NAFTA I GAZ: Rynek gazu ziemnego
Transkrypt
NAFTA I GAZ: Rynek gazu ziemnego
Nafta i gaz raport Rynek gazu ziemnego w Polsce i na świecie Według agencji Fitch Gazprom może stracić udziały na rynku europejskim ze względu na konkurencję rynkową, nadpodaż i stagnację wzrostu zapotrzebowania. Agencja stawia LNG jako potencjalną konkurencję dla dostaw gazociągowych z Rosji. F itch ocenia, że Gazprom może stracić część udziałów i zysków w Europie w średnim terminie, ale dotkliwość strat będzie zależała od tego w jaki sposób odpowie na oczekiwania klientów europejskich. Niskie koszty wydobycia i transportu szacowane przez Fitch na 3 dolary za mmBtu oraz duże wolne moce wydobywcze pomogą Rosjanom przezwyciężyć problemy. Fitch podkreśla, że przez utrzymującą się nadpodaż na rynku LNG oraz małą atrakcyjność rynku w Azji, gaz skroplony będzie konkurencyjny w stosunku do surowca rosyjskiego słanego gazociągami. To druga instytucja, po Międzynarodowej Agencji Energii, która stawia taką tezę. Jest ona korzystna z punktu widzenia rozwoju gazoportu w polskim Świnoujściu, z którego usług zamierza korzystać PGNiG i inni odbiorcy gazu w Polsce. Międzynarodowa Agencja Energii (MAE) przedstawiła raport, z którego wynika, że na rynku gazu na świecie będzie w przyszłości panować nadpodaż. Zmusi to dostawców gazociągowych jak Gazprom do zmiany modelu cenowego. Ze względu na rozwój rynku LNG i konkurencję ze strony taniego węgla wzrost zapotrzebowania na gaz, który w ostatnich latach wynosił średnio 2,5 procent, ma spaść do 1,5 procent do 2021 roku. – Rozwój sytuacji wskazuje na okres nadpodaży. W ciągu pięciu lat będziemy świadkami przekształcenia się modelu handlu gazem – ocenia Fatih Birol, prezes MAE. Podaż LNG ma wzrosnąć o 45 procent do 2021 roku, wywierając presję na starych dostawców jak Rosja i Katar. Tymczasem wzrost zapotrzebowania na gaz w Chinach w 2015 roku spadł do 4 procent, choć według MAE ma odbić się do 9 procent do 2021 roku ze względu na zastąpienie elektrowni węglowych gazowymi. Dużymi importerami surowca mają być także Indie i kraje Bliskiego Wschodu. Wzrost wydobycia gazu łupkowego w USA ma zapewni jedną trzecią podaży w 2021 roku. Wydobycie w Europie ma spadać. W przekonaniu MAE koszt eksportu LNG z USA do Europy spadnie poniżej cen ofe- 2 rowanych przez Rosję w kontraktach uzależnionych od indeksu ceny ropy naftowej oraz ofert w europejskich hubach gazowych, tworząc „przykrą zmianę w otoczeniu, w którym operuje Gazprom”. Chociaż większość kontraktów Gazpromu zawiera klauzulę take or pay, według Agencji firma będzie musiała zdobyć dodatkowe kontrakty na 15-20 mld m 3 rocznie, aby utrzymać udział rynkowy w Europie. MAE przewiduje wzrost importu gazu do Europy o 40 mld m 3 rocznie do 2021 roku. Odpowiedź Gazpromu już jest zauważalna. W części kontraktów odchodzi on od indeksu ceny ropy naftowej i usuwa kontrowersyjne klauzule take or pay. Część gazu sprzedaje także na giełdzie i w drodze aukcji dla określonych punktów wejścia do europejskiego systemu gazowego. – Realizacja strategicznych interesów naszego kraju w sektorze energetycznym wymaga porozumienia ponad podziałami politycznymi – mówił Janusz Kowalski, wiceprezes PGNiG, podczas konferencji Nafta-Gaz-Chemia 2016. Jego zdaniem podstawowym celem w tym zakresie jest przemodelowanie systemu dostaw gazu do Polski, tak by sprowadzić dużo tańszy surowiec niż ma to miejsce w tej chwili. – Dzisiaj czekamy na informację, czy gazoport będzie rozbudowany. To ważna informacja dla Janusz Kowalski PGNiG, ponieważ podWiceprezes PGNiG jęlismy decyzję o otwarciu biura tradingowego w Londynie – mówił Janusz Kowalski. Dodał, że spółka chce rozwijać swoje kompetencje związane z uczestnictwem w globalnym rynku LNG. Wiceprezes PGNiG zauważył, że tzw. Brama Północna (zwana również Korytarzem Północnym) to nie tylko LNG, ale również budowa Korytarza Norweskiego (w skład którego wejdzie gazociąg Baltic Pipe i duński oraz norweski system przesyłowy). – Czekamy do końca roku na uzgodnienia z operatorami (…) jesteśmy zainteresowani, aby sprowadzać do Polski dużo tańszy gaz, niż w tej chwili. Chcemy złamać tę kilkudziesięcioletnią geografię dostaw surowców do Polski – deklarował Janusz Kowalski. Dodał, że model wschód-zachód powinien zostać przynajmniej w pewnym stopniu zastąpiony modelem północ–południe. 5/2016 i gaz raport Współpraca Lotosu i PGNiG w ramach dostaw LNG Spółki LOTOS i PGNiG dostarczyły 120 m 3 (120 tys. litrów) skroplonego gazu LNG jako paliwa żeglugowego do zbiorników nowoczesnego, budowanego w Stoczni Remontowa Shipbuilding statku typu PSV (Platform Supply Vessel) SIEM HARMONY. Pozwoli to na przeprowadzenie prób morskich jednostki, przed oddaniem jej do użytku. Cysterny odebrały gaz z Terminalu LNG i przetransportowały do stoczni w Gdańsku. To pierwsze tego typu przedsięwzięcie logistyczne w Polsce i jednocześnie efekt współpracy LOTOSU i spółki PGNiG. – Dzięki terminalowi w Świnoujściu mamy możliwość sprawnego rozdysponowania LNG w całym kraju. Powstaje także coraz więcej jednostek morskich wykorzystujących LNG jako paliwo, które spełnia wszelkie obostrzenia dotyczące emisji siarki i substancji szkodliwych. Dlatego bunkrowanie statków jest usługą, która chcemy w najbliższym czasie rozwijać – powiedział Henryk Mucha, prezes PGNiG Obrót Detaliczny. Statki typu tzw. dual fuel, uważane za bardzo pionierskie technologicznie, zasilane są zarówno konwencjonalnym paliwem żeglugowym, jak i znacznie czystszym gazowym. Dzięki temu są o wiele bardziej przyjazne środowisku niż te z tradycyjnym napędem. Armatorzy, chcąc spełnić unijne wymogi środowiskowe w stosunku do paliw zawierających do 0,10 proc. siarki, wprowadzają do swojej floty mniej emisyjne statki napędzane paliwem LNG. Zaostrzone rygory emisyjności, zawarte w unijnej dyrektywie siarkowej, nakazują dziesięciokrotne zmniejszenie emisji siarki od 2015 roku. Ceny LNG z Norwegii niższe o 40% Litewskie Ministerstwo Energetyki poinformowało, że w pierwszej połowie 2016 r. ceny LNG sprowadzanego przez terminal w Kłajpedzie były o 40% niższe w stosunku r/r. Spadek ceny był spowodowany dwoma czynnikami – pierwszy, o charakterze lokalnym, to zmiana warunków umowy między spółką Litgas oraz norweskim Statoilem, który dostarcza Litwinom surowiec. Drugi, pośrednio związany z wcześniejszym, jest związany z sytuacją na światowych rynkach, gdzie od pewnego czasu obserwujemy stabilizację cen kopalin energetycznych na stosunkowo niskim poziomie. W znacznym stopniu przyczyniło się to do zwiększenia przepływu gazu przez terminal w Kłajpedzie. W pierwszej połowie 2016 roku aż 73% całkowitego zaopatrzenia Litwy w gaz ziemny stanowił skroplony gaz ziemny (LNG). Pozostałą część rynku zajęła rosyjska spółka Gazprom, która jeszcze nie dawno dominowała na lokalnym rynku gazu. Do końca roku decyzja o rozbudowie gazopor tu – Jeszcze w tym roku zapadnie decyzja dotycząca powiększenia mocy regazyfikacyjnej terminala LNG w Świnoujściu – powiedział prezes Gaz Systemu Tomasz Stępień. Być może będzie to powiększenie nawet do 10 mld m sześć gazu rocznie. Jak dodał Stępień spółka prowadzi obecnie wielowariantowe analizy. – Trwają analizy. Kwestią jest w jakim czasie, jakimi nakładami i kiedy. Możliwa jest rozbudowa do ponad 7,5 mld m. sześc. – powiedział Fot. PGNiG Nafta Stępień. Jak dodał, rozbudowa do 7 mld m sześc może się odbyć nawet „stosunkowo niewielkim nakładami”. Na razie moc regazyfikacyjna terminala wynosi 5 mld m sześc. rocznie, czyli tyle, ile wynosi jedna trzecia polskiego zapotrzebowania. Gazoport jest zbudowany w taki sposób, że w razie potrzeby można będzie powiększyć jego moc regazyfikacyjną do 10 mld m sześc. rocznie. Szacowany wolumen sprzedaży gazu ziemnego przez grupę PGNiG w III kwartale 2016 r. wyniósł 4,27 mld m sześc. wobec 3,94 mld m sześc. w analogicznym okresie poprzedniego roku – podała spółka w komunikacie. Wydobycie gazu w trzecim kwartale wyniosło 1,04 mld m sześc. wobec 1,14 mld m sześc. przed rokiem. Import gazu ziemnego w III kw. wyniósł 3,02 mld m sześc. wobec 2,40 mld m sześc. rok wcześniej, w tym import „z kierunku wschodniego” wyniósł 2,43 mld m sześc. wobec 2,33 mld m sześc. w III kwartale 2015 roku. Marcin Żupnik Źródło: BiznesAlert, CIRE, PAP Mecenas raportu „Energia z żółtej rury” 5/2016 3