Pobierz - Sanofi

Przegląd epidemiologiczny metod
diagnostyki i leczenia łagodnego
rozrostu stercza na terenie Polski.
Program MOTO-BIP /PM_L_0257/
Ocena wyników programu epidemiologicznego.
Dr n. med. Bartosz Małkiewicz
Klinika Urologii i Onkologii Urologicznej
Akademia Medyczna we Wrocławiu
MOTO-BIP - charakterystyka
„
Program prowadzony na terenie Polski
„
100 - ośrodków
„
200 – lekarzy urologów
„
Nieinterwencyjny program badawczy o
typie rejestru epidemiologicznego, bez
udziału leku
„
Udział pacjenta w badaniu – jednorazowy
BPH – Uzasadnienie rejestru
„
Łagodny rozrost gruczołu krokowego – Benign Prostatic Hyperplasia
„
Jedno z najczęstszych schorzeń u mężczyzn w wieku starszym
[>50 r.ż.]
„
Wzrost zapadalności wraz z wiekiem.
„
Choroba o charakterze postępującym
„
Objawy kliniczne:
31% - 50 -51 r.ż, 36% - 60-69 r.ż., 44% - > 70 r.ż.
[Chute i wsp. 1993]
„
Zwiększenie objętości stercza [BPE] - ↑↑ liczby komórek gruczołowych i
komórek mięśni gładkich.
BPH – Uzasadnienie rejestru
„
Choroba zagrażająca życiu – obecnie rzadko
„
BPH – istotny wpływ na jakość życia [QoL]
„
BPH – związek z aktywnością życiową – 51% pacjentów z BPH
vs 28% bez BPH.
„
[Garraway i wsp. 1993]
Wpływ na funkcje seksualne – 31% mężczyzn z BPH
[Doll i wsp. 1993].
„
Aktywność seksualna – istotna dla mężczyzn >50 r.ż – 83% regularna aktywność [Rosen i wsp. 2003].
CEL BADANIA
„
„
CELE PIERWOTNE:
„
Charakterystyka profilu pacjentów odwiedzających gabinet
urologiczny z powodu dolegliwości ze strony dolnych dróg
moczowych [LUTS] na tle łagodnego przerostu gruczołu
krokowego [BPH]
„
Ocena czynników wpływających na wybór metody
leczenia
CELE WTÓRNE:
„
Standaryzacja procedur diagnostyczno-terapeutycznych,
dotyczących BPH w Polsce
MOTO-BIP
„
Kryteria włączenia:
„
Płeć męska
„
Wiek >18 r.ż
„
Pacjent zgłaszający się do lekarza z problemem
dotyczącym dolnych dróg moczowych
„
Badania diagnostyczne sugerują BPH jako przyczynę
dolegliwości i wizyty u lekarza
„
Pacjent nie leczony z powodu BPH
MOTO-BIP
„
Formularz pacjenta:
„
Część I
„ Charakterystyka
„
Część II
„ Wywiad
„
ośrodka
[wiek, AUR, Aktywność seksualna, ED, EjD]
Część III
„ Wyniki
badań diagnostycznych:
DRE, IPSS, VolPROST, QMAX, VRU
„
Część IV
„ Decyzja
terapeutyczna
MOTO-BIP - Metody statystyczne
„
Zebrany materiał scharakteryzowano przy
pomocy podstawowych narzędzi opisowych:
„
średnie i odchylenia standardowe dla cech
o charakterze ciągłym
„
tabele/ wykresy częstości dla cech
o charakterze kategorycznym.
MOTO-BIP - WYNIKI
CHARAKTERYSTYKA OŚRODKA
Rodzaj praktyki
Ilość pacjentów
1 Ambulatoryjna kontraktowana w NFZ
4269
2 Ambulatoryjna niekontraktowana w NFZ
1487
3 Szpitalna
436
7%
Ambulatoryjna - NFZ
24%
Ambulatoryjna - non-NFZ
Szpitalna
69%
CHARAKTERYSTYKA PACJENTÓW
Liczba pacjentów spełniających kryteria włączenia do badania
i poddanych analizie statystycznej – 5786 mężczyzn
Wiek
(min; max)
32; 93
Średnia (odch. std.)
65 (9%)
Mediana (25%; 75%)
65 (59; 71)
CHARAKTERYSTYKA PACJENTÓW
Grupy wiekowe
N = 5786
< 40
5
40-49
174
50-59
1286
60-69
2394
> 70
1927
0,90% 3,01%
33,30%
22,23%
<40
40-49
50-59
60-69
>70
41,38%
WYWIAD UROLOGICZNY
Ostre zatrzymanie moczu odnotowano u 1218 pacjentów – co stanowiło
21% badanej populacji.
Ostre zatrzymanie moczu AUR
N = 1218 [100%]
< 40
0,33%
40-49
2%
50-59
9%
60-69
27%
> 70
63%
4
20
104
324
766
<40
40-49
50-59
60-69
>70
WYWIAD UROLOGICZNY
Odsetek mężczyzn w poszczególnych kategoriach wiekowych z AUR.
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
1
1161
154
1182
2070
AUR AUR +
4
766
<40
20
104
324
40-49
50-59
60-69
>70
• Częstość AUR w grupach od 40 do 69 rż – zbliżona
• Znacząco wyższy odsetek AUR w grupie chorych >70 rż – 40%
• W kategorii <40 rż zbyt mała liczebność badanej grupy aby uznać
wyniki za znamienne
WYWIAD UROLOGICZNY
ƒ Wśród ocenianej populacji 5786 mężczyzn aktywność seksualną
deklarowało 3490 pacjentów – 60 % badanej grupy.
Aktywność seksualna
Ilość pacjentów
%
< 40
2
0,6
40-49
131
4
50-59
1065
31
60-69
1746
50
> 70
546
16
546
2
131
1065
1746
<40
40-49
50-59
60-69
>70
WYWIAD UROLOGICZNY
50-59
NIE
TAK
28,33
40-49
72,93
82,81
71,67
27,07
17,19
75,28
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
24,72
ƒ Aktywność seksualna w poszczególnych kategoriach wiekowych [%].
60-69
>70
ƒ Aktywność seksualna mężczyzn w wieku 50-69 na podobnym
poziomie jak u mężczyzn młodszych.
ƒ Mężczyźni >70 rż - tylko 28% aktywnych seksualnie.
ƒ Kategorii <40 rż nie poddano analizie - mała liczebność badanej grupy.
WYWIAD UROLOGICZNY
ƒ Wśród ocenianej populacji 5786 mężczyzn zaburzenia erekcji [ED]
zgłaszało 1597 ankietowanych – 28 % badanej grupy.
ƒ >50% wszystkich badanych z ED to mężczyźni w wieku 60-69 lat.
Zaburzenia erekcji [ED]
Ilość pacjentów
%
< 40
1
0,06
40-49
33
2
50-59
278
17
60-69
856
54
> 70
429
27
2 33
429
278
<40
40-49
50-59
60-69
>70
856
WYWIAD UROLOGICZNY
50-59
1498
1538
60-69
NIE
TAK
429
40-49
856
278
1008
33
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
141
ƒ Zaburzenia erekcji w poszczególnych kategoriach wiekowych [%].
>70
ƒ Najwyższy odsetek mężczyzn zgłaszających ED odnotowano w grupie
wiekowej: 60-69 lat – 36% grupy (856 mężczyzn).
ƒ Kategorii <40 rż nie poddano analizie - mała liczebność badanej grupy.
WYWIAD UROLOGICZNY
ƒ W ocenianej populacji 5786 mężczyzn zaburzenia ejakulacji [EjD]
zgłaszało 1297 ankietowanych – 22% badanej grupy.
ƒ 51% wszystkich badanych z EjD to mężczyźni w wieku 60-69 lat.
Zaburzenia ejakulacji [EjD]
Ilość pacjentów
%
< 40
1
0,08
40-49
36
3
50-59
223
17
60-69
664
51
> 70
373
29
2 33
429
278
<40
40-49
50-59
60-69
>70
856
WYWIAD UROLOGICZNY
50-59
1554
1730
60-69
NIE
TAK
373
40-49
664
223
1063
36
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
138
ƒ Zaburzenia ejakulacji w poszczególnych kategoriach wiekowych [%].
>70
ƒ Najwyższy odsetek mężczyzn zgłaszających EjD odnotowano w grupie
wiekowej: 60-69 lat – 28% grupy (664 pacjentów) – podobnie jak w
przypadku ED.
ƒ Kategorii <40 rż nie poddano analizie - mała liczebność badanej grupy.
NASILENIE OBJAWÓW - LUTS
ƒ Nasilenie LUTS oceniano w skali IPSS
ƒ LUTS o dowolnym nasileniu zgłosiło
Ilość
pacjentów
%
871
17
40-49
83
10
50-59
416
48
60-69
306
35
> 70
66
8
3107
59
40-49
54
2
50-59
636
20
1600
60-69
1573
51
1400
> 70
844
27
1200
Duże
1292
24
40-49
4
0,3
50-59
109
8
400
60-69
321
25
200
> 70
858
66
0
Nasilenie
objawów
Niewielkie
Umiarkowane
5275 badanych mężczyzn, co stanowiło
91% badanej populacji.
ƒ Najczęściej pacjenci zgłaszali LUTS o
umiarkowanym stopniu – 3107 osób –
54% całej badanej populacji.
1000
800
600
40-49
50-59
Niewielkie
60-69
Umiarkowane
>70
Duże
NASILENIE OBJAWÓW - LUTS
Nasilenie LUTS według kategorii wiekowych [%]
100%
90%
80%
70%
Duże
Umiarkowane
Niewielkie
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
40-49
50-59
60-69
>70
ƒ Częstość objawów o niewielkim stopniu nasilenia zmniejszała się wraz
z wiekiem badanych mężczyzn.
ƒ Odmienne rezultaty odnotowano w odniesieniu do LUTS o dużym
nasileniu - wraz z wiekiem odsetek był wyższy – 45%
ƒ W najliczniejszej grupie chorych w wieku 60-69 lat – ankietowani
zgłaszali najczęściej LUTS o umiarkowanym nasileniu – 66%
NASILENIE OBJAWÓW LUTS A
WYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ EREKCJI
Nasilenie objawów LUTS a występowanie zaburzeń erekcji - ED [%]
100%
90%
80%
70%
60%
ED - NIE
ED - TAK
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Niewielkie
Umiarkowane
Duże
ƒ Częstość występowania
LUTS
ED - NIE
ED - TAK
Ilość
pacjentów
550
(76%)
174
(24%)
724
UMIARKOWANE
1006
(50%)
988
(50%)
1994
DUŻE
159
(35%)
298
(65%)
457
WSZYSTKIE
1715
(54%)
1460
(46%)
3175
NIEWIELKIE
ƒ
zaburzeń erekcji wzrasta wraz
z nasileniem objawów LUTS.
W badanej populacji,
najwięcej mężczyzn zgłaszało
objawy LUTS o
umiarkowanym nasileniu i
50% z nich skarżyło się na
zaburzenia erekcji.
NASILENIE OBJAWÓW LUTS A
WYSTĘPOWANIE ZABURZEŃ EJAKULACJI
Nasielenie objawów LUTS a występowanie zaburzeń ejakulacji [%]
100%
90%
80%
70%
60%
EjD - NIE
EjD - TAK
50%
40%
30%
20%
10%
0%
Niewielkie
Umiarkowane
Ilość
pacjentów
LUTS
EjD – NIE
EjD - TAK
NIEWIELKIE
587
(82%)
133
(18%)
720
UMIARKOWANE
1228
(62%)
758
(38%)
1986
DUŻE
190
(42%)
265
(58%)
455
WSZYSTKIE
2005
(63%)
1156
(37%)
3161
Duże
ƒ
ƒ
Częstość występowania zaburzeń
ejakulacji wzrasta wraz ze
wzrostem nasilenia objawów
LUTS – podobnie jak w
przypadku zaburzeń erekcji.
W najbardziej licznej grupie
mężczyzn z umiarkowanym
nasileniem objawów LUTS, 38%
zgłaszało zaburzenia ejakulacji.
Badanie gruczołu krokowego (DRE) WYNIKI
Ilość
pacjentów
%
< 40
5
0,1
Brak nieprawidłowości
1
20
BPH
4
80
Podejrzenie zmiany npl
0
0
172
3
43
25
124
72
5
3
1282
22
195
15
1053
82
34
3
2385
41
155
7
2150
90
80
3
1918
33
50
3
1664
87
204
11
Wyniki badania DRE
40-49
Brak nieprawidłowości
BPH
Podejrzenie zmiany npl
50-59
Brak nieprawidłowości
BPH
Podejrzenie zmiany npl
60-69
Brak nieprawidłowości
BPH
Podejrzenie zmiany npl
>70
Brak nieprawidłowości
BPH
Podejrzenie zmiany npl
ƒ Badanie DRE przeprowadzono u 5762
mężczyzn
ƒ Wynik sugerujący BPH odnotowano
u 4995 pacjentów – 87%.
Wynik badania DRE
323
444
4995
Bez zmian
BPH
Podejrzenie npl
Badanie gruczołu krokowego (DRE) WYNIKI
Wynik badania DRE w zależności od wieku
5
100%
34
80
204
80%
60%
124
1053
2150
1664
43
195
40-49
50-59
155
60-69
50
>70
40%
20%
0%
Bez zmian
BPH
Podejrzenie npl
ƒ Wraz z wiekiem wzrastał odsetek mężczyzn, u których badanie per rectum
sugerowało obecność nowotworu gruczołu krokowego.
Zastosowane leczenie - wyniki
Decyzja
terapeutyczna
Ilość
pacjentów
%
1. Nie wymaga leczenia
84
1,5
2. Do bacznej obserwacji
148
3
3. Lek roślinny
392
7
4. Alfa-bloker
4513
78
5. Alfa-reduktazy
492
9
6. Zabieg operacyjny
149
3
Leczenie operacyjne
5-alfa-reduktazy
blokujące receptor adrenergiczny alfa
- 78%
ƒ Baczną obserwację wdrożono tylko
u 148 pacjentów – 3%.
Odsetek badanych
2,58%
8,52%
78,11%
Alfa-bloker
Fitoterapia
6,78%
Baczna obserwacja
2,56%
Bez leków
1,45%
0,00%
ƒ Najczęściej w terapii stosowano leki
20,00%
40,00%
60,00%
80,00%
100,00%
MOTO-BIP - WNIOSKI
„
Zdecydowana większość pacjentów w Polsce z LUTS
zależnymi od BPH jest diagnozowanych i leczonych w
ramach praktyki ambulatoryjnej – 93%.
„
„Przeciętny” pacjent z BPH:
„
„
„
„
„
„
wiek 60-69 lat,
umiarkowane nasilenie dolegliwości LUTS,
co 5-ty chory ma zatrzymanie moczu,
co 2-gi chory aktywny seksualnie,
co 4-ty zgłasza ED i EjD,
leczony farmakologicznie - głównie lekami blokującymi receptory alfaadrenergiczne.
MOTO-BIP - WNIOSKI
„
Wyniki badania MOTO-BIP potwierdzają, że profil pacjentów z BPH
w Polsce pod względem wieku i dolegliwości nie różni się od profilu
pacjentów z BPH w innych krajach europejskich
„
Zwyczaje diagnostyczne i terapeutyczne lekarzy leczących
pacjentów z BPH w ramach praktyki ambulatoryjnej są zgodne z
europejskimi standardami
„
Istnieje potrzeba przeprowadzenia kolejnych badań
epidemiologicznych zogniskowanych na pacjentach z BPH,
które w sposób szczegółowy będą oceniać poszczególne
domeny oraz zależności pomiędzy nimi.