Zagłębie węglowe Nord-Pas de Calais kandydatem do Światowej

Zagłębie węglowe Nord-Pas de Calais kandydatem do Światowej

Catherine Bertram
Manager Projektu Mission Bassin Minier Nord-Pas de Calais
Francja
Kandydatura Zagłębia Węglowego Nord-Pas De Calais do Listy Obszarów
Światowego Dziedzictwa
Zagłębie węglowe Nord-Pas de Calais, obejmujące swym obszarem ponad 100 kilometrów,
odznacza się niezwykłą różnorodnością i koncentracją terenów pozostałych po wydobyciu
węgla kamiennego: pięć generacji szybów kopalnianych, około dwustu hałd węglowych,
duża liczba terenów przemysłowych i systemów transportowych, ponad 600 osiedli
górniczych i wiecznie żywa kultura i tradycja. Wszystko to jest dowodem na to jak silny
wpływ miała 300-letnia historia przemysłu na obszerne terytorium i jego ludność. W NordPas de Calais , produkcja i jednocześnie finał rozdziału “historii węgla” zakończył się pod
koniec grudnia 1990, kiedy została zamknięta ostatnia hałda. Jednak “historia węgla” wciąż
trwa poprzez kandydaturę zagłębia węgla Nord-Pas de Calais do Listy Światowego
Dziedzictwa!
Utworzony w 2000 roku projekt Mission Bassin Minier popiera tą kandydaturę od 2002 roku.
Mission jest specjalistyczną techniczną grupą zadaniową stworzoną w celu pomocy lokalnym
i regionalnym władzom państwowym i utrzymującą powtórny rozwój ówczesnego zagłębia
węgla: od lat osiemdziesiątych na szeroką skalę rozwinęła się masowa regeneracja
opuszczonych terenów przemysłowych, nowa dynamika ekonomiczna (aktywność
ekonomiczna i infrastruktura turystyczno-rekreacyjna), odbudowa i nowe zadania budynków
eksploatacyjnych, konserwacja silników zwojeniowych, przychylna polityka poprawy
warunków mieszkaniowych osiedli górniczych i promocja pamięci o górnictwie.
Ustanowiona w 2002 roku, kandydatura do listy UNESCO jest owocem procesu
pogórniczego: rzeczywiście, po okresie odrzucania przemysłowej historii, dziedzictwo
górnicze jest w chwili obecnej uznawane za prawdziwy katalizator zrównoważonego
powtórnego rozwoju zagłębia węgla (turystyka, nowa sfera działalności). Z dala od nostalgii,
kandydatura ma na celu budowanie i promowanie nowego i atrakcyjnego wizerunku tego
terenu.
Mission Bassin Minier popiera “Association Bassin Minier Unesco”, organizacja, której
zadaniem jest przygotowanie dokumentu nominacyjnego UNESCO. Ten związek zrzesza
wszystkie lokalne i regionalne władze w celu zebrania informacji i zapewnienia należnych
kompetencji, a także włącza mieszkańców do projektu poprzez lokalne kluby.
Kandydatura zagłębia węgla Nord-Pas de Calais do listy Światowego Dziedzictwa UNESCO
przynależy do kategorii „Zmieniony Kulturowy Krajobraz”. W zagłębiu węgla Nord-Pas de
Calais jak w innych regionach Europy czy świata, silny wpływ górnictwa na naturalne
środowisko (przynoszące transformację kształtu i struktury krajobrazu poprzez wylesianie,
zapadanie powierzchni, tworzenie hałd i tym podobne) oraz blizny pozostawione przez tą
aktywność ujawniają konfrontację pomiędzy środowiskiem naturalnym a pilną odbudową
ekonomiczną. ‘Środowisko Całkowite' zostało stworzone i uformowane bezwzględnie
lekceważąc środowisko naturalne. Krajobraz nie jest rezultatem długiej i wolnej interakcji
pomiędzy naturalnymi elementami „powierzchni” i ludzkiej aktywności.
Międzynarodowa Konferencja Naukowa Projektu COAL
KRAJOBRAZ ZBUDOWANY NA WĘGLU
Intelektualna i artystyczna perspektywa różnorodności krajobrazów w regionach
poprzemysłowych
15 maja 2008 r., Katowice
Kategoria „Zmieniony Kulturowy Krajobraz” umożliwia zaprezentowanie zagłębia węglowego
nie jako kolekcji będących pamiątkami pomników przemysłowych, lecz jako naturalną i
spójną jednostkę łączącą historię i wspomnienia, naturę i budynki.
Obecnym kluczowym celem w procesie kandydatury jest budowanie zgodnego i mocnego
Planu Kontroli wymaganego przez UNESCO. Partnerzy muszą zademonstrować wagę,
nieprzeciętność i uniwersalność wartości tego dziedzictwa. Muszą również pokazać ich
wspólną zdolność do rozwoju odpowiednich strategii i narzędzi w celu utrzymania i ciągłego
zarządzania nimi. Zakres dziedzictwa i jego utrzymanie na skale regionalną (1,2 mln
mieszkańców) wymaga – wspólnie z państwowym ustawodawstwem – lokalnego i
regionalnego utrzymania miar rozwoju (lokalne narzędzia regulacyjne) w celu utrzymania
spójności historycznego dziedzictwa zagłębia węglowego. To wzywa do akcji i koordynacji ze
strony wszystkich lokalnych i regionalnych władz: ponad 160 lokalnych społeczności, dwa
Wydziały i Rada Regionu. Można sobie wyobrazić jak złożone jest to zadanie!
W celu sprostania wymaganiom UNESCO dotyczących plany zarządznia, Mission Bassin
Minier zainicjowała Strategią Rozwoju Dziedzictwa, skonstruowaną na trzech wzajemnie
dopełniających się filarach. Po pierwsze, MBM przeprowadziła szereg badań i sondaży w
celu uzupełnienia wiedzy i zrozumienia dla wartości dziedzictwa przemysłowego. Ponadto,
MBM rozwinęło potrzebne narzędzia potrzebne w celu zachowania, ochrony i zarządzania
dziedzictwem (kwestie dotyczące sposobu wyboru/łączenia/stwarzania odpowiednich
środków,
procedury
zachowania
i
zarządzania,
dokumentacja
planowania
przestrzennego/polityka finansowa – wszystko to w oparciu o swoistą skalę) Na końcu, trzeci
filar strategii ma za zadanie zebranie i koordynację wszelkich istniejących projektów
partnerskich w tematyce komunikacji, kultury i turystyki. W roku 2008 spodzieane jest
zbadanie kilku związanych dziedzin: w tym sondaż nadal żywych tradycji związanych z
górnictwem i jego historią, studium dotyczące nietypowych terenów nadających się do
zachowania. Pewna liczba porównawczych badań, bazujących na innych europejskich
regionach przemysłowych jest obecnie prowadzona przez “Association Bassin Minier
UNESCO” (Zagłębie Ruhry w Niemczech). W maju przyszłego roku Mission Bassin Minier
spodziewa się wziąć udział w INTERREG, międzypaństwowym projekcie prowadzonym we
współpracy z partnerami z Belgii.
Ta strategia rozwoju dziedzictwa będzie stanowiła solidną bazę dla planu zarządzania dla
potrzeb UNESCO. Stanowi ona coś więcej niż techniczny środek, będąc narzędziem pomocy
w umacnianiu globalnego partnerstwa oraz stwarzania szans na rozpowszechnienie
wszelkich zaangażowanych projektów i pomysłów. Wdrożenie wielu czynności związanych
ze strategią rozwoju zależy od wielu instytucji i nastawienia władz, pracujących na korzyść
odbudowy zagłębia węglowego w każdym zakresie, w tym: na poziomie władz państwowych
jak i lokalnych, we współpracy z Regionalnym Centrum Historycznym Górnictwa w Lewarde,
wielkimi stowarzyszeniami takimi jak “Chaîne des Terrils” specjalizującymi się w ochronie,
promocji i rekultywacji hałd i struktur kulturowych, jak Culture Commune, universytetami,
lokalnymi agencjami turystycznymi, regionalnym parkiem Plaine Scarpe/Escaut, itd.
Organizacja “Association Bassin Minier Unesco” rozwinęła specyficzne narzędzia
komunikacji w celu ukazania w jaki sposób cały proces posuwa się naprzód, krok po kroku.
Celem jest stworzenie poczucia własności i sprowokowanie politycznego zaangażowania, w
szczególności prezydentów miast i lokalnych radnych, co stanowi główny warunek
powodzenia całego procesu.
Międzynarodowa Konferencja Naukowa Projektu COAL
KRAJOBRAZ ZBUDOWANY NA WĘGLU
Intelektualna i artystyczna perspektywa różnorodności krajobrazów w regionach
poprzemysłowych
15 maja 2008 r., Katowice