Monika Jasielska

Monika Jasielska
Katedra i Klinika Okulistyki Uniwersyte tu Medycznego w Lublinie
Kontakt mail: monikaleszczukwp.pl
Tytuł pracy doktorskiej:
Rola
receptora
czynnika
ma rtwicy
g uza
α
Rp75
(T NFRp75)
w powstawaniu neowaskula ryzacji naczyniówkowej
Neowa skular yzacja
naczynió wko wa
występu je
w
przebiegu
wielu
schorzeń oczu, podczas których dochodzi do uszkodzenia błony Brucha.
Na jczęstsze
schorzenia,
neowaskularyzacja
(zwyrodnienie
przebi egu
na czyniówko wa
plamk i
krótkowzroczność,
w
to
związane
pasma
których
z
może
zmiany
wiekiem
naczyniaste),
rozwi jać
się
zwyrodnieniowe
-
AMD,
zapalne
wysoka
(toksoplazmoza,
toksokaroza, zespół do mnie mane j histoplazmozy oczne j i in.), genetycznie
uwarunko wane (d ystrofia żółtko wata plamki , dno żółtopla miste , druzy
tarczy
nerwu
naczyniówki ,
wzrok o wego),
przerzuto we
guzy
barwniko wego
siatkówki ),
naczyniówki,
intensywna
(zna mię
guzy
a
naczyniówki ,
n aczyniówki ,
także
naczyniak
ha marto ma
nabłonka
zmiany
pourazowe
(pęknięcie
foto ko agulacja).
Naturalny
przebieg
neowaskularyzacji naczyniówko we j je st różny w zależności od etiologii.
Na jczęście j spotykaną w praktyce okulistycznej chorobą, w które j
występu je
neo waskularyzacja
zwyrodnienia
plamki
wieloośrodkowych
naczyniówko wa,
związanego
badań
wyn ika,
z
że
jest
wiekiem
wysięko wa
( AMD).
zwyrodnienie
Z
plamki
postać
analizy
związane
z wiekiem jest główną przyczyną upośledzenia widzenia u ludzi powyżej 50
roku życia zamieszkujących kraje wysokorozwinięte . Według opracowań
Vindingta,
odsetek
chorych
dotkniętych
AMD
wzrasta
znacznie
wraz
z wiekiem od 2,3% w grupie wiekowej od 60 do 64 roku życia do 27,3%
w grupie od 75 do 80 roku życia.
Neowaskularyzacja naczyniówkowa jest rozrostem naczyń pochodzących
z naczyń włosowatych naczyniówki, które poprzez błonę Brucha przedostają
się do przestrzeni pod nabłonkiem barwnikowym siatkówki, jak i w obręb
komórek nabłonka barwnikowego siatkówki i fotoreceptorów siatkówki.
W powstawaniu neowaskularyzacji naczyniówkowej istotną rolę odgrywa
proces zapalny z udziałem czynników pro - i antyangiogennych. Na uwagę
zasługuje czynnik martwicy guza α, cytokina prozapalna, której zwiększone
stężenie stwierdzono we krwi chorych z wysiękową postacią zwyrodnienia
plamki związanego z wiekiem oraz w błonach neowaskularnych usuniętych
podczas operacji tychże chorych.
Czynnik martwicy guza α wywiera wpływ na otoczenie, łącząc się
z odpowiednim receptorem na powierzchni komórek immunokompetentnych.
Zidentyfikowano
dwa
typy
receptorów dla
czynnika
martwicy
guza
α:
TNFRp55 i TNFRp75.
Celem pracy była ocena angiogennej aktywności czynnika martwicy guza α
oraz roli jego dwu receptorów: TNFRp55 i TNFRp75 w powstawaniu
neowaskularyzacji naczyniówkowej.
Badania przeprowadzono na myszach linii C57BL6 (grupa kontrolna) oraz
myszach
transgenicznych
(TNFRp55-/-)
i
receptora
–
knockout
TNFRp75
względem
receptora
(TNFRp75 -/-).
Myszy
TNFRp55
poddawano
fotokoagulacji laserowej, a następnie dwa tygodnie po niej wykonywano
angiografię fluoresceinową.
Dwa tygodnie po fotokoagulacji laserowej z pozyskanych mysich gałek
ocznych
sporządzano
preparaty
do
ocen y
histochemicznej
i immunohistochemicznej. Analizę ekspresji białek czynnika martwicy guza α
oraz kaspazy 3 i kaspazy 8 przeprowadzono jeden dzień oraz dwa tygodnie
po fotokoagulacji laserowej.
Wykazano wzrost ekspresji czynnika martwicy guza α w eksplanta ch
naczyniówki
i
nabłonka
barwnikowego
siatkówki
myszy
poddanych
fotokoagulacji w porównaniu do zwierząt nielaserowanych. Ponadto dwa
tygodnie po fotokoagulacji laserowej u myszy TNFRp75 -/- odnotowano
istotnie statystycznie niższy poziom ekspresji TNFα w s tosunku do myszy
C57/BL6 i TNFRp55-/-.
Z przeprowadzonej analizy angiografii fluoresceinowej myszy wynika, że
przeciek fluoresceiny z ognisk neowaskularyzacji naczyniówkowej u myszy
TNFRp75-/- był mniejszy w porównaniu z pozostałymi grupami zwierząt.
Oceniane
w
barwionych
neowaskularyzacji
izolektyną
naczyniówkowej
preparatach
myszy
płaskich
TNFRp75 -/-
były
ogniska
istotnie
statystycznie mniejsze w porównaniu do pozostałych grup zwierząt (p<0,001).
Natomiast u myszy TNFRp55-/- ogniska neowaskularyzacji naczyniówkowej
były większe w stosunku do myszy grupy kontrolnej (p<0,001). Podobnie
w barwionych hematoksyliną i eozyną preparatach parafinowych powierzchnia
naczyniówkowej
neowaskularyzacji
myszy
TNFRp75 -/-
była
mniejsza
w porównaniu do pozostałych grup myszy. Ponadto myszy TNFRp75-/-,
w przeciwieństwie do myszy B57/BL6 i TNFRp55-/-, prezentowały skąpsze
unaczynienie
zmian,
co
uwidoczniono
w
barwieniu
z
czynniki em
von
Willebrandta.
W badanym materiale stwierdzono, że odsetek powierzchni ogniska
neowaskularyzacji naczyniówkowej zajmowany przez F4/80 -dodatnie komórki
(komórki mikrogleju siatkówki, makrofagi) był istotnie statystycznie mniejszy
u myszy TNFRp75-/- w porównaniu do myszy pozostałych grup (p<001). Poza
tym
obserwowano
bardzo
intensywne
zabarwienie
komórek
w reakcji
z przeciwciałami anty-F4/80 w obszarze neowaskularyzacji naczyniówkowej
myszy
C57/BL6
i
TNFRp55-/-,
podczas
gdy
u
myszy
TNFRp75-/-
intensywność zabarwienia F4/80-dodatnich komórek była mniejsza.
W pracy uzyskano istotny statystycznie wzrost ekspresji kaspazy 3
i kaspazy 8 w nabłonku barwnikowym siatkówki i naczyniówce myszy
TNFRp75-/- w porównaniu z ekspresją tych białek u myszy grupy kontrolne j
i TNFRp55-/- (p<0,001).
Wykazano także obecność komórek apoptycznych w obrębie ognisk
neowaskularyzacji naczyniówkowej. Stwierdzono, że błony neowaskularne
myszy TNFRp75-/- cechowała istotnie statystycznie większa, w porównaniu
do myszy pozostałych grup, liczba komórek dodatnio barwiących się w teście
TUNEL (p<0,005).
Zauważono również korespondujący ze wzrostem unaczynienia ognisk
neowaskularyzacji naczyniówkowej wzrost ekspresji białka Bmx. U myszy
TNFRp55-/- obserwowano największą ekspresję białka Bmx, podczas gdy
u myszy TNFRp75-/- nie odnotowano występowania ekspresji tego białka.
Na podstawie otrzymanych wyników i ich statystycznej analizy wysunięto
następujące wnioski:
Receptory czynnika martwicy guza α: TNFRp55 i TNFRp75 biorą udział
powstawania
w patomechanizmie
neowaskularyzacji
naczyniówkowej
po laserowej fotokoagulacji u myszy, aczkolwiek ich role w tym procesie są
różne.
W przebiegu neowaskularyzacji naczyniówkowej interakcje czynnika
martwicy guza α z receptorami TNFRp55 i TNFRp75 aktywują dwi e odmienne
drogi, z których pierwsza prowadzi do apoptozy, a druga do proliferacji
i migracji komórek śródbłonka naczyń.
Wyłączenie funkcji receptora TNFRp75 może skutkować zmniejszeniem
procesu
zapalnego
oraz
ograniczeniem
powierzchni
neowaskularyzacji
naczyniówkowej, a tym samym mniejszym uszkodzeniem tkanek u cho rych
z objawową neowaskularyzacją naczyniówkową.
Przedstawione
dowody
wskazują
potencjalne
możliwości
leczenia
neowaskularyzacji naczyniówkowej, wykorzystujące wiedzę na temat roli
receptorów
TNFRp55
naczyniówko we j.
i
TNFRp75
w
powstawaniu
neowaskularyzacji
Problemat yka procesu neo waskularyzacji naczyniówko we j za jmu je
obecnie coraz więcej mie jsca w literaturze medyczne j. W iadomo, że
powsta wanie
patologicznych
naczyń
leży
u
podłoża
wielu
chorób,
a dokładne poznanie mechanizmó w p atogenezy możne być wykorzystane
w procesach zapobiegania i leczenia . Zrozumiałe je st więc dążenie do
poznania
procesów
odpowiedzialnych
za
tworzenie
patologicznego
unaczynienia tkanek.
Ze
względu
na
wzrasta jącą
liczbę
osób
w
wieku
podeszłym
i rozpoznawanie u nich no wych, dot ychczas nieznanych chorób narządu
wzroku, konieczne je st nasilenie opieki okulistycznej w środo wisku życia
tych osób. Należy do łożyć wszelkich starań, aby poprzez wdrażanie
nowych
metod
terapii, poprawić ja kość życia pacjentó w dotkniętych
zwyrodnieniem pla mki związanym z wiekie m czy innymi schorzenia mi
upośledzającymi widzenie, zmniejszyć ekono miczne i spo łeczne ko szty
inwalidztwa wzroko wego znacznego odsetka społeczeńst wa.