Scenariusz autorstwa Renaty Sidoruk-Sołoduchy

„Akademia EduGIS”
Technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT) oraz geoinformacyjne (GIS)
w nauczaniu przedmiotów przyrodniczych w gimnazjum
i liceum oraz w edukacji środowiskowej.
Bioróżnorodność na przykładzie drzew i krzewów na
Saskiej Kępie oraz w miejscu zamieszkania
Opracowała: Renata Sidoruk-Sołoducha
Projekt realizuje:
Partnerzy projektu:
Informacje ogólne
Temat
Bioróżnorodność na przykładzie drzew i krzewów na Saskiej Kępie oraz w
miejscu zamieszkania
podstawa programowa III. Systematyka – zasady klasyfikacji, sposoby
identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów.
Adresat zajęć
Miejsce i czas
realizacji zajęć
Uczniowie pierwszej klasy gimnazjum
Zajęcia przewidziane na 4 jednostki lekcyjne (90min zajęć w terenie- np.
Saska Kępa, 90min w pracowni informatycznej)
Cel (ogólny) główny
zajęć
Zapoznanie z roślinnością Saskiej Kępy
Poprzednie lekcje cechy roślin nago i okrytonasiennych
Cele operacyjne
Wiadomości
(szczegółowe):
Umiejętności
formalne
Umiejętności
GIS
Uczeń:
- wyjaśnia, że drzewa i krzewy to rośliny wieloletnie
o zdrewniałej łodydze,
-
wymienia cechy różniące drzewa i krzewy,
-
porównuje cechy roślin nago i okrytonasiennych
Uczeń:
- oznacza wybrane gatunki drzew i krzewów,
-
rozpoznaje na podstawie liści, owoców i kory 5
gatunków drzew i 3 gatunki krzewów rosnących w
okolicy szkoły,
-
dokonuje obserwacji roślin i terenu badań (patrz karta
pracy)
-
dokumentuje swoje obserwacje w postaci mapy okolicy
-
wykonuje mini zielniki, prezentacje multimedialną
Uczeń:
- wyszukuje informacje dotyczące gatunków drzew i krzewów na
internetowych stronach polskich i obcojęzycznych
-wyświetla i nawiguje po odpowiednich stronach internetowych
- prezentuje oznaczone gatunki drzew oraz ich lokalizacje przy
pomocy programów do prezentacji np. Power Point
- rejestruje położenia obiektów(drzew, krzewów) za pomocą GPS
- obsługuje odbiornik GPS
- pracuje z programem Google Earth, np.: lokalizuje ulice przy,
której występuje obiekt, nadaje nazwy, zmienia etykiety(pinezki)
na zdjęcie rośliny
Postawy
Uczeń:
- zauważa piękno przyrody ojczystej,
Metody/techniki pracy Dyskusja, pogadanka, obserwacja bezpośrednia, ćwiczenia terenowe, praca
odbiornikiem GPS, praca z komputerem i jego oprogramowaniem.
Praca w grupach 3-4osobowych
Formy pracy
Środki dydaktyczne
Załączniki:
Karty pracy –drzewa i krzewy Saskiej Kępy (załącznik nr 1)
Mapa Saskiej Kępy- (załącznik nr 2)
2
Gra „Piotruś” (Załącznik nr 3)
Kryteria oceny pracy(załącznik nr 4)
http://www.mapy.warszawa.pl/praga-poludnie.html
Przewodniki do oznaczania gatunków drzew:
Np. Atlas i klucz. Drzewa i krzewy autor: Krzysztof Rostański, Krzysztof Marek Rostański
flamastry, białe kartki A4, taśma przylepna
Literatura:
G. Głuch „Rysujemy, malujemy, drzewa poznajemy”- oficyna wydawnicza
Forest
G. Głuch plansze dydaktyczne –wybrane gatunki drzew
Spotkania z przyrodą DRZEWA M. Bachofer, J. Mayer Multico
komputery wraz z programem Google Earth
Odbiorniki GPS (jeden na 3-4 osobową grupę)
Klucze internetowe:
http://www.forum.biolog.pl/rosliny-do-oznaczenia-vf43.htm
http://www.drzewapolski.pl/Drzewa/atlas_drzew.html
http://iglakopis.w.interia.pl/
http://drzewopis.w.interia.pl/
http://unkraut.rheinmedia.de/cgibin/unkraut_ausgabe.cgi?partner=liz_pl&sprache=pl
aparaty fotograficzne
Przebieg lekcji
Faza wstępna
Wprowadzenie
do tematu
1. Sprawy organizacyjne (zebranie uczniów w sali – 10
min.)
- podział na grupy 3- 4 osobowe
Przypomnienie :
- zasad bezpieczeństwa na zajęciach terenowych oraz
pracy w grupie,
- zasad posługiwania się odbiornikami GPS,
- rozdanie kart pracy(załącznik nr 1) i omówienie
sposób ich oceny(20 pkt)
- omówienie prezentacji multimedialnej, kryteria
oceny(załącznik nr 1)
2. Nauczyciel prowadzi uczniów do pierwszego punktu.
wprowadzenie do tematu ,nauczyciel wyjaśnia cel lekcji,
krótka pogadanka dotycząca celów szczegółowych
zapisanych w wiadomościach
Faza realizacyjna
Postawienie
problemu
badawczego
Pozyskiwanie
danych
Jakie gatunki drzew i krzewów przeważają na Saskiej
Kępie?
Uczniowie w grupach wykonują polecenia w Karcie
pracy- drzewa i krzewy Saskiej Kępy (załącznik nr 1)
3
Przetwarzanie
i analiza
danych
Rozpoznawanie gatunków drzew i krzewów przy użyciu
kluczy internetowych, wczytywanie danych z GPS do
Google Earth, lokalizacja ulic przy, których występują
obiekty, nadawanie nazwy, zmienianie etykiety(pinezki) na
zdjęcie rośliny), wykonanie przez uczniów prezentacji z
wykorzystaniem zdjęć drzew i krzewów wykonanych podczas
zajęć terenowych
Faza podsumowująca
Praca domowa
Prezentacja
danych
Przedstawiciele poszczególnych grup prezentują
pozostałym uczniom swoje wyniki i wnioski w postaci
opracowanych kart pracy, mini zielników składających
się z kartek A4 z oznaczonymi gatunkami roślin oraz
prezentacji multimedialnych.
Rozwiązanie
problemu
badawczego
Odpowiedź na pytanie Jakie gatunki drzew i krzewów
przeważają na Saskiej Kępie ?
Np. przeważają lipy, klony..
Gra Piotruś (Załącznik nr 3)
Uczniowie otrzymują zestawy kart do gry podobnie jak w tradycyjnym
Piotrusiu. Na jednych kartach są rysunki liści ,owoców drzew natomiast na
drugich nazwy gatunkowe. Trzynasta karta (Piotruś)to jakaś nazwa
gatunkowa KRZEWU( LUB JEGO ZDJĘCIE), którego w kartach nie ma.
Grupa, która jako pierwsza rozegra partyjkę Piotrusia i prawidłowo
dobierze rysunek drzewa i jego nazwę gatunkową dostaje plusy.
Odpowiedz w postaci krótkiej notatki w zeszycie(3 podpunkty)n: Jaka jest
rola zadrzewień w środowisku miejskim?
Ewaluacja
Wybierając jedną z buziek wyraź swoje odczucia po zajęciach
4
Karta pracy nr 1 „drzewa i krzewy Saskiej Kępy”
Imiona i nazwiska członków grupy:
1.................................................................klasa.........
2.................................................................klasa..........
3.................................................................klasa..........
4.................................................................klasa..........
część A. Zadania do wykonania w terenie
1. Dokonajcie ogólnej charakterystyki terenu(3pkt)
MIEJSCE/ULICA...............................................................
NATĘŻENIE RUCHU DROGOWEGO(MAŁE, DUŻE, ŚREDNIE)..........................
Zagospodarowanie terenu(domy, fabryki, sklepy itd.).............................
Ilość drzew.............
2. Na mapie fragmentu Saskiej Kępy zaznaczcie na mapie fragmentu Saskiej Kępy napotkane gatunki
drzew i krzewów- 10 gatunków (dane z odbiorników GPS) używając oznaczeń zaproponowanych
poniżej (5 pkt)
drzewa nagonasienne
drzewa okrytonasienne
krzewy
3. Na białych kartkach przyklejcie liście ewentualnie owoce napotkanych 5 gatunków drzew i 1 gatunek
krzewu, oznaczcie je( w sali komputerowej przy użyciu kluczy internetowych)(3pkt)
4. Spróbujcie wśród napotkanych okazów odnaleźć jeden z 6 gatunków drzew i określcie jego położenie
na mapie fragmentu Saskiej Kępy:
Dąb
Lipa
Buk
Jarząb pospolity
Kasztanowiec
Brzoza(1pkt)
5.Wnioski: odpowiedzcie na pytanie: Jakie gatunki drzew i krzewów przeważają na Saskiej Kępie
?(2pkt)...........................................................................................................................
...................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................
część B zadania do wykonania w pracowni komputerowej
1. Wczytajcie dane z odbiornika GPS do programu Google Earth, zlokalizujcie przy jakich ulicach
występują obiekty(10), nadajcie im nazwy, np. dąb (6pkt)
2. Wykonajcie prezentację multimedialną odnośnie gatunków drzew i krzewów występujących na
Saskiej Kępie. Wykorzystajcie zdjęcia zrobione przez Was w terenie. Uwzględnijcie następujące
elementy w waszych prezentacjach: poprawność i estetyka wykonania, ilość okazów min 6,
umiejętność rozpoznawania gatunków drzew i krzewów .
5