skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?
Transkrypt
skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?
SKĄD MAMY PIENIĄDZE I NA CO JE WYDAJEMY? Informator budżetowy Urzędu Miasta Legionowo przygotowany w ramach akcji „Przejrzysta Polska” Legionowo 2008 1 Legionowo jest w gronie kilkuset gmin i powiatów, które w 2005 roku przystąpiły do ogólnopolskiej akcji społecznej „Przejrzysta Polska”. Dzięki tej akcji w Legionowie wdrożone zostały narzędzia, które usprawniły funkcjonowanie urzędu, takie jak: karty usług, kodeks etyczny, procedura naboru na wolne stanowiska urzędnicze czy program współpracy z organizacjami pozarządowymi. Narzędzi te zostały przygotowane w wyniku wprowadzenia zasad: przejrzystości, braku tolerancji dla korupcji, partycypacji społecznej, fachowości oraz rozliczalności. Niniejsza publikacja jest realizacją wymogu rozliczalności i ma przybliżyć zagadnienienia związane z finansami oraz strategią rozwoju miasta. Szczegóły na temat ogólnopolskiej akcji społecznej „Przejrzysta Polska” znaleźć można pod adresem www.przejrzystapolska.pl, natomiast informacje dotyczące realizacji powyższych zasad przez Urząd Miasta Legionowo umieszczone są na stronie www.legionowo.pl. Uchwała budżetowa Rady Miasta Legionowo i strategia rozwoju miasta są dostępne dla każdego mieszkańca w Urzędzie Miasta i na stronie internetowej www.bip.legionowo.pl. Są to dokumenty obszerne, bardzo szczegółowe. Zawierają wiele pojęć specjalistycznych z dziedziny księgowości budżetowej. Każdy podatnik ma prawo wiedzieć, co dzieje się z jego pieniędzmi, trafiającymi do kasy miasta. Celem tej broszury jest więc udzielenie klarownej odpowiedzi na pytania: skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy? JAK POWSTAJE BUDŻET GMINY? Budżet gminy to najważniejszy dokument finansowy, będący rocznym planem dochodów, przychodów, wydatków i rozchodów. Powstaje w ramach następujących etapów: 1. Etap I – Przyjmowanie wniosków do projektu budżetu: zgodnie z Uchwałą Rady Miasta, Prezydent Miasta przyjmuje wnioski do 15 września roku poprzedzającego rok budżetowy . 2. Etap II – Proces przygotowywania budżetu, który polega na: ● określeniu podstawowych celów na dany rok budżetowy (zgodnie ze strategią rozwoju gminy) ● ustaleniu wielkości stawek podatków i opłat lokalnych ● określeniu poziomu wydatków na poszczególne działania, realizowane przez gminę. 3. Etap III – Uchwalenie i wykonywanie budżetu. Wysokość dochodów i wydatków, zawartych w projekcie budżetu jest szacunkowa, zmienia się w ciągu roku. W praktyce budżet miasta Legionowo zmieniany jest na każdej sesji Rady Miasta. W 2008 roku budżet Gminy Legionowo zaplanowano na poziomie 142 mln zł, a wydatki podzielono w następujący sposób: 2 Planowane wydatki na 2008 r. w podziale na różne dziedziny 32,50% 13,70% 1,30% 1,60% 5,10% 1,60% 3,50% 7,80% 7,00% 15,70% 10,20% Oświata Drogi Ochrona środowiska Administracja Pomoc społeczna Mieszkania Kultura Bezpieczeństwo Sport Zdrowie Pozostałe wydatki 3 BUDŻET GMINY LEGIONOWO DOCHODY Od kilku lat budżet Gminy Legionowo systematycznie rośnie. Zawdzięczamy to przede wszystkim coraz wyższym wpływom z podatku od środków transportu oraz dochodom z majątku gminnego. Wysokość budżetu [w mln zł] Budżet Miasta ogółem w latach 2006-2008 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2006 2007 2008 – planowany budżet Rok Źródła dochodów gmin określają ustawy, a ich wysokość zależy od zamożności mieszkańców i aktywności władz gminy. Główne źródła dochodów do budżetu (plan na 2008 r.): ● Udział w PIT – 39,6 mln zł Najważniejszym źródłem dochodów miasta jest podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), płacony przez mieszkańców. Większość podatku trafia do budżetu państwa, gmina otrzymuje z niego ok. 36%. Wzrost wpływów z podatku PIT jest sygnałem, że mieszkańcy miasta stają się coraz zamożniejsi, a ich liczba jest stabilna. Wysokość dochodów [w mln zł] Dochody z tytułu PIT w latach 2006-2008 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2006 2007 2008 - dochody planowane Rok ● Subwencja Oświatowa – 20,9 mln zł Wysokość subwencji ustalana jest przez rząd, a sposób podziału na gminy zależy od liczby dzieci uczęszczających do szkół na danym terenie oraz od typu gminy (gminy wiejskie otrzymują więcej pieniędzy w przeliczeniu na dziecko). Subwencja jest tylko 4 częścią wydatków gminy na oświatę. Subwencja oświatowa w latach 2006-2008 Wysokość subwencji [w mln zł] 22,5 20 17,5 15 12,5 10 7,5 5 2,5 0 2006 2007 2008 – planowana subwencja Rok ● Podatki lokalne – 36,7 mln zł Wysokość podatków lokalnych ustalana jest przez Radę Miasta. W Legionowie niektóre podatki czy opłaty zostały zlikwidowane (np. podatek za posiadanie psa, opłata za wpis do ewidencji działalności gospodarczej), inne utrzymują się na stałym niskim poziomie (podatek od środków transportu). W 2008 r. z tytułu podatku od nieruchomości do kasy miasta planowany jest wpływ 10,3 mln zł, a z tytułu podatku od środków transportu – aż 18,3 mln zł (ponad 13% dochodów Gminy). Opłata targowa zasili miasto kwotą 1,4 mln zł. Wysokość wpływów [w mln zł] Wpływy z podatku od środków transportu w latach 2006-2008 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 2006 2007 2008 – środki planowane Rok ● Dochody z majątku – 22,5 mln zł Miasto jest właścicielem ok 200 ha gruntów. Od 18 lat Gmina systematycznie sprzedaje, oddaje w użytkowanie wieczyste, dzierżawi i wynajmuje tereny dogodne dla budownictwa mieszkaniowego i działalności gospodarczej, a kupuje działki niezbędne do wypełnienia zadań publicznych. Gmina jest nietypowym właścicielem, bo sprzedając grunty zyskuje nie tylko dochody z z tytułu sprzedaży, ale także podatnika, który odprowadza podatki od nieruchomości oraz PIT. ● Przychody – 3,5 mln zł W budżecie miasta – podobnie jak w domowym – nie wszystko można kupić za gotówkę. Gmina zaciąga wówczas kredyty, pożyczki lub emituje obligacje, uzyskując w ten sposób przychody. Zadłużenie miasta od kilku lat systematycznie spada. 5 WYDATKI Wydatki budżetu służą zaspokojeniu wielu potrzeb mieszkańców. Najważniejsze zadania w budżecie wynikają ze strategii rozwoju gminy. Największe środki przeznaczane są na oświatę (w tym inwestycje oświatowe), następnie na inwestycje drogowe, administrację oraz ochronę środowiska (łącznie z budową kanalizacji). Gmina pozyskuje również fundusze zewnętrzne na realizację kosztownych inwestycji na terenie Legionowa. Są to przede wszystkim środki z Unii Europejskiej. W latach 2006-2008 pozyskaliśmy ponad 6,6 mln zł na budowę kanalizacji sanitarnej oraz na wdrożenie projektu „Społeczeństwo informacyjne w Legionowie”. Budżet na 2008 rok przewiduje wydatki w następującej wysokości: Oświata – 45,2 mln zł 70% budżetu na zadania oświatowe stanowią wydatki na wynagrodzenia nauczycieli i innych pracowników placówek oświatowych. Reszta środków przeznaczana jest na bieżące utrzymanie szkół, remonty, modernizacje i nowe inwestycje. Gmina Legionowo prowadzi i finansuje: ✔ 12 przedszkoli ✔ 5 szkół podstawowych ✔ 3 gimnazja ✔ 1 liceum oraz dotuje placówki niepubliczne: ✔ 2 przedszkola ✔ 2 szkoły podstawowe ✔ 2 gimnazja. Najważniejsze inwestycje oświatowe realizowane w 2008 roku: ✔ projekty rozbudowy Szkoły Podstawowej nr 1, Szkoły Podstawowej nr 2 oraz Zespołu SzkolnoPrzedszkolnego ✔ projekt budowy budynku Szkolno-Przedszkolnego na Osiedlu Sobieskiego ✔ termomodernizacja budynku Zespołu Szkół ✔ projekt likwidacji barier architektonicznych oraz zagospodarowania terenu wokół Zespołu Szkół ✔ zagospodarowanie terenu przyszkolnego Szkoły Podstawowej nr 7 ✔ projekt rozbudowy bezpiecznych placów zabaw przy Przedszkolach Miejskich ✔ projekt i rozbudowa pomieszczeń w PM nr 6, PM nr 10, PM nr 12 oraz Szkoły Podstawowej nr 1 na potrzeby PM nr 4 ✔ projekt i wykonanie parkingu przy PM nr 11 ✔ przebudowa ogrodzenia Gimnazjum nr 3. Wydatki na oświatę w latach 2006-2008 50 45 Wysokość wydatków [w mln zł] ● 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2006 2007 Rok 6 2008 – wydatki planowane ● Drogi – 19,1 mln zł W ciągu ostatnich kilku lat wysokość nakładów na budowę i remonty dróg w Legionowie plasuje się na bardzo wysokim poziomie. Gmina współpracuje także ze Starostwem Powiatowym przy inwestycjach drogowych w mieście, chociaż obowiązek utrzymania dróg spoczywa wyłącznie na ich zarządcy. W Legionowie główne ulice to drogi powiatowe: Sobieskiego, Jagiellońska, Krakowska, Kościuszki (od ronda do Chotomowa), Parkowa (na odcinku od Sobieskiego do torów), Wyszyńskiego oraz ciąg ulic od cmentarza do starostwa (Al. Legionów, Suwalna, Szarych Szeregów). Dzięki wsparciu ze strony Gminy modernizację czy remonty tych ulic udaje się przyspieszyć. Najważniejsze inwestycje drogowe w 2008 r.: ul. Krucza – 1 200 tys. zł ul. S. Okrzei – 720 tys. zł ul. Srebrna – 212 tys. zł ul. S. Wyspiańskiego – 360 tys. zł ul. Lubelska – 770 tys. zł ul. Spokojna – 360 tys. zł ul Wileńska – 744 tys. zł ul. Ogrodowa – 300 tys. zł ul. Polankowa – 290 tys. zł ul. Toruńska – 240 tys. zł ul. Husarska – 500 tys. zł ul. Akacjowa – 760 tys. zł ul. Olszankowa – 881 tys. zł ul. ks. P. Skargi – 210 tys. zł budowa parkingów w rejonie placu J. Poniatowskiego i ul. ppłk E. Dietricha – 380 tys. zł. ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ● Ochrona środowiska – 10,8 mln zł Główna inwestycją związana z ochroną środowiska jest budowa kanalizacji sanitarnej. Od 2005 r. realizujemy ją z udziałem funduszy unijnych. Do chwili rozpoczęcia tego projektu ponad 40% obszaru miasta pozbawione było dostępu do kanalizacji. Docelowo planujemy objęcie systemem kanalizacji wszystkich dzielnic domków jednorodzinnych. Najważniejsze zadania w 2008 r.: ✔ kanalizacja w części ulic: Wileńskiej, Mazowieckiej, T. Kościuszki – 395 tys. zł ✔ wodociąg w ul. Kolejowej – 200 tys. zł, ✔ wodociąg w ul. Poznańskiej, ul. Grunwaldzkiej – 493 tys. zł ✔ wodociąg w ul. Partyzantów – 606 tys. zł ✔ kanalizacja w ul. Ostrobramskiej – 520 tys. zł. ● Administracja – 21,8 mln zł Urzędnicy miejscy zapewniają dostęp do usług administracyjnych. Najczęściej załatwiane w urzędzie są kwestie meldunkowe, sprawy związane z dowodami osobistymi, stanem cywilnym, ewidencją działalności gospodarczej i architekturą. Zatrudnienie w Urzędzie Miasta utrzymuje się od 2006 r. na stabilnym poziomie. W 2008 roku Urząd Miasta przeprowadzi się do nowej siedziby u zbiegu ulic Piłsudskiego i Sowińskiego. 7 Wydatki na administrację w stosunku do wydatków ogółem w latach 2006-2008 Wysokość wydatków [w%] 25 22,5 20 17,5 15 12,5 10 7,5 5 2,5 0 2006 2007 * Rok * Wydatki uwzględniają koszty budowy nowego Ratusza 8 2008 – wydatki planowane