skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?

SKĄD MAMY PIENIĄDZE I NA CO JE WYDAJEMY?
Informator budżetowy Urzędu Miasta Legionowo
przygotowany w ramach akcji „Przejrzysta Polska”
Legionowo 2008
1
Legionowo jest w gronie kilkuset gmin i powiatów, które w 2005 roku przystąpiły do
ogólnopolskiej akcji społecznej „Przejrzysta Polska”. Dzięki tej akcji w Legionowie
wdrożone zostały narzędzia, które usprawniły funkcjonowanie urzędu, takie jak: karty usług,
kodeks etyczny, procedura naboru na wolne stanowiska urzędnicze czy program
współpracy z organizacjami pozarządowymi. Narzędzi te zostały przygotowane w wyniku
wprowadzenia zasad: przejrzystości, braku tolerancji dla korupcji, partycypacji społecznej,
fachowości oraz rozliczalności. Niniejsza publikacja jest realizacją wymogu rozliczalności i
ma przybliżyć zagadnienienia związane z finansami oraz strategią rozwoju miasta.
Szczegóły na temat ogólnopolskiej akcji społecznej „Przejrzysta Polska” znaleźć można pod
adresem www.przejrzystapolska.pl, natomiast informacje dotyczące realizacji powyższych zasad
przez Urząd Miasta Legionowo umieszczone są na stronie www.legionowo.pl.
Uchwała budżetowa Rady Miasta Legionowo i strategia rozwoju miasta są dostępne dla każdego
mieszkańca w Urzędzie Miasta i na stronie internetowej www.bip.legionowo.pl. Są to dokumenty
obszerne,
bardzo
szczegółowe.
Zawierają
wiele
pojęć
specjalistycznych
z dziedziny księgowości budżetowej. Każdy podatnik ma prawo wiedzieć, co dzieje się z jego
pieniędzmi, trafiającymi do kasy miasta. Celem tej broszury jest więc udzielenie klarownej
odpowiedzi na pytania: skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy?
JAK POWSTAJE BUDŻET GMINY?
Budżet gminy to najważniejszy dokument finansowy, będący rocznym planem dochodów,
przychodów, wydatków i rozchodów. Powstaje w ramach następujących etapów:
1. Etap I – Przyjmowanie wniosków do projektu budżetu: zgodnie z Uchwałą Rady Miasta,
Prezydent Miasta przyjmuje wnioski do 15 września roku poprzedzającego rok budżetowy .
2. Etap II – Proces przygotowywania budżetu, który polega na:
● określeniu podstawowych celów na dany rok budżetowy (zgodnie ze strategią rozwoju
gminy)
● ustaleniu wielkości stawek podatków i opłat lokalnych
● określeniu poziomu wydatków na poszczególne działania, realizowane przez gminę.
3. Etap III – Uchwalenie i wykonywanie budżetu.
Wysokość dochodów i wydatków, zawartych w projekcie budżetu jest szacunkowa,
zmienia się w ciągu roku. W praktyce budżet miasta Legionowo zmieniany jest na każdej
sesji Rady Miasta. W 2008 roku budżet Gminy Legionowo zaplanowano na poziomie 142
mln zł, a wydatki podzielono w następujący sposób:
2
Planowane wydatki na 2008 r. w podziale na różne dziedziny
32,50%
13,70%
1,30%
1,60%
5,10%
1,60%
3,50%
7,80%
7,00%
15,70%
10,20%
Oświata
Drogi
Ochrona środowiska
Administracja
Pomoc społeczna
Mieszkania
Kultura
Bezpieczeństwo
Sport
Zdrowie
Pozostałe wydatki
3
BUDŻET GMINY LEGIONOWO
DOCHODY
Od kilku lat budżet Gminy Legionowo systematycznie rośnie. Zawdzięczamy to przede wszystkim
coraz wyższym wpływom z podatku od środków transportu oraz dochodom
z majątku gminnego.
Wysokość budżetu [w mln zł]
Budżet Miasta ogółem w latach 2006-2008
150
140
130
120
110
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2006
2007
2008 – planowany budżet
Rok
Źródła dochodów gmin określają ustawy, a ich wysokość zależy od zamożności mieszkańców
i aktywności władz gminy.
Główne źródła dochodów do budżetu (plan na 2008 r.):
●
Udział w PIT – 39,6 mln zł
Najważniejszym źródłem dochodów miasta jest podatek dochodowy od osób fizycznych
(PIT), płacony przez mieszkańców. Większość podatku trafia do budżetu państwa, gmina
otrzymuje z niego ok. 36%. Wzrost wpływów z podatku PIT jest sygnałem, że mieszkańcy
miasta stają się coraz zamożniejsi, a ich liczba jest stabilna.
Wysokość dochodów [w mln zł]
Dochody z tytułu PIT w latach 2006-2008
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2006
2007
2008 - dochody planowane
Rok
●
Subwencja Oświatowa – 20,9 mln zł
Wysokość subwencji ustalana jest przez rząd, a sposób podziału na gminy zależy od
liczby dzieci uczęszczających do szkół na danym terenie oraz od typu gminy (gminy
wiejskie otrzymują więcej pieniędzy w przeliczeniu na dziecko). Subwencja jest tylko
4
częścią wydatków gminy na oświatę.
Subwencja oświatowa w latach 2006-2008
Wysokość subwencji [w mln zł]
22,5
20
17,5
15
12,5
10
7,5
5
2,5
0
2006
2007
2008 – planowana subwencja
Rok
●
Podatki lokalne – 36,7 mln zł
Wysokość podatków lokalnych ustalana jest przez Radę Miasta. W Legionowie niektóre
podatki czy opłaty zostały zlikwidowane (np. podatek za posiadanie psa, opłata za wpis do
ewidencji działalności gospodarczej), inne utrzymują się na stałym niskim poziomie (podatek
od środków transportu). W 2008 r. z tytułu podatku od nieruchomości do kasy miasta
planowany jest wpływ 10,3 mln zł, a z tytułu podatku od środków transportu – aż 18,3 mln zł
(ponad 13% dochodów Gminy). Opłata targowa zasili miasto kwotą 1,4 mln zł.
Wysokość wpływów [w mln zł]
Wpływy z podatku od środków transportu w latach 2006-2008
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
2006
2007
2008 – środki planowane
Rok
●
Dochody z majątku – 22,5 mln zł
Miasto jest właścicielem ok 200 ha gruntów. Od 18 lat Gmina systematycznie sprzedaje,
oddaje w użytkowanie wieczyste, dzierżawi i wynajmuje tereny dogodne dla budownictwa
mieszkaniowego i działalności gospodarczej, a kupuje działki niezbędne do wypełnienia
zadań publicznych. Gmina jest nietypowym właścicielem, bo sprzedając grunty zyskuje nie
tylko dochody z z tytułu sprzedaży, ale także podatnika, który odprowadza podatki od
nieruchomości oraz PIT.
●
Przychody – 3,5 mln zł
W budżecie miasta – podobnie jak w domowym – nie wszystko można kupić za gotówkę.
Gmina zaciąga wówczas kredyty, pożyczki lub emituje obligacje, uzyskując w ten sposób
przychody. Zadłużenie miasta od kilku lat systematycznie spada.
5
WYDATKI
Wydatki budżetu służą zaspokojeniu wielu potrzeb mieszkańców. Najważniejsze zadania
w budżecie wynikają ze strategii rozwoju gminy. Największe środki przeznaczane są na oświatę (w
tym inwestycje oświatowe), następnie na inwestycje drogowe, administrację oraz ochronę
środowiska (łącznie z budową kanalizacji). Gmina pozyskuje również fundusze zewnętrzne na
realizację kosztownych inwestycji na terenie Legionowa. Są to przede wszystkim środki z Unii
Europejskiej. W latach 2006-2008 pozyskaliśmy ponad 6,6 mln zł na budowę kanalizacji sanitarnej
oraz na wdrożenie projektu „Społeczeństwo informacyjne w Legionowie”.
Budżet na 2008 rok przewiduje wydatki w następującej wysokości:
Oświata – 45,2 mln zł
70% budżetu na zadania oświatowe stanowią wydatki na wynagrodzenia nauczycieli
i innych pracowników placówek oświatowych. Reszta środków przeznaczana jest na
bieżące utrzymanie szkół, remonty, modernizacje i nowe inwestycje.
Gmina Legionowo prowadzi i finansuje:
✔ 12 przedszkoli
✔ 5 szkół podstawowych
✔ 3 gimnazja
✔ 1 liceum
oraz dotuje placówki niepubliczne:
✔ 2 przedszkola
✔ 2 szkoły podstawowe
✔ 2 gimnazja.
Najważniejsze inwestycje oświatowe realizowane w 2008 roku:
✔ projekty rozbudowy Szkoły Podstawowej nr 1, Szkoły Podstawowej nr 2 oraz Zespołu SzkolnoPrzedszkolnego
✔ projekt budowy budynku Szkolno-Przedszkolnego na Osiedlu Sobieskiego
✔ termomodernizacja budynku Zespołu Szkół
✔ projekt likwidacji barier architektonicznych oraz zagospodarowania terenu wokół Zespołu Szkół
✔ zagospodarowanie terenu przyszkolnego Szkoły Podstawowej nr 7
✔ projekt rozbudowy bezpiecznych placów zabaw przy Przedszkolach Miejskich
✔ projekt i rozbudowa pomieszczeń w PM nr 6, PM nr 10, PM nr 12 oraz Szkoły Podstawowej nr 1
na potrzeby PM nr 4
✔ projekt i wykonanie parkingu przy PM nr 11
✔ przebudowa ogrodzenia Gimnazjum nr 3.
Wydatki na oświatę w latach 2006-2008
50
45
Wysokość wydatków [w mln zł]
●
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2006
2007
Rok
6
2008 – wydatki planowane
●
Drogi – 19,1 mln zł
W ciągu ostatnich kilku lat wysokość nakładów na budowę i remonty dróg w Legionowie
plasuje się na bardzo wysokim poziomie. Gmina współpracuje także ze Starostwem
Powiatowym przy inwestycjach drogowych w mieście, chociaż obowiązek utrzymania
dróg spoczywa wyłącznie na ich zarządcy. W Legionowie główne ulice to drogi powiatowe:
Sobieskiego, Jagiellońska, Krakowska, Kościuszki (od ronda do Chotomowa), Parkowa
(na odcinku od Sobieskiego do torów), Wyszyńskiego oraz ciąg ulic od cmentarza do
starostwa (Al. Legionów, Suwalna, Szarych Szeregów). Dzięki wsparciu ze strony Gminy
modernizację czy remonty tych ulic udaje się przyspieszyć.
Najważniejsze inwestycje drogowe w 2008 r.:
ul. Krucza – 1 200 tys. zł
ul. S. Okrzei – 720 tys. zł
ul. Srebrna – 212 tys. zł
ul. S. Wyspiańskiego – 360 tys. zł
ul. Lubelska – 770 tys. zł
ul. Spokojna – 360 tys. zł
ul Wileńska – 744 tys. zł
ul. Ogrodowa – 300 tys. zł
ul. Polankowa – 290 tys. zł
ul. Toruńska – 240 tys. zł
ul. Husarska – 500 tys. zł
ul. Akacjowa – 760 tys. zł
ul. Olszankowa – 881 tys. zł
ul. ks. P. Skargi – 210 tys. zł
budowa parkingów w rejonie placu J. Poniatowskiego i ul. ppłk E. Dietricha –
380 tys. zł.
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
●
Ochrona środowiska – 10,8 mln zł
Główna inwestycją związana z ochroną środowiska jest budowa kanalizacji sanitarnej. Od
2005 r. realizujemy ją z udziałem funduszy unijnych. Do chwili rozpoczęcia tego projektu
ponad 40% obszaru miasta pozbawione było dostępu do kanalizacji. Docelowo planujemy
objęcie systemem kanalizacji wszystkich dzielnic domków jednorodzinnych.
Najważniejsze zadania w 2008 r.:
✔ kanalizacja w części ulic: Wileńskiej, Mazowieckiej, T. Kościuszki – 395 tys. zł
✔ wodociąg w ul. Kolejowej – 200 tys. zł,
✔ wodociąg w ul. Poznańskiej, ul. Grunwaldzkiej – 493 tys. zł
✔ wodociąg w ul. Partyzantów – 606 tys. zł
✔ kanalizacja w ul. Ostrobramskiej – 520 tys. zł.
●
Administracja – 21,8 mln zł
Urzędnicy miejscy zapewniają dostęp do usług administracyjnych. Najczęściej załatwiane
w urzędzie są kwestie meldunkowe, sprawy związane z dowodami osobistymi, stanem
cywilnym, ewidencją działalności gospodarczej i architekturą. Zatrudnienie w Urzędzie
Miasta utrzymuje się od 2006 r. na stabilnym poziomie. W 2008 roku Urząd Miasta
przeprowadzi się do nowej siedziby u zbiegu ulic Piłsudskiego i Sowińskiego.
7
Wydatki na administrację w stosunku do wydatków ogółem w latach 2006-2008
Wysokość wydatków [w%]
25
22,5
20
17,5
15
12,5
10
7,5
5
2,5
0
2006
2007 *
Rok
* Wydatki uwzględniają koszty budowy nowego Ratusza
8
2008 – wydatki planowane