1) Ząłącznik nr 1 - *.
Transkrypt
1) Ząłącznik nr 1 - *.
Załącznik do Uchwały nr XXXVIII/284/10 Rady Gminy Przykona z dnia 24 czerwca 2010 roku PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI DĄBROWA I ZIMOTKI NA LATA 2009-2015 Dąbrowa styczeń 2009 1 SPIS TREŚCI WSTĘP I. Charakterystyka miejscowości …………………………………………………4 II. Przesłanki opracowania planu odnowy miejscowości...……………………….7 III. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości……………………9 3.1 Zasoby przyrodniczo-środowiskowe…………………...…...………………….9 3.2 Zasoby kulturowe……………………………………………………………...10 3.3 Infrastruktura techniczna…………………………………………………...…11 3.4 Gospodarka i rolnictwo………………………………………………...….…..13 IV. Mocne i słabe strony………………………………...…………………………14 V. Zadania inwestycyjne na lata 2009 – 2015…………………………………....17 VI. Przedsięwzięcia aktywizujące społeczność…………………………………...23 VII. Efekty realizowanych zadań w ramach PROW wpływających na rozwój gminy……………………………………..……………………………............24 VIII. Zarządzanie planem………………………...………………………………..25 2 WSTĘP Podstawą rozwoju miejscowości Dąbrowa i Zimotki jest dokument pn. „Plan Odnowy Miejscowości Dąbrowa i Zimotki”, która określa charakterystykę miejscowości, przesłanki opracowania planu, słabe i mocne strony, zadania inwestycyjne na lata 2009 – 2015 oraz przedsięwzięcia aktywizujące społeczność. Dokument ten poddany ocenie mieszkańców, a następnie uchwalony przez Zebranie Wiejskie zawiera wariant rozwoju. Plan Odnowy Miejscowości jest dokumentem o charakterze planowania strategicznego. Obowiązek opracowania planu wynika z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013 – działanie „Odnowa i Rozwój Wsi” i dotyczy inwestycji, których wykonanie może być dofinansowane z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Plan Odnowy jest spójny ze Strategią Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa na lata 2007-2013, ze Strategią Rozwoju Województwa Wielkopolskiego, Strategią Rozwoju Powiatu Tureckiego, Strategią Rozwoju Gminy Przykona, zatem działania zaproponowane w omawianym opracowaniu nawiązują do dokumentów strategicznych wyższego rzędu. W dalszej części opracowania przedstawiono uporządkowane wyniki prac uczestników zebrania wiejskiego. Czynnikiem mającym wpływ na kształt dokumentu jest „Charakterystyka miejscowości Zimotki i Dąbrowa” wchodzących w skład sołectwa Dąbrowa. Podstawowe informacje miejscowości zostały opracowane wg wcześniej przygotowanego schematu przy udziale mieszkańców wsi Zimotki i Dąbrowa oraz pracowników Urzędu Gminy Przykona. Istotny wpływ na odnowę sołectwa ma również inwentaryzacja zasobów miejscowości i jej mocne i słabe strony. Plan odnowy został zaplanowany na okres siedmiu najbliższych lat. W okresie tym podejmowane będą określone działania inwestycyjne a także inne o charakterze rekreacyjno - wypoczynkowym np. imprezy sportowe. 3 W tworzeniu „Planu Odnowy Miejscowości Dąbrowa i Zimotki” zostało włączonych kilkanaście osób, będących reprezentantami środowisk społecznych, mieszkańców miejscowości oraz przedstawicieli Rady Gminy i Urzędu Gminy. Plan Odnowy Miejscowości Dąbrowa i Zimotki został przyjęty do realizacji uchwałą nr 1 Zebrania Wiejskiego w dniu 26 stycznia 2009 roku i zatwierdzony Uchwałą Rady Gminy nr XXV/181/09 z dnia 12 lutego 2009r. Wprowadzono w nim zmiany, które przyjęto uchwałą nr 2 Zebrania Wiejskiego w dniu 15 października 2009 roku i zatwierdzono Uchwałą Rady Gminy nr XXXI/235/09 z dnia 26 października 2009r.. Wprowadzono w nim zmiany, które przyjęto Uchwałą nr 1 Zebrania Wiejskiego w dniu 21 czerwca 2010 i zatwierdzono Uchwałą Rady Gminy nr XXXVIII/284/10 z dnia 24 czerwca 2010r. I. Charakterystyka miejscowości MIEJSCOWOŚCI DĄBROWA I ZIMOTKI GMINA PRZYKONA POWIAT TURECKI WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Liczba mieszkańców - 83 Powierzchnia miejscowości Dąbrowa i Zimotki – 206 ha Liczba gospodarstw rolnych – 40 Liczba działek rekreacyjnych - 400 Sołtys – Mintus Józef Rada Sołecka – Bober Grażyna, Chrostek Wanda, Mintus Piotr. Grupa Odnowy Miejscowości: Lider – Mintus Piotr Członkowie – Bober Grażyna, Chrostek Wanda, Mintus Józef 4 Terytorialnie miejscowości Dąbrowa i Zimotki leżą w centrum gminy. Działalność odkrywki kopalni węgla brunatnego „Adamów” zajęła częściowo tereny na których w wyniku rekultywacji po odkrywce kopalni powstał w 2004r. Zbiornik Wodny Przykona. Budowa i rozwój kopalni wpłynęła pozytywnie na rozwój społeczno-gospodarczy tych miejscowości jak i całej gminy. Ujemne saldo migracji na terenie gminy utrzymywało się do roku 2004. Spowodowane to było likwidacją wielu wsi min. Wsi Zimotki i Słomów których mieszkańcy zostali wywłaszczeni i wysiedleni przez kopalnię a zaczęli zasiedlać tereny pobliskiej Gminy Turek. Przed likwidacją Zimotki i Słomów były dużymi miejscowościami, aktualnie pozostało kilka gospodarstw, które zostały włączone w sołectwo Dąbrowa. Pozostałe tereny zostały zrekultywowane w kierunku rolnym oraz wodnym. Miejscowości sołectwa znajdują się w odległości 3 km od drogi krajowej nr 72 Konin - Turek – Przykona - Uniejów. Zamieszkuje je 83 mieszkańców. Powierzchnia wsi wynosi ogółem 206 ha, z czego 144 ha to grunty rolne, użytki zielone 18 ha, grunty zabudowane 2 ha oraz grunty pod zabudowę letniskową 42 ha. Podstawowym źródłem gospodarki na terenie miejscowości jest rolnictwo, które zajmuje około 75 % powierzchni. Średnia wielkość gospodarstwa wynosi około 4 ha a ogólna ich liczba to 40 gospodarstw rolnych. Bogactwem naturalnym w rejonie Gminy Przykona są złoża węgla brunatnego, które zostały odkryte w latach sześćdziesiątych geolodzy z Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie szukali pokładów ropy naftowej. Natrafiono wówczas w miejscowości Józefina na pokłady węgla brunatnego. W latach 1964 – 1976 węgiel wydobywano w powstałej odkrywce „Adamów”, która w tym okresie znajdowała się na terenie Gromady Przykona, a w perspektywie na terenie miejscowości Słomów Kościelny i sołectwie Dąbrowa w miejscowościach Zimotki i Dąbrowa. W wyniku rekultywacji terenów pokopalnianych w sołectwie Dąbrowa w 2004r. powstał Zbiornik Wodny Przykona. Stanowi on główną atrakcję rekreacyjno – turystyczną Gminy Przykona. Przyczynia się on do: - rozwoju turystyki i rekreacji, 5 - zapewnia punkt czerpania wody do celów przeciwpożarowych, - stwarza warunki siedliskowe dla wielu gatunków ptactwa i ryb, - poprawia mikroklimat okolicy. Znajduje się w miejscowości Zimotki w środkowej części gminy, a jego atrakcyjność ma wpływ na rozwój turystyki i rekreacji. Na terenach rekreacyjnych znajduje się stanica harcerska, trzy pomosty, parkingi, kąpielisko strzeżone, wypożyczalnia sprzętu wodnego, mała gastronomia w sezonie letnim, domki letniskowe. W okolicach Zbiornika Wodnego ,,Przykona” znajdują się atrakcyjne tereny o powierzchni około 30 ha, które w planie zagospodarowania przestrzennego zostały przeznaczone pod zabudowę letniskową i pod usługi związane z rekreacją i turystyką. Cały kompleks terenów rekreacyjnych został uzbrojony w sieć energetyczną, wodociągową, drogę dojazdową, parkingi, sieć kanalizacyjną. W dalszym etapie przewiduje się budowę boisk do piłki nożnej, siatkówki, koszykówki, kortu tenisowego, szatni, natrysków, oświetlenia. Na gruntach położonych w sąsiedztwie Zbiornika „Przykona” rozwinęło się budownictwa letniskowe i rekreacyjne. Cały kompleks stanowi około 400 działek rekreacyjnych. W środkowej części terenu działek rekreacyjnych znajdują się działki przeznaczone pod lokalizację obiektów infrastruktury i obsługi rekreacji. Mieszkańcy miejscowości Dąbrowa i Zimotki jako główne źródło dochodów utrzymania uzyskują z pracy w gospodarstwach rolnych. Poza tym prowadzone są działalności gospodarcze tj. produkcja wyrobów sportowych „Maks – Sportlie”, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Pielęgniarek Środowiskowo-Rodzinnych oraz firma zajmująca się doradztwem. Wsie wyposażone są w infrastrukturę techniczną: energię elektryczną, telefony, Internet, wodociąg, kanalizację, drogi i parkingi znajdujące się przy zbiorniku wodnym. Na terenie miejscowości nie ma pełnej infrastruktury towarzyszącej służącej rozwojowi rekreacji i turystyki na obszarze, na którym jest położony Zbiornik Wodny Przykona jak również przy drogach prowadzących do punktu przeznaczonego w Gminie jako miejsce spotkań, wypoczynku i rozwoju sportowego i intelektualnego mieszkańców i turystów. 6 Wizja Miejscowości Dąbrowa i Zimotki to obszar przyjazny dla mieszkańców i uroczy dla gości pod względem rozwoju rekreacji i wypoczynku. II. Przesłanki opracowania planu odnowy miejscowości Opracowanie planu odnowy miejscowości to wyzwanie, przed którym stanęły wszystkie aktywne społeczności lokalne zaangażowane w działania rozwojowe podejmowane na terenie ich małych ojczyzn. Jedną z przesłanek mieszkańców sołectwa Dąbrowy jest wybudowanie ścieżki pieszo-rowerowej łączącej miejscowość Psary, Zimotki ze zbiornikiem wodnym Przykona jak również wybudowanie ścieżki z miejscami wypoczynku nad Zbiornikiem wodnym wzdłuż brzegu. Zbiornik stanowi główną atrakcję rekreacyjno – wypoczynkową Gminy Przykona oraz Powiatu Tureckiego. Plan Odnowy Miejscowości stanowi koncepcję zagospodarowania Zbiornika Przykona i terenów przyległych (Dąbrowa, Zimotki). Koncepcja ta obejmuje wykonanie szeregu inwestycji, które mają spowodować wielokierunkowe wykorzystanie zbiornika. Oprócz funkcji retencyjnej pełnił on także funkcje rekreacyjne, wypoczynkowe i turystyczne. Przy wydzielonych już działkach wybudowana została infrastruktura drogowa (inwestycja współfinansowana przez Przedakcesyjny Program SAPARD), sieć wodociągowa (współfinansowana z EFRR w ramach ZPORR, 3.1), sieć kanalizacji sanitarnej, sieć energetyczna, plaża strzeżona, pomosty. W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich planuje się budowę ścieżki pieszo-rowerowego (chodnika i ścieżki rowerowej). Gmina będzie starała się także ubiegać o środki finansowe na rozbudowę małej architektury: parkingi, ciągi pieszo-jezdne w ramach kompleksu działek, ochronne strefy zieleni, molo, slipy do 7 wodowania łódek, oświetlenie, boiska, ścieżki rowerowe i edukacyjne oraz pomieszczenia magazynowo-socjalne stanicy wodnej. Wizualizacja Zbiornika Przykona i terenów przyległych Opracowanie a następnie wdrożenie planu odnowy miejscowości wiąże się z określonymi korzyściami dla społeczności lokalnej: - możliwość korzystania z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i innych zewnętrznych źródeł finansowania działań rozwojowych; - zdynamizowanie rozwoju społeczno – gospodarczego miejscowości, dzięki pojawiającym się nowym możliwościom podejmowania działań rozwojowych; - wzrost atrakcyjności życia społeczno – kulturalnego; - wdrażanie pozytywnych zmian akceptowanych przez mieszkańców; - wzrost wartości majątku komunalnego – nieruchomości; - aktywizacja społeczności lokalnej – wzrost tożsamości z miejscem zamieszkania i stopnia integracji mieszkańców wokół działania na rzecz własnego środowiska - miejscowości; - stworzenie lokalnego forum wymiany informacji i doświadczeń, - powstanie ścieżek rowerowych i edukacyjnych, 8 - szybszy rozwój inwestycji budowlanych poprzez uzyskanie środków finansowych, - wzrost atrakcyjności rekreacyjno-sportowo-wypoczynkowej miejscowości. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości III. 3.1 Zasoby przyrodniczo – środowiskowe Granice obszaru objęte Planem Odnowy Miejscowości Dąbrowa i Zimotki pokrywają się z terenem zdegradowanym w skutek odkrywkowej działalności KWB ADAMÓW. Budowa i rozwój kopalni miały ogromny wpływ na stan środowiska naturalnego. Już pierwsze działania na rzecz odwodnienia terenu wokół Kopalni miały ogromny wpływ na stan środowiska naturalnego i spowodowały poważne zmiany w ekosystemie. W ciągu kilkunastu lat w okolicy nastąpiły poważne ubytki wody. Wyschły koryta kilku strug, w studniach znacznie obniżył się poziom wody, w pobliskim mieście Turek jeszcze na początku lat dziewięćdziesiątych odczuwano niedobór wody. W promieniu kilku kilometrów od Kopalni widoczne było wysychanie drzewostanu. Odwodnienie okolicy było najpoważniejszym ale nie jedynym negatywnym skutkiem działalności. Przeznaczenie gruntów ornych pod odkrywkę oznaczało ich utratę na długi czas i tym samym zmniejszenie areału upraw. Przekształceniu uległo ponad 1000 ha gruntów rolnych. Aktualnie znaczna część tych obszarów została poddana rekultywacji i przywrócona gminie. Tereny pokopalnianie w tej chwili są użytkowane rolniczo. Na obszarze górniczym w obrębie zwałowiska wewnętrznego odkrywki Adamów w osi starego koryta rzeki Teleszyny Środkowej w granicach Gminy Przykona zlokalizowany został Zbiornik Wodny Przykona w ramach „Programu małej retencji wód powierzchniowych na terenie województwa konińskiego”. Od strony wschodniej zbiornik otoczony jest kompleksem leśnym występującym na powierzchni 2881 ha co stanowi 26% obszaru Gminy i znajdującym się na Obszarze Chronionego Krajobrazu. Duża mozaika ekosystemów, mimo mało urozmaiconej rzeźby, wybitnie podnosi walory przyrodniczo-krajobrazowe lasów. 9 Podstawowym przeznaczeniem zbiornika jest zagospodarowanie, w regionalnym systemie małej retencji, nadwyżek wody ze zlewni rzeki Teleszyny położonej powyżej zbiornika i okresowo wód ze studni głębinowych odprowadzanych do rzeki Teleszyny. Ponadto zbiornik przyczynia się do: - poprawy mikroklimatu okolicy, - umożliwia rekreację mieszkańcom okolicznych miejscowości w tym Turku, - zapewnia punkt czerpania wody do celów przeciwpożarowych, - stwarza warunki siedliskowe dla wielu gatunków ptactwa i ryb. Parametry techniczno-eksploatacyjne zbiornika przedstawiają się następująco: -powierzchnia terenu objęta rekultywacją 242,1 ha, -powierzchnia czaszy zbiornika w granicach górnej krawędzi skarp 168,59 ha, -powierzchnia na poziomie średniego zwierciadła wody 106,00m n.p.m. 135,04 ha, -powierzchnia obrzeża czaszy zbiornika 73,51 ha, -powierzchnia wyspy ok. 3 ha, -powierzchnia wyspy powyżej poziomu maksymalnego zwierciadła wody 3,43 ha, -powierzchnia zlewni zbiornika bez zlewni Górnej Teleszyny 9,0 km2, -powierzchnia zlewni zbiornika ze zlewnią Górnej Teleszyny 204,0 km2. 3. 2 Zasoby kulturowe Historia Dąbrowa była to wieś szlachecka, którą dziedziczył Adam Kurczewski. Jego prawo do wsi zostało potwierdzone w dokumencie z 1694r. dotyczącym sporu. W latach 15111518 według Rocznika Łódzkiego z XVI wieku miejscowość Zimotki należały do parafii Słomów Kościelny. Była to parafia Kościoła Rzymsko-Katolickiego, należąca do archidiakonatu gnieźnieńskiego i dekanatu konińskiego. Parafia ufundowana przez Jakuba Solka i Wojciecha z Turku plebana Turkowskiego w 1440r. W XVII wieku nastąpił gospodarczy upadek kraju. Zwiększył się wyzysk chłopów. Wiele zniszczeń przyniósł „Potop szwedzki” także tym terenom. W okresie rozwoju gospodarki 10 folwarczno-pańszczyźnianej i wzmożeniu eksportu płodów rolnych spadły na chłopów nowe obciążenia w postaci podwód, prac przy załadunku, transporcie i flisactwie. Wśród ciężarów nałożonych na mieszkańców w 1763 r. oprócz czynszu płaconego od włóki i dwóch dni pańszczyzny wyznaczono jeszcze daniny. Wybuch pierwszej wojny światowej obudził nadzieję na odzyskanie niepodległości. Po 1918 roku zaczęto tworzyć nowe władze administracyjne na naszych terenach. Tereny Gminy Przykona weszły w skład województwa Łódzkiego. Od 1922 roku w Gminie Przykona działały szkoły jednoklasowe a od 1926 szkoła II stopnia elementarna. Cztery klasy mieściły się w różnych miejscach na wsi. Na terenie Gminy działały 4 szkoły. Jedna z nich mieściła się w miejscowości Zimotki. W czasie drugiej wojny światowej tereny miejscowości zajęte zostały przez żołnierzy Rzeszy. Niemcy sporządzili rejestr szkół i nauczycieli, którzy zostali wywiezieni do obozów. Jeden z nauczycieli ze szkoły w Zimotkach Wacław Kwiatkowski zginął w Mauthausen Gusen. W XIX wieku pojawiły się pierwsze wzmianki o węglu brunatny na terenie Gminy Przykona. W 1959r. powstało przedsiębiorstwo Kopalnia Węgla Brunatnego „Adamów”. W latach 1964 – 1976 węgiel wydobywano tylko w odkrywce „Adamów”. Prawie cały teren odkrywki w momencie jej powstania znajdował się na terenie Gromady Przykona, a w perspektywie na terenie Gromady Słomów Kościelny w tym Zimotki. Mieszkańcy miejscowości Zimotki i Słomów zostali wywłaszczeni i wysiedleni przez KWB „Adamów”. 3.3 Infrastruktura Techniczna Sieć wodociągowa Sieć wodociągowa w miejscowości Dąbrowa stanowi 3,5 km i w miejscowości Zimotki 8,9 km długości. Miejscowości zwodociągowane są w 100 %. Sołectwo Dąbrowa zaopatrywane jest w wodę przez stację wodociągową znajdującą się na jego terenie. Stacja wodociągowa w Dąbrowie wyposażona jest w system uzdatniania wody w oparciu o filtry otwarte. Pozyskanie wody surowej odbywa się ze studni 11 głębinowych podwodnymi agregatami pompowymi. Rurociągiem PCW woda surowa jest przesyłana do budynku stacji. Warunkiem uzyskania dobrej jakości wody jest utrzymanie całej objętości złoża filtracyjnego w czynnej sprawności. Zapewnia się to poprzez właściwy przebieg procesu płukania. Stacja w Dąbrowie posiada jednostopniowe pompowanie wody, tzn. pompy pobierają wodę ze studni głębinowej i podają do zbiornika wyrównawczego, skąd dalej podawana jest na filtry i kolejno do sieci wodociągowej. Stacja wodociągowa w Dąbrowie W 2004 roku stacja została gruntownie zmodernizowana, w związku z czym wyposażono ją w nowoczesne, energooszczędne urządzenia do poboru i uzdatniania wody. Wokół stacji wodociągowych wyznaczono strefę ochrony bezpośredniej, która zamyka się w granicach ogrodzenia stacji. Sieć kanalizacyjna Długość sieci kanalizacji sanitarnej w sołectwie Dąbrowa wynosi 4,9 km długości znajdującej się w miejscowości Zimotki. Kanalizacja włączona jest do oczyszczalni typu LEMNA o przepustowości 200 m3/d znajdującej się na terenie miejscowości Psary. Stanowi opatentowaną w USA technologię oczyszczania ścieków bazującą na 12 naturalnych procesach biologicznych. System LEMNA stanowi adaptację stawu ściekowego z wykorzystaniem rośliny wodnej rzęsy. Sieć kanalizacji sanitarnej została wybudowana w 2006 roku, co przyczyniło się do wzmocnienia walorów inwestycyjnych nad Zbiornikiem Wodnym Przykona. Komunikacja – drogi i chodniki Sieć komunikacyjną stanowią drogi powiatowe, drogi gminne, drogi dojazdowe i parkingi. Stan dróg klasyfikuje się na wysokim poziomie, drogi są corocznie remontowane i rozbudowywane. Podział dróg przedstawia się następująco: Drogi powiatowe o nawierzchni asfaltowej w m. Dąbrowa 1,5 km, Drogi gminne o nawierzchni asfaltowej w m. Dąbrowa 2,9 km, Drogi dojazdowe o nawierzchni żwirowej w m. Dąbrowa 4 km, Drogi gminne o nawierzchni asfaltowej w m. Zimotki 4,8 km, Parkingi nad Zbiornikiem Wodnym Przykona w m. Zimotki 3880m2 . Parkingi budowane są na terenach około zbiornikowych celem wzmocnienia walorów inwestycyjnych przyczyniających się do rozwoju rekreacji i turystyki. Leżą w sąsiedztwie kompleksu działek rekreacyjnych. Pozostała część parkingów oraz drogi dojazdowe do działek rekreacyjnych zostaną wybudowane w kolejnych latach. 3.4. Gospodarka i rolnictwo Na terenie miejscowości przeważa zabudowa zagrodowa i domki letniskowe. Ruch zabudowy letniskowej od chwili powstania Zbiornika Wodnego w 2004r. widocznie wzrósł. Na terenie miejscowości Zimotki zarejestrowana jest działalność – Doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast w miejscowości Dąbrowa zarejestrowany jest Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Pielęgniarek Środowiskowo-Rodzinnych „Spół – Med.” i zakład wytwarzania produktów sportowych „Maks – Sporline”. 13 Znaczna części ludności zatrudniona jest poza miejscowością w zakładach działających na terenie Gminy Przykona i w pobliskim mieście Turek. Działalność rolniczą prowadzi 40 gospodarstw rolnych w zakresie produkcji roślinnej, zwierzęcej. Struktura gruntów według klas bonitacyjnych przedstawia się następująco: Klasa III – 6,70 ha, Klasa IV – 27,9 ha Klasa V – 109,20 ha, Klasa VI – 62,20 ha. Przeważają tu gleby V klasy bonitacyjnej i obszarowo nie duże gospodarstwa rolne o profilu produkcji roślinnej i hodowli zwierząt. Na terenie Gminy Przykona od ponad 40 lat prowadzi się wydobycie węgla brunatnego. Działalność górnicza spowodowała z jednej strony odpływ siły roboczej i możliwość uzyskania dodatkowych dochodów przez tzw. chłoporobotników, z drugiej relatywnie wysokie dochody gminy z tytułu podatku od nieruchomości i podatku eksploatacyjnego. Możliwość pozyskiwania środków z innych źródeł niż rolnictwo oraz załamanie się koniunktury w rolnictwie i popytu na płody rolne w Polsce powoduje, ze rozwój rolnictwa nie jest zadowalający. Dlatego jednym z priorytetów jest wspieranie rolnictwa i obszarów wiejskich. IV. Mocne i słabe strony miejscowości Analiza SWOT pozwoli na podjęcie prawidłowych decyzji na podstawie posiadanych informacji. Umożliwi usystematyzowanie danych dotyczących planowanego zadania i określi właściwe kierunki rozwiązań. W literaturze spotkać można bardzo różne próby jej zdefiniowania. Przeważają przy tym ujęcia, zgodnie z którymi analiza SWOT to: - „Kompleksowa metoda służąca do badania otoczenia obszaru i analizy jego wnętrza”, - „Jedna z metod rejestracji i klasyfikacji czynników warunkujących strategię obszaru”, 14 - „Jedno z podstawowych narzędzi planowania strategicznego obszaru/ regionu, - „Metoda oceny sytuacji strategicznej obszaru/ regionu”. Analiza SWOT jest metodą analizy dokonywanej przez uczestników procesu planowania strategicznego. Zgodnie z najlepszą wiedzą uczestników warsztatów analizowane są silne i słabe strony obszaru/ regionu oraz szanse i zagrożenia zewnętrzne. Analiza SWOT została przeprowadzona przy udziale mieszkańców miejscowości . Przeprowadzona analiza SWOT pozwoliła na: - identyfikację i analizę mocnych i słabych stron miejscowości, - identyfikację i analizę szans i zagrożeń w otoczeniu miejscowości. Przeprowadzenie jej jest czynnikiem wspomagającym do prawidłowej oceny sytuacji. Mocne strony 1. Atrakcyjne położenie miejscowość w sąsiedztwie Zbiornika Wodnego 2. Bliskość obszarów krajobrazu chronionego, 3. Turystyczny potencjał lasów, 4. Lesistość gminy – 26 % powierzchni, 5. Aktualny plan zagospodarowania przestrzennego, 6. Tereny inwestycyjne przeznaczone pod rozwój rekreacji i turystyki, 7. Aktywni mieszkańcy, młodzi, wykształceni, 8. Dobre wyposażenie w podstawową infrastrukturę techniczną: wodociąg, sieci energetyczne, sieci kanalizacyjne, 9. Czyste środowisko, 10. Dobre warunki do rozwoju turystyki pieszej, rowerowej, 11. Warunki do rozwoju agroturystyki (zainteresowanie rolników), 12. Dobre warunki do wykorzystania odnawialnych źródeł energii – energia wiatrowa, biomasa, 15 13. Wysoki poziom nakładów samorządu na cele rozwojowe. Słabe strony Brak infrastruktury rekreacyjnej nad Zbiornikiem, Uzależnienie się gospodarki i rynku pracy od kopalni i elektrowni, 3. Niski przyrost naturalny, 4. Mało atrakcyjna oferta spędzania wolnego czasu, 5. Mała aktywność młodzieży w działalności na rzecz społeczności lokalnych, 6. Niskie dochody większości mieszkańców, 7. Brak wykorzystywania źródeł energii odnawialnej, 8. Zdegradowane obszary gruntów rolnych. Szanse 1. Rozwój rekreacji i turystyki, 2. Rozwój usług związanych z obsługą ruchu turystycznego, 3. Nowe miejsca pracy w usługach, 4. Stworzenie miejsc do aktywnego wypoczynku, 5. Rosnące zainteresowanie agroturystyką, 6. Rekultywacja i zagospodarowywanie terenów pokopalnianych, 7. Współpraca z gminą przy realizacji planu odnowy miejscowości, 8. Dostępność zewnętrznych środków finansowych Unii Europejskiej i krajowych wspierających rozwój obszarów wiejskich, 9. Sprzyjająca polityka regionalna, w tym adresowana do rozwoju obszarów wiejskich ze strony rządu i władz wojewódzkich. Zagrożenia 16 1. Niewystarczające fundusze na dalszy rozwój infrastruktury sportowej, społecznej i zagospodarowania terenów ważnych dla wizerunku miejscowości i funkcjonowania jej społeczności, 2. Rozwój niezrównoważony ze względu na niewystarczające środki finansowe– znacznej wielkości nowe tereny letniskowe bez odpowiedniej infrastruktury społecznej, usługowej oraz bez właściwej wielkości towarzyszących zagospodarowanych terenów sportowo-rekreacyjnych, 3. Położenie na peryferiach województwa, 4. Brak stabilizacji cen w rolnictwie oraz cen energii i paliw, 5. Niezadowolenie społeczeństwa i spadek aktywności, 6. Starzenie się społeczeństwa. V. Zadania inwestycyjne na lata 2009 – 2015 Zadania inwestycyjne zawarte w Planie Odnowy Miejscowości Dąbrowa i Zimotki mają na celu poszerzenie zasobów katalogu dostępnych dóbr. Zaopatrzenie terenów przyległych do Zbiornika Przykona w infrastrukturę towarzyszącą sprawi, że powstanie nowy obszar aktywności ekonomicznej zarówno dla mieszkańców gminy, jak i nowa oferta dla osób pragnących skorzystać z wypoczynku na terenie gminy. Proces ten zapoczątkuje restrukturyzację gospodarstw, zaczną one zmieniać swój profil z gospodarstw stricte rolniczych na agroturystyczne oraz produkujące i świadczące usługi na rzecz sektora turystycznego. Ponadto zaopatrzenie terenów inwestycyjnych i rekreacyjnych w niezbędną infrastrukturę zapewni atrakcyjność inwestycyjną gminy, która przełoży się bezpośrednio na ożywienie sytuacji społeczno-gospodarczej. Służyć temu będzie także rozwój infrastruktury turystycznej, co z kolei spowoduje, iż wydatnie wzrośnie konkurencyjność gminy na tle innych regionów, także unijnych. Wieloletni plan inwestycyjny Sołectwa Dąbrowa w skład którego wchodzą miejscowość Dąbrowa i Zimotki ma na celu prowadzenie planowanych działań inwestycyjnych w okresie 7 lat. Realizacja zadań zapewnieni możliwości rozwojowe 17 we wszystkich dziedzinach życia. Plan ten pozwoli na skuteczne poszukiwanie zewnętrznych źródeł dofinansowania inwestycji. Ciągłość realizacji inwestycji jest poparta przez Radę Gminy Przykona poprzez zabezpieczenie środków w budżecie jak również przewidywany jest udziałem środków pomocowych z funduszy Unii Europejskiej. Zadania inwestycyjne 1 Modernizacja i rozbudowa infrastruktury sportowo-rekreacyjnej w sołectwie Dąbrowa (m. Dabrowa i Zimotki) Cele: - Poszerzenie bazy sportowo-rekreacyjnej, - Zwiększenie dostępności obiektów i urządzeń sportowych dla mieszkańców, - Uzbrojenie terenów letniskowych w infrastrukturę. l.p. Nazwa zadania 1. Zagospodarowanie terenów rekreacyjno- koszt w tyś. 500 lata realizacji 2009-2015 turystycznych nad Zbiornikiem Wodnym Przykona w miejscowości Zimotki Gmina Przykona - Budowa ciągu pieszo-rowerowego w miejscowości Zimotki. Planowane przedsięwzięcie obejmuje budowę chodnika i miejsc wypoczynku oraz małej architektury. Planowana nawierzchnia chodnika to 2,5m szerokości i 1450m długości. Miejsca wypoczynku zaprojektowano w kształcie 2. okręgu o średnicy 3m. Budowa ścieżki pieszo-rowerowej Psary- 600 2009 -2015 Zimotki”. Ścieżka prowadzić będzie do Zbiornika Wodnego Przykona stwarzając warunki 18 bezpieczeństwa pieszych jak i rowerzystów korzystających m.in. z rekreacji nad 3. zbiornikiem. Budowa Stanicy żeglarsko-wędkarskiej. 1500 2012-2015 800 2013-2015 5. rekreacji i sportu na terenie gminy. Uzbrojenie terenów letniskowych nad 1500 2009-2015 6. 7. Zbiornikiem Wodnym Przykona Budowa oczyszczalni przydomowych Zagospodarowanie terenów rekreacyjno- 300 1 500 2009-2015 2009 - 2015 Projekt polega na budowie stanicy w miejscowości Dąbrowa przy zbiorniku wodnym „Przykona”, stanowiącym teren rozwoju turystyki i rekreacji. Grunty położone w sąsiedztwie Zbiornika „Przykona” zostały zagospodarowane poprzez budownictwo letniskowe i rekreacyjne, co stanowi atut do 4. realizacji projektu. Budowa kompleksu boisk w m. Zimotki przy Zbiorniku Wodnym Przykona. Kompleks sportowy wpłynie pozytywnie na rozwój turystycznych nad Zbiornikiem Wodnym Przykona w miejscowości Zimotki Gmina Przykona – pomost cumowniczy oraz pomosty rekreacyjne Zadania inwestycyjne 2 Rozbudowa i modernizacja układu komunikacyjnego w miejscowościach Dąbrowa i Zimotki Cele: − Poprawa stanu technicznego dróg, − Usprawnienie organizacji ruchu drogowego i poprawa bezpieczeństwa, 19 − Udostępnienie komunikacyjne terenów rekreacyjnych, l.p. Nazwa zadania 1. Budowa ulic miejscowości 2. i parkingów Zimotki – koszt w tyś. w 3540 lata realizacji 2009 - 2015 tereny rekreacyjne Modernizacja drogi w ciągu Psary- 450 2009-2011 Zimotki-Dąbrowa, Zadania inwestycyjne 3 Szerokopasmowy dostęp do Internetu dla mieszkańców. Cele: - Poprawa dostępności do Internetu mieszkańcom l.p. Nazwa zadania 1. Szerokopasmowy dostęp do Internetu koszt w tyś. 200 lata realizacji 2014 1. Opis planowanego do realizacji zadania w ramach PROW 2007-2013 Oś IV Leader W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 działanie osi IV LEADER realizowana będzie operacja nt. „Budowa ścieżki pieszo-rowerowej Psary-Zimotki”. W ramach tego zadania na działkach w miejscowości Psary 404/4, 465, 27 oraz w miejscowości Zimotki na działkach 640, 632, 630/1 zostanie wybudowana ścieżka pieszo-rowerowa. Ścieżka pieszo-rowerowa zaprojektowana jest wzdłuż drogi gminnej po jej lewej stronie w kierunku Zimotek w pasie drogowym o szerokości 6 m na odcinku od km 0+000 km do km 1+754. Odsunięta w odległości 2,5m od krawędzi jezdni i 1m od rowu drogowego. Szerokość ścieżki pieszo20 rowerowej 2,5 m. Powierzchnia projektowanej ścieżki wynosi 4310 m 2. Wzdłuż ścieżki zamontowane zostaną w 3 ławki stanowiące miejsca wypoczynku oraz 3 kosze. Dodatkowa zamontowana zostanie tablica – plan atrakcji turystycznych Gminy Przykona. Ścieżka prowadzić będzie do Zbiornika wodnego Przykona stanowiącego główną atrakcję rekreacyjno-turystyczną Gminy Przykona. Operacja ta przyczyni się do wzmocnienia infrastruktury gminy zwiększając jej atrakcyjność rekreacyjno – wypoczynkową w miejscowościach Psary i Zimotki. 2. Opis planowanego do realizacji zadania w ramach działania Odnowa i Rozwój Wsi PROW 2007-2013. Przedmiotem operacji jest zagospodarowanie terenów rekreacyjno – turystycznych Zbiornika Wodnego Przykona w miejscowości Zimotki, co w konsekwencji przyczyni się do wielokierunkowego wykorzystania jego walorów - pod względem rekreacyjnym, wypoczynkowym i turystycznym. Projekt stanowi integralną część przyjętej Strategii Rozwoju, zgodnie z którą gmina podejmować będzie działania zmierzające do budowania wizerunku gminy rekreacyjnej. Tereny rekreacyjne Gminy Przykona są atrakcją turystyczną mającą wpływ na rozwój obszarów wiejskich. Znajdują się one w Centrum miejscowości i skupiają w okresie letnim dużą liczbę mieszkańców gminy oraz turystów. Celem zagospodarowania terenów rekreacyjnych jest stworzenie warunków do rozwoju rekreacji i sportów wodnych w miejscowości Zimotki. Operacja zakłada budowę ciągu pieszo-rowerowego o długości 1.414 m, z dojazdem do wody o długości 43,5 m, z 6 miejscami przeznaczonymi do wypoczynku, 1 miejscem pod ognisko, 2 boiskami: do koszykówki i siatkówki oraz budowę pomostu rekreacyjnego z platformą estradową z przygotowaniem plaży i dna akwenu pod kąpielisko strzeżone. Ciąg pieszo-rowerowy wynosi 1.414 m (2,5 m szerokości), długość dojścia do Zbiornika wynosi 43,5 m (szerokość 10 m), a powierzchnia miejsc wypoczynkowych 164,85 m2. Nawierzchnia ciągu pieszo-rowerowego zostanie wykonana z kostki betonowej wibroprasowanej o grubości 6 cm podsypki piaskowej o grubości 10 cm i 21 zagęszczonego mechanicznie podłoża gruntowego Is>0,96. Obramowanie ciągu pieszo - rowerowego wykonane zostanie z obrzeża betonowego wibroprasowanego o wymiarach 5x25x100 cm o długości 3.160 m. Spadek ciągu pieszo-rowerowego wynosi 3% w kierunku Zbiornika. W projekcie przewidziano powierzchniowe odwodnienie ciągu pieszo-rowerowego na tereny zielone. Nawierzchnia dojścia do Zbornika wykonana zostanie z jednowarstwowej mieszanki żwirowo - gliniastej, rozścielanej mechanicznie o grubowści po zagęszczeniu 12 cm. Miejsca do wypoczynku zaprojektowano w kształcie okręgu o średnicy 3,0 m, utwardzone kostką betonową wibroprasowaną o grubości 6 cm. Pomost rekreacyjny z platformą estradową: • długość całkowita (w głąb jeziora) - 47,40 m • szerokość całkowita (wzdłuż linii brzegowej) - 46,00 m • długość całkowita podestów pomostu głównego - 112,00 m • szerokość podestów pomostu - 2,40 m • wymiary platformy pływającej (estradowej) - 10,0 x 6,0 m • trapy dojściowe, zawiasowe (dojście z lądu) - 6,00 x 2,40 m - 2 szt. • powierzchnia zabudowy - całkowita (wraz z trapami) - 357,60 m2 • wyniesienie pomostu nad lustrem wody (wolna burta) - 0,58 m • wyniesienie pomostu nad dnem jeziora - 3,80 – 4,20 m Trapy dojściowe, zawiasowe, pomost główny oraz platforma pływająca, zostaną wyposażone w reling drewniany od strony zewnętrznej, o długości całkowitej 140,80 mb. Ponadto wewnątrz pomostu głównego zostanie wyznaczone kąpielisko dla dzieci i dla umiejących pływać rozgraniczone liną torową o długości całkowitej 41,2 mb, stabilizowanej 5-oma bojami pozycyjnymi. W ramach budowy pomostu rekreacyjnego z platformą estradową przewiduje się wykonanie oczyszczenia plaży oraz roboty związane z wycinką roślinności oraz wymianą części gruntu w czaszy zbiornika. 22 VI. Przedsięwzięcia aktywizujące społeczność 1. Podniesienie Jakości Życia Mieszkańców Wsi Zimotki i Dąbrowa Na podniesienie jakości życia główny wpływ mają inicjatywy mieszkańców oraz aktywne wsparcie ze strony władz samorządowych. Aby potencjał mieszkańców został w pełni wykorzystany będziemy realizować zadania integrujące. Celem aktywizującym społeczność będzie: - wypromowanie miejscowości, - kultywowanie tradycji i obyczajów, - pełna integracja wielokulturowego środowiska. Do planowanych projektów zaliczamy: 1. Cykliczne imprezy rozpoczęcia i zamknięcia sezonu, 2. Oznakowanie ciekawych miejsc pod względem przyrodniczym, 3. Wytyczenie ścieżek przyrodniczo-edukacyjnych 3. Reklama promująca Zbiornik Wodny i kompleks leśny na terenie sołectwa, 4. Organizowanie zawodów sportowych sportów wodnych i lądowych. Do realizacji tych projektów wykorzystamy zaangażowanie mieszkańców, rady sołeckiej, grupy odnowy miejscowości a także wsparcie Urzędu Gminy. Realizacja projektów ma podwyższyć tożsamość i wzrost wartości życia wiejskiego. l.p. 1. Nazwa przedsięwzięcia koszt w tyś. Promocja walorów miejscowości 140 poprzez 2. organizowanie lata realizacji 2009 - 2015 imprez cyklicznych Wytyczenie ścieżek przyrodniczo – 80 2013 edukacyjnych i konnych na terenie 3. lasów Oznakowanie miejsc historyczno- 30 2014 przyrodniczych VII. Efekt realizowanych zadań w ramach PROW na rozwój gminy. 23 Do planowanych zadań w ramach PROW zaliczamy rozbudowę infrastruktury technicznej i towarzyszącej na terenach około zbiornikowych, dzięki czemu nastąpi wzrost atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej gminy. Wpłynie to na efektywne wykorzystanie turystyczno – rekreacyjnych walorów Gminy Przykona. Zaopatrzenie terenów letniskowych w infrastrukturę w zasadniczy sposób wpłynie na wzrost liczby turystów odwiedzających te tereny. Działania te muszą być jednak poparte stworzeniem sprawnego systemu promocji gminy, walory wypoczynkowe muszą być promowane, gdyż ich obecność sama nie ściągnie klientów. Dlatego też podstawowym elementem promowania zasobów gminy jest zbudowanie informującego o nich systemu. Dotarcie z ofertą do odbiorców wymaga wyjścia z nią poza teren gminy. Systematyczne pogłębianie informacji szczególnie mocno wiąże się ze stałym dopracowywaniem oferty rekreacyjno-wypoczynkowej. Zaopatrzenie w infrastrukturę turystyczną zbiornika Przykona i terenów przyległych oraz wypromowanie tych terenów spowoduje wzrost liczby podmiotów gospodarczych a co za tym idzie zwiększeniu ulegnie także poziom inwestycji, na zachodzących przemianach zyskają także istniejące podmioty, ponieważ zwiększą one swoje obroty. Dla mieszkańców gminy będzie to szansa na rozwinięcie własnej działalności lub znalezienia zatrudnienia. Dzięki temu zmniejszy się bezrobocie, strefa ubóstwa, w budżetach domowych środki ze źródeł socjalnych zostaną zastąpione wynagrodzeniami za wykonaną pracę. Zatrzymany zostanie niekorzystny trend migracji młodych, wykształconych ludzi do dużych miast, gdyż stworzone zostaną warunki do samorealizacji zawodowej w miejscu zamieszkania. Regularne i stałe zarobki spowodują podwyższenie standardu życia mieszkańców, wzrost ich aktywności i zaangażowanie w sprawy społeczności lokalnej. Ożywi się koniunktura gospodarcza i zwiększy popyt na artykuły konsumpcyjne. 24 Poprawie ulegnie także struktura wykształcenia ludności. Zamożniejsze społeczeństwo jest bardziej skłonne do podwyższania swoich kwalifikacji i zdobywania wiedzy. Jest bardziej mobilne i posługuje się nowoczesnymi technologiami uzyskiwania informacji i wiedzy. Kolejnym, ważnym celem, który zostanie osiągnięty poprzez realizację planowanych zadań jest nadanie terenom zdegradowanym nowych funkcji społeczno – gospodarczych. W okolicy, gdzie jeszcze kilka lat temu panował iście „księżycowy” krajobraz, powstanie tętniące życiem centrum, skupiające życie towarzyskie, kulturalne, służące wypoczynkowi i rekreacji, a z drugiej strony będące miejscem pracy i generowania dochodów. VIII. Zarządzanie planem Zarządzanie realizacją Planu wpływa na utrzymanie wysokiej dynamiki w całym procesie wdrażania. Małe zaangażowanie i wygasanie entuzjazmu towarzyszącego procesowi tworzenia Planu wśród mieszkańców i samorządu bez odpowiedniego systemu mogłoby doprowadzić do „Odłożenia Planu na półkę”. Tak więc system realizacji planu ma doprowadzić do: • doskonalenia istniejących i tworzenie nowych instrumentów realizacji, • monitorowanie realizacji celów i projektów, • zmiany i aktualizacja Planu. Działania realizacji Najważniejszym instrumentem na którym opiera się realizacja Planu Odnowy Miejscowości jest budżet gminy. Stopniowe tworzenie budżetu oraz wieloletni plan inwestycyjny prowadzi do usprawnienia zarządzaniem środkami publicznymi oraz tworzy czytelny obraz operacji finansowych prowadzonych przez Radę Gminy. Dynamika wdrażania Planu ma swoje znaczenie w kolejnych budżetach. Zadania 25 wynikające z Planu realizowane ze środków budżetowych można stosunkowo łatwo zidentyfikować. Ważnym działaniem jest tworzenie dobrego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości, wyzwalanie lokalnych inicjatyw gospodarczych. Takie działania satysfakcjonują mieszkańców pod względem rozwojowym, rynkowym jak i ekonomicznym co prowadzi do zwiększenia środków finansowych budżetu poprzez kolejnych podatników. Stosowanie „montażu finansowego” ma istotne znaczenie przy dużych inwestycjach, to znaczy kumulacji środków pochodzących z różnych źródeł na realizację kolejnych zadań wynikających z planu. Ważne jest także stworzenie systemu marketingu miejscowości i gminy jako całości czyli wzajemne osiągnięcia samorządu, lokalnych przedsiębiorców, organizacji społecznych, mieszkańców i zasobów. Ułatwia to i prowadzi do promocji wewnętrznej - skierowanej do mieszkańców gminy oraz zewnętrznej. Monitoring Monitoring wspomaga proces zarządzania i dostarcza informacji o postępie realizacji i efektywności wdrażania zadań wynikających z Planu - począwszy od pojedynczego projektu, poprzez cel i priorytet, a skończywszy na osiąganych efektach. W zależności od charakteru dostarczanych danych, monitoring dzielimy na rzeczowy i finansowy. Monitoring rzeczowy dostarcza danych obrazujących postęp we wdrażaniu Planu oraz umożliwiających ocenę jego wykonania w odniesieniu do celów w Planie. Dane skwantyfikowane, obrazujące postęp we wdrażaniu oraz rezultaty działań. Do rezultatów działań zaliczamy: - Wskaźniki produktu, które odnoszą się one do rzeczywistych efektów działalności. Liczone są w jednostkach materialnych, np. długość wybudowanej kanalizacji czy wodociągu, długość nowo budowanych dróg, ścieżek rowerowych czy chodników, które otrzymały pomoc, itp. 26 - Wskaźniki rezultatu natomiast odpowiadają bezpośrednim i natychmiastowym efektom wynikającym z wdrożenia Planu Odnowy. Mogą one przybierać formę wskaźników materialnych (oszczędności w zużyciu wody, skrócenie czasu podróży, zmniejszenie liczby wypadków drogowych) lub finansowych np. zwiększenie sprzedaży eksportowej firm objętych danym działaniem. - Wskaźniki oddziaływania przedstawiają konsekwencje Planu wykraczające poza natychmiastowe efekty dla bezpośrednich beneficjentów. Oddziaływanie może odnosić się do efektów związanych bezpośrednio z podjętym działaniem jak i do efektów długookresowych, oddziałujących na szerszą populację i pośrednio tylko wynikających ze zrealizowanego działania. Monitoring finansowy dostarcza nam danych związanych z finansowymi aspektami realizacji Planu, które są podstawą do oceny sprawnego wydatkowania przeznaczonych na ten cel środków. Wójt Gminy prowadzi stały monitoring finansowy podjętych zadań, sporządzane są raporty, które zostają przedstawione Radzie Gminy podczas Sesji Rady. Ocena planu odnowy Ocena planu prowadzona będzie na podstawie składanych raportów z prowadzonego, monitoringu rzeczowego i finansowego, opisu rozbieżności, jeżeli zaistnieją oraz analizą przyczyn i skutków rozbieżności. Raporty zawierać będą informacje nt. postępu realizacji planu finansowego w okresie sprawozdawczym oraz prognozę w tym zakresie na rok następny. Miernikami w prowadzonej ocenie będą wskaźniki np. nakład finansowy na 1 km wybudowanej ścieżki pieszo rowerowej. Dokładna ocena ujęta będzie w sprawozdaniu rocznym, które Wójt Gminy przedstawi Radzie Gminy podczas sesji absolutoryjnej za działania w roku poprzednim. Ocena szczegółowa zadań Wynikających z Planu nastąpi po zakończeniu i rozliczeniu inwestycji. 27 O realizacji Planu Odnowy Miejscowości będą informowani także wszyscy mieszkańcy. Informacje będą przekazywane za pośrednictwem prasy regionalnej i lokalnej oraz na tablicy ogłoszeń, stronie internetowej Urzędu Gminy oraz bezpośrednio przez władze gminy na zebraniach wiejskich. 28