Przedszkolny Program Wychowawczy Przedszkola Gminnego w
Transkrypt
Przedszkolny Program Wychowawczy Przedszkola Gminnego w
,,Miłość do ludzi i świata to najważniejszy cel wychowania’’ Maria Łopatkowa Przedszkolny Program Wychowawczy Przedszkola Gminnego w Polanowie Wstęp W czasach panującego kryzysu wartości coraz częściej wspomina się o konieczności tworzenia kultury pozytywnych wzorów. Dobre wychowanie od podstaw nie jest rzeczą prostą. Człowiek w pierwszym okresie swojego życia jest istotą amoralną. Najważniejsze jest dla niego zaspokojeniem własnych potrzeb. Aby mógł funkcjonować w społeczeństwie jako istota społeczna musi zostać poddany procesowi socjalizacji, który dokonuje się stopniowo, poprzez nieustanne gromadzenie doświadczeń, głównie w kontaktach społecznych. Ogromne znaczenie dla społecznego rozwoju dziecka mają kontakty z rówieśnikami. Dzięki nim dziecko uczy się dostosować swoje zachowania, życzenia, pragnienia do potrzeb innych ludzi. Dla kształtowania tych społecznych umiejętności ogromne znaczenie ma wychowanie przedszkolne. Dzieci w przedszkolu wchodzą w swój pierwszy społeczny świat. Do nauczycieli należy uczenie dzieci norm i zasad współżycia w grupie oraz dostosowanie się do ustalonych i akceptowanych społecznie reguł, a jednocześnie wspieranie indywidualnego rozwoju i stworzenie sytuacji, w której dziecko staje się świadome swoich praw i umie ich bronić. Oba te cele, czyli rozwój indywidualny i przystosowanie do życia w społeczeństwie często stają wobec siebie w konflikcie. Zadaniem przedszkola jest stworzenie takich warunków, aby dzieci mogły doświadczyć tego co dobre i co służy rozwojowi ich samych oraz innych ludzi, aby nabyły w takim stopniu w jakim potrafią i są gotowe umiejętności do życia w społeczeństwie. Musimy nauczyć dzieci umiejętności pogodzenia własnego rozwoju, własnych interesów, własnego szczęścia z interesami i szczęściem innych. Dzieci przychodzące do przedszkola mają już przyswojone pewne określone sposoby współżycia społecznego, nie zawsze prawidłowe i pożądane. Ich łagodzeniu i korygowaniu służą jasno określone i możliwe do realizacji reguły normujące zasady współżycia w grupie, sformułowane w postaci nakazów, zakazów, regulaminów. Rolą nauczyciela jest dostarczanie dzieciom prawidłowego wzoru. Wiele przekazywanych dzieciom wartości o charakterze ogólnoludzkim ma dla nich wymiar abstrakcyjny. Rolą nauczyciela jest ich przybliżanie i ukazanie w określonej sytuacji społecznej oraz pomocy w zrozumieniu. Zmiany dokonujące się w osobowości dziecka, które zachodzą pod wpływem oddziaływań zewnętrznych i wewnętrznych i możliwości rozwojowych, czynią je zdolnym do uczestnictwa w życiu i działalności społeczeństwa. Z uwagi na to rozwijanie zachowań prospołecznych powinno być realizowane konsekwentnie i systematycznie przez cały okres pobytu dziecka w przedszkolu we współpracy z domem rodzinnym. Odpowiednie środowisko wychowawcze opiera się na podstawowych elementach wychowania, którymi są: wiedza i zrozumienie (by dzieci rozumiały i podejmowały właściwe decyzje), równowaga i stabilizacja (by umiały w pędzącym świecie znaleźć równowagę), bezwarunkowa miłość i akceptacja (by miały poczucie komfortu i bezpieczeństwa), inspiracja i kształtowanie pozytywnych postaw (by miały na czym budować swoją przyszłość, dążenie do osiągania sukcesu) oraz więzi rodzinne i społeczne (by czuły się do kogoś przynależne). Istotnym jest, aby każdy nauczyciel był świadomy swojej roli i odpowiedzialności w procesie wychowania małego dziecka. Cele i zadania pracy wychowawczej: Nadrzędnym celem pracy wychowawczej przedszkola jest stworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju intelektualnego, duchowego, osobowościowego i moralnego dziecka poprzez zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa, poszanowania godności i wolności dziecka, ochrony przed wszelkimi formami wyrażania przemocy fizycznej bądź psychicznej. Zadania wychowawcze: dążenie do eliminowania zachowań agresywnych poprzez kształtowanie postaw asertywnych, naukę rozwiązywania konfliktów budowanie poczucia własnej wartości (wzmacnianie) zapewnienie nietykalności osobistej poszanowanie własności osobistej każdego człowieka poszanowanie własności prywatnej i mienia społecznego wychowanie i kształcenie dzieci w umiłowaniu ojczyzny i szacunku dla drugiego człowieka kształtowanie postawy przyjaźni i tolerancji miedzy ludźmi różnych narodów, ras i światopoglądów kształtowanie postaw i zachowań akceptowanych społecznie wzmacnianie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem, w którym dziecko wzrasta rozpoznawanie sytuacji zagrażających zdrowiu, bezpieczeństwu, kształtowanie zachowań proekologicznych, doskonalenie nawyków higienicznych, kulturalnych i sprawności samoobsługowych kształtowanie umiejętności nazywania różnych stanów emocjonalnych Pożądane umiejętności absolwenta przedszkola a) w zakresie dojrzałości umysłowej jest aktywy poznawczo, posiada motywację do uczenia się interesuje się czytaniem i pisaniem potrafi uważnie i ze zrozumieniem słuchać tego, co mówi do niego nauczyciel ze zrozumieniem spełnia polecenia nauczyciela posiada umiejętność swobodnego i zrozumiałego dla otoczenia wypowiadania się, opowiadania, wyrażania własnych sądów i wniosków, jest odpowiedzialny, wywiązuje się z powierzonych zadań, okazuje szacunek do pracy własnej i innych jest rozbudzony twórczo w różnych dziedzinach aktywności dobrze orientuje się w środowisku, w którym żyje b) w zakresie dojrzałości do nauki czytania i pisania potrafi dokonać analizy i syntezy wzrokowo-słuchowej rozumie znaczenie wyrazów jako graficznych odpowiedników słów posiada umiejętności językowe w zakresie komunikatywnej funkcji języka, ze szczególnym uwzględnieniem nabywania i rozwijania umiejętności czytania i pisania posiada dobrą orientację przestrzenną, która umożliwia rozpoznawanie i odtwarzanie kierunków położenia i proporcji odwzorowywanych znaków posiada nawyk kulturalnego obcowania z książką c) w zakresie dojrzałości do nauki matematyki rozumie i określa stosunki przestrzenne, czasowe i ilościowe w działaniu klasyfikuje przedmioty według przeznaczenia, wielkości, kształtu i koloru prowadzi działania na liczbach przy użyciu znaków matematycznych (zna cyfry i znaki) umie dodawać i odejmować na konkretach i w pamięci w zakresie swoich indywidualnych możliwości d) w zakresie dojrzałości fizycznej jest ogólnie sprawny ruchowo jest odporny na zmęczenie i choroby posiada nie zaburzoną sprawność manualną i koordynację wzrokowosłuchowo - ruchową posiada poprawnie funkcjonujące zmysły e) w zakresie dojrzałości emocjonalno-społecznej jest samodzielny posiada umiejętności podporządkowania się niezbędnym dyscypliny jest obowiązkowy, wytrwały, wrażliwy na opinię nauczyciela wymogom dokonuje samooceny i oceny zachowań innych chętnie nawiązuje kontakty z nauczycielem i rówieśnikami panuje nad swoimi emocjami zna symbole narodowe Formy pracy: indywidualna zespołowa zbiorowa (z całą grupą) Formy aktywności dziecka: zabawa - dowolna, tematyczna, inspirowana elementy pracy (dyżur, czynności porządkowe) czynności samoobsługowe spacery, wycieczki, uroczystości zajęcia planowane z całą grupą, w zespole, indywidualne Metody wychowania: metody bezpośrednie – metody indywidualne: metoda modelowania – kształtowanie zachowań wychowanków według określonego wzoru czy wzorca (wzorzec wychowawczy - postać fikcyjna, wzór postać rzeczywista, istniejąca) metoda stawiania zadań - stawiane zadania, aby były efektywne wychowawczo, muszą mieć swoje uzasadnienie związane zarówno z etapem rozwojowym danej osoby, jak i rozwojem środowiska. Nie spełniają założeń działania bezproduktywne i bezsensowne metoda perswazji - tłumaczeniu dziecku norm i zasad moralnych, błędów w jego i czyimś postępowaniu metody nagrody i kary metody pośrednie - metody wpływu na grupę: metoda kształtowania norm i wartości grupowych - jest skuteczna wtedy, gdy wychowawca jest akceptowanym członkiem grupy. Normy i wartości takiej grupy zostały już ukształtowane na bazie norm i wartości moralnych otaczającego środowiska, ale wychowawca może ingerować poprzez powiększenie oferty wartości, doprecyzowanie norm grupowych, które grupa zaakceptuje lub odrzuci metoda restrukturyzacji - ponowne kształtowanie powiązań interpersonalnych w grupie Zasady: poglądowości systematyczności aktywności dziecka stopniowania trudności utrwalania wiadomości i umiejętności wiązania podawanych wiadomości z ich praktycznym zastosowaniem Cechy dyrektora przedszkola: wspiera działania nauczyciela na rzecz wychowania dziecka koordynuje pracę w placówce zapewnia środki materialne i finansowe dla realizacji postawionych celów pozyskuje sponsorów w celu wzbogacenia warsztatu pracy nauczycieli inicjuje akcje reklamujące placówkę w środowisku dba o dobrą atmosferę w placówce i współpracę wszystkich pracowników przedszkola jest obiektywny w ocenach jest sprawiedliwy Cechy nauczyciela wychowującego: stwarza sytuacje, w których dziecko aktywnie rozwija wszystkie sfery swojej osobowości kształtuje umiejętności nawiązywania bliskiego i serdecznego kontaktu z innymi pomaga dziecku w budowaniu pozytywnego obrazu własnego ,,Ja” rozwija umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, dokonuje wyboru oraz przeżywa efekty własnych działań, wdraża do zachowań społecznie akceptowanych poszerza zakres swoich kompetencji wychowawczych poznaje środowisko rodzinne dziecka, szczególnie oczekiwania rodziców wobec przedszkola stwarza bezpieczną dla dziecka atmosferę warunkującą zdrowie fizyczne i psychiczne kształtuje powszechnie uznane postawy zgodne z wartościami: miłość, dobro, piękno, prawda stosuje metody wychowawcze wzmacniające pozytywne zachowania wychowanków eliminuje zachowania niepożądane współdziała z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych wzajemnie wspiera swoje działania w ramach współpracy koleżeńskiej pełni rolę inspirującą i integrującą proces wychowawczy respektuje prawo rodziców do głosu w ważnych sprawach związanych z dzieckiem dotrzymuje umów, tajemnic, przyrzeczeń zna i przestrzega prawa dziecka jest kreatywny, otwarty Cechy pracownika obsługi: współdziała z nauczycielem dba o bezpieczeństwo dzieci, taktowny, miły, życzliwy, odpowiedzialny otwarty na problemy placówki zna swoje obowiązki i wywiązuje się z nich, nie angażuje się w kontakty z rodzicami (poza nauczycielem) Zasady współpracy wychowawczej z rodziną dziecka opierają się na: przekazywaniu rodzicom (opiekunom) rzetelnej informacji na temat postępów dziecka, jego zachowania oraz ewentualnych niepowodzeń zapewnieniu rodzicom pomocy psychologiczno-pedagogicznej włączaniu rodziców i innych członków rodziny do podejmowania działań na rzecz placówki na szerzeniu wiedzy pedagogicznej wśród rodziców poznawaniu sytuacji i warunków domowych dziecka oraz potrzeb opiekuńczowychowawczych relacja o negatywnych zachowaniach i osiągnięciach dziecka w przypadku negatywnych zachowań dziecka, wskazywanie na konkretne zachowanie a nie ocenianie go tworzeniu pozytywnej atmosfery w kontaktach z rodziną dziecka Zasady współpracy ze środowiskiem lokalnym: propagowanie idei integracji dzieci ze środowiskiem społecznym (inne przedszkola, szkoły, instytucje kulturalno - oświatowe i inne) podtrzymywanie tradycji organizowania imprez o charakterze lokalnym współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, szkołami, władzami samorządowymi oraz innymi instytucjami wspierającymi placówkę w organizowanych przez nią akcjach, festynach, uroczystościach przedszkolnych włączanie się w różnorodne imprezy kulturalne, konkursy organizowane na terenie miasta i kraju Formy realizacji oddziaływań wychowawczych: Zadania i zasady zawarte w programie realizowane będą poprzez następujące działania: opracowanie i realizację planu pracy wychowawczo - dydaktycznej w danym roku szkolnym umieszczanie w planach pracy nauczycieli problematyki dotyczącej kształtowania pozytywnych zachowań dzieci realizację przez nauczycieli zawartych w planach pracy treści poprzez zabawy i inne formy aktywizujące działania dzieci i rodziców opracowanie i realizacja harmonogramu uroczystości przedszkolnych opracowanie systemu wzmacniania pozytywnych zachowań dzieci opracowanie planu współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym wydawanie gazetki przedszkolnej dla rodziców organizowanie wystaw tematycznych i metodycznych realizacja wybranych programów wychowania przedszkolnego opracowywanie i wdrażanie innowacji i własnych programów autorskich System informowania rodziców o postępach edukacyjnych dzieci Informowanie rodziców (opiekunów) o postępach edukacyjnych dzieci jest ważnym elementem oddziaływania wychowawczego. Ważne jest, aby stworzyć klimat bezpieczeństwa i zaufania tak bardzo potrzebny obu stronom w nawiązaniu dialogu i wzajemnego zrozumienia. Gromadząc informacje o stanie rozwoju dziecka kierujemy się zasadami: nauczyciele na początku roku szkolnego informują rodziców o wymaganiach edukacyjnych wynikających z realizowanego programu nauczania i wychowania nauczyciele zobowiązani są do gromadzenia informacji o dziecku i dokumentowaniu jego rozwoju w sposób wypracowany przez nauczycieli informacje o dziecku zawarte są w arkuszach obserwacyjnych, teczkach indywidualnych, innych dokumentach wypracowanych przez nauczycieli rodzice o postępach edukacyjnych swoich dzieci dowiadują się na zebraniach grupowych, w trakcie indywidualnych rozmów podejmowanych z inicjatywy nauczyciela lub rodzica na życzenie rodziców nauczyciel zobowiązany jest napisać opinię o aktualnych osiągnięciach edukacyjnych dziecka rodzice mają możliwość uzyskania pomocy psychologiczno- pedagogicznej w ramach współpracy z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczną oraz mogą skorzystać z pomocy logopedy Normy zachowań funkcjonujące w przedszkolu Opracowane zostały grupowe zasady postępowania, w których zawarte są wypracowane przez nauczyciela i dzieci normy zachowań: podczas posiłków w sali zabaw, gimnastycznej, telewizyjnej w szatni w łazience podczas pobytu w ogrodzie przedszkolnym podczas spacerów i wycieczek System nagród i kar Jednym ze skuteczniejszych środków wychowawczych jest nagroda. Ma ona wartość zachęcającą i pobudzającą dziecko do wysiłku. W naszym przedszkolu nagradzamy: za podporządkowanie się regułom, zasadom ustalonym wspólnie za wysiłek włożony w pracę, stawiane zadania do wykonania za wypełnianie przyjętych na siebie obowiązków za pomoc słabszym i młodszym Nagrody stosujemy w formie: pochwały indywidualnej pochwały wobec grupy pochwały przed rodzicami, dostępu do czegoś atrakcyjnego dla dziecka pochwał w postaci orderu Jeżeli stosujemy nagrody za zachowania pożądane, należy zwrócić uwagę i ustalić konsekwencje w stosunku do dzieci, które nie podporządkowują się ustalonym wspólnie zasadom. Kary stosujemy za: nie przestrzeganie ustalonych norm współżycia w grupie stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu własnemu i innych niszczenie cudzej własności oraz wytworów, prac dzieci agresywne zachowania skierowane na dzieci, dorosłych i przedmioty przeszkadzanie innym w zabawie Kary stosujemy formie: słownego upomnienia (przypomnienie obowiązujących zasad) poinformowanie rodziców o przewinieniu dziecka odsunięcie od zabawy z rzetelną informacją skierowaną do dziecka dotyczącą czynu (nie ośmieszanie, nie poniżanie) upomnienie przed grupą System badania osiągnięć dzieci - ewaluacja Działania ewaluacyjne w przedszkolu nie dotyczą tylko badania osiągnięć dzieci, ale także nauczycieli. System ten spełnia trzy podstawowe funkcje: motywującą (wspierającą) informacyjną (diagnostyczną) instruktażowo-korekcyjną (doradczą) Badanie osiągnięć dzieci odbywa się na podstawie: prezentacji dokonań dzieci teczek prac i innych dokumentów, z których wynika jakie umiejętności dzieci osiągnęły arkuszy obserwacji rozwoju dziecka albumów, kronik materiałów reportażowych (nagrania, filmy, zdjęcia, itp.) rozmów Badanie osiągnięć nauczycieli dokonuje się na podstawie: ankiet rozmów z nauczycielami, rodzicami hospitacji obserwacji prezentowanych przez dzieci umiejętności, wiedzy i postaw arkuszy oceny pracy nauczyciela i samooceny nauczyciela innych dokumentów obrazujących pracę nauczyciela (dyplomy, podziękowania itp.) Miarą osiągnięć wynikających z realizacji programu będzie: 1. Dziecko, które: jest ciekawe świata (rozbudzone poznawczo) zna zasady i normy zachowania obowiązujące w przedszkolu zdaje sobie sprawę z tego co zagraża zdrowiu i sprzyja jego zachowaniu przestrzega poleceń nauczyciela jest samodzielne w zakresie samoobsługi, szanuje swoją i cudzą własność jest świadome ponoszenia konsekwencji złego zachowania podejmuję próbę samooceny rozumie różnicę pomiędzy dobrem i złem 2. Zadowolenie nauczycieli i personelu pomocniczego wynikające z faktu: bliższego kontaktu z dzieckiem, traktowania go podmiotowo jednolitego oddziaływania wychowawczego wszystkich nauczycieli osiągania dobrych efektów wychowawczych wzrostu poziomu umiejętności w zakresie kompetencji wychowawczych 3. Poprawna współpraca z rodzicami: rodzice poczują się gospodarzami przedszkola, osobami mającymi wpływ na funkcjonowanie placówki podejmują stałą współpracę z nauczycielami będą inicjatorami akcji i uroczystości na rzecz wychowania i dobrego funkcjonowania placówki w środowisku Uwagi końcowe: 1. Za realizację programu wychowawczego przedszkola odpowiedzialni są wszyscy nauczyciele 2. Realizacja zadań wychowawczych odbywa się przy współpracy rodziców. Zasady współpracy określa niniejszy program oraz Statut Przedszkola. 3. Kalendarz imprez i uroczystości stanowi załącznik do programu. 4. Program wykorzystany będzie do tworzenia własnych systemów wychowawczych w poszczególnych grupach wiekowych. Zadanie Umiejętności dzieci Poziom I zna i stosuje zwroty grzecznościowe w określonych sytuacjach systematyczne dochodzi do samodzielności w ubieraniu i rozbieraniu się zna zasady zachowania się podczas korzystania ze wspólnych zabawek, kącików tematycznych podporządkowuje się osobom dorosłym lub starszym kolegom pełniącym dyżur w grupie samodzielnie korzysta z toalety, przestrzega higieny osobistej Dziecko jako jednostka Poziom II jest sprawne w zakresie samoobsługi dba o czystość zębów rozumie prawo innych do korzystania z zabawek, dzieli się nimi pełni doraźne dyżury porządkuje zabawki, odstawia na wyznaczone miejsce składa życzenia imieninowe i urodzinowe, przygotowuje upominki przeprasza rówieśników za niewłaściwe zachowanie, próbuje zrozumieć innych wykonuje polecenia nauczycielki Poziom III pilnuje porządku w swojej szufladzie i na półce rozumie i przestrzega zasady dotyczące zgodnego współdziałania w grupie szanuje potrzeby innych podejmuje próby samodzielnego, kulturalnego rozwiązywania konfliktów szanuje wytwory pracy własnej i innych przeciwstawia się przejawom samolubstwa, przezywania, okrucieństwa zna wartość koleżeństwa wyraża własne uczucia sprzeciwia się przemocy Poziom IV dba o higienę ciała i estetyczny wygląd zna podstawowe zasady savoir- vivre umie przegrywać dzieli radość innych opiekuje się potrzebującymi pomocy unika kłótliwości, zawziętości, krzyku zawiera kompromisy respektuje polecenia nauczycielki umie mówić ,,nie” Zadania Dziecko i społeczeństwo Umiejętności dzieci Poziom I rozpoznaje i wskazuje miejsce zamieszkania rozpoznaje budynek przedszkola przyswaja zasady kulturalnego zachowania się wobec sąsiadów oraz pracowników i dzieci z przedszkola poznaje polskie tradycje ludowe związane z obchodami świąt (Wielkanocnych, Bożego Narodzenia) uważnie ogląda godło i barwy narodowe jako polskie znaki Poziom II nazywa miejscowość, w której mieszka dostrzega zmiany zachodzące w najbliższym otoczeniu zna adres zamieszkania poznaje niektóre tradycje i obrzędy docenia troskę rodziców i innych domowników dostrzega działania człowieka ułatwiające codzienne życie rozpoznaje godło i barwy narodowe Poziom III potrafi wymienić najważniejsze zabytki i dobra kultury rozpoznaje herb własnej miejscowości rozpoznaje melodię hymnu narodowego przestrzega zasady kulturalnego zachowania się podczas korzystania ze wspólnych pomieszczeń, urządzeń, środków lokomocji itp. dba o czystość i porządek w miejscu zamieszkania słucha legend i opowieści związanych z miejscowością, jej powstaniem i tradycjami zna nazwę stolicy Polski i jej herb interesuje się niektórymi wydarzeniami z życia kraju i społeczeństwa (sport, kultura) zna pojęcia: Polak, Polska, język polski, języki obce jest zainteresowane krajami Unii Europejskiej, rozpoznaje charakterystyczne budowle, muzykę, stroje itp. Poziom IV słucha teksty literackie dot. określonych regionów wskazuje na mapie stolicę i granice państwa wie z jakimi państwami graniczy Polska zna nazwy największych polskich rzek, miast, gór zna niektóre ważne postacie historyczne (M. Kopernik, F. Chopin, M.C. Skłodowska) czynnie uczestniczy w wydarzeniach kulturalnych (teatr, koncerty muzyczne, kino) akceptuje odmienność ludzi innych krajów i kontynentów zna zwyczaje charakterystyczne dla innych kultur wymienia nazwy kilku narodów interesuje się wydarzeniami z życia kraju interesuje się problemami innych ludzi (np. Afryka, Azja – głód, susze) Zadania Umiejętności dzieci Poziom I zna pomieszczenia przedszkola nie odchodzi samowolnie od grupy właściwie korzysta z urządzeń sanitarnych przestrzega ustalonych zasad zachowania się w czasie pobytu na placu zabaw oraz podczas spacerów i wycieczek opanowało umiejętności samoobsługowe oraz kulturalnego jedzenia przestrzega zakazu poruszania się po drogach bez opieki dorosłych komunikuje swoje potrzeby i obawy nauczycielowi Dziecko bezpieczne i zdrowe Poziom II dba o higienę osobistą (myje ręce, wyciera nos, myje zęby) rozumie potrzebę przebywania na świeżym powietrzu, bez względu na warunki atmosferyczne rozumie potrzebę spożywania zdrowych produktów (mleko, ser, owoce, warzywa) rozumie potrzebę umiaru w jedzeniu słodyczy sygnalizuje zauważone niebezpieczeństwo ( uszkodzona zabawka, szkło, oddalający się kolega) zna podstawowe zasady ruchu drogowego przestrzega zasady nie rozmawiania i brania prezentów od osób nieznajomych informuje nauczycielkę o złym samopoczuciu poznaje możliwości własnego ciała Poziom III zna własny adres zamieszkania wie, do kogo zwrócić się o pomoc w razie potrzeby wie, jak przeciwdziałać chorobom świadomie przestrzega zasad ruchu drogowego dla pieszych radzi sobie z własnymi emocjami, określa je rozumie potrzebę systematycznego kontrolowania stanu własnego zdrowia (profilaktyka) zgodnie współdziała z innymi Poziom IV zna numery telefonów alarmowych kieruje się zasadą ograniczonego zaufania w stosunku do osób nieznanych rozumie znaczenie narządów zmysłów i dba o higienę jest sprawne ruchowo zna sposoby aktywnego wypoczynku Zadania Umiejętności dzieci Poziom I rozpoznaje dźwięki występujące w najbliższym otoczeniu dostrzega piękno otaczającego świata przyrody dba o czystość w najbliższym otoczeniu nazywa podstawowe zjawiska atmosferyczne i zmiany zachodzące w przyrodzie, w zależności od pory roku rozróżnia i nazywa niektóre owoce i warzywa Poziom II dostrzega skutki niewłaściwego gospodarowania człowieka (zanieczyszczona rzeka, dymiące kominy itp.) rozumie znaczenie wody dla życia ludzi, zwierząt i roślin rozumie zagrożenia spowodowane niewłaściwym zachowaniem ludzi ( pożar, bezmyślne zabijanie zwierząt – dla futer) dostrzega różnice między głośnym i cichym brzmieniem głosu – unikanie hałasu porównuje czystość wody ( z kranu, deszczówkę, z rzeki) Dziecko i przyroda Poziom III posiada podstawowe wiadomości na temat życia zwierząt i ich znaczenia w życiu człowieka rozumie pozytywne i negatywne skutki działania promieni słonecznych poznaje zamknięty obieg wody w przyrodzie rozumie pojęcia: rośliny chronione, zwierzęta chronione wykorzystuje materiały odpadowe w pracach plastycznych (np. gazety, puszki, tektura, nakrętki, styropian, słoiki) rozumie szkodliwe palenie papierosów dla zdrowia człowieka (nie tylko palącego lecz biernego palacza) rozumie potrzebę ograniczania ilości śmierci Poziom IV wie o szkodliwej dla przyrody działalności człowieka zna przyczyny zanieczyszczenia wody i powietrza wie jak przeciwdziałać zanieczyszczaniu środowiska naturalnego potrafi segregować odpady rozumie konieczność ochrony środowiska naturalnego czynnie uczestniczy w akcji ,,Sprzątanie Świata” zna cykl produkcyjny papieru zna ekonomiczne aspekty zbierania makulatury, ochrony lasów rozumie i przestrzega zasady nie niszczenia przyrody oraz właściwie zachowuje się w rezerwatach przyrody zna przyczyny powstawania dziury ozonowej Każdy nauczyciel powinien pamiętać, że: Dzieci dorastające klimacie przyjaźni - uczą się ufać sobie i innym. Dzieci otoczone łagodnością – uczy się spokoju ducha. Dzieci wciąż krytykowane - uczą się potępiać. Dzieci wychowywane w atmosferze wrogości - uczą się walczyć. Dzieci wzrastające w strachu - uczą się bać. Dzieci, które spotykają się wciąż z politowaniem - uczą się użalać nad sobą. Dzieci ciągle ośmieszane - uczą się nieśmiałości. Dzieci nieustanie zawstydzone - uczą się poczucia winy. Dzieci otrzymujące dość zachęty - uczą się śmiałości. Dzieci wciąż aprobowane - uczą się lubić samych siebie. Dzieci akceptowane - uczą się odnajdować w świecie miłość. Dzieci, które często słyszą słowa uznania - uczą się stawiać sobie zadania. Dzieci wzrastające w atmosferze wspólnoty - uczą się hojności. Dzieci otoczone rzetelnością i uczciwością - uczą się czym jest prawda i sprawiedliwość. Dzieci dorastające w klimacie przyjaźni - uczą się jak wspaniałe jest żyć. Czym żyją Twoje dzieci? Dorothy L. Nolte LITERATURA: Jundził I., Nagrody i kary w wychowaniu, Nasza Księgarnia, Warszawa 1989 Podstawa programowa wychowania przedszkolnego Szewczuk W., Psychologiczne podstawy zasad wychowania, PZWS, Warszawa 1972 Frances L. Ilg, Luize Beates Ames, Sidnej M., Baker, Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, GWP, Gdańsk 1994 Simm M., Węgrzyn- Jonek E., Budowania programu wychowawczego szkoły, Rubikon, Kraków 2000 Waszkiewicz E., Pracuję z sześciolatkiem, WSiP, Warszawa 1996