Zadania z języka polskiego

Zadania kształtujące
umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych
podstawy programowej
z Języka polskiego
OD ROKU SZKOLNEGO 2014/2015
1
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
94JĘZYK POLSKI
Mali i w ielc y w histor ii
Kształtowanie umiejętności sprzyjających spełnieniu wymagań ogólnych z podstawy programowej z języka polskiego w szkole podstawowej podczas rozwiązywania z uczniami zadań z podręczników i zeszytów
Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych. Zadania oznaczone wsipnet.pl uczniowie posiadający kod dostępu
do platformy mogą rozwiązać
formie elektronicznej.
LeonwŁuskino
Piechota* (fragment)
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Nie noszą lampasów* i szary ich strój,
Uczeń rozwija sprawność uważnego słuchania,
czytania głośnego i cichego oraz umiejętność rozumienia znaczeń
Nie noszą ni* srebra, ni złota,
dosłownych
i
prostych
znaczeń
przenośnych;
zdobywa świadomość języka jako wartościowego i wielofunkcyjPoznaj autora
przemawiaLecz
( w pierwszym
?)
szeregu
podąża na bój
nego narzędzia komunikacji, rozwija umiejętność poszukiwania interesujących go wiadomości, a także ich
Leon Łuskino (1872–
Jerzteksty
Piechota,dzieł
ta szara
[…]
y Kossakultury,
porządkowania
sztuki;piechota.
uczy się
rozpoznawać różne
k, Wym w tym użytkowe,
( oraz poznawania
?)
wojownik
arsz Pierwszej
Kompanii
Kadrowej z O
leandrów w K
rakowie dnia
6 sierpnia 1914
r.
1948) – kompozytor,
oraz stosować odpowiednie sposoby ich odbioru.
literat, oficer wojsk
Maszerują?)strzelcy, maszerują,
świątynia (
polskich.
Karabiny błyszczą, szary strój,
A przed nimi drzewce* salutują*,
71. Dostaniesz się do wnętrza piramidy, gdy wypowiesz hasło. Aby je
Bo za naszą
idą w bój! współrzędnych, a�następnie
poznać, zaznacz
cyfryPolskę
przy związkach
odczytaj, jakie litery im odpowiadają.
* piechota – rodzaj wojsk; główna formacja
Idą, a w słońcu kołysze się stal,
w Legionach Polskich.
Dziewczęta zerkają zza płota, 1. zagadka Sfinksa
* lampasy – pasy kolorowego sukna
2. dal,
morza i�oceany
A oczy ich dumnie utkwione są w
naszywane wzdłuż szwu na spodnie wojskowe.
Piechota, ta szara piechota. […] 3. starożytny*sarkofag
Opisz maciejówkę
– czapkę, którą nosili
m.in. legioniści Józefa
Piłsudskiego.
4. przebiegły oraz
skuteczny
ani.
ni – dawniej:
5.
piąty
czy
drugi?
* drzewce – część sztandaru lub chorągwi;
Maszerują strzelcy, maszerują…
6. znajdę rozwiązanie
drewniany drążek, do którego przymocowany
Nie grają im surmy*, nie huczy im
róg*, albo nigdy!
7. teraz
jest pas materiału.
A śmierć im pod stopy się miota,8. brak pomysłu
* salutować – oddawać honory wojskowe.
9. pojedynek
i�triumf
Lecz w pierwszym szeregu podąża
na bój
* surma – trąbka używana w dawnym wojsku.
Piechota, ta szara piechota. […]
* róg – instrument muzyczny wykonany
Maszerują strzelcy, maszerują…
z rogu zwierzęcia lub metalu.
1. S • 2. M • 3. E • 4. U� • 5. M • 6. Z� • 7. I� • 8. K • 9. A
Rozumiem!
Myślę! Działam!
Rozwiązanie:
1
Jutro pójdę w świat. Zeszyt ćwiczeń do języka polskiego dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 71., str. 129.
Kto wypowiada
w utworze
My, Pierwsza
Brygada?
Wskaż
fragmenty
potwierdzające twoją
72.
Pogrupuj się
podane
wyrazy
tak, aby
utworzyły
związki
współrzędne
odpowiedź.
rówież z informacji w przypisach.
zgodneSkorzystaj
z�opisami.
2
3
Józef Piłsudski●nazwał
utwór
o Pierwszej
Brygadzie ●„najdumniejszą
pieśnią, jaką kiedykolwiek
● zielony
● sędziwy
brzydki
piękny ● biały
Polska miała”. Wskaż wyrażenia,
które mówią o● godności
● doświadczony
niebieskii poświęceniu żołnierzy Legionów.
● straceńców los ● żołnierska nuta ● ofiarny stos ● strzelecka gromada ● żołnierska buta
Słowai�z uśmiechem. Literatura i kultura. Podręcznik
do szkoływystępowanie
podstawowej. Klasa 5, zadanie 2., str. 94.
→ wspólne
Zapisz wskazówki dla rysownika,
który ma wykonać ilustracje
do
tekstu
Piechoty. Wymień
elementy warte szczególnego wyeksponowania.
albo
→ wzajemne
wykluczanie się
,
wybór jednego elementu
czy
?→
2
● Zdania
nierozwinięte składają się z podmiotu i orzeczenia lub z samego orzeczenia
(np. Skuba wygrał. Zwyciężył).
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
● Zdania
rozwinięte oprócz orzeczenia lub podmiotu i orzeczenia zawierają określenia
wzbogacające jego treść (np. Skuba wygrał ze smokiem. Zwyciężył podstępem).
4. Uzupełnij zdania czasownikami z ramki.
●
mówi się ● nazwano ● odzyskał ● przypomina ● znajduje się
wiąże się ● dosięgła ● zamienił się ● zdecydował ● głosi
● nazywa się ● nie zezwolił ● pokochała ● poślubi ● powstało ● uciekał
●
●
W dolinie Prądnika, niedaleko Ojcowa
skała
o dziwnym kształcie.
olbrzymią maczugę.
ją Maczugą Herkulesa.
legenda
o niej również Sokolica. Z tą nazwą
o niewinnie skazanym człowieku. Dzięki sokołom z Sokolicy
wolność.
●
Legenda
Oko
Wielmoża
, że tatrzańskie jezioro Morskie
z łez dziewczyny, córki pana Morskiego.
na ślub córki z węgierskim księciem,
którego dziewczyna
że
.
,
rodaka, nie obcego. Klątwa ojca
też ukochanego dziewczyny, który
w przebraniu mnicha. Młodzieniec
od tej pory
w skałę, która
Mnich.
Słowa z uśmiechem. Nauka o języku i ortografia. Podręcznik z ćwiczeniami do szkoły podstawowej. Klasa 5, część 2, zadanie 4., str. 40.
3
b. zestaw najbardziej przydatnych rzeczy
podczas wyprawy do dżungli.
 6. Podkreśl przydawki w zdaniu.
Wysokie pnie egzotycznych drzew sięgają
Zadania
kształtujące umiejętności zapisane
nieba.
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
 7. Uzupełnij zdanie przydawkami wyrażonymi
liczebnikiem i przymiotnikiem.
papugi uniosły się
w powietrze z wrzaskiem.
 8. Określ za pomocą pięciu przydawek różne
II. elementy
W AMAZOŃSKIEJ
DŻUNGLI
dżungli widocznej
na zdjęciu.
 5. Wybierz poprawne dokończenie definicji.
Przydawka to
a. część zdania, która informuje
o właściwościach, cechach kogoś lub czegoś.
b. zestaw najbardziej przydatnych rzeczy
podczas wyprawy do dżungli.
III. PRZEPŁYNĄĆ RZEKĘ
 6. Podkreśl przydawki w zdaniu.
 9. Wybierz
Wysokie pnie egzotycznych
drzewpoprawne
sięgają dokończenie definicji.
Dopełnienie to
nieba.
a. dopływ
rzeki zasilający jej wody w czasie suszy.
 7. Uzupełnij zdanie przydawkami
wyrażonymi
b. część zdania, która informuje o obiekcie czynności.
liczebnikiem i przymiotnikiem.
10.uniosły
Podkreśl
papugi
sięw zdaniu dopełnienie. W mętnej wodzie
wypatrywałem
krokodyli.
w powietrze z wrzaskiem.
11.
W zdaniu
Żarłoczne
 8. Określ za pomocą pięciu przydawek różne piranie krążyły wokół łodzi
niena
mazdjęciu.
dopełnienia. Czy to prawda, czy fałsz?
elementy dżungli widocznej
12. Dopisz na rysunku dopełnienia tworzące związki
Słowa z uśmiechem. Nauka o języku i ortografia. Podręcznik z ćwiczeniami do szkoły podstawowej. Klasa 5, część 2, zadanie 8., str. 53.
wyrazowe z podanymi czasownikami.
7
8
9
10
11
10
11
53
12
6
5
7
8
9
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury
12
Uczeń poznaje teksty kultury odpowiednie dla stopnia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; rozpoznaje
III. PRZEPŁYNĄĆ RZEKĘ
ich konwencje gatunkowe; uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie; kształtuje świadomość istnienia
 9. Wybierz
poprawne
dokończenie
definicji.
w tekście znaczeń ukrytych; rozwija
zainteresowania
różnymi
dziedzinami
kultury; poznaje specyfikę literackich
Dopełnienie
to
i pozaliterackich sposobów wypowiedzi artystycznej; w kontakcie z dziełami kultury kształtuje hierarchię 95
rozmawiałem
bałem
wartości, swoją
wrażliwość, gust estetyczny,
własnej jej
tożsamości
isię
postawę
patriotyczną.
a. dopływpoczucie
rzeki zasilający
wody
w czasie
suszy.
6
4
5
b. część zdania, która informuje o obiekcie czynności.
10. Podkreśl w zdaniu dopełnienie. W mętnej wodzie
Dopasuj słowa utworu do podanych
wartości.
Powiedz, która z nich była dla żołnierzy najważniejsza.
wypatrywałem
krokodyli.
11. W zdaniu
„Nie noszą ni srebra
ni złota…”Żarłoczne piranie krążyły wokół łodzi
odwaga
nie ma dopełnienia. Czy to prawda, czy fałsz?
12. Dopisz
na rysunku dopełnienia tworzące związki
„Bo za naszą Polskę
idą w bój…”
ojczyzna
wyrazowe z podanymi czasownikami.
„A przed nimi drzewce salutują…”
chwała
„Lecz w pierwszym szeregu podąża na bój…”
5
skromność
Słowa z uśmiechem. Literatura i kultura. Podręcznik do szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 4., str. 95.
Zbadaj, do którego utworu pasuje opis
zamieszczony obok. Wykonaj w związku z tym
rozmawiałem
następujące
czynności w odniesieniu do obu tekstów:
● znajdź refren,
● poszukaj powtórzeń słów,
● określ liczbę wersów w zwrotkach,
● policz sylaby w wersach,
● wyodrębnij rymujące się wyrazy.
jny i łatwo
Utwór... jest melody
tym
bałem
w ucho. Decydują o
ada się
wp
ść refrenu,
powtór zenia, obecno
rsów
regularny układ we
ar zająca się
w zwrotkach, powt
ach oraz rymy.
liczba sylab w wers
Zapamiętaj!
●
Liryka patriotyczna to utwory, których tematyka dotyczy narodu
4
roli muzyki
w czasie powstania.
Powiedz,
Małego
Hej, chłopcy, bagnet na broń!
stała
(pseudonim
„Danuta”)
(1914–1944)
Powstańca
co o wartości swoich utworów myślała
się niezwykle popularna wśród
– poetka,
harcerka,
bohaterka
komiksu. sanitariuszka
umiejętności zapisane
walczących
powstańców. Zmarła
wZadania
Powstaniu
Warszawskim.
Tuż
1 kształtujące
Opisz, jaki
obrazpodstawy
poetycki
został
ukazany
w pierwszej
w wymaganiach
ogólnych
z języka
polskiegostrofie. Możesz sobie
10 Niemcy
zakazywali
Polakom programowej
śpiewania
definicjeJak
tych
przypomnieć
terminów
(patrz: w wyniku
słowniczek pod
poleceniami). ran w drugim
odniesionych
patriotycznych
piosenek.
myślisz
dlaczego?
przed wojną
pozowała
do
pomnika
Warszawskiego.
2 Napisz
Podaj wyrazy,
dzięki
którym
osobę Powstania
mówiącą w wierszu.
warszawskiej
Syrenki.
Napisana
11
ogłoszenie
informujące
omożemy
koncercieokreślićdniu
3
o niej
wiemy.
Ustal, co
Melodie
z lat
okupacji
organizowanym
przez Młodzieżowy Dom Kultury.
Wskaż w wierszu inne, niż zaznaczono, przykłady:
12 Obejrzyj
ilustrację przedstawiającą pomnik Małego
a. epitetu,
Powstańca.
Powiedz,
co zwraca uwagę w wyglądzie
b. metafory,
wspomnień „Halicza”
na temat
postaci
na cokole. Jakie uczucia wywołuje w tobie
c. rymów.
czasie powstania.
Powiedz,
takie ukazanie
dziecka?
4 Oceń, czy podane zdania są prawdziwe czy – fałszywe.
swoich utworów
myślała
13 Zwiedź
salestrofa
wystawiennicze
Muzeum
a. Każda
zawiera tęWirtualnego
samą liczbę
wersów.
Powstania
Warszawskiego
na
stronie:
1944.wp.pl
Słowa
z
uśmiechem.Literatura
i kultura. Podręcznik do szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 12., str. 107.
miksu.
b. „Odleciały kwiaty” to przykład metafory.
Podziel się wrażeniami na temat ekspozycji.
c. W drugiej strofie nie występują rymy.
ywali Polakom
śpiewania
5 Zastanów
się, w jaki sposób tematyka wiersza Danuty Wawiłow
łączy
się z mitem
o Demeter i Korze.
projektowe
piosenek. JakZadanie
myślisz
dlaczego?
▶6
Od
kilku latilustrację
organizowany
jest
międzynarodowy
Czarowanie
słowem.
Podręcznik
do języka polskiego dla szkoły podstawowej. Klasa 5, część 1, zadanie 5, str. 39.
Wykonaj
do czwartej
strofy.wybranych
2 konkurs
Udowodnij
prawdziwość
wszystkich
stwierdzeń. Odwołaj się
na komiks „Powstanie ’44 w komiksie”.
informujące
o
koncercie
do
odpowiednich
fragmentów
tekstu.
prace konkursowe
stronie:roku.
7 Obejrzyj
Napisz wiersz
inspirowanynaporami
enie
www.konkurskomiksowy.1944.pl. Narysuj komiks
kupacji organizowanym
Na podstawie
fragmentu
księdza ćwiczeń,
Jana Twardowskiego
i tekstu
83 na
Wykonaj
ćwiczenia
1–5 zewspomnień
s. w
13–16
w Zeszycie
cz. 1.
podstawie
zamieszczonego
podręczniku
Wojciechatekstu
Młynarskiego
wyjaśnij, co kryje się za określeniami: „wspaniali
żowy Dom Kultury.
fragmentu
Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel,
rodzice” i „cudowni rodzice”.
Halicz.
Czarowanie
słowem.
Podręcznik
do języka polskiego
szkoły podstawowej. Klasa 5, część 1, zadanie 3, str. 150.
4 Wskaż w utworze
znane
ci środki
poetyckie:
epitet,dlametaforę.
ację przedstawiającą
pomnik
Małego
ch
acki
liter
inów
Słowniczek term
wiedz, co zwraca uwagę
w wyglądzie
orInforkryta. Info
ukryta.
tać uk
st
stać
żniiące
óżn
e, rróżniąc
nie,
naczeenie
znacze
ZAPAMIĘTAJ
nowe zn
pitett – określenie rzeepitet
ep
ie
sobi
o
osobie
o e
j
acj
m
macje
lap.
n
(
(np.
go
neg
wnego
osłow
do
ole. Jakie uczucia wywołuje
tobie
się od dosłow
ciej wynajczęś
a,w
ka,
zownika
cczowni
u
ysku
z
uz
uzysku
cej
ą
ią
w
ów
m
mówią
o
r
o
i
z
e
j
jezioro
,
ń
e
nie
nień,
m
spom
wspom
wina ws
m. opisywanej
przymiotnikie
raażone
rażone
Porównanie
to podkreślenie
cechy
osoby,
rzeczy lub zjawiskaje
ę
dzię
dzięakże
t
także
y
my
e
jemy
).
d
iazd
w
gw
gwiazd
dziecka?
pełne
właściwości
uje
skazuje
W
Wskaz
m
czym
o emu,
temu,
k
kii te
przez wskazanie podobieństwa do czegoś innego.
ntt
men
ragm
pooetyckki – ffragme
otu, zjawiska lub
iotu,
obraz poetyck
rzedmio
p
przedm
ata
tas
eds
ed
z
e
r
p
przeds
i
y
c
wysoki
Porównanie
zazwyczaj
składa się z trzech
członów.
stośc
wiistości
wej (np.
żyw
żywej
rzeczyw
stoty
is
istoty
o
c
e
n
ni
niecou
z
wiatr,
ersz
i
y
wi
wierszu
w
w chłodn
wiony
rzewo,,
d
drzewo
)
m
kim
ki
kim)
c
y
a
t
e
o
p
(p
(poetyc
koszul
koszula
,
m
ym
ziecko,
d
dziecko
dzienn
ałe
m
małe
r mu
tóre
którem
ik
m,, dzięki
węgiel
), a także nasta-jak językiem
pczarne
paski
w
w paski),
i przezny i przego (np.
cego
plasttyczzny
mówiące
opis jestt plastyc
ienie mówią
w
wienie
czyźni czyyobrraźni
wyobra
o wy
do
ny widok, świetmawia d
p ękny
rzepiękn
p
przepię
afilm). Epitety pomagjakby telnika. zobaczył ducha
n
nyywygląda
ierszu
jąą lepiej wyobrazić sobie
wierszu
ówiąącaa w w
mówiąc
osoba m
wy i kształty, uplabarwy
u awuj
p. barw
n
np.
ie ujawwyyraźźnie
się wyraźn
– może się
ająą opisywaną rzea owtyczniają
st
styczni
czas
my czasow
form
fo
zezz formy
poprze
nić poprz
oczy
gwiazdy
niby ników (np.
ść.
tość.
am)
mam)
zywistoś
cz
czywis
yłeem, ma
np. bbyłem,
(n
niee,
mn
mnie,
k
–
a
ja
jak
,
zy,
a
śnia)
wyra
wyrazy
e
(przeno
takie
ra
czy
etafora
m
metafo
zoo
p
pozoż
w,
e
t
też
wyrazó
może
,
nie
ja,
czenie
ą
moje,
połą
połącze
ie
k
a
ta
takie
m uzyskują one
w
w którym
stawiennicze Wirtualnego Muzeum
szawskiego na stronie: 1944.wp.pl
ażeniami na temat ekspozycji.
ie projektowe
to, co się porównuje
siię
spossób się
kii sposób
i w jaki
a.
d
a
i
iada.
wi
o
wypo
wy
wypow
niden
b idenie lub
bniie
dob
od
podobn
m–p
ym
rrym
ńakoń
z
zakońce
ą
ią
m
rzm
brzmią
nie b
ycczn
ttycznie
ziesz
m
um
umiesz
w
razów
y
w
wyrazó
ia
n
e
ze
cczenia
w.
weersów
ńcu wersów
oń
końcu
naa k
hn
onych
zo
cczonyc
dwyodzwrottkaaa)) – wyod
troofa ((zwrotk
sstrofa
ć
ś
częś
część
znie
c
cznie
fi
a
gra
grafi
a
n
ion
n
b
ęb
rrębnion
u
szu
ierszu
w wier
ofy w wi
tro
Strofy
iersza.. S
w
wiersza
ej
takiej
dać z takie
ład
składać
ię skł
się
gą si
mog
mo
mogą
by
liczb
óżżnej liczby
b rróżnej
ub
mej llub
am
ssamej
errsów..
w
wersów
39
wiierszaa.
liinijjka wiersza
jeedna linijka
wers
wers – jedna
to, do czego się porównuje
ganizowany jest międzynarodowy
miks „Powstanie ’44 w komiksie”.
element łączący: jak, jakby, na kształt, niby
konkursowe na stronie:
komiksowy.1944.pl. Narysuj komiks
5 Znajdź w tekście piosenki Cudownych rodziców mam dwa porównania.
zamieszczonego w podręczniku
6 Wymyśl po dwa porównania, w których pojawią się:
stu Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel,
a. kolory,
5
Pomni
Małeg
Powst
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
III. Tworzenie wypowiedzi
Uczeń rozwija umiejętność wypowiadania się w mowie i w piśmie na tematy poruszane na zajęciach, związane z poznawanymi tekstami kultury i własnymi zainteresowaniami; dba o poprawność wypowiedzi własnych,
a ich formę kształtuje odpowiednio do celu wypowiedzi; wykorzystując posiadane umiejętności, rozwija swoją
wiedzę o języku.
Adam Mickiewicz
cz
cz
lsski
ki
X
poeta żyjący w XIX
in.
wieku. Napisał m.
m.in.
Ballady i romanse,,
Sonety krymskie,
Pana Tadeusza,
Dziady. Został
pochowany
kiosk
Królewskiej
lu
u.
Katedry na Wawelu.
Jan Matejko
Fryderyk Chopin
związany przez całe życie z Krakowem,
twórca obrazów o tematyce historycznej,
m.in. Bitwy pod Grunwaldem
warszawskiego pomnika artysty można
zobaczyć postać Stańczyka – błazna
królewskiego, bohatera jednego
pianista i kompozytor,
twórca wielu utworów
odbywa się w Warszawie
Międzynarodowy
Konkurs Pianistyczny
Sporządź plan zdarzeń opowiadania, w którym Jan Matejko wraz ze Stańczykiem pewnej
nocy opuszczają pomnik i wyruszają do Krakowa. Wymyśl, czym będą podróżować, z kim się
spotkają, co przeżyją.
Słowa z uśmiechem. Literatura i kultura. Podręcznik do szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 9., str. 91.
6
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
OŁTARZ W BAZYLICE MARIACKIEJ W KRAKOWIE to arcydzieło, nad którym Wit Stwosz pracował dwanaście lat.
ZWIEŃCZENIE OŁTARZA przedstawia koronację
Marii przez Boga Ojca i Chrystusa w towarzystwie
aniołów oraz patronów Polski: św. Wojciecha
(po prawej) i św. Stanisława (po lewej).
GŁÓWNA CZĘŚĆ OŁTARZA
jest ozdobiona czterema skrzydłami
Rzeźby są bogato zdobione. Dominują
wykonano niezwykle precyzyjnie: widać
zmarszczki na zmęczonych twarzach,
napęczniałe żyły, zdeformowane dłonie,
fałdy ubrań.
ŚRODKOWA CZĘŚĆ przedstawia scenę zaśnięcia
Matki Boskiej, podtrzymywanej przez św. Jana. Każdą
nich zgrupowani zostali inni apostołowie. Artysta
nadał im rysy krakowskich mieszczan.
SZEŚĆ CZĘŚCI
BOCZNYCH ogląda się jak księgę.
Od lewej w dół
znajdują się sceny:
zwiastowania, narodzenia Chrystusa, pokłonu Trzech
2267
nej stronie – od
widzimy: zmartwychwstanie,
wniebowstąpienie,
zesłanie Ducha
Świętego.
Stuart
Cromarty
konduktor
kapłan
Obieżyświat
Zapamiętaj!
KONSTRUKCJA OŁTARZA została wykonana
z drewna dębowego, tło – z modrzewia, figury,
których jest ponad dwieście, wyrzeźbiono
z drewna lipowego. Podstawa ołtarza ma
W utworach literackich, obok bohaterów pierwszoplanowych
i drugoplanowych,
DOLNA
CZĘŚĆ obrazuje
drzewo genealogiczne Chrystusa.
występują postacie epizodyczne – bohaterowie, którzy pojawiają się
Przyjrzyj się tylko
wyrzeźraz.
bionym postaciom. Wybierz dwie i zapisz rozmowę, którą mogłyby ze sobą
w utworze
prowadzić, patrząc na współczesnych turystów podziwiających dzieło Wita Stwosza.
4
Słowa z uśmiechem. Literatura i kultura. Podręcznik do szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 2., str. 81.
Wyjaśnij, w jakich okolicznościach
doszło do zawarcia zakładu. Oceń, czy była to rozsądna
decyzja.
5
W imieniu Obieżyświata napisz dwie kartki z dziennika podróży, na których umieścisz
informacje o sposobie podróżowania, poznanych ludziach, wrażeniach.
6
Odszukaj na mapie miejsce, w którym znalazł się główny bohater powieści. Wynotuj z tekstu
informacje na temat tego kraju.
7
Wyjaśnij, dlaczego służący Fogga wpadł w tarapaty.
8
W imieniu generała napisz z Bombaju do znajomego z londyńskiego klubu „Reforma”
kartkę z pozdrowieniami, w której poinformujesz go o poznaniu słynnego podróżnika.
Słowa z uśmiechem. Literatura i kultura. Podręcznik do szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 5., str. 267.
Zabawy wyobraźni
1.
Wymyśl, w jaki sposób główny bohater mógł się dostać do Allahabadu. Jakie niespodzianki
7
Oto już dalej kopać nie można, bo szczery kamień, a Kinga rzecze:
Odbijcie kawał tego kamienia, niech go oglądam!
Więc odbili i wyciągnęli, a jeden z nich, przyjrzawszy się po dniu, zawoła:
Zadania kształtujące
umiejętności
zapisane
O królowo!
Toć nie
kamień, ale szczera sól!
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
Rozbij tę bryłę! rozkazuje królowa.
Więc rozbili, a z onej bryły, ze środka, wypadł błyszczący pierścień królowej, który wrzuciła w kopalnię węgierską.
Władysław Ludwik Anczyc Wiano Świętej Kingi
78. Na podstawie historyjki obrazkowej napisz krótkie opowiadanie
z�zastosowaniem dialogów. Zacznij w podany sposób:
Pewnego dnia boski Prometeusz dostrzegł w jaskini skulonych ludzi
owiniętych w skóry zwierząt. Wyglądali na całkiem przemarzniętych.
– Dlaczego tak marzniecie?– spytał z troską Prometeusz.
Dlaczego tak
marzniecie?
Nie mamy się
czym ogrzać!
Och, przecież oni jeszcze
nie znają ognia…
Wiem! Wykradnę
ogień bogom Olimpu!
Co tu
robić…?
Wkrótce wrócę
z ogniem!
?
?
?
?
Nie martwcie się,
znalazłem sposób!
Jutrobajki
pójdę wJana
świat. Zeszyt
ćwiczeń do
języka polskiego(zob.
dla szkoły
podstawowej. Klasa 5, zadanie 78., str. 43.
79. Na podstawie
Brzechwy
„Mrówka”
podręcznik,
s. 70) napisz krótkie zabawne opowiadanie. Aby przygotować plan,
podziel wiersz na fragmenty, mówiące o�zachowaniu każdego
ze zwierząt. Nie nadużywaj czasownika powiedział. Zastosuj
synonimy i�słownictwo z wiersza. W�tok opowiadania wpleć dialogi
toczone między bohaterami bajki.
43
8
1●
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
Zadania z historii badające umiejętności ogólne
z języka polskiego
53
Opowieści o ludziach, legendach i historii | Dzieło mistrza Długosza
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji
Uczeń rozwija sprawność uważnego słuchania, czytania głośnego i cichego oraz umiejętność rozumienia znaczeń
dosłownych i prostych znaczeń przenośnych; zdobywa świadomość języka jako wartościowego i wielofunkcyjnego
narzędzia komunikacji, rozwija umiejętność poszukiwania interesujących go wiadomości, a także ich porządkowania oraz poznawania dzieł sztuki; uczy się rozpoznawać różne teksty kultury, w tym użytkowe oraz stosować odpowiednie sposoby ich odbioru.
20.
Dzieło mistrza Długosza
Ustal, oznaczając cyframi, kolejność piastowanych funkcji i ważniejszych wydarzeń
w życiorysie Jana Długosza. Skorzystaj z informacji zawartych w podręczniku.
k l u c z d o h i s t o r i i // P o l s k a z a P i a s t ó w
Stanowisko doradcy i sekretarza biskupa krakowskiego.
Słuchanie opowieści o bitwie pod Grunwaldem.
Studiowanie w Akademii Krakowskiej.
Legendarne
początki
Nauczanie synów królewskich.
Stanowisko sekretarza i dyplomaty króla Kazimierza Jagiellończyka.
Historia wokół nas. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 4, zadanie 1., str. 53
Sprawdź w encyklopedii, który król założył Akademię Krakowską. Napisz jego imię,
przydomek i nazwę dynastii, z której pochodził.

.
Ćwiczenie 1.
Przypomnij sobie legendę o Lechu, Czechu i Rusie i ułóż chronologicznie
wydarzenia.
Dostrzeżenie orła w konarach drzewa.
Wyjście braci z ojczystej ziemi.
Założenie grodu Gniezno.
Dotarcie do rozległej, żyznej krainy.
Wędrówka Czecha na południe, a Rusa na wschód.
Akademię Krakowską założył król ………………………… ……………………………… .
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5,, zadanie 1., str. 6.
Król pochodził z dynastii ……………………………………....
Ćwiczenie
2.
Rozwiąż rebus i napisz odczytane hasło.
Jak wiesz, legenda to opowieść częściowo prawdziwa, a częściowo zmyślona.
Wpisz do tabeli historyczne i fikcyjne elementy legendy o Piaście i Popielu.
likan
Prawda
+r+
Fikcja
ko=ga
Hasło rebusu to: ................................................................................................................... .
9
Tu wpisz rozwiązanie: ...........................................................................................
Wyjaśnienie:
...........................................................................................................
Zadania
kształtujące
umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
.............................................................................................................................................
41
Starożytni Rzymianie | Chrześcijanie
Ćwiczenie 4.
W podręczniku wymieniono różne legendy, ale na pewno znasz jeszcze wiele
innych. Dopasuj bohaterów do legend, z których pochodzą. W razie potrzeby
5. Wyjaśnij znaczenie poniższych symboli chrześcijaństwa.
skorzystaj z pomocy kolegów lub nauczyciela albo zajrzyj do książki z polskimi legendami.
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
 legenda o Smoku
Wawelskim
 Boruta
.........................................................................................................................
 legenda o warszawskiej
Syrence
 Janosik
.........................................................................................................................
 legenda o złotej
kaczce
 Marcin
.........................................................................................................................
 legenda o tatrzańskim
zbójniku
 Dratewka
 legenda o diable
spod Łęczycy
 Wars
.........................................................................................................................
 legenda o bazyliszku
 Lutek
.........................................................................................................................
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 4., str. 7.
.........................................................................................................................
6. Przeczytaj uważnie fragment z dzieła rzymskiego historyka Tacyta i odpowiedz na pytania.

„[…] Podstawił Neron winowajców i dotknął najbardziej wyszukanymi kaźniami1
tych, których znienawidzono dla ich sromot2, a których gmin3 chrześcijanami
nazywał. Początek tej nazwie dał Chrystus, który za panowania Tyberiusza skazany
był na śmierć przez prokuratora Poncjusza Piłata; a przytłumiony na razie zgubny
zabobon znowu wybuchnął, nie tylko w Judei, gdzie się to zło wylęgło, lecz także
w stolicy, dokąd wszystko, co potworne albo sromotne, zewsząd napływa i licznych
znajduje zwolenników […]”.
kaźń – męka, tortury fizyczne zadawane uwięzionym, skazanym.
sromota – cierpienie, trudny los.
3
gmin – biedniejsza, nieoświecona warstwa społeczeństwa rzymskiego.
1
2
a) Których cesarzy rzymskich wymienia Tacyt?
..................................................................................................................................................
b) Kto skazał Jezusa na śmierć? Jaki sprawował urząd?
..................................................................................................................................................
c) Gdzie, według historyka, było najwięcej chrześcijan?
..................................................................................................................................................
d) Co Tacyt w przytoczonym fragmencie nazywa zabobonem?
..................................................................................................................................................
Historia wokół nas. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 6., str. 41.
10
3●
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
k l u c z d o h i s t o r i i // P o l s k a z a P i a s t ó w
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury
k l u c z d o h i s t o r i i // Ż y c i e w ś r e d n i o w i e c z u
Uczeń poznaje teksty kultury odpowiednie dla stopnia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; rozpoznaje ich
konwencje gatunkowe; uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie; kształtuje świadomość istnienia w tekście znaczeń ukrytych; rozwija zainteresowania różnymi dziedzinami kultury; poznaje specyfikę literackich i pozaliterackich
sposobów wypowiedzi artystycznej; w kontakcie z dziełami kultury kształtuje hierarchię wartości, swoją wrażliwość,
gust estetyczny, poczucie własnej tożsamości i postawę patriotyczną.
Czasy Bolesława
Ćwiczenie
3.
Chrobrego
Na ilustracji przedstawiającej zamek rycerski podpisz elementy charakterystyczne dla tej budowli.
Ćwiczenie 1.
...........................................
Świętego Wojciecha, patrona Polski, uwieczniono na licznych obrazach
i rzeźbach. Dzięki kilku elementom, pojawiających się zawsze w tych przedstawieniach, można go bez trudu rozpoznać. Przyjrzyj się poniższym wizerunkom świętego i wypisz ich cechy wspólne. Następnie napisz, dlaczego
wykorzystano właśnie te elementy.
............
...........
....
.........
......
.........
...
....
....
....
..
....
..
........
....
..
....
..
. .....
..
. ....
....
......
. ..
....
. .........
..
. ..
....
. ..
....
......
........
....
....
....
....
..
....
..
....
....
.....
....
....
........
....
....
....
..
.......
....
. ..
....
. ...........
..
.......
....
....
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 1., str. 10.
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Ćwiczenie
4.
W
tekście źródłowym
Ćwiczenie
2. dotyczącym Zawiszy Czarnego (podręcznik, s. 46) wy-
mieniono
wiele cech,Bolesława
którymi powinien
odznaczać
dobry
rycerz. wydaKilku
Podczas panowania
Chrobregosiędoszło
do wielu
istotnych
innych
jednak
zabrakło.
Wymień
je
wszystkie
i
stwórz
w
ten
sposób
własny
rzeń historycznych. Wśród podanych zaznacz cyfrą 1 najwcześniejsze, a cykodeks
rycerski. Zastanów
frą 2 najpóźniejsze
z nich. się i powiedz, czy dziś też warto go przestrzegać.
...................................................................................................................................
Zjazd gnieźnieński.
...................................................................................................................................
Wykupienie ciała biskupa Wojciecha.
...................................................................................................................................
Koronacja Bolesława Chrobrego.
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 4., str. 22.
Wojna z Niemcami.
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
11
6●
Życie codzienne
w klasztorze
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
Ćwiczenie 1.
Przeczytaj jeszcze raz opowiadanie o pielgrzymce księcia Władysława na
Święty Krzyż (podręcznik, s. 40–41), a następnie ułóż wydarzenia we właściwej kolejności (wpisz 1 obok najwcześniejszego wydarzenia).
// E u r o p a i P o l s k a w c z a s a c h J a g i e l l o n ó w
Przechadzka po krużgankach.
Przekazanie daru opatowi.
..................................
Obiad w refektarzu.
..................................
Wizyta w klasztornej aptece.
Modlitwa księcia i uczestnictwo w mszy.
Odwiedziny w bibliotece.
Pieśń na powitanie pielgrzyma.
..................................
Ćwiczenie 2.
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 1., str. 18.
..................................
Podpisz każdą ilustrację nazwą zakonnika, a następnie napisz, czym zajmował się każdy z nich.
Choć katedra we Florencji powstawała setki lat, swój wygląd zawdzięcza
przede wszystkim epoce renesansu. Porównaj katedrę gotycką w z renesansową. W tabeli wypisz podobieństwa i różnice. Pamiętaj, że niektóre podobieństwa wynikają z tego, że budowa katedry we Florencji zaczęła się już
w średniowieczu!
.................
....................................
....................................
....................................
.................
....................................
....................................
....................................
Podobieńst wa
Różnice
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 4., str. 42.
12
2.
Wojna z zakonem krzyżackim
Starożytni Rzymianie | Chrześcijanie
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
41
1. Fotografia przedstawia rycerza krzyżackiego. Wymień w punktach elementy jego ubioru i uzbrojenia.
5. Wyjaśnij znaczenie poniższych symboli chrześcijaństwa.
1
...................................................................................................
.........................................................................................................................
2 ...................................................................................................
.........................................................................................................................
3 ...................................................................................................
.........................................................................................................................
4 ...................................................................................................
.........................................................................................................................
5 ...................................................................................................
.........................................................................................................................
6 ...................................................................................................
.........................................................................................................................
7 ...................................................................................................
.........................................................................................................................
8 ...................................................................................................
.........................................................................................................................
9 wokół
Historia
nas. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 5., str. 41.
...................................................................................................
6. Przeczytaj uważnie fragment z dzieła rzymskiego historyka Tacyta i odpowiedz na pytania.
2. Przeczytaj zamieszczony poniżej fragment wiersza, następnie uzupełnij zdanie 1

„[…] Podstawił Neron winowajców i dotknął najbardziej wyszukanymi kaźniami
i odpowiedz na pytania.
tych, których znienawidzono dla ich sromot2, a których gmin3 chrześcijanami
a) Wiersz
opowiada
o .......................................
nazywał. Początek tej nazwie dał Chrystus,
który za
panowania
Tyberiusza skazany
„
[…]
Po
tej
bitwie
stał
się
koniec.
był na śmierć przez prokuratora Poncjusza Piłata; a przytłumiony na razie zgubny
........................................................................
Wtem doznowu
Polskiwybuchnął,
posłan goniec,
zabobon
nie tylko w Judei, gdzie się to zło wylęgło, lecz także
Jaksromotne,
nazywał się
król, o którym
poeta?
Iż król wygrał,
stracił
w stolicy,
dokąda mistrz
wszystko,
co potworneb)albo
zewsząd
napływa pisał
i licznych
znajduje
zwolenników
[…]”.
I gardłem
tego przypłacił.
........................................................................
Takci Pan Bóg hardość traci,
1
c) Jakskazanym.
nazywało się pokonane państwo?
kaźń – męka, tortury fizyczne zadawane uwięzionym,
A pokorę hojnie płaci.
2
sromota – cierpienie, trudny los.
3
gmin
– biedniejsza, nieoświecona
warstwa społeczeństwa
rzymskiego.
Sprawiedliwość
w bitwie może.
........................................................................
Daj tak zawżdy wygrać, Boże!”.
a) Których cesarzy rzymskich wymienia Tacyt?
........................................................................
Historia wokół nas. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 2., str. 66.
..................................................................................................................................................
d) Co oznaczają słowa: „mistrz stracił i gardłem tego przypłacił”?
b) Kto skazał Jezusa na śmierć? Jaki sprawował urząd?
.................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
c) Gdzie, według historyka, było najwięcej chrześcijan?
..................................................................................................................................................
d) Co Tacyt w przytoczonym fragmencie nazywa zabobonem?
..................................................................................................................................................
13
.......………………………….
.......………………………….
Zadania
kształtujące
umiejętności
.......………………………….
.......………………………….
2. Napisz,
co przedstawia
poniższa
ilustracja. Jak nazywa się2 broń,
którą posługują się
2 zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
mężczyźni?
.......………………………….
.......………………………….
3 .......………………………….
3 .......………………………….
III. Tworzenie wypowiedzi
.......………………………….
.......………………………….
Uczeń rozwija umiejętność wypowiadania
się w mowie i w piśmie na tematy poruszane
na zajęciach, związane z poznawanymi tekstami kultury i własnymi zainteresowaniami; dba o po prawność wypowiedzi własnych, a ich formę
kształtuje odpowiednio do celu wypowiedzi; wykorzystując posiadane umiejętności, rozwija swoją wiedzę o języku.
3. Napisz w pięciu zdaniach, za co lubisz koleżanki i kolegów z twojej klasy.
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
..................................................................................................................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………
Historia wokół nas. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 4, zadanie 3., str. 16.
..................................................................................................................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Uzupełnij tekst, wpisując brakujące wyrazy. Pomogą ci w tym poniższe słowa.
Pamiętaj o właściwej
formie gramatycznej wpisywanych wyrazów.
…………………………
.................................................................................................................
.
bezpieczeństwo ● grota ● praprzodkowie ● polowanie ● zwierzę
● pożywienie ● koczownik ● szałas ● grupa
Nasi ………………….....……… nie żyli samotnie. Łączyli się w niewielkie ............................. .
Dzięki temu łatwiej mogli się wyżywić i zapewnić sobie .................................................. .
Polowali na ptactwo i ……………………………., łowili ryby, zbierali dzikie owoce. Ludzie
ci ciągle wędrowali w poszukiwaniu ………………………………………. Zmieniali siedziby,
zamieszkiwali w napotkanych …………….............…………. lub zbudowanych przez siebie
…………………………………... Mówimy więc, że byli ................................................................ .
Historia wokół nas. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 4, zadanie 3., str. 30.
14
8●
Europa i Polska
w czasach
Jagiellonów
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
k l u c z d o h i s t o r i i // E u r o p a i P o l s k a w c z a s a c h J a g i e l l o n ó w
Za rodziną dworzanina,
mieszkańca Wawelu, widoczna
jest kaplica Zygmuntowska.
Znajdź informacje na jej temat
i napisz krótką notatkę.
Astronom, który
poruszył Ziemię
...........................................................
Ćwiczenie 1.
...........................................................
Uzupełnij tekst wyrazami z ramki. Użyj ich we właściwej formie.
...........................................................
Mikołaj Kopernik był prawdziwym człowiekiem .......................
. Urodził się
...........................................................
w ..................... . W wieku 18 lat rozpoczął studia na ....................................
. Stu...........................................................
...........................................................
diował nie tylko w Polsce, lecz także we ......................... . Zdobył
wykształcenie
w zakresie ..................................... , ....................................... i ...........................................................
............................. .
...........................................................
Był również ............................... , ............................... i ............................. dzieł
...........................................................
starożytnych pisarzy. Napisał traktat o .............................. . Bronił też zamku
...........................................................
w Olsztynie przed ............................ Należał do stanu ....................................... .
...........................................................
KRZYŻACY, TORUŃ, ASTRONOMIA, LEKARZ,...........................................................
TŁUMACZ,
TEOLOGIA, DUCHOWNY, MONETA, AKADEMIA KRAKOWSKA,
KARTOGRAF, RENESANS, WŁOCHY, PRAWO
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 1., str. 33.
Ćwiczenie 2.
W kilku zdaniach odpowiedz na często zadawane pytanie: „Czy Kopernik był
Niemcem, czy Polakiem?”.
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 2., str. 52.
.............................................................................................................................................
15
1●
60
Szlachta wybiera
królów
Zadania kształtujące umiejętności zapisane
w wymaganiach ogólnych podstawy programowej z języka polskiego
Ćwiczenie
1. ...…………..
5. Przeczytaj uważnie opis
kronikarza i historyka – Jana Długosza. Następnie odpo...………………..........
Każdy
nowo
wybrany król elekcyjny musiał zaprzysiąc między innymi dokuwiedz
na pytania.
ment zwany Artykułami henrykowskimi. Korzystając z tekstu w podręczniku
(s. 132–133), wypisz zobowiązania króla wynikające z tej ustawy.
„[…] Nie pominął prawie żadnego w Królestwie Polskim miejsca, żadnego ze starodawnych miast i zamków, w których nie postawiłby nowych murów. Cokolwiek
.............................................................................................................................................
też Polska ma zamków, kościołów, miast i dworów murowanych, to w większej
części król postawił, albo swym królewskim nakładem uzupełnił […]”.
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
a) Kogo działalność opisuje
kronikarz?
Klucz do historii. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 2., str. 52.
.............................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
5. Jakie
Opiszbudowle
wygląd 2.
starożytnego
Rzymu.
Wykorzystaj
w tym celu poniższe pojęcia.
Ćwiczenie
b)
wznoszono za
panowania
tego króla?
akwedukt ● Forum
Romanum
● świątynia
● brukowane
ulice ● termy
studnie miejskie
Pierwszymi
królami
elekcyjnymi
byli
Henryk Walezy
oraz● Stefan
Batory.
..................................................................................................................................................
●
Cyrk
Wielki
●
Koloseum
●
Panteon
●
igrzyska
●
Połącz każdą informację z wizerunkiem monarchy, którego dotyczy.
c)
Jak nazywało się wówczas państwo polskie?
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Pochodził z Węgier.
..................................................................................................................................................
d)
Kto finansował budowę opisanych w tekście obiektów?
Historia wokół nas. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 5., str. 43.
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Założył w Wilnie uniwersytet.
..................................................................................................................................................
6. Jakie ważne wydarzenia miały miejsce w 1364 roku w Krakowie? Opisz je.
..................................................................................................................................................
Uciekł z Polski.
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
Odniósł zwycięstwo
w wojnie z Rosją.
..................................................................................................................................................
Historia wokół nas. Zeszyt ćwiczeń do historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej. Klasa 5, zadanie 6., str. 60.
..................................................................................................................................................
Zginął w zamachu.
..................................................................................................................................................
Był pierwszym
..................................................................................................................................................
alezy (1573–1574)
Stefan Batory (1576–1586)
królem elekcyjnym.
..................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................
16