Zdrowe smakołyki (Natalia Puciłowska)

ZDROWE SMAKOŁYKI
W okresie intensywnego wzrostu naturalne jest, że człowiek potrzebuje energii. Jednym z głównych źródeł
energii jest cukier, dlatego dzieci kochają wszystko, co słodkie. Dobrze jednak zadbać, aby cukier nie kojarzył się
im wyłącznie z wszechobecnymi kolorowymi słodyczami, które są źródłem pustych kalorii. Warto uświadamiać
dzieciom, co jest dla nich dobre i pokazywać im naturalne słodkości, które oprócz lepszych, złożonych cukrów,
zawierają też inne, potrzebne do prawidłowego rozwoju składniki.
Proponujemy przeprowadzenie z dziećmi warsztatu, w czasie którego dowiemy się, jakie są ich przyzwyczajenia
związane z jedzeniem słodyczy, podpowiemy im zdrowsze alternatywy i pokażemy, jak łatwo i przyjemnie
przygotować słodkości w warunkach domowych.
Filmik z warsztatu robienia zdrowych smakołyków ze Szkoły Podstawowej nr 107 w Warszawie do obejrzenia na:
http://vimeo.com/60038989
POTRZEBUJEMY:
Jeśli do warsztatu możecie wykorzystać zaplecze kuchenne szkoły – to świetnie. Warsztat można jednak bez
problemu przygotować w klasie. Potrzebna będzie kuchenka lub palnik (np. palnik turystyczny). Jeśli planujecie
wykonanie wszystkich trzech części warsztatu, przygotujcie również blender/mikser do przygotowania koktajlu.
Dzieciom trzeba zapewnić miejsce do lepienia słodyczy, zadbać o odpowiednią liczbę stołów i krzesełek. Poniżej
nasza lista niezbędnych sprzętów opatrzona praktycznymi komentarzami:

Fartuszki (dzieci mogą przynieść je z domu) lub duże serwetki. Będą potrzebne przy lepieniu słodyczy.

Cerata lub obrus papierowy do wyłożenia stolików. Pomoże to zachować czystość i ułatwi sprzątanie.
Można oczywiście pracować na umytych wcześniej stołach, ale gwarantujemy, że wszystko będzie się
lepić.

Talerzyki i kubeczki. My korzystałyśmy z plastikowych, ale jeśli w szkole jest wystarczająco dużo naczyń
ceramicznych, warto ich użyć.

Miseczki lub talerzyki potrzebne do wyłożenia suszonych owoców, bakalii i przypraw.

Przynajmniej dwie duże miski do mieszania produktów.
 Rzutnik, jeśli planujesz pokazać dzieciom prezentację ze zdjęciami do pierwszej części warsztatu.
Listy produktów niezbędnych do przygotowania poszczególnych potraw znajdują się poniżej, przy odpowiedniej
części warsztatu.
JAK TO ROBIMY:
Część pierwsza
Lista zakupów:
 pestki dyni
 słonecznik
 żurawina
 morele
 śliwki suszone
 orzechy laskowe
 orzechy włoskie
 rodzynki
 migdały
 wiórki kokosowe
 miód
 wanilia
 cynamon.
Ilość zależy od liczby uczestników warsztatu. Ważne, żeby każde z dzieci miało możliwość spróbowania
wszystkiego.
Wybierz produkty, których dzieci będą próbować, i przygotuj proste informacje o ich właściwościach (np. orzechy
wspomagają pracę mózgu; suszone owoce mają dużo dobrego cukru i witamin, są źródłem energii; żurawina ma
dużo witaminy C i dobrze jest ją jeść w wypadku przeziębienia; miód ma liczne właściwości prozdrowotne i
antybakteryjne).
Warto przygotować sobie zdjęcia – w formie wydruku, wycinków z gazety lub prezentacji – owoców, kwiatów czy
drzew (np. cynamonowiec), z których pochodzą poszczególne produkty. Jeśli jest akurat sezon na owoce, można
zamiast zdjecia pokazać po prostu świeżą śliwkę czy morelę.
Produkty przesyp do miseczek. Większe, takie jak morele czy śliwki, sugerujemy pokroić na mniejsze kawałki.
Miseczki ustaw tak, aby dzieci mogły swobodnie do nich podejść i wszystkiego spróbować, powąchać czy dotknąć.
Dobrym pomysłem jest posadzenie dzieci w półokręgu na podłodze.
Rozpocznij rozmowę pytaniem o cukier. Skąd się bierze? Skąd pochodzi cukier w cukiernicy? Jeśli
dzieci same nie będą znały odpowiedzi, opowiedz im krótko o buraku cukrowym, trzcinie cukrowej i
owocach jako źródle cukru. Wspomnij o przewadze cukru zawartego w owocach nad cukrem zawartym
w słodyczach i napojach.
Zacznij od pokazania świeżych produktów/owoców lub ich zdjęć i poproś dzieci o wskazanie miseczek z ich
suszonymi odpowiednikami. Prezentacja produktu jest punktem wyjścia do zadawania pytań: czy dana rzecz im
smakuje czy też nie – dlaczego? Czy jedzą takie produkty w domu? Jeśli tak, to przy jakiej okazji?
Jeśli chodzi o przyprawy, spytaj dzieci, z czym im się kojarzą i w jakich produktach występują (np. wanilia – lody
waniliowe).
Spytaj też uczniów, jakie są ich ulubione napoje. Zwróć uwagę, że w kolorowych napojach jest bardzo dużo cukru i
sztucznych barwników. Wspomnij, że sami mogą zrobić smaczny napój, na przykład z wody, miodu i cytryny.
Na zakończenie sprawdź, czy dzieci zapamiętały najważniejsze informacje. Możesz pokazać raz jeszcze zdjęcia i
zapytać, co zapamiętały o dobroczynnym działaniu każdego z produktów.
Część druga
Lista zakupów:
Do słodkich kulek (ilość sugerowana na 15 osób):
 migdały (300g)
 orzechy (nie solone, włoskie lub laskowe) (200g)
 sezam (100g)
 bułka tarta (400g)
 płatki owsiane (dwie szklanki)
 banan (4-5 sztuk)
 miód (450g)

cynamon (do smaku).
Do obtaczania:
 wiórki kokosowe

kakao.
Przepis można dowolnie modyfikować. Ważne jest tylko, żeby konsystencja pozwalała na lepienie kulek.
Migdały i orzechy trzeba zmielić najdrobniej jak się da. Można je wcześniej pogrzać w piekarniku, będą bardziej
aromatyczne (10 min na 180 stopni), ale nie jest to konieczne. Mielone bakalie dobrze jest przygotować wcześniej
w domu. W czasie warsztatu pokazuj dzieciom całe migdały i orzechy i tłumacz, że to właśnie jest podstawa, z
której będziecie lepić słodycze.
Ważne, aby dzieci na każdym etapie prac widziały, co się dzieje. Nauczyciel powinien mówić o tym, co robi i
tłumaczyć każdy krok.
Do zmielonych orzechów i migdałów dodaj bułkę tartą, sezam, cynamon, płatki owsiane i banana (jeśli jest
dojrzały, nie trzeba go nawet kroić). Podgrzej miód na kuchence lub palniku (nie musi zawrzeć, wystarczy, że
będzie ciepły i ciekły) i wlej do mieszanki. Całość zamieszaj drewnianą łyżką, a po chwili, kiedy przestygnie,
wyrabiaj masę rękoma. Tę część wykonuje tylko nauczyciel, dzieci się przyglądają.
Dzieci posadź przy odpowiednio przygotowanych stolikach, daj im talerzyki do układania gotowych kulek i tacki z
wysypanym kakao i wiórkami (lub innymi, wedle uznania) i rozdziel masę między uczniów. Pokaż, jak wyrabiać
słodkie kulki i niech dalej sami bawią się i próbują.
Miło będzie, jeśli postanowicie potem poczęstować słodyczami dzieci z innych klas.
W podsumowaniu poproś dzieci o powtórzenie składu kulek i wyliczenie kilku korzyści z zastąpienia słodyczy ze
sklepu własnoręcznie przygotowanymi słodkościami.
Część trzecia
Lista zakupów:
 dowolne owoce świeże i mrożone

jogurt naturalny

miód do smaku.
Koktajle przygotowuje nauczyciel. Do wykonania zadania potrzebny będzie blender lub mikser oraz duże naczynie.
Pokazuj dzieciom kolejne owoce, pytaj, które z nich lubią i które jedzą na co dzień.
Niech dzieci wspólnie komponują smak koktajlu. Może to doprowadzić do lekkiego zamieszania, ale warto
pozwolić dzieciom decydować o tym, co się w koktajlu znajdzie. Wspomnij, że taki koktajl jest świetnym źródłem
nie tylko cukru, ale też białka i witamin. Może być dobrym zdrowym śniadaniem czy drugim śniadaniem, jest też
bazą do płatków czy też śniadaniowego muesli.
W podsumowaniu zapytaj dzieci o skład koktajlu i jego prozdrowotne właściwości.
Przy okazji można wrócić do tematu zdrowych napojów i umówić się z dziećmi, że będą starały się słodzić herbatę
miodem.
Przykładowe materiały pomocnicze:
 Ogólne: www.dziecisawazne.pl/suszone-owoce-naturalna-alternatywa-dla-slodyczy
www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/c8795ae7-894c-4530-973e-e103b7f2770a
 Odżywianie a próchnica: www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/d412c481-ee61-4921-a027f65503ea363b
 wybranych produktach:
cynamon www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/138c71d5-e013-44d8-80a3-849075c272c5
miód www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/9423aacc-02f4-498b-89c2-512ba171cfac
orzechy www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/d0a795c9-d3ee-4d0b-ba98-568ef8dca486
www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/4e166c41-91ec-4c79-bb0c-215e5178e849
żurawina www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/40663305-2b28-4506-b24b-abc9d0883461
produkty owsiane www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/625563eb-ad00-48b2-9838-06f738d62885
napoje: www.przepisy-dla-dzieci.pl/Cooking/Article/55327b9e-35d2-4203-b419-0ba74a160011
MIEJSCE NA NOTATKI:
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
.........................................................................................
...............................................................