2014 Zachowania ryzykowne - wyzwania profilaktyki RAMOWA

2014 Zachowania ryzykowne - wyzwania profilaktyki RAMOWA

Zachowania ryzykowne
i uzależnienia –
nowe wyzwania dla profilaktyki
na szczeblu lokalnym
prof. ndzw. dr hab.
Mariusz Jędrzejko
Obraz polskiej młodzieży – 2013 (CBOS, KBPN)
Cele: miłość , przyjaźń (49%), udane życie
rodzinne (48%) ciekawa praca (42%), zdobycie
władzy politycznej (2%)
Ryzyka: używanie narkotyków w ciągu ostatniego
roku (12% -20% marihuana); picie alkoholu (68%
przynajmniej raz wódkę - 19% więcej niż 4 razy);
52% ma za sobą kontakt seksualny; 2 1% pali
regularnie, 21% okazjonalnie
Randka
z ryzykiem
Kluczowe pytania dla psychoprofilaktyki
Randka
z ryzykiem
1. Dlaczego w świecie coraz
bardziej wykształconym Polacy
coraz bardziej ryzykują?
2. Dlaczego obniża się wiek
niebezpiecznych
eksperymentów chemicznych i
zaburzeń behawioralnych?
Zmiana czasu i treści RYZYKA
papierosy
Ad
alkohol
narkotyki
Ryzyka lat 70. i 80. XX wieku
Wiek 8 9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Zmiana czasu i treści ryzyka
Eksperymenty w XXI wieku
Papierosy + e-papierosy
Ad
Alkohol – piwo „napój narodowy”
Narkotyki, dopalacze
Leki bezreceptowe
Ad
Wiek 8 9
10
11
12
13
14
Pornografia,
ryzykowny sex
15
16
17
18
19 20
Zmiana czasu i treści ryzyka
Eksperymenty w XXI
wieku
Papierosy + e-papierosy
chemia żywność
Ad
Alkohol – piwo „napój narodowy”
cukier, tłuszcze
Narkotyki, dopalacze
Leki bezreceptowe
TC
Pornografia, sex
Ad
Wiek 8 9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19 20
Wiek XXI – zwiększonego ryzyka
Kumulacja używania substancji
Tytoń
Alkohol
tytoń
Narkotyki
kumulacja
alkohol
Środki zastępcze –
dopalacze
Leki
Substancje wzmacniająco
- pobudzające
8
10
12
13
14
15
16
17
18
19
Rodzice, dziadkowie (40-60)
wpływ rodziców
harcerstwo, sport
kościół
Rzeczywistość „wchodzenie
społeczna na drzewa”
zabawy podwórkowe
dobranocka
życie rodzinne
Terra incognita
Terra naturalis
Rodzice, dziadkowie (40-60)
portale randkowe
narkotyki, dopalacze
wpływ rodziców
harcerstwo, sport
facebook
Rzeczywistość
życie wieczorno-nocne
społeczna „wchodzenie
na drzewa”
wielkie dyskoteki
porno sex
wizualizacje
Terra incognita
zabawy podwórkowe
dobranocka
życie rodzinne
Terra naturalis
Dzieci i młodzież (12-20)
e-papierosy
alkohol - piwo
pornografia
napoje energetyczne
Rzeczywistość
społeczna
narkotyki - dopalacze
porno i sex
cyberświat
zarabianie - wydawanie
życie wieczorno-nocne
Terra incognita
Terra naturalis
Dzieci (12-20)
posiłki z rodzicami
II śniadanie
do szkoły
sen o 21.00
niedzielne obiady
pozytywny
przekaz medialny
napoje energetyczne,
chemiczne słodycze
Rzeczywistość
społeczna
mama w domu
tata Barbara
mama Michał
Terra incognita
e-papierosy
alkohol - piwo
narkotyki - dopalacze
porno i sex
cyberświat
zarabianie - wydawanie
życie wieczorno-nocne
Terra naturalis
Rodzice, dziadkowie
ZDERZENIA
portale randkowe
kibolstwo
Rzeczywistość
społeczna
porno i sex
wizualizacje
Terra INGOGNITA
harcerstwo
9 godzin snu
sport podwórkowy
dopalacze
facebook
Dzieci (12-20)
zupa mleczna
i II śniadanie
asertywność
obowiązki domowe
wychowanie
moralne
Terra INCOGNITA
Nowe bodźce zewnętrzne
Środowisko pracy mózgu
Oglądam
telewizję
Przepisując do
laptopa
„Hasło z
Encyklopedii
Powszechnej”
Nowe bodźce zewnętrzne
Środowisko pracy mózgu
Oglądam telewizję
W trakcie pisania
lekcji na laptopie
Weryfikując zasoby
Sciaga.pl
Rozmawiając na
Skeypie
Odpowiadając na
GaduGadu
Przy rytmicznych
dźwiękach 50’cent
Do aromatycznych
chipsów
Rodzice, dziadkowie (40-60)
Dzieci (12-20)
Wynik nieprzekładalność
perspektyw poznawczych
i doświadczenia
portale randkowe
alkohol - piwo
e-papierosy
dopalacze
pornografia
facebook
napoje energetyczne
wielkie dyskoteki
sex
porno sex
wizualizacje
Terra incognita
narkotyki - dopalacze
cyberświat
zarabianie
życie wieczorno-nocne
Terra naturalis
Profilaktyka – jak jest? Dlaczego przegrywamy?
Gmina - miasto
Szkoła
podstawowa
Gimnazjum
Starostwo
powiatowe
Szkoła
ponadgimnazjalna
• brak koordynacji
• brak ciągłości
• profilaktyka pożarowa
Profilaktyka – jak powinno być?
Gmina - miasto
Starostwo powiatowe
Szkoła
ponadgimnazjalna
Gimnazjum
Przedszkole
Szkoła
podstawowa
• spójny lokalny program profilaktyczny
(od przedszkola) 3 - (do matury) 19 lat
• diagnoza lokalna – cykliczna
• wyprzedzanie zagrożeń
• dzieci-rodzice-nauczyciele-środowisko
Warto wiedzieć, że
Zło nigdy nie posługuje się Dobrem
Zło eskaluje ku większemu Złu
stąd
Zło trzeba nazywać po imieniu, nie bać się tego
oraz
trzeba przeciwdziałać najmniejszym formom zła:
kłamstwu, niegrzeczności, braku kultury, małym
eksperymentom i ryzykom, wulgaryzmom, lenistwu
XXI wiek - rzeczywistość:
(1) rośnie podaż i dostępność substancji niebezpiecznych;
(2) część z nich jest promowana jako „lekkie;
(3) opuszczenie wychowawcze dzieci;
(4) dopuszczamy dzieci i młodzież do wszystkiego;
(5) narkotykowe „półprawdy” „Wolnych konopi”, (6) ideologia
gender jako nowy „kod informacyjny”, (7) pobudzanie
emocji, (8) upowszechnianie kategorie mniejszego zła, (9)
zachęcanie do wilowymiarowego ryzyka i erotyzacja życia
XXI wiek - cechy
•
Tezy: (1) na największe niebezpieczeństwo i na najtrudniejszą próbę wystawieni są ludzie młodzi;
(2) młodzież jako obiekt „ataku”;
(A) brak jasnej hierarchii wartości,
(B) brak dojrzałej filozofii życia;
(C) nie uczymy odróżniania dobra od
zła, prawdy od fałszu, rzeczywistości od
fikcji, wolności od swawoli i zniewolenia.
Kluczowe problemy profilaktyczne
najbliższej dekady
1. Życie jako wartość – nowi decydenci życia – zwolennicy
eutanazji i aborcji
2. Przeciwdziałanie rewolucji obyczajowej – genedr;
„mama Robert, tata Magdalena”, promocji dewiacji
seksualnej
3. New addiction – cyberzaburzenia, lekomania, narkotyki,
alkoholizm, pracoholizm – modelowanie relacji dziecko –
nowe technologie cyfrowe
4. Wychowanie w granicach i normach – mądre
spowolnienie „rozwoju” dzieci i młodzieży
Dziękuję za uwagę
więcej informacji na
www.cps.edu.pl