) –
dla terenów dróg publicznych KD-L i KD-D oraz dróg wewnętrznych KDW;
e.
w zakresie ochrony powietrza:

zakaz stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy na terenach MN, MW, U/MW, U;
f.
w zakresie gospodarki odpadami:

dopuszczenie zagospodarowania mas ziemnych powstałych podczas prac budowlanych
w granicach terenów MN, MW, U/MW, U, ZP/US, E, KD-L, KD-D, KDW, KDWx.
22
Dzięki szczegółowo wyznaczonym liniom zabudowy, które na większości terenów precyzyjnie
wskazują lokalizację nowych budynków, projekt planu pozwala na utworzenie czytelnego układu
przestrzennego. Na terenach zieleni urządzonej ZP/US, ZP oraz terenach dróg publicznych
i wewnętrznych wprowadzono nakaz wykształcenia, w ramach poszczególnych terenów, spójnego
zagospodarowania
w
zakresie
elementów
małej
architektury,
a
w
przypadku
terenów
komunikacyjnych również w zakresie nawierzchni jezdni, chodników, ścieżek rowerowych i zjazdów.
W celu ochrony i kształtowania ładu przestrzennego omawianego obszaru do projektu mpzp
wprowadzono również zapisy ustalające:

strefy lokalizacji elewacji o szczególnym znaczeniu na terenach 1,2U, w których ustala się
lokalizację głównych wejść do budynków usługowych, a na terenie 1U dodatkowo dominantę,
którą stanowić będzie budynek lub jego część wyróżniającą się wysokością,

strefę ochrony widoku na terenach U/MW, 1,2U i ZP, w której zakazuje się lokalizacji
stanowisk postojowych dla samochodów i zieleni wysokiej,

lokalizację szpalerów drzew na terenach 2KD-L, 2,3KD-D, 18KDW,

zakaz lokalizacji reklam na wszystkich terenach położonych w obrębie projektu mpzp,

zasady lokalizacji na wszystkich terenach położonych w obrębie projektu mpzp ogrodzeń,
w tym również zakazy i ograniczenia ich lokalizacji,

zasady lokalizacji na terenach MN, MW, U/MW i U szyldów,

lokalizację na terenach MW, U, ZP/US stanowisk postojowych dla samochodów wyłącznie
jako parkingów w zieleni, na którym każde 5 stanowisk postojowych przedzielone będzie
zielenią wysoką.

zakaz lokalizowania na terenach MN, MW, U/MW, U, ZP/US, ZP, KDW, KDWx
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej.
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym29, zapisy projektu planu miejscowego muszą być zgodne z zapisami studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy uchwala plan
miejscowy dopiero po stwierdzeniu po stwierdzeniu, że nie narusza on ustaleń studium. Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia
polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” 30
teren projektu planu obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część A
w Poznaniu położony jest w podstrefie charakteryzującej się dużym udziałem terenów otwartych
o cennych walorach przyrodniczych, wśród których wyznaczono tereny, na których dopuszcza się
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, w formie oddzielnych jednostek urbanistycznych osadzonych
w zieleni (podstrefa B5). Granice terenów pod zabudowę, w tym terenów o specjalnym sposobie
zabudowy i zagospodarowania, należy traktować jako nieprzekraczalne.
Obszar projektu planu położony jest na terenach, które w „Studium...” oznaczone zostały
jako:
a) tereny przeznaczone pod zabudowę:
29
30
23

M2n – tereny zabudowy niskiej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami podstawowymi.
Utrzymuje się istniejące funkcje ogólnomiejskie;
b) tereny wyłączone z zabudowy:

ZKO – tereny otwarte: lasy, doliny rzek i strumieni, jeziora, tereny rolnicze współtworzące
klinowo-pierścieniowy system zieleni,

ZKO1 – tereny otwarte cenne przyrodniczo – współtworzące klinowo-pierścieniowy system
zieleni.
Na terenach o funkcji mieszkaniowej M2n, zgodnie ze „Studium...”, należy kształtować
zabudowę wolno stojącą, o wysokości do 2 kondygnacji nadziemnych, na działkach o powierzchni
około
1000
m2
z
dużym
udziałem
zieleni.
Miejscowo,
w
celu
wykształcenia
przestrzeni
ośrodkotwórczych, dopuszcza się zabudowę zwartą oraz zabudowę o gabarytach willi miejskich.
Na terenach mieszkaniowych należy dążyć do lokalizacji usług przy przestrzeniach ośrodkotwórczych
oraz wzdłuż ulic.
Ponadto, „Studium...” wskazuje przeważającą część analizowanego obszaru, obejmującą teren
przeznaczony do zabudowy, do przekształceń funkcjonalno-przestrzennych, poprzez kształtowanie
czytelnej przestrzennie i sprawnej funkcjonalnie struktury podstrefy.
W zakresie kierunków ochrony środowiska przyrodniczego i jego zasobów, „Studium...”
wskazuje na konieczność dążenia do poprawy jakości wód podziemnych i powierzchniowych, poprzez
zmniejszenie obciążeń i wyeliminowanie zrzutów ścieków bytowych oraz przemysłowych do wód
powierzchniowych i gruntowych. „Studium...” wymaga także utrzymania wysokiej jakości powietrza
poprzez ograniczenie emisji zanieczyszczeń m.in. przez zastosowanie proekologicznych mediów
grzewczych. W celu polepszenia przepływu powietrza postuluje się zachowanie powierzchni terenów
zieleni towarzyszącej zabudowie oraz tworzenie pasów zieleni w ciągach, a także uwzględnianie
w założeniach urbanistycznych korytarzy przewietrzania miasta.
Projekt planu uwzględnia w swoich ustaleniach zapisy „Studium...”. Realizacja ustaleń
planistycznych
pozwoli
na
ustalenie
funkcji
mieszkaniowej
jednorodzinnej
jako
wiodącej
w strukturze funkcjonalnej nowego osiedla w Radojewie. W miejscu istniejących terenów rolnych oraz
nieużytków, ustalono głównie tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, natomiast realizacja
zagospodarowania terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej MW, zabudowy usługowej lub
mieszkaniowej wielorodzinnej U/MW, usługowej U, terenu zieleni urządzonej ZP oraz terenu zieleni
urządzonej i usług sportu i rekreacji ZP/US, pozwoli na wykształcenie w środkowej części nowego
osiedla przestrzeni ośrodkotwórczej. Szczegółowe parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz
zagospodarowania terenu, w tym powierzchnia zabudowy, udział powierzchni biologicznie czynnej,
wysokość zabudowy, czy powierzchnia nowych działek budowlanych, określone dla poszczególnych
terenów zabudowy mieszkaniowej, zostały ściśle dostosowane do zapisów „Studium..”.
W dziedzinie właściwego kształtowania klimatu akustycznego w środowisku, w projekcie planu
zastosowano sformułowaną w „Studium...” zasadę dla terenów planowanych w obszarze planu:
„stosowanie rozdzielenia funkcji zabudowy chronionej akustycznie od funkcji terenów dokuczliwych
akustycznie, w tym włączanie z rozwagą usług do zabudowy mieszkaniowej”, a także dopuszczono
urządzenie zieleni izolacyjnej na planowanym terenie zieleni 3-4Z. Nie wykorzystano natomiast –
choćby w części (poza odcinkiem z terenami 3-4Z) – argumentu Studium... „zachowywania
bezpiecznej odległości linii zabudowy od źródeł hałasu, niezbędnej dla zapewnienia wymaganych
standardów akustycznych w środowisku”.
Projekt planu uwzględnia również zapisy rozporządzenia Wojewody Wielkopolskiego Nr 39/07
z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja
24
Poznań31 poprzez wprowadzenie zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe,
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy.
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Brak planu miejscowego dla danego terenu powoduje utrudnienia w określeniu zasad
kształtowania polityki przestrzennej i sposobu postępowania w sprawach przeznaczania terenów
na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy (stosownie do ustawy z dnia
27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym 32). Sytuacja taka utrudnia
kształtowanie ładu przestrzennego obszaru oraz skuteczną ochronę jego środowiska przyrodniczego.
Analizowany obszar, pomimo znikomego udziału terenów zabudowy, charakteryzuje się
stosunkowo
dużym
stopniem
przekształcenia
poszczególnych
komponentów
środowiska
przyrodniczego. Przyczyną występowania tych przekształceń jest dotychczasowy sposób użytkowania
tych terenów, obejmujący przede wszystkim prowadzenie produkcji rolnej. Biorąc pod uwagę,
obserwowane zarówno na omawianym obszarze oraz w skali całego miasta, tendencje dotyczące
procesów inwestycyjnych, można zakładać, że tereny obecnie niezabudowane, użytkowane rolniczo
bądź obecnie już nieużytkowane, stopniowo przekształcane będą w tereny budowlane. Bez
miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego wszelkie
nowe
inwestycje
budowlane
prowadzone będą w oparciu o decyzje administracyjne (decyzje o warunkach zabudowy i decyzje
pozwolenia na budowę), które nie zawsze stanowią skuteczne
narzędzia umożliwiającego
kształtowanie ładu przestrzennego. Taka sytuacja utrudnia również prowadzenie polityki przestrzennej
z uwzględnieniem istotnych aspektów ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego, wśród
których do najważniejszych zaliczyć należy: ochronę powietrza atmosferycznego, ochronę przed
hałasem, ochronę i kształtowanie terenów zieleni.
Bez z góry określonych ram dotyczących intensywności, parametrów i form zabudowy, istnieje
zagrożenie, że tereny przekształcane z terenów rolniczych lub nieużytków w tereny budowlane,
zainwestowane zostaną zbyt intensywnie w wyniku przeprowadzania podziałów geodezyjnych na małe
działki budowlane i wprowadzanie wysokiego procentu zabudowy. Zbyt intensywne zainwestowanie
poszczególnych terenów i z tym związane uszczelnienie dużych powierzchni terenów, wpłynie
na znaczne zmniejszenie zdolności infiltracyjnych gruntów. Zwiększy się odpływ powierzchniowy wody,
co będzie negatywnie oddziaływać na zasilanie lokalnych zasobów wodnych. W przypadku rozwoju
zabudowy bez ustaleń planu miejscowego, problemem może być również brak kompleksowych
rozwiązań w zakresie obsługi komunikacyjnej nowych terenów inwestycyjnych, co skutkować może
negatywnym oddziaływaniem na jakość funkcjonowania terenów mieszkaniowych, poprzez np.:
wzmożony ruch samochodowy na zbyt wąskich drogach osiedlowych, problem z parkowaniem,
uciążliwości akustyczne.
Realizacja nowej zabudowy przy braku kompleksowych rozwiązań w zakresie układu
komunikacyjnego, obowiązujących linii zabudowy, parametrów zabudowy i zagospodarowania
terenów, zasad lokalizacji na terenach elementów dysharmonizujących krajobraz (tj.: reklamy, szyldy,
ogrodzenia, napowietrzne sieci infrastruktury technicznej), spowodować również może pogorszenie
walorów
krajobrazowych
omawianego
osiedla,
poprzez
chaotyczny
rozwój
zabudowy
o zróżnicowanych gabarytach, formach i przeznaczeniu. Istnieje również zagrożenie wprowadzania
31
32
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61
25
na omawiany obszar funkcji generujących dla obszaru planu oraz jego otoczenia zbyt dużo emisji
zanieczyszczeń, przy jednoczesnym braku rozwiązań, pozwalających na ograniczanie negatywnego
oddziaływania antropopresji na środowisko.
W przypadku zaniechania działań urbanistycznych i zachowania dotychczasowego, głównie
rolniczego, użytkowania omawianego obszaru, spodziewać się można utrzymania agrocenozy pól
uprawnych, charakteryzującej się obniżoną różnorodnością biologiczną, mniejszymi zdolnościami
samoregulacji i regeneracji, a także niższą odpornością na choroby i działanie szkodników.
Różnorodność gatunkowa zarówno fitocenoz i zoocenoz, zapewniana będzie jedynie dzięki
występowaniu niewielkich skupisk zieleni śródpolnej oraz zieleni porastającej tereny nieużytkowane.
Wartość środowiska przyrodniczego terenów rolniczych zależy w znacznym stopniu od sposobu
prowadzenia gospodarki rolnej w zakresie stosowania nawozów oraz środków ochrony roślin.
Skutkiem użycia nawozów mineralnych, organicznych oraz chemicznych środków ochrony roślin w zbyt
dużych ilościach lub nieodpowiednich terminach, może być skażenie wód gruntowych azotanami lub
środkami chemicznymi, eutrofizacją cieków wodnych (przepływających przez obszar projektu planu)
w wyniku spływu nadmiaru związków azotu i fosforu z pól uprawnych, zakwaszenie gleb, a także
degradacja gleb w wyniku erozji. Z kolei nieużytki, z racji bliskiego sąsiedztwa terenów leśnych, tak
jak działo się to dotychczas, będą ulegały stopniowemu zalesieniu i staną się bardziej sprzyjającym
środowiskiem dla bytujących w nim zwierząt. Również tereny rolne, w przypadku zaniechania
działalności rolniczej, powoli ulegną naturalnemu przekształceniu w nieużytki, a następnie zalesieniu
począwszy od przydrożnych i śródpolnych zakrzewień i zadrzewień. Jednocześnie z postępującym
naturalnym zalesianiem, może rozszerzać się teren bytowania zwierząt, co dodatkowo wspomaga
proces rozprzestrzeniania się gatunków roślin, będących pożywieniem zwierząt. Wszystkie ww. tereny
ze swoim nowym drzewostanem w dłuższej perspektywie czasu, umocniłyby północny klin zieleni.
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałożyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć należy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę różnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, a także lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć można:

Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra,
oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście
obowiązywania dla Poznania programu ochrony powietrza programu ochrony powietrza dla
strefy – aglomeracja Poznań; realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz
stosowania na terenach MN, MW, U/MW i U pieców, trzonów kuchennych na paliwo stałe
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, zachowanie w strukturze funkcjonalnej terenów
26
zieleni, w tym terenów lasów ZL, terenów zieleni Z, wyznaczenie nowych terenów zieleni
urządzonej ZP, ZP/US oraz wprowadzenie szpalerów drzew na terenach komunikacyjnych
2KD-L, 2,3KD-D i 18KDW

Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą
do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony środowiska kierując się
zasadą
zrównoważonego
rozwoju
oraz
konieczności
zapewnienia
przez
władze
publiczne
bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównoważonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
przyrodniczych
oraz
naturalnej
różnorodności
biologicznej
na
poziomie
krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego użytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić należy m.in.:

racjonalizację użytkowania wody,

ochronę gleb,

zmniejszenie materiałochłonności i odpadowości produkcji,

zmniejszenie
energochłonności
gospodarki
i
wzrost
wykorzystania
energii
ze
źródeł
odnawialnych,

gospodarowanie odpadami,

jakość wód,

jakość powietrza, zmiany klimatu,

hałas i promieniowanie,

różnorodność biologiczną i krajobrazową.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
27
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania
na środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności
z wymogami Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
„Polityki...”. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z:
1. kierunkami działań systemowych,
2. ochroną zasobów naturalnych,
3. poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia
aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdrażania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdrożenie
przepisów umożliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko już
na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich
obszarów
europejskiej
sieci
Natura
2000,
uwzględnianie
obszarów
narażonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zależnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
Na szczeblu lokalnym zapisy projektu planu miejscowego korespondują z zapisami Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji
polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy
z dnia27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe
województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych
i gminnych programów ochrony środowiska. Wyżej wymieniony dokument określał zadania
w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz
zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku 2015.
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:

cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,

cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego użytkowania
zasobów przyrody,

cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach projektu mpzp obszaru „Morasko –
Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu. Są to zwłaszcza cele ekologiczne,
dotyczące:
28
o
ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
określenie maksymalnej powierzchni zabudowy, minimalnej powierzchni biologicznie czynnej
oraz minimalnej powierzchni nowo wydzielanych działek budowlanych na poszczególnych
terenach przeznaczonych pod zabudowę, zasady wykorzystania mas ziemnych uzyskanych
w wyniku prac budowlanych, zakaz wykonywania prac ziemnych trwale przekształcających
rzeźbę terenów ZL i Z;
o
osiągnięcia najwyższej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania
negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: zakaz
stosowania na terenach MN, MW, U/MW i U pieców, trzonów kuchennych na paliwo stałe
z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy, zachowanie w strukturze funkcjonalnej terenów
zieleni, w tym terenów lasów ZL, terenów zieleni Z, wyznaczenie nowych terenów zieleni
urządzonej ZP, ZP/US oraz wprowadzenie szpalerów drzew na terenach komunikacyjnych
2KD-L, 2,3KD-D i 18KDW;
o
zmniejszenia uciążliwości akustycznych wstępujących na obszarze miasta do poziomu
akceptowalnego pod względem prawnym i społecznym, realizowany w projekcie planu poprzez
zapisy ustalające: nakaz zapewnienia określonych przepisami odrębnymi dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku dla terenów MN, MW, 2U, ZP/US oraz dla terenu U/MW,
a także dopuszczenie na terenach dróg publicznych KD-L i KD-D oraz dróg wewnętrznych
KDW
lokalizacji
dodatkowych,
innych
niż
ustalone
planem,
elementów
układu
komunikacyjnego, a zatem dopuszczenie także stosowania technicznych elementów uspokojenia
ruchu drogowego, służących obniżeniu poziomu hałasu samochodowego.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Zgodnie z ustaleniami projektu planu, istotne zmiany w dotychczasowym sposobie
zagospodarowania dotyczyć będą dużej części terenów znajdujących się w granicach projektu mpzp
Nowym zainwestowaniem objęte zostaną przede wszystkim tereny w centralnej i wschodniej części
omawianego obszaru, w obrębie których pojawi się nowa zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna
i jednorodzinna oraz zabudowa usługowa. Ponadto nowe zainwestowanie obejmie również inwestycje
związane m.in. z rozwojem sieci infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. Wszystkie wymienione
wyżej inwestycje niewątpliwie wiązać się będą z występowaniem negatywnego oddziaływania
na powierzchnię ziemi, jak i warunki gruntowe. W obrębie pozostałych terenów, dla których ustala się
zgodny z dotychczasowym sposób zagospodarowania i użytkowania (m.in. tereny leśne, tereny zieleni
w zachodniej oraz północno-zachodniej części obszaru opracowania) nie przewiduje się wystąpienia
negatywnych oddziaływań na powierzchnię ziemi oraz warunki gruntowe.
Największe zmiany w ukształtowaniu powierzchni ziemi i charakterystyce warunków
gruntowych wystąpią na terenach niezabudowanych (w większości dotyczy to terenów pól
uprawnych), na które zgodnie z ustaleniami projektu planu wprowadzona zostanie nowa zabudowa.
Realizacja
nowych
obiektów
wymagać
będzie
konieczności
dokonania
znacznych
zmian
w dotychczasowym ukształtowaniu terenu (zniwelowanie różnic wysokości) oraz właściwościach
podłoża. Prace budowlane obejmować będą między innymi wykonanie wykopów (szczególnie
w przypadku lokalizacji kondygnacji podziemnych), przemieszczanie dużej ilości mas ziemnych,
umieszczanie w profilu glebowym elementów konstrukcji budowlanych, a także różnego rodzaju
materiałów budowlanych, wpływających na właściwości podłoża, w tym na jego przepuszczalność.
29
Niezwykle istotnym zjawiskiem, jakie wystąpi na skutek wprowadzanych zmian, będzie również trwałe
uszczelnienie powierzchni ziemi i zniszczenie wierzchniej warstwy gleby. Zasięg bezpośredniego
negatywnego oddziaływania na powierzchnię ziemi obejmować będzie przede wszystkim powierzchnie
przeznaczone bezpośrednio pod posadowienie budynków. W mniejszym stopniu na negatywne
oddziaływanie narażone będą również tereny przylegające do nowo powstających budynków,
intensywnie użytkowane w trakcie prowadzenia prac realizacyjnych.
Negatywne skutki będzie za sobą niosła również realizacja szlaków komunikacyjnych,
umożliwiających właściwą obsługę nowo powstających terenów zabudowanych. Realizacja tych
inwestycji będzie wymagała użycia ciężkiego sprzętu, umożliwiającego utwardzenie powierzchni oraz
zastosowania materiałów budowlanych znacząco zmieniających właściwości podłoża. Działania te
mogą być przyczyną powiększenia areału trwale uszczelnionej powierzchni (drogi o nawierzchniach
nieprzepuszczalnych), zmiany w jej naturalnym ukształtowaniu (konieczność wyrównania terenu) oraz
trwałej utraty właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Przewiduje się, że z uwagi na dość
dużą skalę planowanych działań (stworzenie niemal w całości nowego układu komunikacyjnego),
zasięg negatywnego oddziaływania na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe będzie w tym przypadku
znaczący.
Zmiany ukształtowania terenu oraz właściwości podłoża wystąpią także na skutek
dopuszczonych w planie robót w zakresie rozbudowy infrastruktury technicznej (w granicach obszaru
projektu mpzp), umożliwiających zapewnienie dostępu do sieci infrastruktury oraz jej powiązanie
z układem zewnętrznym. W związku z prowadzeniem prac, może dojść do przekształcenia powierzchni
ziemi o charakterze lokalnym i czasowym, wynikającym m.in. z konieczności wykonania wykopów.
Trwałe oddziaływanie na warunki gruntowe będzie niosło za sobą natomiast umieszczenie pod
powierzchnią terenu elementów wchodzących w skład sieci infrastruktury technicznej. Odpowiednie
zabezpieczenie tego typu instalacji będzie najprawdopodobniej wymagało umieszczenia w profilu
glebowym materiałów wpływających na właściwości gruntu. Zjawisko to będzie odgrywało istotną rolę
w kształtowaniu powierzchni oraz zmianie warunków gruntowych, głównie ze względu na skalę
działania (konieczność uzbrojenia terenów z uwagi na brak istniejącej sieci infrastruktury).
Ponadto, zmiana dotychczasowych właściwości chemicznych i fizycznych podłoża nastąpić
może również w wyniku czasowego, intensywnego użytkowania terenu na etapie realizacji
poszczególnych inwestycji, prowadzącego do zagęszczenia gleby i zniszczenia warstwy próchniczej
również na terenach sąsiadujących z realizowanymi inwestycjami. Obciążenie gruntu na skutek
wykorzystania
ciężkiego
sprzętu
budowlanego
spowoduje
degradację
naturalnego
systemu
kapilarnego, decydującego o retencji wody, jej dostępności dla roślin oraz wymianie gazowej w profilu
glebowym. Oddziaływanie to będzie miało jednak charakter chwilowy i lokalny.
Zjawisko niekorzystnego oddziaływania na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe nie będzie
natomiast dotyczyć terenów zlokalizowanych w zachodniej i północno-zachodniej części obszaru
analizy. Projekt planu ustala przeznaczenie tych terenów (w znacznej mierze zgodnie z istniejącym
sposobem ich zagospodarowania i użytkowania) pod zieleń (Z) oraz lasy (ZL). Niekorzystne
oddziaływania na powierzchnię ziemi i warunki gruntowe nie będą dotyczyć także terenów zieleni,
oznaczonych symbolami 3Z i 4Z oraz terenu zieleni urządzonej (ZP).
Zapisy projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko –
Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu, w celu zminimalizowania skali
występowania negatywnego oddziaływania na ukształtowanie powierzchni ziemi oraz warunki
gruntowe, określają przede wszystkim maksymalną powierzchnię zabudowy, jaka może być
realizowana w obrębie poszczególnych terenów. Powierzchnia ta, w zależności od planowanego
przeznaczenia terenu oraz charakteru zabudowy, wynosi od 5 do 50% powierzchni działki budowlanej.
30
Aby ograniczyć nadmierną zabudowę terenów znajdujących się w granicach omawianego mpzp,
ustalono również minimalną powierzchnię nowo wydzielanych działek (od 600m 2 w przypadku
zabudowy bliźniaczej na terenach 11-13MN do 10 000m2 na terenie U/MW i 21 000m2 na terenie
ZP/US), oraz minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej w granicach działki budowlanej lub
terenu (od 10 do 70%).
Najbardziej korzystne zapisy, umożliwiające ochronę powierzchni ziemi i lokalnych warunków
gruntowych, dotyczą terenów leśnych (ZL) oraz terenów zieleni (Z), dla których ustalono całkowity
zakaz lokalizacji budynków, a także zakaz wykonywania prac ziemnych trwale przekształcających
rzeźbę terenu.
Niezwykle istotne dla zachowania właściwości gruntów są także ustalenia dotyczące
postępowania z masami ziemnymi. Dla wszystkich terenów znajdujących się w granicach projektu
mpzp (z wyjątkiem terenów K) dopuszcza się możliwość zagospodarowania mas ziemnych
pozyskanych podczas prac budowlanych w granicach terenu.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Realizacja ustaleń mpzp spowoduje pozytywne, trwałe oddziaływania na istniejące w granicy
projektu planu wody powierzchniowe. Rozwiązania zaproponowane w projekcie zapewniają ochronę
niewielkiego cieku wodnego, przepływającego przez zachodnią część analizowanego obszaru. Teren,
przez który przepływa, został wyłączony z zabudowy i przeznaczony pod zieleń (teren 2Z).
Dodatkowo, dolinę cieku wskazano jako obszar cenny przyrodniczo (stosownie do zapisów „Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego” 33)
i
nakazano
utrzymanie
dotychczasowego sposobu jego użytkowania.
Realizacja ustaleń projektu planu powodować może jednak również negatywne oddziaływania
na zasoby wodne. Będą one efektem wprowadzenia nowych inwestycji budowlanych oraz stopniowej
zmiany dotychczasowego charakteru omawianego obszaru, poprzez przekształcenie obecnych terenów
rolniczych i nieużytków w tereny zurbanizowane. Realizacja zabudowy na terenach MN, MW, U/MW
i U, przebudowa i budowa nowych szlaków komunikacyjnych skutkować będą trwałym uszczelnieniem
znacznych powierzchni terenów. To z kolei spowoduje ograniczenie powierzchni umożliwiającej
infiltrację wód opadowych i roztopowych oraz zwiększony spływ powierzchniowym z terenów
utwardzonych. W pośredni sposób wpłynie zatem na ograniczenie alimentacji zasobów wodnych.
Lokalne i czasowe negatywne oddziaływania wystąpią w obrębie omawianego terenu
na etapie prowadzenia prac budowlanych, zarówno w zakresie lokalizacji zabudowy, szlaków
komunikacyjnych i sieci infrastruktury technicznej. Wystąpią one głównie na skutek prowadzenia
różnego rodzaju wykopów i prac przy użyciu ciężkiego sprzętu, powodującego nadmierne
zagęszczenie oraz przemieszczenie poszczególnych warstw gruntu, które z kolei prowadzić może do
zmian w naturalnym procesie infiltracji wód opadowych i roztopowych. Oddziaływania te będą miały
jednak znacznie mniejszy wymiar niż oddziaływania związane z lokalizacją zabudowy.
Dla ochrony zasobów wód podziemnych pożądane jest utrzymanie jak największych
powierzchni umożliwiających infiltrację wód do gruntu. W tym kontekście istotne są zapisy projektu
planu, ustalające maksymalne powierzchnie zabudowane działek budowlanych oraz ich minimalne
powierzchnie biologicznie czynne. Skalę negatywnego oddziaływania na wody powierzchniowe
i podziemne ograniczają również zapisy projektu, zapewniające odpowiedni udział terenów zieleni
33
31
w strukturze funkcjonalnej obszaru (wyznaczenie terenów lasów, zieleni, zieleni urządzonej) oraz
ustalenia, których realizacja spowoduje zwiększenie udziału powierzchni porośniętych zielenią
w obrębie terenów przeznaczonych pod zabudowę, terenów komunikacyjnych oraz infrastruktury
technicznej (nakaz zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów
terenów MN, MW, U/MW, U, E, K, KD-D, KD-L, KDW, KDWx). Zachowanie i zwiększenie udziału
terenów porośniętych roślinnością, a w szczególności roślinnością wysoką, będzie wpływało korzystnie
na ograniczenie tempa spływu powierzchniowego wód opadowych i roztopowych z obszaru
opracowania.
Niezwykle istotne dla ochrony jakości istniejących wód powierzchniowych i podziemnych jest
sposób postępowania z wytworzonymi w granicach obszaru mpzp ściekami, których ilość wzrośnie
w sposób znaczący na skutek realizacji nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej. Projekt planu nie
precyzuje rozwiązań w tym zakresie, co oznacza, że zagadnienia gospodarki wodno-ściekowej
prowadzone będą wyłącznie w oparciu o przepisy odrębne. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia
13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach34, właściciele nieruchomości
zapewniają utrzymanie czystości i porządku poprzez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci
kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie
nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub
w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach
odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli
nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania
określone w przepisach odrębnych. Szczelne zbiorniki bezodpływowe są bezpieczne dla jakości
środowiska gruntowo-wodnego, lokalizując je należy jednak pamiętać, że, na terenie o wysokim
poziomie wód gruntowych pewne problemy z posadowieniem mogą stwarzać zbiorniki z tworzywa
sztucznego, które po opróżnieniu mogą zostać wypchnięte ku górze
na skutek wyporu
hydrostatycznego. W takich warunkach lepiej instalować zbiorniki betonowe. Z kolei w przypadku
lokalizacji przydomowej oczyszczalni ścieków, dobór jej konkretnego rodzaju zależeć będzie m.in. od
uwarunkowań gruntowo-wodnych działki (poziomu wody gruntowej) oraz od jej wielkości.
W celu ochrony zasobów wód podziemnych przed ich nadmierną eksploatacją dla wszystkich
terenów, w obrębie których dopuszczono realizację zabudowy (MN, MW, U/MW, U), należałoby
przewidzieć sposób zaopatrzenia w wodę pitną z sieci wodociągowej. Projekt planu nie podejmując
ustaleń w tym zakresie odwołuje się do przepisów odrębnych, gdzie przyłączanie budynków do sieci
regulują zapisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie 35. Zgodnie z § 26 działka
budowlana, przewidziana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, powinna mieć
możliwość przyłączenia uzbrojenia działki lub bezpośrednio budynku m.in. do sieci wodociągowej.
W razie braku warunków przyłączenia sieci wodociągowej, działka może być wykorzystana pod
zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, pod warunkiem możliwości zapewnienia
możliwości korzystania z indywidualnego ujęcia wody.
Ustalenia w zakresie postępowania z wodami opadowymi i roztopowymi wprowadzono tylko
na
części
terenów.
W
przypadku
terenu
zieleni
urządzonej
(ZP)
projekt
planu
ustala
zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie lub odprowadzanie ich do sieci
kanalizacji deszczowej, rowów lub cieków. Na terenach dróg wewnętrznych (KDW, KDWx) projekt
planu ustala zagospodarowanie wód opadowych i roztopowych na terenie, z dopuszczeniem ich
odprowadzania do sieci kanalizacji deszczowej, rowów lub cieków, przy czym na terenach 1KDW,
34
35
tekst ujednolicony na dzień 01.01.2012, Dz. U. z 2011 nr 152 poz. 897
32
10KDW, 12KDW, 29KDW, 30KDW ustala się odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do
sieci kanalizacji deszczowej, rowów lub cieków. W przypadku pozostałych terenów, w tym terenów
zabudowy mieszkaniowej (MN, MW), usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej (U/MW)
i usługowej (U), terenów infrastruktury technicznej (E, K) oraz terenów dróg publicznych (KD-L,
KD-D), projekt planu nie podejmuje ustaleń w tym zakresie. Sposób zagospodarowania wód
opadowych lub roztopowych w granicach wyżej wymienionych terenów określa §28 Rozporządzenia
Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie36 oraz w przypadku dróg publicznych, zapisy Rozporządzenia
Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych,
jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie37.
Należy mieć na uwadze, że właściwe gospodarowanie wodami opadowymi i roztopowymi
pozwoli na zmniejszenie ryzyka nadmiernego odpływu wód z analizowanych terenów na skutek
wzrostu udziału powierzchni trwale uszczelnionych. Takie postępowanie jest zgodne z polityką
państwa i „Programem Ochrony Środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-2012”38. Podstawową
zasadą współczesnych metod jest zatrzymanie części (lub całości) deszczu na terenie, na który spadł,
powolny odpływ pozostałych wód opadowych do odbiornika, oraz naturalne oczyszczanie wód
opadowych na miejscu (przed wprowadzeniem do odbiornika wodnego lub gruntowego, np. spływ
przez trawę). Zatrzymanie części wód opadowych ogranicza degradację środowiska spowodowaną
uszczelnieniem terenu, powoduje podniesienie poziomu wód gruntowych i lepsze zasilanie cieków
przez wody gruntowe, co przyczynia się do polepszenia sytuacji przy niżówkach. Ponadto zgodnie
z art. 100 ustawy Prawo ochrony środowiska39 przy planowaniu i realizacji przedsięwzięcia powinny
być stosowane rozwiązania, które ograniczą zmianę stosunków wodnych do rozmiarów niezbędnych ze
względu na specyfikę przedsięwzięcia.
Aby uniknąć sytuacji, w której zanieczyszczenia takie jak węglowodory czy zawiesiny
przedostawałyby się do gruntu wraz z wodami spływającymi z terenów komunikacyjnych, na terenie
1KDW ustalono lokalizację separatora.
Korzystny wpływ na zminimalizowanie możliwości zanieczyszczenia wód powierzchniowych
i podziemnych mają także zasady prowadzenia gospodarki odpadami. Na analizowanym terenie,
podobnie jak na terenie całej gminy, sposób zagospodarowania odpadów określa Plan gospodarki
odpadami dla miasta Poznania40. Określenie sposobu postępowania z odpadami ogranicza zagrożenia
wynikające z nieodpowiedniego postępowania z odpadami, których ilość wzrośnie w sposób znaczący
w granicach analizowanego terenu na skutek rozwoju nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej.
Prowadzenie gospodarki odpadowej we właściwy sposób pozwoli na ograniczenie możliwości
zanieczyszczenia
wód
powierzchniowych
i
podziemnych
substancjami
niebezpiecznymi,
przedostającymi się do gruntu na skutek niewłaściwego składowania odpadów.
6.3.
Oddziaływanie na różnorodność biologiczną i krajobraz
Realizacja ustaleń projektu mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo
Zachód część A w Poznaniu spowoduje ograniczenie różnorodności biologicznej. Zmiany w tym
zakresie dotyczyć będą jednak terenów położonych w centralnej i wschodniej części omawianego
obszaru, na których projekt planu ustala lokalizację zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN),
36
37
38
39
40
Dz. U. Nr 43, poz. 430
Uchwała Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.
stanowiący załącznik do Uchwały Nr XIX/170/V/2007 Rady Miasta Poznania z dnia 17 lipca 2007 r. w sprawie przyjęcia Planu
Gospodarki Odpadami dla miasta Poznania
33
mieszkaniowej wielorodzinnej (MW), usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej (U/MW),
usługowej (U), a także lokalizację nowych elementów układu komunikacyjnego oraz infrastruktury
technicznej.
W przypadku lokalizacji zabudowy mieszkaniowej i usługowej nastąpi konieczność usunięcia
szaty roślinnej, zniszczenia warstwy próchniczej gleby oraz trwałego uszczelnienia części powierzchni,
uniemożliwiającego
rozwój
roślinności.
Zmiany
te
w
sposób
bezpośredni
będą
wpływać
na zmniejszenie liczby zamieszkujących na tych terenach gatunków roślin i zwierząt, a co za tym idzie
wpłyną na kształtowanie lokalnej bioróżnorodności. Podobna sytuacja nastąpi w przypadku lokalizacji
nowych elementów układu komunikacyjnego, szczególnie w przypadku dróg o utwardzonej
nawierzchni.
Czasowe i lokalne negatywne oddziaływania wystąpią również na etapie realizacji większości
inwestycji, w trakcie którego prowadzone będą prace przy użyciu ciężkiego sprzętu, powodującego
utwardzenie powierzchni, a przede wszystkim zniszczenie szaty roślinnej i wierzchniej warstwy gleby.
Prowadzenie
prac
budowlanych
będzie
wpływać
również
na
czasowe
ograniczenie
liczby
występujących tu gatunków zwierząt, które na skutek nasilenia się niekorzystnych czynników (hałas
powodowany
przez
maszyny,
zmniejszenie
dostępności
do
bazy
pokarmowej),
będą
najprawdopodobniej przenosić się na tereny, w obrębie których panować będą korzystniejsze warunki
środowiskowe.
Zmiana sposobu zagospodarowania większości terenów wiąże się również ze zmianą
charakteru występującej tu dotychczas flory i fauny. Wprowadzanie nowej zabudowy oraz realizacja
innych inwestycji na terenach wykorzystywanych dotąd na cele rolnicze, a także na terenach
nieużytkowanych, skutkować będzie zanikaniem pewnych gatunków o większych wymaganiach
siedliskowych (w tym także gatunków silnie związanych z terenami rolniczymi) i ekspansją gatunków
przystosowanych do życia w bezpośrednim sąsiedztwie siedzib ludzkich. Zmiany w lokalnej
bioróżnorodności mogą się również pojawić w przypadku znacznych zmian dotychczasowych
właściwości środowiska (warunków siedliskowych), tj. obniżanie się poziomu wód gruntowych czy
osuszanie terenów na skutek wprowadzania zabudowy.
Do
istotnych
ustaleń
projektu
planu
z
punktu
widzenia
ochrony
i
kształtowania
bioróżnorodności omawianego obszaru, należy zachowanie w jego strukturze funkcjonalnej terenów
wyłączonych z zabudowy, przeznaczonych pod lasy (ZL) oraz zieleń (Z), a także ustalenie zachowania
dotychczasowego sposobu użytkowania obszarów cennych przyrodniczo, wyznaczonych na terenach
1Z i 2Z. Obszar cenny przyrodniczo na terenie 2Z jest obszarem, przez który przepływa niewielki
fragment, wspomnianego już niejednokrotnie w niniejszej Prognozie, cieku wodnego. Powyższy zapis,
ograniczający możliwość ingerowania w dotychczasowy sposób zagospodarowania i użytkowania
terenów o największej wartości przyrodniczej w granicach analizowanego mpzp, pozwoli uchronić
znajdujące się w jego obrębie siedliska gatunków roślin i zwierząt przed dewastacją na skutek
ewentualnej zmiany stosunków wodnych, likwidacji siedlisk (np. poprzez całkowite skanalizowanie
cieku, wycinkę drzew i krzewów porastających jego brzegi), lokalizacji budynków czy bezpośredniego
pozbawienia naturalnej szaty roślinnej. Ponadto, ustalenie przeznaczenia tego terenu oraz terenów
wokół, jako terenu zieleni (2Z), przypuszczalnie przyczyni się również do zwiększenia walorów
przyrodniczych i krajobrazowych wspomnianego terenu.
Korzystnymi zapisami projektu planu z punktu widzenia kształtowania różnorodności
biologicznej, są również
ustalenia dotyczące kształtowania zieleni urządzonej na terenach
przeznaczonych pod zabudowę oraz na terenach komunikacyjnych. W tym kontekście istotne są zapisy
ustalające: zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów,
dopuszczające wprowadzenie nowych nasadzeń drzew i krzewów na terenach dróg publicznych,
34
a także wskazujące planowaną lokalizację szpalerów drzew (zgodnie z rysunkiem planu). Nowe
nasadzenia zieleni stanowić będą częściową rekompensatę strat poniesionych przez środowisko,
powstałych w wyniku lokalizacji nowych inwestycji budowlanych, kolidujących z istniejącą zielenią oraz
przekształcenia i uszczelnienia powierzchni ziemi. Właściwa podbudowa biologiczna terenów
przeznaczonych pod rozwój zabudowy, a także odpowiedni dobór i zróżnicowanie gatunkowe
wprowadzanej zieleni urządzonej, przyczyni się do ograniczenia niekorzystnych zmian oraz zachowania
lokalnej różnorodności biologicznej.
Realizacja ustaleń projektu mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo
Zachód część A w Poznaniu będzie oddziaływać również na kształtowanie walorów krajobrazowych
omawianego obszaru. Wynika to przede wszystkim z faktu wyznaczenia na obszarze dotąd
użytkowanym rolniczo terenów zabudowy mieszkaniowej i usługowej, uzupełnionego nowym układem
komunikacyjnym. Można mówić tutaj zatem o pewnego rodzaju urbanizacji krajobrazu. Szczegółowe
określenie charakteru zabudowy, a także jej parametrów (m.in. maksymalnej wysokości budynków,
maksymalnej powierzchni zabudowy) pozwoli na
wykształcenie uporządkowanej przestrzeni,
charakteryzującej się wysokimi walorami estetycznymi. Działania te pozwolą jednocześnie zapobiec
chaotycznemu rozwojowi zabudowy o zróżnicowanych parametrach i przemieszanych funkcjach
(wpływającej niekorzystnie na walory krajobrazowe), jaki mógłby nastąpić w przypadku braku
obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Korzystnym rozwiązaniem dla zachowania walorów tutejszego krajobrazu jest również
zachowanie w strukturze funkcjonalno-przestrzennej terenów wyłączonych z zabudowy, w tym lasów,
terenów przeznaczonych pod zieleń oraz terenów zieleni urządzonej. Właściwie zagospodarowane
i atrakcyjne dla mieszkańców tereny zieleni, w powiązaniu ze szpalerami drzew, które towarzyszyć
będą szlakom komunikacyjnym, stanowić będą niezwykle istotny element tutejszego krajobrazu.
W celu kształtowania ładu przestrzennego i poprawy walorów krajobrazowych poszczególnych
terenów, w projekcie planu wprowadzono także ograniczenia dotyczące lokalizacji elementów
dysharmonizujących
przestrzeń
wizualną,
w
tym:
zakaz
lokalizacji
tymczasowych
obiektów
budowlanych, zakaz lokalizacji nowych napowietrznych sieci infrastruktury technicznej oraz zakaz
lokalizacji reklam. W sposób szczegółowy ustalenia projektu planu regulują możliwość lokalizacji
na terenach szyldów oraz ogrodzeń. Istotnym ustaleniem jest również nakaz wykształcenia
na terenach ZP/US i ZP spójnego zagospodarowania w zakresie elementów małej architektury,
a na terenie ZP/US również elementów placu zabaw, natomiast na terenach dróg publicznych i dróg
wewnętrznych nakaz spójnego zagospodarowania w zakresie małej architektury i nawierzchni.
Ponadto, w celu podniesienia walorów wizualnych przestrzeni ośrodkotwórczej, zapisy
projektu ustalają lokalizację strefy ochrony widoku na terenach 1U, U/MW i ZP (wyznaczonej
na rysunku planu).
Reasumując, zapisy projektu planu, pomimo wprowadzenia nowego sposobu użytkowania
i zagospodarowania w obrębie większości analizowanego obszaru, pozwolą na wytworzenie terenów
o korzystnych walorach krajobrazowych i umożliwią zachowanie zdolności biologicznych terenów
znajdujących się w granicach mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód
część A w Poznaniu.
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną
W wyniku realizacji ustaleń projektu planu pewne powierzchnie szaty roślinnej zostaną
usunięte. Dotyczyć to będzie przede wszystkim terenów przeznaczonych w projekcie planu pod nowe
35
zainwestowanie zabudową mieszkaniową, usługową oraz towarzyszącymi im sieciami infrastruktury
technicznej oraz komunikacyjnej.
Ustalenie w projekcie planu minimalnej powierzchni biologicznie czynnej działek budowlanych,
maksymalnej powierzchni zabudowy działki oraz zobligowanie do nasadzenia zieleni wysokiej
na powierzchni nie mniejszej niż 15% działki budowlanej terenów zabudowy wielorodzinnej MW
zapewni odtworzenie minimalnych powierzchni roślinności w miejscu utraconej flory naturalnej
i uprawowej.
Do zwiększenia udziału zieleni, powyżej wymaganego minimum, przyczyni się ustalenie
zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenów. Zwiększenia
powierzchni pokrytych roślinnością można spodziewać się pośrednio również dzięki:

ustaleniu na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MN lokalizacji na działce
budowlanej tylko jednego budynku mieszkalnego oraz jednego budynku gospodarczego lub
garażowego (w odległości nie mniejszej niż 10,0 m od linii zabudowy lub dobudowanego do
budynku mieszkalnego),

ustaleniu na terenach zabudowy wielorodzinnej MW lokalizacji nie więcej niż jednego
budynku mieszkalnego (z wyjątkiem terenów 4MW, 5MW, 6MW i 11MW),

zakazowi lokalizacji na terenach zabudowy wielorodzinnej MW wolno stojących garaży
jednostanowiskowych,

ustaleniu lokalizacji na terenie U/MW zabudowy zwartej,

dopuszczeniu lokalizacji zwartej zabudowy dla terenu usług sakralnych 1U.
Wynikające z realizacji powyższych zapisów skupienie zabudowań w obrębie działki
budowlanej skutkuje zmniejszeniem ilości wewnętrznych podziałów działki i przyczynia się do
pozostawienia większych powierzchni biologicznie czynnych. Zapis sprzyja lepszemu wykorzystaniu
terenu w zakresie urządzania, utrzymania i pielęgnacji zieleni. Większe spójne powierzchnie pokryte
roślinnością poprawiają parametry mikroklimatyczne dla wypoczynku i zamieszkania mieszkańców
skuteczniej niż, równoważne im powierzchniowo, odseparowane zabudowaniami, fragmenty zieleni.
Ubytki zieleni na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MN nastąpią zapewne
na skutek realizacji dojazdów i stanowisk postojowych dla samochodów osobowych. Na potrzeby
miejsc postojowych i dojazdów zieleni będzie ubywać również na terenach zabudowy wielorodzinnej
MW, usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej U/MW i usług U, bowiem projekt planu na tych
terenach ustala zapewnienie stanowisk postojowych dla samochodów osobowych i rowerów oraz
stanowisk do przeładunku towarów (w przypadku terenu U/MW). Sumarycznie ubytek powierzchni zieleni
może być nieznacznie zmniejszony, ponieważ projekt planu dopuszcza lokalizację stanowisk postojowych
dla samochodów wyłącznie jako parkingów w zieleni. Roślinności może ubywać również na terenach
infrastruktury technicznej elektroenergetyki E, gdyż tam także dopuszcza się lokalizację miejsc
postojowych.
Konieczność zapewnienia dostępu do działek – zatem możliwość przeznaczenia terenu
na wykonanie dojazdów – generuje kolejne ubytki powierzchni porośniętych roślinnością. Tylko dzięki
dobrej woli właścicieli i wykonawców, na poszczególnych terenach będzie można zwiększyć
powierzchnie użytej zieleni poprzez wybór odpowiednich technologii i sposobów wykonania stanowisk
postojowych i dojazdów. Jest to zatem kolejna potencjalna możliwość zwiększenia powierzchni zieleni
(lub przynajmniej powierzchni przepuszczalnych w pobliżu zieleni), otwierająca się dopiero w trakcie
realizacji inwestycji.
Projekt planu przeznacza znaczące powierzchnie
terenów pod cele komunikacyjne,
wprowadzając jednocześnie ustalenia w zakresie kształtowania zieleni przyulicznej. Projekt przewiduje
przy drogach 2KD-L, 3KD-D i 18KDW lokalizację szpalerów drzew po obu stronach jezdni i przy
36
drodze 2KD-D – po jednej stronie jezdni oraz dopuszcza dla wszystkich dróg publicznych KD-L
i KD-D inne nasadzenia drzew i krzewów. Istotne jest, aby na terenie ul. Poligonowej 2KD-L
wkomponować w projektowany szpaler drzew, a przez to zachować rosnący tu dużych rozmiarów okaz
dębu szypułkowego.
Istotne jest również ustalenie dla terenów komunikacyjnych 3-7KD-L i 1-8KD-D zapisu
dopuszczającego rezygnację z chodnika na odcinkach przylegających do granic planu oraz do terenów
3Z i 4Z (przy czym na terenie 8KD-D dopuszczenie zmiany jezdni i chodnika na pieszo-jezdnię).
Realizacja tego ustalenia może pozytywnie wpłynąć na polepszenie warunków gruntowo-wodnych,
niezbędnych do wzrostu zwłaszcza drzew i krzewów w pobliżu jezdni. Rezygnacja z lokalizacji
chodnika została dopuszczona również w przypadku odcinków terenów 1-2KD-L, przylegających do
terenu 1ZL.
Projekt planu wzbogaca środowisko, przeznaczając znaczne powierzchnie pól i nieużytków pod
tereny lasów (ZL) i zieleni Z. Nieco mniejsze obszary (obecnie pól uprawnych), przeznaczono
w projekcie pod teren zieleni urządzonej (ZP) oraz teren zieleni urządzonej i usług sportu i rekreacji
ZP/US – zakładając w nich udział powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszy niż 70% powierzchni
terenu.
W
większości
wyznaczone
w
projekcie
tereny
lasów
(ZL)
i
zieleni
(Z)
bazują
na roślinności tworzącej fragment I przyrodniczej strefy funkcjonalno-przestrzennej, skupionej wokół
węzła ekologicznego I rzędu, jakim są skrawki istniejących lasów i naturalne, dobrze zachowane
zbiorowiska: łęgu olszowego oraz łąk turzycowych i zespołu psiary krzyżownicowej (wskazanych
również
we
wcześniejszych
opracowaniach
jako
obszary
cenne
przyrodniczo
i
miejsca
prawdopodobnego występowania zespołu roślinnego zagrożonego wymarciem i równocześnie
rzadkiego w Wielkopolsce)41. Tereny te obejmują swoimi granicami najcenniejsze w obszarze planu
egzemplarze drzew, wraz z rozwiniętymi przy nich zakrzewieniami, zaroślami oraz ciek wodny.
Ponadto, zalesienie pól, zlokalizowanych po północnej stronie ul. Poligonowej, bazujące na istniejącym
lesie liściastym mieszanym, wraz z włączeniem zadrzewień i zakrzewień śródpolnych (zwłaszcza
zadrzewienia z dębami szypułkowymi) w granicach proponowanego lasu 1ZL, zwiększy różnorodność
gatunkową
flory
w
miejscu
funkcjonujących
obecnie
monokultur
agrarnych,
a
dzięki
środowiskotwórczemu oddziaływaniu nowo nasadzonych drzew, stworzy trwalszy samoodtwarzalny
ekosystem.
Zapisy projektu planu ustalające: zagospodarowanie lasów (ZL) zgodnie z planem urządzenia
lasów,
zachowanie
dotychczasowego
sposobu
użytkowania
obszarów
cennych
przyrodniczo
oznaczonych na rysunku projektu planu na terach 1,2Z, zakaz lokalizacji budynków na terenach lasów
(ZL) i zieleni (Z) oraz dopuszczenie na tych terenach lokalizacji (tylko) ciągów pieszych i rowerowych
(na terenie 2Z lokalizacja ciągu przebiega po obecnym dukcie leśnym), dodatkowo zabezpieczą florę
tych terenów przed niepożądaną ingerencją człowieka.
Zaproponowane w projekcie planu tereny lasów (ZL) i zieleni (Z) są kontynuacją, lub
zabezpieczeniem
ekologicznym,
istniejących
siedlisk
leśnych,
szuwarowych
i
łąkowych,
zlokalizowanych powyżej północnej granicy miasta Poznania w gminie Suchy Las. Wykształcenie
w miejsce pól uprawnych (porośniętych tylko w okresie wegetacji) kolejnych terenów leśnych,
stanowiących kontynuację istniejących bogatych siedlisk borów sosnowych i dąbrów, wzmocni
w znaczący sposób północny klin zieleni miasta Poznania, stając się osłoną dla starszych, istniejących
41
cenne wymagające szczególnej ochrony, Poznań 2002 r.
37
lasów, przyczyni się do rozprzestrzeniania się roślinności naturalnej oraz stworzy odpowiednie zaplecze
pokarmowe dla funkcjonowania zwierzyny.
Wspomniane wcześniej tereny zieleni urządzonej – parki na terenach ZP oraz ZP/US, wraz
z zielenią towarzyszącą zabudowie mieszkaniowej MN, MW, usługowej lub mieszkaniowej
wielorodzinnej U/MW i usługowej U, odegrają swoją znaczącą rolę w kształtowaniu mikroklimatu
wewnątrz obszarów zurbanizowanych. Obowiązujący zakaz lokalizacji budynków i stanowisk
postojowych dla samochodów oraz dopuszczenie lokalizacji urządzeń wodnych pozwolił na terenie ZP
na zaproponowanie dużej powierzchni biologicznie czynnej, rekompensując w ten sposób ubytki
obecnych sezonowych, monokulturowych agrocenoz. Podobne przekształcenie środowiska nastąpi
na terenie ZP/US, jednak z minimalnymi stratami, wynikającymi z dopuszczenia bardzo ograniczonej
powierzchni zabudowy, a także powierzchni przeznaczonej do parkowania w zieleni.
Podsumowując, zrealizowanie tak sformułowanych zapisów
planu, przyczyni się do
zwiększenia powierzchni zalesionych na obszarze objętym planem, jak również do powstania nowych
terenów zieleni urządzonej, nowych szpalerów przyulicznych drzew, nowych terenów porośniętych
roślinami ozdobnymi i trawiastymi oraz towarzyszącymi zabudowaniom na terenach MN, MW, U/MW
i U. Obecnie teren rolniczy, przy zachowaniu prawidłowego płodozmianu w okresach jesiennozimowych, mógł pozostawać okresowo bez okrywy roślinnej. Przy proponowanym zalesieniu części
terenów i zagospodarowaniu zielenią urządzoną części terenów, należy spodziewać się, że przez cały
rok ziemia będzie osłonięta – nie poddana erozji.
6.5.
Oddziaływanie na powietrze
Skutkiem realizacji ustaleń projektu mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”
Radojewo Zachód część A w Poznaniu będzie lokalizacja w granicach analizowanego terenu nowych
źródeł emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. Nowe źródła emisji do powietrza powstaną
w obrębie terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i wielorodzinną,
zabudowę usługową oraz terenów komunikacyjnych.
Lokalizacja
nowej
zabudowy
wiązać
się
będzie
z
powstaniem
„niskich”
emitorów
zanieczyszczeń gazowych i pyłowych, obejmujących instalacje grzewcze, z których emitowane są
zanieczyszczenia powstające w wyniku spalania paliw. Wzrost emisji zanieczyszczeń na terenach
przeznaczonych pod zabudowę w sposób pośredni związany będzie także ze wzrostem natężenia
ruchu kołowego w sąsiedztwie zabudowy (dojazd do budynków, obsługa zabudowy usługowej).
Przyczyną zwiększenia ilości powstających na omawianym terenie zanieczyszczeń powietrza
będzie również pojawienie się nowych źródeł emisji liniowej, w postaci nowego układu
komunikacyjnego, jak również wzrost natężenia ruchu, związany ze znacznym przyrostem powierzchni
terenów zabudowy mieszkaniowej. Z uwagi na fakt, iż przewidywany wzrost natężenia ruchu związany
będzie głównie z dojazdem do powstającej zabudowy mieszkaniowej oraz obsługą obiektów
usługowych,
zagrożenie
pojawieniem
się
przekroczeń
dopuszczalnych
poziomów
stężeń
zanieczyszczeń poza pasami drogowymi jest niewielkie (w granicach projektu mpzp nie znalazły się
drogi generujące największy ruch – drogi klasy głównej oraz klasy zbiorczej). Na sytuację tą wpływać
będzie również postępujące zwiększanie się udziału w ruchu pojazdów spełniających wyższe normy
emisji EURO42 oraz stopniowe wycofywanie z użytku pojazdów nie spełniających tych norm.
Wzrost emisji o charakterze lokalnym i czasowym wystąpi także na etapie przeprowadzania
prac realizacyjnych, związanych z budową i przebudową szlaków komunikacyjnych, lokalizacją nowej
42
norma emisji EURO I (91/441/EC), EURO II (94/12/EC, 96/69/EC), EURO III i EURO IV (wprowadzona Dyrektywą 98/69/EC)
oraz EURO V (2007/715/EC)
38
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej, zabudowy usługowej oraz innych obiektów,
których lokalizacja została dopuszczona zgodnie z ustaleniami planu. Źródłami emisji zanieczyszczeń
będą w tym przypadku silniki maszyn budowlanych, wykorzystywanych w trakcie prowadzenia prac
ziemnych,
a
także
same
prace
ziemne,
których
przeprowadzanie
generuje
powstawanie
zanieczyszczeń pyłowych. Ilość zanieczyszczeń wytwarzanych przez maszyny budowlane będzie
stosunkowo niewielka, głównie ze względu na ograniczoną powierzchnię, na jakiej będą odbywały się
roboty oraz ograniczony czas ich przeprowadzania. Pyły, powstające podczas prowadzenia prac
budowlanych, nie będą miały większego znaczenia w kształtowaniu docelowych poziomów emisji dla
tych terenów (niewielkie odległości unoszenia powodować będą czasowy wzrost zapylenia
o charakterze lokalnym). Emisja ta będzie zjawiskiem czasowym i nie będzie miała większego wpływu
na długofalowe kształtowanie jakości powietrza na obszarze opracowania.
Aby ograniczyć emisję zanieczyszczeń z instalacji grzewczych, zlokalizowanych w obrębie
planowanej zabudowy, projekt planu wprowadza zakaz stosowania w budynkach pieców i trzonów
kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw odnawialnych z biomasy (na terenach MN, MW,
U/MW i U). Stosowanie paliw o niższych wskaźnikach emisji (w stosunku do paliw tradycyjnych
tj. węgiel), pozwoli zapobiec znaczącemu wzrostowi emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do
powietrza atmosferycznego.
Ponadto, wprowadzenie tego typu zapisów nawiązuje do ustaleń zawartych w wydanym przez
Wojewodę Wielkopolskiego rozporządzeniu Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007r. w sprawie określenia
programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań. Zgodnie z zadaniami podstawowymi,
określonymi we wspomnianym powyżej programie, dopuszcza się zastosowanie indywidualnych
instalacji grzewczych pod warunkiem spełnienia kryteriów dotyczących rodzaju instalacji oraz
stosowanego w nich paliwa.
Korzystny wpływ na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego będzie miało natomiast
zachowanie terenów zieleni (Z), lasów (ZL), ustalenie stosunkowo dużego udziału powierzchni
biologicznie czynnej m.in. na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (min. 35-50%
powierzchni działki budowlanej) oraz na terenie zieleni urządzonej i usług sportu i rekreacji (min.
70%), a także ustalenie zagospodarowania zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów
terenów (na terenach MN, MW, U/MW, U, E, K, KD-L, KD-D, KDW, KDWx). W granicach
analizowanego obszaru pojawią się również tereny o charakterze parkowym (ZP/US, ZP) oraz nowe
nasadzenia drzew i krzewów, w tym szpalery drzew na terenach 2KD-L, 2-3KD-D i 18KDW.
Obecność różnorodnej zieleni wpłynie korzystnie na zmniejszenie udziału dwutlenku węgla
w powietrzu atmosferycznym oraz ograniczy zasięg przenoszenia zanieczyszczeń pyłowych.
Reasumując, przyjęte w projekcie planu rozwiązania pozwolą na ograniczenie niekorzystnych
oddziaływań na lokalną jakość powietrza atmosferycznego, spowodowanych wprowadzeniem nowego
sposobu zagospodarowania i użytkowania w obrębie znacznej części terenów położonych w granicach
projektu mpzp.
6.6.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Realizacja ustaleń przedmiotowego planu zmieni w sposób zasadniczy zagospodarowanie
analizowanego obszaru. Projekt planu zakłada wprowadzenie w rejon Radojewa Zachód część A,
terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej oraz usługowej, dla których ustawa
39
Prawo ochrony środowiska43 oraz rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku 44, definiują wymagania akustyczne w środowisku.
Projekt
planu
ustala
na
analizowanym
obszarze
tereny
zabudowy
mieszkaniowej
jednorodzinnej wolno stojącej 1-10MN, 14-26MN i 29-32MN oraz bliźniaczej 11-13MN
i 27-28MN, dla których zapisano ustalenia akustyczne na podstawie cytowanych, obowiązujących
przepisów prawa jw.43,44, wymagające zapewnienia standardów akustycznych w środowisku – jak dla
terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, czyli na poziomie L *D/N = 55/50 dB – odpowiednio
w porze dziennej i nocnej. Centralną część obszaru planu przeznaczono w większości pod tereny
zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 1-19MW, dla których także sformułowano wymagania
akustyczne – jak dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, czyli na poziomie
L*D/N = 60/50 dB – odpowiednio w porze dziennej i nocnej.
Projekt planu wyznacza również tereny usług, dla których przywołane wyżej przepisy definiują
wymagania akustyczne w środowisku. Dla terenu zabudowy usługowej – oświaty 2U, ustalono
zapewnienie standardów akustycznych w środowisku – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym
lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, czyli na poziomie L*D = 55 dB – w porze dziennej. Z kolei,
dla terenu 1U, dla którego ustalenia planu nie wskazują jednoznacznie przeznaczenia tego terenu pod
towarzyszące świątyni obiekty sakralne, jak np.: dom parafialny, plebania, probostwo – nie
zdefiniowano ustaleń akustycznych w środowisku.
Ponadto, dla terenu zabudowy usługowej lub mieszkaniowej wielorodzinnej U/MW –
w przypadku lokalizacji lokali mieszkalnych i zabudowy zamieszkania zbiorowego, w ustaleniach planu
nakazano zapewnienie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku – jak dla terenów
mieszkaniowo-usługowych, czyli na poziomie L*D/N = 60/50 dB – odpowiednio w porze dziennej
i nocnej, a w przypadku lokalizacji na tych terenach zabudowy usługowej oświatowej lub zdrowia –
wymagającej ochrony akustycznej w środowisku (np. przedszkoli, szpitali i domów opieki społecznej),
zapewnienia standardów akustycznych w środowisku – jak dla terenów zabudowy związanej ze stałym
lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, terenów szpitali w miastach i terenów domów opieki
społecznej, czyli na poziomie L*D/N = 55/50 dB – odpowiednio w porze dziennej i nocnej.
Projekt planu również dla terenu zieleni urządzonej i usług sportu i rekreacji ZP/US wymaga
zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku – jak dla terenów rekreacyjnowypoczynkowych, czyli na poziomie L*D = 55 dB – w porze dziennej.
W celu umożliwienia uzyskania wymaganych standardów akustycznych w środowisku –
w sąsiedztwie lub na granicach terenów o różnych wymaganiach akustycznych, w ustaleniach planu
zabrakło zapisów nakazujących zapewnienie wymaganych standardów akustycznych na granicach
z terenami o zdefiniowanych wyższych wymaganiach akustycznych w środowisku. Ustalenie to
powinno dotyczyć terenów MW – dla ochrony akustycznej terenów MN, oraz może dotyczyć terenów
E – dla ochrony akustycznej terenów MN i MW, bezpośrednio z nimi sąsiadujących, a także powinno
dotyczyć terenu 2U – głównie w przypadku lokalizacji funkcji sportowych, które mogą okazać się
uciążliwe akustycznie dla sąsiadujących z nimi terenów MN i MW.
Eliminowaniu zagrożeń komfortu akustycznego w środowisku, w obszarze planu, służą
ustalenia dotyczące terenów komunikacji – przeznaczonych zarówno pod tereny dróg publicznych
KD-L i KD-D, jak i tereny dróg wewnętrznych KDW, które mówią o dopuszczeniu lokalizacji
dodatkowych, innych niż ustalone planem, elementów układu komunikacyjnego (czyli dopuszczenie
43
44
Dział V, Art. 113 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z dnia 23 stycznia 2008 r.,
Dz. U. Nr 25, poz. 150, ze zmianami)
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku
(Dz. U. Nr 120, poz. 826)
40
stosowania także technicznych elementów uspokojenia ruchu). Należy oczekiwać, że sformułowanie
zastosowanie w ustaleniach planu umożliwi zastosowanie również elementów służących obniżaniu
poziomu hałasu samochodowego w środowisku.
Potencjalnie, przejazdy samochodów w ruchu docelowo-źródłowym na obszarze planu, a także
ruch tranzytowy, zewnętrzny przez obszar planu – szczególnie przejazdy ul. Poligonową (mimo
projektowanej szerokości pasa drogowego) oraz projektowaną ulicą lokalną 5KD-L, które umożliwiają
połączenie obecnej ul. Radojewo (a w przyszłości planowanej ulicy „Nowe Radojewo”) z zachodnią
częścią Moraska, będą powodowały uciążliwości akustyczne, które mogą decydować o przekroczeniach
dopuszczalnych standardów akustycznych w środowisku. Szacowana ilość pojazdów samochodów
osobowych w zabudowie mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej (na podstawie planowanej
liczby mieszkańców i normatywu parkingowego), a także liczba pojazdów ciężarowych, związanych
z funkcjonowaniem analizowanego obszaru planu – w okresie docelowym, a więc po zakończeniu
uciążliwości związanych z przejazdami samochodów ciężarowych i prac budowlanych – mogą
powodować
przekroczenia
dopuszczalnych
standardów
akustycznych
na
liniach
zabudowy
mieszkaniowej, a więc także na granicach terenów tej zabudowy. Stąd, bardzo ważne będzie
stosowanie rozwiązań przeciwhałasowych – technicznych i organizacyjnych – umożliwiających
uspokojenie ruchu samochodowego oraz ograniczenie emisji i propagacji tego hałasu w otaczającym
środowisku.
Obszar analizowanego planu, oprócz zagrożeń akustycznych, które sam wygeneruje, może być
potencjalnie – w przyszłości – narażony na zagrożenia akustyczne wynikające z oddziaływania źródeł
hałasu samochodowego, zlokalizowanych poza jego granicami. Od strony południowej planowana jest
tzw. zewnętrzna obwodnica drogowa Poznania, która została zapisana w Studium 45 symbolem
kG.28.2, ale była narzucona przez planowanie wyższych szczebli. Przebieg tej obwodnicy, jako
północnego
łącznika
obwodnicy
zachodniej
i
wschodniej
miasta
Poznania,
już
częściowo
zrealizowanych, stanowi jeden z wariantów jej przebiegu, z których inne wyznaczono np. na północ od
granic miasta Poznania, ale po obecnych terenach Natura 2000.
Gdyby jednak miało dojść do realizacji tej drogi, to szacowany zasięg ponadnormatywnego
oddziaływania akustycznego – dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i terenu szkoły
– przekracza południowe granice terenów 21-32MN i terenu 2U. W celu umożliwienia choćby
częściowej poprawy takiej sytuacji, w ustaleniach planu dopuszczono na wyznaczonych terenach
zieleni 3Z i 4Z – oddzielających tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 25-32MN
i szkoły 2U od, planowanej bezpośrednio poniżej południowej granicy planu, zewnętrznej obwodnicy
drogowej Poznania – urządzenie zieleni w formie zieleni izolacyjnej, którą zdefiniowano jako gęstą
i zwartą przegrodę z zieleni, pozwalającą obniżyć poziom hałasu samochodowego. Skuteczność
projektowanego rozwiązania będzie w oczywisty sposób ograniczona w wyniku tego, że przegroda
z zieleni nie będzie oddzielała źródła hałasu od terenów zabudowy na całym rozważanym odcinku
południowej
granicy
planu.
Zaplanowano
bowiem
przybliżenie
granicy
terenów
zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej 22-25MN do planowanego przebiegu obwodnicy. Jeśli w przyszłości
dojdzie do realizacji tej trasy i nie zostanie zmieniona obecnie przewidywana jej funkcja, wiążąca się
z dużym potokiem pojazdów oraz niekorzystną akustycznie strukturą i rozkładem ruchu w dobie, lub
nie zostanie przesunięty przebieg tej drogi – np. nie będzie on oddalony od południowej granicy planu,
to może okazać się, że niezbędna będzie również realizacja rozwiązań przeciwhałasowych
przestrzennych. Nie można także wykluczyć, że mieszkańcy południowych terenów obszaru planu
45
41
będą przeciwni realizacji tej inwestycji i będą podejmowali działania mające na celu zablokowanie tej
inwestycji.
Na podstawie dostępnych prognoz ruchu, które ocenia się jako niedoszacowane, ponieważ nie
uwzględniają wystarczająco ruchu wygenerowanego z obszaru Moraska, zasięg ponadnormatywnego
oddziaływania akustycznego obwodnicy, planowanej poniżej południowej granicy planu, wyniesie dla
obserwatora
zlokalizowanego
na
II
kondygnacji
budynków
mieszkalnych
(mniej
korzystnej
akustycznie) – w przypadku braku realizacji rozwiązań przeciwhałasowych – ok. 100 m od osi tej
obwodnicy, zarówno w porze dziennej i nocnej, dla kryterium dopuszczalnego poziomu dźwięku
L*D/N = 55/50 dB, jeśli pojazdy będą poruszały się z prędkością ok. V = 50 km/godz. w dzień oraz
V = 70 km/godz. w nocy. Oznacza to, że strefa ponadnormatywnego oddziaływania hałasu
samochodowego będzie obejmowała np. trzy a nawet cztery pasy działek wyznaczonych pod
zabudowę mieszkaniową na terenach MN. W przypadku realizacji gęstej i zwartej przegrody z zieleni
izolacyjnej na terenach 3-4Z (do obliczeń przyjęto przegrodę z zieleni o tzw. głębokości penetracji
wzrokowej 20-30 m i wysokości 6-13 m) można oczekiwać, że na wysokości terenów 26-30MN
ponadnormatywny zasięg oddziaływania tego hałasu zmniejszy się do ok. 70 m od osi obwodnicy, czyli
nadal będzie obejmował pierwszy i drugi pas zabudowy na terenach MN.
Z powyższego wynika również, że maksymalna nieprzekraczalna linia zabudowy na terenie 2U
powinna być odpowiednio oddalona od południowej granicy tego terenu – na szerokość strefy
skażenia hałasem jw. W przypadku realizacji zabudowy wyższej niż II kondygnacje, oddalenie to
powinno być większe niż podana wyżej szerokość strefy ponadnormatywnego oddziaływania hałasu
– odpowiadająca położeniu obserwatora na II kondygnacji. Południowa część terenu 2U najlepiej
służyć będzie lokalizacji boisk sportowych, jeśli nie będą stanowiły uciążliwości akustycznej dla
sąsiedztwa – wymagającego zapewnienia komfortu akustycznego.
Na granicy terenów zabudowy oddalonych od obwodnicy o ok. 50 m (np. tereny 28-30MN
oraz teren 2U), poziom hałasu będzie kształtował się – odpowiednio w porze dziennej i nocnej –
na poziomach: ok. LD/N = 62/57 dB – bez zieleni oraz LD/N = 59/53.5 dB – z zielenią izolacyjną jw.,
powodując przekroczenie dopuszczalnych standardów odpowiednio o ok. 7 dB i 3 dB (bez zieleni
i z zielenią jw.), zarówno w dzień i w nocy. Dla bliżej położonych terenów, np. w odległości ok. 30 m
od obwodnicy (np. tereny 22-24MN), poziom hałasu będzie kształtował się – odpowiednio dzień
i w nocy – na poziomach: ok. LD/N = 64.5/59.5 dB (bez zieleni), powodując prawie 10 dB
przekroczenia dopuszczalnych standardów akustycznych w środowisku, L *D/N = 55/50 dB.
Szansą na uzyskanie wymaganych standardów akustycznych w środowisku, w południowej
części obszaru planu, będzie – w przypadku konieczności realizacji tej inwestycji drogowej –
postępowanie administracyjne, prowadzone w celu wydania decyzji środowiskowej oraz pozwolenia
na budowę. Należy oczekiwać, że to wówczas zostaną zdefiniowane i formalnie wyegzekwowane
wymagane działania i rozwiązania przeciwhałasowe.
Również wschodnia część obszaru planu, tj. zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna 5-8MN,
18-20MN, 32MN – planowana odpowiednio wzdłuż północno-wschodniej i wschodniej granicy
opracowania, znajdzie się w zasięgu ponadnormatywnego oddziaływania hałasu samochodowego
od planowanej – na podstawie Studium46 – ulicy „Nowe Radojewo” (kG.18.11 i kG.18.12). Szacowany
zasięg oddziaływania hałasu samochodowego dla kryterium dopuszczalnego poziomu dźwięku
w analizowanej zabudowie – L*D/N = 55/50 dB, dla prognozowanego w okresie docelowym ruchu
pojazdów wyniesie – w przypadku braku zastosowania rozwiązań przeciwhałasowych – ok. 80 m
46
42
od osi tej drogi, zarówno w porze dziennej i nocnej – w przypadku przejazdów z prędkością
V = 50 km/godz. w porze dziennej oraz V = 70 km/godz. w porze nocnej. Oznacza to, że strefa
ponadnormatywnego oddziaływania hałasu samochodowego będzie obejmowała przynajmniej dwa
pasy działek wyznaczonych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną i będzie sięgała planowanej
za nią wyższej zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej.
Do czasu realizacji planowanej ulicy „Nowe Radojewo”, na projektowaną zabudowę
mieszkaniową
jednorodzinną
niekorzystnie
oddziaływać
5-8MN,
będzie
zlokalizowaną
odcinek
w
północno-wschodniej
istniejącej
ul. Radojewo.
części
planu,
Szacowany
zasięg
ponadnormatywnego oddziaływania akustycznego ul. Radojewo wyniesie, w przypadku braku realizacji
działań przeciwhałasowych, przy prędkości ruchu V = 70 km/godz. dzień i w nocy: ok. 60 m – dla pory
dziennej oraz ok. 40 m – dla pory nocnej, dla kryterium L*D/N = 55/50 dB i obserwatora
umieszczonego na II kondygnacji. Na linii zabudowy poziom hałasu będzie przekraczał wymagane
kryterium odpowiednio o ok. 6 dB w dzień i 3.5 dB w nocy, a na granicy terenu zabudowy poziom
hałasu będzie jeszcze o 1 dB wyższy. Dla mniejszej prędkości ruchu pojazdów w porze dziennej,
np. V = 50 km/godz., poziom hałasu będzie odpowiednio mniejszy – ok. LD = 58 dB na linii zabudowy,
a więc przekroczenia będzie o ok. 3 dB.
Poprawa sytuacji akustycznej w środowisku, w tej części planu – w wyniku oddziaływania
istniejącej ul. Radojewo – jest mało realna, z uwagi na pilniejsze potrzeby miasta w zakresie
stosowania rozwiązań przeciwhałasowych. Należy jednak oczekiwać, że – podobnie jak w przypadku
zewnętrznej obwodnicy drogowej Poznania, planowanej wzdłuż południowej granicy opracowania
planu – problem zostanie rozwiązany w postępowaniu administracyjnym, na etapie wydawania decyzji
środowiskowej i pozwolenia na budowę. Niemniej, problem jest ważny – z uwagi na projektowane
w planie bardzo bliskie sąsiedztwo terenów wymagających zapewnienia komfortu akustycznego
w środowisku w stosunku do planowanego (ulica „Nowe Radojewo”), jak i istniejącego (ul. Radojewo),
źródła hałasu samochodowego. Dopuszczenie w ustaleniach planu lokalizacji pełnych ogrodzeń
na terenach 5-8MN, 18-20MN – w strefie oznaczonej na rysunku planu, wyższych niż 1.5 m, nie
będzie wystarczającym rozwiązaniem przeciwhałasowym, jeśli nie będą spełnione odpowiednie
warunki geometryczne takiej przegrody, w tym przede wszystkim ciągłość przegrody i jej odpowiednia
wysokość.
W przypadku istniejącej ul. Radojewo, rozwiązanie przeciwhałasowe w postaci pełnych
ogrodzeń można rozważać jedynie na odcinku przyległych do niej terenów 5-8MN. Wlot planowanej
drogi lokalnej 5KD-L ogranicza skuteczność takiego rozwiązania dla terenu 5MN. Dla dalszych
terenów 6-7MN (i może 8MN), przy założeniu lokalizacji ciągłej przegrody na tym odcinku –
wysokość pełnych ogrodzeń musiałaby wynosić co najmniej 3.5 m, przy prędkości ruchu pojazdów
V = 50 km/godz., bez zastosowania innych technicznych rozwiązań przeciwhałasowych (np. cichej
nawierzchni)
w
jezdni
ul. Radojewo.
Zastosowanie
takiej
nawierzchni
i
utrzymywanie
jej
na wymaganym poziomie skuteczności tłumienia hałasu ok. 4 dB, przy prędkości ruchu jw.,
pozwoliłoby uzyskać wymagane standardy akustyczne na linii zabudowy, gdy pełne ogrodzenia byłoby
w przybliżeniu niższe o połowę.
Z kolei, żeby mówić o skutecznej ochronie akustycznej przed hałasem samochodowym od
planowanej ulicy „Nowe Radojewo” – przy zastosowaniu pełnych ogrodzeń, ustawionych w granicach
działek przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową – np. 6-8MN i 18-20M oraz działek
drogowych, a więc z wyłączeniem jedynie tych pod planowaną ulicę lokalną 5KD-L oraz istniejącą
ul. Poligonową – 2KD-L, należałoby zbudować ogrodzenie o wysokości przekraczającej 5 m Oznacza
to, że rozważania na temat odsunięcia planowanej zabudowy do uciążliwego źródła hałasu są
uzasadnione.
43
6.7.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Z uwagi na charakter występujących na analizowanym terenie elementów dziedzictwa
kulturowego (stanowiska archeologiczne), zagrożenia negatywnym oddziaływaniem na nie na skutek
realizacji ustaleń projektu mpzp, mogą wystąpić na etapie realizacji nowej zabudowy mieszkaniowej
i usługowej, szlaków komunikacyjnych oraz elementów infrastruktury technicznej. Aby zapobiec
ewentualnym niekorzystnym zmianom, zapisy projektu ustalają w strefach stanowisk archeologicznych
(wskazanych na rysunku planu) badania archeologiczne.
6.8.
Oddziaływanie na ludzi
W celu zapewnienia wyższej jakości życia oraz bezpieczeństwa obecnych oraz przyszłych
mieszkańców analizowanych terenów, niezbędne jest podejmowanie działań umożliwiających
zachowanie i właściwą ochronę elementów środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle
ważne z punktu widzenia ochrony zdrowia mieszkańców miasta, gdyż rosnące zanieczyszczenie
poszczególnych komponentów środowiska (zwłaszcza powietrza atmosferycznego oraz klimatu
akustycznego), pogarsza warunki życia, a długotrwałe narażenie na działanie szkodliwych substancji
może być czynnikiem wpływającym na wzrost zachorowań i umieralności. W związku z powyższym,
konieczne jest wprowadzanie takich ustaleń, których realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka
zanieczyszczenia środowiska, a co za tym idzie pogorszenie jakości życia mieszkańców danego terenu.
Szczególnie istotnym czynnikiem wpływającym na pogorszenie komfortu życia, jak i stanu
zdrowia mieszkańców, jest hałas komunikacyjny, którego źródłem będzie w analizowanym przypadku
ruch samochodowy, generujący jednocześnie emisję zanieczyszczeń gazowych i pyłowych do
powietrza). Zakłada się jednak, że hałas samochodowy, wygenerowany na obszarze planu, nie będzie
docelowo przekraczał dopuszczalnych standardów akustycznych, określonych dla poszczególnych
terenów zabudowy (jednorodzinnej i wielorodzinnej oraz usługowej) i nie będzie przyczyną
dyskomfortu akustycznego dla mieszkańców tego obszaru. Problem uciążliwego, ponadnormatywnego
oddziaływania hałasu, związanego z ruchem pojazdów, dotyczyć będzie natomiast sąsiedztwa
planowanych dróg klasy głównej, ograniczających obszar planu od południa (tzw. zewnętrzna
obwodnica drogowa Poznania, która została zapisana w Studium 47 symbolem kG.28.2) oraz
od wschodu i północnego-wschodu (tzw. ulica „Nowe Radojewo” – zapisana symbolem kG.18.11
i kG.18.12). Zapewne, z powodu lokalizacji tych źródeł hałasu poza granicami opracowania projekt
planu nie zawiera ustaleń wystarczająco chroniących obszar zabudowy mieszkaniowej i usługowej
(oświaty) – wymagających zapewnienia komfortu akustycznego w środowisku – przed uciążliwościami
akustycznymi od tych dróg. Należy oczekiwać, że wymagane warunki akustyczne w środowisku
zostaną zapewnione w postępowaniach administracyjnych, związanych z uzgadnianiem projektowych
dokumentacji drogowych – na etapie projektowania i realizacji tych inwestycji.
Przyczyną występowania okresowego dyskomfortu będą również prace budowlane, związane
z realizacją nowych budynków mieszkalnych (jednorodzinnych i wielorodzinnych), budynków
usługowych, a także elementów nowego układu komunikacyjnego i sieci infrastruktury technicznej.
Na skutek prowadzonych prac budowlanych należy spodziewać się zwiększonej emisji hałasu, której
źródłem będą pracujące maszyny i urządzenia, a także zwiększonej emisji zanieczyszczeń gazowych
i pyłowych, generowanych w trakcie prowadzenia prac ziemnych. Należy jednak przypuszczać,
że prace te prowadzone będą etapowo, przede wszystkim w porze dziennej i nie będą stanowiły
47
44
uciążliwości w godzinach nocnych. Należy zaznaczyć, że z uwagi na charakter wspomnianego
oddziaływania (krótkotrwałe i chwilowe), nie przewiduje się jego istotnego wpływu na kształtowanie
lokalnego klimatu akustycznego (po zakończeniu wszelkich prac realizacyjnych oddziaływanie to
ustanie). Zasięg oddziaływania prowadzonych inwestycji budowlanych powinien być ograniczony do
granic działek budowlanych.
Analizowany projekt mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód
część A w Poznaniu, w sposób odpowiedni reguluje kwestie związane z ochroną i kształtowaniem
jakości powietrza atmosferycznego, kształtowaniem terenów zieleni, ochroną przed hałasem – od
źródeł hałasu zlokalizowanych w obszarze planu, czy ochroną wartości krajobrazowej. Wprowadzając
poszczególne ustalenia (opisane we wcześniejszych rozdziałach niniejszej prognozy), ogranicza
negatywny wpływ na jakość życia i zdrowie mieszkańców, jaki mógłby się pojawić na skutek
wprowadzenia nowego sposobu zagospodarowania w obrębie znacznej części terenów objętych
projektem mpzp. Z uwagi na obowiązywanie szczegółowych przepisów odrębnych, dla większości
terenów znajdujących się w jego granicach (w tym terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
i wielorodzinnej) nie wprowadza się ustaleń dotyczących gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki
odpadami.
Ustalenia projektu planu w sposób bezpośredni wpłyną również na zapewnienie ogólnego
poziomu bezpieczeństwa przyszłych (oraz obecnych) mieszkańców analizowanego obszaru, m.in.
poprzez stworzenie właściwego układu komunikacyjnego, zapewniającego bezpieczny dostęp do
terenów znajdujących się w granicy mpzp oraz dopuszczenie robót w zakresie rozbudowy sieci
infrastruktury technicznej, obejmującej także elementy systemu monitoringu wizyjnego oraz systemu
służb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
Reasumując, nie należy spodziewać się niekorzystnego oddziaływania na ludzi, w związku
ze zmianami dotychczasowego sposobu zagospodarowania i użytkowania dużej części terenów, jakie
zostały zaproponowane w projekcie mpzp.
6.9.
Oddziaływanie na zwierzęta
Lokalizacja nowej zabudowy mieszkaniowej i usługowej w obszarze opracowania spowoduje
ograniczenie terenów upraw polowych i nieużytków, których roślinność obecnie stanowi źródło
pokarmu dla wielu zwierząt. Efektem zmian będzie zatem pogorszenie warunków dla bytujących lub
przemieszczających się po tych terenach zwierząt. Jednocześnie realizacja ustaleń planu, chroniąca
naturalne zakrzewienia i zadrzewienia śródpolne poprzez uzupełnienie zasięgu obecnych obszarów
leśnych, z zachowaniem ciągłości z istniejącymi lasami w gminie Suchy Las, spowoduje powiększenie
zbiorowisk z roślinnością stanowiącą naturalne źródło pożywienia zwierząt i stworzy nowe miejsca do
bytowania i rozmnażania się tutejszej fauny. Przekształcenia monotonnych roślinnie terenów upraw
rolnych w tereny leśne i tereny zieleni będą miały ogromne znaczenie dla zachowania, a być może
i polepszenia, warunków do bytowania zwierząt. Proponowane tereny lasów 1ZL i 3ZL w połączeniu
z
terenami
zieleni
2Z
i
1Z,
stanowią
ochronę
najważniejszych
korytarzy
ekologicznych
przemieszczania się dzikiej zwierzyny i ptactwa do źródeł pokarmu i wody pitnej.
Zaproponowany układ komunikacyjny, otaczający tereny lasów i zieleni powoduje, że tylko
skrawek lasu 3ZL zostaje minimalnie odseparowany od obecnie obserwowanych szlaków wędrówki
zwierzyny łownej tych okolic (w szczególności dzików, saren i ptactwa).
Inaczej w kategoriach potrzeb fauny należy rozpatrywać wyznaczone tereny zabudowy
mieszkaniowej, usługowej, infrastruktury technicznej i komunikacyjne wraz z terenami zieleni
urządzonej oraz terenem zieleni urządzonej i usług sportu i rekreacji. Flora tych terenów będzie
45
powstawała w celu spełnienia swojej użytkowej funkcji, służącej przede wszystkim potrzebom
mieszkańców, a nie bytującej obecnie na tym terenie faunie. Wymóg udziału powierzchni biologicznie
czynnej w powierzchni działki budowlanej oraz zapis dla terenów ZP/US, ZP i Z, dopuszczający
lokalizację urządzeń wodnych, może przyczynić się do stworzenia nowych siedlisk dla fauny (np. oczek
wodnych, sztucznych cieków) i stać się kolejnym dostępnym źródłem wody. Biorąc pod uwagę,
że tereny rolne były poddawane planowanym regularnym zabiegom agrotechnicznym, ilość
i różnorodność zwierząt, każdorazowo zmieniała się, dostosowując do aktualnych upraw. Zatem skład
gatunkowy był, w pewnym stopniu, ograniczony. Pojawiały się gatunki zwierząt (szkodników upraw),
które żywiły się danymi roślinami charakterystycznymi dla danych upraw. W efekcie realizacji planu,
różnorodność wprowadzonych zazwyczaj wieloletnich nasadzeń drzew, krzewów i bylin, może
przyczynić się do ustabilizowania składu gatunkowego zwierząt w poszczególnych gromadach
i utrwalić zależności w środowisku wytworzonym przez człowieka (antropogenicznym) ze środowiskiem
pierwotnym sąsiadującym z zabudową.
Zapisy projektu planu, skutkujące wzbogaceniem terenów zabudowanych o zieleń urządzoną
ZP, ZP/US, sprzyjać będą zasiedlaniu tych terenów przez gatunki przystosowane do obecności
i działalności człowieka. Na możliwość ich pojawiania się w nowych miejscach niewątpliwie będzie
miało też wpływ stosowanie generalnie zakazu stawiania ogrodzeń pełnych i ogrodzeń z betonowych
elementów prefabrykowanych. Korzystnym z punktu widzenia bezpieczeństwa funkcjonowania wielu
zwierząt (głównie ptaków), wydaje się być zapis o zakazie lokalizacji nowych, napowietrznych sieci
infrastruktury technicznej.
Zagrożeniem dla zwierząt, jakie może się zwiększyć, jest towarzysząca nowym inwestycjom
dodatkowa ilość samochodów, poruszających się w ramach terenu objętego opracowaniem planu.
Dodatkowa zabudowa i idąca za tym dodatkowa ilość pojazdów, zwiększy prawdopodobieństwo
eliminacji lub ograniczy liczebność i skład pewnych gatunków fauny tego terenu.
Podsumowując, realizacja ustaleń planu wpłynie bezpośrednio na zmianę dróg wędrówek
zwierzyny łownej, odbierze możliwość żerowania na uprawach rolnych, dostarczy nowych źródeł
pokarmu, jakim są nowe gatunki roślin ozdobnych oraz niezabezpieczone odpady z gospodarstw
domowych. Oddziaływanie na świat zwierzęcy powstającej zabudowy, sieci dróg oraz ich dobowego
i sezonowego użytkowania (funkcjonowania), może doprowadzić do pewnych konfliktów. Wpływ
samego człowieka na funkcjonowanie bytujących obecnie na tym terenie zwierząt będzie zależał
w dużej mierze od rygorystycznego przestrzegania zasad ochrony przyrody i świadomego działania
poza sferą samej urbanistyki.
6.10.
Oddziaływanie na dobra materialne
Realizacja ustaleń analizowanego projektu mpzp nie będzie przyczyną występowania
niekorzystnego oddziaływania na zlokalizowane w granicach omawianego obszaru dobra materialne
(pojedyncza zabudowa). Realizacja nowych inwestycji, obejmujących lokalizację nowej zabudowy,
stworzenie nowego układu komunikacyjnego oraz rozwój sieci infrastruktury technicznej, przyczyni się
natomiast do znaczącego wzrostu ilości dóbr materialnych oraz poprawy jakości życia mieszkańców
omawianego terenu.
6.11.
Oddziaływanie na obszary Natura 2000 i inne obszary chronione
46
Jak wskazano w poprzednich rozdziałach niniejszego opracowania, w obrębie analizowanego
obszaru nie są zlokalizowane obszary prawnie chronione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r.
o ochronie przyrody48, jak również obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000.
W bezpośrednim sąsiedztwie obszaru projektu mpzp zlokalizowany jest obszar mający
znaczenie dla Wspólnoty - Biedrusko PLH300001.
Nie należy się jednak spodziewać, że realizacja ustaleń projektu planu wpłynie negatywnie
na ograniczenie przestrzeni życiowej i dostępności do bazy pokarmowej występujących na terenie
Natura 2000 przedstawicieli flory i fauny. Projekt planu wprowadza zabudowę na tereny
predestynowane do zainwestowania w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania”.
Zgodnie z formularzem49, potencjalnymi głównymi zagrożeniami dla przyrody w rejonie
Biedruska są ewentualny rozwój aglomeracji miejskiej Poznania w kierunku północnym, planowana
rozbudowa sieci drogowej w okolicach Poznania, niekontrolowane zalesianie łąk i muraw stanowiących
tzw. nieużytki z punktu widzenia upraw leśnych oraz składowisko odpadów w Morasku.
Dla ochrony obszarów Natura 2000 projekt planu ogranicza w możliwie największy sposób
rozwój zabudowy mieszkaniowej na granicy z obszarem Natura 2000, wyłączając z zabudowy tereny
przeznaczone w „Studium...” pod nowe zainwestowanie (m.in. teren oznaczony w projekcie planu
symbolem 1Z). W związku z powyższym, realizacja ustaleń projektu planu nie będzie w sposób
bezpośredni wpływała na zachowanie gatunków prawnie chronionych.
Omawiany teren położony jest w granicach dawnego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego
„Morasko” w Poznaniu, który posiadał status ochronny do roku 2000 50. Wprowadzenie nowego
sposobu zagospodarowania na części terenów, znajdujących się w granicach dawnego zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego (rozwój zabudowy w obrębie całego obszaru Moraska-RadojewaUmultowa), spowodowało ich silne przekształcenie, a w konsekwencji doprowadziło do zmniejszenia
wartości przyrodniczej i ekologicznej na niektórych terenach. Niezwykle istotne jest zatem podjęcie
działań umożliwiających ochronę wyjątkowych walorów terenów znajdujących się w granicach
dawnego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Morasko”.
Reasumując, ze względu na charakter zmian w zagospodarowaniu, jakie przewiduje projekt
analizowanego mpzp, nie przewiduje się wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania
na zachowanie walorów przyrodniczych terenów dawnego zespołu przyrodniczo-krajobrazowego.
Z uwagi jednak na bliskie sąsiedztwo obszarów Natura 2000 i analizowanego obszaru można się
spodziewać wystąpienia potencjalnych pośrednich negatywnych oddziaływań w odniesieniu do
przedmiotu ochrony obszaru Natura 2000 PLH300001 Biedrusko.
6.12.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze
względu
na
położenie
geograficzne
Poznania
(znaczne
oddalenie
od
terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić należy, że realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
48
Natura 2000 Standardowy formularz danych dla obszarów specjalnej ochrony (OSO), dla obszarów spełniających kryteria
obszarów o znaczeniu wspólnotowym (OZW) i dla specjalnych obszarów ochrony (SOO) – obszar PLH300001 Biedrusko
50
zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Morasko” został powołany Uchwałą nr CV/610/94 Rady Miejskiej Poznania z dnia 10 maja
1994r. w sprawie utworzenia użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych (Dz. Urz. Woj. Pozn. Nr 12 poz.
126). Ze względu na wejście w życie ustawy z dnia 7 grudnia 2000r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody
(Dz. U. z 2001 Nr 3, poz. 21) tereny te straciły status ochronny.
49
47
6.13.
Pola elektromagnetyczne
Na skutek realizacji ustaleń projektu mpzp obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”
Radojewo Zachód część A w Poznaniu, poza naturalnie występującymi źródłami promieniowania
elektromagnetycznego, mogą pojawić się również źródła sztuczne, przede wszystkim w postaci
instalacji radiokomunikacyjnych. Omawiany projekt mpzp nie wprowadza jednak szczegółowych
ustaleń ograniczających możliwość lokalizacji oraz określających maksymalne parametry tego typu
instalacji. W związku z powyższym lokalizacja instalacji radiokomunikacyjnych odbywać się będzie
na zasadach określonych w obowiązujących przepisach odrębnych – ustawie z dnia 7 maja 2010r.
o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych
51
. Zgodnie z brzmieniem zapisów ww. ustawy,
przeznaczenie terenu na cele zabudowy wielorodzinnej, usługowe oraz leśne, nie jest sprzeczne
z lokalizacją inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej. W przypadku terenów
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej umożliwia się natomiast lokalizowanie infrastruktury
telekomunikacyjnej o nieznacznym oddziaływaniu.
Szczegółowe określenie zasięgów występowania pola elektromagnetycznego, emitowanego
przez instalacje radiokomunikacyjne (jakie mogą pojawić się w granicach mpzp), z uwagi na brak
szczegółowych informacji określających moc oraz charakterystykę promieniowania emitowanego przez
anteny, jakie zostaną w tym przypadku zastosowane, nie jest możliwe na obecnym etapie
projektowania.
Na
podstawie
informacji
zawartych
w
literaturze,
przewiduje
się
jednak,
że eksploatacja tego rodzaju instalacji nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól
elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października
2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów 52.
Zapisy analizowanego projektu mpzp odnoszą się natomiast do innych, znajdujących się
w obrębie analizowanego terenu, źródeł promieniowania elektromagnetycznego – napowietrznych linii
elektroenergetycznych. W celu ograniczenia możliwości lokalizacji tego rodzaju źródeł promieniowania,
ustalono całkowity zakaz lokalizacji napowietrznych elementów sieci infrastruktury technicznej
na terenach MN, MW, U/MW, U, ZP/US, ZP (dodatkowo zakaz lokalizacji wolno stojących stacji
transformatorowych), KDW i KDWx.
Z uwagi na powyższe, nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania pól
elektromagnetycznych na skutek realizacji ustaleń projektu miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Analiza skutków realizacji postanowień mpzp prowadzona będzie w oparciu o pomiary, oceny
i analizy wykonywane w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska 53 przez zobligowane do tego
instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny,
Prezydent miasta Poznania (będący jednocześnie starostą powiatu grodzkiego) prowadzą monitoring
poszczególnych komponentów środowiska, w zakresie określonym szczegółowo w przepisach
51
52
53
Dz. U. Nr 106, poz. 675
Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.,
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
48
odrębnych, w tym w ustawie z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony środowiska54 oraz
ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne55. Stosownie do art. 10 ust. 2 Dyrektywy 2001/42/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych
planów i programów na środowisko, dla monitoringu znaczącego wpływu na środowisko realizacji
planów możliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu uniknięcia jego
powielania. Działania ww. instytucji w zakresie monitoringu środowiska pozwolą na ocenę skutków
realizacji ustaleń mpzp i umożliwią reakcje na ewentualne negatywne zjawiska zachodzące
w środowisku przyrodniczym.
W kontekście projektowanego zagospodarowania i użytkowania terenów (rozwoju zabudowy
mieszkaniowej i usługowej) oraz ich położenia w bezpośrednim sąsiedztwie północnego klina zieleni obszaru o szczególnych wartościach przyrodniczych - szczególnie istotne wydaje się kontrola
następujących zagadnień:

sposób prowadzenia gospodarki odpadami w obrębie terenów zabudowanych, a także
kontrola
obszarów
leśnych
bezpośrednio
sąsiadujących
z
terenami
mieszkaniowymi
w zakresie powstawania nielegalnych miejsc składowania odpadów,

sposób prowadzenia gospodarki ściekowej na terenach, na których będą funkcjonować
bezodpływowe zbiorniki na ścieki bytowe, monitoring głównie w zakresie regularnego wywozu
ścieków bytowych ze zbiorników,

kontrola warunków akustycznych w środowisku od komunikacyjnych źródeł hałasu:
zlokalizowanych w obszarze planu – wzdłuż 2KD-L i 5KD-L, a także poza granicami
opracowania – w zabudowie rozmieszczonej po południowej oraz północno-wschodniej
i wschodniej stronie obszaru planu (potencjalnie zagrożonych odpowiednio przez planowaną
tzw. zewnętrzną obwodnicę drogową Poznania (symbol w Studium 56 kG.28.2), a także
istniejącą ul. Radojewo oraz projektowaną ulicę „Nowe Radojewo” (kG.18.11 i kG.18.12).
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH
W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE
Ustalenia projektu uwzględniają uwarunkowania określone dla przedmiotowego obszaru
w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania” oraz
wskazane w opracowaniu ekofizjograficznym, zwłaszcza w zakresie zachowania i ochrony terenów
współtworzących pierścieniowo-klinowy system zieleni miasta oraz utrzymania dotychczasowego
sposobu użytkowania na obszarze cennym przyrodniczo. Ponadto, rozwiązania funkcjonalnoprzestrzenne przedstawione w projekcie stanowią wypadkową kilku wariantów, rozpatrywanych
w trakcie prac projektowych nad planem. Analiza dotyczyła zasadności wprowadzenia do projektu
większej liczby terenów zabudowy usługowej i mieszkaniowej wielorodzinnej, które współtworzyć
miały obszary przestrzeni ośrodkotwórczej w środkowej części planu. Jednak z uwagi na konieczność
zapewnienia w strukturze funkcjonalnej dominującego udziału terenów zabudowy mieszkaniowej
bardziej ekstensywnej, zrezygnowano z części terenów o funkcji U i MW na rzecz terenów o funkcji
MN. Z punktu widzenia ochrony środowiska takie rozwiązania uznaje się za słuszne i bardziej
korzystne. Rozpatrywana była również zmiana funkcji terenu U/MW na teren o funkcji usługowej
(uzupełniający istniejące tereny 1,2U).
54
55
56
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska
zgodnie z art. 155a ustawy Prawo wodne
49
W celu ochrony wartościowej zieleni, występującej obecnie na obszarze projektu mpzp,
wskazano przypadek, w którym należałoby skorygować rozwiązania przestrzenne, zaproponowane
w projekcie planu. Sytuacja ta dotyczy terenu 2KD-L (ul. Poligonowej), w obrębie którego należałoby
wkomponować w projektowany szpaler drzew, a przez to zachować, rosnący dużych rozmiarów okaz
dębu szypułkowego.
Rozwiązaniem alternatywnym, które pojawiło się podczas prac nad przedmiotowym projektem
mpzp, było również wyznaczenie drogi klasy lokalnej wzdłuż zachodniej granicy terenu 21MN.
Rozwiązanie to zostało odrzucone z uwagi na jego niekorzystny wpływ na lokalną szatę roślinną.
Realizacja tego zamierzenia związana byłaby z koniecznością wycinki istniejącego pasa zadrzewień
śródpolnych.
Z uwagi na niekorzystne oddziaływanie na lokalną florę, zmianie uległa także lokalizacja
terenu oznaczonego na rysunku planu symbolem 2K, który pierwotnie zlokalizowany był w północnowschodniej części terenu 2Z.
Ponadto, jako dodatkową uwagę, możliwą do uwzględnienia w ustaleniach projektu mpzp,
wskazuje się wprowadzenie ustaleń w zakresie zasad prowadzenia na terenach przeznaczonych pod
zabudowę gospodarki wodno-ściekowej.
9.
WNIOSKI
Jak wykazano w prognozie, realizacja ustaleń projektu mpzp obszaru „Morasko – Radojewo –
Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu powodować będzie potencjalnie oddziaływania
na środowisko przyrodnicze o zróżnicowanym charakterze, intensywności oraz zasięgu przestrzennym.
Oddziaływania te będą skutkiem realizacji w granicy planu nowych inwestycji budowlanych,
elementów układu komunikacyjnego oraz obiektów i elementów sieci infrastruktury technicznej.
Projektowane w planie miejscowym rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne wpłyną na zmianę
sposobu zagospodarowania i użytkowania znacznej powierzchni obszaru planu. Zmiany te dotyczyć
będą głównie terenów położonych w środkowej i wschodniej części obszaru. Realizacja docelowego
układu urbanistycznego, zaproponowanego w projekcie mpzp, spowoduje przekształcenie otwartych
terenów rolniczych w tereny zurbanizowane, zajęte przez zabudowę mieszkaniową jednorodzinną
(MN), wielorodzinną (MW), usługową lub mieszkaniową wielorodzinną (U/MW) oraz zabudowę
usługową (U), wraz z towarzyszącymi terenem zieleni urządzonej (ZP) oraz terenem zieleni
urządzonej i usług sportu i rekreacji (ZP/US). Stworzony (niemal w całości) zostanie również układ
komunikacyjny, umożliwiający właściwą obsługę terenów znajdujących się w granicach mpzp.
W strukturze funkcjonalnej projektu planu wskazano również tereny zieleni, wyłączone
z zabudowy, w tym lasy (ZL), wskazane w zachodniej części obszaru planu oraz tereny zieleni (Z),
wyznaczone w zachodniej i południowej części.
Realizacja ustaleń projektu planu będzie wpływać na komponenty środowiska przyrodniczego
w różnym stopniu. Zestawienie przewidywanych oddziaływań, w tym oddziaływań bezpośrednich,
pośrednich, wtórnych, skumulowanych, krótkoterminowych, długoterminowych, stałych, chwilowych,
pozytywnych i negatywnych na środowisko przedstawiono w tabeli, stanowiącej załącznik nr 10 do
prognozy.
Projekt planu zawiera zapisy zapewniające ochronę istotnych elementów środowiska
przyrodniczego
i
minimalizujących
lub
ograniczających
negatywne
skutki
realizacji
planu
na środowisko przyrodnicze. Dotyczą one m.in.:

zachowania minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej w obrębie poszczególnych
terenów oraz zagospodarowania zielenią wszystkich nieutwardzonych fragmentów terenów,
50

zachowania
dotychczasowego
sposobu
użytkowania
obszarów
cennych
przyrodniczo,
wyznaczonych na rysunku planu na terenie 1Z i 2Z,

nasadzenia zieleni wysokiej na powierzchni nie mniejszej niż 15% działki budowlanej
na terenach MW,

zagospodarowania terenów ZP/US i ZP w formie parków,

lokalizacji drzew i krzewów na terenie ZP/US, dopuszczenia nasadzeń drzew i krzewów
na terenach KD-L, KD-D,

lokalizacji szpalerów drzew na terenach 2KD-L, 2KD-D, 3KD-D i 18KDW (zgodnie
z rysunkiem planu),

dopuszczenia zagospodarowania mas ziemnych powstałych podczas prac budowlanych
w granicach terenu,

zasad zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach ZP, KDW i KDWx,

zakazu stosowania pieców i trzonów kuchennych na paliwo stałe, z wyjątkiem paliw
odnawialnych z biomasy na terenach przeznaczonych pod zabudowę,

zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej na terenach MN oraz jak dla terenów zabudowy wielorodzinnej
na terenach MW,

zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów mieszkaniowousługowych – w przypadku lokalizacji lokali mieszkalnych i zabudowy zamieszkania
zbiorowego na terenie U/MW,

zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży lub terenów szpitali w miastach
i terenów domów opieki społecznej – w przypadku lokalizacji zabudowy usługowej oświatowej
lub zdrowia (wymagających ochrony akustycznej w środowisku) na terenie U/MW,

zapewnienia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku jak dla terenów zabudowy
związanej ze stałym i czasowym pobytem dzieci i młodzieży – dla terenu 2U,

dopuszczenia na terenach dróg publicznych KD-L i KD-D oraz dróg wewnętrznych KDW
lokalizacji dodatkowych, innych niż ustalone planem, elementów układu komunikacyjnego,
co oznacza umożliwienie stosowania technicznych urządzeń uspokojenia ruchu, pozwalających
na obniżanie hałasu komunikacyjnego,

dopuszczenie stosowania technicznych urządzeń uspokojenia ruchu – na terenach KDW,
KDWx.
Ponadto, projekt planu zawiera ustalenia w zakresie zakazu lub ograniczenia możliwości
lokalizacji na terenach elementów zagospodarowania dysharmonizujących walory krajobrazowe
terenów, tj.: reklamy, ogrodzenia (w tym ogrodzenia pełne i ogrodzenia z betonowych elementów
prefabrykowanych), napowietrzne elementy sieci infrastruktury technicznej, tymczasowe obiekty
budowlane oraz wolno stojące garaże jednostanowiskowe na terenach MW, U/MW i U. Szczegółowo
określa również możliwość lokalizacji szyldów.
Wprowadzenie wymienionych powyżej ustaleń, pozwoli na ograniczenie negatywnych
oddziaływań, jakie mogą się pojawić w konsekwencji wprowadzenia na znaczną część terenów
nowego
sposobu
komunikacyjnych,
zagospodarowania
elementów
sieci
i
użytkowania
infrastruktury
(pojawienie
technicznej).
się
zabudowy,
Warunkiem
szlaków
niezbędnym
dla
ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko będzie precyzyjne wyegzekwowanie
ustaleń planu miejscowego i restrykcyjne przestrzeganie przez inwestorów przepisów i wymogów
ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych.
51
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym .
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania
przestrzennego
na
środowisko
przyrodnicze,
przy
uwzględnieniu
jego
poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, warunków wodnych, różnorodności
biologicznej, krajobrazu, flory i fauny, powietrza oraz klimatu akustycznego. W niniejszym
opracowaniu wzięto również pod uwagę oddziaływanie realizacji ustaleń mpzp na ludzi, dobra
materialne,
dziedzictwo
kulturowe,
a
także
oddziaływanie
w
kontekście
emisji
pól
elektromagnetycznych.
Powyższa prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu mpzp obszaru „Morasko –
Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód część A w Poznaniu. Projekt planu miejscowego
opracowywany jest na podstawie uchwały Nr XXVII/203/IV/2003 Rady Miasta Poznania z dnia
9 września 2003r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Morasko – Radojewo – Umultowo” w Poznaniu. Planem objęto obszar położony
w północnej części Poznania (północna granica obszaru mpzp w znacznej części przebiega zgodnie
z północną granicą miasta Poznania) na zachód od ul. Radojewo, w rejonie ul. Poligonowej.
Powierzchnia obszaru objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi około 95 ha.
Prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalno-prawne,
metodologię oraz zasadność jej sporządzania. W drugiej części omówiono położenie przedmiotowego
obszaru w przestrzeni miasta, a także sposób jego obecnego sposobu zagospodarowania
i użytkowania. Scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich
wzajemne powiązania, w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne,
szatę roślinną, świat zwierzęcy, gleby czy klimat lokalny. W oparciu o dostępne informacje i analizy
dokonano również oceny stanu środowiska przyrodniczego w zakresie jakości powietrza, wód
powierzchniowych i podziemnych oraz klimatu akustycznego.
W trzeciej części prognozy zwrócono uwagę na istniejące problemy ochrony środowiska,
związane m.in. z brakiem dostępu do sieci wodociągowej, gazowej oraz sieci kanalizacji sanitarnej, co
stwarza zagrożenie dla zachowania jakości zasobów wodnych. Szczególną uwagę zwrócono
na położenie analizowanego obszaru w kontekście struktury przyrodniczej miasta (teren północnego
klina zieleni, dawny zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Morasko”) oraz sąsiedztwo terenów cennych
przyrodniczo (obszar Natura 2000 PLH 300001 Biedrusko).
W czwartej części omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano również ich powiązania
z zapisami „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”.
Wykazano także potencjalne skutki dla środowiska i przestrzeni, jakie mogą wystąpić w przypadku
braku realizacji ustaleń planu miejscowego.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne
oddziaływanie
realizacji
ustaleń
projektu
planu
na
poszczególne
komponenty
środowiska
52
przyrodniczego. Wskazano też rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień planu miejscowego, natomiast w części ósmej opisano rozwiązania alternatywne, jakie
rozważano podczas prac nad projektem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
53
MPU-ORZ2/7322-246/Mah/10
6444/11
ANEKS DO
PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCEJ PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„MORASKO – RADOJEWO – UMULTOWO”
RADOJEWO ZACHÓD CZĘŚĆ A W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR AGATA CHĘCIŃSKA
POZNAŃ, WRZESIEŃ 2013 R.
Niniejszy Aneks sporządza się w związku z uchwałą Nr LIV/804/VI/2013 Rady Miasta Poznania
z dnia 9 lipca 2013 r. w sprawie konieczności dokonania zmian i ponowienia procedury sporządzania
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo”
Radojewo Zachód część A w Poznaniu.
W uzasadnieniu do niniejszej uchwały wskazana została potrzeba dokonania zmian
i ponowienia procedury sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z uwagi
na konieczność przeanalizowania rozwiązań układu drogowego dla omawianego obszaru.
Zmiany w projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczą zmiany
przeznaczenia projektowanych terenów dróg publicznych na drogi wewnętrzne. Drogi, do tej pory
zdefiniowane jako publiczne i oznaczone symbolami KD-L i KD-D, zostały zmienione na drogi
wewnętrzne o oznaczeniu KDW (zgodnie z rysunkiem projektu planu, załącznik 8B Prognozy). Zmiana
ta nie dotyczy drogi do tej pory oznaczonej jako 2KD-L (ul. Poligonowej), która po omawianej zmianie
projektu planu pozostała drogą publiczną o symbolu KD-L.
Z uwagi na zmianę przeznaczenia dróg w projekcie planu, konieczna była korekta ich
szerokości w liniach rozgraniczających (zawężenie), co zostało przedstawione na rysunku projektu
planu. Nie zmieniono natomiast ich przebiegu, nie usunięto żadnej planowanej drogi, jak również nie
wprowadzono żadnych nowych szlaków komunikacyjnych.
Należy zaznaczyć, że w nowym projekcie planu nie zmieniono lokalizacji szpalerów drzew,
które w poprzednim projekcie planu znajdowały się w liniach rozgraniczających drogi 2KD-L.
Po wprowadzonych zmianach szerokości drogi, szpalery te zlokalizowane są zarówno po północnej
stronie drogi (KDL), jak również na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczonych
symbolami 22-31MN oraz na terenach zabudowy wielorodzinnej – 18-19MW. W związku z tym,
do ustaleń w zakresie zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego dla terenów
MN i MW dodano zapisy, odnoszące się do nakazu lokalizacji szpalerów drzew.
Szpalery zlokalizowane na terenach dróg oznaczonych w poprzednim projekcie planu
symbolami 2-3KD-D w wyniku zmiany przeznaczenia dróg, w obecnym projekcie planu znajdują się w
tej samej lokalizacji, ale nastąpiła zmiana oznaczenia dróg na 24-25KDW.
Z uwagi na zmianę układu skrzyżowania drogowego w południowej części obszaru objętego
projektem planu (przed zmianą projekt planu zakładał połączenie drogi, biegnącej między terenami
27MN a 2U, z terenem znajdującym się za południową granicą planu, natomiast po zmianach takiego
połączenia nie ma) tereny zieleni 3Z i 4Z zostały połączone w jeden teren zieleni, oznaczony
symbolem 3Z.
Należy podkreślić, że przedmiotowa zmiana nie skutkuje zmianą przebiegu ani
wprowadzeniem żadnych nowych dróg, a jedynie ingeruje w szerokość w liniach rozgraniczających,
co nie wpłynie w sposób istotny na zakres oddziaływań projektu planu na środowisko, jaki został
przedstawiony w Prognozie oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego obszaru „Morasko – Radojewo – Umultowo” Radojewo Zachód
część A w Poznaniu z lipca 2012 r. Zmiany w tekście projektu planu mają jedynie charakter
redakcyjny, wynikający z przedstawionych powyżej zmian oznaczenia i szerokości dróg.
Nie wprowadzono żadnych zmian merytorycznych, których realizacja spowodowałaby nowe znaczne
negatywne oddziaływanie ustaleń projektu planu na środowisko. W związku z tym, przyjmuje się, że
przeprowadzenie nowej procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji
planu miejscowego w pełnym wymiarze nie jest konieczne.

morasko – radojewo – umultowo - miejska pracownia urbanistyczna

Transkrypt

Podobne dokumenty

prezentacją przygotowaną przez MPU