Pobierz ten artykuł w PDF

Filmy Bogdana Dziworskiego na DVD z cyklu „Polska
Szkoła Dokumentu”
DVD z najważniejszymi filmami wybitnego dokumentalisty i operatora,
Bogdana Dziworskiego wydał właśnie Narodowy Instytut Audiowizualny
(NInA). To już szesnasta płyta w ramach serii „Polska Szkoła Dokumentu”.
Do sprzedaży trafiło właśnie dwupłytowe wydawnictwo DVD zawierające 11 najważniejszych filmów Bogdana
Dziworskiego, reżysera, fotografika, operatora filmowego i wykładowcy. Wśród nich m.in.: „Krzyż i topór”, „Hokej”, „Kilka
opowieści o człowieku”, „Fechmistrz”.
Dziworski początkowo zajmował się fotografią, a po ukończeniu studiów operatorskich w łódzkiej szkole filmowej, w 1973
roku zadebiutował jako reżyser form dokumentalnych. „Wszystkie te rodzaje aktywności – fotografowanie, operatorstwo,
reżyseria – łączą się w jego twórczości, którą trzeba nazwać poezją” – mówi Tadeusz Sobolewski, redaktor serii DVD, w
ramach której ukazuje się płyta. „Jego własne filmy nie przypominały niczego, co było dotąd w polskim dokumencie. Nie
opierały się na literackim koncepcie, nie miały też genezy socjologicznej. Obywały się przeważnie bez słowa. Te filmy –
określane jako poetyckie dokumenty kreacyjne – niczego nie komentują, jedynie przedstawiają. Z tego patrzenia wynika
historia człowieka, dramat, metafora”. „Ja nie używam słów w filmie – mówi Dziworski – u mnie sam obraz ciągnie akcję”.
W jego filmach odbija się duch czasów, w których powstawały „(…) lata 70., rozpędzone, wychylone w niewiadomą
przyszłość, pełne dynamiki i społecznych cudów”. O wyjątkowym filmowym spojrzeniu Bogdana Dziworskiego pisał także
Tadeusz Konwicki, określając jego sztukę jako „poezję, której treścią jest forma, sam sposób patrzenia”. „Czegoś równie
pięknego i poruszającego nie widziałem od lat” – wspominał.
Pełna lista filmów udostępnionych w wydawnictwie:
KRZYŻ I TOPÓR 1973
PODRÓŻE GEORGA PHILIPPA TELEMANNA Z ŻAR DO PSZCZYNY 1974
PIĘCIOBÓJ NOWOCZESNY 1975
HOKEJ 1976
ARENA ŻYCIA 1979
FECHTMISTRZ 1980
SCENY NARCIARSKIE Z FRANZEM KLAMMEREM 1980
WDECH-WYDECH 1981
KILKA OPOWIEŚCI O CZŁOWIEKU 1983
SZAPITO1984
PLUS MINUS, CZYLI PODRÓŻE MUCHY NA WSCHÓD 2015
oraz
DODATEK: Trailer nowego filmu, w trakcie realizacji
„Bogdan Dziworski. Polska Szkoła Dokumentu” to 16 album ukazujący się w ramach cyklu albumów DVD, prezentujących
dokonania najważniejszych przedstawicieli polskiego kina dokumentalnego. Jej wydawanie Narodowy Instytut
Audiowizualny rozpoczął jeszcze jako Polskie Wydawnictwo Audiowizualne. Redaktorem serii jest Tadeusz Sobolewski. Do
tej pory ukazały się płyty poświęcone twórczości m.in.: Andrzeja Munka, Kazimierza Karabasza, Władysława Ślesickiego,
Krzysztofa Kieślowskiego, Marcela Łozińskiego, Pawła Łozińskiego, Marka Piwowskiego, Andrzeja Titkowa i Marcina
Koszałki.
Do każdego z filmów przygotowano napisy w pięciu wersjach językowych: angielskiej, francuskiej, rosyjskiej, polskiej i
niemieckiej.
Album trafił do sprzedaży w sklepie internetowym Narodowego Instytutu Audiowizualnego, niebawem ukaże się również
w sklepach stacjonarnych w całej Polsce.
BOGDAN DZIWORSKI
Reżyser, fotografik, operator filmowy. Rocznik 1941. Absolwent wydziału operatorskiego Państwowej Wyższej Szkoły
Filmowej, Teatralnej i Telewizyjnej w Łodzi (dyplom w 1967).
Początkowo pracował jako operator w Polskiej Kronice Filmowej. Pierwsze samodzielne filmy zrealizował podczas pobytu w
Bułgarii (1968-69). Po powrocie związał się z Wytwórnią Filmów Oświatowych, gdzie swoje kreacyjne, poetyckie, nie
mieszczące się w formule dokumentu filmy realizowali: Wojciech Wiszniewski, Zbigniew Rybczyński, Andrzej Barański,
Piotr Szulkin.
W latach 70./80. Dziworski zrealizował w WFO kilkanaście filmów, które, począwszy od „Pięcioboju nowoczesnego” i
„Hokeja” zdobywały światowy rozgłos. Zawody sportowe i cyrk były dla niego pretekstem do „opowieści o człowieku”. Taki
tytuł – „Kilka opowieści o człowieku”- nosi film, uznawany za jego arcydzieło. Równocześnie odnosił sukcesy jako autor
zdjęć do filmów fabularnych, ale tylko takich, w których reżyserzy zostawiali mu wolną rękę, jak Grzegorz Królikiewicz w
słynnym „Na wylot” (1972). Po roku 1990 Dziworski na 25 lat zamilkł jako reżyser. Współpracował z Pawłem Pawlikowskim
przy jego dokumentach, realizowanych dla BBC w Rosji i Serbii, oraz z Tomem Robertsem przy filmie dokumentalnym o
stalinowskim „archipelagu gułag”, opartym m.in. na „Innym świecie” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. W latach 90.
Dziworski zaczął nauczać w szkole filmowej w Katowicach (Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego). Od 2000 roku
ma tytuł profesora sztuki filmowej. Jest laureatem złotego medalu „Zasłużonego dla kultury - Gloria Artis”. W 2014 Bogdan
Dziworski na Krakowskim Festiwalu Filmowym otrzymał nagrodę życia - Smoka Smoków. Jego uczniami są m.in. Marcin
Koszałka i Paweł Dyllus. Obaj współpracowali z Dziworskim jako operatorzy przy jego najnowszym filmie ”Plus minus czyli
podróże muchy na wschód” (2015). Bogdan Dziworski rozpoczął zdjęcia do kolejnego filmu - autobiograficznej
fantasmagorii, w której zmierzy się z postacią Andy Warhola.
Data publikacji: 01 / 07 / 2016