Program konferencji - Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w
Transkrypt
Program konferencji - Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w
ORGANIZATORZY: PATRONAT HONOROWY: II OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA WARUNKI ŚRODOWISKA PRACY A ZDROWIE PRACOWNIKÓW Wałbrzych, 9–10 czerwca 2015 r. PROGRAM KONFERENCJI 9 czerwca 2015 r. 9:00–10:30 10:30–11:15 11:15–11:35 Rejestracja uczestników Otwarcie konferencji: JM Rektor PWSZ AS prof. zw. dr hab. Elżbieta Lonc Prezydent m. Wałbrzycha dr n. med. Roman Szełemej Przedstawiciel Państwowej Inspekcji Pracy – Inspektor mgr inż. Jarosław Kruszyński Przedstawiciel Państwowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej – Dyrektor Małgorzata Bąk Przedstawiciel Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP – Piotr Kaczmarek Dyrektor Centralnego Ośrodka Szkolenia Pracowników Służby BHP w Kaliszu Sesja I: Warunki środowiska pracy Przewodnicząca: prof. dr hab. inż. Krystyna Skibniewska mgr inż. Piotr Kaczmarek, przedstawiciel Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP Rola OSPSBHP w kształtowaniu kultury pracy 11:35–11:55 dr hab. inż. Szymon Salamon, mgr inż. Mariusz Migodziński Środowisko pracy kopalni węgla kamiennego determinantą procesu zapadalności na choroby zawodowe 11:55–12:15 dr hab. inż. prof. AE Anna Cierniak-Emerych, mgr inż. Kamil Zięba Warunki pracy z perspektywy wewnętrznych interesariuszy przedsiębiorstwa. Studium przypadku 12:15–12:35 12:35–12:55 12:55–13:25 dr inż. Marek Brennensthul Zagrożenia oraz bezpieczeństwo i higiena pracy związane z wybranymi pracami w rolnictwie Przerwa kawowa Sesja II: Zagrożenie zdrowia pracowników i środowiska naturalnego przez zakłady przemysłowe Przewodnicząca: dr hab. inż. prof. AE Anna Cierniak-Emerych mgr Lidia Jarmułowicz Bezpieczna utylizacja odpadów niebezpiecznych dla środowiska 13:25–13:45 prof. nadzw. dr hab. Janusz Mirosławski, dr inż. Andrzej Paukszto, Kamil Żmuda Ocena narażenia pracowników służb drogowych na pyły respirabilne w pobliżu emitora liniowego na terenie miasta Jaworzno 13:45–14:05 Joanna Skrzyniarz Choroby górników wałbrzyskich kopalń węgla kamiennego w narażeniu na pył krzemowy, węglowy oraz radon i produkty jego rozpadu Dyskusja Obiad 14:05–14:15 14:15–15:00 Sesja III: Zagrożenia fizyczne, psychofizyczne i biologiczne w środowisku pracy Przewodniczący: dr hab. inż. Szymon Salamon, PWSZ AS w Wałbrzychu, dr hab. inż. prof. AE Anna Cierniak-Emerych 15:00–15:20 prof. zw. dr hab. Ryszard Andrzejak, lek. Anna Zawadzka, lek. Krzysztof Hipszer Czynniki biologiczne w środowisku pracy – podstawy prawne regulujące warunki pracy i zobowiązania pracodawcy 15:20–15:40 dr inż. Iwona Romanowska-Słomka, mgr inż. Piotr Kaczmarek, dr inż. Izabela Horzela Analiza zagrożeń w zakładach obróbki drewna i tartakach 15:40–16:00 mgr Tomasz Juraszek Molestowanie seksualne w środowisku pracy jako kwalifikowana forma dyskryminacji 16:00–16:20 Wystąpienie przedstawiciela Państwowej Inspekcji Pracy Zagrożenia zawiązane z eksploatacją wózków jezdniowych 16:20–16:40 Przerwa kawowa 16:40–17:00 mgr Halina Noworolska-Libal, Przedstawiciel Państwowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej Rola Inspekcji Sanitarnej w nadzorze nad zakładami pracy oraz w postępowaniu w sprawie chorób zawodowych 17:00–17:30 Program Asystent – Prezentacja Firmy Tarbonus Tarnobrzeg 17:30–17:50 Dariusz Hejmej – Dyrektor Regionalny Biura Rozwoju Certyfikacji Polskiego Rejestru Statków S.A. Podejście systemowe do bezpieczeństwa i higieny pracy 17:50–18:20 19:00 Dyskusja Uroczysta kolacja 10 czerwca 9:30–9:50 9:50–10:10 10:10–10:30 Sesja IV: Ryzyko zawodowe Przewodniczący: prof. nadzw. dr hab. Janusz Mirosławski dr inż. Aneta Grodzicka Ryzykowne zachowania ratowników górniczych w aspekcie stresu zawodowego towarzyszącego wykonywaniu czynności roboczych dr inż. Aneta Grodzicka, dr inż. Marcin Krause Badania skłonności ratowników górniczych do ryzykownych zachowań na podstawie „Testu Zachowań Ryzykownych autorstwa Studenskiego” dr inż. Marcin Krause Badania zróżnicowania ryzyka wypadków przy pracy na przykładzie analizy bezwzględnej i wskaźnikowej dla branży budownictwa i Polski 10:30–10:50 dr inż. Iwona Romanowska-Słomka Ryzyko zawodowe pracowników szczególnie chronionych 10:50–11:20 Przerwa kawowa Sesja V: Bezpieczeństwo i ergonomia na stanowiskach pracy Przewodniczący: dr hab. inż. Szymon Salamon, PWSZ AS w Wałbrzychu 11:20–11:50 Natalia Kozak, Katarzyna Biała, Aneta Firlej, dr hab. inż. Halina Pawlak Instrukcja bhp – wady i zalety 11:50–12:10 dr inż. Danuta Skalska, dr inż. Iwona Romanowska-Słomka, mgr inż. Joanna Ślefarska Analiza i ocena ochrony przeciwporażeniowej na stanowiskach pracy w wybranych małych zakładach produkcyjnych 12:10–12:30 inż. Łukasz Wardawy, dr Jacek Szczurowski Zgodność stanowisk pracy uczniów z obowiązującymi przepisami w placówkach oświatowych na poziomie podstawowym i gimnazjalnym 12:30–12:50 mgr inż. Wiesław Tomaszewski, dr inż. Iwona Romanowska-Słomka, mgr inż. Sylwia Stegenta, dr inż. Izabela Horzela Analiza wpływu barwy światła i tła na czytelność znaków bezpieczeństwa i higieny pracy 12:50–13:20 13:20–13:30 Dyskusja Zakończenie, podsumowanie MIEJSCE OBRAD: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Angelusa Silesiusa ul. Zamkowa 4, budynek A, 58-300 Wałbrzych I piętro, Sala Kolumnowa, s. 120 II OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA WARUNKI ŚRODOWISKA PRACY A ZDROWIE PRACOWNIKÓW Wałbrzych, 9-10 czerwca 2015 r. STRESZCZENIA REFERATÓW dr inż. Marek Brennensthul Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Inżynierii Rolniczej ZAGROŻENIA ORAZ BHP ZWIĄZANE Z WYBRANYMI PRACAMI W ROLNICTWIE W pracy przedstawione zostaną zagadnienia związane z zagrożeniami przy wybranych grupach prac rolniczych. Jako cel pracy przyjęto analizę zagrożeń przy pracach obejmujących: zbiór zbóż, zbiór roślin okopowych, zbiór zielonek i pasz objętościowych. Z uwagi na to, że większość z omawianych prac wymaga wykorzystania ciągników rolniczych dokonana zostanie również ocena zagrożeń na stanowisku traktorzysty. W każdej z wymienionych grup prac dokonany zostanie podział na poszczególne zabiegi, następnie w każdym z zabiegów wyodrębnione będą czynności składowe i scharakteryzowane zostaną potencjalne zagrożenia. Wszelkie analizy zagrożeń poprzedzone zostaną opisem maszyn najczęściej stosowanych do danej grupy prac. Omówione zostaną ponadto najbardziej prawdopodobne wypadki przy wybranych pracach oraz sposoby zmniejszania ryzyka zaistnienia tych wypadków. dr hab. inż. Anna Cierniak-Emerych, prof. UE; mgr Kamil Zięba Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu WARUNKI PRACY Z PERSPEKTYWY WEWNĘTRZNYCH INTERESARIUSZY PRZEDSIĘBIORSTWA STUDIUM PRZYPADKU Umiejętność kompleksowej identyfikacji sygnałów płynących nie tylko z otoczenia organizacji, ale także z jej wnętrza, staje się obecnie skuteczną strategią działania nowoczesnych organizacji. Z perspektywy przedsiębiorstwa, podtrzymywanie przyjaznych relacji z interesariuszami wewnętrznymi, a zwłaszcza z jego pracownikami, staje się często główną determinantą jego sukcesu. W dobie globalnego uprzemysłowienia kształtowanie bezpiecznego środowiska pracy stanowi bezsprzecznie czynnik, który implikuje zarówno zrównoważony rozwój firmy, jak i realizację interesów pracowniczych. Przykładem zorganizowanego działania w tym względzie jest spółka VALKO, która – w ramach wdrażania projektu z zakresu społecznej odpowiedzialności – reaguje na oczekiwania stron zainteresowanych, uwzględniając je w procesie zarządzania przedsiębiorstwem. dr inż. Aneta Grodzicka Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii RYZYKOWNE ZACHOWANIA RATOWNIKÓW GÓRNICZYCH W ASPEKCIE STRESU ZAWODOWEGO TOWARZYSZĄCEGO WYKONYWANIU CZYNNOŚCI ROBOCZYCH W publikacji skupiono uwagę na stres zawodowy, który może być jednym z czynników ryzykownych zachowań, nie tylko ratowników górniczych. Ryzykowne zachowania często występują podczas niekontrolowanych szybkich reakcji na zaistniałą sytuację. Jednym z czynników takich reakcji jest stres zawodowy, a próba analizy ryzykownych zachowań została przeprowadzona za pomocą autorskiej ankiety. dr inż. Aneta Grodzicka, dr inż. Marcin Krause Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii BADANIA SKŁONNOŚCI RATOWNIKÓW GÓRNICZYCH DO RYZYKOWNYCH ZACHOWAŃ NA PODSTAWIE TESTU ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH AUTORSTWA STUDENSKIEGO W artykule przedstawiono wyniki badań ankietowych z wykorzystaniem Testu Zachowań Ryzykownych, autorstwa R. Studenskiego. W badaniach wzięli udział ratownicy górniczy z losowo wybranej kopalni węgla kamiennego, stanowiąc 25% stanu ewidencyjnego załogi służby ratownictwa górniczego. Celem badań było określenie skłonności i preferencji ratowników górniczych do ryzykownych zachowań. Ratownicy górniczy podejmują także działania ryzykowne, lecz zawsze zgodne z zasadami bezpieczeństwa w celu wykonania niejednokrotnie trudnych zadań związanych z ratowaniem zagrożonych górników. mgr Lidia Jarmułowicz LJ – Biuro Doradztwa Prawno-Gospodarczego, Naukowo-Technicznego, BHP, Szkolenia BEZPIECZNA UTYLIZACJA ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH DLA ŚRODOWISKA Wystąpienie i prezentacja dotyczą zagadnień związanych z niebezpiecznym odpadem jakim jest azbest. Dotychczasowe sposoby pozbywania się tego materiału, innowacyjne możliwości utylizacji. Nowe technologie, a mity dotyczące włókien chryzotylowych. Prawno-naukowe możliwości utylizacji azbestu- wtórnego wykorzystania w Polsce i Europie. Polska jako jedyny kraj na świecie, posiada innowacyjne rozwiązania utylizacji azbestu. mgr Tomasz Juraszek prawnik, Biuro Doradztwa Prawno-Gospodarczego MOLESTOWANIE SEKSUALNE ŚRODOWISKU PRACY JAKO KWALIFIKOWANA FORMA DYSKRYMINACJI Problematyka molestowania seksualnego w środowisku pracy ostatnimi czasy stała się tematem niezwykle rozpowszechnionym w środkach masowego przekazu. Pomimo tego, w dalszym ciągu pracownicy nie potrafią rozróżnić zachowań dyskryminacyjnych od zjawiska mobbignu. Referat przedstawia węzłowe zagadnienia z zakresu prawa pracy, ujmując najważniejsze kwestie związane z molestowaniem seksualnym – będącego kwalifikowaną formą dyskryminacji. Wskazano, które zachowania mogą zostać w procesie subsumcji zakwalifikowane jako molestowanie seksualne. Wyszczególniono źródła tejże regulacji prawnej, wywodzącej się z dyrektyw unijnych, oraz zwrócono uwagę na błędy legislacyjne w konstrukcji jednostki redakcyjnej art. 183a§ 6 kodeksu pracy. Badania opinii publicznej wskazują na bardzo niską świadomość prawną Polaków. To z kolei przedkłada się na nieumiejętność skutecznego domagania się (przez ofiary patologicznych zachowań przemocowych) przysługujących im środków ochrony prawnej. Wskazując na negatywne skutki molestowania seksualnego autor postuluje do pracodawców aby przeciwdziałali patologiom w środowisku pracy. Bezpieczne i higieniczne warunki pracy to także ochrona zdrowia psychicznego, nie zaś tylko techniczne środki ochrony indywidualnej. Ponadto profilaktyka antymobbingowa oraz antydyskryminacyjna wpływa pozytywnie przy budowaniu wizerunku zakładu pracy funkcjonującego w konkurencyjnej gospodarce rynkowej. Natalia Kozak, Katarzyna Biała, Aneta Firlej, dr hab. inż. Halina Pawlak Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie SKN Zarządzania i Ergonomii, Międzywydziałowa Sekcja BHP INSTRUKCJA BHP – WADY I ZALETY Instrukcja bezpieczeństwa i higieny pracy zwana często instrukcją stanowiskową jest zbiorem nakazów i zakazów dotyczących najważniejszych aspektów pracy, które mają wpływ na bezpieczeństwo pracownika. W myśl art. 2374 § 2 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy. W związku z tym, instrukcje BHP powinny być traktowane równie poważnie jak pozostałe przepisy prawa. W rzeczywistości bywa jednak różnie. Pracodawcy zapominają jak ważną rolę spełnia instrukcja BHP. Obecnie na rynku istnieje wiele gotowych, uniwersalnych instrukcji, z których pracodawcy bardzo często korzystają. Najczęściej są one jednak napisane bardzo ogólnikowo i w żaden sposób nie odnoszą się do specjalizacji danego zakładu. Niedoceniane bywają także przez pracowników. Nic w tym dziwnego ponieważ są zbyt obszerne i często mało czytelne dla pracownika. W niniejszej pracy zamieszczono wyniki badań dotyczące oceny postrzegania instrukcji BHP przez pracowników. dr inż. Marcin Krause Politechnika Śląska, Wydział Górnictwa i Geologii BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY BEZWZGLĘDNEJ I WSKAŹNIKOWEJ DLA BRANŻY BUDOWNICTWA I POLSKI Publikacja przedstawia analizę ryzyka wypadków przy pracy na przykładzie porównania branży budownictwa i Polski, która opiera się na danych Głównego Urzędu Statystycznego pt. „Wypadki przy pracy”. Podstawowe kryteria analizy wypadków przy pracy zawiera obowiązujący wzór statystycznej karty wypadku przy pracy, który określa czas, miejsce, okoliczności, przyczyny i skutki wypadku. Opracowanie obejmuje wyniki badań zróżnicowania ryzyka wypadków przy pracy z wykorzystaniem kryteriów analizy bezwzględnej i analizy wskaźnikowej oraz statystyki wypadków ogółem, śmiertelnych i ciężkich. mgr inż. Mariusz Migodziński Firma Indesit Company Polska Sp. z o.o. dr hab. inż. Szymon Salamon PWSZ AS w Wałbrzychu KIERUNKI ZWALCZANIA WYBUCHOWOŚCI ATMOSFERY NA LINII TECHNOLOGICZNEJ MALOWANIA OBUDÓW WYPOSAŻENIA DOMOWEGO Wśród wielu występujących zagrożeń na różnych stanowiskach pracy specyficznym wydaje się być zagrożenie wybuchem. Z materiałami wybuchowymi nie często mamy do czynienia lecz z substancjami, które w odpowiednich warunkach mogą tworzyć zagrożenie wybuchem mamy do czynienia częściej niż się wydaje. Oprócz gazów i par cieczy atmosfery wybuchowe tworzą również pyły i to również te użytku codziennego. O ile dwóch pierwszych czynników jesteśmy świadomi niebezpieczeństwa tak pyły wielu z nas nie są postrzega jako zagrożenie stworzenia zagrożenia wybuchem. W niniejszym opracowaniu scharakteryzowano atmosfery wybuchowe oraz przedstawiono składniki pięciokąta wybuchowości, których jednoczesne wystąpienie może skutkować wybuchem. Opracowanie ma również na celu w oparciu o linię technologiczną palowania proszkowego obudów sprzętu gospodarstwa domowego opisanie możliwości zmniejszania poziomu ryzyka w zagrożonych obszarach oraz wykazać dostępne zabezpieczenia przeciwwybuchowe jak i elementy systemów gaszących. dr inż. Iwona Romanowska-Słomka Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach RYZYKO ZAWODOWE PRACOWNIKÓW SZCZEGÓLNIE CHRONIONYCH Ocena ryzyka zawodowego dla grup pracowników pod szczególna ochroną stanowi problem. Przy czynnikach mierzalnych dla pracowników młodocianych i kobiet w ciąży są określone w przepisach najwyższych dopuszczalnych natężeń i stężeń. Dla osób niepełnosprawnych i starszych takich normatywów nie ma, brakuje również normatywów dla wszystkich grup w przypadku czynników niemierzalnych. W opracowaniu przedstawiono przystosowanie podstawowych metod oceny ryzyka do oceny pracowników młodocianych, starszych, kobiet w ciąży i niepełnosprawnych. Do oceny tych grup przystosowano metodę PHA, Risk score, i wg. Normy 18002. Wprowadzono współczynnik, który podnosi poziom ryzyka. Zostały przedstawione przykłady takiej oceny dla ww. metod z porównaniem z oceną ryzyka zawodowego pozostałych grup pracowników. dr inż. Andrzej Paukszto, Kamil Żmuda Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach dr hab. inż., prof. nadzw. Janusz Mirosławski Śląski Uniwersytet Medyczny, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej, Katedra i Zakład Toksykologii OCENA NARAŻENIA PRACOWNIKÓW SŁUŻB DROGOWYCH NA PYŁY RESPIRABILNE W POBLIŻU EMITORA LINIOWEGO NA TERENIE MIASTA JAWORZNO W trakcie badań przeprowadzonych w maju 2014 r. na terenie miasta Jaworzno dokonano pomiaru stężenia pyłu respirabilnego w powietrzu atmosferycznym w pobliżu ruchliwej drogi krajowej nr 79. Badania miały na celu określenie stopnia narażenia pracowników służb drogowych na frakcje pyłu, która w największym stopniu wchłania się w drogach oddechowych i przez to jest bardzo niebezpieczna dla zdrowia człowieka. Stężenie pyłu w powietrzu oznaczono przy użyciu pyłomierza laserowego DustTrak model 8520. Określono stężenie badanego pyłu w funkcji wysokościach nad powierzchnią gruntu oraz w funkcji odległości od drogi. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono bardzo duży udział pyłów respirabilnych (98%) w oznaczonej frakcji pyłu PM 10. Ponadto ustalono, że największe stężenia pyłu respirabilnego w powietrzu w pobliżu emitora liniowego występowały po dłuższych okresach bezdeszczowej pogody oraz przy dużym natężeniu ruchu komunikacyjnego. Ważnym czynnikiem decydującym o stężeniu pyłu respirabilnego w powietrzu był wiatr, a w szczególności jego siła i kierunek, które mają znaczący wpływ na tzw. zjawisko wtórnego pylenia. Stwierdzono ponadto, że największe stężenia pyłu występowały na wysokości 1 m, a najmniejsze przy powierzchni gruntu. Ponadto zawirowania mas powietrza, wywoływane przez jadące z dużą prędkością samochody, powodowały wyraźne zwiększenie stężenia pyłu w powietrzu dopiero w odległości kilkunastu metrów od drogi. Analizując rozkład stężeń badanej frakcji pyłu w powietrzu w różnych porach dnia stwierdzono, że niezależnie od odległości i wysokości nad powierzchnią gruntu, największe wartości występowały w godzinach porannych, co wynikało m. in. z warunków atmosferycznych, uniemożliwiających skuteczną „ucieczkę” zanieczyszczeń od emitora liniowego. Przeprowadzone badania potwierdziły przypuszczenie, że w odpowiednich, niesprzyjających warunkach, pracownicy drogowi są narażeni na znaczne, niejednokrotnie przekraczające dopuszczalne normy, stężenia pyłu respirabilnego, co może, przy dłuższej ekspozycji, niekorzystnie odbijać się na ich zdrowiu. dr inż. Iwona Romanowska-Słomka Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. A. Silesiusa w Wałbrzychu mgr inż. Piotr Kaczmarek Centralny Ośrodek Szkolenia Pracowników Służby BHP w Kaliszu dr inż. Izabela Horzela Akademia Obrony Narodowej Warszawa ANALIZA ZAGROŻEŃ W ZAKŁADACH OBRÓBKI DREWNA I TARTAKACH W zakładach obróbki drewna i tartakach pracownicy są narażeni na szereg niebezpiecznych i szkodliwych czynników. Maszyny do obróbki drewna są maszynami szczególnie niebezpiecznymi i powodującymi znaczne zagrożenia zarówno mechaniczne jak i fizyczne. W pracy przedstawiono wyniki badania środowiska pracy zakładów stolarskich i tartaków. W badaniach wzięto pod uwagę zagrożenia hałasem i zapyleniem. Pomiary hałasu i zapylenia wykonano w 16 zakładach W celu dokonania oceny narażenia zawodowego na hałas zmierzono: równoważny poziom dźwięku LAeq, maksymalny poziom dźwięku LAmax, szczytowy poziom dźwięku LC,peak. Badania wykonano zgodnie z normami: PN-E-01307: 1994 i PN-EN ISO 9612:2011. W celu dokonania oceny narażenia na zapylenie w środowisku pracy zmierzono pył całkowity. Badania zapylenia wykonano zgodnie z normami: PN-Z-04008-7:2002+Az1:2004, PN-91/Z-04030/05, PN91/Z-04030/06. Próbki powietrza pobrano w strefie oddychania pracownika podczas wykonywania przez niego czynności przewidzianych technologią dla tego typu stanowiska pracy. Na stanowiskach stolarzy i operatorów traków hałas przekracza wartości progowe osiągając najwyższe dopuszczalne natężenie lub je przekraczając. Przy obsłudze pilarki tarczowej, heblarki, frezarki i grubościówki najwyższe przekroczenie to k =4,45 NDN. Zapylenie w większości zakładów nie przekracza najwyższego dopuszczalnego stężenia, a najwyższe przekroczenie to k = 1,55 NDS. Założenie, że największym zagrożeniem przy obróbce drewna jest hałas i zapylenie zostało tylko częściowo potwierdzone, potwierdzenie dotyczy hałasu. W przypadku zapylenia stosowane środki ochrony zbiorowej – odciągi miejscowe zmniejszające zapylenie, natomiast wyciszenie hałasu maszyn do obróbki drewna jest bardzo trudne, a czasem niemożliwe. Słowa kluczowe: zagrożenia fizyczne, zapylenie, hałas dr hab. inż., prof. nadzw. Szymon Salamon Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. A. Silesiusa w Wałbrzychu mgr inż. Mariusz Migodziński Firma Indesit ŚRODOWISKO PRACY KOPALNI WĘGLA KAMIENNEGO DETERMINANTĄ PROCESU ZAPADALNOŚCI NA CHOROBY ZAWODOWE Powszechnie wiadomym jest, że warunki pracy kształtują zapadalność załóg pracowniczych na choroby zawodowe. Wciąż jednak można zauważyć niedostatek wiedzy w zakresie generowania chorób zawodowych w specyficznych warunkach pracy, którymi niewątpliwie są warunki pracy w kopalniach węgla kamiennego. Niniejsze opracowanie charakteryzuje, przykładowo, warunki pracy w jednej z polskich kopalni węgla kamiennego, na stanowisku pracy górników pracujących w przodku i ścianie. W tym kontekście dokonano charakterystyki zapadalności załóg tych kopalni na choroby zawodowe. dr inż. Danuta Skalska; inż. Krzysztof Kawa Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu dr inż. Iwona Romanowska-Słomka Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach ANALIZA I OCENA OCHRONY PRZECIWPORAŻENIOWEJ NA STANOWISKACH PRACY W WYBRANYCH MAŁYCH ZAKŁADACH PRODUKCYJNYCH Celem pracy była analiza zastosowanej ochrony przeciwporażeniowej oraz stanu instalacji elektrycznej na wybranych stanowiskach pracy w hali pras i hali udojowej w aspekcie wymagań polskiej normy oraz dyrektyw Unii Europejskiej. Badania wykonano w dwóch zakładach produkcyjnych (w województwie zachodniopomorskim, dolnośląskim). Pomiary: rezystancji izolacji - Riz, impedancji pętli zwarcia – ZL na danych stanowiskach pracy wykonano miernikiem cyfrowym typu: MIC - 30 i MZC-300. Oględziny wykonanej instalacji elektrycznej przeprowadzono wzrokowo. Sprawdzono, czy zostały spełnione wymagania polskich norm: PN-HD 60364-4-41:2009, PN-EN 61557 oraz czy przeprowadzane były badania okresowe. Joanna Skrzyniarz Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. A. Silesiusa w Wałbrzychu III rok studiów, kierunek Bezpieczeństwo i higiena pracy CHOROBY GÓRNIKÓW WAŁBRZYSKICH KOPALNI WĘGLA KAMIENNEGO NARAŻENIU NA PYŁ KRZEMOWY, WĘGLOWY ORAZ RADON I PRODUKTY JEGO ROZPADU Dziś, po 20 latach temat nadal jest aktualny. Celem pracy jest przybliżenie i zwrócenie uwagi na problemy zdrowotne byłych górników wałbrzyskich kopalń węgla kamiennego oraz ich rodzin. Konsekwencje pracy w środowisku zawierającym pyły krzemowo – węglowe, radon i produkty jego rozpadu, promieniowanie jonizujące występujące w wyrobiskach górniczych oraz aerozole promieniotwórcze nadal wpływają na rozwój zmian chorobowych u byłych już górników powodując ogromne spustoszenie w organizmie. Rozwijająca się pylica płuc oraz choroby nowotworowe pochłaniają niemalże wszelkie środki finansowe rodzin górniczych. Powszechnie wiadomym jest, że warunki pracy mogą wywołać choroby zawodowe w zależności od predyspozycji osobniczych. W opracowaniu scharakteryzowano przykładowe, warunki pracy w polskich kopalniach węgla kamiennego w WKWK Zakład Górniczy „Julia” i KWK „Thorez” w Wałbrzychu dla stanowisk pracy: elektryk i elektromonter pod ziemią. W tym kontekście dokonano charakterystyki zapadalności górników na choroby zawodowe. Wskazano drogę w gąszczu przepisów polskiego prawa, mającą na celu ubieganie się, a następnie w konsekwencji uzyskanie świadczeń ZUS z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, które w niewielkim stopniu pozwolą na godną opiekę medyczną dziś ciężko chorych górników będących w wieku +40, +50. prof. nadzw. dr hab. Marek Smetana VŠB Technical University of Ostrava SUBSTANCJE NIEBEZPIECZNE I MIESZANINY CHEMICZNE W SYSTEMIE CLP Artykuł koncentruje się na rozwoju i aktualnych zmianach w globalnym systemie klasyfikacji i oznakowania substancji i mieszanin chemicznych. Zmiana ta ma znaczący wpływ na wszystkie organizacje pracujący z chemicznymi substancjami i mieszaninami, i w szczególności, na bezpieczeństwo osób mających z nimi kontakt. Od czerwca 2015 roku, kończy się okres przejściowy na zmianę oznakowania mieszanin zgodnie z przepisami Unii Europejskiej. Jest to moment, kiedy ujednolici się wymogi Unii Europejskiej z wymogami systemu znakowania, stworzonego przez Organizację Narodów Zjednoczonych, który jest używany prawie na całym świecie. mgr inż. Wiesław Tomaszewski, Sylwia Stegenta Uniwersytet Przyrodniczy Wrocław dr inż. Iwona Romanowska-Słomka Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. A. Silesiusa w Wałbrzychu dr inż. Izabela Horzela Akademia Obrony Narodowej Warszawa ANALIZA WPŁYWU BARWY ŚWIATŁA I TŁA NA CZYTELNOŚĆ ZNAKÓW BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Przedmiotem pracy była analiza przydatności diod LED i diod laserowych do prezentacji znaków bezpieczeństwa i higieny pracy. Celem pracy było sprawdzenie możliwości zastąpienia znaków z płyty PCV lub folii samoprzylepnej znakami świetlnymi. Ocenę wpływu barwy światła i tła na czytelność znaków przeprowadzono na podstawie wyników ankiet badanej grupy ludzi. Kierując się swoimi obiektywnymi odczuciami, ankietowani ocenili ostrość obrazu, jego czytelność oraz jakość obrazu oświetlaną przez światło barwy zielonej i czerwonej. Badaniem objęto 14 osób w wieku od 20 do 25 lat. Testy wykonano na 8 rodzajach tła (biały papier, kartka milimetrowa, kalka, kalka milimetrowa, kartka czerwona, kartka zielona, kartka niebieska i kartka czarna) oraz z wykorzystaniem dwóch barw światła czerwonego i zielonego. Jako znaki do badania wybrano rysunki: krzyża, sześcioramiennej gwiazdy, statku kosmicznego, oka i napisu ‘Happy Birthday”. Kształty rysunków są znacznie bardziej złożone niż znaki bhp, co pozwoli na dokładniejszą ocenę przydatności znaków świetlnych. Znaki bezpieczeństwa mają określone w normach barwy i kształty, dobór barwy i tła ma tu kluczowe znaczenie. Przeprowadzone badania wykazują, dużą przydatność diod LED i laserowych w prezentacji znaków, w tym również znaków BHP. Znaki z reguły były lepiej widoczne na tłach białych niż kolorowych, światło czerwone był oceniany przez ankietowanych jako lepiej widoczny. inż. Łukasz Wardawy, dr Jacek Szczurowski Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. A. Silesiusa w Wałbrzychu ZGODNOŚĆ STANOWISK PRACY UCZNIÓW Z OBOWIĄZUJĄCYMI PRZEPISAMI W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH NA POZIOMIE PODSTAWOWYM I GIMNAZJALNYM Celem pracy było przeprowadzenie analizy stanowisk, przy których pracują uczniowie w placówkach oświatowych oraz sprawdzenie zgodności ich wyposażenia z obowiązującymi normami i przepisami. Dodatkowym celem było stworzenie rozwiązań optymalizujących dobór właściwego stanowiska pracy. Płaszczyzną odniesienia dla wykonanej analizy były normy PN-ISO 5970: 1994 oraz PN-EN 1729: 2006. Badania zostały przeprowadzone w trzech placówkach szkolnych: dwóch szkołach podstawowych i gimnazjum publicznym. Łącznie przebadano stanowiska pracy w 29 oddziałach, do których uczęszczało 618 uczniów. Ze względu na stare wyposażenie i brak mebli zakupionych po 2006 roku, wszystkie stanowiska pracy zostały zbadane pod kątem zgodności z normą PN-ISO 5970: 1994. Dla każdego z krzeseł dokonano pomiaru 8 cech a dla stołów 5 cech. Łącznie zbadano 472 krzesła oraz 246 stołów. Najwięcej niezgodnych z normą wymiarów krzeseł dotyczy wysokości do dolnej krawędzi oparcia mierzonej od siedziska. Na 472 krzesła, aż 218 z nich nie spełnia wymogów stawianych przez normy. W przypadku stołów stwierdzono tylko niezgodne wymiary długości płyty. Na 246 stołów, aż 40 ma niezgodne z normą wymiary płyt. Wszystkie wysokości krzeseł i stołów okazały się poprawne. Zaproponowano dwa rozwiązania optymalizujące dobór mebli do budowy morfologicznej uczniów. Jednym z nich jest plakat informacyjny. Jego zadaniem jest przekazanie informacji na temat dostępnych rodzajów stanowisk pracy oraz dla jakiej osoby będzie ono najbardziej odpowiednie. Plakat został stworzony zgodnie z wymiarami podanymi w PN-EN 1729: 2006. Drugim rozwiązanie jest projekt autorski pod tytułem „Kolorowy graniak”, który ma za zadanie ułatwić uczniom wybranie odpowiedniego krzesła i stołu. Siedzisko ma kształt graniastosłupa o podstawie pięciokąta foremnego, w którego skład wchodzi pięć brył o podstawie trójkąta równobocznego o różnych wysokościach. Każda z 5 brył posiada wysokość siedziska zgodną z wartościami podanymi w PN-EN 1729: 2006.