Klimat miasta - badanie Miejskiej Wyspy Ciepła
Transkrypt
Klimat miasta - badanie Miejskiej Wyspy Ciepła
Klimat miasta - badanie Miejskiej Wyspy Ciepła Miejska wyspa ciepła to zjawisko meteorologiczne polegające na termicznym uprzywilejowaniu przestrzeni miejskiej względem otaczających ją obszarów niezabudowanych. Inaczej mówiąc polega na tym, że średnia temperatura wewnątrz miasta jest wyższa niż na terenach wokół niego. Badania wykazały, że na terenach dużych miast temperatury latem są wyższe średnio od 0,5 do 0,8 stopnia Celsjusza, a zimą nawet o 1,1- 1,6 stopnia niż na terenach wokół miast. Zmiany te wynikają głównie z istotnej zmiany środowiska obszarów miejskich, co wpływa na przekształcenie ich właściwości: radiacyjnych – jak np. zmiana struktury promieniowania krótko i długofalowego; termicznych np. zmiana pojemności cieplnej, aerodynamicznych np. spadek prędkości wiatrów, czy wilgotnościowych (spadek wilgotności względnej). Najbardziej miarodajnym wskaźnikiem intensywności MWC jest różnica temperatury między miastem a terenami podmiejskimi. W dużych miastach amerykańskich i europejskich może ona dochodzić (w czasie maksymalnego nasilenia, a więc w godzinach nocnych) nawet do 10 – 15 stopni Kelwina. W obrębie miejskich wysp ciepła oprócz zmiany średniej temperatury, dochodzi również do zmian innych elementów. Notuje się więcej dni upalnych, mniej dni z przymrozkiem, wydłuża się okres wegetacyjny, zwiększa się częstotliwość opadów atmosferycznych o charakterze lokalnym, wzrasta też zachmurzenie. MWC najczęściej tworzy się nad wielkimi aglomeracjami miejsko przemysłowymi, gdzie dominuje sztuczne podłoże (np. asfaltowe drogi pochłaniające większość promieniowania krótkofalowego Słońca), a także występuje wzmożona emisja ciepła do atmosfery związana z dużym zużyciem energii w przemyśle, transporcie miejskimi, gospodarstwach domowych. Dodatkowy wzrost temperatury w miejskiej wyspie ciepła wynika często ze wzmożonej emisji do atmosfery gazów cieplarnianych. Badanie tego zjawiska w naszym mieście przeprowadziliśmy w godzinach późnego popołudnia i wieczornych. Do pomiarów wybrano 11 punktów pomiarowych wzdłuż głównej osi miast o kierunku N – S oraz w dolinie rzeki Rakówki i w centrum miasta. Dokonaliśmy pomiarów temperatury powietrza i temperatury odczuwalnej a także siły wiatru. Punkt pomiarowy 1. Edwardów 4. Stacja paliw „Lukoil” 2. Grocholice rynek 3. ul. Częstochowska 5. Odra 6. Kochanowski 7. Szpital 8. Domiechowice 9. ul. Cegielniana Rakówka 10. Cegielniana koniec 11.ul. Piłsudskiego Temperatura odczuwalna 0 C 25,5 25,5 26,4 25,7 25,2 25,7 25,8 25,5 25 24,4 25,1 Temperatura Siła wiatru 25,5 25,8 26,5 25,7 25,5 25,8 25,7 25,7 25,4 24,5 25,2 m/s 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,0 Wykres przedstawia zmiany temperatury powietrza i temperatury odczuwalnej w wybranych punktach miasta Na podstawie naszych pomiarów i innych obserwacji można stwierdzić, że zjawisko miejskiej wyspy ciepła w niewielkim stopniu pojawia się w naszej „aglomeracji”. Występują niewielkie wzrosty temperatury w obszarach centralnych, a najwyższą temperaturę zanotowano na rynku w Grocholicach, czyli w obszarze przedmieść Może mieć to związek z występowaniem dużych kamiennych i asfaltowych powierzchni w tym miejscu oraz dużą ilością drzew. Najniższą temperaturę zanotowano w okolicach hotelu Odra na ulicy Czaplinieckiej. Być może na taką wartość pomiaru miało wpływ położenie w terenie o niskiej zabudowie obok strefy przewietrzania miasta jakim jest ulica Czapliniecka i dolina Rakówki. Podstawowym jednak powodem trudności w zaobserwowaniu zjawiska miejskiej wyspy ciepła w naszym mieście jest jego wielkość. Na przedstawionych wcześniej diagramach zwróciliśmy uwagę, że to zjawisko dotyczy wielkich aglomeracji miejskich, rzędu setek tysięcy mieszkańców oraz miast o dużej ilości zakładów przemysłowych. Zakłady przemysłowe w naszym regionie zlokalizowane są poza granicami miasta. Musimy wziąć pod uwagę również fakt, iż omawiane zjawisko pojawia się tylko w określonych warunkach atmosferycznych a dokonywany pomiar winien być wykonany możliwie w jak najkrótszym czasie na całym terenie miasta i jego przedmieść. W naszym wypadku taki pomiar jest bardzo trudny. Nasze badania z grupą młodzieży, z przyczyn technicznych, trwały ponad godzinę. W tym czasie, mimo braku wiatru, następowało naturalne przesunięcie wartości termicznych wynikające z pory dnia.