Raport energetyczny

Raport energetyczny
Maj 2016 r.
Węgiel
Polski indeks rynku węgla
energetycznego (PLN/TONA)
194,34 zł
212,43
194,34
od lutego
2016 r.
III 2015
III 2016
-1,37 zł
Węgiel ARA (USD/TONA)
45,3 dol.
59,2
od marca
2016 r.
-0,4 dol.
45,3
IV 2016
IV 2015
Ropa
42,9 dol.
Ropa Brent (USD/BARYŁKA)
+3,1 dol.
+3,2 dol.
59,8
42,9
IV 2015
38,9 dol.
Ropa Urals (USD/BARYŁKA)
od marca
2016 r.
58,0
38,9
IV 2015
IV 2016
od marca
2016 r.
IV 2016
Gaz
Gaz na towarowej giełdzie
energii (PLN/MWH)
61,52 zł
97,9
od marca
2016 r.
IV 2015
+1,82 zł
61,52
IV 2016
12,0 euro
Gaz na giełdzie Gaspool
(EUR/MWH)
-0,1 euro
21,4
12,0
IV 2016
IV 2015
od marca
2016 r.
Paliwa
4,20 zł
Benzyna PB95 (PLN/LITR)
3,88 zł
ON (PLN/LITR)
+0,03 zł
+0,18zł
4,61
IV 2015
4,02
od marca
2016 r.
4,67
3,85
IV 2015
IV 2016
od marca
2016 r.
IV 2016
Prąd
Prąd na towarowej giełdzie energii
(PLN/MWH)
161,07 zł
2336 gwh
Obroty na giełdzie energii
elektrycznej
+236 GWh
+12,93 zł
145,45
IV 2015
161,07
od marca
2016 r.
IV 2015
IV 2016
108,71 zł
Zielone certyfikaty (PLN)
-4,89 zł
126,81
108,71
IV 2015
IV 2016
2 095
od marca
2016 r.
2336
od marca
2016 r.
IV 2016
Źródła danych:
Towarowa Giełda Energii (miesięczne
indeksy: BASE; GAS_BASE; OZEX_A);
www.polskirynekwegla.pl (indeks PSCMI 1);
Datastream (średnie miesięczne ceny węgla
ARA, ropy, paliw, gazu na giełdzie Gaspool).
Miesiąc w energetyce
postęp kluczowych inwestycji:
Elektrownia Opole (PGE): Ukończono wznoszenie chłodni
kominowej o wysokości 185,1 m. Dyrektorem Elektrowni
pozostanie Adam Żurek; wcześniej informowano, że miał go
zastąpić były sołtys Brzezi k. Opola, Tomasz Gabor. Według
komunikatu spółki z połowy marca inwestycja jest gotowa
w 37 proc.
Opole
Jaworzno
13.04
2016
19.04
2016
27.04
2016
Eksporterzy ropy nie ograniczą produkcji. Wbrew oczekiwaniom analityków spotkanie największych producentów
surowca w Dausze (Katar) nie przyniosło porozumienia. Zawetowała je Arabia Saudyjska, która zażądała
uczestnictwa Iranu w umowie, mimo że przedstawiciele
Teheranu nie brali udziału w negocjacjach. Iran nie zgodzi
się na zamrożenie produkcji, dopóki nie wróci ona do
poziomu sprzed nałożenia sankcji przez Zachód w 2012 r.
Inwestorzy uwzględniali już spodziewane porozumienie
w cenach surowca, więc oczekujemy, że dziś baryłka ropy
stanieje o kilka dolarów.
MinEner zapowiada inwestycje w elektrownie węglowe.
Szef resortu Krzysztof Tchórzewski zapowiedział, że
w ciągu najbliższych trzech latach rozpocznie się w Polsce
budowa co najmniej trzech bloków energetycznych. Priorytetem będzie rozbudowa elektrowni Ostrołęka, w której
ma powstać blok o mocy 1000 MW. Tchórzewski podkreślił, że inwestycje w elektrownie nie wykluczają rozwoju
projektów OZE. Poinformował też, że niebawem do Sejmu
trafi projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii.
MinEner utrzyma aukcje w nowelizacji prawa o OZE.
Wbrew wcześniejszym doniesieniom aukcje będą
głównym mechanizmem przyznawania dotacji. Ponadto
projekt wprowadza tzw. koszyki technologiczne, czyli
oddzielne aukcje OZE dla instalacji pracujących więcej niż
4 tys. godzin w roku, dla biogazowni i spalarni odpadów
oraz dla klastrów energetycznych. Zgodnie z projektem
ustawy prosumenci nie dostaną taryf gwarantowanych,
Polityka Insight – Raport Energetyczny Maj 2016
Elektrownia Jaworzno (Tauron): Prace na budowie nowego
bloku 910 MW obejmują obecnie budynek maszynowni
i kotłowni, budynek nastawni elektrycznej oraz chłodnię
kominową. Według komunikatu spółki z początku kwietnia
dotychczas ukończono 17 proc. inwestycji.
czyli stałych dopłat do zielonej energii z mikroinstalacji.
Nowela zostanie zgłoszona jako inicjatywa poselska, ma
wejść w życie do końca czerwca.
27.04
2016
Kaczyński chce Naimskiego jako MinEner. „Sensacyjną
informację o pierwszej dymisji w rządzie Beaty Szydło
opublikował we wtorek w Internecie tygodnik „Polityka”.
Według naszych informacji decyzji o dymisji ministra
energii nie było, ale rzeczywiście liderzy PiS o niej dyskutowali” – napisała „Rzeczpospolita”. Dymisję popierać
miał Jarosław Kaczyński, sprzeciwiła się jej premier
Szydło, która wysoko ocenia kompetencje Krzysztofa
Tchórzewskiego. Tym razem premier postawiła na swoim,
ale szef PiS nie został w pełni przekonany; na stanowisku
MinEner widziałby Piotra Naimskiego.
28.04
2016
PGNiG przejmie aktywa ciepłownicze od JSW. Na
sprzedaż zostały wystawione pierwsze aktywa walczącej
o przetrwanie Jastrzębskiej Spółki Węglowej. PGNiG
zapłaci za nie 190 mln zł. Sprzedaż Przedsiębiorstwa
Energetyki Cieplnej pozwoli spółce zrealizować m.in. budowę kotła fluidalnego w Spółce Energetycznej Jastrzębie.
Potrzebny JSW są jednak dużo większe. Spółka wykazała
w zeszłym roku 3 mld zł starty netto i do końca czerwca musi wynegocjować nowe porozumienie z bankami
w sprawie obsługi długu (1 mld zł).
05.05
2016
Upadają czeskie kopalnie węgla. Niewypłacalność ogłosiła działające na czeskim rynku spółka OKD z grupy NWR,
której rząd w Pradze odmówił bezpośredniej pomocy
2
finansowej – podała„Rzeczpospolita”. Z upadku firmy
cieszą się polskie spółki. „Zostaniemy sami na planu boju”
– podkreśla Zygmunt Łukaszczyk, prezes KHW. Entuzjazmu nie podzielają jednak eksperci, którzy podkreślają, że
polskie kopalnie wydobywają surowiec z coraz głębszych
pokładów, więc nie będą konkurencją dla taniego węgla
z Rosji.
06.05
2016
Jest plan naprawczy dla Katowickiego Holdingu Węglowego. Wyniki audytu spółki przedstawił w Katowicach
MinEner Krzysztof Tchórzewski. Wynika z nich, że KHW
wymaga dokapitalizowania ponad 500 mln zł oraz restrukturyzacji wynoszącego 3 mld zł zadłużenia, którego
obsługa kosztuje rocznie ok. 150 mln zł. Plan naprawczy
przewiduje również zwiększenie wydajność wydobycia
z 764 do co najmniej 800-900 ton węgla na jednego
pracownika rocznie. Mają to umożliwić inwestycje za pieniądze prywatnych inwestorów, m.in. Enei i Węglokoksu.
11.05
2016
Pierwsza regularna aukcja OZE odbędzie się w 2017 r.
Do końca roku, prawdopodobnie w grudniu, przeprowadzone zostaną dwie aukcje, za pomocą których
Ministerstwo Energii i Urząd Regulacji Energetyki przetestują nowy system wsparcia dla odnawialnych źródeł
energii. Będą to aukcje małe, obejmujące niewielką liczbę
podmiotów, najpewniej nakierowane na źródła biogazowe
i małe źródła fotowoltaiczne. Pierwsza regularna aukcja
zostanie przeprowadzona na początku 2017 r.
13.05
2016
Rada nadzorcza powołała nowego prezesa Lotosu. Został
nim Robert Pietryszyn, dotychczasowy p.o. prezesa spółki.
Nowym wiceprezesem ds. strategii i rozwoju został
Mateusz Bonca, wiceprezesem ds. operacyjnych – Marcin
Jastrzębski, a wiceprezesem ds. korporacyjnych – Przemysław Marchlewicz. Pietryszyn zrezygnował jednocześnie
z zasiadania w zarządzie PZU – jego miejsce zajął Andrzej
Jaworski, poseł PiS, wcześniej wymieniany jako potencjalny prezes Lotosu.
aWANSE I dYMISJE:
• Robert Pietryszyn został prezesem, a Mateusz Bonca i Marcin Jastrzębski – wiceprezesami
zarządu Grupy Lotos S.A. (paliwa). Pietryszyn i Jastrzębski zrezygnowali z zasiadania w radzie
nadzorczej spółki.
• Zbigniew Prokopowicz, Anna Kwarcińska i Michał Kozłowski zrezygnowali z zasiadania
w zarządzie Polenergia S.A. Do zarządu powołany został Bartłomiej Dujczyński.
• Tomasz Rogala został prezesem Polskiej Grupy Górniczej.
• Tomasz Gawlik został wybrany prezesem, a Robert Ostrowski, Krzysztof Mysiak i Artur Wojtków
– wiceprezesami zarządu JSW S.A. na kolejną kadencję. Nowym wiceprezesem zarządu został
Józef Pawlinów.
Polityka Insight – Raport Energetyczny Maj 2016
3
Odnawialne źródła energii
Jak rząd poprawi
ustawę o OZE
Projekt noweli utrzymuje aukcje OZE, ale
dzieli je na koszyki technologiczne. Największe
wsparcie otrzymają stacje współspalania
i biogazownie.
Robert Tomaszewski, analityk ds. gospodarczych
Aukcje dla sześciu koszyków technologicznych. Aukcje mają
być przeprowadzane oddzielnie dla instalacji OZE o stopniu
wykorzystania mocy zainstalowanej większym niż 3504 MWh
rocznie (np. współspalanie), instalacji OZE wykorzystujących
odpady przemysłowe, roślinne lub zwierzęce, w tym odpady
z uzdatniania wody i oczyszczania ścieków (np. biogazownie), instalacji, w których emisja C02 jest nie większa niż
100 kg/MWh przy stopniu wykorzystania mocy zainstalowanej
większym niż 3504 MWh rocznie (np. elektrownie wodne), dla
mikroklastrów, makroklastrów oraz pozostałych źródeł (np.
farmy wiatrowe, fotowoltaika).
Znikają taryfy gwarantowane dla prosumentów. Właściciele
mikroinstalacji nie otrzymają stałych dopłat do produkowanej energii. Zamiast tego będą mogli uzyskać rabaty na zakup
prądu z sieci. Prosument będzie mógł rozliczyć różnicę między
ilością energii, którą wyprodukował, a tą, którą pobrał z sieci,
w stosunku: 1 do 0,7 – w przypadku mikroinstalacji o mocy do
7 kW; 1 do 0,5 – powyżej 7 kW; oraz 1 do 0,35 – dla mikroinstalacji, które otrzymały wsparcie ze środków publicznych. Dzięki
temu działalność prosumentów „ma nie być nakierowana na
osiąganie zysków, a jedynie na zaspokajanie własnych potrzeb
energetycznych”.
Aukcje nie będą przeprowadzane równocześnie. Ich kolejność
określi rządowe rozporządzenie. Jeśli w „wyższym” koszyku
nie zostanie zagospodarowana cała pula energii przewidziana
do zamówienia w aukcji, wówczas pozostały wolumen energii
będzie mógł zostać sprzedany w aukcji w koszyku „niższym”,
czyli znajdującym się w następnej kolejności. Pierwszą aukcję
prezes Urzędu Regulacji Energetyki ma ogłosić jeszcze w 2016 r.
Oprócz tego w ramach koszyków technologicznych aukcje
będą prowadzone oddzielnie dla instalacji o mocy mniejszej
niż 1 MW oraz większej niż 1 MW.
OREO zostanie zastąpiony przez zarządcę rozliczeń. W pierwotnej wersji ustawy pieniędzmi z tzw. opłaty OZE miał
zarządzać operator rozliczeń energii odnawialnej (OREO).
Wpływy mają zasilać konta zwycięzców aukcji. Według projektu
noweli miejsce OREO zajmie zarządca rozliczeń, czyli spółka
z grupy PSE, która do tej pory zajmowała się obsługą systemu
rozliczeń w związku z ustawą o KDT. Akcje zarządcy rozliczeń
zostaną zbyte na rzecz skarbu państwa, a nadzór nad nim trafi
do MinEner. OREO, który jako oddzielny podmiot działał od
grudnia 2015 r., zostanie zlikwidowany 1 lipca.
Nowy gracz na rynku energii: klastry. Projekt wprowadza
definicję mikro – i makroklastra energii. To cywilnoprawne
porozumienia, do których przystąpić będą mogły m.in. osoby
fizyczne, prawne oraz jednostki naukowe oraz jednostki samorządu terytorialnego. Ich celem ma być zapewnienie samowystarczalności energetycznej przez wytwarzanie energii lub
obrót nią w ramach jednej sieci dystrybucyjnej. Mikroklaster
ma obsługiwać mniej niż 10 tys. odbiorców przyłączonych do
jednego systemu dystrybucyjnego na terenie jednej gminy.
Z kolei makroklaster – mniej niż 50 tys. odbiorców w granicach powiatu.
Polityka Insight – Raport Energetyczny Maj 2016
Co dalej
Projekt został zgłoszony jako inicjatywa poselska
i ma wejść w życie 1 lipca. O ostatecznym kształcie
regulacji zdecydują rozporządzenia wykonawcze. Do 31 sierpnia rząd określi maksymalną ilość
i wartość energii z OZE, jaka zostanie rozdysponowana w 2016 r., oraz ustali w oddzielnym rozporządzeniu kolejność przeprowadzania aukcji. Nie
później niż 30 dni przed rozpoczęciem pierwszego
przetargu MinEner określi w rozporządzeniu ceny
referencyjne, czyli maksymalne ceny, za jakie może
zostać sprzedana energia z OZE w czasie aukcji.
Pierwsza aukcja odbędzie się do końca tego roku.
4
rynek energii
Jakie sposoby wspierania
elektrowni działają w Europie
Komisja Europejska wskaże, które modele rynku mocy
są zgodne z prawem unijnym, a które zakłócają rynek.
Robert Tomaszewski, analityk ds. gospodarczych
Jakie modele rynku? Rynek mocy to mechanizm polegający
na wynagradzaniu elektrowni nie za wytworzoną i sprzedaną
energię, lecz za gotowość jej wyprodukowania. Takie wsparcie
stało się konieczne w związku z rozwojem OZE, które obniżyły
ceny energii w hurcie i wypychają z rynku elektrownie konwencjonalne. Niskie ceny sprawiają też, że budowa nowych
mocy stała się nieopłacalna, z kolei wyłączanie starych bloków
zagraża bezpieczeństwu energetycznemu. Z problemem tym
boryka się większość krajów Unii. Polski rząd zamierza ustanowić rynek mocy – nad konkretnym rozwiązaniem pracują
Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE).
Zobowiązania mocowe. To zdecentralizowany model rynku
mocy, który zakłada swobodny obrót tzw. certyfikatami mocowymi. Wystawiają je elektrownie, kupują duzi konsumenci
oraz firmy handlujące energią, a cenę określa rynek. Koszty
przenoszone są w cenach sprzedaży energii elektrycznej na
odbiorców detalicznych – mechanizm przypomina system
zielonych certyfikatów. W obrocie certyfikatami mogą brać
udział budowane dopiero elektrownie. Zobowiązania mocowe
wybrała Francja, ale nie notyfikowała ich Brukseli, przez co we
wstępnym postępowaniu KomEur uznała francuski model za
niezgodny z zasadami pomocy publicznej.
Rezerwa strategiczna. To najprostszy wariant rynku mocy:
elektrownie w rezerwie nie mogą sprzedawać prądu na rynku, są uruchamiane tylko w sytuacjach nadzwyczajnych, np.
awarii systemu. Do rezerwy trafiają zazwyczaj stare siłownie
przeznaczone do zamknięcia, a koszty ich utrzymania są
przenoszone na odbiorców. Taki model rynku mocy działa
w Szwecji, Finlandii i Holandii. W Polsce w tym roku wdrożono tzw. interwencyjną rezerwę zimną – trafiły do niej stare
elektrownie PGE i Tauronu o łącznej mocy 830 MW. Według
naszych informacji PSE zwiększy wielkość rezerwy w przyszłym roku. KomEur nie ma zastrzeżeń do tego typu wsparcia.
Aukcje mocy. To model scentralizowany. Cena mocy jest ustalana w ramach przetargu i wynika z ofert składanych przez
wytwórców – w odróżnieniu od modelu zdecentralizowanego, w przypadku którego cenę dyktuje rynek przez swobodny
obrót. Moc jest kupowana przez jeden podmiot, którym może
być specjalnie do tego powołana spółka lub operator sieci energetycznej. Koszty funkcjonowania systemu są przenoszone na
odbiorców energii. Taki system został wprowadzony w USA,
we Włoszech, w Irlandii i Wielkiej Brytanii. Aukcje mocy popiera też KomEur, która uznała, że ich wdrożenie na rynku
brytyjskim było zgodne z zasadami unijnej pomocy publicznej.
Płatności za moc. To kolejne rozwiązanie doraźne, polegające
na płaceniu czynnym elektrowniom za utrzymywanie dodatkowych mocy. Taki system wsparcia funkcjonuje w Portugalii,
Hiszpanii i Irlandii, a także w Polsce, gdzie od 2014 r. działa tzw.
operacyjna rezerwa mocy. W jej ramach wybrane przez PSE
elektrownie mogą sprzedawać prąd na rynku, a w razie spadku
cen poniżej rentowności przejść do rezerwy, za co otrzymują
płatności. Zdaniem KomEur takie wsparcie utrudnia wejście na
rynek energii nowym podmiotom. Według naszych informacji
PSE planuje od 2017 r. zwiększyć budżet rezerwy operacyjnej.
Polityka Insight – Raport Energetyczny Maj 2016
Co dalej
Dziś KomEur przedstawi wyniki badania rynków
mocy w 11 krajach Unii, w tym w Polsce. Wskaże,
które z nich powodują zakłócenia na unijnym rynku
i ewentualnie naruszają zasady pomocy publicznej.
Oba mechanizmy działające w Polsce mają charakter doraźny, a ich ocena wpłynie na kształt docelowego rynku mocy, który ma zacząć działać w 2017 r.
Według nieoficjalnych informacji KomEur będzie
rekomendowała rozwiązania zbliżone do modelu
brytyjskiego, opartego na scentralizowanych aukcjach. Niezależnie od wybranego rozwiązania Polska będzie musiała notyfikować swój rynek mocy.
5
węgiel
Co czeka Polską
Grupę Górniczą
Banki nie objęły akcji w koncernie, który
powstał na bazie Kompanii Węglowej.
Robert Tomaszewski, analityk ds. gospodarczych
Kto zrzuci się na PGG? 26 kwietnia rząd, banki, koncerny
energetyczne i związki zawodowe ustaliły warunki przejęcia
11 kopalni i czterech zakładów Kompanii Węglowej przez Polską Grupę Górniczą (PGG). Inwestorzy dokapitalizują PGG
na kwotę 2,41 mld zł, z czego 1,8 mld zł będzie stanowić wkład
gotówkowy, a resztę konwersja długu TF Silesii i Węglokoksu
na akcje nowego koncernu. PGE GiEK, Energa i PGNiG Termika wyłożą po 500 mln zł, TF Silesia – 400 mln zł, Fundusz
Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw (FIIP) – 300 mln zł,
a Węglokoks – 217 mln zł. Banki (Alior Bank, BGK, BGŻ BNP
Paribas, PKO BP, Bank Zachodni WBK) nie wejdą kapitałowo
w PGG, ale obejmą obligacje koncernu.
Banki na razie dadzą odetchnąć PGG. Wierzyciele finansowi nie
skonwertują długów Kompanii na akcje PGG, jak chciał rząd,
lecz obejmą obligacje Grupy na kwotę 1,37 mld zł. Według naszych informacji BGŻ BNP Paribas i BZ WBK obejmą papiery
na łączną kwotę 300 mln zł, reszta przypadnie na państwowe
podmioty: PKO BP, BGK i Alior Bank. Obligacje mają być spłacone w trzech transzach w latach 2019-2026 i są zabezpieczone
na majątku kopalni. Według naszych rozmówców banki będą
przyglądać się realizacji biznesplanu PGG, ale w najbliższym
czasie nie będą żądać szybszej spłaty zobowiązań.
KomEur może zakwestionować biznesplan. Do tej pory polski
rząd stał na stanowisku, że udział instytucji finansowych i spółek energetycznych w akcjonariacie koncernu jest gwarantem
akceptacji biznesplanu przez Komisję. Objęcie przez banki
obligacji PGG osłabia argument za tym, że koncern powstaje
na warunkach rynkowych, a obecność w akcjonariacie samych
państwowych spółek może dla Komisji stanowić przesłankę,
że działały one pod presją rządu. W tej sytuacji Bruksela może
uznać plan powołania PGG za niezgodny z unijnymi zasadami
pomocy publicznej. Ta decyzja zapadnie najprawdopodobniej
w lipcu.
Polityka Insight – Raport Energetyczny Maj 2016
Problem z realizacją biznesplanu. Nawet jeśli KomEur wyrazi
zgodę na przedstawiony plan, będzie on trudny do zrealizowania. PGG ma w 2017 r. obniżyć koszt wydobycia węgla z 259 do
214 zł za tonę, ale przy wysokich kosztach osobowych może się
to okazać niemożliwe. Związkowcy zgodzili się bowiem tylko
na niewielkie cięcie kosztów (około 220 mln zł oszczędności
w skali roku) i niewielką redukcję zatrudnienia – blisko 4 tys.
z ponad 32,5 tys. osób zatrudnionych w Kompanii ma skorzystać z osłon socjalnych i odejść z pracy. Jednocześnie cena
węgla w zbycie wynosi obecnie 193 zł za tonę, czyli poniżej
najniższego założonego kosztu.
Górnicy jeszcze się nie buntują. MinEner i zarząd Kompanii poszły na daleko idące ustępstwa na rzecz związkowców – zgodziły
się tylko na zawieszenie na dwa lata wypłat tzw. czternastek,
choć w pierwszej wersji porozumienia chciały zawiesić też
wypłaty nagród barbórkowych i deputatów węglowych. Rząd
może jednak zmienić stanowisko po wymianie MinEner, do
której naszym zdaniem dojdzie w najbliższym czasie pomimo
wczorajszego dementi. Jeśli Krzysztofa Tchórzewskiego zastąpi Piotr Naimski, będzie forsował twardszą restrukturyzację,
z kolei Grzegorz Tobiszowski będzie bardziej koncyliacyjny
wobec związkowców.
Co dalej
Brak prywatnych spółek w akcjonariacie PGG może
zmusić KomEur do interwencji. W pierwszym kroku
Bruksela może poprosić rząd o poszukanie niepublicznych inwestorów, a gdy to okaże się niewykonalne, odmówić akceptacji biznesplanu.
W najgorszym razie Komisja może nakazać zwrot pieniędzy zainwestowanych
przez spółki skarbu państwa, co pociągnęłoby za sobą bankructwo kopalni.
6
spółki skarbu państwa
Rosną długi w spółkach
energetycznych
Zadłużenie czterech największych spółek energetycznych
wzrosło w zeszłym roku do 57,4 mld zł. W najlepszej
sytuacji jest PGE, w najgorszej – Tauron.
Robert Tomaszewski, analityk ds. gospodarczych
PGE: dług na bezpiecznym poziomie, duże wolne środki.
Największa energetyczna grupa w Polsce zmniejszyła łączne
zadłużenie o 2 proc. względem roku 2014 do 20,87 mld zł.
Dzięki dużej skali działalności dług nie jest dla PGE znacznym
problemem – w przypadku firmy stosunek zadłużenia netto do
EBITA w 2015 r. wyniósł 0,32x (wobec – 0,13x rok wcześniej),
co jest najlepszym wynikiem wśród państwowych grup energetycznych. PGE ma zobowiązania długoterminowe o wartości
13,2 mld zł, w tym kredyty bankowe na kwotę 5,1 mld zł.
Z kolei długi krótkoterminowe to 7,58 mld zł. Koncern ma też
spośród państwowych grup energetycznych największe wolne
środki – na koniec 2015 r. wyniosły one 2,77 mld zł, ale były
o 55 proc. niższe niż rok wcześniej. Pozycja gotówkowa PGE
pogorszy się po inwestycji w Polską Grupę Górniczą.
Tauron: gwałtowny wzrost zadłużenie krótkoterminowego.
Łączne zobowiązania Tauronu zmalały o 3 proc. do 16,02 mld
zł, ale ze względu na gorsze wyniki finansowe grupy relacja
długu netto do EBITDA wzrosła z 1,8 do 2,2x, co jest najgorszym rezultatem wśród wielkiej czwórki. W 2015 r. koncern
wbrew planom nie sprzedał farm wiatrowych wartych około
1,5 mld zł, musiał przejąć nierentowną kopalnię Brzeszcze i ponieść duże wydatki na rozbudowę elektrowni Jaworzono III.
Udało mu się jednak wyemitować nowe obligacje i przekonać
banki do zwiększenia relacji długu netto do EBITDA do 3,5x.
W efekcie krótkoterminowe zobowiązania wzrosły o 154 proc.
(do 7,43 mld zł), a w tym roku firma będzie musiała oddać wierzycielom łącznie aż 3,1 mld zł. Na koniec 2015 r. Tauron miał
327 mln zł wolnej gotówki, o 76 proc. mniej niż rok wcześniej.
Polityka Insight – Raport Energetyczny Maj 2016
Enea: dług rośnie po przejęciu Bogdanki. Łączne zobowiązania spółki wzrosły w 2015 r. o blisko 80 proc. do 10,86 mld zł,
a stosunek długu netto do EBITDA wzrósł ponadtrzykrotnie
z 0,5 do 1,8, co było największym wzrostem wśród wielkiej
czwórki. Gwałtowny wzrost zadłużenia Enei to efekt emisji
obligacji, uruchomienia kolejnych transz kredytu z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (łącznie ponad 3 mld zł), a także
przejęcia długów Bogdanki (1,2 mld zł). Zdecydowana większość
zobowiązań Enei jest długoterminowa (8,45 mld zł), z czego
najwięcej przypada na obligacje (4,36 mld zł) oraz kredyty
bankowe (1,56 mld zł). Na koniec grudnia 2015 r. Enea miała
1,82 mld zł wolnej gotówki, którą zapewne w części zainwestuje
w ratowanie Katowickiego Holdingu Węglowego.
Energa: projekty węglowe podniosą zadłużenie. Zobowiązania
gdańskiej grupy wzrosły w zeszłym roku o niecały 1 proc. do
9,64 mld zł, ale ze względu na gorsze wyniki finansowe wskaźnik
długu netto do wyniku EBITDA zwiększył się z 1,65x do 1,91x –
to obecnie drugi najwyższy wynik po Tauronie. Zobowiązania
długoterminowe Energii wzrosły o 2 proc. do 7,4 mld zł, z czego
najwięcej przypadło na wyemitowane obligacje (3,11 mld zł)
i kredyty (2,47 mld zł), a krótkoterminowe spadły o 3 proc.
do 2,24 mld zł. Energa ma duże rezerwy gotówki w wysokości
1,65 mld zł (13 proc. mniej niż w 2014 r.), ale wszystko wskazuje
na to, że będzie musiała zainwestować je we wskazane przez
rząd projekty węglowe.
Co dalej
Zadłużenie państwowych grup energetycznych
będzie rosło wskutek zaangażowania kapitałowego
w ratowanie kopalń i konieczności kontynuowania kosztownych inwestycji w nowe elektrownie.
Przełoży się to na spadek wyceny giełdowej wielkiej
czwórki i straty dla akcjonariuszy. W dłuższej
perspektywie wzrosną też koszty finansowania
dłużnego spółek energetycznych. Rosnące zadłużenie i potrzeba pozyskiwania gotówki mogą
zmusić je do sprzedaży najbardziej rentownych
części majątku, np. aktywów w dystrybucji
7
PRAWO UNIJNE
Bruksela planuje reformę
gospodarowania śmieciami
Nowe prawo unijne będzie wymagać zmian w selektywnej
zbiórce śmieci i pracy sortowni i spalarni w Polsce.
Joanna Popielawska, starszy analityk ds. europejskich
Element planu Junckera. W grudniu 2015 r. KomEur przedstawiła plan budowy gospodarki o obiegu zamkniętym (circular
economy). Zamknięcie cyklu życia produktów ma przynieść
korzyści środowisku i podnieść konkurencyjność unijnej gospodarki. Komisja zajęła się najpierw gospodarką odpadami
i zaproponowała zmiany w czterech dyrektywach: w sprawie
opakowań i odpadów opakowaniowych, składowania odpadów, odpadów oraz odpadów elektrycznych i elektronicznych.
Równolegle kieruje pieniądze na transformację - z programu
Horyzont 2020 chce wydać 650 mln euro do 2017 r., a z funduszy z polityki spójności aż 5,5 mld euro do 2020 r. Projekty
związane z gospodarką o obiegu zamkniętym mogą też liczyć
na wsparcie z funduszu Junckera.
Bruksela proponuje ambitne cele recyklingu. Do 2025 r. roku
65 proc. wszystkich opakowań w Unii ma być przygotowane
do recyklingu i jemu poddane. Komisja określa też nowe cele
w odniesieniu do poszczególnych materiałów (tzw. frakcji):
drewna (60 proc.), papieru i tektury (75 proc.), metali żelaznych,
aluminium i szkła (po 75 proc.) oraz tworzyw sztucznych (55
proc.). Cele wyznaczone do 2030 r. są jeszcze ambitniejsze
- łączny poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ma
osiągnąć wtedy 75 proc. W stosunku do obowiązujących dziś
przepisów jest to wzrost o 20 pkt proc.
Mniej śmieci na wysypiskach. KomEur postuluje, by do 2030
r. państwa członkowskie przygotowały do recyklingu i poddały
mu 65 proc. śmieci z gospodarstw domowych (realizowany dziś
cel to 50 proc. do 2020 r.). Unia ma odejść przy tym od stosowanego obecnie podziału na papier, szkło, tworzywa sztuczne
i metale na rzecz jednego celu recyklingu wszystkich odpadów
komunalnych. Z drugiej strony Bruksela chce, by tylko 10 proc.
tych odpadów mogło być składowane na wysypiskach. Przy
prostej interpretacji może to oznaczać, że pozostałe 25 proc.
byłoby utylizowane przez spalanie.
Polityka Insight – Raport Energetyczny Maj 2016
Zaostrzona metoda naliczania recyklingu. Dziś państwa członkowskie różnie sprawozdają krajowe poziomy recyklingu
odpadów, Komisja dąży do ujednolicenia metodologii. Chce,
aby powstałe przy recyklingu nieczystości nie mogły przekroczyć 10 proc. masy przetwarzanych odpadów. Przepis będzie
mniej problematyczny dla państw, w których śmieci starannie
segreguje się już w domu, a nie dopiero w sortowni. W Polsce
najmniej zanieczyszczeń powstaje przy recyklingu szkła (około
10 proc.). Przy plastiku to już ponad 25 proc. W praktyce wjeżdżająca do sortowni partia plastików nie spełniałaby norm i
nie mogłaby zostać uwzględniona w celu recyklingu.
Stolice zgłaszają wątpliwości. Według propozycji Komisji
tylko sześć państw Unii otrzymałoby dodatkowo pięć lat na
likwidację wysypisk. Kraje, których nie ma na tej liście, w
tym Polska, zarzucają Brukseli, że nie uwzględniła poziomu
zamożności państw oraz ich położenia geograficznego. Podważają także zasadność określonych przez KomEur wysokich
celów recyklingu - argumentują, że takie materiały jak papier
czy tworzywo sztuczne nie mogą być przetwarzane w nieskończoność, ponieważ tracą swoje właściwości. Co więcej,
część z tych materiałów powinna być także traktowana jako
atrakcyjne źródło energii.
Co dalej
Prace nad pakietem nowych regulacji potrwają około dwa lata. Potem stolice będą musiały wdrożyć
unijne przepisy i przestawić krajowe systemy zarządzania odpadami, aby osiągnąć nowe cele recyklingu. Wyzwaniem dla Polski będzie ograniczenie
składowania śmieci na wysypiskach oraz skłonienie
konsumentów do dokładniejszej segregacji. Z drugiej strony, wciąż stosunkowo niski poziom recyklingu oznacza, że w tym sektorze jest duży potencjał
do poprawy. Reorganizacji będzie musiała ulec
selektywna zbiórka odpadów oraz praca sortowni
i spalarni - w przypadku odpadów komunalnych
dotknie to gminy. Pod koniec roku KomEur zaproponuje dyrektywę o wytwarzaniu energii ze śmieci.
8
FORESIGHT
Co dalej w energetyce
Uruchomienie terminala LNG, prace nad nowelizacją ustawy
o OZE i projekt polskiego rynku mocy – to będą najważniejsze
tematy w energetyce w najbliższych tygodniach.
18 maja w Sejmie odbędzie się pierwsze czytanie nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii. Wprowadza ona
ważne modyfikacje w systemie aukcji OZE. Projekt będzie
procedowany jako poselski - wszystko wskazuje na to, że
zostanie przyjęty w trzecim czytaniu, 20 maja. Senat zajmie
się nim najpewniej na posiedzeniu 8 i 9 czerwca i raczej nie
wniesie poprawek, gdyż odesłałoby to dokument z powrotem
do Sejmu i wydłużyło proces legislacyjny. Aby ustawa mogła
wejść w życie 1 lipca, z zachowaniem dwutygodniowego vacatio legis, prezydent Andrzej Duda będzie musiał ją podpisać
do połowy czerwca.
Pod koniec maja do użytku zostanie oddany terminal LNG.
Jeszcze w maju spółka Polskie LNG otrzyma od Urzędu
Regulacji Energetyki koncesję uprawniającą ją do bycia operatorem terminala, ważną do grudnia 2030 r. Miesiąc później rozpoczną się komercyjne dostawy skroplonego gazu do
Świnoujścia. PGNiG rozważa zamówienie pięciu ładunków
LNG w tzw. kontraktach spotowych w okresie czerwiec-lipiec.
Mają one być realizowane niezależnie od dostaw, w ramach
długoterminowego kontraktu z Qatargas – zacznie on obowiązywać w drugiej połowie lipca.
Na początku czerwca zdecyduje się przyszłość poszukiwań
gazu łupkowego w Polsce. 6 czerwca PGNiG rozpocznie zabieg szczelinowania hydraulicznego na Pomorzu, na koncesji Stara Kiszewa. Sprawdzane będą dwa odwierty: Wysin
– 2 oraz Wysin – 3; ich obsługę serwisową zapewni United
Oilfiled Services, który wykona do siedmiu szczelinowań.
Ich wyniki zdecydują o ewentualnej kontynuacji poszukiwań niekonwencjonalnych złóż gazu przez PGNiG - koncern
jest ostatnią aktywną firmą poszukującą surowca w polskich
łupkach.
16 czerwca odbędzie się w Brukseli spotkanie ministrów
energii państw członkowskich. Będą oni debatować m.in. nad
projektem rozporządzenia dotyczącego efektywności energetycznej, rozporządzeniem o środkach zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu oraz tzw. decyzją IGA ustanawiają
mechanizm wymiany informacji w odniesieniu do umów
międzyrządowych w dziedzinie energii. Omówiony zostanie
też komunikat KomEur ws. rozwoju rynku LNG oraz magazynów gazu, a także komunikat o strategii Unii w zakresie
ogrzewania i chłodzenia.
Do końca czerwca do Sejmu ma trafić ustawa wprowadzająca
rynek mocy. Tworzy ona system wsparcia, w ramach którego
elektrownie będą otrzymywały subsydia z budżetu państwa za
samą gotowość do wyprodukowania energii, a nie jej faktyczną produkcję. Wprowadzenie rynku mocy ma stymulować
inwestycje w nowe siłownie. Prace nad systemem koordynują
Polskie Sieci Elektroenergetyczne, a jego rozwiązania mają
być wzorowane na modelu brytyjskim, czyli tzw. systemie aukcyjnym, w ramach którego oferowanym produktem będzie
dostępność mocy. Równolegle będą trwać prace nad notyfikacją sytemu w KomEur.
ważne terminy w energetyce:
18-20 maja VIII Europejski Kongres Gospodarczy w Katowicach
3 czerwca ZWZA PKM Orlen zdecyduje o podziale zysku za rok obrotowy 2015; ustali
też dzień dywidendy i termin jej wypłaty
8 czerwca ZWZA Tauronu zdecyduje o zmianach w statucie i radzie nadzorczej
Robert Tomaszewski
Analityk ds. gospodarczych
(+48) 22 436 73 14
[email protected]
Polityka Insight – Raport Energetyczny Maj 2016
9
Wiedza szyta
na miarę
Polityka Insight oferuje usługi analityczne na
zamówienie. Nasi eksperci zbadają interesujący
Cię temat i odpowiedzą na Twoje pytania.
Więcej na: www.research.politykainsight.pl
Prezentacje
tematyczne
Briefujemy zarządy firm
i banków na temat sytuacji
politycznej, perspektyw
gospodarczych i otoczenia
regulacyjnego.
Analizy
i raporty
Wykonujemy badania ilościowe
i jakościowe, zawsze zorientowane na użyteczność dla
zamawiającego. Przygotowujemy kilkustronicowe analizy.
Spotkania
eksperckie
Wspólnie z partnerami
organizujemy okrągłe stoły
lub śniadania eksperckie na
wybrany temat – ze starannie
dobranymi uczestnikami.
makroekonomia • legislacja • gospodarka • energetyka • zdrowie