Słownik terminologii fachowej wykorzystywanej w
Transkrypt
Słownik terminologii fachowej wykorzystywanej w
SŁOWNIK TERMINOLOGII FACHOWEJ WYKORZYSTYWANEJ W RAPORTACH KREDYTOWYCH ORAZ W RAPORTACH Z MONITORINGU EMITENTÓW OBLIGACJI Obligacja jako instrument finansowy Cena czysta/brudna cena obligacji, która nie zawiera narosłych w danym okresie odsetek. Na rynku wtórnym poprzez cenę czystą wyraża się kurs giełdowy. Cena czysta powiększona o narosłe w danym okresie odsetki nazywana jest ceną brudną. Inwestor nabywający obligacje na rynku wtórnym w okresie pomiędzy dniami płatności odsetek, musi drugiej stronie oprócz ceny czystej wyrażonej przez cenę transakcyjną zapłacić odsetki narosłe do dnia przeniesienia praw własności z tytułu nabycia obligacji (dzień transakcji + 2 dni robocze). Częstotliwość wypłaty kuponu odstępy czasu, w jakich emitent wypłacana odsetki obligatariuszom – najczęściej stosowane są odstępy kwartalne, półroczne lub roczne. Dzień ustalenia uprawnionych do odsetek dzień, w którym nabywający obligacje otrzymują prawa do najbliższej płatności odsetkowej. Dzień ten w przypadku obligacji rozliczanych przez KDPW wypada co najmniej 5 dni roboczych przez dniem płatności odsetek ustalonym w warunkach emisji. Emitent obligacji podmiot, który na podstawie Ustawy z 15 stycznia 2015 o Obligacjach ( Dz.U. 2015 r. poz. 238) dokonuje emisji obligacji Kowenanty dodatkowe zobowiązania nakładane na emitenta obligacji przewidziane w warunkach emisji danej serii obligacji rodzaj kowenantu, którego nałożenie na emitenta skutkuje powiązaniem wymagalności Kowenanty typu crossdanych obligacji z przedterminową zapadalnością innych zobowiązań odsetkowych default w określonej w warunkach emisji wartości. Kupon wypłacane przez emitenta obligacji odsetki od obligacji Marża kredytowa pojęcie stosowane przy obligacjach o zmiennym oprocentowaniu zdefiniowane, jako stała różnica między oprocentowaniem obligacji, a stosowaną zmienną stopą referencyjną Oprocentowanie wyrażona w procentach wartość wypłacanych przez emitenta odsetek Przedterminowy wykup obligacji wykup obligacji dokonywany przez emitenta przed pierwotną datą zapadalności obligacji. Przesłanki dotyczące możliwości zrealizowania przedterminowego wykupu zdefiniowane są w warunkach danej emisji oraz Ustawie z dnia 15 stycznie 2015 o obligacjach (Dz.U. 2015 r. poz. 238). Rolowanie częściowy lub całkowity wykup aktualnie wyemitowanych przez przedsiębiorstwo serii obligacji poprzez emisję nowego zadłużenia odsetkowego służącego do jej spłaty. Rynkowa premia/dyskonto różnica między wyrażoną w procentach wartością nominalną wyemitowanych obligacji (100%), a wyrażoną w procentach rynkową wartością notowanych obligacji emitenta. Dodatnia/ujemna różnica stanowi rynkowe dyskonto/premię. Stopa referencyjna rynkowa stopa procentowa stosowana przy ustalaniu odsetek od obligacji o zmiennym oprocentowaniu (np. WIBOR 3M) Stopa zwrotu w okresie do wykupu (YTM) łączna stopa zwrotu z obligacji wyrażona w stosunku rocznym, jaką można uzyskać dokonując zakupu obligacji po danej cenie pod warunkiem trzymania ich do wykupu i reinwestowania otrzymywanych odsetek po tej samej stopie zwrotu Tenor obligacji okres czasu liczony od dnia pozyskania przez emitenta środków z tytułu emisji obligacji do dnia, w którym emitent zobowiązany jest terminowo wykupić te obligacje. Warunki emisji Zapadalność obligacji dokument określający warunki, na których emitowane są dane obligacje. Szczegółowe wymogi stosowane przy sporządzaniu warunków emisji określa Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach ( Dz.U. 2015 r. poz. 238). data, w której emitent obligacji zobowiązany jest wykupić wyemitowane obligacje. Zabezpieczenie Administrator hipoteki zgodnie z ustawą o księgach wieczystych i hipotece w sytuacji, gdy jedna hipoteka zostaje ustanowiona na zabezpieczenie kilku wierzytelności przysługujących kilku różnym podmiotom, a służącym sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia, wierzyciele powołują administratora hipoteki, którym może być jeden z wierzycieli lub osoba trzecia (np. kancelaria prawna). W przypadku obligacji zabezpieczonych hipotecznie, umowę mającą formę pisemną z administratorem hipoteki zawierającą zakres jego obowiązków i odpowiedzialność, zawiera emitent obligacji. Do podstawowych obowiązków administratora hipoteki należy okresowe sprawdzanie aktualnego stanu księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości oraz informowanie emitenta oraz obligatariuszy o zaistniałych zmianach w jej treści. Dodatkowo administrator może podejmować inne czynności na rzecz obligatariuszy związane z hipoteką, które zostały uregulowane w umowie. zgodnie z art. 4 ust. 1 i ust. 3 ustawy o zastawie rejestrowym, administratorem zastawu może być jeden z wierzycieli lub też podmiot trzeci, niebędący wierzycielem. Podstawę dla działania administratora zastawu stanowi umowa zawarta między nim a ustanawiającym zastaw, która określa zasady wykonywania tej funkcji. Administrator zastawu wypełnia Administrator zastawu wszystkie czynności faktyczne i prawne związane z monitorowaniem stanu zabezpieczenia w całym okresie funkcjonowania obligacji. Podmiot ten upoważniony jest do działania w imieniu własnym, lecz na rzecz wierzycieli (np. obligatariuszy). Obowiązki i odpowiedzialność administratora zastawu, w przypadku emisji obligacji, określa emitent obligacji. Cesja praw to przeniesienie praw do wierzytelności z majątku pierwotnego wierzyciela (zbywającego) do majątku osoby trzeciej (nabywcy) na podstawie umowy zawartej między tymi osobami. Przelew wierzytelności w prawie polskim regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny. Hipoteka to ograniczone prawo rzeczowe uregulowane w ustawie z dnia 6 lipca 1982 o księgach wieczystych i hipotece, polegające na obciążeniu nieruchomości w celu zabezpieczenia określonej wierzytelności (np. wynikającej z umowy pożyczki lub nabytych obligacji). Wierzyciel (np. obligatariusz) może dochodzić zaspokojenia z obciążonej nieruchomości bez względu na to czyją jest ona własnością, z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi jej właściciela. Hipoteka może służyć do obciążenia zarówno nieruchomość jak i ułamkowa część nieruchomości (gdy stanowi udział współwłaściciela), użytkowanie wieczyste, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. Poręczenie umowa cywilnoprawna przez którą jedna strona (poręczyciel) zobowiązuje się wobec wierzyciela (np. obligatariusza), że wykona zobowiązanie dłużnika, gdyby ten ostatni sam go nie wykonał. Poręczyciel odpowiada wobec wierzyciela jak współdłużnik solidarny dłużnika głównego, chyba że w umowie poręczenia inaczej zastrzeżono. inaczej rachunek typu escrow, przeznaczony jest do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych wynikających z zawartych lub planowanych transakcji realizowanych w obrocie gospodarczym. Rachunek otwierany jest w sytuacji, gdy partnerzy transakcji decydują się na finansowe rozliczenie z udziałem strony trzeciej, którą jest bank. Bank dokonuje rozliczeń Rachunek powierniczy zgodnie z warunkami zapisanymi w zawartej umowie rachunku. Prowadzony jest on na podstawie art. 59 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Środki zgromadzone na rachunku powierniczym są wolne od zajęć realizowanych w ramach postępowań egzekucyjnych oraz podlegają wyłączeniu z masy upadłościowej w przypadku ogłoszenia upadłości przez posiadacza takiego rachunku. Weksel Zastaw rejestrowy Zastaw zwykły papier wartościowy o określonej przez prawo wekslowe formie, charakteryzujący się tym, że złożenie na nim podpisu stanowi podstawę i przyczynę zobowiązania wekslowego podpisującego (dłużnika wekslowego). ograniczone prawo rzeczowe, ustanawiane na rzeczach ruchomych lub na niektórych prawach zbywalnych, np. akcjach, obligacjach czy wierzytelnościach. Zastaw rejestrowy został uregulowany w ustawie z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów. W odróżnieniu od zastawu zwykłego uregulowanego w kodeksie cywilnym, rzeczy ruchome jak i papiery wartościowe czy dokumenty, z których wynikają prawa, mogą być pozostawione w posiadaniu dłużnika. Do ustanowienia zastawu rejestrowego jest wymagane zawarcie umowy o ustanowienie zastawu (tzw. Umowa zastawnicza) w formie pisemnej pod rygorem nieważności oraz wpis do rejestru zastawów. Stronami umowy zastawniczej są osoba uprawniona do rozporządzania przedmiotem zastawu (zastawca) oraz wierzyciel. ograniczone prawo rzeczowe uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny, ustanawiane na rzeczach ruchomych lub na niektórych prawach zbywalnych, np. akcjach, obligacjach. Powstaje na podstawie umowy między właścicielem rzeczy a wierzycielem. Sama umowa nie wystarcza do powstania zastawu. Zastaw jest czynnością realną w związku z tym konieczne jest wydanie rzeczy wierzycielowi, bądź osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły celem ustanowienia zabezpieczenia. Sprawozdanie finansowe – wybrane pojęcia Aktywa netto aktywa pomniejszone o zobowiązania, wartościowo odpowiadają kapitałowi własnemu. Dług netto zadłużenie odsetkowe pomniejszone o środki pieniężne i inne aktywa pieniężne. EBIT (ang. earnings before interest and tax) - wynik z działalności operacyjnej, czyli zysk/strata ze sprzedaży powiększony o pozostałe przychody i koszty operacyjne bez uwzględniania kosztów finansowych (netto) oraz kosztów podatkowych. Liczony również jako zysk (strata) netto plus koszty finansowe (netto) plus koszty podatkowe. EBITDA (ang. earnings before interest, tax, depreciation and amortization) - EBIT (wynik z działalności operacyjnej) przed potrąceniem kosztów amortyzacji. EBITDA stosuje się do analizy podstawowej działalności spółki w bieżącym okresie. Koszt amortyzacji jest efektem inwestycji poczynionych w przeszłości, dlatego korekta o amortyzację może lepiej odzwierciedlać bieżącą działalność operacyjną spółki. Grupa kapitałowa jednostka dominująca wraz ze wszystkimi kontrolowanymi przez nią jednostkami zależnymi. Kapitalizowanie kosztów odsetkowych ujmowanie kosztów finansowych, w tym odsetek od kredytów, w aktywach bilansu np. koszty finansowania dostosowywanego składnika aktywów, czyli takiego, który wymaga znacznego czasu, aby przygotować go do użytkowania lub sprzedaży powiększają jego wartość bilansową. Takie koszty finansowania zewnętrznego nie zostały ujęte w rachunku zysków i strat jako koszty okresu, w którym zostały poniesione. Kapitał własny stanowi równowartość aktywów (środków gospodarczych) wniesionych do jednostki przez właścicieli oraz wypracowanych przez jednostkę w toku działalności gospodarczej. Kapitał własny stanowi różnicę pomiędzy wartością aktywów jednostki a wartością zobowiązań. Konsolidacja metodą pełną polega na sumowaniu jednakowych co do rodzaju pozycji sprawozdań finansowych jednostki dominującej i poszczególnych jednostek zależnych oraz na dokonaniu odpowiednich korekt i wyłączeń konsolidacyjnych w zakresie wzajemnych powiązań kapitałowych, wzajemnych rozrachunków oraz przychodów i kosztów wynikających z transakcji dokonywanych między jednostkami grupy kapitałowej. Metoda praw własności metoda wyceny udziałów w aktywach netto jednostki podporządkowanej, uwzględniająca wartość firmy lub ujemną wartość firmy, która została ustalona na dzień nabycia udziałów. Takie udziały prezentuje się w skonsolidowanym bilansie w pozycji aktywa trwałe „udziały w jednostkach podporządkowanych wyceniane metodą praw własności”. Udziały początkowo ujmuje się w cenach ich nabycia i koryguje o różnicę między ceną nabycia udziałów a wartością udziału w kapitale własnym jednostki. Na dzień bilansowy, na który sporządza się sprawozdanie finansowe, wartość początkową udziału aktualizuje się o zmiany wartości aktywów netto jednostki podporządkowanej, jakie nastąpiły w okresie sprawozdawczym, wynikające zarówno z osiągniętego wyniku finansowego, skorygowanego o odpis raty wartości firmy lub ujemnej wartości firmy, jak i o wszelkie inne zmiany, w tym wynikające z rozliczeń z właścicielami. Nakłady inwestycyjne (CAPEX) (and. Capital Expenditures, CAPEX) nakłady finansowe lub rzeczowe na nabycie lub stworzenie nowych elementów majątku trwałego lub jego modernizację, które w przyszłości przyniosą spółce korzyści ekonomiczne. Przepływy z działalności operacyjnej (CFO) (ang. Cash Flow from Operations, CFO) środki pieniężne generowane w toku podstawowej działalności spółki (działalności operacyjnej), w tym w szczególności wpływy ze sprzedaży, wydatki na zakup materiałów użytych do produkcji, wynagrodzenia i inne. Wartość firmy różnica między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica stanowi ujemną wartość firmy. Wolne przepływy pieniężne (FCF) (ang. Free Cash Flow, FCF) środki pieniężne generowane przez spółkę w toku działalności operacyjnej po uwzględnieniu wydatków na utrzymanie i rozbudowę majątku trwałego. FCF liczony jest jako przepływy z działalności operacyjnej pomniejszone o nakłady inwestycyjne (CAPEX). Zadłużenie odsetkowe oprocentowane zobowiązania długo i krótkoterminowe, takie jak kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych, inne zobowiązania finansowe. Zobowiązania długoterminowe zobowiązania, które stają się wymagalne powyżej 12 miesięcy od dnia bilansowego. Zobowiązania krótkoterminowe ogół zobowiązań z tytułu dostaw i usług, a także całość lub ta część pozostałych zobowiązań, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Ryzyka związane z inwestowaniem w obligacje Ryzyko ceny ryzyko zmienności tj. spadku/wzrostu kursu (ceny czystej) obligacji na skutek wzrostu/spadku stopy procentowej, zmiany relacji podaży i popytu lub działania innych czynników rynkowych. Ryzyko kredytowe ryzyko braku terminowego regulowania zobowiązań w tytułu wyemitowanych obligacji (wypłaty kuponu w dniu płatności odsetek lub spłaty nominału w dniu wykupu obligacji). Ryzyko płynności ryzyko braku popytu na obligacje na rynku wtórnym, które może skutkować brakiem możliwości sprzedaży obligacji lub sprzedażą obligacji z wyższym niż zakładany dyskontem lub niższą premią. Ryzyko płynności jest szczególnie istotne dla obligacji, które nie są notowane na Catalyst, gdyż możliwość handlu tymi obligacjami na rynku wtórnym jest mocno ograniczona. Ryzyko stopy procentowej ryzyko stopy procentowej dotyczy obligacji o zmiennym oprocentowaniu. Spadek stopy bazowej, na której oparte jest oprocentowanie obligacji, negatywnie oddziałuje na wysokość kuponu, co w konsekwencji obniża stopę zwrotu z inwestycji w obligacje. Ryzyko reinwestycji ryzyko spadku stopy procentowej, które wpłynie na wysokość oprocentowania reinwestowanych środków z kuponu i w konsekwencji obniży stopę zwrotu z inwestycji w obligacje. Wskaźniki finansowe Wskaźnik płynności Wskaźnik płynności bieżącej jeden ze wskaźników płynności finansowej spółki liczony jako iloraz aktywów obrotowych i zobowiązań krótkoterminowych. Wskaźnik płynności natychmiastowej jeden ze wskaźników płynności finansowej spółki liczony jako iloraz środków pieniężnych i ich ekwiwalentów oraz zobowiązań krótkoterminowych. Wskaźnik płynności przyśpieszonej jeden ze wskaźników płynności finansowej spółki liczony jako iloraz aktywów obrotowych pomniejszonych o zapasy oraz krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe i zobowiązań krótkoterminowych. Wskaźniki rentowności Rentowność aktywów (ROA – Return on Assets) wskaźnik informujący o efektywności w generowaniu zysku netto przez wszystkie aktywa wykorzystywane w jednostce. Wskaźnik liczony jest jako stosunek zysku netto do średnich aktywów jednostki ogółem w okresie w jakim wygenerowany został zysk netto. Rentowność brutto wskaźnik informuje o rentowności wszystkich segmentów działalności spółki tj. segmencie operacyjnym, segmencie pozostałym, segmencie finansowym oraz segmencie związanym ze zdarzeniami nadzwyczajnymi bez uwzględniania podatku dochodowego jakiemu jednostka podlega. Wskaźnik liczony jest jako stosunek zysku brutto do przychodów ze sprzedaży ogółem. Rentowność EBITDA wskaźnik informujący o rentowności działalności operacyjnej prowadzonej przez spółkę, z uwzględnieniem pozostałej działalności operacyjnej. Wskaźnik liczony jest jako stosunek zysku z działalności operacyjnej (EBIT) powiększonego o amortyzację (D&A) do przychodów ze sprzedaży ogółem. Rentowność netto wskaźnik informuje o rentowności wszystkich segmentów działalności spółki tj. segmencie operacyjnym, segmencie pozostałym, segmencie finansowym oraz segmencie związanym ze zdarzeniami nadzwyczajnymi po uwzględnieniu podatku dochodowego jakiemu jednostka podlega. Wskaźnik liczony jest jako stosunek zysku netto do przychodów ze sprzedaży ogółem. Rentowność kapitału własnego (ROE – Return on Equity) wskaźnik informujący o efektywności w generowaniu zysku netto przez kapitał własny zaangażowany w jednostce. Wskaźnik liczony jest jako stosunek zysku netto do średniego kapitału własnego w okresie w jakim wygenerowany został zysk netto. Wskaźniki rotacji Cykl konwersji gotówki w dniach okres od momentu zakupu czynnika produkcji do momentu spływu należności za sprzedane dobro lub usługę. Im cykl konwersji gotówki w dniach jest dłuższym, tym większe jest zapotrzebowanie spółki na kapitał. Cykl konwersji gotówki w dniach to różnica pomiędzy cyklem operacyjnym w dniach a wskaźnikiem rotacji zobowiązań handlowych w dniach. Cykl operacyjny w dniach wyrażony w dniach średni okres przez jaki spółka utrzymuje zapasy oraz przez jaki spływają jej należności. Cykl operacyjny w dniach informuje o długości okresu przez jaki spółka finansuje swoją działalność. Im cykl operacyjny w dniach jest dłuższy, tym większe jest zapotrzebowanie spółki na kapitał. Cykl operacyjny w dniach to suma wskaźnika rotacji zapasów w dniach i wskaźnika rotacji należności dniach. Wskaźnik rotacji należności handlowych w dniach wskaźnik informuje o okresie w jakim następuje uregulowanie należności handlowych. Jego wartość określa stopień w jakim jednostka finansuje swoich odbiorców oraz o długości zamrożenia kapitału w należnościach. Im niższa wartość wskaźnika, tym lepiej. Długi okres regulowania należności wskazuje, iż spółka może mieć problem z ich ściąganiem. W najgorszym wypadku część z nich może zostać spisana. Wskaźnik liczony jako średni poziom należności handlowych w okresie do przychodów ze sprzedaży ogółem mnożony przez liczbę dni badanego okresu. Wskaźnik rotacji zapasów w dniach wskaźnik informuje o tym, co ile dni spółka musi odnawiać posiadane zapasy dla osiągnięcia sprzedaży na określonym poziomie. Wysoka wartość wskaźnika rotacji zapasów w dniach świadczy o dużej wartości kapitału zamrożonego w zapasach. Może również rodzić wątpliwości co do stanu posiadanych zapasów oraz ich realnej wartości. Im niższa wartość wskaźnika, tym lepiej. Musi on być jednak dostosowany do specyfiki działalności w danej branży. Wskaźnik liczony jako średni poziom zapasów w okresie do kosztu własnego sprzedaży lub kosztów działalności operacyjnej mnożony przez liczbę dni badanego okresu. Wskaźnik rotacji zobowiązań handlowych w dniach wskaźnik informuje o okresie przez jaki spółka jest finansowana przez swoich dostawców. Im wskaźnik rotacji zobowiązań jest dłuższy, tym mniejsze jest zapotrzebowanie jednostki na kapitał obrotowy. Wysoka wartość wskaźnika może jednak oznaczać kłopoty z terminowym regulowaniem swoich zobowiązań handlowych. Wskaźnik liczony jako średni poziom zobowiązań handlowych w okresie do kosztu własnego sprzedaży lub kosztów działalności operacyjnej mnożony przez liczbę dni badanego okresu. Wskaźniki zadłużenia TTM (Trailing Twelve Months) wskaźnik wyliczony dla danych z rachunku zysków i strat lub rachunku przepływów pieniężnych dla ostatnich 12 miesięcy. Wskaźnik dług netto/EBITDA wskaźnik informuje o stosunku zobowiązań odsetkowych (kredyty, pożyczki, leasingi, obligacje itp.) pomniejszonych o gotówkę i jej ekwiwalenty (dług netto) do zysku operacyjnego powiększonego o amortyzację (EBITDA). Wskaźnik informuje o tym ile razy zobowiązania odsetkowe netto przewyższają roczny zysk EBITDA, a więc w przybliżeniu ile lat powinna zająć całkowita spłata tych zobowiązań zakładając utrzymanie zysku EBITDA na niezmienionym poziomie. Wskaźnik EBITDA/odsetki wskaźnik informujący o pokryciu odsetek zyskiem wypracowanym na poziomie operacyjnym powiększonym o amortyzację (EBITDA). Im wyższa wartość wskaźnika, tym lepiej. Wskaźnik o wartości poniżej jedności może zasugerować problemy jednostki z regulowaniem odsetek od posiadanych zobowiązań finansowych. Wskaźniki zadłużenia kapitałów własnych wskaźniki informujące o tym, jaki jest stosunek finansowania kapitałem obcym w stosunku do kapitału własnego. Wskaźnik może być liczony jako stosunek zobowiązań ogółem lub zobowiązań finansowych lub zobowiązań finansowych netto w stosunku do kapitału własnego.