docRocznik Świadków Jehowy — 2016
download 
Reklamacja Transkrypt
Rocznik Świadków Jehowy — 2016
2016 ´ ´ Rocznik Swiadkow Jehowy ´ SPIS TRE SCI ´ Mysl przewodnia na rok 2016 2 List od Ciała Kierowniczego 4 Ciekawe wydarzenia z minionego roku 8 Głoszenie i nauczanie po całej ziemi 44 Indonezja 80 Sto lat temu — 1916 ˙ Najwazniejsze dane 172 176 yb16-P 160104 ˘ 2016 WATCH TOWER BIBLE AND TRACT SOCIETY OF PENNSYLVANIA ´ ´ Rocznik Swiadkow Jehowy — 2016 ˙ Wszelkie prawa zastrzezone ˘ Druck und Verlag: Wachtturm Bibel- und Traktat-Gesellschaft, Selters/Ts. Przygotowano do druku w styczniu 2016 roku ˙ Publikacja ta nie jest na sprzedaz. ´ ´ Wydano j w ramach ogolnoswiatowej ´ biblijnej działalnosci edukacyjnej, wspieranej dobrowolnymi datkami. 2016 Yearbook of Jehovah’s Witnesses Polish (yb16-P) Made in Germany Moje cele duchowe na rok 2016 Czytanie Biblii i studium Głoszenie i nauczanie ´ ´ ˙ Chrzescijanskie zycie i przymioty ˘ 2016 WATCH TOWER BIBLE AND TRACT SOCIETY OF PENNSYLVANIA ´ ´ Rocznik Swiadkow Jehowy — 2016 ˙ Wszelkie prawa zastrzezone ˘ Druck und Verlag: Wachtturm Bibel- und Traktat-Gesellschaft, Selters/Ts. Przygotowano do druku w grudniu 2015 roku ˙ Publikacja ta nie jest na sprzedaz. ´ ´ Wydano j w ramach ogolnoswiatowej ´ biblijnej działalnosci edukacyjnej, wspieranej dobrowolnymi datkami. 2016 Yearbook of Jehovah’s Witnesses Polish (yb16-P) Made in Germany Moje cele duchowe na rok 2016 Czytanie Biblii i studium Głoszenie i nauczanie ´ ´ ˙ Chrzescijanskie zycie i przymioty ´ Własciciel 2016 ´ ´ Rocznik Swiadkow Jehowy ´ Zawiera sprawozdanie z działalnosci ˙ w roku słuzbowym 2015 ´ M Y S L P R Z E W O D N I A N A R O K 2 016 ´ ´ „Wasza miłosc braterska niech trwa” ´ Hebrajczykow 13:1 ´ ´ ´ ´ „Bd jedni drugich nienawidzic. (...) Miłosc wikszosci ´ ozibnie” (Mat. 24:10, 12). Ta zapowiedz Jezusa wskazy˙ wała, ze w okresie poprzedzajcym zniszczenie Jerozoli´ my, do ktorego doszło w 70 roku n.e., ludzi miał charak´ ´ teryzowac brak miłosci. Natomiast uczniowie Chrystusa ´ ´ mieli byc rozpoznawani własnie po okazywaniu tego przy2 ROCZNIK 2016 ´ miotu (Jana 13:35). Dla chrzescijan pochodzenia hebrajskiego mieszkajcych w Jerozolimie słowa apostoła Paw´ ˙ ła musiały byc bardzo pokrzepiajce — przyznał on, ze ´ ´ przejawiaj miłosc bratersk, i zachcił, by nadal to robili. ˙ ´ ´ ´ Obecnie zbliza si zagłada ogolnoswiatowego szatanskiego systemu rzeczy. Podobnie jak nasi bracia z I wie˙ ´ ´ ´ ku, zyjemy wsrod ludzi, ktorzy bardziej kochaj pienidze, ´ ˙ ´ przyjemnosci i samych´ siebie niz Boga czy bliznich (2 Tym. ´ ´ ´ ´ 3:1-4). Jednak wsrod Swiadkow Jehowy na całym swie´ ´ ´ cie miłosc braterska kwitnie. Obysmy dalej j okazywali ´ ´ i w ten sposob przysparzali chwały Jehowie, ktory jest ´ uosobieniem miłosci! ´ MYSL PRZEWODNIA NA ROK 2016 3 List od Ciała Kierowniczego Kochani Bracia i Siostry! ˙ ´ Prorok Izajasz pokornie przyznał, ze krolestwo Judy zawdziczało swoje powodzenie i dobrobyt wyłcznie ´ ˙ ´ błogosławienstwu Jehowy. Ten sługa Bozy oswiadczył: ´ „Jehowo, (...) dokonałes dla nas wszystkich naszych ´ dzieł” (Izaj. 26:12). Rozmyslanie o tym, co osignli´ ˙ smy w minionym roku słuzbowym, wzbudza w nas ´ podobne przekonanie. Jehowa rzeczywiscie dokonu´ ´ je zdumiewajcych rzeczy, ktorych nigdy wczesniej ´ ´ ´ nie stworzono’! (Wyjscia 34:10). Pomyslmy chocby o kilku dobrodziejstwach otrzymanych z Jego rki. Nasz oficjalny serwis internetowy — jw.org — wspa´ niale spełnia swoj cel. Obecnie jest dostpny w przeszło 600 jzykach i zawiera publikacje w ponad 750 jzykach. Jak skuteczna okazuje si ta strona internetowa, gdy chodzi o przekazywanie prawdy biblij˙ ´ nej szczerym ludziom? Oto przykład: Pewne małzen˙ stwo rozczarowało si do religii, poniewaz dostrzegło w niej obłud. Ludzie ci szukali kierownictwa duchowego i odkryli nasz stron. Zaczli regularnie na ni ´ ˙ ´ zagldac, zeby czytac zamieszczane tam publikacje ´ i ogldac filmy. Pobrali nawet broszur Codzienne badanie Pism i razem z dwojgiem nastoletnich dzieci ˙ ˙ ´ ´ ´ zaczli kazdego dnia j rozwazac. Ktoregos ranka ´ własnie byli tym zajci, gdy do ich drzwi zapukali ´ ˙ Swiadkowie Jehowy. Głosiciele dowiedzieli si, ze 4 ROCZNIK 2016 dziki wspomnianej stronie internetowej członkowie ˙ tej rodziny dokonali wielu zmian. Usunli tatuaze ´ ´ ˙ oraz kolczyki, ktorymi mieli poprzekłuwane rozne ´ ´ miejsca na ciele, przestali obchodzic popularne swi´ ta i ogldac nieodpowiednie filmy — a wszystko to za´ ´ nim nawizali bezposredni kontakt ze Swiadkami! ˙ W chwili redagowania tego listu oboje rodzice s juz ´ ´ głosicielami i zamierzaj wkrotce przyjc chrzest. Gło´ ˙ ´ sicielk została rowniez ich corka. ´ ´ Dotarło do nas mnostwo podzikowan za telewizj internetow JW Broadcasting. Comiesiczne audycje ˙ s dostpne w ponad 70 jzykach i zaplanowano juz tłumaczenie na kolejne. Wiele rodzin oglda te programy w ramach wieczoru wielbienia Boga. Pewien brat tak si wypowiedział: „Organizacja Jehowy nigdy nie była tak ogromna; a my jeszcze nigdy nie czu´ ´ lismy si tak blisko Biura Głownego!”. ´ Dla ludu Jehowy zgromadzenia zawsze s szczegolnymi wydarzeniami. Nie inaczej było z seri kongre´ ´ ˙ sow regionalnych, ktore odbyły si w roku słuzbowym ´ 2015. W ich trakcie wyswietlono 42 filmy i prezenta˙ ´ ˙ cje multimedialne, a przed kazd z szesciu sesji moz´ na było posłuchac zachwycajcej muzyki. Pewien do´ ˙ ˙ swiadczony brat zauwazył: „Wydaje si, ze w czasie ´ ˙ programu obecni nie chcieli si ruszac z miejsca, ze´ by przypadkiem cos ich nie ominło”. A misjonarka ´ terenowa wyznała: „Dziki tym filmom prawda i Kro˙ lestwo Boze stały si dla mnie bardziej realne”. ´ ˙ W minionym roku Jehowa obdarował nas rowniez ´ ´ ˙ ´ nowymi piesniami Krolestwa. Pewne małzenstwo LIST OD CIAŁA KIEROWNICZEGO ´ napisało: „Gdy słuchamy nowych piesni, mamy od´ czucie, jakby Jehowa nas przytulał. Rozswietliły nam one wiele mrocznych chwil”. Podczas kongresu przy´ pomniano o podyktowanych miłosci wysiłkach ˙ ´ orkiestry Towarzystwa Straznica i choru, podejmowa˙ nych na nasz rzecz i co wazniejsze — przysparzajcych chwały Jehowie! ´ ˙ ´ ´ Czy Wasz zbor dobrze wykorzystuje mozliwosc ´ ´ ˙ swiadczenia publicznego z wozkami? Jakimz dobrodziejstwem okazała si ta metoda głoszenia! Dziki ´ ´ niej niektorzy mieszkancy zamknitych osiedli ˙ ´ i strzezonych apartamentowcow po raz pierwszy stykaj si z prawd. Pomoc duchow otrzymuje w ten ´ ´ ˙ ˙ sposob rowniez wielu innych ludzi, takze nieczynni bracia i siostry. W styczniu 2015 roku w Korei Połu´ dniowej do wozka z literatur podszedł pewien czło´ ˙ ´ ˙ wiek. Wyjasnił, ze od jakiegos czasu powaznie zastanawia si nad sprawami duchowymi. Rozpoczto z nim studium Biblii. W lutym pierwszy raz przyszedł na zebranie, w marcu rzucił palenie, a w kwietniu odwiedził tamtejsze Biuro Oddziału. Dalej robi znaczce postpy duchowe. To zaledwie jedna z niezliczonych ´ relacji, jakie docieraj do nas, do Biura Głownego. ˙ Modlimy si, zeby broszura udostpniona na kon˙ ´ gresie odniosła skutek — zeby osoby nieczynne znow schroniły si w ramionach kochajcego Ojca, Jehowy, ´ ´ ´ zanim bdzie za pozno! Zachcamy Was, byscie na´ sladowali Boga i ciepło witali osoby powracajce do zboru (Ezech. 34:16). ´ W minionym roku Jehowa rzeczywiscie błogosławił ˙ ´ swym sługom. Czego mozemy si spodziewac w przy6 ROCZNIK 2016 Zachcamy Was, ´ ´ byscie nasladowali Boga i ciepło witali osoby powracajce do zboru ´ ˙ ´ ´ szłosci? Wykazmy cierpliwosc, a zobaczymy. Tym˙ czasem pamitajcie, ze my wszyscy w Ciele Kierowniczym bardzo Was kochamy i czsto si za Was modlimy. ˙ Zyczymy Wam tego, co najlepsze Wasi bracia ´ Ciało Kierownicze Swiadkow´ Jehowy LIST OD CIAŁA KIEROWNICZEGO Ciekawe wydarzenia z minionego roku ´ ´ ´ „DOKONA tego gorliwosc Jehowy Zastpow” — czyta˙ ´ my w Ksidze Izajasza 9:7. Powyzsza wypowiedz ´ ´ odnosiła si do tego, czego Bog miał dokonac za ´ ´ posrednictwem swojego Krolestwa. Podobn gorli´ ´ ´ wosci pałał Jezus Chrystus, Krol tego Krolestwa, ˙ podczas ziemskiej słuzby na rzecz prawdziwego wielbienia donie´ (Jana 2:17). Jak pokazuj dalsze ´ ´ sienia, Swiadkowie Jehowy na całym swiecie nasla´ ´ duj gorliwosc Jehowy i Jezusa, pomagajc ludziom ´ ´ ´ zaznac miłosci niebianskiego Ojca. Salwador: Kongres regionalny w roku 2015 8 ROCZNIK 2016 ´ ´ Boliwia: W El Alto powstaje Biuro Tłumaczen, w ktorym bdzie si ´ ´ dokonywac przekładow na jzyk ajmara 9 „Uwielbiamy telewizj JW Broadcasting!” ´ ´ DNIA 6 pazdziernika 2014 roku na okres probny uruchomiono w jzyku angielskim telewizj internetow JW Broadcasting1. Od sierpnia 2015 roku nadawane ´ ˙ materiały s tłumaczone na ponad 70 jzykow, zeby ´ ´ ˙ wicej braci i siostr mogło odnosic duchowy pozytek. ´ ´ ´ ´ ´ Mnostwo widzow z całego swiata wyraziło wdzicznosc za to wspaniałe nowe przedsiwzicie. Ale z czym si wizało uruchomienie stacji JW Broadcasting? ´ ´ Trzeba było znalezc odpowiednie miejsce. Uznano, ˙ ze nadaj si do tego pomieszczenia w budynku przy 1 Telewizja ta jest dostpna pod adresem www.tv.jw.org. 10 ROCZNIK 2016 ´ ˙ ´ Columbia Heights 30, ktory nalezy do obiektow Biura ´ ´ ´ Głownego Swiadkow Jehowy w nowojorskim Brookly´ ˙ ´ nie. Pomieszczenia te oprozniono zaledwie w tydzien, a Dział Konserwacji zajł si dostosowaniem ich do potrzeb produkcji telewizyjnej. W tym czasie grupa pro´ jektantow pracowała nad tym, by studio miało godny i nowoczesny wygld. Nad projektem i jego szybk re´ ´ ˙ alizacj całe dnie trudziło si wiele braci i siostr z roz´ ´ nych czsci USA. Przygotowania, ktore zazwyczaj cign si miesicami, zajły kilka dni. Dział Zaopatrzenia ´ od razu zabrał si do zamawiania setek towarow. Zainstalowano kilometry kabli i trzeba było si upew´ ´ nic, czy wszystkie urzdzenia dobrze ze sob wspołpracuj. W tym czasie w studiach audio-wideo w Patterson nasza orkiestra nagrywała przewodni motyw muzyczny — na zaplanowan sesj nagraniow przybyli bracia ´ i siostry z wielu krajow. Napisano scenariusze, przygotowano scenki, a ekipy filmowe w Brooklynie, Patter´ ˙ ´ ´ ˙ son i Wallkill oraz w roznych czsciach swiata cizko ´ pracowały nad sfilmowaniem potrzebnych materiałow. ˙ ´ Gdy studio telewizyjne było juz ukonczone, a sprzt zamontowany, rozpoczto tam prace nad przygotowaniem kilku pierwszych audycji. ´ ˙ Zapytalismy pewnego specjalist z branzy filmowej, ile czasu zazwyczaj zajmuje stworzenie studia tej wiel´ ˙ ´ ´ kosci. Powiedział, ze potrzeba na to jakies połtora ro˙ ku. Cizko pracujcy bracia i siostry wywizali si z tego zadania zaledwie w dwa miesice! ´ ´ Rezultaty chwytaj za serce! Audycje, ktore na ogoł ˙ ukazuj si w kazdy pierwszy poniedziałek miesica, s ogldane w danym miesicu przeszło dwa miliony razy. CIEKAWE WYDARZENIA 11 Studio telewizyjne JW Broadcasting, Brooklyn, Nowy Jork 13 ´ ´ A jesli wzic pod uwag wszystkie inne materiały filmowe dostpne w tej telewizji, to w cigu miesica s ´ one odtwarzane ponad 10 milionow razy. ´ Co słudzy Jehowy mysl o tym nowym duchowym ´ przedsiwziciu? Oto tylko kilka z mnostwa nadesła´ ´ nych listow z wyrazami wdzicznosci: ´ „Dzisiejszy wieczor zaliczam do najwspanialszych ˙ ´ ´ ˙ w zyciu! Własnie obejrzelismy z zon audycj z maja ´ 2015 roku w JW Broadcasting. Swojego szczscia nie po´ trafi wyrazic słowami. To jeden z najcenniej´ „Ten program szych prezentow, jakie ˙ przybliza mnie kiedykolwiek otrzymado organizacji Jehowy łem od Jehowy. Dzii do Ciała Kierowniczego. kujemy Ciału Kierowni˙ ˙ czemu oraz wszystkim Wiem, ze nalez ´ braciom i siostrom, ktodo rodziny darzcej si ˙ ´ rzy cizko pracowali nad ogromn miłosci” tym znakomitym du(Kenia) chowym programem” (Indonezja). ´ „Do niedawna wielu braci nigdy nie słyszało przemo˙ ´ wienia zadnego z członkow Ciała Kierowniczego. A te˙ ´ ˙ ´ raz mozemy ich nie tylko usłyszec, ale tez zobaczyc. Ni´ ´ gdy wczesniej nie czulismy si tak zjednoczeni z Ciałem ´ ´ ´ Kierowniczym i nasz ogolnoswiatow społecznosci bratersk” (Kenia). ´ ˙ „Moj mz nie jest w prawdzie i trudno mi organizo´ ´ ´ wac wieczor wielbienia Boga z dwojk nastoletnich dzie´ ci. Dlatego nadawane programy maj dla mnie osobis´ ´ ´ cie nieocenion wartosc. Dziki nim czuj si czsci organizacji, a ponadto i ja, i moje dzieci otrzymujemy 14 ROCZNIK 2016 ´ niezbdne zachty. To prawdziwe błogosławienstwo od Jehowy” (Wielka Brytania). „Uwielbiamy telewizj JW Broadcasting! Nasze modlitwy zostały wysłuchane, gdy stała si ona dostpna ´ ˙ ´ w roznych jzykach. Szczegolnie zachcajce jest Wasze ´ ´ ˙ podejscie do wielbienia Jehowy — pełne radosci, zyczli´ wosci i zadowolenia. Odkd pojawiła si ta telewizja, ´ ˙ ´ jeszcze wyrazniej czujemy, ze jestesmy członkami zachwycajcej organizacji Jehowy” (Czechy). ´ ´ „Słuchanie we własnym jzyku przemowien braci ˙ z Ciała Kierowniczego przybliza mnie do Jehowy” (Brazylia). ˙ ˙ ´ ´ „Słuz Jehowie juz od 16 lat, ale uczucia i radosc, ja´ ´ ´ ´ kich dzis doznaj, mog porownac tylko do tych, ktore towarzyszyły mi w dniu chrztu. Dzikuj Wam, kochani bracia, za telewizj JW Broadcasting” (Brazylia). ´ ˙ Jestesmy pewni, ze dziki wsparciu Jehowy telewizja JW Broadcasting dalej bdzie wspaniałym duchowym ´ ´ ´ dobrodziejstwem dla ogolnoswiatowej społecznosci bra´ terskiej oraz bdzie przysparzac wikszej czci i chwały Jehowie. CIEKAWE WYDARZENIA 15 ´ Budowanie Sal Krolestwa nabiera tempa ˙ ˙ JAKZE cieszy nas fakt, ze na całej ziemi obserwujemy ´ coraz szybszy rozwoj prawdziwego wielbienia! (Izaj. ´ 60:22). W zwizku z tym potrzeba wicej Sal Krolestwa. W skali globalnej konieczne jest wzniesienie lub gruntowne wyremontowanie ponad 13 000 takich ´ obiekt ow. ˙ ´ Zeby te prace mogły byc prowadzone w najefektyw´ niejszy sposob, Ciało Kierownicze wprowadziło zmiany w strukturach zwizanych z budowami. Niedawno ´ ´ utworzony Ogolnoswiatowy Dział Projektowo-Bu´ dowlany (ODPB), majcy siedzib w Biurze Głownym ´ w Brooklynie, trudzi si nad ustaleniem priorytetow 16 ROCZNIK 2016 oraz usprawnieniem prac budowlanych i moderniza´ cyjnych na całym swiecie. Regionalne Działy Projektowo-Budowlane (RDPB) — w Oddziałach w Australii, Niemczech, RPA i Stanach Zjednoczonych — koordynu´ ´ j projekty w podlegajcych im czsciach swiata, przy ´ czym kładzie si nacisk na to, by Sale Krolestwa powsta´ ˙ ˙ wały szybciej i taniej. Do zadan RDPB nalezy tez prze´ ´ prowadzanie szkolen w Biurach Oddziałow w zakresie ´ konserwacji obiektow teokratycznych na danym tere˙ nie. W kazdym Oddziale Lokalny Dział Projektowo-Budowlany (LDPB) nadzoruje budowy i konserwacj ´ ´ Sal Krolestwa oraz Sal Zgromadzen. W styczniu 2015 roku starsi we wszystkich zborach ´ w USA za posrednictwem transmisji wideo odebrali cie´ kawy program objasniajcy nowe postanowienia doty´ czce planowania, budowania i konserwacji Sal Krolestwa. Oto czego si dowiedzieli: ´ ´ Budowa: Projekty oraz dobor materiałow zostan ustandaryzowane. Bd dostosowane do lokalnych wa´ ´ runkow oraz do wskazowek podawanych przez Komitet Wydawniczy Ciała Kierowniczego. Powstajce bu´ dynki maj byc łatwe w konserwacji i wytrzymałe, a zarazem atrakcyjne i niedrogie w utrzymaniu. ˙ Konserwacja: W kazdym zborze zostan przeszkole´ ni ochotnicy, ktorych zadaniem bdzie dbanie o nasze ˙ ˙ ´ miejsca wielbienia Boga i przedłuzenie ich zywotnosci. Zakres i skala prac budowlanych i konserwacyjnych s gigantyczne. Ale dziki zjednoczonym wysiłkom lu˙ ´ du Bozego realizacja tych przedsiwzic nabierze tempa, a datki bd mdrze wykorzystywane. CIEKAWE WYDARZENIA 17 Prace budowlane w Warwick NA PLACU budowy nowego Biura ´ Głownego w Warwick w stanie Nowy Jork prace dynamicznie posuwa´ ´ j si naprzod, co jest wyraznym dowodem wsparcia Jehowy. Brat Anthony Morris z Ciała Kie˙ rowniczego powiedział, ze gdy ten projekt zostanie zrealizowany, bra´ ˙ ´ cia z roznych stron swiata bd tu mile widziani. ´ ´ Wejscie do nowego Biura Głownego, Warwick, stan Nowy Jork 18 ROCZNIK 2016 CIEKAWE WYDARZENIA 19 ´ ´ Docieranie do osob, do ktorych dostp jest utrudniony ´ ´ CHOC głoszenie od´ domu do domu pozostaje głownym sposobem, w jaki Swiadkowie Jehowy upowszechniaj prawdy biblijne, to bardzo skutecznym narzdziem sze´ rzenia dobrej nowiny o Krolestwie okazuj si przykuwajce wzrok stanowiska z literatur (Mat. 24:14). Gło˙ ´ siciele rozstawiaj stojaki, stoliki i stoiska, zeby docierac do ludzi w miejscach publicznych. Ponadto zbory na ca´ ´ ´ ´ łym swiecie zaopatrzono w jakies 250 000 wozkow na li˙ teratur. Z jakim odzewem spotyka si ta forma słuzby? Odkd w roku 2014 w Dar es-Salam w Tanzanii roz´ poczło si specjalne swiadczenie publiczne na terenach ´ wielkomiejskich, prawie 700 osob poprosiło o studium 20 ROCZNIK 2016 ´ Tanzania: Wozki z literatur biblijn ´ przykuwaj uwag przechodniow w Dar es-Salam Biblii. Wielu zainteresowanych przychodzi na zebrania ˙ i przybliza si do Boga. W cigu jednego roku z wyko´ ´ ´ ˙ rzystywanych tam wozkow do rk ludzi z roznych kra´ ´ ´ jow afrykanskich oraz z innych stron swiata trafiło przeszło 250 000 publikacji. Na Wyspach Salomona, gdzie niecałe 2000 głosicieli działa na rozległym obszarze obejmujcym ponad 300 ´ wysp, swiadczenie na terenach wielkomiejskich stało si ˙ wazn metod rozsiewania ziaren prawdy. W stołecznej Honiarze bracia udostpnili ponad 104 000 czasopism ´ ´ i ponad 23 600 broszur. Wikszosc tych publikacji przyjli ludzie pochodzcy z wysp i odległych wiosek, gdzie ´ ´ nie ma Swiadkow Jehowy. Zaledwie w jedno popołu˙ dnie rozpowszechniono 400 ksizek Czego naprawd ´ uczy Biblia? i 60 osob poprosiło o indywidualne studium biblijne. Pewnego dnia z samego rana pionierzy Michael i Lin˙ ˙ da ustawiali stojak z literatur w poblizu plazy na wy˙ spie Margarita, nalezcej do Wenezueli. Wtedy pod˙ ´ szedł do nich mzczyzna o imieniu Anıbal i wził ˙ ˙ ´ ksizk Czego uczy Biblia? Powiedział temu małzenstwu, ˙ ´ ˙ ze siedem lat wczesniej na tej plazy zmarł jego ojciec i mama od tamtej pory cierpi na depresj. W nastpnym ´ tygodniu Anıbal przyszedł znowu i wyznał Michaelowi ˙ ´ ´ i Lindzie, ze własnie tego dnia przypada rocznica smier´ ci jego ojca. Wyjł telefon komorkowy, zadzwonił do ˙ mamy i poprosił Michaela, zeby j pokrzepił. Pionier to zrobił. Potem ta kobieta kilkakrotnie dzwoniła do Michaela i Lindy, a oni czytali jej pocieszajce wersety CIEKAWE WYDARZENIA 21 ´ ´ z Biblii. W jednym z SMS-ow napisała: „Czuj si dzis ˙ znacznie lepiej, poniewaz udzielacie mi pokrzepienia ´ i pomagacie wzmacniac wiar”. ´ W Stanach Zjednoczonych specjalne swiadczenie publiczne na terenach wielkomiejskich zorganizowano w 127 lokalizacjach w 14 miastach. W cigu pierwszych ˙ siedmiu miesicy roku słuzbowego 2015 zapocztkowa´ ´ no 8445 studiow biblijnych! Ta forma swiadczenia oka´ ˙ zuje si skuteczna rowniez w ponownym kierowaniu do ´ ´ zboru wielu tych, ktorzy kiedys mieli z nim bliski kon˙ takt. Na przykład w Los Angeles w Kalifornii mzczyzna ´ imieniem Terry przygldał si ze stolikow z li´ jednemu ˙ ´ ´ teratur, wic małzenstwo Swiadkow zagadnło go, czy ˙ ´ juz kiedys czytał nasze publikacje. Człowiek ten przyznał ´ ˙ ´ si, ze jest Swiadkiem Jehowy, ale od jakichs czterech lat ´ nieaktywnym. Bracia odczytali i omowili z nim werset ´ z Ezechiela 34:11, gdzie Jehowa mowi: „Bd szukał moich owiec i bd si o nie troszczył”. Powiedzieli temu bratu o naszym serwisie internetowym i telewizji ´ JW Broadcasting. Na drugi dzien rano Terry wysłał im ´ ˙ e-mail. Wyjasnił w nim, ze kilka chwil przed tym, jak zobaczył stolik z literatur, błagał Boga o wybaczenie te˙ ˙ ´ ´ ˙ go, ze lekcewazył chrzescijanskie zebrania. Prosił tez Je˙ ´ ˙ ´ how, zeby pomogł mu si do siebie zblizyc. „Wtedy wy ´ ´ serdecznie mnie przywitaliscie. Odczytaliscie zachcaj´ ´ cy werset i udzieliliscie informacji, ktorych potrzebuj, ´ ˙ ´ ´ zeby wrocic do organizacji Jehowy. To była odpowiedz na moj modlitw” — podsumował Terry. ´ W stolicy Etiopii, Addis Abebie, specjalne swiadczenie publiczne na terenach wielkomiejskich prowadzone jest w czterech miejscach. W cigu trzech miesicy bracia ´ rozpowszechnili 37 275 publikacji, a 629 osob poprosi22 ROCZNIK 2016 ´ ˙ ło, zeby Swiadkowie odwiedzili je w ich domach. Wielu ˙ ´ ´ ludzi przyjło ksizk Czego uczy Biblia? Był wsrod nich ´ pewien starszy człowiek, ktory od razu zaczł j czy´ ´ tac. W przeszłosci studiował w seminarium duchownym ´ i nurtowały go pytania dotyczce Jezusa oraz Krole˙ ´ ´ stwa Bozego. Wrocił wic nazajutrz, by uzyskac na nie Etiopia: Literatura po amharsku prezentowana w Addis Abebie CIEKAWE WYDARZENIA 23 odpowiedzi. Kolejnego dnia zgodził si na studium Biblii, a pod koniec tygodnia po raz pierwszy przyszedł na zebranie. Teraz na zebrania uczszcza regularnie i robi pikne postpy. ˙ Pewien Zyd w Meksyku podszedł do stojaka z literatu´ ´ r i zapytał dwoch braci, czy maj jakies materiały na te´ ˙ ´ mat smierci. Odpowiedzieli oni, ze skonczyły im si czasopisma omawiajce ten temat, ale zaproponowali mu ´ inny numer — o przyszłosci. Człowiek ten chwycił jedne´ ´ go z braci za rami i powiedział: „Przyszłosc mnie nie ´ ´ interesuje. Jedyne, czego pragn, to ze sob skonczyc”. ´ Po tych słowach si rozpłakał. Bracia zaczli dociekac, ´ czemu tak si czuje. Szlochajc, wyznał: „Własnie umarł ´ ˙ moj syn”. Głosiciele pokazali mu 7 rozdział ksizki Czego uczy Biblia? Przeczytali dwa pierwsze akapity pod ´ ´ ´ ´ ´ srodtytułem „Gdy smierc zabiera kogos bliskiego”, a po´ ´ tem koncowk rozdziału, gdzie przedstawiono nadziej ´ ˙ ´ dla umarłych. Rozmowca był tak poruszony, ze znow ´ chwycił brata za rami i spytał: „Czy to rzeczywiscie ˙ prawda?”. Usłyszał w odpowiedzi, ze Jehowa na pewno ´ ˙ zrealizuje sw obietnic. „Co musz zrobic, zeby zoba´ ´ ˙ czyc si z synem?” — dopytywał. Bracia umowili si, ze odwiedz go w domu. Kiedy tam poszli, czekał na nich, gotowy do studiowania Biblii. ´ Nadzorca obwodu, ktory pomagał w zorganizowaniu ´ w Nowym Jorku swiadczenia na terenach wielkomiejskich, powiedział: „ Jak wspaniale Jehowa błogosławi temu przedsiwziciu! Nie tylko okazało si ono skutecz´ nym sposobem docierania do dziesitkow tysicy ludzi, ˙ ˙ ale tez umozliwiło nawizanie kontaktu z wieloma osobami nieczynnymi lub wykluczonymi — zagubionymi ´ ´ ´ owcami’ — ktorym teraz pomagamy powrocic do trzody” (Ezech. 34:15, 16). 24 ROCZNIK 2016 ´ ´ Coraz jasniejsze swiatło ˙ PRAWDZIWI słudzy Jehowy rozumiej, ze jest On ´ ´ ´ ˙ Zrodłem duchowego swiatła, dlatego zarliwie modl ˙ ˙ ´ si, zeby i prawda’ ich prowadziły (Ps. ´ Boze swiatło ˙ ´ 43:3). Swiat pogrza si w gstych ciemnosciach, nato´ miast prawdziwy Bog nieprzerwanie zlewa na swoich ´ ´ ˙ czcicieli swiatło. W rezultacie ich sciezka „jest jak jas´ ´ ´ ´ ne swiatło, ktore swieci coraz jasniej” (Prz. 4:18). Dziki takiemu działaniu Jehowy Jego słudzy s uszlachetniani pod wzgldem organizacyjnym, doktrynalnym ´ ´ i moralnym. Ktore z naszych wierzen zostały w ostatnich latach lepiej zrozumiane? 2012 „Wszystkie owe ´ krolestwa” (Dan. 2:44) w12 15.6 s. 17 ´ Krol o srogim obliczu przywodzi do zguby’ (Dan. 8:23, 24) w12 15.6 s. 16 Mardocheusz i Estera rozdzielaj łup’ (Rodz. 49:27) w12 1.1 s. 29 ´ Palce u stop posgu ze snu Nebukadneccara (Dan. 2:41-43) w12 15.6 s. 16 Kiedy pojawiła si ´ siodma potga ´ swiatowa w12 15.6 ss. 15, 19 CIEKAWE WYDARZENIA 25 2013 „Niewolnik wierny i roztropny” (Mat. 24:45-47) w13 15.7 ss. 8, 20-25 „Zły niewolnik” (Mat. 24:48-51) w13 15.7 s. 24 ´ ˙ ´ Pomazancy nie bd zyc na ziemi po Armagedonie w13 15.7 s. 5 „Asyryjczyk przyjdzie do naszej ziemi” (Mich. 5:5) w13 15.11 s. 20 Zbieranie wybranych (Mat. 24:31; Marka 13:27) w13 15.7 s. 5 Wielki ucisk w13 15.7 ss. 3-8 ´ ´ Przypowiesc o pszenicy i chwastach (Mat. 13:24-30) w13 15.7 ss. 13, 14 Jezus przychodzi, przybywa (Mat. rozdz. 24 i 25) w13 15.7 ss. 7, 8, 24 Jezus dokonuje przegldu ´ swityni duchowej w latach 1914-1919 (Malach. 3:1-4) w13 15.7 ss. 11, 12 26 Znaczenie imienia Jehowa sgd s. 5 ROCZNIK 2016 2014 Mianowanie starszych i sług pomocniczych w14 15.11 ss. 28, 29 ˙ ´ Powody, dla ktorych Zydzi w I wieku n.e. trwali w oczekiwaniu’ na Mesjasza (Łuk. 3:15) w14 15.2 ss. 26, 27; w14 15.6 s. 22 ´ Czas oczyszczania duchowej swityni (Malach. 3:1-4) w14 15.11 s. 30 ˙ ´ Zawieranie małzenstw po zmartwychwstaniu (Łuk. 20:34-36) w14 15.8 ss. 29, 30 ˙ „Trwały fundament Bozy” (2 Tym. 2:19) w14 15.7 ss. 8, 9, 13 ´ Dwaj swiadkowie (Obj. rozdz. 11) w14 15.11 s. 30 2015 Gog z Magog (Ezech. rozdz. 38 i 39) w15 15.5 ss. 29, 30 Nakrywanie głowy przez siostr prowadzc studium biblijne w15 15.2 s. 30 ´ ´ Przypowiesc o talentach (Mat. 25:14-30) w15 15.3 ss. 20-24 ´ ´ Przypowiesc o dziesiciu dziewicach (Mat. 25:1-13) w15 15.3 ss. 13-16 CIEKAWE WYDARZENIA Biblijne pierwowzory i ich odpowiedniki w15 15.3 ss. 9-11, 17, 18; w15 15.6 s. 32 27 ˙ ´ Oddanie do uzytku Biur Oddziałow ´ ´ „MOJE serce przepełnia radosc” — powiedziała siostra pod˙ czas uroczystego oddania do uzytku Biura Oddziału na Ma´ dagaskarze, ktore odbyło si w sobot 24 stycznia 2015 ro´ ku. Ona oraz 583 innych gosci z zachwytem ogldali nowy ˙ budynek mieszkalny z 19 pokojami, a takze powikszon jadalni i odnowion kuchni. Wicej przestrzeni zapew˙ ˙ ´ niono tez Działom Słuzby i Ksigowosci oraz Lokalnemu Działowi Projektowo-Budowlanemu. Utworzono nowe stu´ ´ ´ dia dla Działu Nagran Dzwikowych i Filmow Wideo oraz ´ Działu Tłumaczen Jzyka Migowego, a ponadto zacz´ to przygotowywac publikacje pismem Braille’a. Wszyscy ´ z przyjemnosci wysłuchali sprawozdania dotyczcego his´ torii dzieła na Madagaskarze i przemowienia wygłoszonego przez Marka Sandersona z Ciała Kierowniczego. 28 ROCZNIK 2016 ˙ Słudzy Jehowy w Dzakarcie w Indonezji odetchnli z ulg, gdy przed 14 lutego 2015 roku wody powodzi w tym ´ ˙ ´ ´ ´ miescie zdzyły opasc. Na ten dzien było zaplanowane uroczyste otwarcie nowego Biura Oddziału. Zajmuje ono jedno pitro w 42-kondygnacyjnym biurowcu oraz 12 piter ˙ ´ w pobliskim wiezowcu. Kilka działow Betel znajduje si w mniejszych budynkach w okolicy. Podczas tej uroczys´ tosci przemawiał Anthony Morris, członek Ciała Kierowniczego. Nastpnego dnia na stadionie piłkarskim wygłosił ´ wykład zatytułowany „Trwajmy w dobrym dziele”, ktorego wysłuchało 15 257 obecnych. Program tego spotkania ´ transmitowano do 41 miejsc, gdzie zebrało si 11 189 osob. Było to najwiksze zgromadzenie ludu Jehowy w historii ´ ˙ Indonezji. Ronald Jacka, ktory nalezał do pierwszych przysłanych tam misjonarzy, powiedział: „Gdy przybyłem w ro´ ku 1951, w całym kraju było zaledwie 26 głosicieli. A dzis z tego specjalnego programu skorzystało ponad 26 000 ´ ´ osob. Jehowa rzeczywiscie błogosławi swoim sługom w Indonezji!”. Nowy budynek z 19 pokojami w Biurze Oddziału na Madagaskarze ´ Przekład Nowego Swiata w kolejnych jzykach ´ DO 31 sierpnia 2015 roku Przekład Nowego Swiata zo´ ´ stał przetłumaczony w całosci lub w czsci na 129 jzy´ kow. Wszystkie te wersje s dostpne w serwisie jw.org, a siedem z nich to przekłady na jzyki migowe. W roku ˙ słuzbowym 2015 ukazały si nastpujce wydania: KIEDY WYDANO GDZIE WYDANO JZYK WYDANIE ´ 5 wrzesnia 2014 Malezja malajski Pisma Greckie1 ´ 6 wrzesnia 2014 Korea Południowa ´ koreanski wersja zrewidowana ´ 19 wrzesnia 2014 Gruzja ˙ ´ azerbejdzanski cała Biblia ´ 26 wrzesnia 2014 Kazachstan kazachski cała Biblia ´ 10 pazdziernika 2014 Ghana ga Pisma Greckie1 14 listopada 2014 Filipiny hiligajno cała Biblia 12 grudnia 2014 Nigeria isoko Pisma Greckie1 13 grudnia 2014 Etiopia amharski cała Biblia 19 grudnia 2014 ˙ Fidzi ˙ fidzyjski cała Biblia 26 grudnia 2014 Meksyk tzotzil Pisma Greckie1 29 grudnia 2014 Ghana ewe cała Biblia 22 marca 2015 Brazylia portugalski wersja zrewidowana 9 maja 2015 Zambia luvale cała Biblia 17 lipca 2015 Haiti kreolski (Haiti) cała Biblia 28 sierpnia 2015 Kenia kikuju Pisma Greckie1 28 sierpnia 2015 Demokratyczna Republika Konga kongo cała Biblia ´ ´ ´ 1 W tym jzyku po raz pierwszy ukazała si czsc Przekładu Nowego Swiata. 30 ROCZNIK 2016 Rosja: Głoszenie dobrej nowiny w Moskwie Sytuacja prawna ´ Legalizacja działalnosci ´ ˙ ˙ Jako Swiadkowie Jehowy nie uwazamy, ze prawne uznanie naszej organizacji jest nam niezbdne do kontynuowania działal´ ´ ´ ˙ nosci chrzescijanskiej. Jednak umozliwia posiadanie lub wynaj´ mowanie miejsc spotkan oraz sprowadzanie literatury religijnej. ´ ˙ W roku 2004´ rosyjskie sdy pozbawiły osobowosci praw´ ´ ´ nej Społecznosc Swiadkow Jehowy w Moskwie. Z tego powo´ ´ ´ du wrogosc wobec naszych braci w tym miescie wzrosła. Byli ´ oni nkani przez funkcjonariuszy policji, a niektorzy nawet ata´ kowani przez ludzi w trakcie głoszenia. Własciciele nierucho´ ´ ´ ´ mosci, w ktorych odbywały si chrzescijanskie zebrania, zrywali ´ umowy najmu, przez co bracia nie mieli gdzie wielbic Boga. W roku 2010 Europejski Trybunał Praw Człowieka (ETPC) ´ ˙ ´ orzekł, ze Rosja pogwałciła prawa Swiadkow Jehowy, i nakazał CIEKAWE WYDARZENIA 31 ´ ponown legalizacj ich działalnosci w stolicy tego kraju. Cie˙ szymy si, ze 27 maja 2015 roku moskiewski departament Mi´ nisterstwa Sprawiedliwo sci Federacji Rosyjskiej zarejestrował ´ ´ ´ ´ Społecznosc Swiadkow Jehowy w Moskwie. Podatki ´ ´ Osoby prawne, ktorymi posługuj si Swiadkowie Jehowy na ´ ´ ´ całym swiecie, na ogoł s zwolnione z podatkow tak jak wik´ ´ szosc organizacji religijnych i charytatywnych. Czasami jednak ´ ´ panstwo chce nas pozbawic tego statusu. ˙ ˙ W Szwecji władze utrzymuj, ze Betel jest firm komercyj´ ´ n „zatrudniajc” betelczykow, a nie religijn społecznosci ´ ´ kaznodziejow pełnoczasowych. Z tego powodu zarowno na Be´ ˙ tel, jak i na poszczegolne osoby usługujce tam nałozono ´ dziesitki tysicy euro podatku. W zwizku z t spraw Swiadko´ ´ wie Jehowy w Szwecji odwołali si do lokalnych sdow i wniesli ´ ´ szesc oddzielnych skarg do ETPC. ´ ´ Neutralnosc i podyktowana sumieniem ˙ odmowa słuzby wojskowej ˙ ´ Słudzy Jehowy powaznie traktuj biblijny nakaz, by przekuc swe ˙ ´ miecze na lemiesze’ i „si juz nie (...) uczyc wojowania” (Izaj. ´ ´ 2:4). Pozostaj neutralni, choc w niektorych krajach nie istnie˙ je alternatywna słuzba cywilna. ˙ Obecnie prawodawstwo Korei Południowej nie dopuszcza ˙ podyktowanej sumieniem odmowy pełnienia słuzby wojskowej. Przez ostatnich 60 lat´ z tego powodu wiziono´ ponad 18 000 ˙ ˙ mzczyzn bdcych Swiadkami. Prawie kazdy Swiadek Jehowy ´ ´ w tym kraju miał w wizieniu kogos z rodziny lub przyjacioł. W roku 2004 i 2011 Trybunał Konstytucyjny Korei Południowej ˙ orzekł, ze takie uwizienie jest zgodne z konstytucj. Jednak ˙ w lipcu 2015 roku Trybunał zwołał publiczne posiedzenie, ze˙ ´ by ponownie rozwazyc t kwesti, stanowic problem od wie´ ´ lu lat. Swiadkowie Jehowy na całym swiecie modl si o po32 ROCZNIK 2016 ˙ ˙ zytywny werdykt, gdyz pragn, zeby młodzi bracia w Korei ˙ Południowej nie byli juz wizieni za wiar. ´ ´ ˙ ˙ Trzech Swiadkow Jehowy w Erytrei juz niemal 22 lata prze˙ bywa w wizieniu za podyktowan sumieniem odmow słuzby wojskowej. Paulos Eyassu, Negede Teklemariam i Isaac Mo˙ ´ ˙ ´ gos nie usłyszeli zadnych zarzutow ani nie mieli mozliwosci ´ obrony przed sdem. Wraz z ponad 50 bracmi i siostrami da´ ´ lej zachowuj neutralnosc pomimo brutalnego traktowania oraz ´ ´ ˙ opłakanych warunkow w wizieniu. Jestesmy przekonani, ze do ´ ˙ Jehowy dochodzi wzdychanie’ osob wizionych za wiar i ze bdzie On działał na ich rzecz (Ps. 79:11). ˙ W sierpniu 2014 roku w zwizku z mobilizacj na Ukrainie Witalij Szałajko został wezwany przed komisj poborow. ´ Powodowany sumieniem, odmowił wstpienia do armii, ale wy´ ´ ˙ raził gotowosc odbycia alternatywnej słuzby cywilnej. Prokura˙ ˙ tor postawił zarzut, ze brat Szałajko uchyla si od słuzby woj´ skowej podczas mobilizacji, jednak zarowno sd pierwszej instancji, jak i sd apelacyjny go uniewinniły. Sd apelacyjny ˙ ´ ´ argumentował, ze troska o bezpieczenstwo panstwa nie usprawiedliwia ograniczania zagwarantowanych praw, a co za tym ˙ Ukraina: Witalij Szałajko chtnie uczestniczy w słuzbie kaznodziejskiej idzie „prawo do podyktowanej sumieniem odmowy pełnienia ˙ ˙ ´ słuzby wojskowej nie moze byc ograniczane dla dobra bezpie´ ´ czenstwa narodowego”. Prokurator znow si odwołał. Dnia 23 ˙ czerwca 2015 roku Wyzszy Sd Specjalistyczny Ukrainy do ´ ˙ spraw Cywilnych i Karnych podtrzymał wyroki sdow nizszych ˙ ˙ instancji. Tym samym potwierdził, ze prawo do odmowy słuzby ˙ wojskowej ze wzgldu na sumienie i do odbycia słuzby alternatywnej ma zastosowanie nawet w czasie stanu nadzwyczajnego. ´ Brat Szałajko tak skomentował pozytywne zakonczenie sprawy: „Umacniały mnie słowa z Ksigi Jeremiasza 1:19. Byłem ˙ ´ ´ ˙ przygotowany na kazd ewentualnosc. Najbardziej zalezało mi ´ ˙ na dochowaniu wiernosci Jehowie. Jestem przekonany, ze On nigdy mnie nie zostawi, ale da mi sił, bym pozostał wierny. ´ Wynik tej sprawy przeszedł moje najsmielsze oczekiwania. Zostałem uniewinniony we wszystkich trzech instancjach. Pod˙ czas kazdej rozprawy odczuwałem wsparcie braci. Nigdy nie czułem si opuszczony”. ´ ´ Neutralnosc a ceremonie patriotyczne ´ ´ ´ ´ ´ ´ ˙ Chrzescijanska neutralnosc jest wystawiana na prob rowniez ´ ´ ´ w zwizku z ceremoniami patriotycznymi. Presja, by pojsc na ´ kompromis w kwestii lojalno Jehowy, jest wywierana ´ sci wobec ´ ´ szczegolnie na młodych Swiadkow, na przykład gdy władze ´ ´ ´ szkolne probuj ich zmusic do spiewania hymnu albo pozdrawiania flagi. ˙ W Rwandzie, w dystrykcie Karongi, władze szkolne zarzu´ ciły uczniom bdcym Swiadkami brak poszanowania dla hym´ ˙ ´ ´ nu panstwowego, poniewaz nie chcieli oni go spiewac. Uczniowie ci zostali wydaleni ze szkoły, a nawet aresztowani. ´ ´ 28 listopada 2014 roku sd w Karongi oczyscił ich z zarzutow ˙ ´ ´ i orzekł, ze odmowa spiewania hymnu nie była rownoznaczna ˙ ´ ´ z lekcewazeniem go. W wielu afrykanskich krajach, jak chocby w Kamerunie, Demokratycznej ´ Republice Konga, Gwinei ´ Rownikowej czy Malawi, młodzi Swiadkowie staj w obliczu po´ ´ ˙ ´ dobnych wyzwan i niekiedy rowniez s wydalani ze szkoł. W kra34 ROCZNIK 2016 ´ Honduras: Mirna Paz i Bessy Serrano w koncu uzyskały dyplomy ´ ´ ´ jach tych nasi bracia dokładaj staran, by wyjasniac władzom ´ pa i szkolnym, z czego wynika neutralna postawa ´ nstwowym ´ Swiadkow Jehowy. ´ ˙ W grudniu 2013 roku szkoła srednia w Lepearze w Hon´ ´ durasie bd´ odmowiła wydania˙ dyplomow dwom´ uczennicom ´ cym Swiadkami, poniewaz nie zgodziły si spiewac hymnu i od´ ´ ´ ´ dac honorow fladze. Aby pomoc w zaistniałej sytuacji, dwoch ´ ´ ´ prawnikow, ktorzy s Swiadkami Jehowy, spotkało si z przedstawicielem Ministerstwa Edukacji i zapoznało go z korzystny´ mi dla nas precedensami z innych krajow. Urzdnik był bardzo ˙ ´ zyczliwy i pozwolił uczennicom oraz ich rodzicom przedstawic ´ fakty na pismie dyrektorowi zajmujcemu si sprawami prawnymi w Ministerstwie Edukacji. Po rozpatrzeniu skargi dyrektor ´ ten dnia 29 lipca 2014 roku wydał rozporzdzenie, w ktorym ˙ ´ stwierdził, ze edukacja „powinna byc dostpna dla [całego] spo´ ˙ ´ łeczenstwa bez zadnej dyskryminacji”, i nakazał wydac naszym siostrom dyplomy. Dyskryminacja ze strony władz ´ ´ Jako Swiadkowie Jehowy wszdzie na swiecie przestrzegamy ´ ´ ´ polecenia Jezusa, by dzielic si z bliznimi dobr nowin o Krole´ stwie, zgromadzamy si ze wspołwyznawcami w celu wielbienia CIEKAWE WYDARZENIA 35 ˙ ˙ Boga i regularnie studiujemy Słowo Boze. Powaznie traktujemy ˙ ˙ ´ tez biblijne polecenie, zeby prawa Jehowy wszczepiac w serca ´ swoich dzieci i powstrzymywac si od krwi’ (Dzieje 15:20; Powt. ´ Pr. 6:5-7). Czasami, gdy trzymamy si tych nakazow, władze ´ ´ mog błdnie interpretowac nasze stanowisko i wystpowac przeciwko nam. ´ ˙ Na Florydzie w USA sdzia przyznał matce niebdcej Swiadkiem wyłczne prawo do ´ dbania o wychowanie religijne ´ ´ trojga dzieci. Ojcu, ktory jest Swiadkiem, zabroniono wpajac dzieciom jakiekolwiek nauki religijne sprzeczne z wiar katolick. Nasz brat odwołał si od tego orzeczenia i 18 sierpnia 2014 ´ ˙ roku sd apelacyjny zniosł ograniczenia nałozone przez sd ˙ ˙ nizszej instancji. Powołujc si na wazny precedens, sd uzasadnił: „W wypadku rodzica niebdcego prawnym opiekunem ograniczenie prawa do przekazywania dziecku własnych prze´ ´ konan religijnych jest uchylane zawsze, gdy nie ma wyraz´ ˙ nych dowodow, ze wspomniane przekonania mogłyby dziecku ´ szkodzic”. Wyrok ten daje dzieciom prawo do nieograniczonego korzys˙ ´ tania z pozytecznych wskazowek pochodzcych od Jehowy Bo´ ga. Cała trojka robi pikne postpy duchowe i spotyka si ´ z miejscowym zborem. Ojciec mowi: „Ta sytuacja okazała si dla mnie cennym szkoleniem. W ostatnim czasie przeszedłem ´ ´ ´ ˙ kilka prob wiary, ale Jehowa pomogł mi wytrwac. Wiem, ze gdy ˙ ´ ´ ´ decydujemy si słuzyc Jehowie, musimy si liczyc z przesladowaniami”. ´ ˙ Siostra Efigenia Semente to matka trojga dzieci, ktora ´ ´ ˙ mieszka w Namibii. Jej lojalnosc została wystawiona na ciz´ k prob. Gdy rodziła trzecie dziecko, wystpiły komplikacje i pracownicy szpitala oraz niewierzcy członkowie rodziny uzyskali sdowy nakaz przetoczenia jej krwi. Siostra Semente kategorycznie si temu sprzeciwiła i podjła działania prawne w obronie przysługujcego jej prawa do wyboru metody lecze˙ nia. 24 czerwca 2015 roku Sd Najwyzszy Namibii pozytywnie ˙ rozpatrzył jej skarg i orzekł, ze „prawo do decydowania o włas36 ROCZNIK 2016 Namibia: Efigenia Semente z trojgiem swoich dzieci nym ciele — bez wzgldu na to, czy dana osoba spodziewa si dziecka, czy nie — jest niezbywalnym prawem człowieka”. Sios´ ´ tra Semente powiedziała: „Jak nigdy wczesniej czulismy rk ˙ ´ ´ Jehowy. Wspaniale jest nalezec do naszej społecznosci braterskiej. Jehowa naprawd jest troskliwy”. ´ ´ ˙ Swiadkowie w Szwajcarii chtnie bior udział w swiadcze´ niu publicznym na ulicach głownych miast. Jednak władze Genewy wydały zakaz „ustawiania w przestrzeni publicznej jakich´ ´ ´ ´ kolwiek stanowisk, ktore w sposob bezposredni lub ´ posredni upowszechniałyby informacje natury religijnej”. Swiadkowie ´ ´ ˙ ´ wniesli do sdu pozew, w ktorym zaznaczyli, ze ten ogolny zakaz rozpowszechniania informacji religijnych za pomoc takich stanowisk „w znacznym stopniu ogranicza swobod religijn ´ ´ ˙ ´ i wolnosc wyrazania pogldow”. Sd przyznał im racj i teraz ´ bracia z powodzeniem wspołpracuj z lokalnymi władzami ´ w ustalaniu odpowiednich miejsc i czasu swiadczenia przy stanowiskach informacyjnych. ˙ ˙ Władze Azerbejdzanu wzmogły wysiłki na ce´ majce ´ ´ lu powstrzymanie działalnosci religijnej Swiadkow Jehowy. CIEKAWE WYDARZENIA 37 ´ ´ ´ Kanada: Eskimoska miejscowosc Kangirsuk na połnocy Quebecu ´ Ministerstwo Bezpiecze nstwa Narodowego regularnie wzywa ´ ´ ´ poszczegolnych Swiadkow na przesłuchania. Ich domy s rewi´ dowane — funkcjonariusze szukaj publikacji religijnych, kto´ ´ rych sprowadzanie zostało w tym kraju zakazane. Społecznosc midzynarodowa była zszokowana, gdy w lutym 2015 roku urzdnicy z tego ministerstwa zatrzymali dwie kobiety bdce ´ ˙ Swiadkami, Irin Zacharczenko i Walid Dzabraiłow, tylko dla˙ ´ tego, ze rozmawiały z ssiadami o naukach biblijnych. Choc bardzo nas smuc takie wypadki złego traktowania, cieszymy ˙ ˙ ´ ´ si, ze głosiciele w Azerbejdzanie zachowuj gorliwosc i od˙ ´ ´ waznie dziel si z bliznimi „dobr nowin o Krolestwie” (Mat. 24:14). ´ ´ ´ ˙ Rzd Rosji bezustannie utrudnia działalnosc religijn Swiadkom Jehowy. Do chwili obecnej 80 ich wydawnictw zali˙ czono do ekstremistycznych. Oznacza to, ze rozpowszechnia´ nie lub posiadanie egzemplarzy ktoregokolwiek z nich, jak na ˙ ´ ´ ´ przykład ksizki Moj zbior opowiesci biblijnych, jest nielegal˙ ne. Ponadto w grudniu 2014 roku Sd Najwyzszy Federacji Ro´ ˙ syjskiej uznał za ekstremistyczny rowniez nasz serwis internetowy, jw.org. Dostawcy Internetu zablokowali dostp do tego serwisu na terenie całej Rosji i upowszechnianie go jest zakazane. Od marca 2015 roku celnicy zatrzymuj wszystkie trans´ ´ porty publikacji religijnych wydrukowanych przez Swiadkow Je´ howy — nawet gdy zawieraj Biblie i wydawnictwa, ktore według ´ ´ oceny rosyjskich sdow s wolne od tresci ekstremistycznych. W toku jest batalia prawna w Taganrogu, gdzie władze oskar˙ zyły 16 głosicieli o „przestpstwo” polegajce na organizowa´ niu zebran religijnych i uczestniczeniu w nich. W Samarze ´ przedstawiciele władz na podstawie zarzutow o ekstremizm uzyskali zgod sdu na zdelegalizowanie lokalnej organizacji ´ ´ ´ Swiadkow Jehowy. Mimo licznych trudnosci bracia i siostry ´ ˙ w Rosji s zdecydowani spłacac to, „co Boze, Bogu” i si nie ´ zniechcac (Mat. 22:21). 38 ROCZNIK 2016 ´ Migawki ze swiata ´ ´ Docieranie do wszystkich mieszkancow Kanady ˙ ´ Zeby zaspokoic potrzeby terenu podległego Oddzia´ łowi w Kanadzie, film Dlaczego warto studiowac Bib´ ´ li? przetłumaczono na 8 rdzennych jzykow. W pazdzierniku 2014 roku w arktycznym regionie Nunavik przeprowadzono 10-dniow kampani. W jej trakcie ´ ˙ film ten w jzyku inuktitut wyswietlono niemal w kaz´ dym domu w 14 miejscowosciach zamieszkanych przez ponad 12 000 ludzi. ˙ Kierownik był pod wrazeniem ´ We wrzesniu 2014 roku na Sangam World Cup Stadium w Seulu w Korei Południowej odbył si kongres midzynarodowy. Z programu skorzystało przeszło CIEKAWE WYDARZENIA 39 Korea Południowa: Kongres midzynarodowy w Seulu w roku 2014 ´ 56 000 osob. Kierownik stadionu wyraził si z uzna´ ´ ´ niem o wzorowym zachowaniu i wspołpracy Swiadkow podczas całego tego wydarzenia. Powiedział: „Wszyscy odznaczali si dobrymi manierami. Byłem zdumiony, ˙ ˙ gdy zobaczyłem, ze sprztaj stadion lepiej niz nasz wy˙ szkolony personel. Chciałbym, zeby nasi pracownicy mieli takie samo nastawienie do wykonywanych obo´ ´ ´ ´ wizkow. Jesli mamy praktykowac religi we własciwy ´ ´ ´ ´ sposob, musimy upodobnic si do Swiadkow Jehowy”. Jehowa zapewnił niezbdne szkolenie W maju 2012 roku władze Szwecji odrzuciły wnio´ ´ ˙ ´ ´ sek Swiadkow Jehowy o mozliwosc korzystania z pełni ´ praw, ktore przysługuj innym organizacjom religij40 ROCZNIK 2016 ´ nym. Ciało Kierownicze wyraziło zgod, by odwołac si ˙ od tej decyzji do Najwyzszego Sdu Administracyjnego w tym kraju. Przed rozstrzygniciem sprawy sd postanowił wysłu´ ´ ´ ´ ˙ ´ chac ustnych wyjasnien. Kilku braci z roznych krajow ´ ˙ spotkało si w Sali Krolestwa w Sztokholmie, zeby si ´ ´ przygotowac do udzielenia odpowiedzi na pytania, kto´ ´ re mog pasc. W trakcie ich spotkania zadzwonił dzwonek do ´ drzwi. Jeden z braci poszedł otworzyc i zobaczył dwie dziewczyny w wieku 13 i 14 lat. Obie si ´przedstawiły ˙ ´ ´ i oznajmiły, ze maj kilka pytan na temat Swiadkow Je´ ˙ howy. Brat wspomina: „Chciałem im powiedziec, zeby ´ przyszły kiedy indziej, bo teraz jestesmy zajci i nie mamy czasu na tak rozmow”. Jednak ostatecznie brat ten zdecydował si z nimi po´ ´ rozmawiac. Zadawały one wiele pytan, czasem bardzo ´ szczegołowych — interesowały je kwestie społeczne, mi´ ´ ´ dzy innymi głosowanie w wyborach. Pozniej brat wrocił do reszty zebranych i opowiedział im, jakie pytania stawiały te młode osoby i jak na nie odpowiedział. ˙ Nazajutrz podczas przesłuchania zaskoczyło braci, ze ´ ´ sdzia zadał im szereg takich samych pytan, jakie dzien ´ wczesniej stawiały tamte dziewczyny. Brat reprezentujcy nasz organizacj wspomina: „Czułem wewntrz´ ´ ny spokoj, choc miałbym powody do zdenerwowa˙ ˙ nia, bo przeciez stałem przed najbardziej powazanymi ˙ prawnikami w kraju. Ale byłem przekonany, ze Jehowa ˙ ´ juz dowiodł swojego wsparcia, gdy poprzedniego dnia zapewnił nam niezbdne szkolenie”. ´ ´ Sd orzekł na nasz korzysc i sprawa została skierowana do ponownego rozpatrzenia przez władze. CIEKAWE WYDARZENIA 41 ˙ Worek ryzu od Kena ´ ´ Ken ma szesc lat i mieszka w Haiti. Bardzo si ´ ´ ˙ ucieszył na wiesc, ze niedługo dla jego zboru bdzie ´ ´ budowana Sala Krolestwa. Postanowił zrobic sekretn skrzynk na datki i schował j w swoim pokoju. Gdy ´ dostawał od rodzicow pienidze na drobne wydatki w szkole, odkładał je do tej skrzynki. Robił tak wytrwa˙ le az do przybycia brygady budowlanej majcej rozpo´ czc prace przy Sali. Wtedy Ken dał przybyłym braciom ´ swoj sekretn skrzynk, z ktorej pienidze wystarczy˙ ˙ ˙ ły na zakup duzego worka ryzu. Ryz od Kena przez wiele dni był serwowany braciom pracujcym na budowie. Rozkaz generała ´ ´ Aby si dostac do rejonow Sierra Leone objtych kwarantann z powodu rozprzestrzeniania si wirusa ´ ´ ebola, przez wiksz czsc minionego roku potrzebne ´ było pozwolenie. Na przykład nadzorcy obwodow oraz ˙ kurierzy przewozcy literatur i korespondencj mu´ ˙ sieli si ubiegac o specjalne plakietki, a takze o prze´ pustki dla samochodow. Członkowie Komitetu Pomocy ´ ´ ´ ´ Doraznej chcieli wwiezc termometry na podczerwien, ´ ˙ ´ ´ srodki dezynfekujce i zywnosc. O dziwo, zawsze uda´ wało si zdobyc potrzebne dokumenty. ˙ ´ ´ Jedno z przezyc szczegolnie wzmacnia wiar. Bracia ˙ ´ złozyli pisemn prosb o 34 plakietki i 11 przepustek, ˙ ´ ´ ale zeby je uzyskac, musieli si spotkac z pewnym generałem. Dwaj bracia z Biura Oddziału wybrali si do ˙ niego w nadziei, ze otrzymaj je tego samego dnia. Jed˙ ´ ´ ˙ ´ nak nigdzie nie mozna było znalezc złozonego wczes˙ niej pisma. Braci poproszono, zeby poszukali go w sto´ sie innych wnioskow, ale go tam nie było. W tym ˙ momencie generał powiedział sekretarce, ze zaraz trze42 ROCZNIK 2016 ´ ˙ ba zamykac biuro i ze przez nastpne dwa tygodnie nie ˙ bdzie si zajmował rozpatrywaniem złozonych wnios´ ˙ kow. Bracia po cichu zarliwie pomodlili si do Jehowy o pomoc. Wtedy generał spojrzał na nich i zapytał: „Ile plakietek i przepustek potrzebujecie?”. Gdy usły´ szał odpowiedz, zerwał si z krzesła i wykrzyknł: „To ˙ za duzo!”. ´ Bracia wyjasnili, czym si zajmujemy i jak dostarczane przez nas artykuły pomagaj ludziom w panujcej sytuacji kryzysowej. Generał chwil milczał, po czym ´ spojrzał na sekretark i polecił: „Prosz dac im wszystko, czego potrzebuj”. ˙ ´ Gwinea i Sierra Leone: Przy kazdej Sali Krolestwa ˙ ˙ zorganizowano punkty sanitarne umozliwiajce odkazanie rk CIEKAWE WYDARZENIA 43 ´ Dane ze ´ swiata w skrocie ´ LICZBA KRAJOW 240 ˙ NAJWYZSZA LICZBA GŁOSICIELI 8 220 105 44 LICZBA˙ GODZIN SPDZONYCH W SŁUZBIE KAZNODZIEJSKIEJ 1 933 473 727 Głoszenie i nauczanie po całej ziemi ´ LICZBA STUDIOW BIBLIJNYCH 9 708 968 Republika Zielonego Przyldka Afryka ´ LICZBA KRAJOW 58 ´ LICZBA LUDNOSCI 1 082 464 150 LICZBA GŁOSICIELI 1 453 694 ´ LICZBA STUDIOW BIBLIJNYCH 3 688 959 46 Głoszenie na motocyklu W miastach na południu Beni´ nu popularnym srodkiem trans´ portu jest taksowka motocyklowa nazywana przez miejscowych ´ ´ ´ zem. Desire, ktory jest pionierem pomocniczym, zamontował na swoim zemie odtwarzacz au´ dio. Dwa głosniki ustawił w kie˙ runku pasazera. Stale odtwarza nagrania naszych publikacji i słuchowiska biblijne. Gdy na jego ˙ motocykl wsiada pasazer, zazwyROCZNIK 2016 ˙ ˙ Burundi: Nolla pokazuje Straznic mzczyznom, ´ ˙ ktorzy prosili o rozzarzone wgle ˙ ´ ˙ czaj juz po krotkiej chwili zaczyna uwaznie si przysłu´ ˙ chiwac. Wielu jest tym tak pochłonitych, ze po dotarciu na miejsce niechtnie zsiada z motocykla albo ´ ´ nawet tego nie robi, dopoki nie skonczy si nagranie. ´ ´ ´ ´ ˙ Desire mowi: „Oczywiscie chciałbym, zeby zapłacili ´ ´ ´ i sobie poszli, bo wtedy mogłbym znalezc kolejnego ˙ ˙ klienta. Ale wiem, ze wazniejsze od pienidzy jest to, by usłyszeli dobr nowin. No i przy tej okazji rozpo´ wszechniam mnostwo literatury”. Nieustpliwe dziecko ´ ´ Nolla to szescioletnia dziewczynka, ktora mieszka ze ´ ´ ´ swoj rodzin posrod wzgorz Burundi. Pewnego dnia, ´ ˙ gdy w jej domu gotował si posiłek, dwoch mzczyzn ˙ pracujcych w ssiedztwie poprosiło o kilka rozzarzo˙ ´ ´ nych wgli z piecyka, zeby mogli sobie rozpalic ogien. ´ Nolla, ktora jeszcze nie chodzi do szkoły, pilnowała ´ ˙ ´ wtedy ognia i pozwoliła im wzic troch zaru. Krotko ˙ potem przechodziła obok tych ludzi i zobaczyła, ze ˙ ´ uzyli go do zapalenia papierosow. Bardzo j to zmart˙ wiło, wic powiedziała im: „Gdybym wiedziała, ze ty´ mi wglami chcecie zapalic papierosy, nigdy bym wam ´ ´ ˙ ich nie dała”. Pozniej przypomniała sobie, ze w Sali ´ Krolestwa widziała czasopismo z papierosem na okład˙ ce. Pobiegła do Sali i wziła dwa egzemplarze Straznicy z 1 czerwca 2014 roku, omawiajcej temat palenia. Na´ ˙ stpnie wrociła do tamtych mzczyzn, dała im cza˙ sopisma i nalegała, zeby od razu je przeczytali. Po ´ pewnym czasie znow ich spotkała i wrczyła im zapro˙ szenia na zblizajcy si kongres regionalny. Poruszeni GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 47 ´ nieustpliwosci tej małej dziewczynki, postano´ ´ wili oni skorzystac z dwoch dni kongresu. Nolla dostrzegła ich podczas przerwy i zaproponowa˙ ła, zeby poczstowali si prostym posiłkiem przy˙ ´ gotowanym przez jej rodzin. To, co ci mzczyzni zobaczyli i usłyszeli na kongresie, wywarło na ˙ ˙ ´ nich duze wrazenie i obaj zgodzili si studiowac Bibli. ´ Dawanie swiadectwa w wizieniach ´ ´ W Liberii chrzescijanscy starsi głosz ordzie ´ ´ o Krolestwie w panstwowych zakładach karnych. Yves, pionier specjalny działajcy w stołecznej ´ ´ ´ Monrovii, mowi: „W marcu trzech wizniow zostało nieochrzczonymi głosicielami. Tym samym ´ liczba głosicieli w głownym wizieniu w Monro´ ˙ vii wzrosła do szesciu”. Jak pełni oni słuzb? ´ ˙ ´ Yves wyjasnia: „W kazd srod i sobot urzdza´ ˙ ˙ j zbiork do słuzby. Maj pozwolenie, zeby cho´ ´ ´ ´ dzic od celi do celi i dzielic si ze wspołwizniami nadziej przedstawion w Biblii”. Obecnie wielu osadzonych korzysta z indywidualnego kursu biblijnego i uczszcza na zebrania organi´ zowane w wizieniu. Przemowienia wygłoszonego tam przez przedstawiciela Biura Oddziału ´ wysłuchało 79 skazanych. W szesciu innych zakładach karnych regularnie prowadzone s gru´ ´ ˙ powe kursy biblijne i u wizniow mozna zaob´ serwowac pozytywne zmiany. „Pilnie potrzebujemy pomocy” ˙ ´ ˙ Dołozono usilnych staran, zeby zainteresowani mieszkajcy w odizolowanych rejonach mogli 48 ROCZNIK 2016 ´ ´ ´ Benin: Desire zamontował na swojej taksowce motocyklowej ˙ ´ ˙ odtwarzacz audio, zeby dzielic si dobr nowin z pasazerami GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 49 ´ ´ skorzystac z uroczystosci Pamitki. Na przykład Busz˙ ´ ´ meni, nazywani tez San, to rdzenna ludnosc południo´ ˙ wej Afryki. Niegdys prowadzili proste koczownicze zycie — zajmowali si łowiectwem i zbieractwem. W roku ´ 2015 Glenn, pionier specjalny działajcy w połnocnej ´ Namibii, zorganizował Pamitk w buszmenskiej wios˙ ´ ´ ce lezcej 270 kilometrow na wschod od Rundu. Uro´ ´ ˙ czystosc t obchodzono tam juz drugi rok´ z rzdu. Za ˙ kazdym razem lokalne władze pozwalały Swiadkom Je´ howy bezpłatnie korzystac z sali sdowej. Mimo trwajcej ulewy na Pamitk przybyły 232 osoby. W tamtym rejonie Buszmeni posługuj si jzykiem khwe, ´ ´ ktorego cech charakterystyczn s mlaski. Przemowie˙ nie było tłumaczone z angielskiego. Poniewaz w jzy´ ´ ku khwe nie ma Biblii, na scianie wyswietlano koloro´ ´ ˙ we slajdy objasniajce rozne wersety, midzy innymi ´ Izajasza 35:5, 6. Glenn, ktory prowadzi tam owocne stu´ ´ dia biblijne, mowi: „Od dwoch lat odwiedzam tych ludzi co miesic. Na kilka dni rozbijam namiot w okoli´ ´ ˙ ´ ´ ˙ cy. Odmiennosc jzyka i duza odległosc powoduj, ze ´ postpy osob studiujcych nie s zbyt szybkie. Pilnie potrzebujemy pomocy. Gdy udałem si do tutejszych ´ władz, by porozmawiac o przygotowaniach do tego´ rocznej Pamitki, jeden z członkow urzdujcej rady za´ ´ ˙ ´ pytał, czy nie chcielibysmy gdzies w poblizu zbudowac ˙ miejsca wielbienia Boga. Powiedział, ze rada mogłaby ´ ´ ´ przeznaczyc na to kawałek ziemi i poniesc koszty zwi´ ´ zane z budow! Mielismy tylko postarac si o ‚pastora’ ´ ´ albo przynajmniej przeszkolic kogos do sprawowania tej funkcji”. 50 ROCZNIK 2016 Namibia: Dwie głosicielki chtnie dziel si dobr nowin z kobiet z ludu Himba GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 51 ´ Ameryka Połnocna i Południowa ´ LICZBA KRAJOW 57 ´ LICZBA LUDNOSCI 982 501 976 LICZBA GŁOSICIELI 4 102 272 ´ LICZBA STUDIOW BIBLIJNYCH 4 345 532 52 ´ Studium przy swiecy w szczerym polu ˙ ´ ´ Małzenstwo pionierow specjalnych usługujce w pewnym odizolowanym regionie Brazylii dowiedziało si o Valdirze — kobie´ ´ cie, ktora 13 lat wczesniej studio´ ˙ wała Bibli. Po podrozy zakurzon nieutwardzon drog i niebezpiecznych przeprawach przez rze´ ki pionierzy ci odnalezli Valdir. ˙ Bardzo zalezało jej na wznowieniu ROCZNIK 2016 ´ Brazylia: Valdira studiuje Bibli przy swiecy, ´ korzystajc z telefonu komorkowego studium, ale mieszkała w odległym miejscu, wic trzeba ´ ´ było zdobyc si na szczegolne wysiłki. Co prawda kobieta ´ ta miała telefon komorkowy, ale zasig sieci był tylko na ˙ polu połozonym daleko od jej domu. W dodatku studium ´ ´ mogło si odbywac dopiero po godzinie 21. Wyobrazmy sobie t scen: Noc młoda kobieta siedzi sama w polu ´ ´ przy swiecy i przez telefon komorkowy studiuje Bibli. ˙ ´ Przez telefon Valdira słucha tez niedzielnych zebran. ˙ ´ W tym celu idzie na pole z Bibli, Straznic i spiewnikiem, a kiedy pada deszcz, zabiera jeszcze parasol. ´ W marcu kobieta ta pokonała około 100 kilometrow, ˙ ´ ´ zeby skorzystac ze specjalnego zebrania w Sali Krolestwa, ´ ´ na ktorym otrzymała zrewidowan wersj Pisma Swite´ go w Przekładzie Nowego Swiata w jzyku portugalskim. Była zachwycona tym nowym wydaniem. Gdy Valdir ˙ ´ pochwalono za wysiłki, jakich dokłada, zeby studiowac ˙ Bibli, powiedziała: „Alez to wcale nie jest trudne!”. ˙ „Wiedziałem, ze pewnego dnia przyjdziecie” ´ ˙ Yukpa to indianskie plemi zyjce w Kolumbii. Jedn ´ ´ z ich społecznosci zamierzał odwiedzic pionier specjalny ˙ ˙ o imieniu Frank. Ostrzezono go jednak, ze miejscowy ´ ˙ wodz John Jairo przepdził juz kilka grup ewangelickich, ´ ´ ´ ´ ktore probowały tam głosic. Gdy kiedys John zorientował ˙ ´ si, ze pewien pastor zbiera dziesiciny, chwycił za bron i kilkoma wystrzałami w powietrze zmusił go do ucieczki. ´ Frank opowiada: „Kiedy dotarlismy na miejsce, pierw´ ´ ´ sz osob, ktora nas wysłuchała, była jedna z corek włas´ ˙ nie Johna Jairo! Pokazalismy jej ksizk Czego naprawd uczy Biblia?, a ona od razu oznajmiła: ‚To jest religia, do ´ ˙ ´ ˙ ktorej chc nalezec!’. Nastpnie pobiegła do ojca, zeby go GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 53 ´ powiadomic o naszym przybyciu. Ten natychmiast nas ´ wezwał. Poszlismy do niego pełni obaw, ale zanim zd˙ ´ ´ ˙ ˙ zylismy otworzyc usta, powiedział: ‚Wiem, ze nalezycie do religii prawdziwej. Osiem lat temu znalazłem na ´ ´ ˙ smietniku w miejscowosci Becerril tak sam ksizk, ja´ ´ k daliscie mojej corce. Przeczytałem j i od tamtej pory ˙ na was czekam. Wiedziałem, ze pewnego dnia przyjdzie˙ ´ cie. Chciałbym, zebyscie uczyli z Biblii mnie, moj ro´ ´ ´ dzin i tutejsz społecznosc. Drzwi naszych domow stoj przed wami otworem’. „Jego słowa wzruszyły nas do łez. Cała wioska zebrała ´ si, by wysłuchac głoszonego przez nas ordzia, a John Jairo tłumaczył na miejscowy jzyk. Gdy stamtd odcho- Kolumbia: Frank, pionier specjalny, prowadzi studium biblijne z grup Indian Yukpa 54 ´ ˙ ´ ´ dzilismy, pozyczył nam osiołka, na ktorego moglismy za´ ˙ ´ ładowac bagaze. Teraz prowadzimy 47 studiow biblijnych ze 120 osobami z plemienia Yukpa, midzy innymi ´ z Johnem Jairo i jego cork”. ´ Przesladowca dokonuje zmian ´ Jose z Ekwadoru dawniej był gorliwym katolikiem. Na´ ´ ´ pisał: „Pałałem nienawisci do Swiadkow Jehowy. Prze´ sladowałem ich przez 10 lat. ´ Nieraz zwoływałem tłum, fi˙ zycznie zncałem si nad Swiadkami i oskarzałem ich ˙ ´ o kradzieze. Potem na komisariacie nalegałem, bym mogł ´ ´ ´ ´ osobi scie zamknc ich cel na kłodk. Kiedys pewnemu ´ ´ ´ Swiadkowi zniszczylismy samochod. A motocykl innego ´ zrzucilismy do wwozu. ´ ´ „W roku 2010 nabawiłem si swinskiej grypy. Lekarz ˙ ´ zalecił mi, zebym ze wzgldu na zdrowie przeniosł si ˙ z mojego domu w wysokich Andach na wybrzeze, gdzie panuje cieplejszy klimat. Pojechałem w tamten rejon i za˙ mieszkałem na małej farmie nalezcej do mojej krewnej. ´ ´ ´ Koniec koncow musiałem sam prowadzic to gospodarstwo. Brakowało mi towarzystwa ludzi i rozpaczliwie ´ ´ ´ chciałem z kims porozmawiac. Kto si tam zjawił? Swiad´ kowie Jehowy! Czułem si smiertelnie samotny, wic wdałem si z nimi w rozmow. Zaskoczyło mnie, jak ´ ´ swietnie posługiwali si Bibli. Z czystej ciekawosci zgo´ dziłem si na studium. Po poł roku studiowania pierwszy raz poszedłem na zebranie. Byłem pod tak ogrom˙ ˙ ´ nym wrazeniem zyczliwosci i szczerego zainteresowania, ˙ ´ jakie mi okazano, ze zaczłem si zastanawiac: ‚Czy to ˙ nie s przypadkiem prawdziwi słudzy Bozy?’. Zrobiłem postpy i w kwietniu 2014 roku zostałem ochrzczony. ˙ ´ „Miałem wyrzuty sumienia z powodu tego, ze przesla´ ´ dowałem Swiadkow. Dziki Jehowie w pewnej mierze ´ mogłem jednak odkupic swoje winy. Na zgromadzeniu ´ obwodowym 4 pazdziernika 2014 roku opowiadałem ´ w wywiadzie o swojej przeszłosci i zadano mi pytanie: ´ ˙ ´ ´ ´ ´ ‚Gdybys miał tak mozliwosc, to ktor z przesladowa´ ´ ´ nych osob chciałbys przeprosic?’. Bez namysłu odpowie˙ działem, ze byłby to brat Edmundo, ale nie mam pojcia, ˙ ´ ´ jak go odnalezc. Nie wiedziałem, ze nadzorca obwodu przyprowadził go za scen. Wszyscy byli wzruszeni do ´ łez, gdy na podium ja i Edmundo padlismy sobie w ob´ jcia i si rozpłakalismy”. ´ „Jehowo, prosz, niech Twoi Swiadkowie mnie odnajd” ˙ ´ W południe zar lał si z nieba, gdy kilka siostr w Asun´ ´ ´ ´ cion w Paragwaju własnie konczyło głosic na przydzie56 ROCZNIK 2016 ´ lonym terenie. Głosicielki postanowiły jednak zdobyc si ´ ´ na dodatkowy wysiłek i dac swiadectwo jeszcze w kilku ˙ pobliskich domach. Jedna z nich powiedziała: „Moze ´ ˙ ktos si akurat modli”. W naroznym domu młoda kobie´ ta z usmiechem przywitała siostry w drzwiach i zapyta´ ´ ˙ ´ ła, czy s Swiadkami Jehowy. Wyjasniła, ze miesic wczesniej w zwizku z prac przeprowadziła si z Boliwii, a tam ˙ ´ studiowała Bibli. Zaden z jej nowych ssiadow nie potra´ ˙ ´ ´ ´ ´ fił wskazac, gdzie mozna znalezc Swiadkow, wic si po´ modliła: „Jehowo, prosz, niech Twoi Swiadkowie mnie ´ odnajd”. Własnie tego dnia przyszły do niej siostry i studium zostało wznowione. ´ Paragwaj: Kobieta zapytała siostry, czy s Swiadkami Jehowy GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 57 Azja ´ i Bliski Wschod ´ LICZBA KRAJOW 49 ´ LICZBA LUDNOSCI 4 409 131 383 LICZBA GŁOSICIELI 718 716 ´ LICZBA STUDIOW BIBLIJNYCH 766 364 58 Sto godzin na stulecie W jednym z azjatyckich kra´ jow pewna popularna modelka i aktorka telewizyjna zgodziła si na studium Biblii. Od razu zacz´ ˙ ła wprowadzac w zycie to, czego si dowiadywała, i pozbyła si literatury spirytystycznej oraz bud˙ ´ dyjskich poszkow. ´ Jedna z jej przyjaciołek usilnie j prosiła: „Przerwij studium ˙ chociaz na trzy lata i na razie ROCZNIK 2016 ´ ˙ Izrael: Głoszenie o Krolestwie Bozym z wykorzystaniem tabletu ˙ skup si na swojej karierze. Potem znowu mozesz sobie ´ studiowac”. W odpowiedzi usłyszała jednak: „Szukałam Jehowy 24 ´ lata. Dlaczego miałabym zwlekac z poznawaniem Go przez kolejne trzy?”. ´ ´ Tego samego tygodnia, w ktorym miała przedstawic ´ ˙ swoj pierwszy punkt w teokratycznej szkole słuzby kaz´ nodziejskiej, wytwornia filmowa zaproponowała jej lukratywny czteroletni kontrakt. Jedynym warunkiem było ˙ ˙ to, ze przyjmie kazd rol, jak otrzyma. Odrzuciła t ofert. W maju 2014 roku została nieochrzczon głosi˙ ´ ˙ cielk, a gdy zblizał si sierpien, postanowiła, ze w tym ´ nadchodzcym miesicu bdzie głosic 100 godzin. Za´ ´ ´ pytana o powod tej decyzji, wyjasniła: „Chc uczcic 100 ´ ˙ lat rzdow Jezusa, głoszc godzin za kazdy rok jego pa´ nowania!”. Udało jej si osignc ten cel. W styczniu 2015 roku przyjła chrzest i teraz pełni pomocnicz ˙ słuzb pioniersk. Dobrze wykorzystana noc w areszcie W Sri Lance cztery siostry wybrały si autobusem, by ´ ´ opracowac teren nieprzydzielony, gdzie mieszkaj głow´ nie buddysci. Drugiego dnia głoszenia pewien mnich ´ ´ ´ i kierowca taksowki nieprzyjaznie je zaczepili. Wkrotce ´ zgromadziła si wokoł nich grupa około 30 rozgniewanych ludzi. Na miejsce przybyła policja i zabrała siostry ˙ na komisariat. Zamknito je na noc w celi, mimo ze nie ˙ ´ postawiono im zadnych zarzutow. Znalazły si w jed´ nym pomieszczeniu z zatwardziałymi przestpcami, ktorzy obrzucali je obelgami i posługiwali si wulgarn GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 59 Sri Lanka: Cztery siostry wybrały si autobusem, ´ by opracowac teren nieprzydzielony ˙ ´ ´ mow. Ale pobyt tam otworzył siostrom mozliwosc da´ nia swiadectwa. Jedna z nich opowiada: „Zamknito ´ mnie z mordercami, ale mogłam rozmawiac z nimi ˙ o prawdzie. Byli zaskoczeni, ze tu trafiłam, i mieli wie´ ´ le pytan dotyczcych moich wierzen. Pewien aresztowa´ ´ ny zapytał mnie nawet: ‚Dlaczego jestes taka szczsliwa?’ ”. ˙ Sd Najwyzszy Sri Lanki przyjł nasz pozew o naruszenie podstawowych praw. Wniesiono go przeciwko tamtejszej policji za bezpodstawne uwizienie. Sprawa jest w toku. ´ ˙ Kobieta przykuta do łozka otrzymuje pomoc Michiko, pionierka z Japonii, prowadziła studium ˙ w jzyku migowym ze starsz kobiet lezc w szpitalu. ´ ´ Zapytała personel, czy s jeszcze jacys pacjenci, z ktory´ mi mogłaby porozmawiac. Dziki temu poznała Kazu´ ´ mi, ktora słyszy, ale nie mowi. Od czasu, kiedy w wieku 23 lat miała wypadek samochodowy, jest przykuta ´ ˙ ˙ ´ do łozka i nie moze przełykac jedzenia ani nawet wody. Zastanawiała si nad wieloma kwestiami, dlatego od ra´ zu zgodziła si studiowac Bibli. W trakcie studium Michiko zadawała pytania, a Kazumi rk wskazywała odpowiedzi w akapitach albo je pi´ ˙ sała. Gdy dostała telefon komorkowy, Michiko kazdego ˙ ´ ´ ranka mogła z ni rozwazac tekst dzienny. Choc Kazu˙ mi słabła fizycznie, to wciz umacniała si duchowo, ˙ ´ az w koncu wyraziła pragnienie oddania si Jehowie. W wieku 61 lat, po 13 latach studiowania, została nieochrzczon głosicielk. GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 61 ´ Japonia: Kazumi lubi pisac ciepłe, budujce listy ˙ ˙ ´ Poniewaz Kazumi jest obłoznie chora, zbor zatroszczył ˙ ´ si o to, zeby mogła słuchac programu wszystkich ze´ ´ ´ ´ ˙ bran i zgromadzen. W trakcie zebran rozne siostry odczytuj przygotowane przez ni odpowiedzi. ´ ´ Do osob zainteresowanych, ktore uczszczaj na zebrania, Kazumi pisze ciepłe, budujce listy dostosowa´ ne do ich indywidualnych potrzeb. Daje swiadectwo pracownikom szpitala oraz odwiedzajcym j ludziom. ´ ´ Przekazuje im zapewnienie: „Jesli bdziesz studiowac ´ Bibli, bdziesz szczsliwy”. Mnich poznaje prawd ´ W jednym z krajow południowo-wschodniej Azji nasza siostra wybrała si do szpitala do okulisty, gdzie spotkała pewnego mnicha. Zapytała go: „Czy chciałby ´ ˙ ´ pan cieszyc si doskonałym zdrowiem i zyc wiecznie 62 ROCZNIK 2016 w piknym miejscu?”. Wywizała si przyjazna rozmowa i siostra dała mu broszur Słuchaj Boga. Mnich po´ dał jej swoj numer telefonu, a ona przekazała go bratu ´ ze zboru. Wkrotce brat skontaktował si z tym człowiekiem i zaprosił go na specjalny wykład. Zebranie, ´ ´ ´ ´ a szczegolnie spiewanie piesni Krolestwa, bardzo si ˙ ˙ mnichowi podobało. Był pod wrazeniem tego, ze wszys˙ cy tak zyczliwie go przyjli. ´ ´ Gdy zapytał, czy Swiadkowie prowadz jakies szkoły ´ ˙ teologiczne albo seminaria, brat wyjasnił, ze prowadzimy indywidualne kursy biblijne i zaproponował mu taki kurs. W kolejnym tygodniu ten szczery człowiek był ˙ ˙ juz przygotowany do pierwszego rozdziału ksizki Czego naprawd uczy Biblia? Kontynuował studium i zaczł ´ ˙ ´ uczszczac na zebrania, a takze udzielac odpowiedzi na ˙ studium Straznicy. Kiedy przybył na zgromadzenie obwodowe, przedstawiciel Biura Oddziału zaprosił go do odwiedzenia Betel. Nastpnego tygodnia mnich wybrał si w 10-godzinn ´ ˙ ˙ ´ podroz, zeby zwiedzic ten obiekt, i został ciepło przyj´ ty. Pod koniec lutego 2015 roku przestał byc mnichem i nadal chtnie studiuje Bibli oraz bierze udział ´ ´ w chrzescijanskich zebraniach. Odnaleziona po latach ´ ˙ ´ ´ Jakis czas temu małzenstwo pionierow skierowano do ´ połnocno-wschodnich Indii, gdzie dobra nowina nie by˙ ła głoszona od wielu lat. Pionierzy ci przekonali si, ze sporo tamtejszych ludzi łaknie prawdy, wic zaczli si ´ rozgldac za odpowiednim miejscem na zebrania. W dro´ ˙ ´ dze na jedno ze studiow biblijnych zauwazyli nieukon´ ˙ ´ czony budynek i pomysleli, ze mogliby o niego zapytac, ale minli go i poszli dalej. Po chwili jednak postanowili GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 63 ´ ´ wrocic. Na tyłach ´ tego budynku spotkali starsz kobiet ´ ˙ i wyjasnili, ze s Swiadkami Jehowy. Jej twarz si rozpo´ ˙ godziła. „Ja tez jestem Swiadkiem Jehowy” — odparła i serdecznie zaprosiła ich do swojego domu. Pokazała im posiadan kolekcj naszych publikacji z lat siedemdziesitych i osiemdziesitych. Przed 30 laty studiowała z pio´ nierami i chodziła na niektore zebrania mimo sprzeciwu ˙ ˙ ´ ´ mza. Była przekonana, ze znalazła prawd, ale pozniej, gdy pionierzy stamtd wyjechali, straciła kontakt z orga˙ ´ ˙ ´ nizacj. Chociaz jej dzieci przyłczyły si do roznych kos´ ˙ ´ ˙ ciołow, ona nie chciała nalezec do zadnego. 64 ROCZNIK 2016 Indie: Zainteresowana pokazuje posiadan kolekcj naszych publikacji z lat siedemdziesitych i osiemdziesitych ´ ˙ Niedawno dzieci zaczły naciskac, zeby została człon´ ´ kiem Koscioła katolickiego, bo wtedy w razie smierci b´ dzie mogła liczyc na katolicki pogrzeb. Jej własna siostra ˙ ´ ´ upierała si nawet, ze osobiscie zabierze j do koscioła, ˙ ´ gdzie mozna si zapisac, ale po drodze utknły w korku ´ ´ ˙ i musiały wrocic do domu. Siostra powiedziała jej, ze ´ ´ sprobuj nastpnego dnia, ale si rozchorowała. Własnie tego popołudnia do zainteresowanej kobiety zawitali pio´ nierzy! Teraz znow studiuje ona Bibli, uczszcza na zebrania i zachca swoje dzieci oraz wnuki do poznawania tej Ksigi. GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 65 Europa ´ LICZBA KRAJOW 47 ´ LICZBA LUDNOSCI 743 421 605 LICZBA GŁOSICIELI 1 614 244 ´ LICZBA STUDIOW BIBLIJNYCH 842 091 66 Studium Biblii dziki pomyłce ´ Kongres midzynarodowy, ktory odbył si w Londynie w Wielkiej Brytanii, okazał si nie´ zwykłym wydarzeniem zarowno ´ dla ow, jak i miejscowych ´ delegat ´ Swiadkow. Andrew i Elizabeth ´ wybrali si do pewnego londyn˙ ´ skiego hotelu, zeby witac braci i siostry przybywajcych na kon´ ˙ ´ gres z roznych krajow. W recepcji Elizabeth dostrzegła elegan˙ cko ubran kobiet i uznała, ze to ROCZNIK 2016 Wielka Brytania: Bracia i siostry serdecznie witaj ´ delegatow na kongres midzynarodowy ´ ´ jedna z takich osob. Przywitała j serdecznym usciskiem. Kobieta była tym zdziwiona, wic siostra powie´ ˙ ˙ działa: „Przepraszam pani. Myslałam, ze nalezy pani ´ do delegatow”. ´ „Delegatow na co?” — zapytała kobieta. Elizabeth wskazała umieszczony w recepcji napis wi´ ´ tajcy Swiadkow Jehowy i była miło zaskoczona reakcj tej kobiety: „Jak wspaniale! Czy wygldam na jedn z was?”. ˙ Z dalszej rozmowy Elizabeth dowiedziała si, ze ta kobieta ma na imi Vivien, pochodzi z Nigerii i mieszka zaledwie kilka minut drogi od niej. Zgodziła si na ˙ studium Biblii i chciała, zeby przyłczyły si do niego ´ ˙ rowniez jej dzieci. Andrew i Elizabeth odwiedzili j w domu i tym razem to oni zostali przywitani serdecz´ nym usciskiem. Tamto przypadkowe spotkanie w centrum Londynu wpłynło na Vivien bardzo pozytywnie. ˙ Głosiciele pokazali jej ksizk Czego uczy Biblia?, ale ku ˙ ˙ ich zaskoczeniu powiedziała, ze juz j ma i czyta z czworgiem swoich dzieci. Gdy Andrew i Elizabeth wy´ ˙ ´ jasnili, ze własnie na podstawie tego podrcznika pro´ wadzi si bezpłatne studium Biblii, Vivien z radosci odparła: „No to zaczynajmy!”. List od brata pochodzenia romskiego W listopadzie 2014 roku na Słowacji powstał pierw´ szy zbor romani. Podczas niedawnego zgromadzenia obwodowego 21 głosicieli posługujcych si jzykiem romani przyjło chrzest. Wszyscy pochodz z tej samej wioski. Na Pamitk zorganizowan we wspomnianym GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 67 ´ ´ ´ Słowacja: Dwoch głosicieli Krolestwa z radosci dzieli si ´ dobr nowin z kobiet narodowosci romskiej ´ zborze przybyło 495 osob. Jeden z nowo ochrzczonych braci napisał: ˇ „Jestem Romem z Zehry na Słowacji. Tu, gdzie mieszkam, wielu ludzi postrzega nas jako brudnych Cyga´ ´ ´ now, ktorzy kradn i kłami. Gdy kiedys wybrałem si ´ ´ ˙ ˙ do koscioła, stroz powiedział, zebym si std zabierał, ´ bo to nie miejsce dla mnie. Łatwo sobie wyobrazic, jak po tym i kilku podobnych zdarzeniach zaczłem pa´ ´ ´ ´ ´ trzec na nie-Romow. Pozniej Swiadkowie Jehowy za´ prosili mnie do Sali Krolestwa. Poszedłem tam bardzo nieufny, spodziewajc si kolejnego rozczarowania. ˙ ´ Zdziwiło mnie jednak, ze jeszcze przed wejsciem do ´ ´ Sali Słowak uscisnł mi dłon i serdecznie przywitał. ´ W trakcie wykładu publicznego nie mogłem si skupic. ˙ ˙ Cały czas si zastanawiałem: ‚Jak to mozliwe, ze wszyscy s tu dla mnie tacy mili?’. ˙ ´ „Tamtej nocy nie zmruzyłem oka. Cigle myslałem ´ o tym, co si wydarzyło w Sali Krolestwa. Postanowi´ ´ ´ ´ ˙ ´ łem wic znow tam pojsc, zeby si przekonac, czy nie ˙ potraktowano mnie tak zyczliwie przez przypadek. Ale ´ za drugim razem Swiadkowie byli jeszcze serdeczniejsi i odnosili si do mnie jak do dobrego znajomego. Od ˙ tamtej pory chodz na wszystkie zebrania. Jestem juz ˙ ´ ´ ochrzczony. Po moim chrzcie zyczliwosc braci nie ˙ osłabła. Dalej pokazuj oni, ze mnie ceni. Czasami ob˙ ´ ˙ darowuj mnie lepsz zywnosci, niz sami jedz! Na za´ ´ wsze chc pozostac czsci tej organizacji. Jehowa jest ´ ˙ ´ ´ ´ Bogiem, ktoremu pragn słuzyc przez cał wiecznosc”. Modlitwa o okazj do głoszenia Siostra o imieniu Aysel jechała autobusem z miasta ˙ ˙ Gandza do Baku, stolicy Azerbejdzanu. W modlitwie GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 69 ˙ ´ ˙ powiedziała Jehowie, ze chciałaby w trakcie podrozy ´ ´ ´ ˙ ´ porozmawiac z kims o Biblii. Choc miała juz z gory wy˙ znaczone miejsce, pewna kobieta nalegała, zeby usiadła raczej obok niej. Aysel wdała si z t kobiet w roz´ ˙ mow i skierowała jej uwag na Bibli. Wspołpasazerka ´ ˙ ´ wyjasniła, ze kocha Jezusa i pragnie go lepiej poznac. ´ ´ Wymieniły si numerami telefonow i umowiły na ˙ ´ ˙ spotkanie. Kobieta poprosiła, zeby jesli to mozliwe, siostra przyniosła jej Bibli. ˙ Po powrocie do Gandzy Aysel odwiedziła zaintereso˙ wan w miejscu pracy, a ta wspomniała, ze posiada ´ ˙ „modlitewnik”, ktory codziennie czyta. Jakze zdziwio˙ na była nasza siostra, gdy si okazało, ze jest to w rze´ czywistosci broszura Codzienne badanie Pism z roku 2013! Z kobiet rozpoczto studium biblijne. Aysel jest ´ ˙ ´ ´ ´ szczsliwa, ze Jehowa dał jej smiałosc do głoszenia nieoficjalnego. ´ List z podzikowaniem od wiznia Z Hiszpanii napłynł nastpujcy list: ´ „Na wstpie chciałbym Wam podzikowac za wysił˙ ´ ki, jakie podejmujecie, zeby docierac z ordziem biblijnym do ludzi wszelkiego pokroju. ´ „Pierwszy kontakt ze Swiadkami Jehowy miałem 15 lat temu w Tiranie w Albanii. Byłem zdziwiony, gdy pe´ ˙ ´ ´ wien Swiadek odwazył si podejsc do 10 młodocianych ´ ´ chuliganow, do ktorych si zaliczałem. Zwykle nikt nie ´ miał odwagi si do nas odezwac, ale ten brat to zrobił, ´ ˙ ´ chociaz bylismy uzbrojeni. Smiało porozmawiał z nami o Biblii. Jego odwaga bardzo mi zaimponowała. ´ „Cztery lata temu inny Swiadek odwiedził mnie w wizieniu w Hiszpanii i zaproponował studium bib70 ROCZNIK 2016 lijne. Przystałem na to i od tamtej pory zmieniłem si ˙ na lepsze. Nie jestem juz tym gwałtownym, agresyw´ nym człowiekiem, co kiedys. Minło sporo lat, odkd po raz ostatni wpakowałem si w kłopoty. Poznałem Je˙ how i dziki temu mam w zyciu cel. Staram si zacho´ wywac z innymi pokojowe stosunki i od ponad roku jestem nieochrzczonym głosicielem. ´ ˙ „Choc w wizieniu przebywam juz 12 lat, to w ci´ ´ gu ostatnich czterech odczuwam szczscie i spokoj ´ ´ ˙ umysłu, ktore wczesniej były mi obce. Kazdego dnia dzikuj za to Jehowie. ´ „Par tygodni temu obejrzałem kilka filmow w ser´ wisie jw.org. Film o bracie, ktory siedział w wizieniu ´ w USA, szczegolnie mnie poruszył. Z natury nie jestem wylewny, ale kiedy zobaczyłem, jak bardzo zmienił on ˙ ´ swoje zycie, nie mogłem powstrzymac łez. „Oby Jehowa nadal błogosławił Waszym staraniom w docieraniu do ludzi wszelkiego pokroju. Robicie to ´ przez tłumaczenie dobrej nowiny na wiele jzykow, Hiszpania: ˙ Mzczyzna przebywajcy w wizieniu ´ nie mogł ´ powstrzymac łez, gdy w serwisie jw.org obejrzał ´ film Wizien zyskuje nadziej w GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 71 Australia: Animacja na tablicy zatytułowana Kim jest prawdziwy przyjaciel? ˙ ´ a takze odwiedzanie tych z nas, ktorzy przebywaj w zakładach karnych. „Bardzo Wam dzikuj”. ´ „Wreszcie znalazłam spokoj umysłu” ˙ „Zawsze odczuwałam pustk i zyłam bez celu, nie´ ustannie poszukujc wewntrznego spokoju, ktory ´ wydawał si nieuchwytny” — mowi 68-letnia Felicity ´ mieszkajca w Szwecji. Nie była zadowolona z wierzen, ´ jakie wpojono jej w katolicyzmie, wic zaczła badac ´ ˙ ´ ´ ˙ rozne pogldy religijne i koniec koncow powaznie za˙ ´ ´ ˙ angazowała si w uprawianie czarow i wrozbiarstwo. ˙ ˙ Poniewaz Felicity nie znalazła prawdziwego sensu zy˙ ´ ´ cia, czuła si tak przybita, ze chciała popełnic samobojstwo. Wspomina: „Po policzkach spływały mi łzy, gdy ´ ˙ głosno prosiłam Boga, zeby powiedział mi, czego ode ´ ´ mnie oczekuje. Dwa tygodnie pozniej usłyszałam ciche ´ ˙ pukanie do drzwi. Usmiechnity młody mzczyzna za´ ´ ˙ pytał, czy chciałabym posłuchac czegos ze Słowa Boze´ ˙ go. Pomyslałam: ‚O nie, Boze, nie o to mi chodziło — ´ tylko nie Swiadkowie Jehowy!’ ”. ´ Felicity odruchowo zamierzała zamknc drzwi, ale ´ postanowiła posłuchac i zgodziła si na studium ˙ na podstawie ksizki Czego uczy Biblia? „Spojrzałam na Bibli z innej perspektywy” — opowiada. Przyjła chrzest na kongresie regionalnym w Szwecji w roku ´ ´ ˙ 2014. Teraz mowi: „Własnie tego szukałam całe zycie. ´ Wreszcie znalazłam spokoj umysłu”. 72 ROCZNIK 2016 Australia i Oceania ˙ Odwazne głoszenie ´ Emily, ktora ma 12 lat, mieszka w Australii. Pewnego dnia jej nauczycielka poruszyła temat do˙ tyczcy tego, jak wazny jest od´ ´ powiedni dobor przyjacioł. To ˙ pobudziło dziewczynk, zeby po´ kazac jej animacj na tablicy zatytułowan Kim jest prawdzi´ ´ wy przyjaciel? Pozniej nauczycielka odtworzyła ten film w klasie. Uczniowie ogldali go z wielk uwag, a nastpnie przez godzin GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI ´ LICZBA KRAJOW 29 ´ LICZBA LUDNOSCI 40 642 855 LICZBA GŁOSICIELI 98 353 ´ LICZBA STUDIOW BIBLIJNYCH 66 022 73 ´ ˙ omawiali. Nauczycielka wyswietliła go takze w kil´ ku innych klasach. Po jakims czasie Emily zapo´ ˙ znała nauczycielk oraz kolegow i kolezanki z serwisem jw.org. „Jehowa dodał mi odwagi, dziki czemu o naszej stronie internetowej dowiedziały ´ ´ si setki uczniow” — mowi Emily. „Bardzo mi pobłogosławił”. ´ Targi w odległej miejscowosci ´ ˙ ´ Picioro głosicieli podrozowało dziewic go´ ˙ ´ dzin wyboist gorsk drog, zeby dotrzec do Suai w Timorze Wschodnim i podczas tamtejszych ´ ´ targow ustawic stoisko z literatur. Ludzie zatrzymujcy si przy nim byli zdumieni widokiem publikacji biblijnych w 12 miejscowych jzykach, ˙ ´ ˙ poniewaz w wikszosci z nich nie ma zadnych lub ˙ ´ prawie zadnych wydawnictw. Pewna kobieta, ktora zobaczyła tytuł jednej z broszur, wykrzyknła: ˙ „To jest w moim jzyku!”. Po raz pierwszy w zy´ ciu przeczytała cos, co ukazało si drukiem w jej jzyku ojczystym — bunak. W cigu zaledwie czterech dni głosiciele rozpowszechnili 4571 publika´ ˙ ˙ cji. Ponadto wiele osob wyraziło zyczenie, zeby je ´ ´ odwiedzic w domu. Mało´ ktora z nich miała kie´ ´ dykolwiek stycznosc ze Swiadkami Jehowy. Dzie´ ci godzinami ogldały filmy z serii Zostan przyja´ cielem Jehowy w jzyku tetum (Dili). Niektore ´ Timor Wschodni: Dzieci z przyjemnosci ogldaj filmy ´ z serii Zostan przyjacielem Jehowy 74 ROCZNIK 2016 z tych dzieci zapamitały słowa piosenek z tej kolekcji ´ ´ i z radosci je spiewały. ´ „Własnie tego studenci potrzebuj” ˙ ´ Brian i Roxanne, pełnicy słuzb misjonarsk, zwro´ cili si z prosb o pozwolenie na to, by na terenie uczel˙ ´ ´ ni na jednej z wysp nalezcych do Palau ustawic wozek ´ z literatur. Spotkali si z rektorem i wyswietlili mu film ´ z serwisu jw.org dotyczcy swiadczenia publicznego. GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 75 ˙ ´ Zostawili tez kilka publikacji, ktore zamierzali udostp´ ´ niac podczas głoszenia z wozkiem. Rektor powiedział ˙ ´ ´ misjonarzom, ze powinni si zwrocic do dyrektora zaj´ mujcego si sprawami studentow. Po spotkaniu z tym ˙ ´ dyrektorem poinformowano ich, ze musz udac si jeszcze do dziekana. Brian opowiada: „Rozmowa z dziekanem okazała si naprawd owocna, ale odesłał nas on z powrotem do ´ rektora, gdzie polecono nam napisac podanie o zgod ´ ˙ na ustawienie wozka. Wydawało si, ze nic z tego nie ´ Palau: Roxanne i Brian przeprowadzili wiele ciekawych rozmow ˙ ´ ze studentami, gdy w poblizu uczelni głosili z wozkiem na literatur wyjdzie, i było to troch zniechcajce, ale ostatecznie ´ ´ napisalismy t prosb”. Po wysłaniu podania misjonarze po raz kolejny udali si do dziekana, pewni decyzji odmownej. Brian wspo´ ˙ mina: „Bylismy zdumieni, gdy dziekan powiedział, ze ˙ przeczytał zostawione przez nas ksizki i jego zdaniem ´ ˙ ´ s swietne. Stwierdził, ze własnie tego studenci potrzebuj”. Pozwolenie zostało wydane! Brian dodaje: „Nastpnie dyrektor zajmujcy si ´ ˙ ´ sprawami studentow poinformował nas, ze ci, ktorzy ´ mieszkaj w akademikach, mog w niedziel korzystac ´ ´ z transportu do koscioła. Powiedział: ‚Jesli chcieliby ´ ´ ˙ uczszczac do waszego koscioła, mozemy ich tam zawo´ ´ ˙ zic’. Oboje z Roxanne zamarlismy z wrazenia. Zamiast ´ ´ ˙ odrzucic nasz prosb, uczelnia zapewniła, ze jest goto´ ´ ´ wa przywozic studentow do Sali Krolestwa!”. ´ ´ Pierwszego dnia swiadczenia z wozkiem na terenie ˙ ´ ˙ kampusu małzenstwo to rozpowszechniło 65 ksizek, ˙ 8 czasopism i 11 broszur. Przeprowadziło tez ze studen´ ´ tami wiele ciekawych rozmow. Zarowno dziekan, jak ˙ i wspomniany dyrektor zachcali misjonarzy, zeby przyszli ponownie. Klienci sklepu ogldaj nasze filmy Lipson, betelczyk z Wysp Salomona, spdził przedpołudnie na głoszeniu i wracał do Biura Oddziału. Po ´ ´ ´ drodze usłyszał piesn Krolestwa dobiegajc z wntrza ´ pewnego sklepu. Zaintrygowany, wszedł do srodka. Ku swemu zdziwieniu zobaczył tłum ludzi, dzieci i doros´ ´ łych, wpatrzonych w telewizor, na ktorym wyswietlany ´ był film z serii Zostan przyjacielem Jehowy z animacj do ´ ˙ ˙ ´ ´ ´ piesni 55 — „Mozesz zyc bez konca!”. Potem własciciel ´ ´ sklepu powiedział: „Chciałbym wam pokazac cos jeszcze” GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 77 ˙ ´ ´ i odtworzył filmik zatytułowany Kradziez jest zła. Pozniej ˙ przestrzegł wszystkich, zeby w jego sklepie nie kradli. ˙ ´ Poniewaz w trakcie wyswietlania filmu do sklepu we´ ´ szły kolejne osoby, własciciel zwrocił si do nich: „Posłuchajcie mojej ulubionej piosenki”. I znowu odtwo´ ´ rzył animowan piesn numer 55. Nastpnie w jzyku ´ neosalomonskim pokazał jeszcze dwa filmy: Dlaczego ´ warto studiowac Bibli? i Jak wyglda studium Biblii? ´ ´ Niewielu mieszkancow Wysp Salomona korzysta z In˙ ternetu, gdyz jest on drogi i trudno´ dostpny. Jednak wspomniany sklepikarz, niebdcy Swiadkiem Jehowy, ´ pokazuje nasze filmy klientom i w ten sposob pomaga ´ rozsiewac ziarna prawdy. ˙ ˙ Znalazła w ksizce imi Boze ˙ ´ ´ Co poniedziałek młode małzenstwo swiadczy publicz´ nie z wozkiem w jednej z dzielnic Numei, stolicy Nowej 78 ROCZNIK 2016 ´ Wyspy Salomona: Własciciel sklepu ´ lubi pokazywac klientom filmy z serwisu jw.org ´ ´ ´ Kaledonii. Ktoregos dnia pewna kobieta niesmiało po´ ˙ deszła do wozka i bez słowa wziła ksizk Czego na´ ´ ´ ´ prawd uczy Biblia? Poł godziny pozniej wrociła, trzy´ majc j w rce, i zapytała: „Czy widzieliscie to?”. Otworzyła publikacj i wskazała imi Jehowy. „To jest ˙ imi Boze” — powiedziała. „Od tygodni przeszukuj ma˙ ´ teriały w bibliotece, zeby poznac prawd o Bogu. A dzi˙ siaj bior wasz ksizk, wsiadam do samochodu, otwie´ ram j i pierwsza rzecz, ktora wpada mi w oko, to imi ˙ ´ ˙ ´ ´ Boze, Jehowa. Pomyslałam, ze musz wrocic i wam po´ ˙ ´ dzikowac”. Wspomniane małzenstwo odbyło z ni mi˙ ´ ł rozmow i w ksizce, ktor wziła, pokazało jej ma˙ teriał dodatkowy zatytułowany „Imi Boze — co znaczy ˙ ´ ´ ˙ i czy wolno go uzywac”. Kobieta wyjasniła, ze chce kon´ ˙ tynuowac poszukiwania w bibliotece, ale teraz juz wie, ˙ ´ gdzie w kazdy poniedziałek bracia głosz z wozkiem. GŁOSZENIE I NAUCZANIE PO CAŁEJ ZIEMI 79 Indonezja ´ ´ OTO poruszajca relacja o pokornych chrzescijanach, ktorzy ˙ odwaznie stawili czoła wstrzsom politycznym, konfliktom ´ ´ religijnym oraz zakazowi trwajcemu cwierc wieku, a wprowadzonemu z inspiracji kleru. Zapoznaj si ze wspomnienia´ mi brata, ktorego nazwisko zostało umieszczone przez ko´ ´ ´ munistow na liscie osob do likwidacji, oraz z losami byłego ´ ´ przywodcy organizacji przestpczej, ktory stał si dojrzałym ´ ´ chrzescijaninem. Przeczytaj pokrzepiajc histori dwoch ´ ´ ´ ´ niesłyszcych młodych kobiet, ktore si zaprzyjazniły, a poz˙ ´ ˙ niej odkryły, ze s rodzonymi siostrami. Dowiedz si rowniez, jak lud Jehowy z powodzeniem głosi dobr nowin najlicz´ ´ ´ niejszej na swiecie społecznosci muzułmanskiej. 80 ROCZNIK 2016 ´ ´ Indonezja — wiadomosci ogolne Warunki naturalne Indo˙ nezja lezy po obu stronach ´ rownika, midzy Australi a Azj kontynentaln, na ´ najwikszym na swiecie archipelagu. Składa si z przeszło 17 500 wysp, ´ na ktorych wystpuj stro´ me gory i gste lasy tropikalne. Znajduje si tam ponad 100 czynnych wulka´ now, jest to wic najaktyw- niejszy region wulkaniczny na ziemi. ´ ´ Ludnosc Kraj ten zajmuje ´ czwarte miejsce na swiecie pod wzgldem liczby lud´ nosci (po ˙ Chinach, Indiach i USA). Zyje tam co najmniej 300 grup etnicznych. ´ Ponad połow mieszkan´ cow stanowi Jawajczycy i Sundajczycy. POWIERZCHNIA 1 910 931 km2 ´ LICZBA LUDNOSCI 256 000 000 LICZBA GŁOSICIELI W ROKU 2015 26 246 ´ ´ LICZBA MIESZKANCOW NA GŁOSICIELA 9 754 LICZBA OBECNYCH NA PAMITCE W ROKU 2015 55 864 BRUNEI Jezioro Toba M A L E Z J A Pematangsiantar SINGAPUR Tugala Oyo Nias B o r n e o Su mat ra Kalimantan Padang I ˙ DZAKARTA Bogor Sukabumi 200 200 Pn Manokwari Balikpapan Palembang 0 km ´ MOLUKI POŁNOCNE Manado Gunungsitoli 0 mi FILIPINY Celebes MOLUKI Pangkalan Bun Banjarmasin N D O E Ambon Z J Makassar Jawa Bandung Jogyakarta N PAPUA ZACHODNIA Semarang Madura Surabaya Sumbawa Malang Kediri Bali Lombok Flores Maumere Waingapu Kupang Alor TIMOR WSCHODNI Timor Sumba Roti 82 AUSTRALIA Jayapura A PAPUA PAP UA -NO WA GW INE A Medan Religia Około 90 procent Indonezyj´ czykow jest muzułmanami. Pozostali ´ ´ ´ to głownie hinduisci, buddysci oraz ´ ´ wyznawcy chrzescijanstwa. Wielu lu˙ dzi kultywuje takze tubylcze tradycje religijne. ˙ Jzyk Na tych wyspach uzywa si ´ przeszło 700 jzykow. Funkcj lingua ´ franca pełni tu jzyk indonezyjski, ktory wywodzi si z malajskiego. W do´ ´ mach wikszosc ludzi posługuje si ´ ˙ ´ rowniez jaks lokaln mow. ´ ´ Gospodarka Wielu mieszkancow prowadzi niewielkie gospodarstwa rolne lub trudni si drobnym handlem. Kraj ´ posiada bogate zasoby minerałow, drewna, ropy naftowej i gazu ziemne˙ ´ go, a takze jest głownym producentem kauczuku i oleju palmowego. ˙ Kuchnia Podstaw wyzywienia stano˙ wi ryz. Popularne potrawy to midzy ´ ˙ ˙ innymi nasi goreng (smazony ryz z jajkiem i warzywami), satay (rodzaj sza´ szłykow) oraz gado-gado (sałatka z so´ sem z orzeszkow ziemnych). Klimat Zazwyczaj jest gorco i wilgot´ no. Wskutek wiatrow monsunowych ´ ˙ wyroznia si dwie pory roku — deszczow i such. Czsto wystpuj burze z piorunami. 84 Handel przyprawami korzennymi W XVI WIEKU handel przyprawami ko´ rzennymi napdzał swiatow gospodark, podobnie jak dzisiaj napdza j handel rop naftow. Przyprawy ta´ kie jak gałka muszkatołowa czy gozdziki, pochodzce ze słynnych Wysp Korzennych (obecnie Moluki w Indonezji), osigały w Europie zawrotne ceny. Z tego powodu odkrywcy — Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama, Ferdynand Magellan, Samuel de Champlain i Henry Hudson — poszukiwali drogi do tych wysp. Tamtym wyprawom po indonezyjskie przyprawy zawdziczamy pierwsz obszerniejsz wiedz dotyczc geografii naszej planety. gałka muszkatołowa ´ gozdziki 86 1931-1950 ´ ´ „Dzien małych pocztkow” (Zach. 4:10, Biblia warszawska) głosiciele pionierzy 30 20 10 0 1930 1935 1940 1945 1950 ´ ´ Swiadkowie w miescie Semarang, Jawa, około roku 1937 ´ „Zamierzam rozpoczc tutaj” Alexander MacGillivray, sługa oddziału w Australii, ˙ krzył zadumany po swoim biurze. Od kilku dni mocował si z pewnym problemem i wreszcie wpadł na ´ ´ pomysł, jak go rozwizac. Musiał teraz porozmawiac z Frankiem Rice’em. ˙ Frank, 28-letni odwazny kolporter (pionier), przybył ´ do Biura Oddziału par tygodni wczesniej. Prawd po´ znał jako nastolatek i wkrotce potem rozpoczł działal´ ´ nosc kolportersk. W cigu 10 lat przemierzył wiksz ´ ´ ´ ˙ czsc Australii, głoszc dobr nowin. Podrozował konno, rowerem, motocyklem i samochodem mieszkal´ ´ nym. Po krotkim pobycie w Betel był gotowy wyruszyc na nowy teren. Brat MacGillivray wezwał Franka do swojego biura ˙ ´ i wskazał na mapie wyspy lezce na połnoc od Austra´ ˙ lii. „Frank, co myslisz o tym, zeby tutaj zapocztko´ ´ ´ wac działalnosc kaznodziejsk?” — zapytał. „Na tych wyspach nie ma ani jednego brata!” ´ ´ Wzrok Franka spoczł na łancuchu wysp, ktore na ´ Oceanie Indyjskim jasniały niczym sznur pereł — były to Holenderskie Indie Wschodnie (obecnie Indone´ zja)1. Mieszkały tam miliony ludzi, do ktorych nie do´ ˙ tarła jeszcze dobra nowina o Krolestwie Bozym. Frank ´ ´ 1 Holendrzy przybyli w tamten rejon jakies 300 lat wczesniej i utworzyli ˙ ´ przn koloni przynoszc pokazne zyski z handlu przyprawami. W tym ´ ´ sprawozdaniu bdziemy si posługiwac wspołczesnymi nazwami geograficznymi. INDONEZJA 89 ˙ wskazał na stolic, Batawi (obecnie Dzakarta), i oznaj´ mił: „Zamierzam rozpoczc tutaj”. ´ ´ ´ Wiesc o Krolestwie dociera na Jaw ˙ W roku 1931 Frank Rice przybył do Dzakarty — ˙ ogromnego, ttnicego zyciem miasta na Jawie. Wyna´ jł pokoj blisko centrum i zapełnił go kartonami z li´ teratur biblijn, czym wprawił w zdumienie włascicielk domu. „Pocztkowo czułem si zagubiony i doskwierała mi tsknota” — wspominał Frank. „Ludzie spacerowali ´ w białych płociennych garniturach i hełmach tropikal- Frank Rice i Clem Deschamp ˙ w Dzakarcie 90 ROCZNIK 2016 nych, a ja gotowałem si w grubej australijskiej odzie˙ zy. Nie znałem ani słowa po holendersku czy indonezyjsku. Pomodliłem si do Jehowy o kierownictwo ´ ˙ ´ i pomyslałem, ze w dzielnicy handlowej musz byc ja´ ´ ´ cys ludzie mowicy po angielsku. Własnie tam zacz´ ˙ łem głosic — i jakiz to był owocny teren!” ˙ ´ ´ ´ ´ ˙ Poniewaz wikszosc mieszkancow Dzakarty posługiwała si jzykiem holenderskim, Frank pilnie si uczył, ˙ ´ ´ ´ zeby poprawnie nim władac. Wkrotce zaczł głosic od ˙ domu do domu. Wził si tez do nauki jzyka indonezyjskiego i stopniowo go opanował. „Problem w tym, ˙ ˙ ze nie miałem zadnej literatury po indonezyjsku” — opowiadał Frank. „Wtedy dziki kierownictwu Jehowy ´ spotkałem pewnego nauczyciela, ktory zainteresował ´ si prawd i zgodził przetłumaczyc na ten jzyk broszu´ ´ r Gdzie s umarli? Pozniej przetłumaczono kolejne ´ ´ broszury i po niedługim czasie sporo osob mowicych ´ po indonezyjsku zaczło interesowac si prawd”. ˙ W listopadzie 1931 roku do Dzakarty dotarli z Australii dwaj kolejni pionierzy — 25-letni Clem Deschamp ´ i 19-letni Bill Hunter. Przywiezli ze sob dom pionier´ ´ ski na kołkach. Był to samochod mieszkalny, jeden ´ z pierwszych, ktore pojawiły si w Indonezji. Clem i Bill ´ nauczyli si kilku zwrotow po holendersku i wyruszyli ´ ´ w drog, by głosic w głownych miastach Jawy. Szlakiem przetartym przez Clema i Billa pod˙ zył Charles Harris, inny dzielny pionier z Australii. Od roku 1935 samochodem mieszkalnym i rowerem przemierzył niemal cał Jaw, udostpniajc ludziom literatur w piciu jzykach — angielskim, arabskim, ´ ˙ chinskim, holenderskim i indonezyjskim. Bywało, ze rozpowszechniał nawet 17 000 publikacji rocznie. INDONEZJA 91 Głosiciele obok pionierskiego ) ´ domu na kołkach, rok 1938 & Josephine Tan działała jako pionierka U dołu, po prawej: Charles Harris korzystał z roweru oraz samochodu mieszkalnego ´ / Zbor w Semarangu, rok 1940 92 Rozprowadzanie przez Charlesa tak wielu wydawnictw biblijnych przykuło uwag niejednej osoby. Pe˙ wien urzdnik w Dzakarcie zapytał Clema Deschampa: ´ „Ilu waszych ludzi pracuje we wschodniej czsci Jawy?”. „Tylko jeden” — odparł brat Deschamp. ´ „I mam w to uwierzyc?” — burknł urzdnik. „Sdzc ´ po liczbie publikacji, ktore wszdzie rozpowszechnia´ cie, musi was tam byc spora armia!” ´ ˙ Ci pierwsi pionierzy wytrwale parli naprzod, zeby do´ ˙ trzec do tak wielu ludzi, jak to mozliwe. Bill Hunter ´ ´ opowiadał: „Głosilismy na wyspie od jednego kranca ´ do drugiego, rzadko rozmawiajc z kims dwukrotnie”. Charles Harris i Bill Hunter ´ w miejscowosci Surabaya w Jawie Wschodniej, rok 1935 94 ROCZNIK 2016 ´ Po drodze bracia obficie siali duchowe ziarno, ktore ´ ´ pozniej wydało bogaty plon (Kazn. 11:6; 1 Kor. 3:6). Dobra nowina rozgłaszana na Sumatrze Około roku 1936 pionierzy głoszcy na Jawie rozwa˙ ´ ´ ´ zali, jak objc działalnosci Sumatr — szost co do ´ ´ ´ wielkosci wysp swiata. Na tym gorzystym ldzie, ´ przecitym rownikiem, znajduj si ogromne miasta ˙ i plantacje, a takze rozległe bagna i lasy deszczowe. ˙ Pionierzy ustalili, ze uda si tam Frank Rice. Jego po´ ˙ ´ ´ ´ droz opłacili ze swoich skromnych srodkow. Wkrotce ´ Frank przybył do Medanu w prowincji Sumatra Połnocna, majc ze sob dwie torby do głoszenia, 40 karto´ now literatury i drobn sum w kieszeni. Był człowiekiem wielkiej wiary. Od razu zabrał si do pracy, ufajc, ˙ ze Jehowa zapewni mu wszystko, co niezbdne do wypełnienia wyznaczonego zadania (Mat. 6:33). W ostatnim tygodniu głoszenia w Medanie Frank poznał przyjaznego Holendra i przyjł od niego zaprosze˙ nie na kaw. Powiedział owemu człowiekowi, ze zamie´ rza rozgłosic dobr nowin po całej wyspie i przydałby ´ ˙ mu si samochod. Mzczyzna wskazał zepsuty pojazd ´ stojcy w ogrodzie i powiedział: „Jesli go naprawisz, ˙ ´ ´ mozesz go kupic za 100 guldenow1”. ´ „Nie mam 100 guldenow” — odparł Frank. ˙ Mzczyzna spojrzał na Franka z uwag i dociekał: ´ „Czy naprawd chcesz głosic na całej wyspie?”. „Tak” — usłyszał w odpowiedzi. ´ ˙ „W takim razie, jesli naprawisz auto, mozesz je za´ ´ ´ ´ brac” — oswiadczył. „Zapłacisz mi pozniej, gdy bdziesz miał pienidze”. ´ ´ ´ ´ 1 Dzisiaj byłaby to rownowartosc 1100 dolarow. INDONEZJA 95 ´ Frank zajł si napraw i wkrotce pojazd działał bez ´ zarzutu. Brat ten pisał: „Majc samochod pełen literatury, bak pełen paliwa i serce pełne wiary, wyruszyłem ´ ´ głosic mieszkancom Sumatry”. ´ ´ Rok pozniej, po dotarciu z ordziem biblijnym do naj´ ´ ˙ dalszych zaktkow wyspy, Frank powrocił do Dzakarty. ´ ´ Tam sprzedał samochod za 100 guldenow i przesłał pienidze wspomnianemu Holendrowi do Medanu. Po paru tygodniach pionier ten otrzymał list z Australii, a w nim nowy przydział terenu. Od razu si spa˙ ´ ´ ´ kował i ruszył, zeby zapocztkowac działalnosc w In˙ dochinach (obecnie Kambodza, Laos i Wietnam). Henry Cockman z Jean i Clemem Deschampami na Sumatrze, rok 1940 96 ROCZNIK 2016 Pocztkowe metody głoszenia Audycje radiowe DZIKI staraniom braci w roku 1933 stacja radiowa ˙ w Dzakarcie zaczła nada´ wac w jzyku angielskim ´ ´ nagrania przemowien brata Rutherforda. Ponadto pe´ wien człowiek, ktory interesował si prawd, odczytywał na antenie wykłady po holendersku. Audycje te cieszyły si wielk popular´ nosci i w efekcie głosiciele rozpowszechniali wicej literatury. Gdy wyemitowano dobitne ´ przemowienie brata Rutherforda zatytułowane „Wpływ ´ ´ roku switego na pokoj i dobrobyt”, katoliccy duchowni nie ˙ ´ ´ ´ mogli juz tego zniesc1. Wykorzystujc swych poplecznikow, ˙ ´ doprowadzili do tego, ze brat De Schumaker, ktory dostar´ ˙ czał nagrania wykładow, został oskarzony o „zniesławianie, ´ ´ wyszydzanie i wrogosc”. Nasz brat energicznie odparł zarzu˙ ´ ty, ale i tak obcizono go grzywn w wysokosci 25 gulde´ ´ now2 i kosztami sdowymi. Trzy głowne dzienniki opisały ´ proces, co przyczyniło si do dania jeszcze wikszego swiadectwa. ˙ ´ 1 Wykład brata Rutherforda obnazał duchowe zepsucie Koscioła rzymskokatolickiego oraz jego niecne poczynania polityczne i handlowe. ´ ´ ´ ´ 2 Obecnie byłaby to rownowartosc około 300 dolarow. INDONEZJA 97 Lightbearer ´ ´ ˙ 15 lipca 1935 roku, po szesciomiesicznej podrozy ewan˙ gelizacyjnej z Sydney, zawinł do portu w Dzakarcie 16-metrowy dwumasztowy jacht o nazwie Lightbearer (Nosiciel ´ ˙ ˙ swiatła), nalezcy do Towarzystwa Straznica. Na pokładzie Załoga na pokładzie jachtu Lightbearer ´ ´ było siedmiu gorliwych pionierow, ktorzy pragnli obwiesz´ czac dobr nowin w Indonezji, Singapurze i Malezji. Przez ponad dwa lata bracia ci odwiedzali mniejsze i wik´ sze porty w Indonezji i rozpowszechniali ogromne ilosci li´ teratury biblijnej. Po wpłyniciu do jakiegos niewielkiego por´ ´ ´ ´ ´ tu „załoga przez głosniki odtwarzała ktores z przemowien ´ Josepha Rutherforda, owczesnego prezesa Towarzystwa ˙ ´ Straznica” — opowiadała Jean Deschamp. „Wyobrazcie so´ ´ bie zaskoczenie mieszkancow odległych malajskich wiosek, ˙ gdy widzieli duzy jacht wpływajcy do portu i sły´ szeli donosny głos. Nawet latajcy talerz nie wzbudziłby wikszego zaciekawienia”. ´ ˙ ´ W koncu kler, rozzłoszczony odwaznym swiad´ czeniem tych braci, wymogł na władzach, by za´ broniły im wpływac do wielu indonezyjskich por´ ´ tow. W grudniu 1937 roku Lightbearer powrocił do Australii, ale wspaniale si zapisał w historii ´ działalnosci misjonarskiej w Indonezji. 99 Bibelkring POD koniec lat trzydziestych XX wieku w okolicach jeziora To´ ba w prowincji Sumatra Połnocna pojawił si ruch religijny na´ zwany Bibelkring (holenderskie okreslenie oznaczajce grup badaczy Biblii). Wyłonił si on po tym, jak kilku nauczycieli przyjło literatur biblijn od pioniera odwiedzajcego tamte ´ rejony. Pionierem tym był prawdopodobnie Eric Ewins, ktory ˙ w roku 1936 głosił w poblizu jeziora Toba. To, co wspomniani ´ nauczyciele przeczytali, pobudziło ich do opuszczenia Chrzes´ ´ ˙ cijanskiego Koscioła Protestanckiego Batak i załozenia domowych grup studium Biblii. Grupy te si rozrastały i powstawa˙ ´ ´ ły w nowych miejscach, az w koncu zrzeszały setki członkow1. Dziki publikacjom zostawionym przez pioniera pierwsi członkowie Bibelkring rozpoznali szereg prawd biblijnych. „Od˙ mawiali pozdrawiania flagi, nie obchodzili Bozego Narodzenia ´ ani urodzin. Niektorzy nawet głosili od domu do domu” — wspo´ ˙ minała Dame Simbolon, ktora nalezała do tego ruchu, ale w 1972 roku przyjła prawd. Jednak bez wsparcia organiza˙ cji Bozej zwolennicy Bibelkring padli ofiar ludzkiego sposo´ ˙ ´ bu rozumowania. „Kobiety nie mogły robic makijazu, nosic bi˙ ´ ´ ´ zuterii, modnych ubran, a nawet butow” — wyjasnia Limeria ´ ´ ˙ Nadapdap, ktora rowniez była członkini Bibelkring, a obec˙ ˙ ˙ nie jest nasz siostr. „Nalezcy do tego ruchu uwazali tez, ˙ ´ ´ ze nie mog miec dowodow osobis´ tych, co scignło na nich niezadowolenie władz”. ´ W koncu Bibelkring podzielił si ´ ´ na kilka odłamow i zaczł zanikac. ´ Gdy pionierzy powrocili w okolice je´ ziora Toba, wielu byłych członkow tego ruchu przyjło prawd. Siostra Dame Simbolon ´ ˙ kiedys nalezała do Bibelkring 100 ´ ´ ´ 1 Według niektorych zrodeł w szczytowym ´ okresie działalnosci do Bibelkring mogły na˙ ´ ´ lezec tysice osob. ROCZNIK 2016 Thio Seng Bie URODZONY 1906 rok CHRZEST 1937 rok ˙ Z ZYCIORYSU Wierny starszy, ´ ktory padł ofiar przemocy na tle rasowym. ´ (Opowiada jego corka Thio Sioe Nio). Cenił skarby duchowe W MAJU 1963 roku w prowincji Jawa Zachodnia wybuchły ´ ´ antychinskie zamieszki. Jednym z miast, ktore w ich wyni´ ku najbardziej ucierpiały, było Sukabumi. Prowadzilismy tam ´ ´ firm transportow. Do domu, w ktorym mieszkalismy, ´ wdarły si setki oszalałych ludzi; byli z nimi niektorzy z na´ ˙ ´ szych ssiadow. Skuleni i przerazeni patrzylismy, jak tłum niszczy i rabuje nasze mienie. ´ ´ Po odejsciu motłochu inni ssiedzi przyszli nas pocieszyc. ´ ´ Tata usiadł z nimi na podłodze w salonie. Wsrod poniszczo˙ nych rzeczy znalazł swoj duz sundajsk Bibli. Otworzył ˙ j i powiedział ssiadom, ze takie problemy były przepowie´ dziane. Nastpnie przedstawił im radosn nadziej Krolestwa. Tata nigdy nie skupiał si na gromadzeniu ziemskich ´ ˙ dobr. Czsto nam przypominał: „Najwazniejsze s sprawy ´ duchowe!”. Dziki jego gorliwosci prawd przyjli: moja ma´ ma, picioro mojego rodzenstwa, 90-letni dziadek oraz wie´ lu naszych krewnych i ssiadow. INDONEZJA 101 Theodorus Ratu Jawa Zachodnia wydaje plon W roku 1933 Frank Rice zaprosił Theodorusa (Theo) Ra´ ´ tu, rodowitego mieszkanca Celebesu Połnocnego, do po˙ mocy w składzie literatury w Dzakarcie. „Bardzo mnie po´ cigała szlachetna praca na rzecz Krolestwa, dlatego razem ´ z bratem Rice’em zaczłem głosic” — wspominał Theo. ´ ´ ´ ˙ „Pozniej dołczyłem do Billa Huntera w podrozy ewangelizacyjnej po Jawie oraz do załogi łodzi Lightbearer w rejsie na Sumatr”. Theo był pierwszym Indonezyjczykiem, ´ ˙ ktory poznał prawd. Dziesitki lat pełnił słuzb pionier´ sk w Celebesie Połnocnym oraz na Jawie i Sumatrze. ´ ´ Rok pozniej Bill Hunter spotkał Felixa Tana, studenta ˙ mieszkajcego w Dzakarcie, i wrczył mu broszur Gdzie ´ s umarli? Felix wrocił do rodziny w Bandungu w Jawie Zachodniej i pokazał broszur młodszemu bratu o imieniu Dodo. Obaj byli zachwyceni, gdy si z niej dowiedzieli, ˙ ze nieprawd jest jakoby pierwszy człowiek, Adam, miał ´ niesmierteln dusz. Adam był dusz (Rodz. 2:7). Ich ape´ tyt duchowy si wzmogł, dlatego przetrzsnli antykwa102 ROCZNIK 2016 riaty w Bandungu, szukajc wydawnictw Towarzystwa ˙ Straznica. Zdobyt wiedz podzielili si z rodzin. Kiedy ˙ ´ ´ ˙ ´ pochłonli juz tresc ksizek i broszur, ktore udało im si ´ ´ ˙ znalezc, napisali do składu literatury w Dzakarcie. Byli mi˙ le zaskoczeni, gdy budujc wizyt złozył im Frank Rice ´ i przywiozł now literatur. ´ ˙ ´ Wkrotce brat Rice wrocił do Dzakarty, ale do Bandun´ gu przybyli na 15 dni nowo poslubieni Clem i Jean Deschampowie. „Brat Deschamp zapytał nasz rodzin, czy ´ ´ chcielibysmy zostac ochrzczeni” — opowiadał Felix. „Czworo z nas — Dodo, moja młodsza siostra Josephine (Pin Nio) oraz mama (Kang Nio) i ja — usymbolizowało odda´ nie si Jehowie”1. Po chrzcie członkowie rodziny Tanow ´ ´ ˙ 1 Z czasem tata oraz trzej młodsi bracia Felixa rowniez zostali Swiadka´ ´ ´ mi Jehowy. Jego siostra Josephine poslubiła Andre Eliasa i ukonczyła Bib˙ ˙ lijn Szkoł Straznicy — Gilead. Jej zyciorys został opublikowany w Prze´ ´ budzcie si! z wrzesnia 2009 roku. ´ Rodzina Tanow INDONEZJA 103 przyłczyli si do Clema i Jean w 9-dniowej kampanii gło˙ ´ szenia. Clem pokazał im, jak w słuzbie posługiwac si ´ ´ kart swiadectwa, ktora zawierała proste ordzie biblijne w trzech jzykach. Po niedługim czasie mała grupa w Bandungu stała si zborem — drugim w Indonezji. Papieskie nakrycie głowy ´ Gdy głoszenie nabrało rozmachu, duchowni chrzesci´ janstwa ocknli si z letargu. Oni sami oraz ich stronnicy ´ pisali artykuły´ do prasy, w ktorych atakowali wierzenia ´ ´ ´ i działalnosc Swiadkow Jehowy. Pod wpływem tych publikacji prasowych urzdnicy z Ministerstwa do spraw Re´ ligii postanowili wezwac Franka Rice’a na przesłuchanie. Usatysfakcjonowani jego odpowiedziami, pozwolili kon´ ´ tynuowac dzieło swiadczenia1. ´ ´ Na pocztku lat trzydziestych XX wieku wikszosc ´ ´ urzdnikow kolonialnych ignorowała bdz tolerowała ´ ´ działalnosc kaznodziejsk. Ale gdy w Europie hitlerowskie ´ Niemcy urosły w sił, niektorzy z nich — zwłaszcza gorli´ wi katolicy — zmienili podejscie. Clem Deschamp wspo´ minał: „Pewien celnik, ktory był katolikiem, skonfiskował ˙ ˙ transport naszych ksizek pod pretekstem, ze zawieraj tre´ sci nieprzychylne nazistom. Kiedy udałem si ze skarg do urzdu celnego, ten wrogo nastawiony urzdnik był na urlopie. Zastpował go przyjazny człowiek niebdcy kato˙ ´ likiem. Od razu wydał nam ksizki, mowic: ‚Bierzcie, ile ˙ ´ mozecie, dopoki nie ma tamtego pracownika!’ ”. ˙ ´ „Kiedy indziej władze naciskały, zebysmy usunli dwie ˙ ilustracje z ksizki Nieprzyjaciele” — opowiadała Jean Deschamp. „Nie podobały im si karykatury wijcego si w˙ za (Szatana) i pijanej nierzdnicy (religii fałszywej). Obie ´ ´ ˙ 1 Po II wojnie swiatowej Frank Rice wrocił do Australii i załozył rodzin. ´ ´ Ukonczył swoj ziemski bieg w roku 1986. 104 ROCZNIK 2016 ˙ Dwie ilustracje z ksizki Nieprzyjaciele, ´ ktore władze ocenzurowały postacie miały papieskie nakrycie głowy (mitr)1. Bardzo ˙ ˙ nam zalezało na rozpowszechnieniu tych ksizek, dlatego ´ ´ ˙ w trojk siedzielismy na nabrzezu i w dusznym upale mo´ zolnie zamalowywalismy papieskie czapki w tysicach ˙ ksizek!” Gdy Europa stanła u progu wojny, w naszych publika˙ ´ ´ cjach nadal nieustraszenie obnazano obłud chrzescijan˙ stwa oraz to, ze miesza si ono do polityki. W odpowiedzi ´ kler wzmogł naciski na władze, by ograniczyły prowadzo´ ´ n przez nas działalnosc, i w efekcie kilka naszych wydaw˙ nictw obłozono zakazem. ´ Jednak bracia byli zdecydowani nie zwalniac kroku i ro´ ˙ bic dobry uzytek z prasy drukarskiej otrzymanej z Australii (Dzieje 4:20). Jean Deschamp tak opisała jedn z obra´ nych taktyk: „Zawsze gdy publikowalismy now broszur ´ 1 Ilustracje te nawizywały do tresci Objawienia 12:9 i 17:3-6. INDONEZJA 105 ´ ˙ ´ lub czasopismo, kopi musielismy przedłozyc władzom do ´ zatwierdzenia. Drukowalismy dan publikacj na poczt´ ku tygodnia i od razu dostarczalismy j zborom. A pod ´ koniec tygodnia zanosilismy egzemplarz do biura proku˙ ratora generalnego. Jezeli nie została zatwierdzona, krci´ ´ lismy smutno głowami i pdzilismy z powrotem druko´ wac kolejn”. Bracia i siostry udostpniajcy zakazane wydawnictwa czsto bawili si z policj w kotka i myszk. Na przykład w trakcie głoszenia w Kediri w Jawie Wschodniej Charles Harris przez przypadek zaszedł do domu miejscowego inspektora policji. ´ „Cały dzien was szukałem” — powiedział inspektor. „Pro´ ˙ ´ sz zaczekac, przynios list waszych ksizek, ktore s zakazane”. Charles opowiadał: „W czasie gdy inspektor poszukiwał ˙ listy w głbi domu, schowałem literatur obłozon zaka´ zem w niewidocznych kieszeniach płaszcza. Kiedy wrocił, ´ ´ wrczyłem mu 15 broszur, na ktore mielismy zezwolenie. ´ Choc niechtnie, dał mi za nie datek, a ja ukryt literatur udostpniłem w kolejnych domach”. Drukowanie w niepewnych warunkach ´ W Europie rozszalała si II wojna swiatowa i dostawy literatury z Holandii ustały. Jednak bracia zawcza˙ su dostrzegli zblizajce si problemy i roztropnie zlecili ˙ drukowanie czasopism komercyjnej firmie w Dzakarcie. ´ Pierwszy numer Pociechy (obecnie Przebudzcie si!) w jzyku indonezyjskim ukazał si w styczniu 1939 roku, a in˙ ´ ´ ´ donezyjskie wydanie Straznicy krotko potem. Pozniej bracia kupili mał pras i sami zajli si drukowaniem. ˙ W roku 1940 otrzymali z Australii duz maszyn płask, ´ na ktorej za własne pienidze drukowali broszury i czasopisma w jzykach indonezyjskim i holenderskim. 106 ROCZNIK 2016 ˙ Do składu literatury w Dzakarcie przybywa pierwszy sprzt drukarski ´ ˙ W koncu 28 lipca 1941 roku władze obłozyły zakazem ˙ wszystkie publikacje Towarzystwa Straznica. Jean Deschamp relacjonowała: „Pewnego ranka, gdy w biurze pisałam na maszynie, gwałtownie otworzyły si drzwi i wkro´ ´ czyło trzech policjantow oraz ich wysoki rang dowodca w stroju galowym — z orderami, szpad, w białych rka´ ´ wiczkach i kapeluszu z piorami. Nie bylismy zaskoczeni. ´ ´ ˙ Trzy dni wczesniej otrzymalismy poufn informacj, ze ´ nasze czasopisma wkrotce zostan zakazane. Napuszony ´ ˙ urzdnik odczytał długie oswiadczenie i zazdał, by zapro´ wadzic go do drukarni w celu opiecztowania prasy. Wte´ ˙ ˙ ´ ´ dy moj mz powiedział, ze jest za pozno — prasa została sprzedana poprzedniego dnia!”. ˙ Jednak Biblia nie została obłozona zakazem. Dlatego bracia głosili od domu do domu i prowadzili studia biblijne, posługujc si jedynie t Ksig. Ale gdy nad Azj zawisło widmo wojny, zagranicznym pionierom polecono ´ ´ wrocic do Australii. INDONEZJA 107 ´ Pod japonskim jarzmem Na pocztku roku 1942 siły zbrojne Japonii przetoczy˙ ´ ły si przez Indonezj i uchwyciły j w zelazny uscisk. Wie˙ ´ lu braci zmuszono do cizkiej pracy przy budowie drog ´ lub czyszczeniu rowow. Innych wiziono w obozach w tragicznych warunkach i torturowano za odmow popierania wojny. Wskutek tego co najmniej trzech braci zmarło. Johanna Harp, siostra holenderskiego pochodzenia ´ mieszkajca w gorskiej wiosce w Jawie Wschodniej, przez ´ pierwsze dwa lata wojny zdołała uniknc uwizienia. Razem z trojgiem nastoletnich dzieci wykorzystywała wol´ ´ ˙ ´ nosc, zeby z jzyka angielskiego na holenderski tłumaczyc ´ Johanna Harp z dwoma corkami ´ ´ i zaprzyjaznion Beth Godenze (w srodku) 108 ROCZNIK 2016 ˙ ˙ ksizk Zbawienie i wydania Straznicy1. Przetłumaczone publikacje były powielane i potajemnie dostarczane ´ wspołwyznawcom na całej Jawie. ´ ´ ˙ Nieliczni Swiadkowie, ktorzy wciz pozostawali na wol´ ˙ nosci, spotykali si w małych grupach i ostroznie głosili. ˙ „Zawsze wypatrywałam okazji, zeby nieoficjalnie rozma´ wiac o prawdzie” — opowiadała Josephine Elias (z domu Tan). „Gdy szłam do zainteresowanych, brałam ze sob ´ ˙ szachy, by inni mysleli, ze po prostu sobie gramy”. Felix ˙ Tan i jego zona Bola głosili od drzwi do drzwi pod pretekstem sprzedawania mydła. Brat ten wspominał: „Czsto ´ ´ sledzili nas agenci Kempeitai, budzcej groz japonskiej ˙ ´ ´ ´ zandarmerii. Aby nie scigac na siebie podejrzen, osoby ´ ´ ˙ ´ studiujce Bibli odwiedzalismy o roznych porach. Szescioro z nich zrobiło pikne postpy i jeszcze w czasie wojny zostało ochrzczonych”. ´ Rozdzwik ˙ ˙ ´ Gdy bracia przystosowali si juz do cizkich warunkow ´ ˙ ´ wojennych, musieli stawic czoła kolejnej powaznej pro´ ´ ˙ bie. Japonskie władze nakazały cudzoziemcom (rowniez ´ ´ majcym chinsko-indonezyjskie korzenie) zarejestrowac ´ ´ ˙ ´ ´ si i wyrobic dowod tozsamosci, na ktorym widniała de´ ´ klaracja wiernosci wobec imperium japonskiego. Wielu ´ ´ ´ Swiadkow zastanawiało si: „Czy powinnismy si zarejes´ ´ ´ ´ trowac i podpisac ten dokument, czy raczej odmowic?”. ´ ˙ Felix Tan wyjasniał, co si wtedy działo: „Bracia w Dza˙ karcie nakłaniali nas, mieszkajcych w Sukabumi, zeby´ ´ ´ smy nie podpisywali dowodu. Ale zapytalismy urzdnikow, ´ ´ ´ ´ czy moglibysmy zmienic tresc deklaracji na dokumencie — ˙ ´ zamiast: ‚Nizej podpisany przysiga pozostawac wierny...’ ´ ´ 1 Najmłodsza corka siostry Harp, Hermine (Mimi), po wojnie ukonczy´ ła Szkoł Gilead i wrociła do Indonezji jako misjonarka. INDONEZJA 109 Josephine Elias ze swoim bratem Felixem ´ ˙ zaproponowalismy: ‚Nizej podpisany nie bdzie utrudniał ´ ´ działan’ japonskiej armii. Ku naszemu zaskoczeniu władze ´ wyraziły zgod, dlatego przyjlismy te dokumenty. Gdy ˙ bracia w Dzakarcie usłyszeli o naszej decyzji, uznali nas za ´ odstpcow i zerwali z nami kontakt”. ´ ´ ˙ To smutne, ale wikszosc braci z Dzakarty majca radykalne pogldy została aresztowana i wyrzekła si prawdy. ´ ´ Pewien chrzescijanin, ktory nie przyjł tamtego doku´ mentu, znalazł si w wizieniu razem z Andre Eliasem. ´ ´ ´ Andre opowiadał pozniej: „Przedyskutowałem z nim kwes´ ti rejestracji i pomogłem mu spojrzec na to w bardziej ´ ˙ ´ ˙ zrownowazony sposob. Pokornie przeprosił, ze si od nas ´ odcił. W tamtym okresie nawzajem si umacnialismy, ˙ ´ ale niestety brat ten zmarł z powodu cizkich warunkow panujcych w wizieniu”. Merdeka! ´ Kiedy w 1945 roku wojna si skonczyła, bracia i siostry ´ ˙ ´ gorliwie zaangazowali si w głoszenie. Jeden ze Swiadkow, ´ ktorzy przetrwali uwizienie i tortury, napisał do Biura 110 ROCZNIK 2016 Oddziału w Australii: „Po czterech długich, wyczerpujcych latach znowu tu działam. Pozostałem niezłomny i za˙ chowałem to samo nastawienie. Podczas wszystkich ciz˙ ´ kich przezyc nigdy nie zapomniałem o braciach. Czy ´ ´ ´ ˙ moglibyscie przysłac mi jakies ksizki?”. ´ Długo wyczekiwana literatura wkrotce dotarła, najpierw ´ ´ ´ w niewielkiej ilosci, a pozniej w wikszych przesyłkach. ˙ Dziesicioosobowa grupa głosicieli w Dzakarcie wznowiła tłumaczenie publikacji na jzyk indonezyjski. ´ 17 sierpnia 1945 roku przywodcy indonezyjskiego ru´ ˙ chu niepodległosciowego ogłosili, ze Indonezja jest nie˙ zalezn republik. Było to pocztek czteroletniej rewolucji przeciw holenderskim rzdom kolonialnym. Chaos, jaki wtedy zapanował, pocignł za sob dziesitki tysi´ cy ofiar, a ponad siedem milionow ludzi wysiedlono. Przez cały ten okres bracia nieprzerwanie głosili od domu do domu. Josephine Elias wspominała: „Patrioci usi´ łowali zmusic nas do wykrzykiwania hasła Merdeka! (Wol´ ´ ´ ˙ nosc!). Ale my tłumaczylismy, ze w sprawach politycznych ´ ´ zachowujemy neutralnosc”. W roku 1949 Holendrzy po ´ ´ wieloletniej dominacji kolonialnej uznali suwerennosc ´ Republiki Stanow Zjednoczonych Indonezji (obecnie Republika Indonezji)1. ´ Swiadkowie Jehowy w Indonezji do roku 1950, a zatem ´ ´ ˙ niemal przez 10 lat, znosili trudnosci wywołane roznymi ´ konfliktami. Ale czekał ich ogrom pracy. W jaki sposob ´ ´ ´ dotr z dobr nowin do milionow mieszkancow tego kra˙ ju? Z ludzkiego punktu widzenia wydawało si to niemoz´ ˙ liwe. Jednak bracia z wiar parli naprzod, ufni, ze Jehowa ´ ´ ˙ wysle pracownikow na swe zniwo’ (Mat. 9:38). I Jehowa ´ rzeczywiscie to uczynił! ´ 1 Do roku 1962 Holandia nadal sprawowała władz nad zachodni czs´ ci Nowej Gwinei, wowczas nazywan Now Gwine Holendersk. INDONEZJA 111 ´ Andre Elias URODZONY 1915 rok CHRZEST 1940 rok ˙ Odwazny pionier, ´ ktory pozostał niezłomny, ´ choc wielokrotnie go przesłuchiwano i zastraszano. ˙ Z ZYCIORYSU Nieustraszony pionier ´ ˙ PODCZAS II wojny swiatowej brat Elias i jego zona Jose´ phine stawili si w kwaterze głownej Kempeitai, osławio˙ ´ nej zandarmerii japonskiej, w Sukabumi (Jawa Zachod´ nia). Najpierw przesłuchiwany był Andr e. Został wzity ´ ˙ ´ ´ w krzyzowy ogien pytan: „Kim s Swiadkowie Jehowy? ´ ´ ´ Czy jestescie wrogami japonskiego rzdu? Czy jestes szpiegiem?”. ´ „Jestesmy sługami wszechmocnego Boga i nie zrobili´ ´ ´ smy nic złego” — odparł Andre. Przesłuchujcy go dowod´ ´ ca chwycił wiszcy na scianie miecz samurajski i uniosł ´ go w gor. ´ ´ ˙ „A jesli ci teraz zabij?” — warknł. Andre połozył gło˙ w na biurku i cicho si pomodlił. Oficer dłuzsz chwil ´ ´ ˙ milczał, po czym głosno si rozesmiał. „Odwazny jes´ ´ tes!” — pochwalił Andre. Nastpnie wezwał Josephine. Po112 ROCZNIK 2016 ˙ ´ ´ niewaz jej relacja była zgodna z wyjasnieniami Andre, ´ ´ ´ dowodca zawyrokował: „Nie jestescie szpiegami. Wynoscie si”. ´ ´ ´ ´ Kilka miesicy pozniej na Andre doniesli fałszywi bracia i został on uwiziony (2 Kor. 11:26). Kolejne miesi˙ ce przetrwał, zywic si resztkami jedzenia wyławianymi ˙ ´ z kanalizacji. Jednak straznicy nie zdołali zmusic go do sprzeniewierzenia si zasadom biblijnym. Gdy Josephine ´ ˙ udało si zobaczyc z mzem, wyszeptał on przez wizienn krat: „Nie martw si. Pozostan wierny Jehowie, co˙ kolwiek si wydarzy: czy mnie zwolni, czy skaz na ´ ´ ´ ˙ smierc. Mog mnie pozbawic zycia, ale nie zrobi ze mnie zdrajcy”. ´ ´ ´ Po połrocznym pobycie w wizieniu Andre mogł si bro´ ˙ ˙ nic przed Sdem Najwyzszym w Dzakarcie i odzyskał wol´ ´ nosc. ´ Jakies 30 lat po tamtych wydarzeniach, gdy władze ´ In´ donezji ponownie wprowadziły zakaz działalnosci Swiad´ ´ kow Jehowy, prokurator okrgowy w miescie Manado ´ ´ w Celebesie Połnocnym wezwał Andr ´ e do´ swego biura. ˙ Zapytał: „Czy pan wie, ze wyznanie Swiadkow Jehowy jest zdelegalizowane?”. ´ „Wiem” — odpowiedział Andre. „Czy teraz zmieni pan religi?” — pytał dalej prokurator. ´ ´ Andre lekko pochylony wymownie uderzył si w piers. ˙ ´ „Mozecie wyrwac mi serce, ale nigdy nie zmusicie mnie ´ do zmiany religii!” — oznajmił donosnie. ˙ Prokurator odprawił go i juz wicej do siebie nie wzywał. ´ ˙ Andre zmarł w roku 2000. Przezył 85 lat, z czego przez ´ ˙ jakies 60 gorliwie pełnił słuzb pioniersk. INDONEZJA 113 1951-1976 „Słowo Jehowy dalej rosło i si rozprzestrzeniało” (Dzieje 12:24) głosiciele pionierzy 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1951 1955 1960 1965 1970 1976 Członkowie zboru w Surabai, rok 1954 Przybywaj misjonarze po Szkole Gilead ´ ˙ W lipcu 1951 roku mały zbor w Dzakarcie zebrał si, ˙ ´ zeby przywitac Petera Vanderhaegena, pierwszego w In´ donezji misjonarza po Szkole Gilead. Do konca roku przybyło 13 kolejnych misjonarzy z Australii, Holandii oraz Niemiec i przez to liczba głosicieli w Indonezji niemal si podwoiła. ˙ ˙ ´ „Wyobrazałam sobie, ze bd chodzic od domu do do´ mu i porozumiewac si na migi” — wspominała Fredrika Renskers, misjonarka z Holandii. „Ale tak wielu ludzi zna˙ ´ ło holenderski, ze z pocztku głosiłam głownie w tym j´ zyku”. Ronald Jacka z Australii relacjonował: „Niektorzy ´ ´ z nas posługiwali si kartami swiadectwa z krotkim kazaniem wydrukowanym po indonezyjsku. Zanim zapukałem do drzwi, spogldałem na kart, a potem starałem ´ ´ ´ si wyrecytowac jej tresc z pamici”. ´ Misjonarze gorliwie przewodzili w działalnosci ewangelizacyjnej i w cigu zaledwie roku liczba głosicieli ´ wzrosła z 34 do 91. Dnia 1 wrzesnia 1951 roku w domu ´ ˙ Andre Eliasa w centrum Dzakarty utworzono Biuro Od˙ działu Towarzystwa Straznica. Sług oddziału został zamianowany Ronald Jacka. ´ ´ Działalnosc na nowych terenach W listopadzie 1951 roku Peter Vanderhaegen został ´ skierowany do Manado w Celebesie Połnocnym, gdzie ˙ ˙ ´ ´ Theo Ratu z zon załozyli mał grup. Wikszosc miej´ ˙ ´ scowej ludnosci uwazała si za chrzescijan i miała głbo´ ˙ ki szacunek dla Słowa Bozego. Niejeden zapraszał Swiad´ ´ kow do domu i prosił o wyjasnienie nauk biblijnych. ´ Bracia czsto dawali swiadectwo nawet 10 osobom naraz. INDONEZJA 115 ´ ˙ ˙ Po kwadransie mogło byc ich juz 50, a bywało, ze po go´ dzinie dyskusja przenosiła si na podworko i przysłuchi´ wało si jej nawet 200 osob. Na pocztku roku 1952 Albert i Jean Maltby otworzyli ´ dom misjonarski w Surabai — drugim co do wielkosci ´ ˙ miescie Indonezji, połozonym w Jawie Wschodniej. Tam ´ ´ dołczyło do nich szesc misjonarek — Gertrud Ott, Fredrika Renskers, Susie i Marian Stoove, Eveline Platte oraz Mimi Harp. Fredrika Renskers opowiada: „Lokalna spo´ ´ ´ ´ łecznosc składała si głownie z przyjaznie usposobionych ´ muzułmanow o umiarkowanych pogldach. Wygldało ˙ Misjonarze w Dzakarcie 116 ROCZNIK 2016 ˙ na to, ze wielu wrcz wyczekuje prawdy, dlatego łatwo ´ ´ było rozpoczc studium biblijne. Po trzech latach zbor w Surabai liczył 75 głosicieli”. W tamtym okresie do Biura Oddziału przyszedł list z Padangu w Sumatrze Zachodniej. Muzułmanin o imieniu Azis prosił w nim o pomoc duchow. W latach trzydzie´ stych studiował on Bibli z pomoc pionierow z Austra´ lii, ale w trakcie japonskiej okupacji stracił z nimi´ kontakt. ´ ´ ´ Pozniej natknł si na broszur wydan przez Swiadkow ´ Jehowy. W liscie wspomniał: „Gdy na broszurze zobaczy˙ łem dzakarcki adres, podniosło mnie to na duchu!”. Biuro Oddziału niezwłocznie wysłało do Padangu nadzorc ˙ obwodu Fransa van Vlieta. Brat ten dowiedział si, ze Azis prowadzi rozmowy z Nazarem Risem, urzdnikiem miesz´ ´ kajcym w ssiedztwie, ktory odczuwał głod duchowy. ˙ ´ Obaj mzczyzni i ich rodziny przyjli prawd. Brat Azis został wiernym starszym. Nazar Ris działał jako pionier ´ ˙ specjalny i wiele jego dzieci do dzis gorliwie słuzy Jehowie. ´ Krotko potem Frans van Vliet odwiedził w Balikpapanie w prowincji Kalimantan Wschodni nieczynnego bra´ ta z Holandii, ktory pracował przy odbudowie rafinerii zniszczonej w czasie wojny. Frans wybrał si z nim do ˙ ˙ słuzby i zachcił go, zeby prowadził studia biblijne z kilkoma zainteresowanymi osobami. Przed powrotem do Holandii wspomniany brat przyczynił si do utworzenia w Balikpapanie małej grupy głosicieli. ´ ´ ´ Jakis czas pozniej nowo ochrzczona siostra Titi Koetin przeniosła si do Banjarmasinu w Kalimantanie Połu˙ dniowym. Głosiła tam krewnym nalezcym do społecz´ ´ ´ ´ nosci Dajakow i wielu pomogła poznac prawd. Niekto´ rzy z nich wrocili do swoich wiosek w głbi Kalimantanu ˙ ´ i załozyli grupy, ktore rozrosły si w silne zbory. INDONEZJA 117 Frans van Vliet i jego młodsza siostra Nel Literatura w jzyku indonezyjskim Wraz z szybkim rozwojem dzieła głoszenia zwikszyło si zapotrzebowanie na literatur w jzyku indonezyj˙ skim. W roku 1951 przetłumaczono na ten jzyk ksizk ´ „Niech Bog bdzie prawdziwy”, jednak władze wprowadzi´ ły reform pisowni i trzeba było dokonac rewizji przekła˙ ´ du1. Gdy ksizk w koncu wydano, wzbudziła wielkie za´ interesowanie czytelnikow. W 1953 roku Biuro Oddziału wydrukowało 250 egzem˙ plarzy Straznicy po indonezyjsku — w tym jzyku było to pierwsze wydanie od 12 lat. Z pocztku to 12-stronicowe czasopismo, odbite na powielaczu, zawierało jedynie ar˙ ´ ´ ˙ tykuły do studium. Trzy lata pozniej Straznica miała juz ˙ 16 stron i pewna firma drukowała kazdego miesica 10 000 kopii. ˙ ´ Od roku 1957 co miesic zaczła si tez ukazywac in´ ´ donezyjska wersja Przebudzcie si! Nakład szybko wzrosł ˙ do 10 000. Poniewaz w całym kraju brakowało papie´ ru, bracia musieli wystpic z wnioskiem o jego przy1 Po roku 1945 przeprowadzono dwie gruntowne reformy pisowni in´ ´ ´ donezyjskiej, ktorych głownym celem było zastpienie wczesniejszej pisowni holenderskiej. 118 ROCZNIK 2016 ´ ´ dział. Urzdnik, ktory rozpatrywał ich prosb, powiedział: ˙ ˙ ˙ „Uwazam, ze Menara Pengawal (Straznica) to jedno z najlepszych czasopism w Indonezji, dlatego bardzo si cie˙ ´ sz, ze mog pomoc w przyznaniu papieru na wasz nowy periodyk”. Dzieło rozwija si na wschodzie kraju W roku 1953 Peter Vanderhaegen został wyznaczony ´ do usługiwania w obwodzie, ktory obejmował cał Indo´ nezj — rozcigał si na ponad 5000 kilometrow ze wscho´ ´ ´ du na zachod, a z połnocy na południe na jakies 1800. ˙ W trakcie słuzby na tym olbrzymim obszarze brat Van˙ ´ ˙ ˙ derhaegen miał wiele przezyc mrozcych krew w zyłach. Gdy w roku 1954 przybył we wschodni rejon kra´ ´ ˙ ju, natknł si na społecznosci wyznajce rozne religie: ˙ ´ na wyspie Bali mieszkała duza populacja hindusow, na ˙ Lomboku i Sumbawie przewazali muzułmanie, wysp ´ Flores zamieszkiwali głownie katolicy, a Sumb, Alor i Ti´ ˙ mor — protestanci. Brat ten podrozował rozklekotan ło´ ´ ˙ dzi i krotko dawał swiadectwo na kolejnych wyspach, az Peter Vanderhaegen dotarł do Kupangu, miasta na Timorze. Relacjonował: „Głosiłem na Timorze dwa tygodnie. Pomimo ulewnych ´ deszczow rozpowszechniłem cały zapas literatury, pozys´ ´ kałem 34 prenumeratorow i rozpoczłem kilka studiow biblijnych”. Potem pionierzy specjalni podtrzymali to za˙ ´ interesowanie i załozyli w Kupangu zbor. Stamtd dobra nowina rozprzestrzeniła si na ssiednie wyspy — Roti, Alor, Sumb i Flores. ˙ ˙ Kiedy duchowni protestanccy w Kupangu zauwazyli, ze ´ ´ ich owieczki słuchaj Swiadkow Jehowy, wpadli w gniew. ´ Pewien wpływowy pastor chciał zabronic studiowania Biblii starszemu wiekiem jednorkiemu blacharzowi, ˙ ´ Thomasowi Tubulauowi. Zagroził mu, ze jesli nie prze´ stanie opowiadac innym o tym, czego si dowiedział, to ˙ ˙ poleje si krew. Thomas odwaznie odparł: „Zaden praw´ dziwy chrzescijanin tak by nie powiedział. Nigdy wicej ´ nie zobaczysz mnie w swoim kosciele”. Ten starszy czło´ ´ wiek został gorliwym głosicielem Krolestwa, a jego corka pionierk specjaln. Jednak timorscy duchowni chcieli za wszelk cen zdu´ ´ ´ ´ ´ sic działalnosc Swiadkow Jehowy. W roku 1961 udało im ´ si wymoc na Ministerstwie do spraw Religii i na władzach wojskowych wprowadzenie zakazu głoszenia od domu do domu. W zwizku z tym bracia po prostu zmie´ ´ nili metody swiadczenia. Rozmawiali z ludzmi na targach ˙ ˙ i przy studniach, a takze na plazach z rybakami przypływajcymi z połowu albo na cmentarzach z rodzinami dbajcymi o groby. Po miesicu władze wojskowe cofnły ´ ´ ograniczenia i ogłosiły przez radio wolnosc dla wszystkich religii na Timorze. Co prawda Ministerstwo do spraw ˙ ´ ´ Religii domagało si, zeby działalnosc od domu do domu pozostała zakazana, ale gdy bracia poprosili o decy120 ROCZNIK 2016 ´ ˙ zj na pismie, nie otrzymali zadnego dokumentu. Mogli ´ ´ wic bez przeszkod wznowic głoszenie w tej formie. W roku 1962 do Papui przybyli misjonarze — Piet i Nell ´ de Jagerowie oraz Hans i Susie van Vuurowie. Oni row˙ niez spotkali si z oporem kleru. Wystpili przeciw nim ˙ ˙ trzej wysoko postawieni duchowni i zazdali od nich, ze˙ by ewangelizowali gdzie indziej. Z ambon, a takze za po´ moc materiałow drukowanych i radia przedstawiciele ´ ´ ˙ ´ Koscioła fałszywie oskarzali Swiadkow Jehowy o wywoływanie antyrzdowych zamieszek. Ponadto posługiwali si ´ pochlebstwami, przekupstwem lub grozbami w stosun˙ ´ ku do kazdego parafianina, z ktorym misjonarze rozpo˙ ´ czli studium. Wywierali tez naciski na wodzow plemien˙ ´ nych, zeby sprzeciwiali si działalnosci kaznodziejskiej. ´ Wysiłki te spełzły na niczym. Pewien wodz chciał po´ słuchac misjonarzy, wic zaprosił ich do swojej wioski. ´ Hans van Vuure wspominał: „Wodz zebrał wszystkich ´ ´ ´ ´ ´ mieszkancow, a Piet i ja wygłosilismy dwa krotkie przemo´ wienia wyjasniajce, na czym polega prowadzona przez ´ ´ ˙ nas działalnosc. Nastpnie nasze zony zademonstrowały, ´ ´ jak pukamy do drzwi, przyjmujemy zaproszenie, by wejsc ´ do domu, oraz zwizle przedstawiamy ordzie z Biblii. ´ Wodz oraz zgromadzeni ludzie zareagowali pozytywnie ´ i pozwolili nam swobodnie głosic”. Te wydarzenia oraz inne podobne sytuacje potwier´ ´ ´ dzały pewn prawidłowosc: dziełu głoszenia najczsciej ´ ´ ´ sprzeciwiał si kler chrzescijanstwa. Dzieje si tak do dzis. ´ ´ „Cigani przed namiestnikow (...) na swiadectwo” Jezus zapowiedział uczniom: „Ze wzgldu na mnie b´ ´ ´ ´ dziecie cigani przed namiestnikow i krolow, na swiadectwo im i narodom” (Mat. 10:18). W Indonezji słowa te spełniły si wielokrotnie. INDONEZJA 121 ˙ ˙ Powazany holenderski teolog z Dzakarty w roku 1960 ´ ˙ ´ ˙ wydał ksizk, w ktorej zarzucił Swiadkom Jehowy, ze s ´ ´ ´ fałszywymi chrzescijanami. Jej tresc skłoniła wielu duchownych do wystpienia przeciw naszym braciom. Na przykład kler z pewnego miasta wystosował pismo do Mi´ ˙ ´ nisterstwa do spraw Religii i oskarzył Swiadkow o „wpro´ ´ wadzanie w błd członkow Koscioła”. Gdy wezwano bra˙ ci, zeby odpowiedzieli na zarzuty, przedstawili oni fakty ´ i dali wspaniałe swiadectwo. Pewien urzdnik poradził ko´ ´ ledze: „Zostaw w spokoju Swiadkow Jehowy. Oni budz ´ ospałych protestantow”. W roku 1964 grupa duchownych protestanckich w Pa´ ˙ ´ pui dzyła do wprowadzenia zakazu działalnosci Swiad˙ Rozładunek ksizek Od raju utraconego do raju odzyskanego, rok 1963 122 ROCZNIK 2016 ´ ˙ kow Jehowy. W zwizku z tym złozyła petycj do komisji parlamentarnej zajmujcej si sprawami społecznymi ´ oraz religi. W tej sytuacji Biuro Oddziału zwrociło si ´ ˙ z prosb o umozliwienie obrony przed komisj. Brat Ta´ ´ gor Hutasoit opowiadał: „Prawie godzin wyjasnialismy, na czym polega prowadzona przez nas biblijna działal´ ´ nosc edukacyjna. Pewien negatywnie nastawiony polityk ˙ bdcy protestantem kłamliwie oskarzył nas o wznieca´ ´ ´ nie niepokojow religijnych w Papui. Ale wikszosc człon´ ´ kow komisji stanowili muzułmanie, ktorzy okazali si ´ ´ przychylni. Powiedzieli: ‚Konstytucja gwarantuje wolnosc ´ wyznania, wic macie prawo głosic’ ”. Po tym spotkaniu ´ ´ wysoki urzdnik panstwowy w Papui oswiadczył: „Nowy ´ ´ ´ rzd (...) respektuje wolnosc wyznania i dotyczy to row˙ niez nowych religii”. Napływ misjonarzy Dnia 9 lipca 1964 roku indonezyjskie Ministerstwo ´ Sprawiedliwosci zarejestrowało Stowarzyszenie Badaczy ´ ´ Pisma Switego — korporacj prawn, ktor posługiwali ´ ´ si Swiadkowie Jehowy. Aby jednak w pełni cieszyc si ´ ´ wolnosci wyznania, bracia musieli jeszcze zostac zarejestrowani w Ministerstwie do spraw Religii. Urzd ten skonsultował si z Dyrekcj Generaln do spraw Wspie´ ´ ´ ´ rania Wspolnot Chrzescijanskich, w ktorej pracowali ra´ ´ dykalni protestanci wrogo nastawieni do Swiadkow. Pewnego dnia jeden z naszych braci spotkał wysokie´ ´ go rang urzdnika, ktory blisko wspołpracował z minis˙ trem do spraw religii. Okazało si, ze brat i ten urzdnik pochodz z jednej wioski. W rodzimym dialekcie odbyli ˙ ozywion rozmow. Gdy brat opowiedział o problemach, ˙ ˙ jakie stwarza Dyrekcja Generalna, mzczyzna ten umoz´ liwił trzem Swiadkom spotkanie z samym ministrem — INDONEZJA 123 ˙ przyjaznym i zyczliwym muzułmaninem. Dnia 11 maja 1968 roku minister wydał oficjalne rozporzdzenie uzna´ ´ jce Swiadkow Jehowy za religi i potwierdzajce ich pra´ wo do prowadzenia działalnosci w Indonezji. Ponadto wspomniany urzdnik zaproponował rozwi´ ˙ ´ zanie umozliwiajce Swiadkom z innych krajow uzyskiwanie wiz misjonarskich z pominiciem Dyrekcji Gene´ ´ ´ ralnej do spraw Wspierania Wspolnot Chrzescijanskich. Dziki pomocy tego bezstronnego człowieka w cigu ko´ lejnych kilku lat do Indonezji mogło przybyc 64 misjonarzy. ˙ W roku 1968 działało juz tam około 300 misjonarzy ´ ´ i pionierow specjalnych oraz przeszło 1200 głosicieli, kto˙ rzy zanosili dobr nowin do kazdego zaktka kraju. Misjonarze zapewnili miejscowym braciom i siostrom cen´ ne szkolenie i w ten sposob przyspieszyli ich duchowy ˙ wzrost. Okazało si to bardzo potrzebne, poniewaz szyb´ ´ ko nadcigały ciemne chmury przesladowan. „Gwiazdkowy prezent” dla duchownych W 1974 roku Dyrekcja Generalna do spraw Wspierania ´ ´ ´ Wspolnot Chrzescijanskich wznowiła długotrwał kam˙ ´ pani majc na celu obłozenie zakazem działalnosci ´ ´ Swiadkow Jehowy. Szef tego urzdu napisał do wszystkich regionalnych biur Ministerstwa do spraw Religii ˙ ´ i przekazał fałszyw informacj, ze Swiadkowie Jehowy nie zostali uznani prawnie. Zalecił lokalnym urzdnikom ´ ´ podejmowanie działan przeciwko Swiadkom, gdy tylko ci ´ stworz jakiekolwiek „trudnosci” — była to zawoalowana ´ ´ ´ zachta do przesladowania sług Jehowy. Wikszosc urzd´ ´ nikow zignorowała to zalecenie. Jednak niektorzy wyko´ rzystali okazj i wprowadzili zakaz urzdzania chrzesci´ ´ janskich zebran oraz głoszenia od domu do domu. 124 ROCZNIK 2016 ´ ´ Mniej wicej w tamtym okresie Swiatowa Rada Koscio´ ´ ˙ łow planowała zorganizowac w Dzakarcie midzynarodowy zjazd, co miejscowi muzułmanie odebrali jako prowokacj. W zwizku z narastajcymi napiciami na tle religijnym odwołano to wydarzenie. Jednak kwestia na´ ´ ´ wracania na chrzescijanstwo zaczła wywoływac silne ˙ ´ ˙ emocje, takze u wielu politykow. Tak jak mo´ zna si było ´ ´ ˙ ´ ´ spodziewac, kler probował obcizyc win Swiadkow Je´ ´ ´ howy i głosno narzekał na ich działalnosc ewangelizacyj´ ´ n. tego wicej urzdnikow zaczło postrzegac ´ Wskutek ´ ´ Swiadkow w złym swietle. ˙ W grudniu 1975 roku, gdy napicie religijne wciz rosło, Indonezja dokonała inwazji na Timor Wschodni, by´ ´ ł koloni portugalsk. Siedem miesicy pozniej anektowała ten region, co podsyciło gorczk patriotyczn ´ w całym społeczenstwie. Bracia pozostawali neutralni w kwestiach politycznych i nie szli do wojska ani nie pozdrawiali flagi. Ich postawa oburzyła wysokich rang do´ ´ wodcow wojskowych (Mat. 4:10; Ja´ na 18:36). Duchowni, chcc zadac ostateczny cios, domagali si od ´ władz podjcia działan przeciwko ´ ´ ´ Swiadkom. Koniec koncow w połowie grudnia 1976 roku otrzymali „gwiazdkowy prezent” — rzd ogło˙ ´ ´ ´ ´ sił, ze działalnosc Swiadkow Jehowy jest zakazana. Dnia 24 grudnia 1976 roku w gazecie ogłoszono zakaz ´ ´ ´ działalnosci Swiadkow Jehowy 125 Titi Koetin URODZONA 1928 rok CHRZEST 1957 rok ˙ Z ZYCIORYSU Taktownie ´ pomogła poznac prawd ˙ ´ m ´ zowi, ktory był przeciwny Swiadkom Jehowy. (Opowiada jej syn Mario Koetin). ´ Prawdziwa corka Sary MAMA była serdeczna, towarzyska i kochała Bibli. Gdy spotkała Gertrud Ott, misjonark działajc w Manado w Cele´ besie Połnocnym, chtnie zgodziła si na studium tej Ksigi ´ ´ i poznała prawd. Ale tata, Erwin, szanowany bankier, a poz´ ˙ ˙ niej rowniez prezes dzakarckiej giełdy, ostro si sprzeciwiał ˙ nowej wierze zony. Pewnego dnia postawił mamie ultimatum. ˙ ´ „Religia albo mz! Musisz wybrac!” — krzyczał. ˙ Mama dłuzsz chwil głboko si zastanawiała, a potem ˙ łagodnie odparła: „Chc obu — i mza, i Jehow”. ´ ´ Tat zamurowało i natychmiast przeszła mu złosc. ˙ Poniewaz bardzo kochał mam oraz wysoko cenił jej md´ ´ ´ ´ rosc i wnikliwosc, z czasem stał si bardziej tolerancyjny. ˙ Jednak mama ˙ pragnła, zeby przyłczył si do niej w wielbieniu Boga. Zarliwie modliła si w tej sprawie, a potem przy˙ ´ ´ pomniała sobie, ze tata lubi uczyc si jzykow obcych. 126 ROCZNIK 2016 ´ Postanowiła wic umieszczac ´ ˙ w roznych miejscach domu kartki z wersetami biblijnymi Mama była po angielsku. „Chc podszli- prostolinijn, ´ ´ fowac angielski” — wyjasniła. okazujc szacunek, ˙ ˙ Wiedziała tez, ze ceni on duchowo usposobion ´ publiczne wystpienia, dlate˙ kobiet, ktora go prosiła, zeby pomagał jej ´ ´ ´ za serce cwiczyc punkty, ktore miała ujmowała ˙ ´ przedstawiac w szkole teo- kazdego, kto j znał kratycznej. I on to robił. A po˙ ´ niewaz był goscinny, zapytała, ´ czy mogliby zaprosic do siebie na kwater nadzorc obwo´ du, ktory przyjedzie z wizyt do zboru. Tata na to przystał. ˙ Ponadto mama zdawała sobie spraw, ze bardzo kocha on ˙ ´ rodzin, wic delikatnie zaproponowała, ze mogłby towarzy´ ´ ´ ˙ szyc nam podczas kongresow. Rowniez na to si zgodził. ´ ´ Cierpliwosc mamy i jej taktowne starania stopniowo zmikczyły serce taty. Kiedy potem nasza rodzina zamieszkała ´ w Anglii, uczszczał on na zebrania i zaprzyjaznił si z Johnem ´ ´ ´ Barrem, pozniejszym członkiem Ciała Kierowniczego Swiad´ kow Jehowy. Jeszcze w tym samym roku został ochrzczony, ´ ´ co sprawiło mamie nieopisan radosc. W kolejnych latach ˙ tata na kazdym kroku pokazywał, jak bardzo j kocha. ´ ´ Niektorzy nasi przyjaciele porownuj mam do Lidii, nie´ ´ zwykle goscinnej chrzescijanki z I wieku n.e. (Dzieje 16:14, ˙ ´ ´ 15). Ale ja czsto mysl, ze przypominała Sar, ktora z ra´ ˙ dosci podporzdkowywała si swojemu mzowi, Abrahamowi (1 Piotra 3:4-6). Mama była prostolinijn, okazujc sza´ cunek, duchowo usposobion kobiet, ktora ujmowała za ˙ serce kazdego, kto j znał. To dziki jej postpowaniu tata ´ przyjł prawd. Według mnie okazała si prawdziw cork Sary. INDONEZJA 127 Pamitny kongres W DNIACH od 15 do 18 sierpnia 1963 roku setki głosicieli ´ z całego kraju i 122 delegatow z zagranicy zebrało si ˙ w Bandungu w prowincji Jawa Zachodnia. Przybyli, zeby ´ wzic udział w zgromadzeniu pod hasłem „Wiecznotrwała dobra nowina” — pierwszym zgromadzeniu midzynarodowym w Indonezji. ´ ´ Aby zorganizowac ten kongres, bracia musieli pokonac ´ ´ liczne przeszkody. Z powodu panstwowych obchodow Dnia ´ ´ Niepodległosci trzy razy trzeba było zmieniac lokalizacj zgromadzenia. A gdy rosnca inflacja popchnła władze ´ do podniesienia opłat za transport o 400 procent, niekto´ ´ ´ ˙ rzy musieli dostosowac do tego sposob podrozowania. Pe´ ´ ´ wien brat szedł pieszo szesc dni, a 70 osob z Celebesu ´ pic dni płynło łodziami na zatłoczonych otwartych pokładach. Podczas kongresu indonezyjscy bracia i siostry byli po´ ´ ruszeni spotkaniem ze wspołwyznawcami z innych krajow, w tym z dwoma członkami Ciała Kierowniczego — Frederi´ ckiem Franzem i Grantem Suiterem. Jeden z delegatow za˙ uwazył: „Bracia s tu tacy ´ ´ szczsliwi; cigle si usmiechaj”. ´ Obecnych było 750 osob, a 34 zostały ochrzczone. Ronald Jacka powiedział: „To przełomowe zgromadzenie pobudziło wielu zainteresowanych do opowiedzenia si po stronie prawdy, a w miejscowych braciach Ronald Jacka (po prawej) ˙ podsyciło zapał do słuzby z tłumaczem w trakcie ´ dla Boga”. przemowienia na zgromadzeniu pod hasłem „Wiecznotrwała dobra nowina”, rok 1963 Ronald Jacka URODZONY 1928 rok CHRZEST 1941 rok ˙ Z ZYCIORYSU Przez ponad 25 lat był sług oddziału w Indonezji. ˙ Przezyłem komunistyczn rebeli ´ ˙ DNIA 1 pazdziernika 1965 roku nad ranem zołnierze ˙ zwizani z Komunistyczn Parti Indonezji, dzc do prze´ ´ jcia władzy, zabili szesciu wpływowych generałow. Reakcja rzdu była szybka i bezlitosna. Wymordowano ja´ ´ kies 500 000 domniemanych komunistow. Wydarzenia ´ te przeszły do historii jako ogolnonarodowa „orgia przemocy”. Kilka tygodni po tamtym nieudanym zamachu stanu pe´ ˙ wien wysoki rang dowodca wojskowy powiedział mi, ze ´ ´ moje nazwisko widniało na pocztku listy przywodcow re´ ´ ligijnych z naszego rejonu, ktorych komunisci planowali ´ ˙ ˙ zlikwidowac. Zaproponował nawet, ze pokaze, gdzie wy´ ´ kopano dla mnie grob, ale uprzejmie odmowiłem. W niezwykle napitej atmosferze politycznej nie chciałem si ´ ˙ pokazywac w jego towarzystwie, gdyz mogłoby to wysta´ wic na szwank moj opini osoby neutralnej. INDONEZJA 129 Alisten Lumare URODZONY 1927 rok CHRZEST 1962 rok ˙ Z ZYCIORYSU Były inspektor ´ policji, ktory spdził ˙ w specjalnej słuzbie pionierskiej ponad 50 lat. ´ Picdziesit lat ˙ w specjalnej słuzbie pionierskiej W ROKU 1964 zostałem zamianowany pionierem specjalnym i skierowany do Manokwari w prowincji Papua Zachod´ nia. Tamtejszy mały zbor znosił ostry sprzeciw ze strony kle´ ru. Krotko po moim przybyciu do tego miasta na kwater, ´ ktor zajmowałem, wpadł jak burza pewien pastor. ´ ´ ´ „Zrownam ten dom z ziemi i pozbd si Swiadkow Jehowy z Manokwari” — grzmiał. Dziki szkoleniom, jakie odbyłem w policji, nie dałem si ´ ´ ´ zastraszyc temu wybuchowi wsciekłosci. Zareagowałem ła´ godnie i w koncu duchowny spokojnie si oddalił (1 Piotra 3:15). ´ W Manokwari było wtedy osmioro głosicieli. Dzisiaj, ja´ ´ ´ kies 50 lat pozniej, w tym odległym rejonie działa siedem ´ zborow. W roku 2014 na zorganizowany tam kongres przy´ było ponad 1200 osob. Kiedy widz, czego Jehowa dokonał, czuj w sercu prawdziw satysfakcj. 130 ROCZNIK 2016 Hisar Sormin URODZONY 1911 rok CHRZEST 1952 rok ´ Były przywodca organizacji przestpczej, ´ ktory z czasem został członkiem Komitetu Oddziału. ˙ Z ZYCIORYSU ´ Przywodca gangu staje si szanowanym obywatelem PEWNEGO razu brat Sormin został wezwany przez szefa wywiadu do biura prokuratora generalnego. ´ ´ „Jestes Indonezyjczykiem, ´ wic bdz ze mn szczery” — powiedział urzdnik. „Co Swiadkowie Jehowy tak naprawd robi w Indonezji?” ´ Brat Sormin odparł: „Prosz posłuchac mojej historii. By´ ´ łem kiedys przywodc organizacji przestpczej, ´ a teraz ´ przekazuj ludziom nauki biblijne. Własnie to Swiadkowie Jehowy robi w Indonezji — bior złych ludzi, takich jak ja, i zmieniaj ich w przykładnych obywateli!”. ´ ´ Wspomniany „Słysz wie´ szef ´wywiadu oznajmił pozniej: ˙ le skarg na Swiadkow Jehowy. Ale wiem, ze to dobra reli˙ ´ gia, poniewaz pomogła panu Sorminowi si zmienic”. INDONEZJA 131 1977-2001 ´ „Przesladowani ze wzgldu ´ ´ na prawosc”(Mat. 5:10) głosiciele 16 000 pionierzy 14 000 12 000 10 000 8000 6000 4000 2000 0 1977 1980 1985 1990 1995 2001 ´ ´ ´ Zgromadzenie w trakcie zakazu: czsc uczestnikow słucha programu z pokładu łodzi ˙ ´ ´ Zdecydowani podzac naprzod Kiedy bracia w Biurze Oddziału dowiedzieli si o zakazie, przystpili do działania. „Poufne dokumenty, zapasy literatury oraz zgromadzone fundusze poukrywa´ ´ ˙ ´ ˙ lismy w roznych czsciach Dzakarty, w mieszkaniach, ´ ´ ´ ktore nie wzbudzały podejrzen” — mowi Ronald Jacka. ´ ´ ´ ´ „Pozniej przenieslismy Biuro Oddziału w miejsce nie´ ´ znane ogołowi i bez rozgłosu sprzedalismy budynki, ´ ´ z ktorych korzystalismy dotychczas”. ´ ˙ Bracia w wikszosci dalej odwaznie i aktywnie dzia˙ ˙ ´ łali. Przetrwali juz cizkie proby poprzedzajce zakaz ´ ´ i nadal ufali Jehowie. Ale niektorzy dali si zaskoczyc. ´ Kilku starszych si przestraszyło i podpisało oswiadcze˙ ´ nie, ze przestan głosic. Inni wyjawili nazwiska człon´ ´ kow zboru. Biuro Oddziału wysłało dojrzałych chrzesci˙ ´ ´ ´ jan, zeby wzmocnic zbory oraz pomoc tym, ktorzy ´ ˙ poszli na kompromis. Indonezj odwiedził rowniez John Booth, członek Ciała Kierowniczego, i udzielił kilku ´ ojcowskich rad, tak wowczas potrzebnych. Bez wtpienia Jehowa, Wielki Pasterz, dodawał sił swojemu ludowi i go pokrzepiał (Ezech. 34:15). Nadzorcy ´ zaczli jeszcze bardziej si przykładac do przewodzenia pod wzgldem duchowym, a głosiciele znajdowali no˙ ´ we, ostrozniejsze sposoby swiadczenia (Mat. 10:16). Wie´ lu zaopatrzyło si w niedrogie wspołczesne wydania Biblii opublikowane przez Indonezyjskie Towarzystwo ´ Biblijne. Bracia proponowali je rozmowcom i gdy było ˙ ´ to mozliwe, taktownie nawizywali do ordzia o Krolestwie. Inni usuwali stron wydawcy z naszych publikacji INDONEZJA 133 i rozpowszechniali je osobom okazujcym zainteresowa´ ˙ nie. Sporo pionierow kontynuowało słuzb od domu do ´ ˙ ´ domu pod pretekstem sprzedawania roznych towarow, ´ ´ jak to niegdys robili ich poprzednicy podczas japonskiej okupacji. Potem, w roku 1977, Ministerstwo do spraw Religii za´ ˙ dało kolejny cios — odmowiło przedłuzenia wiz misjona´ ´ ´ ´ rzom Swiadkow Jehowy. Wikszosc z nich została skie´ ¨ rowana do innych krajow1. Misjonarz Norbert Hausler, ´ ˙ ktory razem z zon Margarete usługiwał w Manado ´ w prowincji Celebes Połnocny, wspomina: „Setki braci ´ ˙ ´ ´ i siostr przyszło na lotnisko nas pozegnac. Gdy szlismy ˙ 1 Peter Vanderhaegen i Len Davis byli juz w wieku emerytalnym, a Ma´ ˙ rian Tambunan (wczesniej Stoove) wyszła za mz za Indonezyjczyka, wic tych długoletnich misjonarzy nie wydalono. Wszyscy troje pozostali aktywni duchowo i owocnie działali podczas zakazu. ¨ Margarete i Norbert Hauslerowie 134 ROCZNIK 2016 ´ ´ w kierunku samolotu, przystanlismy i spojrzelismy za ´ siebie. Zobaczylismy las machajcych do nas rk i usły´ ´ szelismy choralny okrzyk nioscy si echem po płycie ˙ ´ lotniska: ‚Dzikujemy! Dzikujemy, ze tu byliscie!’. We´ ´ szlismy na pokład i si rozpłakalismy”. Akty przemocy na Sumbie ´ ´ Gdy wiadomosc o zakazie rozeszła si po archipelagu, ´ ´ ´ ´ Wspolnota Kosciołow w Indonezji zaczła namawiac ´ swoich członk ow, by donosili władzom o wszelkich dzia´ ´ łaniach Swiadkow Jehowy. Na wielu wyspach zapoczt´ ´ kowało to fal aresztowan i przesłuchan. ´ W miescie Waingapu na wyspie Sumba komendant ´ ´ tamtejszego obozu wojskowego wezwał 23 Swiadkow ˙ ˙ ´ i zazdał, zeby podpisali oswiadczenie o wyrzeczeniu si ´ ´ ´ wiary. Gdy odmowili, rozkazał im wrocic do obozu na´ stpnego dnia — w obie strony musieli pokonac pieszo ´ 14 kilometrow. ´ Bracia stawili si tam wczesnie rano i byli pojedyn˙ czo wzywani do złozenia podpisu pod wspomnianym ´ oswiadczeniem. Kiedy dany brat odmawiał, był bity ˙ ´ przez zołnierzy kolczastymi kijami. Oprawcow ogarnł ˙ ´ szał — katowali braci, az niektorzy´ z nich stracili przy´ ´ tomnosc. W tym czasie pozostali Swiadkowie czekali na ´ swoj kolej. W pewnym momencie młody chrzescijanin, ´ Mone Kele, wystpił z szeregu i podszedłszy, zaczł cos ´ ´ pisac na oswiadczeniu. Reszta braci poczuła si tym roz˙ czarowana. Jednak komendant wpadł w furi, poniewa z ´ ´ Mone napisał: „Zamierzam na zawsze pozostac Swiad´ kiem Jehowy!”. Chrzescijanin ten pobity i posiniaczo´ ´ ny trafił do szpitala, ale zachował niezłomnosc. ´ ´ ´ ´ ´ Przez 11 dni probowano złamac lojalnosc tych Swiad´ ´ kow. Z rozkazu komendanta musieli oni cały dzien INDONEZJA 135 ´ stac w palcym tropikal´ ´ nym słoncu, czołgac si „Pobyt w wizieniu ´ ˙ kilka kilometrow, a takze ´ nauczył mnie biegac długie dystanse ob´ ˙ wikszego polegania ładowani cizarami. Ow na Jehowie i umocnił komendant przykładał im pod wzgldem do gardeł bagnet i kazał ´ oddawac honory fladze — duchowym” wszyscy niezmiennie od´ ˙ ´ mawiali. Wic znow padał rozkaz, zeby ich bic. Co rano bracia, idc do obozu, zastanawiali si, jakie ´ nowe cierpienia ich czekaj. Po drodze wspolnie si ´ modlili i nawzajem zachcali do zachowania lojalnosci. ˙ ´ A kazdego wieczora wlekli si do domow posiniaczeni ´ ˙ i zakrwawieni, ale szczsliwi, ze pozostali wierni Jehowie. ´ ´ Gdy do Biura Oddziału dotarła wiadomosc o znca´ niu si nad bracmi, natychmiast drog telegraficzn wy˙ stosowano protesty do komendanta w Waingapu, a takze ´ ´ do wysokich rang dowodcow wojskowych na Timorze ´ ˙ i na Bali, naczelnego dowodcy sił zbrojnych w Dzakarcie oraz innych czołowych przedstawicieli władz. Ko˙ mendant w Waingapu, zakłopotany tym, ze jego nikczemne poczynania stały si znane w całej Indonezji, ´ zaniechał przesladowania braci. ´ ´ „Swiadkowie Jehowy s jak gwozdzie” ´ ´ ´ ´ ˙ W nastpnych latach mnostwo Swiadkow w roznych ´ czsciach Indonezji było zatrzymywanych, przesłuchiwanych i okrutnie maltretowanych. „W pewnym rejonie wielu braciom wybito przednie zby” — opowiada misjo´ ˙ narz Bill Perrie. „Kiedy spotykali oni brata, ktory wciz ˙ ´ je miał, pytali go zartobliwie: ‚Jestes nowy czy poszed136 ROCZNIK 2016 ´ ˙ ´ łes na kompromis?’. Pomimo cizkich prob bracia nigdy ´ ˙ nie stracili radosci ani zapału do słuzby dla Jehowy”. ´ Na kar wizienia — od dwoch miesicy do czterech ´ ´ lat — w pewnym okresie skazano 93 Swiadkow. Jednak doznawane cierpienia jedynie ugruntowały ich w posta˙ ´ nowieniu, zeby pozostac lojalnymi sługami Jehowy. ´ Musa Rade po odbyciu osmiomiesicznej kary wizienia odwiedził braci w swojej okolicy i zachcił ich do dalszego głoszenia. Powiedział: „Pobyt w wizieniu nauczył mnie wikszego polegania na Jehowie i umocnił pod ˙ ´ wzgldem duchowym”. Nic dziwnego, ze niektorzy ob´ ´ serwatorzy stwierdzili: „Swiadkowie Jehowy s jak gwozdzie — im mocniej ich uderzasz, tym mocniej si trzymaj”. ˙ ´ Głosiciele płyn do słuzby w miescie Ambon na Molukach INDONEZJA 137 ´ ´ Nie zaniedbywali wspolnych zebran ´ ´ ´ ˙ W czasie zakazu wikszosc zborow wciz organizowa˙ ´ ła zebrania. Zeby wielbic Boga, bracia spotykali si w prywatnych domach. Nie chcc niepotrzebnie zwra´ ´ cac na siebie uwagi, nieraz rezygnowali ze spiewania ´ ´ ´ ´ piesni Krolestwa. Na niektore miejsca spotkan władze ´ ´ robiły najscia, ale bracia zachowywali spokoj ducha. ´ Aby urzdzac wiksze zgromadzenia, czsto wykorzys´ ´ tywano rodzinne zjazdy bdz zaslubiny. Tagor Hutasoit ´ ´ ˙ ´ wyjasniał: „Pary, ktore zawierały małzenstwo, zazwyczaj ˙ otrzymywały od policji zezwolenie na duze przyjcie. ´ W jego trakcie panstwo młodzi siadali na podium, a bra´ ˙ ´ cia wygłaszali rozne przemowienia biblijne”. ´ Podczas jednego z takich zgromadzen pewien poli´ cjant zagadnł brata Tagora na osobnosci. ´ ´ ´ ´ ´ „Wikszosc uroczystosci slubnych trwa jakies dwie, trzy godziny. Dlaczego u was trwa to od rana do wieczora?” — dopytywał si. ´ ˙ ´ Tagor odrzekł: „Niektorzy nowozency maj sporo ´ problemow i potrzebuj wielu praktycznych rad ze Sło˙ wa Bozego”. „To brzmi sensownie” — przyznał policjant. 138 ˙ ´ W Dzakarcie w roku 1983 jednoczesny slub kilku par ˙ ˙ posłuzył za pretekst do przedstawienia na duzym sta´ ´ ´ dionie czsci programu kongresu pod hasłem „Jednosc ´ ˙ dziki Krolestwu”. Najwyzsza liczba obecnych, łcznie z zainteresowanymi, wyniosła prawie 4000, a przed pro´ ´ ´ gramem po kryjomu ochrzczono 125 osob. Pozniej, ˙ gdy zakaz nie był juz tak ostry, bracia urzdzali nawet wiksze zgromadzenia — na jednym z nich było ponad 15 000 obecnych. ´ ´ Uroczystosci slubne wykorzystywano, ´ by organizowac zgromadzenia Budowa Biura Oddziału w trakcie zakazu ´ W latach osiemdziesitych i dziewicdziesitych Biu´ ro Oddziału wielokrotnie zwracało si do rz´ z prosb ´ ´ du o zniesienie zakazu działalnosci Swiadkow Jehowy. ´ ˙ ´ Rowniez bracia z innych krajow wysyłali pytania w tej ´ sprawie do władz oraz ambasadorow Indonezji. Wielu ´ urzdnikow opowiadało si za uchyleniem zakazu, ale ´ Dyrekcja Generalna do spraw Wspierania Wspolnot ´ ´ ˙ ˙ Chrzescijanskich, posiadajca duze wpływy, za kazdym razem udaremniała te starania. ˙ ´ W roku 1990 bracia doszli do wniosku, ze gdzies na ˙ ´ uboczu mozna by zbudowac nowe Biuro Oddziału. Jeszcze w tym samym roku Ciało Kierownicze wyraziło zgo´ d na zakup posiadłosci w okolicy małego miasta Bo˙ ´ ´ gor, połozonego jakies 40 kilometrow na południe od ´ ˙ ´ Dzakarty. Jednak tylko kilku miejscowych Swiadkow ´ ´ miało doswiadczenie budowlane. Jak wic zrealizowac to przedsiwzicie? Z pomoc przyszła nasza midzynarodowa społecz´ ´ ´ nosc braterska. Bruklinskie Biuro Konstrukcyjne oraz Regionalne Biuro Projektowe w Australii przygotowały ´ plany architektoniczne. Do wspołpracy przy realizacji tego dwuletniego projektu ochotniczo zgłosiło si oko´ ´ ˙ ´ ło 100 fachowcow z roznych krajow. ´ ´ Hosea Mansur, indonezyjski brat, ktory posredniczył ´ ˙ w kontaktach z roznymi lokalnymi urzdnikami, wspominał: „Gdy urzdnicy bdcy muzułmanami zoba˙ czyli na moim kasku inicjały H.M., uznali, ze litera ¯ ¯ H oznacza Hajjı — tytuł wzbudzajcy ogromny szacu˙ nek, nalezny osobie pielgrzymujcej do Mekki. Dlatego odnosili si do mnie z wielkim respektem. To drobne nieporozumienie ułatwiało organizowanie prac”. 140 ROCZNIK 2016 Biuro Oddziału zbudowane w trakcie zakazu ˙ Nowe obiekty Oddziału zostały oddane do uzytku ´ ´ 19 lipca 1996 roku. Przemowienie okolicznosciowe wygłosił John Barr, członek Ciała Kierowniczego. Wysłu´ chało go 285 osob, w tym 118 przedstawicieli Biur Od´ ´ ˙ ´ działow i byłych misjonarzy z roznych krajow oraz 59 ´ członkow indonezyjskiej rodziny Betel. Po tej uroczys´ ˙ tosci w Dzakarcie odbył si dwudniowy kongres pod ´ ˙ ´ hasłem „Posłancy pokoju Bozego”, na ktorym obecne były 8793 osoby. ´ Jehowa wyzwala swoj lud W 1998 roku z pełnienia funkcji zrezygnował wieloletni prezydent Indonezji Suharto, co utorowało drog INDONEZJA 141 do powołania nowego rzdu. W zwizku z tym bracia ´ wzmogli wysiłki majce doprowadzic do zniesienia zakazu. Podczas wizyty w Nowym Jorku w roku 2001 indonezyjski sekretarz stanu Djohan Effendi zwiedził bruk´ linskie Betel i spotkał si z trzema członkami Ciała Kie˙ rowniczego. Był pod wrazeniem tego, co zobaczył, ´ ˙ ´ i przyznał, ze na całym swiecie Swiadkowie Jehowy ciesz si dobr opini. Pan Effendi opowiedział si za ˙ uchyleniem zakazu, ale zaznaczył, ze ostatnie słowo w tej sprawie ma prokurator generalny Indonezji Marzuki Darusman. ˙ Jak si okazało, prokurator takze popierał zniesienie ´ ograniczen, ale wrogo nastawieni urzdnicy w jego mi˙ ´ ´ nisterstwie grali na zwłok w nadziei, ze wkrotce ktos ´ inny zajmie jego stanowisko. W koncu 1 czerwca 2001 roku Tagor Hutasoit został wezwany do biura tego pro´ ´ ´ ´ kuratora. Wspominał pozniej: „Jakies 25 lat wczesniej w tym samym biurze wrczono mi pisemn decyzj ´ ´ o delegalizacji Swiadkow Jehowy. Ale tego dnia, ostatniego dnia swojego urzdowania, prokurator generalny przekazał mi dokument uchylajcy zakaz”. ´ Dnia 22 marca 2002 roku Swiadkowie Jehowy w Indonezji zostali oficjalnie zarejestrowani przez Ministerstwo do spraw Religii. Dyrektor generalny z tego ministerstwa powiedział przedstawicielom Biura Oddziału: ´ ´ „To nie ten dokument zapewnia wam wolnosc wyzna´ ´ ´ nia. T wolnosc zapewnia Bog. Ten dokument stwier˙ dza, ze wasza religia jest uznawana przez władze. Macie teraz takie same prawa jak inne religie i rzd jest do waszej dyspozycji”. 142 ROCZNIK 2016 ´ ´ ´ ´ Chrzescijanska miłosc ˙ w obliczu klsk zywiołowych ˙ ´ ZYCIE w Indonezji czsto zakłocaj trzsienia ziemi, tsu´ nami oraz erupcje wulkanow. Gdy zdarzy si taka klska, ´ słudzy Jehowy spiesz z pomoc poszkodowanym, zwłasz˙ cza duchowym braciom. Na przykład w roku 2005 potz´ ne trzsienie ziemi obrociło w ruin Gunungsitoli — naj´ wiksze miasto na wyspie Nias. Ze zborow na ssiedniej Sumatrze oraz z Biura Oddziału natychmiast wysłano w tamten rejon artykuły pierwszej potrzeby. Nadzorca obwodu i przedstawiciel Biura Oddziału polecieli tam, by za´ ´ chcic braci i dodac im otuchy. Yuniman Harefa, starszy ´ ´ ˙ zboru z wyspy Nias, mowi: „Ludzi wokoł paralizował ˙ strach, ale szybkie działania organizacji Bozej upewniły ˙ ´ nas, ze nie jestesmy pozostawieni samym sobie”. INDONEZJA 143 Daniel Lokollo URODZONY 1965 rok CHRZEST 1986 rok ˙ Z ZYCIORYSU Pionier specjalny, ´ ´ ´ ktory zachował niezłomnosc ´ ´ w obliczu przesladowan. Nie wyrzekniemy si swojej wiary GDY 14 kwietnia 1989 roku prowadziłem zebranie w miejsco´ wosci Maumere na wyspie Flores, do domu wtargnli przedstawiciele władz. Zostałem aresztowany wraz z trzema innymi osobami. ˙ ´ W wizieniu straznicy usiłowali nas zmusic do oddania ho´ ´ ´ ´ norow fladze. Kiedy odmowilismy, bili nas i kopali. Przez pic ´ ´ ´ kolejnych dni musielismy stac w palcym słoncu, a nocami ´ ´ ´ brudni, wycienczeni i poranieni trzslismy si z zimna na betonowych posadzkach w ciasnych celach. Naczelnik wizienia ˙ ´ wielokrotnie namawiał nas, zebysmy odstpili od swoich prze´ ´ ´ ´ konan, ale odpowiadalismy: „Chocby przyszło nam umrzec, ´ nie pozdrowimy flagi”. Podobnie jak wielu chrzescijan w prze´ ´ ˙ ˙ ´ szłosci, czulismy si zaszczyceni, ze mozemy „cierpiec ze ´ ´ wzgldu na prawosc” (1 Piotra 3:14). 144 ROCZNIK 2016 Blasius da Gomes URODZONY 1963 rok CHRZEST 1995 rok ˙ Z ZYCIORYSU Starszy zboru, ´ ktory okazał si troskliwym pasterzem w czasie konfliktu na tle religijnym na wyspie ˙ ´ Ambon, nalezcej do Molukow. ˙ ´ Zyjemy dziki usłuchaniu wskazowek! ´ ´ 19 STYCZNIA 1999 roku wrogosc narastajca midzy muzuł´ manami a chrzescijanami doprowadziła do wybuchu przemo´ cy, i to jakies trzy kilometry od mojego domu. Zapanował chaos1. Zabezpieczyłem swoj rodzin i zadzwoniłem do innych gło˙ ´ sicieli, zeby sprawdzic, co si z nimi dzieje. Zachciłem ich, by ´ ´ zachowali spokoj i unikali niebezpiecznych rejonow. Potem star´ si odwiedzili członkow zboru; umocnili ich pod wzgldem du´ chowym i zachcili do korzystania z zebran w małych grupach. ´ Biuro Oddziału poradziło nam ewakuowac głosicieli z tere´ ´ ´ now, gdzie sytuacja była najgrozniejsza, a my przekazalismy to ´ ´ ´ zalecenie kilku rodzinom. Brat, ktory nie chciał opuscic domu, ´ ´ ´ został pozniej zabity przez uzbrojony tłum. Ale wszyscy, ktorzy ´ ˙ zastosowali si do wskazowek, przezyli. 1 Ostry konflikt w prowincji Moluki trwał ponad dwa lata i zmusił dziesitki ´ tysicy ludzi do opuszczenia domow. INDONEZJA 145 2002-2015 ´ ´ Dynamiczny rozwoj działalnosci głosiciele pionierzy 25 000 20 000 15 000 10 000 5000 0 2002 2005 2010 2015 ˙ ˙ Głoszenie w poblizu targowiska w Dzakarcie Dzieło nabiera rozmachu ´ ´ Gdy o wolnosci religijnej przyznanej Swiadkom Jeho´ ´ ´ ´ ´ wy dowiedzieli si przywodcy kosciołow chrzescijanstwa, ´ ´ ´ podniesli lament. Ponad 700 pastorow i działaczy kos´ cielnych z siedmiu wyznan protestanckich zorganizowa˙ ´ ło w Dzakarcie seminarium, ktorego celem było nakło´ nienie rzdu do przywrocenia zakazu. Ale rzd si nie ugił. Informacja o zniesieniu zakazu rozeszła si po kraju ´ i wielu ludzi napisało do Biura Oddziału z prosb o literatur lub studium biblijne. W roku 2003 na Pamiatk ´ przybyło ponad 42 000 osob — przeszło dwa razy wicej ˙ niz wynosiła wtedy liczba głosicieli w Indonezji. Ze zgro˙ ´ madzenia w Dzakarcie skorzystało blisko 10 000 osob, w tym wysoki rang urzdnik z Ministerstwa do spraw Religii. Człowiek ten był zachwycony, widzc młodszych ´ i starszych uczestnikow odszukujcych cytowane wersety ˙ w swoich egzemplarzach Biblii. Zapewnił braci, ze za´ ´ ´ mierza prostowac błdne pogldy na temat Swiadkow Jehowy. ˙ ´ ˙ ´ Uchylenie zakazu umozliwiło rowniez powrot misjona´ ´ rzy do Indonezji. Wsrod pierwszych powracajcych byli Josef i Herawati Neuhardtowie1 (z Wysp Salomona), Esa i Wilhelmina Tarhonenowie (z Tajwanu), Rainer i Felomena Teichmannowie (z Tajwanu) oraz Bill i Nena Per´ ´ rie (z Japonii). Pozniej przybyli nowi misjonarze po Szko´ le Gilead i zostali skierowani do Sumatry Połnocnej, ´ ´ Kalimantanu, Celebesu Połnocnego oraz innych rejonow. ˙ ´ 1 Zyciorys siostry Herawati Neuhardt opublikowano w Przebudzcie si! z lutego 2011 roku. INDONEZJA 147 ˙ W roku 2005 Biuro Oddziału wdrozyło dwa nowe teokratyczne szkolenia. Julianus Benig, jeden z wykładow´ cow Kursu Usługiwania (obecnie Kurs dla Ewangelizato´ ´ ´ ´ row Krolestwa), tak si wypowiedział: „Ogromn radosc sprawiało mi pomaganie studentom, by ulepszali umie´ ´ jtnosc nauczania i przemawiania oraz by stawali si jesz´ cze bardziej przydatni w organizacji”. Wielu absolwentow ´ tego kursu usługuje w charakterze pionierow specjalnych ´ ´ ´ ´ ´ ´ lub nadzorcow obwodow. Wikszosc braci, ktorzy ukon´ ´ ˙ czyli pierwsz klas Kursu dla Nadzorcow Podr ˙ ozujcych ´ ´ ´ (obecnie Kurs dla Nadzorcow Obwodow i Ich Zon), wczes´ niej była szkolona podczas zakazu. Nowy kurs pomogł ´ ´ ´ im wypełniac zadania, gdy nastała wolnosc. Ponco Pracoyo, absolwent tej pierwszej klasy, wyznał: „Dziki kur´ sowi nauczyłem si w wikszej mierze przejawiac empa´ ´ ti i z wiksz odpowiedzialnosci podchodzic do swoich ´ ´ „Ogromn radosc sprawiało mi pomaganie studentom, by ulepszali ´ ´ umiejtnosc nauczania i przemawiania” (Julianus Benig) 148 ROCZNIK 2016 ´ obowizkow nadzorcy obwodu. To szkolenie było pokrzepiajce i pobudzajce do działania”. Wyłania si pilna potrzeba ´ ´ Podczas 25 lat zakazu wikszosc indonezyjskich zbo´ ´ ´ row organizowała chrzescijanskie zebrania w niewielkich ´ domach prywatnych. Jedynie nieliczne zbory było stac ´ na wzniesienie Sali Krolestwa, a zdobycie pozwolenia na budow takiego obiektu graniczyło z cudem. W zwizku ˙ ´ z tym, ze wiele zborow wrcz pkało w szwach i pilnie potrzeba było miejsc wielbienia, Biuro Oddziału powoła´ ło Sekcj Budowy Sal Krolestwa (obecnie Lokalny Dział Projektowo-Budowlany). ´ ´ Jednym z pierwszych terenow, ktore miały skorzys´ tac z nowego programu budowlanego, była wyspa Nias ´ ´ ˙ w prowincji Sumatra Połnocna. „Gdy usłyszelismy, ze b´ ´ ´ ´ dziemy miec now Sal Krolestwa, bylismy przeszczsliwi” — opowiada Haogo’aro Gea, długoletni członek zboru w Gunungsitoli. „Do nadzorowania tego przedsiwzicia ´ Biuro Oddziału przysłało siedmiu ochotnikow budowla´ ¨ nych i w roku 2001 Sal ukonczono”. Faonasokhi Laoli, ´ ˙ ´ ktory nalezał do komitetu budowy, relacjonuje: „Wczes´ niej spotykalismy si w małych domach prywatnych, dla´ ´ ´ tego ludzie patrzyli na Swiadkow z gory. Ale gdy odda´ ˙ ´ ´ lismy do uzytku Sal Krolestwa, srednia obecnych na zebraniach podskoczyła z 20 do 40. A w cigu 12 miesicy wzrosła o ponad 500 procent. Nasze miejsce wielbie´ nia Boga jest najładniejszym obiektem w okolicy i Swiadkowie Jehowy ciesz si szacunkiem”. W roku 2006 w Bandungu w Jawie Zachodniej bracia ´ ´ zaczli szukac działki pod budow pierwszej Sali Krole´ ˙ stwa w tym miescie. Singap Panjaitan, starszy nalezcy ´ wtedy do komitetu budowy, mowi: „Po 12 miesicach ´ ´ ˙ znalezlismy odpowiedni działk, ale zeby władze wydały INDONEZJA 149 ´ pozwolenie na budow, potrzebowali smy zgody co naj´ ´ ´ mniej 60 ssiadow niebdcych Swiadkami. Zyskalismy ´ ´ poparcie 76 osob, w tym pewnej wpływowej kobiety, ktora pocztkowo była nam przeciwna. Gdy prace dobiegły ´ ´ ´ konca, zaprosilismy ssiadow oraz burmistrza Bandungu ´ na zwiedzanie obiektu. Burmistrz oswiadczył: ‚Wasze czyste i godne miejsce wielbienia Boga wyznacza standar´ ´ ´ ´ dy, ktore powinno si nasladowac we wszystkich koscio˙ łach’ ”. Ta pitrowa Sala została oddana do uzytku w roku 2010. Od roku 2001 w Indonezji wzniesiono ponad 100 Sal ´ Krolestwa, ale potrzebne s kolejne. ´ Sala Krolestwa w Bandungu 150 ROCZNIK 2016 Głoszenie o imieniu Jehowy powodem do dumy ´ Podczas długich lat zakazu Swiadkowie w Indonezji roz˙ ˙ ˙ waznie stosowali si do rady Jezusa: „Okazcie si ostroz˙ ni jak wze, a niewinni jak gołbie” (Mat. 10:16). Lecz gdy ´ ´ zakaz został zniesiony, wielu musiało si nauczyc swiad´ ´ ´ czyc „ze smiałosci” (Dzieje 4:31). ´ ´ Na przykład niektorzy bracia obawiali si głosic od domu do domu i koncentrowali si na odwiedzinach oraz ´ studiach biblijnych. Inni unikali rozmow z muzułmana´ mi. Niejeden przedstawiał si tylko jako chrzescijanin, ´ a nie jako Swiadek Jehowy, oraz posługiwał si przekła´ ´ ´ ´ ´ dem Biblii wydanym przez ktorys z Kosciołow chrze sci´ ´ janstwa, a nie indonezyjskim Przekładem Nowego Swiata1. Jeszcze inni niechtnie rozpowszechniali literatur biblijn. ´ ´ ´ ´ Czsc z tych nawykow pozostała z czasow zakazu. Inne ´ wyrosły na gruncie miejscowej kultury, w ktorej ceni si ´ ´ kompromis i unika konfrontacji, a subtelnosc przedkłada ´ ´ ´ nad otwartosc. Jak bracia mogli dokonac zmian na lepsze? ˙ Jehowa udzielił odpowiedzi w formie zyczliwych rad ´ dojrzałych chrzescijan (Efez. 4:11, 12). Jednym z nich był ´ Stephen Lett, członek Ciała Kierowniczego, ktory w roku ˙ 2010 odwiedził Indonezj. Gorco zachcił braci, zeby bez ˙ skrpowania posługiwali si w słuzbie Przekładem Nowe´ ´ ˙ go Swiata i w ten sposob wywyzszali imi Jehowy. Misja ´ ´ Beerens, usługujcy tam misjonarz, mowi: „Przemowienie brata Letta wywarło głboki wpływ na wielu´ głosicieli. ˙ ´ ˙ ´ Dostrzegli oni, ze powinni wyrozniac si jako Swiadkowie ´ ˙ Jehowy i z dum bronic Słowa Bozego”. ´ ´ 1 Pismo Swite w Przekładzie Nowego Swiata w jzyku indonezyjskim zo˙ stało wydane w roku 1999. Był to efekt siedmiu lat cizkiej pracy tłuma´ ´ czy w warunkach zakazu. Kilka lat pozniej w jzyku tym opublikowano dwutomowy leksykon biblijny Wnikliwe poznawanie Pism oraz program ´ ˙ Watchtower Library. Coz za ogrom pracy translatorskiej! INDONEZJA 151 ˙ z muzułmanie w Indonezji czsto kojarz ´ Poniewa ´ ´ ´ Swiadkow Jehowy z nominalnym chrzescijanstwem, in´ ˙ donezyjskie wydanie Słuzby Krolestwa podało nastpuj˙ ´ c wskazowk: „Gdy w rozmowie juz na samym pocztku ´ przedstawiamy si jako Swiadkowie Jehowy, zazwyczaj ´ przynosi to najlepsze efekty. (...) Jestesmy dumni z tego, ˙ ze reprezentujemy Jehow, i na przydzielonym terenie ´ pragniemy głosic o Jego imieniu i zamierzeniu!”. Shinsu´ ke Kawamoto, ktory usługuje w tamtejszym Biurze Od˙ ´ działu, dzieli si spostrzezeniem: „Takie bezposrednie, ´ a zarazem taktowne podejscie daje dobre rezultaty. Wie´ ´ ´ ´ lu muzułmanow chce si czegos dowiedziec o Swiadkach ´ ˙ Jehowy — na przykład co nas wyroznia. Ich zaciekawienie ˙ ´ umozliwia nam danie gruntownego swiadectwa”. ˙ Głosicieli zachcono tez, by udostpniali wicej egzem˙ ´ plarzy Straznicy i Przebudzcie si! „Aby inni mogli nas po´ ´ ´ znac, musz czytac nasze czasopisma” — wyjasnia Lothar Mihank, koordynator Komitetu Oddziału. „Czasopisma ˙ spulchniaj gleb i sprawiaj, ze ludzie chtniej przyjmuj prawd. Gdy rozpowszechniamy je wszdzie, gdzie to ˙ ´ ´ mozliwe, dajemy im sposobnosc poznania Jehowy”. ´ Pozytywne rezultaty swiadczenia publicznego W roku 2013 indonezyjskie Biuro Oddziału wprowadziło dwie nowe metody głoszenia zaaprobowane przez Ciało ´ Kierownicze: specjalne swiadczenie publiczne na terenach ´ wielkomiejskich oraz swiadczenie publiczne organizowane przez zbory. Dziki tym niezwykłym przedsiwziciom ´ jeszcze wicej Indonezyjczykow styka si z dobr nowin. ´ Pierwszy stolik w ramach swiadczenia publicznego na terenach wielkomiejskich ustawiono w ogromnym cen˙ trum handlowym ze sprztem elektronicznym w Dzakar´ cie Zachodniej. Nastpnie z wykorzystaniem stolikow ´ ´ ´ ´ i wozkow zaczły głosic poszczegolne zbory na swoich 152 ROCZNIK 2016 INDONEZJA 153 ˙ terenach. Po roku w indonezyjskich miastach uzywano ´ ponad 400 takich przenosnych stanowisk. Jakie przyniosło to rezultaty? ˙ Yusak Uniplaita, starszy z Dzakarty, relacjonuje: „Zanim ´ ´ ´ zaczlismy swiadczenie publiczne, nasz zbor zamawiał na ´ ´ ´ ´ miesic 1200 czasopism. Poł roku pozniej zamawialismy ˙ ich miesicznie 6000. Teraz potrzebujemy juz 8000. Roz˙ ˙ powszechniamy tez wiele ksizek i broszur”. W Medanie ´ ´ ´ w Sumatrze Połnocnej grupka pionierow zaczła ustawiac ´ wozki z literatur w trzech miejscach. W trakcie pierwsze˙ ´ go miesica udostpniono 115 ksizek i jakies 1800 cza´ ´ ´ sopism. Dwa miesice pozniej mniej wicej 60 pionierow w siedmiu miejscach rozpowszechniło ponad 1200 ksi˙ ´ zek i 12 400 czasopism. Misjonarz Jesse Clark mowi: „Te nowe metody głoszenia zachwycaj braci i ujawniaj du´ chowy potencjał Indonezji. Swiadczenie publiczne na dobre si tu zadomowiło!”. Przekazywanie prawdy w jzyku serca ˙ ´ Indonezja lezy w samym centrum regionu, ktory pod ´ ˙ wzgldem jzykowym zalicza si do najbardziej zroznico´ ˙ ´ ´ wanych na swiecie1. Chociaz wikszosc ludzi zna indone˙ ˙ zyjski, stanowicy tu lingua franca, niejeden uzywa tez jzyka plemiennego — jzyka swego serca. ´ W roku 2012 Biuro Oddziału postanowiło ocenic po´ trzeby na tym wielojzycznym terenie. „Zaczlismy od tłu´ ˙ ´ ´ maczenia roznych materiałow na 12 lokalnych jzykow, ´ ´ ´ ktorymi posługuje si jakies 120 milionow ludzi” — opowiada Tom Van Leemputten. „Gdy osoby tłumaczce na jawajski zobaczyły pierwszy testowy traktat w tym jzy´ ´ ku, nie mogły powstrzymac łez radosci. Nareszcie miały pokarm duchowy we własnym jzyku!” ˙ ´ 1 W Indonezji uzywa si 707 jzykow, a w ssiadujcej z ni od wschodu Papui-Nowej Gwinei — 838. 154 ROCZNIK 2016 ´ ´ Jednak w wikszosci zborow zebrania odbywały si po ´ ´ ˙ indonezyjsku, nawet tam, gdzie ludnosc przewaznie posługiwała si rdzenn mow. Lothar Mihank wspomina: ˙ ´ „W roku 2013 z moj zon Carmen uczestniczylismy ˙ w dwudniowym zgromadzeniu na wyspie Nias, nalezcej ´ ´ do prowincji Sumatra Połnocna. Przemowienia przedsta˙ ´ ´ wiano po indonezyjsku, chociaz wiksza czsc z 400 ´ obecnych mowiła jzykiem nias. Dlatego po konsultacji ´ ˙ ˙ z mowcami ogłoszono, ze nastpnego dnia bdzie mozna ´ wysłuchac programu w jzyku nias. Nazajutrz audytorium ´ wypełniło przeszło 600 osob”. Carmen dodaje: „Było wi˙ ˙ doczne, ze obecni odbierali program z wiksz uwag niz ´ ´ ´ dzien wczesniej, gdy przemowienia wygłaszano po indonezyjsku. Z zachwytem słuchali ordzia biblijnego i w pełni je rozumieli”. ´ ´ Zespoł tłumaczcy na jzyk batak (toba), Sumatra Połnocna INDONEZJA 155 SZEROKO ZAKROJONE PRACE TŁUMACZENIOWE ´ ´ Wiksza czsc ´ społeczenstwa posługuje si jzykiem INDONEZYJSKIM W Indonezji ˙ uzywa si ´ 707 jzykow ´ DZIAŁ TŁUMACZEN: ´ 37 ZESPOŁOW: 117 tłumaczy Dokonuje si ´ przekładow na 24 JZYKI JZYK MIGOWY: Od roku 2010 dwa zespoły przetłumaczyły siedem BROSZUR ´ i osiem TRAKTATOW Prace odbywaj si w 19 MIEJSCACH Zorganizowano 24 KLASY KURSU JZYKA MIGOWEGO, ´ z ktorego skorzystało ´ ponad 750 OSOB Nawet niesłyszcy Indonezyjczycy mog teraz „usły´ szec” prawd w swoim jzyku. Od roku 2010 dziki pracy zespołu tłumaczcego na indonezyjski jzyk migowy ´ opublikowano siedem broszur i osiem traktatow. Ponadto Biuro Oddziału zorganizowało 24 klasy jzyka migowe´ ´ ´ go i przeszkoliło ponad 750 osob, ktore mog działac ´ ´ wsrod niesłyszcych. Obecnie 23 zbory i grupy jzyka migowego nios duchow pomoc i pokrzepienie blisko trzy´ milionowej społecznosci niesłyszcych w Indonezji. ´ ´ Dział Tłumaczen obejmuje 37 zespołow tłumaczcych. W sumie 117 tłumaczy usługuje w 19 miejscach rozrzu´ conych po całej Indonezji, a 50 osob wspiera ich w tej pracy. Głoszenie osobie niesłyszcej INDONEZJA 157 Biura na 31 pitrze 158 Podniebne Biuro Oddziału ˙ W roku 2008 w Indonezji osignito now najwyzsz liczb głosicieli — 21 699. Obiekty Biura Oddziału stały ˙ si za ciasne, a poniewaz wzniesiono je w trakcie zaka´ ´ zu, znajdowały si na uboczu. Bez dwoch zdan potrzeb˙ ˙ ne było nowe Biuro Oddziału blizej Dzakarty. Mieszkania ˙ nalezce do Betel zajmuj 12 piter ´ ´ ´ ´ ´ Jakies dwa lata pozniej bracia nabyli nieruchomosc, ´ ´ ˙ ´ ktora zupełnie rozni si od poprzednich obiektow — całe 31 pitro supernowoczesnego 42-kondygnacyjnego biu˙ rowca nieopodal centrum Dzakarty. Nastpnie zakupili ˙ ˙ ´ 12 piter w pobliskim wiezowcu, zeby zapewnic mieszkania co najmniej 80 członkom rodziny Betel, oraz ´ ˙ ´ 5-kondygnacyjny budynek na potrzeby roznych działow. ´ ˙ ´ ´ Grupa sług budowlanych z roznych krajow wspołpra´ cowała z miejscowymi wykonawcami, by przystosowac pomieszczenia biurowe i mieszkalne do istniejcych po´ trzeb. Darren Berg, ktory nadzorował prace adaptacyjne, ´ opowiada: „Raz po raz Jehowa pomagał nam rozwizywac pozornie nierozwizywalne problemy. Na przykład chcie´ ´ lismy zainstalowac najno´ woczesniejsz oczyszczal´ ´ „Nie musimy ni sciekow, ale władze ˙ ´ si juz ukrywac. niezaznajomione z t tech˙ nologi nie wyraziły zgoTeraz ludzie zauwa zaj ´ ´ dy. Wtedy miejscowy brat Swiadkow Jehowy ˙ ˙ i widz, ze zamierzamy bdcy inzynierem ˙ przed´ stawił projekt wyzszemu tu pozostac” rang urzdnikowi. Ten od razu go zaaprobował i po˙ wiedział, ze ma całkowite zaufanie do opinii naszego brata”. ˙ Nowe Biuro Oddziału zostało oddane do uzytku 14 lu´ ´ tego 2015 roku. Okolicznosciowe przemowienie wygłosił Anthony Morris z Ciała Kierowniczego. „Obecnie ˙ nasze biuro znajduje si w prestizowej dzielnicy, w s˙ siedztwie siedzib najwazniejszych przedsibiorstw w In´ donezji” — mowi Vincent Witanto Ipikkusuma, członek ˙ ´ Komitetu Oddziału. „Nie musimy si juz ukrywac. Teraz 160 ROCZNIK 2016 Komitet Oddziału (od lewej): Budi Sentosa Lim, Vincent Witanto Ipikkusuma, Lothar Mihank, Hideyuki Motoi ˙ Dział Słuzby na 31 pitrze „W krajach takich jak nasz osoby usługujce na terenach z potrzebami odgrywaj istotn rol” (Lothar Mihank) ´ ˙ ´ ˙ ludzie zauwazaj Swiadkow Jehowy i widz, ze zamie´ rzamy tu pozostac”. „Głoszenie tutaj to uczta dla ducha!” W ostatnich latach do Indonezji przenosi si coraz ´ ´ ´ ˙ ´ wicej Swiadkow Jehowy z roznych stron swiata. „W krajach takich jak nasz osoby usługujce na terenach z po´ trzebami odgrywaj istotn rol” — wyjasnia Lothar Mi´ ´ ´ ´ hank. „Wnosz do zborow doswiadczenie, dojrzałosc i entuzjazm oraz pogłbiaj w innych docenianie naszej ´ ´ ´ ogolnoswiatowej społecznosci braterskiej”. Co skłoniło te osoby do przeprowadzki? Jak im si powiodło? Oto kilka wypowiedzi: Jason i Casey Gibbsowie z USA opowiadaj: „Na pod´ ´ ´ stawie Rocznika analizowalismy, ilu mieszkancow przy´ pada na głosiciela w poszczegolnych krajach, i odkryli´ ˙ ´ ˙ ˙ smy, ze w Indonezji wskaznik ten nalezy do najwyzszych ´ ´ ´ ´ ´ na swiecie. Jakis czas pozniej przyjaciele, ktorzy usługu˙ j na terenie z potrzebami, powiedzieli nam, ze w kraju ˙ ´ ´ tym s ogromne mozliwosci działania. Zadzwonilismy wic do indonezyjskiego Biura Oddziału i skierowano 162 ROCZNIK 2016 ˙ nas na wysp Bali. Słuzba na terenie anglojzycznym ´ ´ własnie zaczła si w Indonezji rozwijac, dlatego od ra´ ´ ´ ´ zu moglismy miec w niej swoj udział. Planowalismy ´ ˙ ´ ´ roczny pobyt, a jestesmy tu juz trzy lata. Wikszo sc lu´ ´ dzi, ktorym głosimy, nigdy nie słyszała o Swiadkach Je˙ howy. Ta słuzba daje ogromn satysfakcj!”. ˙ ´ Stuart i Mandy Williamsowie, małzonkowie w sred´ ´ nim wieku pochodzcy z Australii, mowi: „Chcielismy ´ głosic ludziom spragnionym prawdy, dlatego postano´ ´ wilismy przeprowadzic si do Indonezji. W Malangu w prowincji Jawa Wschodnia spotykamy setki studen´ ´ ´ tow mowicych po angielsku, ktorzy chtnie słuchaj ˙ dobrej nowiny i wprost uwielbiaj serwis jw.org. Słuzba tutaj jest rewelacyjna!”. ´ Takahiro i Mari Akiyamowie, ktorzy usługuj jako ˙ pionierzy w Jogyakarcie na Jawie, dziel si wrazenia˙ mi: „Czujemy si tu znacznie bezpieczniej niz w ojczys˙ tej Japonii. Ludzie s zyczliwi i uprzejmi. Wielu z nich interesuje si innymi religiami — zwłaszcza osoby mło´ ´ de. Gdy pewnego dnia bralismy udział w swiadczeniu publicznym przy stoliku z literatur, w cigu zaledwie ´ piciu godzin rozpowszechnilismy 2600 czasopism”. ´ ´ Dan i Janine Moore’owie, bdcy przed szescdziesit´ ´ ˙ k, wyjasniaj: „Kiedy jestesmy w słuzbie, zbieraj si ´ ´ wokoł nas ludzie. Usmiechamy si do nich, a oni do nas. Najpierw s zaintrygowani, potem zainteresowani, ´ ´ a w koncu zachwyceni. Gdy pokazujemy im cos w Bib´ ´ lii, niektorzy pytaj: ‚Czy mog to sobie zapisac?’. S pod ˙ ´ wrazeniem duchowej mdrosci zawartej w tej Ksidze. ´ ˙ ˙ ´ Jestesmy tu od roku i załujemy, ze nie przyjechalismy ´ ´ wczesniej. Szukalismy dziewiczego terenu do głosze´ ´ nia — i znalezlismy!”. INDONEZJA 163 ´ Przeniesli si na teren z potrzebami 1. Janine i Dan Moore’owie 2. Mandy i Stuart Williamsowie 3. Casey i Jason Gibbsowie 4. Mari (z przodu po prawej) i Takahiro (z tyłu po prawej) Akiyamowie 4 164 ROCZNIK 2016 1 2 3 INDONEZJA 165 Misja i Kristina Beerensowie przybyli w roku 2009 jako misjonarze i obecnie usługuj w obwodzie. Relacjonuj: „Wyspa Madura w prowincji Jawa Wschodnia to ´ jeden z najbardziej konserwatywnych terenow muzuł´ manskich w Indonezji, ale nawet tu reakcja na głosze˙ ˙ nie jest niesamowita. Ludzie przejezdzajcy samocho´ dami zatrzymuj si i prosz o publikacje. Mowi: ´ ´ ‚Jestesmy muzułmanami, ale lubimy czytac te czasopis˙ ´ ma. Czy mozemy wzic par sztuk dla znajomych?’. Głoszenie tutaj to uczta dla ducha!”. ˙ Pola białe ku zzciu ˙ Gdy w roku 1931 do Dzakarty przybył Frank Rice, ´ ´ ´ ´ w Indonezji było jakies 60 000 000 mieszkancow. Dzis jest ich blisko 260 000 000, co stawia ten kraj na czwar´ tym miejscu pod wzgldem ludnosci. ´ liczby ´ ´ ´ Wsrod indonezyjskich Swiadkow Jehowy przez te la´ ˙ ta rowniez nastpił niezwykły wzrost. W roku 1946, po ´ zawierusze II wojny swiatowej, działało tam 10 wiernych ´ ´ braci i siostr. Obecnie w działalnosci ewangelizacyjnej w tym kraju bierze udział przeszło 26 000 głosicieli i jest ´ ´ ´ to wyrazny dowod błogosławienstwa Jehowy. A na Pamitk w roku 2015 przybyły 55 864 osoby, co wskazu˙ ´ ´ je na mozliwosc dalszego rozwoju. ´ ˙ Jezus oswiadczył: „Tak, zniwo jest wielkie, ale pracow´ ´ ˙ nikow mało. Proscie zatem Pana zniwa, aby wysłał pra´ ˙ cownikow na swe zniwo” (Mat. 9:37, 38). Słudzy Jehowy w Indonezji zgadzaj si z tymi słowami. S zdecydowa´ ´ ni dalej ze wszystkich sił uswicac wspaniałe imi Jeho´ ´ ´ ´ wy wsrod mieszkancow tamtejszych wysp (Izaj. 24:15). 167 ¯ Angerago Hia URODZONY 1957 rok 1997 rok ´ Wrocił do rodzinnej wioski na wyspie Nias ´ i pomogł w budowie Sali ´ Krolestwa. CHRZEST ˙ Z ZYCIORYSU Jehowa dał nam wicej, ˙ ´ ´ niz moglismy oczekiwac! ´ W ROKU 2013 nasz mały zbor w Tugala Oyo zelektryzo´ ´ ˙ ´ ´ wała wiadomosc, ze bdziemy miec now Sal Krolestwa! Miejscowe władze przychylnie odniosły si do tego pro´ jektu, a 60 ssiadow wyraziło zgod i podpisało si pod ´ naszym wnioskiem. Jeden z nich powiedział: „Jesli chce´ ˙ ´ cie 200 podpisow, to mozecie je miec”. ´ ´ Aby nadzorowac budow nowej Sali Krolestwa, przyby´ ´ ´ ło dwoch ochotnikow majcych w tym doswiadczenie. Zo´ stała ona ukonczona w listopadzie 2014 roku. Nigdy nie ´ ˙ ´ marzylismy, ze kiedykolwiek bdziemy miec tak pikne miejsce wielbienia Boga. Doprawdy, Jehowa dał nam wi˙ ´ ´ cej, niz moglismy oczekiwac! 168 ROCZNIK 2016 INDONEZJA 169 ´ Nareszcie jestesmy razem! Opowiadaj Linda i Sally Ong ˙ Linda: Gdy miałam 12 lat, mama wyznała, ze mam młod´ sz siostr, ktora została oddana do adopcji. Zastanawiałam si, czy urodziła si głucha tak jak ja. Dorastałam, nie majc ˙ ´ o niej zadnych wiadomosci. ˙ Sally: Nie wiedziałam, ze byłam adoptowana. Przybrana ˙ matka okrutnie mnie biła i traktowała jak słuzc, dlatego do´ ´ ˙ rastałam w smutku i samotnosci. Było mi szczegolnie ci ´ zko, bo od urodzenia nie słysz. Pewnego razu spotkałam Swiad´ ´ kow Jehowy i zaczłam studiowac Bibli. Kiedy dowiedziała ´ si o tym moja przybrana matka, bezlitosnie zbiła mnie pa˙ sem i zmieniła zamki w drzwiach, zebym nie mogła wycho´ dzic z domu. ´ W wieku 20 lat uciekłam od niej i przygarnli mnie Swiadkowie. Na pocztku roku 2012 zostałam ochrzczona. 170 ROCZNIK 2016 ´ Linda: Miałam 20 lat, gdy zgodziłam si studiowac Bibli ´ ´ ´ ´ ze Swiadkami Jehowy. Pozniej zaczłam uczszczac na zgro˙ madzenia okrgowe w Dzakarcie, gdzie program był tłumaczony na jzyk migowy. Poznałam tam wielu ´ innych niesłysz´ ˙ ´ cych, rowniez Sally — dziewczyn bdc Swiadkiem, ktora ´ ´ mieszkała w Sumatrze Połnocnej. Czułam, jakbysmy si znały od dawna, ale nie miałam pojcia, skd brało si to wra˙ zenie. ´ ´ Sally: Zostałysmy z Lind dobrymi przyjaciołkami. Prze´ ˙ ´ mknła mi mysl, ze jestesmy do siebie podobne, ale nie przywizywałam do tego wagi. ´ Linda: W sierpniu 2012 roku, dzien przed chrztem, poczu˙ ´ łam przemozn chc odnalezienia młodszej siostry. Błagałam ´ ´ ´ Jehow: „Prosz, pozwol mi j odnalezc, bo chc jej o Tobie ´ ´ opowiedziec”. Krotko potem mama otrzymała niespodziewa´ nego SMS-a od osoby, ktora znała losy mojej siostry. To za´ ´ inicjowało seri zdarzen, ktore doprowadziły mnie do Sally. ´ ˙ Sally: Kiedy Linda wyjasniła mi, ze jestem jej dawno utra˙ con siostr, od razu poleciałam do Dzakarty, by si z ni ´ spotkac. Mijajc bramki na lotnisku, ujrzałam Lind z rodzi˙ cami i jeszcze jedn starsz siostr, jak czekaj, zeby mnie ´ ˙ ˙ ´ powitac. Az drzałam z emocji. Usciskom i pocałunkom nie by´ ˙ ło konca. Mama trzymała mnie w ramionach najdłuzej. Wszys´ ˙ cy płakalismy. Gdy tata i mama ze łzami przeprosili za to, ze ˙ ´ oddali mnie do adopcji, jeszcze dłuzej płakalismy i si obej´ mowalismy. ˙ ´ Linda: Poniewaz byłysmy inaczej wychowywane, musiały´ ´ ´ ´ smy si nauczyc akceptowac swoje odmienne osobowosci ´ ˙ i zwyczaje. Mimo roznic bardzo si kochamy. ˙ Sally: Teraz mieszkam z Lind i nalezymy do tego samego ˙ zboru jzyka migowego w Dzakarcie. ´ Linda: Byłysmy rozdzielone przez ponad 20 lat. Dzikuje˙ ´ my Jehowie, ze nareszcie jestesmy razem! INDONEZJA 171 Sto lat temu 1916 Bratu Russellowi towarzyszyli pracowici pielgrzymi ´ ´ GDY nastał rok 1916, Wielka Wojna, nazwana pozniej I woj´ ˙ n swiatow, szalała juz od ponad roku. Po obu stronach frontu straty w ludziach były olbrzymie. ˙ ˙ W Straznicy z 1 stycznia tamtego roku zauwazono: „Jed´ ˙ nym ze skutkow owej wielkiej europejskiej wojny jest to, ze ´ mnostwo ludzi zwraca si ku religii i zastanawia nad przy´ ´ szłosci”. W tym samym artykule wspomniano: „Bdzmy ´ ´ ˙ ´ swiadomi otrzymanych przywilejow oraz mozliwosci i niech ´ ´ ´ nie bdzie w nas bojazni, ale gorliwosc dla Boga i Jego Ordzia”. ´ Mysl przewodnia na rok 1916 nawoływała braci, by zgodnie ze słowami z Rzymian 4:20 pozostawali mocni w wie´ rze’. Wielu Badaczy Pisma Switego wziło te słowa do ser´ ca i przyniosło im to obfite błogosławienstwa. ´ ´ lali wspołwyznawcom zacht oraz wskazowek. W roku 1916 ´ co najmniej 69 pielgrzymow, wykonujc swoje zadania, ´ przemierzyło w sumie prawie milion kilometrow. ´ Jeden z takich braci, Walter Thorn, w przemowieniu na ´ ´ kongresie w miescie Norfolk w stanie Wirginia porownał ´ ´ ´ chrzescijanski boj do Wielkiej Wojny. Powiedział: „Szacuje ˙ ´ si, ze w obecnym czasie pod broni jest 20—30 milionow ˙ ´ ´ ˙ mzczyzn. (...) Choc swiat o tym nie wie, istnieje tez inna ar˙ ´ mia. S to zołnierze Pana, ktorzy podobnie jak oddział Ge˙ deona walcz, ale nie cielesnym orzem. Walcz o prawd ´ ´ ´ i prawosc; tocz szlachetny boj o wiar”. ˙ ˙ ´ Słuzba mimo cizkich warunkow wojennych ´ ˙ ˙ Podrozujcy przedstawiciele Towarzystwa Straznica nazywani pielgrzymami wdrowali od miasta do miasta i udzie- ´ We Francji podczas bitwy nad Somm, ktora rozegrała si w drugiej połowie 1916 roku, rannych lub zabitych zosta˙ ´ ło ponad milion zołnierzy. W innych czsciach kraju mi´ ˙ mo trudnych warunkow wojennych cizko pracujcy bracia ˙ wspierali klasy, czyli zbory. Straznica z 15 stycznia tamtego 172 STO LAT TEMU — 1916 ´ Zachcajce wizyty pielgrzymow ROCZNIK 2016 173 ´ ` roku zawierała list Josepha Lefevre’a, Badacza Pisma Swi´ ´ tego, ktory po inwazji oddziałow niemieckich na Francj ´ w roku 1914 musiał uciekac z rodzinnego Denain. Udał si ˙ on na południe, do Paryza, i przyłczył do jedynej w tym ´ ´ ´ miescie klasy Badaczy. Choc był słabego zdrowia, wkrotce prowadził wszystkie zebrania. ` ´ Po pewnym czasie do Josepha Lefevre’a dołczył Theo´ ´ ˙ ´ ´ phile Lequime, ktory rowniez opuscił Denain. Wczesniej ´ brat Lequime zamieszkał w Auchel i tam zaczł tłumaczyc ˙ ´ artykuły ze Straznicy oraz wysyłac je do braci w nieokupowanych regionach Francji. Jednak władze wojskowe nabra´ ´ ´ ły podejrzen co do jego działalnosci i musiał wyjechac z Au` chel. Brat Lefevre potraktował przyjazd brata Lequime’a do ˙ ´ Paryza jako odpowiedz na swoje modlitwy. ´ ´ Wspołpraca tych chrzescijan okazała si bardzo owocna. ` ´ Brat Lefevre relacjonował: „Mamy klas, ktora składa si ´ ´ ´ ´ z około 45 osob (...). Czsc z nich doswiadczyła, jak wspa´ niałym zaszczytem jest poswicenie [si Bogu], i robi szybkie postpy duchowe. Prawie wszyscy uczszczaj na coty´ godniowe zebrania swiadectwa”. ´ ´ Zachowali neutralnosc ´ Podczas wojny niejeden brat musiał podjc decyzj ´ w kwestii neutralnosci. W Wielkiej Brytanii uchwalono usta˙ ´ w o słuzbie wojskowej, na mocy ktorej powołano do armii ˙ wszystkich mzczyzn´ w wieku od 18 do 40 lat. Jednak wielu Badaczy Pisma Switego nieugicie zachowywało neu´ ´ tralnosc. ˙ Na przykład w Straznicy z 15 kwietnia 1916 roku wydrukowano list brata Wardena ze Szkocji. Napisał on: „Jeden ´ ´ ´ z moich synow ukonczył 19 lat. Jak dotd daje dobre swiadectwo na rzecz Pana, odmawiajc wstpienia do armii. ´ ´ ˙ I chocby miało go za to czekac rozstrzelanie, ufam, iz otrzy´ ´ ma Łask Niebiansk, dziki ktorej bdzie nadal stanow´ czo obstawał przy zasadach prawdy i prawosci”. 174 ROCZNIK 2016 James Frederick Scott, młody kolporter z Edynburga w Szkocji, za odmow wstpienia do wojska stanł przed s´ ˙ dem. Po rozpatrzeniu wszystkich dowodow sd stwierdził, ze ´ brat Scott „zostaje objty wyjtkiem okreslonym w ustawie”, i go uniewinnił. ´ Jednak wielu innych nie potraktowano w ten sposob. ˙ ´ Sprawozdanie zamieszczone w Straznicy z 15 pazdziernika ˙ ´ ´ ´ 1916 roku informowało, ze do wrzesnia sposrod 264 braci starajcych si o takie zwolnienie 23 włczono w skład per´ ´ ´ sonelu cywilnego armii. Pozostali, z ktorych czsc „otrzyma´ ´ ła rozmaite kary”, mieli wykonywac „prace na rzecz pan´ stwa, na przykład przy budowie drog, w kamieniołomach ˙ itp.”. Tylko piciu braci zwolniono ze słuzby wojskowej. Umiera Charles Taze Russell ´ ´ 16 pazdziernika 1916 roku Charles Taze Russell, ktory ´ w tamtym czasie przewodził Badaczom Pisma Switego, wy´ ˙ ´ ´ brał si w podroz do zachodniej czsci Stanow Zjednoczo´ ´ nych, by tam wygłaszac przemowienia. Nigdy z niej nie po´ ´ wrocił. Wczesnym popołudniem we wtorek 31 pazdziernika ´ 64-letni brat Russell zmarł w pocigu w miejscowosci Pampa w Teksasie. ´ Wielu braci nie potrafiło sobie wyobrazic, by ktokolwiek ´ ´ mogł zajc miejsce brata Russella. W ostatniej woli opubli˙ kowanej w Straznicy z 1 grudnia 1916 roku wyraził on swo´ ´ je pragnienia zwizane z działalnosci, ktorej tak długo przewodził. Jedno pytanie pozostawało bez odpowiedzi: Kto go zastpi? ´ ´ Decyzja miała zapasc na dorocznym zgromadzeniu statu´ towym Pensylwanskiego Towarzystwa Biblijnego i Traktato˙ ´ wego — Straznica na pocztku roku 1917. Osoby, ktore na ´ nie przybyły, zagłosowały jednomyslnie. Ale nastpne mie˙ ´ ´ ´ ´ sice pokazały, ze ta jednomyslnosc była krotkotrwała, ´ a braci czekały ogniowe proby. STO LAT TEMU — 1916 175 2015 ˙ Najwazniejsze dane ´ Liczba Oddziałow: ´ Liczba krajow: ´ Liczba zborow: Liczba obecnych na Pamitce: ˙ Liczba spozywajcych emblematy: ˙ Najwyzsza liczba głosicieli: Przecitna liczba głosicieli: Procent wzrostu w stosunku do roku 2014: Liczba ochrzczonych: ´ Przecitna liczba pionierow pomocniczych: ´ Przecitna liczba pionierow pełnoczasowych: ˙ Liczba godzin spdzonych w słuzbie: ´ Przecitna liczba studiow biblijnych: 89 240 118 016 19 862 783 15 177 8 220 105 7 987 279 1,5 260 273 443 504 1 135 210 1 933 473 727 9 708 968 ´ ˙ ´ ´ W roku słuzbowym 2015 Swiadkowie Jehowy wydali ponad 236 milionow dolarow ´ ´ ´ ˙ na zaspokojenie potrzeb pionierow specjalnych, misjonarzy i nadzorcow podrozuj´ cych, usługujcych na przydzielonych im terenach. ˛ Na całym swiecie w Biurach ´ ˙ ˙ Oddziałow pracuje 26 011 ordynowanych sług Bozych. Wszyscy ´ oni ´ nalez do ´ ´ ´ Ogolnoswiatowej Wspolnoty Specjalnych Sług Pełnoczasowych Swiadkow Jehowy. 176 ROCZNIK 2016 Obchody Pamitki Pitek 3 kwietnia 2015 roku ´ W SOBOT 7 marca 2015 roku zbory na całym swiecie rozpoczły czterotygodniow kampani — celem było za˙ proszenie mozliwie najwikszej liczby ludzi na uroczys´ ´ ´ ´ tosc upamitniajc smierc Jezusa Chrystusa oraz na ´ ˙ ´ ´ ˙ wykład wyjasniajcy, jaki mozna odniesc z niej pozytek. ´ ´ Zaproszono miliony osob — bezposrednio, przez ´ telefon lub przez e-mail. Jaki przyniosło to rezultat? Swiadkowie ˙ Jehowy bardzo si ucieszyli, ze w pitek 3 kwietnia w ob´ chodach tego swita uczestniczyły 19 862 783 osoby. ´ ´ Teraz dokłada si wszelkich staran, by tym, ktorzy byli ´ ´ obecni, pomoc przyłczyc si do ludu Jehowy w wielbie´ niu prawdziwego Boga, dziki czemu mogliby zaznac Jego ´ ´ czułej miłosci oraz obfitych błogosławienstw (Mich. 4:2). ´ Zaproszono miliony osob Rezultat: ´ bezposrednio 19 862 783 przez telefon ˙ NAJWAZNIEJSZE DANE przez e-mail obecnych 177 ´ ´ ´ Sprawozdanie z działalnosci˙ Swiadkow Jehowy ´ na całym swiecie w roku słuzbowym 2015 Kraj lub terytorium Albania (D-11) Andora (F-4) Angola (N-6) Anguilla (O-32) Antigua (P-32) Argentyna (N-36) Armenia (G-9) Aruba (Q-29) Australia (O-19) Austria (F-5) ˙ Azerbejdzan (G-9) Azory (G-1) Bahamy (G-35) Bangladesz (J-14) Barbados (Q-33) Belgia (E-4) Belize (H-33) Benin (L-4) Bermudy (F-36) Bhutan (H-14) ´ Białorus (E-7) Birma (J-15) Boliwia (M-36) Bonaire (Q-30) ´ Bosnia i Hercegowina (C-10) Botswana (O-6) Brazylia (L-37) Brytyjskie W-py Dziewicze (O-31) Bułgaria (F-7) Burkina Faso (K-3) Burundi (M-7) Chile (M-35) Chorwacja (B-9) Chuuk (Truk) (L-21) Curaçao (Q-30) Cypr (H-7) Czad (K-6) ´ Czarnogora (D-10) Czechy (E-5) Dania (D-4) ´ ´ ˙ Litery i liczby przy nazwach krajow okreslaj ich połozenie na mapach umieszczonych za tabel. Liczba ´ ludnosci ˙ Najwyzsza liczba głos. w r. 2015 Liczba mieszk. na głos. Przec. głos. w r. 2015 Procent wzrostu Przec. głos. w r. 2014 Liczba ochrzcz. w r. 2015 Przec. pion. pomocn. Przec. pion. pełnocz. Liczba ´ zborow 3 204 000 79 330 24 383 301 13 600 80 200 42 657 055 3 026 900 109 028 23 884 166 8 584 926 9 593 000 246 353 388 000 160 995 642 277 800 11 209 044 347 900 10 880 000 62 000 775 480 9 496 000 54 647 652 10 725 000 18 905 3 791 622 2 262 000 204 873 755 30 100 7 284 500 18 106 000 9 231 000 18 006 407 4 290 612 48 651 156 971 885 600 14 037 000 631 490 10 541 466 5 678 348 5 415 181 115 948 71 472 148 565 11 117 975 67 606 21 338 1 351 739 1 686 255 2 557 25 497 2 567 12 430 526 3 5 918 4 149 25 174 122 1 189 2 153 805 044 263 2 368 1 743 13 132 76 296 5 427 42 2 033 2 575 710 278 16 269 14 652 592 438 210 192 170 287 272 112 353 402 7 101 333 230 631 355 109 440 136 875 118 258 493 1 605 13 171 426 155 3 189 1 051 254 114 3 076 10 388 703 236 791 1 158 77 344 19 770 2 272 648 388 5 381 170 111 123 62 462 147 379 11 019 953 66 753 21 216 1 303 730 1 630 243 2 506 24 661 2 515 11 716 448 3 5 828 4 099 24 836 118 1 170 2 099 787 470 256 2 290 1 656 12 577 75 168 5 372 37 1 987 2 536 687 270 15 471 14 564 4 1 8 -3 -3 1 5 190 169 102 753 64 478 145 277 10 978 931 66 484 20 990 1 220 748 1 630 211 2 524 24 531 2 425 11 352 463 228 4 7 462 2 3 4 888 260 35 1 605 403 105 16 50 13 61 489 120 486 18 1 223 18 13 748 3 43 19 913 2 221 65 5 639 1 464 327 90 207 96 201 1 601 475 1 591 82 86 3 1 565 2 7 2 014 142 14 797 300 13 15 27 6 30 370 62 186 5 5 579 3 941 23 976 116 1 180 2 122 767 449 260 2 149 1 598 11 852 74 498 5 412 48 1 931 2 467 646 265 15 407 14 462 173 115 1 265 3 13 93 28 349 540 9 5 748 4 29 9 893 1 001 39 3 114 1 106 136 48 85 14 154 1 166 137 766 18 1 506 124 2 394 5 89 147 41 958 15 135 103 1 084 5 392 350 3 106 169 33 29 847 719 1 290 546 4 676 15 188 271 91 055 32 613 271 1 861 11 583 485 12 190 406 69 57 1 077 923 76 74 329 2 16 46 11 802 4 53 44 269 963 67 1 25 40 17 6 226 179 2 1 7 -2 15 -1 1 4 3 -3 100 4 4 4 2 -1 -1 3 -2 7 4 6 1 -1 -23 3 3 6 2 1 120 99 823 2 458 186 100 64 37 11 291 140 ´ Ogołem godzin Przec. ´ studiow bibl. Liczba obecn. na Pamitce 1 914 716 35 375 30 712 362 13 384 94 796 35 136 722 3 457 851 165 652 11 948 544 3 784 884 496 937 181 291 374 274 105 200 455 496 4 045 368 751 033 3 356 769 115 621 953 1 915 608 857 564 7 912 833 27 545 332 446 566 268 172 695 296 59 617 811 728 497 487 4 223 708 19 684 208 1 097 863 17 373 393 300 639 822 172 985 98 495 2 636 242 2 415 133 6 132 113 502 848 108 570 126 606 7 555 1 009 29 751 11 990 1 838 871 2 077 554 2 262 10 895 4 325 29 253 340 3 4 989 4 134 42 201 169 551 4 552 863 612 251 2 962 3 328 39 049 64 178 2 250 136 2 337 1 840 1 304 181 7 274 6 023 12 945 320 529 827 252 1 230 315 790 23 318 2 922 116 022 34 359 2 674 1 680 4 198 993 6 531 43 325 8 705 41 706 909 7 10 212 8 438 77 110 357 1 972 6 323 1 743 624 825 5 267 4 499 50 743 174 761 8 472 230 5 463 4 609 4 582 589 26 177 21 527 Kraj lub terytorium Dominika (P-33) Dominikana (O-29) Ekwador (K-34) Estonia (D-6) Etiopia (L-8) Falklandy (Q-37) ˙ Fidzi (N-24) Filipiny (K-18) Finlandia (C-7) Francja (F-4) Gabon (M-5) Gambia (K-2) Ghana (L-3) Gibraltar (G-3) Grecja (G-6) Grenada (Q-32) Grenlandia (A-38) Gruzja (G-9) Guam (K-20) Gujana (J-37) Gujana Francuska (J-37) Gwadelupa (P-32) Gwatemala (H-33) Gwinea (K-2) Gwinea Bissau (K-2) ´ Gwinea Rownikowa (L-5) Haiti (O-28) Hiszpania (G-3) Holandia (E-4) Honduras (H-33) Hongkong (J-17) Indie (J-12) Indonezja (M-17) Irlandia (E-2) Islandia (B-1) Izrael (H-8) Jamajka (H-34) Japonia (G-19) Kajmany (H-34) ˙ Kambodza (K-16) Kamerun (L-5) Kanada (C-31) Kazachstan (F-11) Kenia (M-8) Liczba ´ ludnosci ˙ Najwyzsza liczba głos. w r. 2015 Liczba mieszk. na głos. Przec. głos. w r. 2015 Procent wzrostu Przec. głos. w r. 2014 Liczba ochrzcz. w r. 2015 Przec. pion. pomocn. Przec. pion. pełnocz. Liczba ´ zborow ´ Ogołem godzin Przec. ´ studiow bibl. Liczba obecn. na Pamitce 72 700 10 478 756 16 278 844 1 313 271 99 391 000 2 840 887 027 100 621 100 5 471 753 64 200 000 1 756 708 1 990 924 27 451 357 29 833 10 787 690 109 600 55 984 3 729 500 159 358 782 359 241 922 410 335 14 941 600 11 750 000 1 844 325 810 613 9 993 000 46 439 864 16 956 486 8 758 900 7 298 600 1 299 213 900 256 000 000 6 676 364 329 000 8 548 984 2 793 300 126 573 481 60 000 15 577 899 22 637 185 36 162 252 17 563 000 47 233 491 450 37 536 87 020 4 095 10 083 11 3 097 201 761 18 574 127 444 4 216 252 129 046 129 28 816 602 155 18 531 790 3 013 2 429 8 192 38 766 835 149 1 918 20 516 111 411 30 042 23 130 5 590 42 566 26 238 6 422 382 1 567 11 911 215 216 223 924 41 376 115 234 17 797 28 005 162 279 187 321 9 857 258 286 499 295 504 417 7 900 213 231 374 182 361 201 202 260 100 50 385 14 072 12 378 423 487 417 564 379 1 306 30 522 9 757 1 040 861 5 456 235 588 269 16 859 547 314 987 1 687 437 36 946 85 468 4 074 10 013 11 2 958 199 551 18 496 125 519 3 972 230 124 004 127 28 592 579 145 18 279 740 2 941 2 373 8 058 38 140 765 141 1 653 19 552 109 457 29 508 22 653 5 509 41 866 25 361 6 281 367 1 511 11 815 214 523 217 894 37 869 114 123 17 545 26 578 3 2 4 423 36 240 82 547 4 091 9 768 10 2 938 190 930 18 588 124 298 3 816 208 119 199 124 28 677 578 145 18 100 733 2 846 2 288 8 025 37 192 737 133 1 574 18 899 108 900 29 495 22 077 5 557 39 355 24 489 6 210 368 1 450 11 889 215 294 228 802 37 319 113 617 17 475 25 820 9 1 445 5 336 85 496 1 231 10 146 221 2 365 169 10 5 062 2 617 3 3 502 23 105 78 183 1 360 49 8 122 902 2 197 529 1 093 191 2 902 1 066 120 4 42 348 2 160 6 43 1 455 1 688 559 1 267 18 2 490 6 030 237 702 1 179 12 440 746 7 434 257 7 5 014 9 1 675 30 6 1 181 46 166 152 419 2 139 45 13 99 1 202 7 906 1 339 1 350 427 3 116 2 193 336 19 95 561 19 480 11 35 1 867 6 375 1 435 1 177 69 7 337 14 201 493 2 316 10 567 1 002 54 217 1 78 3 246 303 1 702 38 4 1 852 2 390 10 6 229 9 46 46 120 881 19 3 15 275 1 533 360 433 68 587 465 119 7 26 188 3 059 3 14 339 1 397 248 619 112 093 11 606 518 23 538 094 840 294 3 377 845 1 696 745 243 49 798 859 3 069 284 27 364 109 1 149 145 62 093 30 107 656 32 314 6 607 009 134 780 33 091 4 569 185 190 844 704 966 689 167 1 516 962 9 765 437 225 496 67 461 489 580 5 320 115 27 364 771 4 677 702 6 756 205 1 670 339 10 070 577 6 808 314 1 424 752 79 372 392 851 2 437 190 81 576 771 51 668 449 816 9 394 420 22 870 030 5 247 691 6 924 219 722 69 892 142 010 2 723 7 570 9 4 615 268 598 10 468 58 530 8 906 388 400 672 55 13 237 719 142 8 796 1 037 5 062 5 425 8 625 49 613 1 884 507 5 801 42 074 57 290 12 421 35 739 6 062 54 005 31 168 3 563 271 1 262 13 561 166 049 232 2 239 73 129 54 805 12 791 46 515 1 448 120 103 260 366 6 793 25 323 26 11 845 576 542 25 924 219 748 11 646 579 353 891 174 46 822 1 534 351 32 569 1 943 12 837 9 401 19 763 97 106 3 136 701 6 860 86 029 190 233 51 743 67 573 9 619 120 601 55 864 11 779 692 3 242 37 111 300 406 651 2 251 97 390 187 322 31 435 66 820 3 10 1 5 1 4 11 4 2 1 1 3 4 3 4 6 5 3 1 3 -1 6 4 1 4 -1 -5 11 1 3 487 38 813 2 001 14 049 519 42 12 890 21 4 133 80 24 3 197 116 433 374 621 5 646 118 31 213 2 774 14 414 1 696 4 262 1 018 6 196 3 269 884 51 220 1 504 65 354 27 498 4 145 12 121 3 449 3 544 Kraj lub terytorium Kirgistan (G-12) Kiribati (M-24) Kolumbia (J-35) Kongo, Dem. Rep. (M-6) Kongo, Rep. (M-5) Korea Południowa (G-18) Kosowo (D-11) Kosrae (L-22) Kostaryka (J-34) Kuba (G-34) Lesoto (P-7) Liban (H-8) Liberia (L-2) Liechtenstein (F-4) Litwa (D-6) Luksemburg (E-4) Łotwa (D-6) Macedonia (D-11) Madagaskar (O-9) Madera (H-1) Majotta (N-9) Makau (J-17) Malawi (N-8) Malezja (L-16) Mali (K-3) Malta (G-5) Martynika (P-32) Mauritius (O-10) Meksyk (G-31) Mołdawia (F-7) Mongolia (F-15) Montserrat (P-32) Mozambik (O-7) Namibia (O-5) Nauru (M-23) Nepal (H-13) Nevis (P-32) Niemcy (E-5) Niger (K-4) Nigeria (L-4) Nikaragua (H-33) Niue (O-26) Norfolk (P-23) Norwegia (C-4) Liczba ´ ludnosci ˙ Najwyzsza liczba głos. w r. 2015 Liczba mieszk. na głos. Przec. głos. w r. 2015 Procent wzrostu Przec. głos. w r. 2014 Liczba ochrzcz. w r. 2015 Przec. pion. pomocn. Przec. pion. pełnocz. Liczba ´ zborow 5 895 062 104 607 49 367 000 77 267 000 4 620 000 50 293 000 2 350 000 6 616 4 819 000 11 258 597 2 135 000 5 053 624 4 190 000 37 370 2 898 062 562 958 2 000 000 2 108 434 24 967 390 258 686 230 338 642 900 16 000 000 30 986 035 17 599 694 419 000 395 027 1 330 000 121 856 500 4 069 000 2 959 134 4 900 25 727 911 2 459 000 10 436 27 153 225 12 100 81 083 551 19 899 000 182 201 962 5 912 800 1 190 1 329 5 189 400 5 134 150 166 373 206 309 7 448 100 544 241 24 30 115 96 487 4 123 3 734 6 475 91 3 140 2 058 2 303 1 318 32 426 1 192 162 310 89 626 4 897 295 692 4 820 1 815 832 981 19 972 445 21 57 144 2 306 14 2 251 64 165 754 282 367 103 27 707 26 6 11 598 1 148 697 297 375 620 500 9 751 276 160 117 518 1 353 647 411 923 274 868 1 600 770 217 1 422 2 074 179 6 328 59 660 605 82 733 146 204 6 650 233 450 1 066 745 12 063 189 489 70 564 496 213 46 222 447 5 071 136 165 089 176 585 6 080 99 950 236 20 29 601 95 825 3 837 3 671 6 112 85 3 101 2 042 2 275 1 293 30 941 1 147 147 294 80 776 4 804 284 665 4 755 1 785 818 481 19 776 435 19 53 027 2 247 11 2 204 56 163 871 272 338 955 27 054 24 5 11 472 3 -4 2 -2 -2 4 936 142 161 876 180 343 6 193 100 289 237 17 29 086 95 592 3 871 3 659 6 022 88 3 130 2 028 2 296 1 323 29 385 1 134 130 298 82 671 4 668 286 623 4 749 1 749 802 903 19 846 405 18 51 637 2 208 15 2 004 53 163 246 282 329 757 26 169 25 8 11 359 202 437 17 8 753 7 829 339 9 579 16 3 1 429 6 716 168 191 227 3 192 113 149 100 1 633 78 10 19 3 303 288 26 29 268 102 34 264 1 203 38 1 1 972 120 1 134 2 7 101 7 11 995 1 397 1 1 058 39 23 732 18 387 466 39 347 85 6 3 337 9 791 430 183 738 2 474 126 347 194 5 198 103 46 69 6 547 1 263 55 75 562 149 136 512 2 223 181 9 4 900 271 1 753 2 12 308 40 36 968 4 132 3 517 940 67 3 2 550 3 642 77 1 358 6 1 433 1 524 90 57 126 1 50 32 36 24 696 17 3 4 1 447 116 7 8 64 25 13 088 240 9 1 1 154 44 1 36 1 2 187 7 6 145 484 1 1 166 18 2 -1 1 -3 -1 1 -1 -2 5 1 13 -1 -2 3 -1 7 2 2 7 6 3 2 -27 10 6 -4 3 3 -4 -38 1 5 885 10 274 149 3 045 6 1 863 3 624 133 66 440 4 68 6 47 37 1 780 23 3 13 5 958 175 23 18 138 54 21 764 531 39 2 773 31 141 2 647 14 12 573 821 111 ´ Ogołem godzin Przec. ´ studiow bibl. Liczba obecn. na Pamitce 1 541 668 5 297 45 801 310 41 318 347 222 442 42 707 866 556 852 1 668 830 20 438 46 188 497 79 826 113 454 483 8 413 56 6 446 313 34 861 19 107 502 172 538 909 831 6 774 595 115 2 206 1 755 648 21 661 10 292 41 796 224 2 655 363 097 1 118 594 514 2 058 357 297 1 040 9 133 114 79 143 251 283 825 56 682 352 103 742 356 15 775 188 116 274 1 639 860 8 671 112 954 854 123 877 235 1 090 051 5 376 355 012 2 093 202 740 223 1 064 408 4 143 138 13 863 199 142 797 8 897 71 10 935 184 90 657 554 371 4 381 1 227 14 817 986 4 515 8 817 55 28 343 642 77 941 69 565 377 72 505 273 798 359 7 067 722 44 264 4 708 20 507 3 1 937 038 5 614 10 838 418 510 952 1 131 161 25 444 134 894 574 118 69 247 231 958 10 266 6 533 44 716 135 5 018 3 895 3 750 2 903 131 087 1 935 338 715 296 711 12 539 1 163 1 192 10 613 4 124 2 242 804 35 813 1 280 108 291 356 7 726 92 7 268 213 270 447 805 739 234 88 843 54 19 17 889 Liczba ´ ludnosci ˙ Najwyzsza liczba głos. w r. 2015 Nowa Kaledonia (O-23) 270 710 Nowa Zelandia (Q-24) 4 618 522 Pakistan (H-12) 188 925 000 Palau (L-19) 21 108 Palestyna (H-8) 4 680 000 Panama (J-34) 3 661 000 Papua-Nowa Gwinea (M-20) 7 708 577 Paragwaj (M-37) 6 917 579 Peru (L-35) 31 151 643 Pohnpei (Ponape) (L-22) 35 981 Polska (E-6) 38 478 602 Portoryko (O-31) 3 683 200 Portugalia (G-2) 9 869 783 Rep. Południowej Afryki (P-6) 54 490 000 ´ ´ Rep. Srodkowoafrykanska (L-6) 4 900 000 Rep. Zielonego Przyldka (K-1) 545 993 Reunion (O-10) 843 617 Rodrigues (O-11) 41 669 Rosja (C-15) 146 042 093 Rota (K-20) 2 477 Rumunia (F-6) 21 240 000 Rwanda (M-7) 11 262 564 Saba (O-32) 2 000 ´ Saint-Barthelemy (O-32) 9 269 Saint Kitts (O-32) 46 000 Saint Lucia (Q-33) 173 800 Saint-Martin (O-32) 36 522 Saint-Pierre i Miquelon (D-37) 6 299 Saint Vincent i Grenadyny (Q-32) 109 344 Saipan (K-20) 48 220 Salwador (H-33) 6 142 600 Samoa (N-25) 193 483 ´ Samoa Amerykanskie (N-26) 57 642 San Marino (F-5) 32 890 Senegal (K-2) 15 129 273 Serbia (C-11) 8 118 146 Seszele (M-9) 91 650 Sierra Leone (L-2) 6 092 000 Sint Eustatius (P-32) 3 100 Sint Maarten (O-32) 37 400 Słowacja (F-6) 5 421 433 Słowenia (B-8) 2 068 000 Sri Lanka (L-13) 21 416 445 Stany Zjednoczone (E-32) 321 773 600 2 277 14 224 1 021 89 74 16 572 4 228 10 023 124 897 73 122 021 25 832 48 840 100 082 2 613 2 143 3 010 52 175 615 10 40 575 26 680 13 28 218 773 323 14 346 215 40 013 547 233 208 1 194 3 895 347 2 166 24 391 11 386 1 985 5 902 1 231 867 Kraj lub terytorium Liczba mieszk. na głos. Przec. głos. w r. 2015 Procent wzrostu Przec. głos. w r. 2014 Liczba ochrzcz. w r. 2015 Przec. pion. pomocn. Przec. pion. pełnocz. Liczba ´ zborow 119 2 164 325 13 929 185 039 960 237 80 63 243 71 221 16 224 1 823 3 916 690 9 719 249 120 260 493 69 315 121 018 143 25 585 202 48 633 544 96 631 1 875 2 544 255 2 098 280 2 980 801 48 832 172 977 248 9 523 40 370 422 25 061 154 12 331 26 211 203 225 727 113 313 450 14 316 336 224 194 154 39 643 354 519 247 218 158 202 12 671 1 168 2 084 3 861 264 333 2 813 2 037 129 22 96 340 476 11 276 1 042 1 911 3 629 5 775 261 1 195 081 6 2 047 13 884 928 78 70 15 626 3 868 9 309 117 211 74 122 381 25 709 48 706 95 369 2 471 2 042 2 961 43 165 322 10 40 371 23 507 7 24 203 740 311 15 332 198 39 346 522 218 204 1 150 3 857 331 1 937 22 336 11 105 1 930 5 615 1 186 598 100 397 73 5 3 584 230 469 4 866 2 1 885 600 1 076 3 779 131 104 72 163 683 46 6 3 982 245 594 9 317 6 6 385 1 529 3 211 4 830 133 140 191 5 12 952 2 2 169 2 264 1 2 9 39 15 1 32 16 2 024 28 11 16 83 303 24 114 1 15 567 121 346 56 455 185 1 251 99 19 12 2 773 415 1 592 27 755 20 7 958 3 535 4 288 11 164 314 411 330 5 30 963 3 3 831 4 496 2 5 34 104 28 5 44 35 5 467 79 33 32 148 609 33 242 3 38 819 232 794 167 404 30 185 18 2 2 313 106 216 1 419 1 1 327 324 644 2 108 53 35 37 1 2 547 1 548 589 3 3 1 4 1 4 3 -7 -1 1 3 3 1 12 5 -10 7 71 8 -2 1 -7 1 -2 1 -1 -1 2 1 5 1 2 -1 3 1 4 526 890 1 722 12 34 4 11 1 835 29 42 73 10 147 3 291 50 211 28 358 1 4 11 5 1 8 2 685 12 3 2 26 61 4 37 1 5 142 30 108 14 063 ´ Ogołem godzin Przec. ´ studiow bibl. Liczba obecn. na Pamitce 487 664 2 582 505 200 900 26 883 17 444 4 428 058 952 176 2 811 125 39 683 210 22 996 19 140 641 5 966 791 10 037 634 21 975 559 692 466 634 354 689 321 11 740 48 858 784 4 177 7 809 840 9 541 885 3 422 8 080 53 493 194 300 68 998 5 198 94 908 55 010 9 195 509 140 678 63 610 56 121 328 746 1 057 663 81 926 565 540 5 798 76 529 1 861 585 447 571 1 317 282 268 657 014 2 901 8 408 1 248 182 72 24 236 7 078 15 165 196 798 158 52 256 16 309 28 687 140 789 7 874 4 423 2 450 65 113 529 15 25 623 67 184 36 34 278 1 220 525 6 511 314 45 286 792 351 115 2 010 2 273 414 5 242 48 450 4 135 1 064 8 564 737 471 6 473 26 008 4 035 233 167 54 213 34 707 24 298 383 251 212 191 524 56 404 91 472 250 754 16 350 8 033 6 297 122 294 180 26 78 300 83 107 54 97 773 2 296 1 037 22 1 139 557 92 188 2 065 835 351 2 606 7 939 935 9 553 84 1 147 21 623 2 942 15 415 2 475 339 Liczba ´ ludnosci ˙ Najwyzsza liczba głos. w r. 2015 Suazi (P-7) 1 287 000 Sudan (K-7) 40 720 640 Sudan Południowy (L-7) 11 864 683 Surinam (J-37) 540 000 Szwajcaria (F-4) 8 237 666 Szwecja (B-6) 9 804 082 Tahiti (M-27) 268 207 Tajlandia (K-15) 67 959 000 Tajwan (J-17) 23 465 003 Tanzania (M-8) 51 420 567 Timor Wschodni (N-18) 1 250 000 Tinian (K-20) 3 136 Togo (L-4) 7 305 000 Tonga (O-25) 105 894 Trynidad i Tobago (R-33) 1 333 100 Turcja (G-8) 77 700 000 Turks i Caicos (N-29) 34 300 Tuvalu (M-24) 9 894 Uganda (L-7) 36 076 000 Ukraina (E-7) 42 529 112 Urugwaj (O-37) 3 424 567 Vanuatu (N-23) 269 442 Wallis i Futuna (N-25) 14 315 Wenezuela (J-36) 30 851 300 Wgry (A-10) 9 855 000 Wielka Brytania (E-3) 62 863 330 Włochy (G-5) 60 795 612 ˙ ´ Wybrzeze Kosci Słoniowej (L-3) 22 671 331 ´ Wyspa sw. Heleny (N-3) 4 000 Wyspy Cooka (O-26) 13 313 Wyspy Dziewicze USA (O-31) 106 300 Wyspy Marshalla (L-23) 53 158 Wyspy Owcze (C-2) 50 145 Wyspy Salomona (M-22) 584 020 ´ ˙ Wyspy sw. Tomasza i Ksizca (M-4) 194 006 Yap (L-19) 11 376 Zambia (N-7) 15 077 660 Zimbabwe (O-7) 15 576 901 ´ 30 innych krajow 3 124 608 1 308 2 896 19 219 22 446 3 132 4 405 9 703 16 255 301 23 23 112 233 9 679 2 611 340 86 7 112 142 736 12 031 743 50 142 117 22 582 137 631 251 032 10 607 122 217 626 223 119 1 962 773 30 177 695 45 072 38 833 Kraj lub terytorium ´ ´ Ogołem (240 krajow) 8 220 105 Liczba mieszk. na głos. Przec. głos. w r. 2015 Procent wzrostu Przec. głos. w r. 2014 Liczba ochrzcz. w r. 2015 Przec. pion. pomocn. Przec. pion. pełnocz. Liczba ´ zborow ´ Ogołem godzin Przec. ´ studiow bibl. Liczba obecn. na Pamitce 412 66 975 9 071 186 429 437 86 15 428 2 418 3 163 4 153 136 316 454 138 29 759 101 115 5 073 298 285 363 286 217 436 457 242 2 137 33 61 170 238 421 298 251 379 85 346 3 063 595 1 218 2 849 18 611 22 236 3 079 4 258 9 582 16 129 284 15 19 067 208 9 543 2 514 332 64 6 832 141 364 11 614 557 44 138 860 22 400 134 491 250 277 10 302 118 194 586 183 112 1 915 754 28 171 167 43 361 35 795 3 16 1 3 2 58 54 139 132 347 594 167 137 387 856 16 122 47 71 261 861 994 237 278 858 678 23 1 1 304 13 662 189 21 1 489 10 834 655 22 2 10 205 1 333 6 738 18 696 769 2 12 36 13 5 72 70 2 5 598 2 633 3 173 265 87 164 287 1 046 2 203 456 1 410 3 123 1 900 67 3 1 858 31 1 216 399 59 1 1 046 19 672 960 82 5 27 532 1 980 13 063 33 944 1 599 1 4 7,3 2 983 515 1 201 2 765 18 323 22 156 2 990 4 022 9 256 15 761 242 15 18 158 216 9 503 2 408 323 60 6 468 149 787 11 471 525 46 134 913 22 444 134 308 248 871 9 781 115 194 602 171 117 1 787 708 28 168 693 41 688 33 372 92 16 33 55 270 315 44 106 142 475 4 1 282 3 122 31 6 1 142 1 566 158 12 1 1 807 296 1 605 2 997 293 3 3 10 4 4 51 11 1 2 806 1 185 844 640 177 181 266 310 442 671 767 2 978 799 3 837 623 831 361 1 699 727 3 949 344 3 982 299 108 447 4 294 5 014 266 51 553 2 092 005 704 250 98 477 7 900 2 159 573 34 985 826 2 209 082 138 329 10 158 41 575 997 4 576 242 24 867 057 60 979 620 3 256 150 9 821 38 202 147 276 52 953 32 937 409 908 279 619 11 292 34 270 962 11 190 296 17 166 611 4 403 1 583 3 132 5 218 9 285 10 394 4 335 6 611 14 631 33 373 601 29 59 501 299 11 331 1 705 686 72 19 559 84 590 9 501 1 370 72 197 284 12 163 60 066 119 827 28 496 65 203 591 474 105 2 316 3 041 110 379 165 100 248 66 167 8 841 2 308 4 682 9 889 31 755 35 366 8 822 8 715 19 261 55 355 750 43 67 069 628 24 103 4 546 1 060 247 23 157 236 261 23 583 3 720 174 433 763 39 727 225 584 435 046 64 724 272 469 1 743 914 192 9 807 3 226 136 809 840 114 500 74 469 7 987 279 1,5 7 867 958 3 6 4 2 17 5 -4 4 3 7 6 -6 1 6 -4 3 1 5 3 -3 7 -4 7 6 905 8 260 79 12 363 3 922 302 34 3 6 721 555 2 286 4 911 544 1 22 9 1 127 73 1 9 855 2 302 2 194 20 85 31 31 265 150 8 13 612 5 462 13 150 260 273 443 504 1 135 210 118 016 1 933 473 727 9 708 968 19 862 783 1 A B 2 3 4 5 6 7 8 SŁOWENIA 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 ´ BO SNIA I HERCEGOWINA FINLANDIA ESTONIA W ŁOTWA DANIA LITWA HOLANDIA KALININGRAD ´ WIELKA NIEMCY BIAŁORUS BRYTANIA POLSKA LUKSEMBURG BELGIA GUERNSEY UKRAINA CZECHY SŁOWACJA JERSEY FRANCJA AUSTRIA MOŁDAWIA SZWAJCARIA F B ANDORA PORTUGALIA R O S J SERBIA LIECHTENSTEIN W C H TUNEZJA D MACEDONIA Y ALBANIA GRECJA E K A Z A C H S T A N MONGOLIA CYPR SYRIA MALTA LIBAN IRAK IZRAEL PALESTYNA JORDANIA UZBEKISTAN ˙ TURKMENISTAN TADZYKISTAN ˙ AZERBEJDZAN IRAN WYSPA WNIEBOWSTPIENIA WYSPA ´ SW. HELENY O OCEAN AT L A N T Y C K I P Q ANGOLA ZAMBIA C H I N Y BHUTAN J WAKE HONGKONG MAKAU LAOS TAJLANDIA TINIAN FILIPINY ˙ KAMBODZA BRUNEI K GUAM YAP WIETNAM WYSPY MARSHALLA POHNPEI PALAU CHUUK MALEZJA HAWAJE SAIPAN ROTA L KOSRAE NAURU KIRITIMATI K SINGAPUR I N D O N E Z A J PAPUA-NOWA GWINEA WALLIS I FUTUNA ˙ FIDZI TIMOR WSCHODNI VANUATU MAURITIUS NOWA KALEDONIA RODRIGUES A U S T R A L I A LESOTHO OCEAN I R I B A SAMOA TONGA SAMOA N AMERY´ KANSKIE NIUE 2 3 4 P I N DY J S K I NOWA ZELANDIA 5 6 7 8 9 10 11 12 13 O WYSPY COOKA Q R WYSPY KERGUELENA 1 I TOKELAU NORFOLK TRISTAN DA CUNHA R T M TUVALU WYSPY SALOMONA SUAZI REPUBLIKA POŁUDNIOWEJ AFRYKI H TAJWAN BIRMA WYSPY KOKOSOWE REUNION G MIDWAY BANGLADESZ KOMORY MAJOTTA MALAWI ZIMBABWE NAMIBIA MADAGASKAR BOTSWANA MOZAMBIK OCEAN S P O KOJ N Y JAPONIA REPUBLIKA KOREI AFGANISTAN WYSPY NEPAL KUWEJT PAKISTAN ALGIERIA KANARYJSKIE BAHRAJN ARABIA LIBIA EGIPT SAHARA KATAR SAUDYJSKA ZACHODNIA INDIE J ZJEDNOCZONE REP. EMIRATY ARABSKIE ZIELONEGO MAURETANIA OMAN PRZYLDKA NIGER SENEGAL M A L I ERYTREA JEMEN CZ A D K S UDA N ˙ BURKINA GAMBIA DZIBUTI SOKOTRA FASO GWINEA REP. GWINEA NIGERIA SOMALIA ´ ETIOPIA BISSAU GHANA SUDAN SRODKOWO´ BENIN SRI LANKA SIERRA AFRYKANSKA POŁUDNIOWY L LEONE LIBERIA TOGO KAMERUN ´ ˙ UGANDA MALEDIWY WYBRZE´ ZE KOSCI SŁONIOWEJ KENIA ˙ RWANDA WYSPY SW. TOMASZA I KSIZCA ´ GABON E GWINEA ROWNIKOWA DEM. REP. EL BURUNDI M SZ KONGA REP. KONGA SE TANZANIA F ´ KOREA NSKA REPUBLIKA LUDOWO-DEMOKRATYCZNA KIRGISTAN GRUZJA ARMENIA TURCJA GRECJA C ALASKA KOSOWO BUŁGARIA ŁO C MONAKO H HISZPANIA SAN MARINO Y GIBRALTAR MADERA MAROKO ŁO ´ CZARNOGORA RUMUNIA AZORY N A NORWEGIA MAN IRLANDIA ´ P OŁNOCNA IRLANDIA E WGRY CHORWACJA SZWECJA WYSPY OWCZE D H 10 A ISLANDIA C G 9 GRENLANDIA 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 A GRENLANDIA B C K A N A D A D SAINT-PIERRE I MIQUELON S T A N Y E OCEAN AT L A N T Y C K I Z J E D N O C Z O N E A M E R Y K I F BERMUDY BAHAMY G H MEKSYK OCEAN S P O KOJ N Y KAJMANY BELIZE KUBA JAMAJKA HONDURAS GWATEMALA SALWADOR NIKARAGUA KOSTARYKA PANAMA J GALAPAGOS WENEZUELA KOLUMBIA GUJANA SURINAM GUJANA FRANCUSKA EKWADOR K MARKIZY BRAZYLIA L PERU TUAMOTU BOLIWIA M TAHITI TURKS I CAICOS BRYTYJSKIE WYSPY DZIEWICZE N ANGUILLA HAITI O PARAGWAJ CHILE PITCAIRN TUBUAI ARGENTYNA SINT MAARTEN SAINT-MARTIN URUGWAJ ´ SAINT-BARTHELEMY SAINT KITTS NEVIS ANTIGUA GWADELUPA DOMINIKANA PORTORYKO WYSPY DZIEWICZE SABA ´ STANOW ZJEDN. SINT EUSTATIUS MONTSERRAT DOMINIKA MARTYNIKA SAINT LUCIA SAINT VINCENT BARBADOS ARUBA CURAÇAO I GRENADYNY GRENADA BONAIRE P Q FALKLANDY TRYNIDAD I TOBAGO R 27 28 29 30 31 32 33 34 GEORGIA POŁUDNIOWA 35 36 37 38 ´ ´ Aby uzyskac wicej informacji, odwied z stron www.jw.org ´ lub skontaktuj si ze Swiadkami Jehowy. ˙ Moje sprawozdanie ze słuzby — rok 2016 Publikacje (drukowane i elektroniczne) ´ Styczen Luty Marzec ´ Kwiecien Maj Czerwiec Lipiec ´ Sierpien ´ Wrzesien ´ Pazdziernik Listopad ´ Grudzien ´ Ogołem ´ Wyswietlone filmy Godziny Odwiedziny ponowne Liczba prowadzonych ´ ˙ roznych ´ studiow biblijnych
