Czyny niedozwolone - Katedra Prawa Cywilnego UJ

Czyny niedozwolone - Katedra Prawa Cywilnego UJ

dr Bartłomiej Swaczyna
Materiały na ćwiczenia z prawa cywilnego
- Czyny niedozwolone –
1. Rodzice 12-letniej Patrycji wyjechali na miesiąc za granicę pozostawiając ją pod
opieką babci. 11 listopada 2008 r. podczas chwilowej nieobecności babci, dziewczynka
uruchomiła pralkę automatyczną nie zabezpieczając węża, którym wylewa się woda i poszła
bawić się przed domem. Woda z pralki zalała położone piętro niżej mieszkanie Feliksa. 12
listopada 2011 r. poszkodowany wytoczył powództwo przeciwko Patrycji, jej rodzicom i
babci o solidarne naprawienie szkody.
Czy żądanie Feliksa jest uzasadnione?
Por. wyrok SN z dnia 5 marca 2002 r., I CKN 1156/1999, OSP 2005, nr 1, poz. 5.
2. W trakcie zajęć w świetlicy prywatnej szkoły dziesięcioletni Krzyś zaczął bić się ze
swoim kolegą z klasy Piotrem. Obecna na sali wychowawczyni zwróciła chłopcom uwagę.
Mimo to w pewnej chwili Piotr popchnął Krzysia na szklane drzwi, które stłukły się a szkło
poraniło Krzysia, przecinając m.in. tętnicę szyjną. Tylko natychmiastowa pomoc higienistki
szkolnej uratowała chłopca od śmiertelnego wykrwawienia się, ale musiał on leżeć w szpitalu
przez trzy tygodnie.
Kto i na jakiej podstawie jest odpowiedzialny za powstałą szkodę?
3. Piętnastoletni Damian wracał z boiska do domu. Po drodze żonglował piłką z
niebywałą biegłością. W pewnej chwili postanowił zamarkować znakomite uderzenie
Cristiano Ronaldo z ostatniego meczu Relau Madryt. Niestety, potknął się i z cała siłą uderzył
w piłkę, która wgniotła drzwi stojącego pod blokiem Mercedesa. Okazało się, ze całe drzwi
wymagają lakierowania, które będzie kosztowało 1600 zł. Jerzy, właściciel Mercedesa,
zażądał odszkodowania od rodziców Damiana, powołując się przy tym na „Osiedlowy
regulamin czystości i porządku”, którego § 22 stanowił, że „za szkody wyrządzone przez
dzieci odpowiedzialni są rodzice”.
Czy żądanie Jerzego jest uzasadnione?
4. Dziesięcioletni Tadeusz odziedziczył po babci kamienicę, którą w jego imieniu
zarządzał ojciec. Pod balkonem tej kamienicy Paweł zaparkował swój samochód w miejscu,
gdzie obowiązuje zakaz zatrzymywania się i postoju. Kiedy wrócił, zastał wrak samochodu,
na którego dach spadł fragment balkonu kamienicy. Paweł zażądał od Tadeusza i jego ojca
solidarnego pokrycia kosztów naprawy auta. Ojciec Tadeusza twierdzi jednak, że ze względu
na wiek syna nie może on ponosić odpowiedzialności za powstała szkodę, a on sam jest tylko
zarządcą i również nie powinien być adresatem roszczenia Pawła.
Czy żądanie Pawła jest uzasadnione?
5. Wacław i Ryszard siedzieli na ławce w parku. Ryszard miał na kolanach laptopa, na
którym właśnie sprawdzał notowania giełdowe spółek, których akcje miał w swoim portfelu.
Nagle podbiegł do nich pies rasy amstaff, który rzucił się na Wacława. Ten ostatni nie
namyślając się wiele porwał laptopa i wyrżnął psa w łeb. Pomogło, napastnik
zdezorientowany pobiegł do następnej ławki. Podczas tego zdarzenia doszło jednak do
uszkodzenia matrycy laptopa. Wymiana i montaż kosztują ok. 1500 zł. Ryszard zażądał od
kolegi pokrycia kosztów naprawy.
Czy żądanie Ryszarda jest uzasadnione?
Por. art. 142 k.c.
6. Łukasz prowadził zakład hydrauliczny. Zatrudnił Jana, który nigdy wcześniej nie
zajmował się taką działalnością. Po tygodniu nauki Łukasz wysłał Jana do Urszuli, która
zamówiła montaż umywalki. Jan źle założył baterię w umywalce i wyciekająca z niej woda
zalała znajdujące się poniżej mieszkanie Hanny. Doszło do zniszczenia drewnianej boazerii
oraz parkietu w przedpokoju. Hanna zażądała naprawienia szkody solidarnie od Urszuli,
Łukasza i Jana. W trakcie postępowania przed sądem okazało się, że Jan wskutek zaburzeń
psychicznych jest (i był w czasie wykonywana prac u Urszuli) niepoczytalny.
Czy żądanie Hanny jest uzasadnione?
7. Stowarzyszenie prowadzące szkołę społeczną wynajęło od Grzegorza, który prowadzi przedsiębiorstwo przewozowe, autobus z kierowcą na wycieczkę. Jechali prawidłowo,
ale we mgle autobus zniszczył furmankę Zenobiusza. Zenobiusz dochodzi naprawienia
szkody solidarnie od stowarzyszenia, Grzegorza oraz kierowcy, którego Grzegorz zatrudnił na
podstawie umowy o świadczenie usług.
Czy żądania te są uzasadnione?
8. Jan miał zamiar podjąć pracę w elektrociepłowni. Podczas załatwiania formalności z
ciekawości poszedł obejrzeć swoje przyszłe miejsce pracy. W czasie, gdy znajdował się w
hali kotłów nastąpił wybuch kotła nr 2, wskutek czego Jan doznał ciężkich poparzeń i po
trzech dniach zmarł. Pozostawił niepracującą żonę i małoletnie dzieci. Komisja
powypadkowa ustaliła, że kocioł był sprawny technicznie i prawidłowo obsługiwany.
Czy rodzinie Jana przysługują jakieś roszczenia w związku z wypadkiem?
9. Halina schodziła ze schodów kładki prowadzącej na peron 2 dworca kolejowego. W
pewnym momencie została potrącona przez biegnącego do pociągu siedemnastoletniego
Wiesława. Halina straciła równowagę i upadła na schody. Ponieważ schody nie były
odśnieżone ani posypane piaskiem, Halina ześlizgnęła się z nich na peron uderzając weń
głową. W wyniku wypadku doznała urazu głowy i złamała nogę. Leżała w szpitalu przez
ponad miesiąc. W czasie pobytu w szpitalu Halinę kilkakrotnie odwiedzał mąż, który musiał
się w tym celu zwalniać z pracy. Koszt dojazdów do szpitala, utraconych dniówek, żywności
przywożonej żonie wyniósł łącznie 1200 zł.
Czy i ewentualnie od kogo Halina i jej mąż mogą dochodzić naprawienia szkód
związanych z wypadkiem?
10. X jechał rowerem przy prawej krawędzi drogi. Nagle wjechał w dziurę zalaną wodą,
której wcześniej nie zauważył. Stracił równowagę i przewrócił się na jezdnię. Wskutek
upadku X został potrącony przez nadjeżdżający z przeciwka samochód. Kierowca tego samochodu jechał prawidłowo, jednak nie zdążył uniknąć kolizji z X-em.
Kto i na jakiej podstawie ponosi odpowiedzialność za szkodę, poniesioną przez X-a?
Zob. wyrok SN z dnia 28 grudnia 1981 r., IV CR 465/81, OSN 1982, nr 5–6, poz. 88.
11. Jakub wybrał się z Henrykiem na konferencję naukową do Zamościa. Pojechali
samochodem Henryka. W zamian za podwiezienie Jakub miał pokryć koszty paliwa. Po drodze zrobiła się gęsta mgła i mimo ostrożnej jazdy samochód wjechał do przydrożnego rowu.
W trakcie wypadku został kompletnie zniszczony laptop Jakuba, wart ok. 6000 zł. Ponieważ
Henryk był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone ruchem pojazdu mechanicznego, Jakub zażądał naprawienia poniesionej szkody od ubezpieczyciela.
Czy żądanie to jest uzasadnione?
Zob. wyrok SN z dnia 17 kwietnia 1970 r., I CR 73/70. OSN 1970, nr 12, poz. 233.
12. Adam, właściciel samochodu Renault Kangoo jechał do miejscowości D. Po drodze
zabrał dwójkę dzieci, Mariolę i Stasia, czekających na spóźniającego się gimbusa. Przed
samym miastem Adam zatrzymał się przed przejazdem kolejowym bez zapór. W chwili gdy
do przejazdu zbliżał się pociąg w tył Renault uderzył Żuk należący do spółdzielni w D. Uderzone Renault wjechało na przejazd kolejowy, po czym tył pojazdu został zmiażdżony przez
pociąg. Policja ustaliła, że kierowca Żuka Jan jechał z nadmierną prędkością i nie zdążył wyhamować przed stojącym samochodem. Adam i dwójka dzieci doznali poważnych obrażeń
ciała.
Od kogo i na jakiej podstawie mogą dochodzić odszkodowania osoby poszkodowane w
wypadku?

Kazusy nr 1, 2, 8, 9 i 12 stanowią zmodyfikowane wersje kazusów z H. Nowara–Bacz, W. Kaliński, A. Matlak,
J. Pisuliński, P. Poderecki, F. Zoll, Zbiór kazusów z prawa cywilnego, Kraków 1993, s. 53 i n.