docIII. Służby zatrudnienia w okresie PRL
download 
Reklamacja Transkrypt
III. Służby zatrudnienia w okresie PRL
SPIS TREŚCI: Wprowadzenie 3 I. Rys historyczny powstania publicznych służb zatrudnienia 4 II. Historia służb zatrudnienia w regionie 7 III. Służby zatrudnienia w okresie PRL (1945-1989) 13 IV. Publiczne służby zatrudnienia w Polsce po roku 1989 14 V. Działalność Wojewódzkiego Biura/Urzędu Pracy w okresie 1990-1999 16 1. Lata 1990-1993, czyli pierwsze aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu 17 2. Doskonalenie systemu aktywizacji zawodowej bezrobotnych oraz realizacja programów rynku pracy w latach 1994-1999 18 3. Działania na rzecz rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych 20 4. Orzecznictwo o stopniu niepełnosprawności dla celów pozarentowych i pozaubezpieczeniowych 23 5. Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy 24 6. Kontrola legalności zatrudnienia 25 VI. Realizacja zadań ustawowych przez Wojewódzki Urząd Pracy w latach 2000-2010 27 1. Wydział Polityki Rynku Pracy 29 2. Wydział Obsługi Rynku Pracy 35 3. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej 38 4. Wydział Badań i Analiz Rynku Pracy 40 VII. Wojewódzka Rada Zatrudnienia (2000-2010) 42 VIII. Współpraca z Winnickim Obwodowym Centrum Pracy 44 IX. Kadra kierownicza Rejonowych Biur Pracy/Powiatowych Urzędów Pracy 45 X. Indeks pracowników Wojewódzkiego Biura/Urzędu Pracy zatrudnionych w latach 1990-2010 46 Materiał do publikacji zebrał i opracował pod redakcyjnym przewodnictwem Dyrektora Andrzeja Lato zespół kadry kierowniczej Wojewódzkiego Urzędu Pracy w składzie: Małgorzata Rutkowska, Anna Stelmach, Dariusz Dąbrowski, Waldemar Bujała, Krzysztof Sołtys, Leszek Skrobisz przy udziale współpracowników i byłych kierowników wydziałów Adeli Wojnowskiej-Jurek i Marka Czapli. Opracowanie graficzne i skład DTP - Artur Radziwolski. Wydawca: Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach ul. Witosa 86, 25-561 Kielce tel. 41 36 41 600, fax 41 36 41 666 strona internetowa: www.wup.kielce.pl, e-mail: [email protected] Kielce, listopad 2010 Wszelkie wykorzystanie w całości lub w części materiałów z niniejszej publikacji dozwolone wyłącznie z podaniem źródła 2 Nakład: 1 500 egz. WPROWADZENIE Inicjatywa Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej uczczenia 90-tej rocznicy powstania polskich służb zatrudnienia i 20-lecia reaktywowania ich działalności w III RP spowodowała, iż Wojewódzki Urząd Pracy także podjął działania zmierzające do przypomnienia dokonań tych służb w naszym regionie. Szczególnie bliskie są nam zadania związane z okresem, gdy tworzyliśmy zręby systemu publicznych służb zatrudnienia w województwie kieleckim, by jak najlepiej służyć bezrobotnym i partnerom rynku pracy. W celu pozyskania niezbędnej wiedzy o zarządzaniu rynkiem pracy w pierwszych latach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości korzystaliśmy ze zbiorów Archiwum Państwowego i Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Kielcach. Z coraz większym zainteresowaniem zapoznawaliśmy się z kolejnymi materiałami z XIX oraz z lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Duże wrażenie zrobiły na nas informacje o inicjatywach społecznych, dobrowolnych świadczeniach materialno-finansowych obywateli oraz podejmowanych przez państwo działaniach zmierzających do udzielania pomocy osobom bezrobotnym. Rozdziały I i II niniejszego opracowania poświęcamy organizacjom i instytucjom zajmującym się rynkiem pracy w trudnych dla Polaków latach zaborów i tuż po odzyskaniu niepodległości. Należy przy tym podkreślić, iż materiały dotyczące początków służb zatrudnienia w regionie nie były dotychczas w takim zakresie publikowane. Kolejne zmiany ustroju politycznego i gospodarczego w Polsce po roku 1945, a następnie w roku 1989 miały decydujący wpływ na poziom zatrudnienia, a w konsekwencji na skalę bezrobocia. Do tych kwestii odnosimy się w rozdziale III, IV i V przedstawiając strukturę administracji pracy oraz jej udział w procesach zachodzących wówczas na rynku pracy. W rozdziale VI dokumentujemy dziesięcioletnią działalność Wojewódzkiego Urzędu Pracy, który realizuje zadania samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy. Rozmiar tej publikacji powoduje, iż informacje o bieżącej działalności Urzędu podane zostały skrótowo. Sądzimy jednak, że wiele opracowań i wydawnictw oraz bogata strona internetowa WUP na bieżąco informują o naszych inicjatywach i realizowanych zadaniach. Jesteśmy zdania, że istnieje potrzeba pełniejszego udokumentowania znaczenia rejonowych urzędów pracy w systemie publicznych służb zatrudnienia, jak i dokonań powiatowych urzędów pracy działających w powiatowej administracji zespolonej. Tematyka ta może zostać omówiona w kolejnym biuletynie, który powinien być wspólnym dziełem Powiatowych i Wojewódzkiego Urzędu Pracy. Z okazji tak doniosłego jubileuszu publicznych służb zatrudnienia przekazuję serdeczne pozdrowienia i podziękowania Wszystkim Pracownikom za wysiłek i zaangażowanie w pracę, wykonywaną często w trudnych warunkach i pod silną presją społeczną. Szczególne podziękowania kieruję do Pracowników, którzy w systemie służb zatrudnienia są od samego ich początku. Dziękuję również Wszystkim, którzy tworzyli system urzędów pracy, a dziś już z nami nie pracują. Słowa uznania i wdzięczności kieruję do Instytucji i Partnerów rynku pracy za inspirację i wspieranie działań na rzecz rozwoju zasobów ludzkich w regionie. Wyrazem uznania dla pracowników wojewódzkiego i powiatowych urzędów pracy - jako funkcjonariuszy publicznych pełniących ważną misję społeczną - będzie ustanowienie święta pracownika służb zatrudnienia. Postulat w tej sprawie zgłosiłem, pełniąc funkcję Przewodniczącego Konwentu Dyrektorów Wojewódzkich Urzędów Pracy, w dniu 3 listopada 2009 roku na posiedzeniu Sejmowej Podkomisji Stałej ds. Rynku Pracy. Dzięki akceptacji Kierownictwa Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz życzliwości Posłów z Komisji Polityki Społecznej i Rodziny został on zawarty w projekcie nowelizowanej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wyrażam nadzieję, iż Sejm RP ustanowi 27 stycznia Dniem Pracownika Publicznych Służb Zatrudnienia. Opracowując niniejszą publikację korzystaliśmy z materiałów Archiwum Państwowego, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej, regionalnych i lokalnych gazet oraz z publikacji o rynku pracy. Za udostępnienie zasobów i pomoc w gromadzeniu materiałów składam Wszystkim serdeczne podziękowania. Liczę, iż Biuletyn Okolicznościowy zostanie życzliwie przyjęty przez Pracowników publicznych służb zatrudnienia, instytucji i partnerów rynku pracy. Życzę przyjemnej lektury Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy 3 I. Rys historyczny powstania publicznych służb zatrudnienia Początki kształtowania się polityki rynku pracy w Europie przypadły na czas, w którym Polska była pod zaborami, a system prawny funkcjonujący na jej obszarze, był uzależniony od systemu obowiązującego u danego zaborcy oraz poziomu jego rozwoju gospodarczego. Podstawę publicznych służb zatrudnienia w zaborze pruskim stanowiły miejskie urzędy pracy, których głównym celem było dostarczanie określonej liczby pracowników do rozwijającego się bardzo dynamicznie przemysłu. W pozostałych dwóch zaborach nie funkcjonowały publiczne służby zatrudnienia. W zaborze austriackim pośrednictwo oparte było głównie na prywatnych przedsiębiorcach. Ich uzupełnieniem były społeczne biura pośrednictwa pracy, które miały jednak charakter lokalny. W zaborze rosyjskim także nie istniał zorganizowany system pośrednictwa pracy. W praktyce funkcjonowało, w bardzo niewielkim stopniu, prywatne pośrednictwo pracy. 1919 roku powołało Państwowe Urzędy Pośrednictwa Pracy jako podstawowe instytucje rynku pracy. Głównym celem ich funkcjonowania było: rejestrowanie bezrobotnych, prowadzenie pośrednictwa pracy dla wszelkich kategorii pracowników - poszukujących Z chwilą odzyskania państwowości po 123 latach polskie władze stanęły przed ogromnym wyzwaniem radzenia sobie z powojennym bezrobociem. W celu łagodzenia jego społecznych skutków już w grudniu 1918r. powołano Komitety Niesienia Pomocy Bezrobotnym, których celem była pomoc doraźna dla bezrobotnych poprzez zapewnienie podstawowych środków niezbędnych do przeżycia w postaci zapomóg pieniężnych i darowizn żywnościowych. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Opieki Społecznej z dnia 12 grudnia 1919 roku zniesiono część Komitetów Niesienia Pomocy Bezrobotnym powołując w ich miejsce 14 Powiatowych Komisji Pomocy dla Bezrobotnych, utworzonych we wskazanych miastach powiatowych. Państwo biorąc na siebie dużą część odpowiedzialności za pomoc bezrobotnym, na mocy dekretu Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z 27 stycznia 4 Publikacja Dekretu w Dzienniku Praw Państwa Polskiego (1919 r.) zarobku w kraju i za granicą, prowadzenie pośrednictwa zawodowego, udzielanie informacji o krajowych i zagranicznych „stosunkach zarobkowych”, kontrola treści umów zawieranych z pracownikami przez przedsiębiorstwa zagraniczne, zbieranie i prowadzenie informacji statystycznych dotyczących rynku pracy. Dostęp do publicznych służb zatrudnienia był dla obywateli bezpłatny. Dopuszczano jednak pobieranie opłat od pracodawców w wysokości ustalanej przez Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej. Uzupełnieniem publicznych służb zatrudnienia były prywatne i społeczne pośrednictwa pracy. Prywatne pośrednictwo dotyczyło głównie tych kategorii pracowników, na których istniało wówczas duże zapotrzebowanie. Pośrednictwo społeczne skierowane było natomiast przede wszystkim do osób, które opuszczały tereny wiejskie i poszukiwały pracy w dużych miastach. Najważniejszym aktem prawnym wydanym w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości, w którym znalazł się zapis dotyczący problematyki rynku pracy, była Konstytucja Marcowa, uchwalona 17 marca 1921 r. W artykule 102 ustanawiała prawo każdego obywatela do opieki państwa nad jego pracą, a w razie jej braku – prawo do zasiłku. Dwudziestolecie międzywojenne to czas bardzo wysokiego bezrobocia oraz poszukiwania nowych metod radzenia sobie z tym problemem. Cechą charakterystyczną ówczesnego polskiego rynku pracy było przeludnienie na wsi i poszukiwanie zatrudnienia w miastach, co potęgowało problemy bezrobocia, szczególnie w regionach przemysłowych. Masowe bezrobocie postawiło urzędy pracy przed olbrzymim wyzwaniem nie tylko w kontekście pośrednictwa pracy, ale przede wszystkim zapewnienia bezrobotnym środków do życia. Utrzymujący się wysoki poziom bezrobocia wymuszał stałe poszukiwanie źródeł finansowania polityki rynku pracy. wadzono nową formę łagodzenia jego skutków w postaci ustawowego zabezpieczenia na wypadek utraty pracy i w tym celu powołano Fundusz Bezrobocia, który dysponował środkami na ustawowe zabezpieczenie w przypadku utraty pracy przez pracowników fizycznych. Pracownikami umysłowymi od 1927r. miał zajmować się Zakład Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych. Wprowadzano liczne przepisy prawne mające pomóc w rozwiązywaniu problemów bezrobocia oraz powoływano kolejne instytucje, które z reguły po krótkim okresie funkcjonowania przekształcano w inne (komitety, komisje, fundusze). W 1931 r. przy Radzie Ministrów powołano nową instytucję pod nazwą Naczelny Komitet do Spraw Bezrobocia, który był zobowiązany także do działań na rzecz zatrudniania bezrobotnych, ale w rzeczywistości zajmował się głównie organizowaniem pomocy doraźnej ze środków pozyskiwanych dzięki ofiarności społeczeństwa. W czerwcu 1932 r. w miejsce Komitetu powołano Komisję Międzyministerialną do Spraw Bezrobocia. Pod wpływem załamania gospodarczego w 1924 r., które spowodowało znaczny wzrost bezrobocia, wpro- 5 We wrześniu utworzono Fundusz Pomocy Bezrobotnym, który po roku istnienia zlikwidowano. Bardzo ważnym wydarzeniem, z punktu widzenia polityki rynku pracy, było powołanie w 1933 roku Funduszu Pracy. Jego głównym zadaniem było finansowanie robót publicznych oraz pomocy żywnościowej dla bezrobotnych, którzy nie mieli prawa do zasiłków. Z dniem 1 kwietnia 1935 r. doszło do połączenia Funduszu Pracy z Funduszem Bezrobocia. Bezpośredni nadzór nad nim sprawował Minister Pracy i Opieki Społecznej. Zadania Funduszu w zakresie pomocy bezrobotnym były realizowane przez Wojewódzkie Biura 6 Pracy. W początkowym okresie skupiano się głównie na zapewnieniu bezpieczeństwa socjalnego a pośrednictwo pracy miało marginalny charakter. Najbardziej powszechnym instrumentem aktywizacji bezrobotnych, oferowanym przez urzędy pracy, były roboty publiczne. Na przełomie lat 20. i 30. ich organizowaniem zajmowało się nawet specjalnie powołane Ministerstwo Robót Publicznych. W kolejnych latach rola robót publicznych dalej rosła. W drugiej połowie lat 30. stały się one jednym z głównych elementów tzw. ogólnopaństwowego programu inwestycyjnego. Niestety roboty publiczne jedynie w niewielkim stopniu przyczyniały się do realnej poprawy sytuacji na rynku pracy. Po ich zakończeniu większość uczestników ponownie rejestrowała się jako bezrobotni. Na poziom bezrobocia w latach trzydziestych decydujący wpływ miało nałożenie się dwóch procesów: powojennego wyżu demograficznego zasobów siły roboczej i wielkiego kryzysu ekonomicznego, szczególnie dotkliwego w warunkach zacofanej struktury gospodarczej. Bezrobocie miało charakter strukturalny i masowy, a klęska braku pracy nękała kilkusettysięczną rzeszę bezrobotnych w miastach oraz w postaci utajonej – kilkumilionowe masy zbędnej siły roboczej w gospodarstwach chłopskich. Publiczne służby zatrudnienia II Rzeczpospolitej działały w specyficznych warunkach tworzącej się dopiero państwowości, na terenie obejmującym trzy byłe zabory bardzo zróżnicowane pod względem rozwoju gospodarczego i społecznego, a wysokie bezrobocie było w tamtych latach stałym elementem polskiej rzeczywistości. II. Historia służb zatrudnienia w regionie 1. Początki pośrednictwa pracy Najstarsze informacje o pośrednictwie pracy w Kielcach dotyczą „Kantoru w sprawie pośrednictwa pracy”, który funkcjonował już w roku 1891 i prowadzony był przez Edwarda Milińskiego, obywatela miasta Kielce. Dowodzą tego rachunki i korespondencja w języku rosyjskim zamieszczone w Aktach Kieleckiego Rządu Gubernialnego. Sądzić należy, iż była to instytucja komercyjna, świadcząca usługi na rzecz zarówno poszukujących pracy, jak i pracodawców. W końcu XIX wieku podejmowano także próby ujęcia w ramy prawne działalności związanej z pośrednictwem pracy. W lutym 1892r. do Kieleckiego Rządu Gubernialnego wpłynęła prośba Magistratu m. Kielce o zatwierdzenie projektu „Zasad prowadzenia pośrednictwa pracy”. Zostały one wprowadzone w życie 6 marca 1892r. Ostatni punkt owych „Zasad…” zawierał polecenie umieszczenia ich w miejscu widocznym dla korzystających. Tak więc od początku istnienia usługa ta świadczona była z obowiązującymi do dziś zasadami jawności, dostępności i równości. Jako ciekawostkę historyczną warto potraktować dostępny w zbiorach archiwaliów Wyciąg z postanowienia Namiestnika Królestwa z 24 grudnia 1823r., do którego zresztą odwołują się wspomniane „Zasady…”. Pojawiają się w nim pierwsze definicje związane ze świadczeniem pracy w formie usług, umowa określająca zobowiązania i należności między pracodawcami („panami”) a pracownikami („służącymi”), rodzaj służby i czas jej trwania oraz najprawdopodobniej pierwszy wykaz zawodów wchodzących w skład służby osobistej. Należały do niej m.in. następujące zawody: odźwierni, stróże, stangreci, stajenni, lokaje, kucharze, garderobiane, mamki, piastunki, szynkarki, ogrodnicy i palacze. Można więc upatrywać analogii do dzisiejszej Klasyfikacji zawodów i specjalności, która ujmuje w jedną z tzw. grup wielkich „Pracowników usług osobistych i sprzedawców”. Wykaz zawodów w ramach służby osobistej - fragment (1823 r.) Zasady prowadzenia pośrednictwa pracy - fragment (1892 r.) W zbiorze archiwaliów Kieleckiego Rządu Gubernialnego zachowała się również „Instrukcja dla stręczycieli sług” z dnia 24 maja (5 czerwca) 1857r. Wydana została co prawda dla Warszawy, lecz interesujący jest fakt, iż w szczegółowy sposób określała m.in.: warunki, jakie winien spełnić „stręczyciel”, czyli „mający prawo stręczenia sług”, np. dostarczenie informacji z Sądu o niekaralno- 7 przeczytać w protokole z posiedzenia Komitetu z dnia 5 lutego 1915r.: „Na wniosek J.Dunina (adwokat, wiceprezes komitetu) Komitet postanowił przeznaczyć 25 rubli na urządzenie biura pośrednictwa pracy i upoważnił p.Dunina do wynajęcia urzędnika i odpowiedniego lokalu”. Instrukcja dla stręczycieli sług - fragment (1857 r.) ści, wysokość opłat „za trudnienie się tym procederem na rzecz kasy miasta”, bezpośrednią podległość Policji itp. Spośród dokumentów odnalezionych w Archiwum Państwowym w Kielcach ten jest najstarszym dokumentującym próby legalizacji usług pośrednictwa pracy. W dniu 19 lutego 1915r. postanowiono w strukturze organizacyjnej Komitetu utworzyć „wydział stręczenia pracy”. Kierowali nim wspomniany wcześniej J.Dunin i L.Gawroński oraz sekretarz sekcji dobroczynności R.Dobrzański. Jak odnotowano w protokole z posiedzenia Komitetu datowanym 19 lutego 1915r.: Powszechnie przyjmuje się, iż publiczne służby zatrudnienia zaczęły powstawać na mocy Dekretu o organizacji urzędów pośrednictwa pracy i opieki nad wychodźcami podpisanego przez Józefa Piłsudskiego w dniu 27 stycznia 1919r. W nielicznych opracowaniach wskazuje się na wcześniejsze inicjatywy społeczne w tym zakresie, które były podejmowane tuż po odzyskaniu niepodległości już w końcu 1918 r. Tymczasem, w należących do zaboru rosyjskiego Kielcach, społeczne biuro pośrednictwa pracy zostało zorganizowane już w 1915r. Powstało ono z inicjatywy Obywatelskiego Komitetu Ratunkowego Miasta Kielce, który istniał od 1914r., a przewodniczył mu Biskup Kielecki Augustyn Łosiński. Jak możemy Protokół z posiedzenia Obywatelskiego Komitetu Ratunkowego Miasta Kielce - wyciąg (19 lutego 1915 r.) „Biuro pośrednictwa pracy rozpoczęło swą działalność, jest prowadzone przez p. Kościukiewiczową na ul. Małej w domu … Stachowicza. Na wniosek J.Dunina postanowiono przeznaczyć na utrzymanie biura 30 rubli miesięcznie i prosić co tydzień wiadomości o ilości osób poszukujących pracy i pracodawców, tudzież o liczbie osób, którym biuro dostarczyło pracy.” Fragment protokołu z posiedzenia Obywatelskiego Komitetu Ratunkowego Miasta Kielce (5 lutego 1915 r.) 12 lutego 1924 r. 11 marca 1924 r. 8 Z tego okresu pochodzą także pierwsze statystyki bezrobocia w Kielcach. Pierwsze statystyki pośrednictwa pracy z 1915 roku W pierwszych dniach funkcjonowania biura pośrednictwa pracy (do 26 marca 1915r.) zarejestrowano 131 poszukujących pracy i 3 pracodawców. Okazuje się, iż w tamtych trudnych czasach I wojny światowej biuro poszukiwało pracy nie tylko na miejscu: „Biuro pośrednictwa pracy od 19 lutego czynne przyjęło zgłoszeń o pracę 249, znaleziono pracę dla 6 osób na miejscu, w ostatnich dniach kilkunastu robotników wysłano na roboty do kopalń węgla w Garłówce (Gorłówka miasto we wschodniej Ukrainie)”. Zwraca uwagę fakt, iż poszukiwano pracy zarówno na zachodzie Europy, w Ameryce, jak i w rozwiniętych ośrodkach przemysłowych na wschodzie. Wynikało to zapewne nie tylko z podległości pod carskie imperium, ale też z autentycznego zapotrzebowania na pracowników w tamtym rejonie. W 1915r. biuro pomogło znaleźć pracę 93 osobom. Biuro prowadziło także swoją działalność po wkroczeniu wojsk austriackich do Kielc. W zachowanym piśmie K.Kreiskommando Kielce do Magistratu Miasta Kielce z dnia 20 maja 1916r. czytamy: „Ze względu na panujący brak pracy i ze względu na uregulowanie sprawy pośrednictwa pracy, utworzył c. i k. Zarząd Wojskowy biura pośrednictwa pracy. Do tego celu koniecznym jest dokładny spis fachowych sił roboczych. Przy sporządzaniu takiego spisu należy uwzględnić co następuje: • stwierdzić ogólną cyfrę robotników wszelkiej kategorii, • podać wielu z tych robotników wcielonych jest do oddziałów robotniczych i • wskazać wielu obecnie jest bez zatrudnienia wskutek braku pracy. Spis ten prócz robotników rolnych i niewyszkolonych robotników ma wykazać przedewszystkiem liczbę rękodzielników kwalifikowanych i planowo wykształconych. Na podstawie przeprowadzonych dochodzeń, należy najpóźniej do 5-go czerwca zestawić jeden dokładny i wyczerpujący wykaz wszystkich obecnych w mieście sił roboczych według załączonego formularza i to każdy zawód z osobna jeden za drugim….” . Wykaz został złożony 7 czerwca 1916r. Pismo K.Kreiskommando Kielce do Magistratu w sprawie ewidencji bezrobotnych (20 lutego 1916 r.) 9 marca 1924 r. 24 maja 1919 r. ka 1924 r. 29 czerwca 1924 26 październi r. 9 2. Publiczne służby zatrudnienia w latach 1919-1939 ● Powołane do życia Ministerstwo Pracy i Opieki Społecznej podjęło intensywną działalność zmierzającą do uregulowania palących kwestii społecznych. Jednym z istotnych przedsięwzięć wdrażanych w oparciu o wspomniany wcześniej Dekret z dnia 27 stycznia 1919r. o organizacji urzędów pośrednictwa pracy i opieki nad wychodźcami, było tworzenie państwowych służb zatrudnienia. Sądzić należy, iż pierwsze urzędy pośrednictwa pracy w województwie kieleckim były organizowane przez delegata Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej ds. niesienia pomocy bezrobotnym. Na terenie województwa powstało 6 państwowych urzędów pośrednictwa pracy (PUPP): w Kielcach, Sosnowcu, Zawierciu, Częstochowie, Ostrowcu i Radomiu (z ekspozyturą w Końskich). głównym zadaniem był nadzór nad Państwowymi Urzędami Pośrednictwa Pracy, znajdującymi się na terenie województwa (bezpośrednią pieczę sprawowało wcześniej Ministerstwo). Na podstawie lektury zachowanych dokumentów można przypuszczać, że pierwszym Naczelnikiem Wydziału został Paweł Gettel - późniejszy prezydent Kielc (1927-1929) i poseł na sejm (1931-1935), który pełnił tę funkcję na pewno w 1922r. Regulamin dla Wydziałów Pracy i Opieki Społecznej - fragment (1921r.) Zadania realizowane przez Wydział wskazane w początkowym okresie jego funkcjonowania obejmowały (za sprawozdaniem z 1925r.): 1. prowadzenie lustracji PUPP, Pismo kończącej działalność delegatury MPiOS do Wydziału Pracy i Opieki Społecznej (1921r.) ● Wydział Pracy i Opieki Społecznej przy Urzędzie Wojewódzkim w Kielcach został zorganizowany dopiero w kwietniu 1921r. Faktycznie jednak rozpoczął on swoją działalność dopiero w drugiej połowie tego roku. W strukturze Wydziału wydzielony został Oddział Pośrednictwa Pracy, którego zeń 1925 r. cka - styc Gazeta Kiele 10 2. koordynowanie działalności PUPP w zakresie pośrednictwa pracy, clearingu, statystyki itp., 3. opracowywanie wniosków i opinii w sprawach personalnych PUPP oraz w sprawie tworzenia, przenoszenia lub kasowania poszczególnych PUPP i ich ekspozytur, 4. opracowywanie wniosków i opinii w sprawach preliminarzy budżetowych PUPP oraz w sprawie oasygnowań dla Wydziału Budżetowo-Gospodarczego, Gazeta Kielecka - 1 lutego 1925 r. 5. sprawdzanie wszelkich sprawozdań cznych, sporządzanych przez PUPP, statysty- 6. zbieranie za pośrednictwem PUPP informacji o działalności zarobkowych oraz społecznych biur pośrednictwa pracy, Raport o sytuacji na rynku pracy w Ostrowcu (czerwiec 1921r.) Legitymacja bezrobotnego (lata dwudzieste XX wieku) 7. czynności z zakresu walki z bezrobociem, jak: • badania przejawów bezrobocia i jego przyczyn oraz wykonywanie nadzoru nad odnośną działalnością PUPP, • przedsiębranie środków zmierzających do łagodzenia bezrobocia oraz opracowywanie wniosków w tej sprawie do Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej, • współdziałanie oraz ułatwianie współdziałania PUPP w powyższem zakresie z instytucjami państwowemi, komunalnemi i prywatnemi. Gazeta Kielecka - 24 grudnia 1936 r. Gazeta Kielecka - 2 maja 1936 r. 11 Zabiegi te w początkach zdążały przedewszystkiem w kierunku przyjścia z jak największą pomocą byłym wojskowym, którzy na skutek odbywającej się właśnie demobilizacji armii skoncentrowali się w większych ośrodkach przemysłowych w poszukiwaniu za pracą - powiększając i tak już wielkie kadry bezrobotnych w związku ze zniszczeniem w czasie wojny światowej przemysłu krajowego. W 1922r. w Wydziale powstał „(…) dział statystyki i dziedziny pracy na terenie Województwa na podstawie otrzymywanych z PUPP sprawozdań.” Statystyka bezrobocia w województwie za ten rok przedstawiała się następująco: liczba bezrobotnych w styczniu 1922r. 36 159 osób, liczba bezrobotnych na koniec roku 12 090 osób, zarejestrowało się w PUPP w ciągu roku 32 695 osób, „zapośredniczono” 19 033 osoby, „zdjęto z ewidencji z różnych przyczyn np. skierowano na roboty na terenie innych PUPP, zagranicę, znalezienie pracy poza urzędem” 12 534 osoby, pozostało poszukujących pracy na 1923r. 1 128 osób. Zadania Wydziału zmieniały się na przestrzeni lat. Dołączono do nich m.in. „(…) kontrolę nad należytym zużytkowaniem przez odnośne samorządy otrzymanych ze Skarbu Państwa pożyczek na zwalczanie bezrobocia” oraz poszerzono nadzór nad działalnością „zarobkowych” i „społecznych” biur pośrednictwa pracy. Gazeta Kielecka - 5 listopada 1931 r. 12 III. Służby zatrudnienia w okresie PRL (1945 - 1989) Zmiana ustroju politycznego i ekonomicznego w Polsce po II wojnie światowej spowodowała również zasadnicze zmiany w gospodarowaniu zasobami pracy. Z uwagi na uspołecznienie środków produkcji i gospodarkę centralnie planowaną, to państwo pełniło rolę głównego pracodawcy. Znosząc prywatne i społeczne pośrednictwo pracy, Dekretem z 2 sierpnia 1945 r. o urzędach zatrudnienia, prowadzenie pośrednictwa pracy powierzono państwowym urzędom pracy, gwarantując im monopol w tym zakresie. W kolejnym Dekrecie z 8 stycznia 1948 r. o rejestracji i obowiązku pracy, na kierowników zakładów pracy nałożono obowiązek zgłaszania urzędom zatrudnienia, każdego wolnego miejsca pracy oraz każdego nowo przyjętego pracownika. Państwo gwarantując w Konstytucji PRL z 22 lipca 1952 r. każdemu obywatelowi prawo do pracy, jednocześnie zobowiązywało się do dostarczenia potrzebnej liczby miejsc pracy oraz zapewnienia zatrudnionym stosownej pracy. Realizowana przez państwo polityka pełnego zatrudnienia i notowane w skali kraju stałe nadwyżki popytu na pracę nad podażą zasobów siły roboczej doprowadziły do likwidacji jawnego bezrobocia w skali globalnej, ale jednocześnie w latach pięćdziesiątych przyczyniły się do wysokiego bezrobocia ukrytego (nadmierne, patologiczne zatrudnienie), któremu okresowo towarzyszyły tzw. „lokalne nadwyżki siły roboczej”, czyli po prostu jawne bezrobocie na lokalnych rynkach pracy. Ważną rolę w ograniczeniu bezrobocia odegrał utworzony przez państwo Fundusz Interwencyjny, którego zadaniem było finansowanie działań aktywizujących na terenach o wysokim poziomie zacofania w stosunku do reszty kraju. Ze środków tego funduszu można było finansować powstawanie nowych, stałych miejsc pracy, a także prowadzenie szkoleń zawodowych dla osób pozostających bez pracy. Za ich podział odpowiadał Minister Pracy i Opieki Społecznej. Niedostateczny popyt na pracę w wymiarze lokalnym był m. in. konsekwencją wysokiej koncentracji inwestycji przemysłowych, która doprowadziła do poważnych dysproporcji rozwoju gospodarczego w układzie regionalnym kraju, skazując ośrodki lokalne na stagnację ekonomiczną i trudności w dziedzinie zatrudnienia oraz zmian demograficznych, dużego napływu ludności wiejskiej do miast i wzmożonej aktywności zawodowej ludności – zwłaszcza kobiet. Bezrobocie na lokalnych rynkach pracy miało charakter trwały, o czym świadczyły wieloletnie rejestry urzędów zatrudnienia i wydłużający się okres poszukiwania pracy przez bezrobotnych. Formą doraźnej pomocy były zapomogi wypłacane ze środków pomocy społecznej za pośrednictwem urzędów zatrudnienia – głównie jedynym żywicielom rodzin. System administracji pracy bezpośrednio po II wojnie światowej składał się z 14 urzędów zatrudnienia (odpowiedzialnych terytorialnie za poszczególne województwa) i 41 podlegających im oddziałów. Zakres działania urzędów pracy dostosowywany był do zmieniającej się struktury administracyjnej kraju, polegającej głównie na zmianie podporządkowania urzędów zatrudnienia. Początkowo za ich nadzór odpowiadały rady narodowe, następnie po reformie administracyjnej państwa przeprowadzonej w 1975 roku rady wojewódzkie. W latach 80. odpowiedzialność za politykę zatrudnienia została przekazana bezpośrednio Ministrowi Pracy, Płacy i Spraw Socjalnych, jako naczelnemu organowi państwa oraz terenowym organom administracji (wojewodowie, prezydenci i naczelnicy miast), a w praktyce wchodzącym w ich skład wydziałom zatrudnienia i spraw socjalnych. Począwszy od lat pięćdziesiątych aż do 1989 roku zadania z zakresu zatrudnienia na szczeblu powiatu i województwa wykonywały Wydziały Zatrudnienia, które były jednostkami organizacyjnymi terenowych organów administracji państwowej o właściwości ogólnej. 13 IV. Publiczne służby zatrudnienia w Polsce po roku 1989 W odrodzonej w 1989 roku III Rzeczypospolitej Polskiej największe zmiany dokonały się w sferze zatrudnienia i rynku pracy. Rynek pracy, który w okresie PRL charakteryzował się w skali kraju stałą nadwyżką popytu na pracę nad podażą zasobów ludzkich, przekształcił się w rynek poważnego niedoboru popytu. Pojawiło się jawne bezrobocie, które w bardzo krótkim czasie przybrało postać masową i objęło różne grupy ludności w miastach i na wsi. Powodem tak dynamicznego wzrostu bezrobocia na początku lat dziewięćdziesiątych było podjęcie procesu transformacji ustrojowej (przekształcenia struktury własnościowej, częściowa restrukturyzacja, wprowadzenie mechanizmów rynkowych) w warunkach głębokiej recesji gospodarczej (spadek produkcji, popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego, nadmierny wzrost importu nad eksportem) oraz postępującego wzrostu podaży zasobów siły roboczej (echo drugiego powojennego wyżu demograficznego). Kolejny, dalszy wzrost bezrobocia nastąpił w latach 1999-2002 w wyniku przestawiania gospodarki centralnie planowanej na tory wolnorynkowe. W celu łagodzenia jego skutków państwo na mocy ustawy o zatrudnieniu z 29 grudnia 1989 roku rozpoczęło tworzenie sprawnej administracji pracy, której priorytetowym zadaniem było zapewnienie bezrobotnym osłony socjalnej. Powołano Fundusz Pracy jako państwowy fundusz celowy, którego zadaniem było finansowanie działań służących walce z bezrobociem oraz tworzenie nowych miejsc pracy. Zasiłki dla bezrobotnych były łatwo dostępne, świadczenie przyznawano bezterminowo dla wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych, niezależnie od posiadanego stażu pracy. 14 Ustawą z dnia 16 października 1991 roku o zatrudnieniu i bezrobociu, utworzony zostaje Urząd Pracy, jako centralny organ administracji państwowej, wykonujący zadania przy pomocy 49 wojewódzkich i 358 rejonowych urzędów pracy. W ustawie poświęcono znacznie więcej miejsca aktywnym formom przeciwdziałania bezrobociu, ograniczając zdecydowanie prawo do zasiłków dla bezrobotnych. Wprowadzono m.in. możliwość kierowania bezrobotnych do robót publicznych służących rozwojowi społeczno-gospodarczemu danego regionu, udzielania pożyczek z Funduszu Pracy na prowadzenie działalności gospodarczej lub na organizację nowych miejsc pracy, a także zachęty dla pracodawców zatrudniających absolwentów. Następne zmiany, które miały miejsce w 1993 roku „odrywają” urzędy od struktur administracji terenowej, czyniąc z nich wydzieloną, samodzielną, państwową administrację, w której szczebel wojewódzki (Wojewódzki Urząd Pracy) sprawował bezpośrednie zwierzchnictwo nad rejonowymi urzędami pracy później przekształconymi w powiatowe urzędy pracy, sam zaś – podlegał bezpośrednio Urzędowi Pracy a później Krajowemu Urzędowi Pracy, jako organowi centralnemu realizującemu politykę rządu w dziedzinie zatrudnienia, instytucjonalnej obsługi rynku pracy oraz łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej bezrobotnych. Struktura taka została zachowana po wejściu w życie ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Urzędy pracy stanowiły organy rządowej administracji specjalnej, podlegające Krajowemu Urzędowi Pracy i ministrowi właściwemu do spraw pracy. Kwestia polityki rynku pracy była również obecna w czasie dyskusji nad Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, która została uchwalona 2 kwietnia 1997 roku. Art. 65 stanowi, iż „każdemu zapewnia się wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy”. Ponadto przyjęto, iż „władze publiczne prowadzą politykę zmierzającą do pełnego, produktywnego zatrudnienia poprzez realizowanie programów zwalczania bezrobocia, w tym organizowanie i wspieranie poradnictwa i szkolenia zawodowego oraz robót publicznych i prac interwencyjnych”. Z dniem 1 stycznia 1999 roku rozpoczyna się reforma administracyjna państwa, niosąca za sobą stopniowe przekazywanie urzędów pracy jednostkom samorządu terytorialnego. Zgodnie z ustawą z dnia 24 lipca 1998 roku o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego – wojewódzkie urzędy pracy objęły zasięgiem swego działania obszary nowo powstałych 16 województw. Dotychczasowe rejonowe urzędy pracy przekształcono w powiatowe urzędy pracy. Część zadań z obszaru rynku pracy wykonywanych przez wojewódzkie urzędy pracy została przekazana do nowo utworzonych powiatów. Od 1 stycznia 2000 roku następuje nowy podział kompetencji między administracją rządową i samorządową w zakresie prowadzenia polityki rynku pracy. Likwidacji ulega System Urzędów Pracy (SUP). Wojewódzkie urzędy pracy wchodzą w skład urzędów marszałkowskich, natomiast powiatowe urzędy pracy częścią powiatowej administracji zespolonej. W oparciu o art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 31 marca 2000 roku o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu wojewódzkie urzędy pracy wchodzące w skład urzędu marszałkowskiego, zostają przekształcone w wojewódzkie urzędy pracy będące jednostkami organizacyjnymi samorządu województwa. Minister Pracy i Po lityki Społecznej Jolanta Fedak oraz Wojewoda Św iętokrzyski Boże ntyna Pałka- Koru na IX Ogólnopolsk ba ich Targach Pracy, kwiecień 2008 r. Od reformy administracyjnej publiczne służby zatrudnienia tworzą rządowe organy zatrudnienia: minister właściwy ds. pracy i wojewodowie oraz samorządowe organy zatrudnienia: w województwach – marszałek (działający poprzez wojewódzki urząd pracy), w powiatach – starosta lub prezydent miasta (działający poprzez powiatowy lub miejski urząd pracy wchodzący w skład powiatowej administracji zespolonej), a ich zadania określa ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 roku. Po wejściu Polski do Unii Europejskiej – od 1 maja 2004 roku - służbom zatrudnienia powierzono nowe zadania związane m.in. z: wyjazdami, powrotami Polaków podejmujących zatrudnienie w innych państwach członkowskich, prowadzeniem europejskiego pośrednictwa pracy w ramach sieci EURES, wdrażaniem programów ukierunkowanych na zapobieganie bezrobociu, aktywizację zawodową czy kierowanie innowacyjnych instrumentów rynku pracy do grup, które są w szczególnej sytuacji - realizowanych przy współfinansowaniu z Europejskiego Funduszu Społecznego. Wdrażany obecnie Program Operacyjny Kapitał Ludzki – wraz z innymi programami operacyjnymi współfinansowanymi ze środków Unii Europejskiej – ma decydujący wpływ na rozwój zasobów ludzkich w regionach. Zgodnie z aktualnie obowiązującym ustawodawstwem podstawowe zadania polityki rynku pracy są realizowane na szczeblu powiatu. W 2008 roku przyjęto regulacje umożliwiające tworzenie w ramach powiatowych urzędów pracy - centrów aktywizacji zawodowej (CAZ), które realizują zadania z zakresu usług i instrumentów rynku pracy. Powstawanie na terenie gmin lokalnych punktów informacyjno-konsultacyjnych pozwala z kolei na poszerzenie współpracy miedzy gminnymi ośrodkami pomocy społecznej a urzędami pracy. ława Ostrowska Podsekretarz Stanu w MPiPS Czes m Jarubas Ada a dztw ewó Woj ek oraz Marszał 2008 r. otwierają CAZ w Kielcach, wrzesień 15 V. Działalność Wojewódzkiego Biura/Urzędu Pracy w okresie 1990 - 1999 Geneza Wojewódzkiego Biura Pracy (WBP) sięga początków 1990 roku, kiedy to rozpoczęło działalność jako komórka organizacyjna Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach. Prezes Rady Ministrów Tadeusz Mazowiecki w dniu 23 lutego 1990 roku zatwierdził Zarządzenie nr 8/90 Wojewody Kieleckiego (Włodzimierza Pasternaka) w sprawie zmian Statutu Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach. Z dniem 1 marca 1990 roku Wojewódzkie Biuro Pracy, w siedzibie przy Alei IX Wieków Kielc, rozpoczęło realizację zadań ustawowych. Terytorialny obszar działań WBP obejmował ówczesne województwo kieleckie, które należało do grupy województw większych i pod względem obszaru i zaludnienia lokowane było na 6 miejscu w kraju. W dniu 26 lutego 1990 r. Wojewoda Kielecki wydał Zarządzenie nr 3a/90 w sprawie utworzenia i organizacji rejonowych biur pracy na terenie województwa kieleckiego, w którym określił terytorialny zasięg działania poszczególnych rejonowych biur pracy i ustalił ramowy zakres ich zadań. Wojewódzkie Biuro Pracy – funkcjonujące do końca 1992 r. w służbach Wojewody Kieleckiego - koordynowało pracę 13 rejonowych urzędów pracy, działających w 6 rejonach administracyjnych województwa kieleckiego. W związku z powstaniem rządowej administracji specjalnej ds. zatrudnienia z dniem 1 stycznia 1993r. - na mocy postanowień ustawy z dnia 16 października 1991 roku o zatrudnieniu i bezrobociu - utworzono Wojewódzki Urząd Pracy, który podlegał Krajowemu Urzędowi Pracy. Szczegółowy zakres zadań komórek organizacyjnych WUP oraz tryb pracy urzędu określał regulamin organizacyjny nadany przez Dyrektora WUP, po uprzednim zatwierdzeniu go przez Prezesa Krajowego Urzędu Pracy. 16 16 Dawna siedziba WBP/W UP Kierownikami/Dyrektorami Wojewódzkiego Biura/Urzędu Pracy powołanymi odpowiednio przez Wojewodę Kieleckiego i przez Prezesa KUP byli: Pani Ewa Midura (15.02.1990r.-28.02.1994r.), Pan Marek Gębski (01.04.1994r.-29.06.1998r.), Pan Andrzej Sendecki (08.07.1998r. -31.12.1998r.), Pani Maria Wrona-Karczewska (01.02.1999 r. - 30.06.2000r.). Funkcję Zastępcy kierownika/Wicedyrektora Wojewódzkiego Biura/Urzędu Pracy pełnili: Pani Małgorzata Inglot (1990-1991), Pan Wiesław Czechowski (1990-1992), Pan Włodzimierz Seliga (1991-1992), Pan Ferdynand Pawlik (1992-1993), Pan Włodzimierz Wasiljew (1992), Pani Teresa Paradowska (1993-1999), Pan Krzysztof Kamiński (1993-1994), Pan Andrzej Lato (1994-2000), w tym: • od maja 1994 r. – do sierpnia 1996 r. Zastępca Kierownika/Dyrektora WUP, Kierownik WOZiRON, • od września 1994 r. – do grudnia 1996 r. Zastępca Dyrektora ds. Ekonomicznych, • od stycznia 1997 r. do czerwca 2000 r. Wicedyrektor ds. Organizacji. Reforma administracji publicznej i samorządowej końca lat dziewięćdziesiątych spowodowała liczne zmiany w obszarze, nazwach i zadaniach województw oraz systemie publicznych służb zatrudnienia. Wojewódzki Urząd Pracy z dniem 31 grudnia 1998r. przekazał zadania dotyczące: • zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych – do samorządów powiatowych; • orzekania o stopniu niepełnosprawności – do Prezydenta Miasta Kielce. a Midura r WBP/WUP p. Ew Pierwszy Dyrekto 93 r. kami, grudzień 19 ze współpracowni Od 1 stycznia 1999 r. przestało istnieć województwo kieleckie, a powstało świętokrzyskie – poszerzone o powiaty: sandomierski, opatowski i staszowski, a zmniejszone o powiat miechowski, który włączono do województwa małopolskiego. Zarządzeniem Nr 1/99 Dyrektora WUP w Kielcach z dnia 8 stycznia 1999 r. w sprawie określenia obszaru działania powiatowych urzędów pracy i ich filii w województwie świętokrzyskim, dotychczasowe rejonowe urzędy pracy funkcjonujące w dniu 31 grudnia 1998 r. w miastach z siedzibą powiatu zostały przekształcone w powiatowe urzędy pracy. Podlegały nadal Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy w Kielcach, a ich obszar działania dostosowany został do granic powiatów. Według stanu na dzień 31 grudnia 1999 roku w 13 powiatowych urzędach pracy oraz w Wojewódzkim Urzędzie Pracy zatrudnione były ogółem 802 osoby na 782 etatach, w tym: • w WUP - 86 osób, na 85 etatach, • w PUP - 716 osób, na 697 etatach. 1. Lata 1990–1993, czyli pierwsze aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu Z uwagi na wzrastającą liczbę bezrobotnych pierwsze działania publicznych służb zatrudnienia w regionie ukierunkowane były głównie na obsługę rejestrujących się bezrobotnych. Do najważniejszych zadań należało: • rejestrowanie bezrobotnych i wypłata zasiłków, • informowanie o sytuacji prawnej bezrobotnych, • wykorzystanie środków Funduszu Pracy, • ocena i prognoza rynku pracy, • tworzenie interwencyjnych miejsc pracy. W pierwszych dwóch tygodniach funkcjonowania biura w województwie zarejestrowano 3 217 bezrobotnych, natomiast o skali rosnącego bezrobocia świadczy fakt, iż na koniec 1990 roku zarejestrowanych było już 39 483 bezrobotnych. Powołane rejonowe biura pracy, tworzące swoje struktury od podstaw, działały w trudnych warunkach, także lokalowych, co w połączeniu z dużą liczbą rejestrujących się osób i koniecznością wypłacania zasiłków, skutecznie utrudniało przeciwdziałanie rosnącemu bezrobociu. Ponadto brak było ofert pracy, nasiliły się grupowe zwolnienia, a przedsiębiorstwa samodzielnie decydowały o przyjęciach, gdyż nie musiały zgłaszać wolnych miejsc pracy. Stale rosnąca liczba bezrobotnych, która na koniec 1992 r. wyniosła ponad 85 tys. osób, spowodowała konieczność wprowadzenia systemowych rozwiązań, które skuteczniej pozwoliłyby przeciwdziałać temu zjawisku. Realizując zapisy ustawy z 16 października 1991r. o zatrudnieniu i bezrobociu rejonowe urzędy pracy, rozpoczęły proces aktywizacji bezrobotnych z wykorzystaniem form wsparcia, do których należały w szczególności: prace interwencyjne, roboty publiczne, zatrudnienie absolwentów, szkolenia i pożyczki na tworzenie miejsc pracy. Jedną z popularniejszych form były roboty publiczne, które osobom bezrobotnym stwarzały możliwość czasowego podjęcia pracy, natomiast gminom pozwalały na poprawę infrastruktury oraz realizację nowych inwestycji. Władze gminne chętnie zatrudniały osoby bezrobotne, gdyż było to dla nich korzystniejsze niż finansowanie kosztów pomocy społecznej. W roku 1992 Wojewódzkie Biuro Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu dysponowało kwotą 74,3 mld zł, z której 18 mld (tj. ok. 25%) przeznaczono na finansowanie robót publicznych. Dużym zainteresowaniem cieszyły się pożyczki dla bezrobotnych na podjęcie działalności gospodarczej oraz pracodawców na utworzenie nowych miejsc pracy. Pierwsze pożyczki udzielane były w wysokości nieprzekraczającej 20–krotnego przeciętnego wynagrodzenia, które w marcu 1993 r. wynosiło 3.518 tys. zł. Zarówno pożyczki dla bezrobotnych, jak i pracodawców były udzielane na preferencyjnych warunkach. 17 17 Możliwość podniesienia lub zmiany kwalifikacji stwarzały kursy i szkolenia. Oferowane były osobom, którym urzędy nie miały możliwości zapewnienia pracy, gdyż nie posiadały one żadnego zawodu lub utraciły zdolność do wykonywania pracy w dotychczasowym zawodzie. Przyuczenie do zawodu lub przekwalifikowanie nie mogło przekraczać 6 miesięcy, jednak w szczególnie uzasadnionych przypadkach możliwe było 12–miesięczne szkolenie (np. kursy językowe i pedagogiczne). Okres pobierania zasiłku przedłużany był o czas trwania kursu lub szkolenia. W celu udzielenia pomocy bezrobotnym publiczne służby zatrudnienia województwa kieleckiego uczestniczyły w realizacji programów przeciwdziałania bezrobociu i łagodzenia jego skutków. Pierwszym programem opracowanym przez MPiPS w 1991 r. były „Założenia programu przeciwdziałania skutkom bezrobociu”, którego jednym z ważniejszych celów było współdziałanie wszystkich partnerów rynku pracy oraz poprawa jakości świadczonych usług i funkcjonowania służb zatrudnienia. W 1993 r. powstały kolejne dwa programy. Pierwszym z nich był „Program przeciwdziałania bezrobociu”, który zakładał zmniejszenie tempa likwidacji istniejących miejsc pracy, stymulowanie inwestycji oraz przeciwdziałanie bezrobociu poprzez aktywne programy skierowane do kategorii osób szczególnie zagrożonych bezrobociem (młodzież, kobiety). Drugim, zatwierdzonym przez Rząd w dniu 14 września 1993 r., był „Program przeciwdziałania bezrobociu i łagodzenia jego negatywnych skutków”, którego nadrzędnym celem było tworzenie preferencji ekonomicznych dla inwestorów, zwiększenie kwot Funduszu Pracy na udzielanie pożyczek, promocja rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw oraz dostosowanie systemu edukacji zawodowej do potrzeb rynku pracy. 2. Doskonalenie systemu aktywizacji zawodowej bezrobotnych oraz realizacja programów rynku pracy w latach 1994-1999 18 18 Dane ze sprawozdawczości Rejonow ych Urzędów Pracy Dalszy wzrost poziomu bezrobocia, który na koniec 1994 roku przekroczył w województwie kieleckim 105 tys. osób oraz niewystarczająco elastyczne rozwiązania, szczególnie w zakresie instrumentów aktywizacji, spowodowały konieczność przygotowania nowego, kompleksowego aktu prawnego, regulującego politykę rynku pracy w Polsce. W kolejnej ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu utrzymano wcześniejsze podstawowe zasady dotyczące instytucjonalnej obsługi polityki rynku pracy oraz kontynuowano kierunek działań służących zdynamizowaniu bezrobotnych do aktywnego poszukiwania zatrudnienia. W tym celu rozszerzono zakres aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu, a jednocześnie wprowadzono dalsze ograniczenia dotyczące udzielania świadczeń socjalnych dla bezrobotnych. W ustawie nastąpiła również zasadnicza zmiana regulacji prawnej wobec absolwentów. Od 1996 r. w miejsce zasiłku dla bezrobotnych absolwentów wprowadzono stypendia za aktywność w poszukiwaniu pracy. Stypendia przysługiwały w przypadku podjęcia szkolenia zawodowego oraz skierowania na staż u pracodawcy. Staż trwał od 3 do 12 miesięcy i polegał na nabywaniu praktycznych umiejętności wykonywania zawodu. Ten nowy instrument aktywizacji zawodowej cieszył się dużym zainteresowaniem pracodawców, którzy nie musieli zawierać ze skierowanymi bezrobotnymi umów o pracę, a wynagrodzenie w formie stypendium było wypłacane stażystom przez rejonowe urzędy pracy. Następną nową formą aktywizacji bezrobotnych były programy specjalne, których realizacja możliwa była od 1996 roku. W ich wdrażanie, poza publicznymi służbami zatrudnienia, zaangażowani byli partnerzy lokalnych i regionalnych rynków pracy, a skierowane one były do bezrobotnych oraz pracowników będących w okresie wypowiedzenia stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy szczególnie zagrożonych długotrwałym bezrobociem. Do grup ryzyka zaliczano w szczególności osoby: • pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy, • samotnie wychowujące dzieci lub których współmałżonek również był bezrobotny, • bez zawodu lub o niskich kwalifikacjach, • kończące proces edukacji (absolwenci), • które utraciły zatrudnienie w wyniku likwidacji PGR, • zwolnione z zakładów karnych i ze służby wojskowej. W latach 1998 – 1999 zrealizowano 17 programów specjalnych, którymi objęto 551 osób z grup szczególnego ryzyka, a wydatkowana na ten cel kwota wyniosła prawie 10 mln zł. Dużą pomocą oferowaną osobom bezrobotnym w znalezieniu zatrudnienia było pośrednictwo pracy oraz organizacja giełd pracy. Pierwsze tego typu przedsięwzięcia odbyły się w 1993 roku, jednak miały przede wszystkim lokalny charakter. Ich celem było stworzenie możliwości bezpośredniego kontaktu bezrobotnych z pracodawcami. Formy te organizowane były cyklicznie, jednak rosnąca mobilność mieszkańców województwa spowodowała konieczność zmiany ich zasięgu, w związku z czym w dniu 31 marca 1998r. w Kielcach zorganizowane zostały I Ogólnopolskie Targi Pracy. Wzięło w nich udział 92 pracodawców, którzy zgłosili 1 002 oferty pracy dla ponad 5 tys. osób bezrobotnych, które uczestniczyły w tym przedsięwzięciu. Sukces targów spowodował, iż na stałe zagościły one w kalendarzu imprez. Od roku 1998 Krajowy Urząd Pracy, w celu zwiększenia odpowiedzialności poszczególnych urzędów pracy w gospodarowaniu środkami przeznaczonymi na przeciwdziałanie bezrobociu, wprowadził system kontraktowania zadań. Podstawowym zamierzeniem było zwiększenie skuteczności zatrudnieniowej i ekonomicznej działań urzędów pracy oraz wprowadzenie idei decentralizacji w systemie zarządzania. Kontrakt zadaniowy zawierany był między Krajowym a Wojewódzkim Urzędem Pracy, którego zadaniem było monitorowanie zadań określonych w kontrakcie. Na realizację pierwszego kontraktu zadaniowego w 1998 r. Wojewódzki Urząd Pracy dysponował 96 r. Słowo Ludu, 19 kwotą 39.530.000 zł, w ramach której Rejonowe Urzędy Pracy zobligowane były do zaktywizowania 35 250 bezrobotnych, z których: 13 900 objęto programami rynku pracy (prace interwencyjne, roboty publiczne, staże, szkolenia, programy specjalne), 2 700 skorzystało z usług doradztwa zawodowego, 650 osób w wyniku udzielonych pożyczek podjęło działalność gospodarczą, 11 000 zostało skierowanych do prac w wyniku działalności pośrednictwa pracy. Rok 1998 zapoczątkował realizację ogólnopolskich programów rynku pracy mających na celu pomoc określonym grupom bezrobotnych w podjęciu zatrudnienia. • Pierwszym programem realizowanym w województwie był „Absolwent 98”. Osoby kończące edukację i mające problemy ze znalezieniem zatrudnienia kierowano na zajęcia w Klubach Pracy, szkolenia, staże oraz do pracy w ramach refundacji wynagrodzeń i na zasadach robót publicznych. Podsumowanie realizacji programu odbywało się w cyklach półrocznych. Przykładowo - w I półroczu 1999 r. absolwenci objęci zostali następującymi aktywnymi formami przeciwdziałania bezrobociu: • refundacje wynagrodzeń absolwentów-1 660 osób, • prace interwencyjne - 142 osoby, • roboty publiczne - 76 osób, • szkolenia - 358 osób, • staże absolwenckie - 3 090 osób, • prace społecznie użyteczne - 12 osób, • pożyczki - 14 osób. • Kolejnym przedsięwzięciem był realizowany w okresie IX–XII 1998 r. „Program aktywizacji zawodowej długotrwale bezrobotnych”. W ramach robót publicznych oraz prac interwencyjnych zatrudnienie znalazło 1 030 osób, natomiast dzięki udziałowi w szkoleniach kwalifikacje podwyższyło 60 długotrwale bezrobotnych. Wszystkie rejonowe urzędy pracy uczestniczyły w realizacji programu, którego koszt wyniósł 2.787.000 zł. 98 r. Echo Dnia, 19 19 19 3. Działania na rzecz rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych Zmiany polityczne i gospodarcze zapoczątkowane w Polsce w roku 1989 spowodowały upadek wielu przedsiębiorstw, w tym spółdzielni inwalidów. Ograniczanie zatrudniania dotyczyło także osób niepełnosprawnych. W celu ochrony osób niepełnosprawnych wprowadzono cały pakiet ustaw, które dotyczyły m.in.: zatrudnienia i rehabilitacji zawodowej, rehabilitacji społecznej, edukacji, ulg w podatku dochodowym, ochrony zdrowia psychicznego, budownictwa bez barier architektonicznych czy pomocy społecznej. Wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 9 maja 1991r. o zatrudnieniu i rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych powołano Urząd Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Zgodnie z art. 24 ustawy - wyspecjalizowane służby rejonowych biur pracy oraz wojewódzkie ośrodki do spraw zatrudnienia i rehabilitacji osób niepełnosprawnych (WOZiRON) - działające w ramach wojewódzkich biur pracy, stały się odpowiedzialne za prowadzenie pośrednictwa pracy i poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych oraz za ich szkolenie i przekwalifikowywanie. Wojewódzki Ośrodek do spraw Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych rozpoczął działalność w sierpniu 1991 r., a w każdym z 13 Rejonowych Biur Pracy utworzono stanowisko pracy ds. obsługi osób niepełnosprawnych. Dyrektor WUP i Kierownik WOZiRON (w pierwszych latach działania w randze Wicedyrektora WUP) zostali dysponentami środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w województwie (działali łącznie na podstawie imiennych upoważnień Prezesa Zarządu PFRON). Echo Dnia, 1995 20 20 r. ►Szkolenia osób niepełnosprawnych WOZiRON – współpracując z merytorycznymi pracownikami rejonowych urzędów pracy odpowiadającymi za pośrednictwo pracy w zakresie kierowania osób niepełnosprawnych na szkolenia lub przekwalifikowania – organizował, kierował i finansował szkolenia bezrobotnych i poszukujących pracy osób niepełnosprawnych. Ze środków znajdujących się w dyspozycji Pełnomocników Wojewódzkich PFRON w latach 1991-1998 na szkolenia i przekwalifikowanie wydatkowano kwotę – 327.138 zł. Szkolenia ukończyło - 718 osób. Ponadto w ramach realizacji programu celowego WAZON (Wspieranie Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych) w latach 1997-1998 przeszkolono 136 osób ze statusem „poszukujący pracy” za kwotę – 73.092 zł. ►Pożyczki na rozpoczęcie samodzielnej działalności gospodarczej Istotną rolę w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych spełniały – przyznawane ze środków PFRON – pożyczki na rozpoczęcie samodzielnej działalności gospodarczej, udzielane na preferencyjnych zasadach z niskim oprocentowaniem i możliwością umorzenia spłaty, pod warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej przez okres co najmniej 2 lat i terminowej spłaty rat. W latach 1991-1998 WOZiRON udzielił 193 osobom pożyczek na rozpoczęcie działalności gospodarczej na łączną kwotę 2.777.300 zł. Udzielone pożyczki przeznaczane były przede wszystkim na uruchomienie działalności: handlowej, usługowej, wytwórczej i budowlanej. ►Refundacja kosztów organizacji nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych i refundacja kosztów wynagrodzeń wraz ze składką na ubezpieczenie społeczne Otwarcie WTZ w Skarżysku-Kam., wrzesień 1994 r., na zdjęciu od lewej: Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych - Minister Grażyna Andrzejewska-Sroczyńska, Poseł na Sejm RP Zofia Grzebisz-Nowicka oraz Zastępca Dyrektora WUP Andrzej Lato Najważniejszym obszarem działalności WOZiRON na rzecz zatrudnienia osób niepełnosprawnych – gdzie zawarto największą liczbę umów - była współpraca z pracodawcami, w tym z zakładami pracy chronionej, w zakresie tworzenia nowych stanowisk. W latach 1992 -1994 zawarto z 280 zakładami pracy 334 umowy w sprawie refundacji kosztów organizacji nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych i refundacji kosztów wynagrodzeń wraz ze składką na ubezpieczenie społeczne. W ramach zawartych umów zatrudnienie znalazło 1 330 osób. W latach 1995-1998 utworzono 1 880 nowych stanowisk pracy, na których zatrudnienie znalazło 2 921 osób. Łączne wydatki w latach 1991-1998 wynosiły: • • na refundację kosztów organizacji nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych - 41.885.525 zł; na refundację kosztów wynagrodzeń wraz ze składką na ubezpieczenie społeczne - 27.746.944 zł. ►Zakłady pracy chronionej (ZPCh) Pracownicy WOZiRON współpracowali z inspektorami Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie oceny wniosków zakładów pracy ubiegających się o nadanie statusu zakładu pracy chronionej. W województwie kieleckim w latach 1991-1997 decyzję o nadaniu statusu ZPCh uzyskało 60 podmiotów. W latach 1992-1998 w zakładach tych utworzono 1 677 miejsca pracy i zrefundowano ze środków PFRON koszty ich utworzenia na kwotę - 18.078.554 zł, zaś refundacją kosztów wynagrodzenia wraz ze składką na ZUS objęto 2 415 osób, a wydatki na ten cel wyniosły - 12.943.897 zł. ►Likwidacja barier architektonicznych Kolejne zadanie realizowane przez WOZiRON i finansowane ze środków PFRON – to likwidacja barier architektonicznych w obiektach użyteczności publicz- nej, w tym: w szpitalach, domach pomocy społecznej, ośrodkach opiekuńczych, urzędach miast i gmin, urzędach pracy, etc oraz w mieszkaniach osób niepełnosprawnych. Zakres rzeczowy zrealizowanych prac, niwelujących bariery architektoniczne, obejmował przede wszystkim: montaż wind, budowę zewnętrznych podjazdów do budynków, poszerzanie otworów drzwiowych, budowę podjazdów/pochylni wewnątrz budynków, wymianę posadzek na antypoślizgowe na ciągach komunikacyjnych, montaż poręczy przyściennych, przystosowanie sanitariatów i łazienek do potrzeb osób niepełnosprawnych, profilowanie ciągów ulicznych dla pieszych i obniżanie krawężników, montaż sygnalizacji akustycznej na skrzyżowanych, montaż pętli induktofonicznych, budowę i oznaczanie stanowisk parkingowych dla osób niepełnosprawnych etc. W latach 1992-1997 zawarto 267 umów, a wydatki wyniosły – 7.025.310 zł. Zadania dot. likwidacji barier architektonicznych od dnia 1 stycznia 1998 roku przeszły do kompetencji Terenowych Oddziałów PFRON. ►Warsztaty terapii zajęciowej (WTZ) Ważnym zadaniem WOZiRON była działalność na rzecz rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych i tworzenia warsztatów terapii zajęciowej dla osób, w stosunku do których orzeczono niezdolność do pracy i które zostały zakwalifikowane do tej formy rehabilitacji. Utworzenie WTZ poprzedzało podpisanie umowy pomiędzy WOZiRON (reprezentowanym przez Pełnomocników PFRON), a jednostką organizacyjną lub zakładem pracy chronionej – organizatorem warsztatu. W 1993 roku utworzono 3 warsztaty: WTZ w Kielcach, ul. Słoneczna przy Domu Pomocy Społecznej; WTZ przy Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowaczym Nr 2 w Kielcach, ul. Kryształowa; WTZ przy Polskim Związku Głuchych Zakład Szkoleniowo-Produkcyjny ,,ELKOM” w Ostrowcu Świętokrzyskim. Echo Dnia, 1995 r. ► neczni”, 1994 r. Występ zespołu tanecznego „Sło - Wielkanoc 1994 r. Pierwsza giełda prac uczestników eczna Słon WTZ w Kielcach ul. ► 21 21 W 1994 roku działalność rozpoczęło 10 warsztatów przy: Specjalnych Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych w: Skarżysku Kamiennej i Jędrzejowie; Domach Pomocy Społecznej w: Mnichowie, Zgórsku i Gnojnie; Towarzystwie Przyjaciół Dzieci w Busku Zdroju, Urzędzie Gminy w Książu Wielkim, Fundacji „Z Pomocą Rodzinie” w Skarżysku Kamiennej, Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym w Miechowie, Przedsiębiorstwie Komunikacji Samochodowej w Starachowicach. W 1996 powstał WTZ przy Spółdzielni Inwalidów „Naprzód” w Końskich. Na koniec grudnia 1998 roku w województwie funkcjonowało 14 warsztatów, w których zajęciami rehabilitacyjnymi objętych było 410 osób niepełnosprawnych. Wydatki związane z utworzeniem i działalnością WTZ w latach 1993-1998 wyniosły 21.056.016 zł. Udział w terapii zajęciowej stwarzał osobom niepełnosprawnym, niezdolnym do podjęcia pracy, możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej, pozwalał na nabycie umiejętności niezbędnych do samodzielnego i aktywnego uczestnictwa w codziennym życiu. Tworzono różnorodne pracownie, np.: gospodarstwa domowego, plastyczne, tkacko-krawieckie, muzyczne, stolarskie, komputerowe. WOZiRON inicjował i organizował wiele imprez, w trakcie których uczestnicy zajęć warsztatowych prezentowali swoje osiągnięcia i dorobek pracy twórczej. ►Współpraca z Wojewódzkim Ośrodkiem ds. Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych we wspomnieniach Kierowników Warsztatów Terapii Zajęciowej Uroczyste otwarcie Warsztatu Terapii Zajęciowej przy Polskim Związku Głuchych Zakładzie Szkoleniowo - Produkcyjnym „Elkom” w Ostrowcu Św. nastąpiło w dniu 30 lipca 1993 r., a dzień 1 sierpnia 1993 r. był pierwszym dniem zajęć. (…) Zajęcia odbywały się w 10 tematycznych pracowniach, tj.: przyrodniczej, robótek ręcznych, zawodowo - gobeliniarskiej, plastycznej, modelarskiej, językowo - poznawczej, gospodarstwa do- mowego, muzykoterapii, fotograficznej. Prace powstałe w pracowniach tematycznych prezentowane były na wystawach z okazji świąt i festynów rodzinnych i chętnie kupowane podczas organizowanych aukcji i giełd m.in.: w Sejmie i Senacie RP. Uczestników objęto rehabilitacją ruchową oraz terapią psychologiczną i logopedyczną. Powstanie i działalność naszego Warsztatu było nadzorowane przez WOZiRON w Kielcach. Często w progach Warsztatu gościliśmy inspektor WOZiRON p. Alicję Kuzińską, która była także opiekunem, rzecznikiem i dobrym duchem. Dzięki zajęciom, osoby niepełnosprawne mogły poprawić swoją zaradność osobistą, sprawność psychofizyczną, opanować czynności przysposabiające do pracy, tj. rozwinąć podstawowe i specjalistyczne umiejętności zawodowe umożliwiające podjęcie pracy zawodowej. Należy nadmienić, iż troje podopiecznych podjęło pracę w zakładzie macierzystym PZG - ZSP „Elkom”. Cezary Słowik - Kierownik WTZ Warsztat Terapii Zajęciowej przy Stowarzyszeniu Rodzin i Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych w Skarżysku-Kamiennej powstał we wrześniu 1994 roku. (…) Realizując postawione przed nami zadania w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej, zmierzające do poprawy sprawności każdego uczestnika, nie zamykaliśmy się w czterech ścianach, lecz wychodziliśmy na zewnątrz. Nigdy nie byliśmy osamotnieni, mamy wielu przyjaciół, którzy byli z nami na dobre i na złe. Okres współdziałania z Wojewódzkim Ośrodkiem ds. Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zaowocował rozwojem Warsztatu, co z kolei przełożyło się na podniesienie poziomu rehabilitacji zawodowej i społecznej. To właśnie WOZiRON jako jeden z niewielu urzędów dostrzegł możliwość przywracania sprawności zawodowej osobom niepełnosprawnym oraz przez wiele lat wspierał ideę rehabilitacji zawodowej. Z wielkim uznaniem i szacunkiem wspominamy Panią Alicję Kuzińską, która nie była tylko urzędnikiem, ale przede wszystkim przyjacielem osób niepełnosprawnych. To dzięki jej zaangażowaniu niepełnosprawni mogli po- owiak Pani Alicja Grześk RP tu na Se Marszałek zińska, Ku a icj Al ni Pa oraz grudzień 1997 r. 22 22 Pierwsza wizyta uczest ników WTZ w Senacie na zdjęciu m.in. Marsz RP, grudzień 1995 r., ałek Senatu RP Adam Struzik, Minister Eduk acji Ryszard Czarny kazać światu swój talent i możliwości, a świat zobaczył, że „inny” nie znaczy gorszy. Byliśmy w Sejmie i Senacie RP, Dęblińskiej Szkole Orląt, a także w Ambasadzie Polskiej w Sztokholmie. Jadwiga Krajcarz Kierownik WTZ od 1994 r. do chwili obecnej Warsztat Terapii Zajęciowej przy Spółdzielni Inwalidów „Naprzód” w Końskich powstał w czerwcu 1996 roku. (…) Objął opieką 26 uczestników, zapewniając im kompleksową pomoc psychologiczną, rehabilitacyjną. Zadaniem WTZ było przygotowanie osób niepełnosprawnych do pracy na stanowiskach pomocy kuchennej, pomocy w pracowni krawieckiej, pomocy stolarza oraz ogrodnika. Atrakcyjność wzbudzały zajęcia odkrywające drzemiące talenty naszych uczestników, od śpiewu, malarstwa po lepienie w glinie. Wiele radości dało im po prostu wspólne przebywanie, szczególnie na wycieczkach, czy wystawach dorobku. Największym naszym osiągnięciem było wypracowanie u uczestników akceptacji, zaufania, co u ludzi z różnymi typami niepełnosprawności nie jest łatwe. Aż wreszcie w zespole zapanował duch wzajemnego zrozumienia i każdy nowy uczestnik odnajdywał się dużo łatwiej. Dużą rolę odegrała w tym postawa naszych zwierzchników, mam na myśli Pana Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy - Andrzeja Lato oraz sprawującą bezpośredni nadzór nad działalnością WTZ - Panią Alicję Kuzińską, inspektora WOZiRON. Należy stwierdzić, że są to ludzie, którzy oprócz profesjonalizmu, po prostu lubią ludzi, lubią im pomagać, począwszy od pomocy merytorycznej po wsparcie emocjonalne. Zakończyłam pracę w WTZ w 2003 roku, ale była to dla mnie praca – wyzwanie, i do tej pory jest miłym oraz satysfakcjonującym wspomnieniem. Jadwiga Życka, Kierownik WTZ w latach 1996 – 2003, obecnie Dyrektor PCPR w Końskich * * * Działania podejmowanie przez Wojewódzki Ośrodek ds. Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - w obszarze realizacji powierzonych zadań ustawowych - dobrze służyły adaptacji społecznej, aktywizacji zawodowej i zapewnieniu pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. W latach 1991-1998 Pełnomocnicy wojewódzcy PFRON na zadania z zakresu rehabilitacji zawodowej i społecznej wydatkowali łącznie kwotę - 101.156,8 tys. zł. Poza zadaniami ustawowymi WOZiRON uczestniczył w obsłudze różnego rodzaju programów celowych, np. program pilotażowy aktywnej walki z bezrobociem na wsi, MEDIUM, WAZON, WAZON-I, „Premia dla aktywnych”, etc. Pracownikami o najdłuższym stażu pracy w WOZiRON byli m.in.: Barbara Wojciechowska, Małgorzata Rutkowska, Aleksandra Tutaj, Alicja Kuzińska, Irena Bałchanowska-Janus, Ewa Siemieniuch, Zdzisław Molenda, Krystyna Sidowska, Jolanta Bielawska, Władysław Chałan, Krystyna Choromańska. W wyniku prowadzonej reformy administracyjnej z dniem 31 grudnia 1998 r. przedmiotowe zadania (wraz z pracownikami) - dotychczas wykonywane przez Wojewódzki Ośrodek ds. Zatrudnienia i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych - przekazano do samorządów powiatowych województwa świętokrzyskiego. 4. Orzecznictwo o stopniu niepełnosprawności dla celów pozarentowych i pozaubezpieczeniowych W roku 1997 Wojewódzkim Urzędom Pracy powierzono realizację nowego zadania – tj. orzekania o stopniu niepełnosprawności dla celów pozarentowych i pozaubezpieczeniowych. Dyrektor WUP Zarządzeniem nr 17/07 z dnia 1 września 1997 r. powołał Wojewódzki Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności. TZ Uczestnicy W w Kielcach ul. Słoneczna Gazeta Kielecka, 1997 r. 23 23 Zadaniem Zespołu było orzekanie o: aktualnym stanie możliwości zawodowych osób niepełnosprawnych, zdolności do odbycia szkolenia w celu uzyskania odpowiednich kwalifikacji i zatrudnienia, konieczności korzystania ze świadczeń z pomocy społecznej, konieczności odpowiedniej do stanu zdrowia rehabilitacji leczniczej, uczestnictwie w terapii zajęciowej. W skład Wojewódzkiego Zespołu wchodzili: lekarze różnych specjalności, psychologowie i pedagodzy, doradcy zawodowi i pracownicy socjalni, którzy pracowali w kilkuosobowych zespołach orzekających. W okresie wrzesień 1997r. – grudzień 1998r. odbyło się 431 posiedzeń składów orzekających Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności. Na ogólną ilość 4 025 zgłoszonych wniosków wydano 3 531 orzeczeń. Odwołania złożyło 172 wnioskodawców. Z dniem 31 grudnia 1998 r. powyższe zadanie wraz z pracownikami przekazano do Prezydenta Miasta Kielce. 5. Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych powołano ustawą z dnia 29 grudnia 1993r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, a organizacyjnie usytuowano w strukturach Krajowego Urzędu Pracy. Od 2002 roku zasady działania FGŚP oraz jego organizacja zostały poddane istotnym zmianom, zlikwidowany został Krajowy Urząd Pracy oraz Rada Funduszu, a dysponentem FGŚP został minister właściwy do spraw pracy. Wojewódzki Urząd Pracy z Funduszu dokonywał wypłat świadczeń na pokrycie roszczeń pracowniczych w zakresie: jednorazowego świadczenia z tytułu przejściowych trudności finansowych, jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wynagrodzenia za pracę, wynagrodzenia za czas nie zawinionego przestoju, zasiłku chorobowego finansowanego ze środków na wynagrodzenia, świadczenia wyrównawczego. Następnie w 1995 r. rozszerzono katalog wypłacanych świadczeń m.in. o: wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego; wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy; wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 kodeksu pracy; wynagrodzenia za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy; ekwiwalent za urlop wypoczynkowy; odszkodowania, o których mowa w art. 361 § kodeksu pracy, odprawy pieniężne i odszkodowania wynikające z ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Początkowo zadania wynikające z ustawy realizowane były w Wojewódzkim Urzędzie Pracy przez jednoosobowe stanowisko, następnie przez Oddział Obsługi FGŚP, a od 1 lipca 1998 r. do 30 listopada 1999 r. przez Biuro Terenowe FGŚP. Od 1999 r. ze środków Funduszu zaspokojeniu podlegały składki na ubezpieczenia społeczne należne od pracodawców, o których mowa w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych jak również udzielane były pożyczki dla pracodawców w wysokości odpowiadającej kwocie składki na ubezpieczenia społeczne naliczane od jednorazowego świadczenia. Pani Adela Wojnowska-Jurek kieruje Oddziałem/ Biurem od 1994 r. do chwili obecnej. Na przestrzeni lat 2002-2003 zmniejszono rzeczowy zakres wypłacanych świadczeń. W okresie od 1 stycznia 2000r. do 31 grudnia 2001r. Fundusz funkcjonował w strukturach Urzędu Marszałkowskiego. Wypłaty jednorazowego świadczenia z tytułu przejściowych trudności finansowych wraz z pożyczką na ZUS, w poszczególnych latach przedstawia tabela: Uczestnicy W TZ z Ostrowca występ w Am Św. basadzie Szw ecji, 1998 r. 24 24 Gazeta Kielecka 1998 r. Lata Liczba pracodawców 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Łącznie 3 1 1 2 3 23 4 6 43 Liczba osób, którym wypłacono świadczenia 569 20 140 665 705 13 621 2 481 601 18 802 Kwota wypłacona ( w tys. zł) 239,0 9,9 98,2 419,9 645,0 18 034,2 3 510,6 821,7 23 778,5 Wypłaty na zaspokojenie roszczeń pracowniczych na podstawie przedmiotowej ustawy: Lata Liczba pracodawców 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 Łącznie 6 15 34 22 20 24 41 41 203 Liczba osób, którym wypłacono świadczenia 1 475 864 960 749 1 058 3 304 3 541 446 12 397 Kwota wypłacona (w tys. zł) 685,6 1 246,3 3 395,1 1 372,9 1 842,5 11 912,0 12 124,7 19 227,7 51 806,8 Łącznie z tytułu przejściowych trudności finansowych oraz niewypłacalności pracodawcy do dnia 31 grudnia 2001 r. wypłacono świadczenia w wysokości 75.585,3 tys. zł, dla 31 199 pracowników, zatrudnionych u 246 pracodawców województwa świętokrzyskiego. Z Funduszu były wypłacane także inne świadczenia, np. pożyczki na wynagrodzenia pracownicze, udzielane na podstawie ustawy z dnia 17 lipca 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi. Od 1 stycznia 2012 r., w związku z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, na mocy art. 39 i art. 70 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. przepisy wprowadzające ustawę o finansach publicznych zadania z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy przejmie Marszałek Województwa, a realizował je będzie Wojewódzki Urząd Pracy. 6. Kontrola legalności zatrudnienia Transformacja ustrojowa lat 90-tych wśród wielu negatywnych zjawisk w sferze zatrudnienia spowodowała rozwój „szarej strefy”, a w niej m.in. nielegalnego zatrudnienia. Szacunkowe badania prowadzone przez GUS określały straty skarbu państwa w wyniku istnienia „szarej strefy” na 20 % PKB. Według tych szacunków nielegalnie pracujących było około 2,2 mln osób, z tego dla 960 tys. osób praca nielegalna była jedyną pracą. W celu przeciwdziałania niekorzystnym zjawiskom, na mocy ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, powołano specjalistyczne służby kontroli legalności zatrudnienia, które rozpoczęły działania w strukturach wojewódzkich urzędów pracy. W dniu 30 czerwca 1995 r. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie organizacji i trybu przeprowadzania przez urzędy pracy kontroli oraz zasad współdziałania z innymi organami. Nieprzestrzeganie przepisów ustawy stanowiło wykroczenie i podlegało karze grzywny. W Wojewódzkim Urzędzie Pracy utworzono Oddział Kontroli Legalności Zatrudnienia i zadania kontrolne rozpoczął realizować zespół w składzie: Marek Czapla – p.o. Kierownika Oddziału, Stanisław Drogosz, Aleksander Jarczyński, Dariusz Nowak i Ireneusz Wrona – inspektorzy. Od czerwca 1997 r. funkcjonowały placówki terenowe KLZ w Busku-Zdroju i w Starachowicach. W końcu 1999 r. w Oddziale Kontroli Legalności Zatrudnienia zatrudnione były 22 osoby. Pierwszą kontrolę przeprowadzono w Kielcach w dniu 31 lipca 1995 r. Gazeta Kielec ka, 1995 r. 25 25 Zakres wykonywanych kontroli obejmował: • • • • legalność zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności, przestrzeganie obowiązku informowania urzędów pracy o zatrudnieniu osoby zarejestrowanej jako bezrobotna lub powierzeniu jej wykonywania innej pracy zarobkowej, wywiązywanie się z obowiązku opłacania składek na Fundusz Pracy, przestrzeganie warunków określonych w upoważnieniu do prowadzenia pośrednictwa pracy, w tym kierowania obywateli polskich do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych. W roku 1996 inspektorzy przeprowadzili 728 kontroli, ujawniając różnorodne nieprawidłowości w ponad 83% kontrolowanych zakładów. Najwięcej poważniejszych naruszeń przepisów stwierdzono w trakcie kontroli budów. Mimo, iż kontrole te stanowiły ok. 9% wszystkich działań kontrolnych Oddziału, to zakończyły się licznymi wnioskami o ukaranie (46% ogółu ukaranych). W kolejnych latach potwierdzano największą liczbę nieprawidłowości z zakresu legalności zatrudnienia w sektorze budownictwa, np. w 1999 r. 12% kontroli przeprowadzonych w budownictwie doprowadziło do skierowania 29% wszystkich wniosków o ukaranie. Sławomir Cedzyński yborcza Gazeta W - GL, 199 5 r. 26 26 Ilość przeprowadzonych kontroli w latach 1995-1999 obrazuje poniższe zestawienie: Rok Ilość kontroli 1995 1996 1997 1998 1999 326 728 1 728 3 351 3 385 Ilość wniosków o ukaranie 31 256 279 321 468 Rezultatem kontroli w wielu przypadkach była legalizacja zatrudnienia pracowników. W wymienionych latach kontrolerzy doprowadzili do zawarcia umów o pracę z 616 osobami oraz potwierdzenia pracującym ponad 120 umów cywilnoprawnych. W latach 2000 – 2001 kontrolę legalności zatrudnienia sprawowały powiatowe urzędy pracy. Po uchwaleniu w dniu 22 czerwca 2001 r. ustawy o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz ustawy o pomocy społecznej, kontrolę przestrzegania legalności zatrudnienia przejęli wojewodowie i sprawowali ją do 30 czerwca 2007 r. Od dnia 1 lipca 2007 r., na mocy ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, kontrolą legalności zatrudnienia zajmują się inspektorzy pracy. Po odejściu z systemu urzędów pracy, każde kolejne usytuowanie kontroli legalności zatrudnienia obarczone było coraz większym oddaleniem od rejestru bezrobotnych i ośrodków pomocy społecznej. Inspektorzy kontrolujący nigdy nie mieli niezbędnych baz danych w pełni zabezpieczających potrzeby przedmiotu kontroli. Osoby nielegalnie zatrudnione pozostawały w rejestrach urzędów pracy lub ośrodków pomocy społecznej, pobierały świadczenia. W ocenie realizatorów zadań ustawowych, pierwotny pomysł usytuowania kontroli w wojewódzkim urzędzie pracy był najbliższy potrzebom i najlepiej - przy pewnych modyfikacjach - mógł spełniać zadania nie tylko ograniczania szarej strefy w zatrudnieniu, ale również ograniczania wyłudzania zasiłków i świadczeń, także z opieki społecznej. Słowo Ludu, 1998 r. VI. Realizacja zadań ustawowych przez Wojewódzki Urząd Pracy w latach 2000 - 2010 Wojewódzki Urząd Pracy z dniem 31 grudnia 1999 r. przekazał: • • do Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego – pracowników i realizację zadań z zakresu: kontroli przestrzegania przepisów ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, nadzoru merytorycznego nad usługami, nadzoru merytorycznego nad poziomem kadr, rozpatrywania odwołań od decyzji kierowników pup. do urzędów starostw powiatowych – pracowników i realizację zadań z zakresu: wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców, kontroli legalności zatrudnienia. Od dnia 1 stycznia 2000 r. WUP wszedł w skład Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego i rozpoczął działalność w jego strukturach na prawach departamentu. Trzynaście Powiatowych Urzędów Pracy weszło w skład powiatowej administracji zespolonej działającej pod zwierzchnictwem starosty. Na skutek nowelizacji ustawy z dnia 14 grudnia 1994 roku o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu Sejmik Województwa Świętokrzyskiego w dniu 13 listopada 2000 roku podjął Uchwałę Nr XVII/252/2000 w sprawie utworzenia jednostki budżetowej – Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Kielcach i nadania mu statutu. Z dniem 1 stycznia 2001 r. Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach rozpoczął działalność jako wojewódzka samorządowa jednostka organizacyjna samorządu województwa, zatrudniająca 26 pracowników. Wicedyrektor ds. Polityki Rynku Pracy Arkadiusz Piecyk Dyrektorem Wojewódzkiego Urzędu Pracy, powołanym przez Marszałka Województwa Świętokrzyskiego, jest nieprzerwanie od dnia 1 lipca 2000 r. - Pan Andrzej Lato. Stanowiska Wicedyrektorów zajmują: - Pan Cezary Mielczarz - od 16.10.2000 r., - Pan Arkadiusz Piecyk - od 07.11.2006 r. W okresie od 15.04.2004 r. do 30.06.2006 r. Wicedyrektorem był Pan Jacek Saletra. W okresie 2001-2010 siedmiokrotnie zmieniała się struktura organizacyjna WUP, uwzględniano zmiany ustawodawstwa poszerzającego zakres zadań merytorycznych, akcesję Polski do Unii Europejskiej od 1 maja 2004 r. oraz realizację programów współfinansowanych ze środków przedakcesyjnych (PHARE, PAOW). Konieczne było instytucjalne i organizacyjne przygotowanie Urzędu do wykorzystania środków Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2004 - 2006 oraz nowym okresie programowania 2007-2013. Programowano i wykonywano zadania realizowane w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) i Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), a obecnie Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). Z dniem wejścia Polski do Unii Europejskiej publiczne służby zatrudnienia naszego kraju stały się członkiem sieci Europejskich Służb Zatrudnienia – EURES. Ważnym zadaniem realizowanym przez WUP, związanym ze swobodnym przepływem pracowników, jest koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego Wicedyrektor ds. Obsługi Rynku Pracy Cezary Mielczarz 27 w zakresie obejmującym uznawanie i sumowanie okresów ubezpieczenia/zatrudnienia, potwierdzonego przez instytucje właściwe krajów UE/EOG i Szwajcarii, a także transferowanie nabytych świadczeń dla osób bezrobotnych z jednego kraju do drugiego. Wszyscy pracownicy posiadają bardzo dobre przygotowanie zawodowe, 114 osób legitymuje się wykształceniem wyższym, 56 osób ukończyło studia podyplomowe na jednym lub kilku kierunkach. Ostatnie modyfikacje Regulaminu Organizacyjnego WUP dotyczyły: Merytoryczne zadania samorządu województwa w zakresie polityki rynku pracy - określone w art. 8 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – realizują: • Wydział Polityki Rynku Pracy (kierownik Waldemar Bujała, zastępca kierownika Anna Lizis), wraz z Oddziałami ds.: • Polityki Rynku Pracy, Projektów i Promocji EFS (kierownik Krzysztof Sołtys, zastępca kierownika Anna Jastrzębska), • Finansowej Obsługi i Monitorowania Projektów EFS (kierownik Barbara Pastuszko), • Kontroli Projektów EFS (kierownik Leszek Słoma), • Wydział Obsługi Rynku Pracy (kierownik Leszek Skrobisz), • Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej (kierownik Anna Stelmach), • Wydział Badań i Analiz Rynku Pracy (kierownik Dariusz Dąbrowski). • • • utworzenia w ramach Wydziału Badań i Analiz Rynku Pracy komórki organizacyjnej - Obserwatorium Rynku Pracy, nowatorskiego rozwiązania organizacyjnego pozwalającego na powołanie zespołu, który z wykorzystaniem specjalistycznych narzędzi badawczych zajmować się będzie diagnozowaniem potrzeb i zmian rynku pracy na terenie województwa, powierzenia WUP nowego zadania - przypisanego do realizacji marszałkom województw - w ustawie z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców, zmian w Wydziale Polityki Rynku Pracy, po zakończeniu realizacji Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) i Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), nie było już potrzeby utrzymywania w strukturze wyodrębnionych Zespołów ds. SPO RZL i ZPORR. Obecnie - w obszarze programowania i wykonywania zadań realizowanych przy współfinansowaniu Europejskiego Funduszu Społecznego - Wojewódzki Urząd Pracy podejmuje działania wynikające z pełnienia funkcji Instytucji Pośredniczącej II stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (PO KL). We wrześniu 2006 roku Wojewódzki Urząd Pracy rozpoczął działalność w nowej siedzibie przy ul. Witosa 86. Aktualnie - na dzień 30 listopada 2010 r. - zatrudnionych jest 117 pracowników, w tym 55 pracowników w pionie EFS, obsługujących PO KL. Natomiast obsługę powierzonych zadań ustawowych WUP zapewniają: • Wydział Budżetu i Finansów (główny księgowy/kierownik Elżbieta Kędzierska, zastępca głównego księgowego Kamila Wolska), • Wydział Organizacji, Kadr i Administracji (kierownik Małgorzata Rutkowska, zastępca kierownika Sylwia Porębska), • Zespół ds. Informatyki (kierownik Grzegorz Basiński), • Zespół Obsługi Prawnej (radcowie prawni Stanisław Alf i Andrzej Mącznik), • Audytor wewnętrzny (Danuta Pawelec). i Finansów ziału Budżetu yd W cy ni ow Prac r. listopad 2010 Pracownicy Wydziału Organizacji, Kadr i Administracji, listopad 2010 r. 28 Pracownicy WUP o najdłuższym stażu pracy w publicznych służbach zatrudnienia odznaczeni Krzyżami Zasługi, grudzień 2005 r. od lewej: Elżbieta Kędzierska, Leszek Skrobisz, Waldemar Bujała, Mariola Cholewińska, Cezary Mielczarz, Łucja Pańszczyk, Jan Marek Bielicz, Ewa Brodecka, Alicja Zarzecka, Małgorzata Rutkowska 1. Wydział Polityki Rynku Pracy Wydział Polityki Rynku Pracy istnieje w Wojewódzkim Urzędzie Pracy od początku jego funkcjonowania. Ze wszystkich obecnych komórek organizacyjnych Urzędu przeszedł największe zmiany w zakresie zadań, organizacji, struktury i kadry. Analizując zmieniające się obszary zadaniowe Wydziału można prześledzić przemiany na rynku pracy, kierunki regionalnej polityki zatrudnieniowej, metody i instrumenty oddziaływania na rynek pracy od 1990 do 2010 roku. Rozpoczęcie realizacji programów w ramach funduszy strukturalnych, do których uzyskaliśmy dostęp w wyniku akcesji do Unii Europejskiej, było przełomowym momentem w działalności Wydziału. Kluczowe kompetencje i zarazem zadania Wydziału w tym zakresie to: • ocena i wybór projektów złożonych w ramach ogłaszanych konkursów, • prowadzenie negocjacji z projektodawcami, zawieranie umów na realizację projektów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego, • nadzór i kontrola prawidłowości realizacji projektów, • obsługa finansowa, rozliczanie przyznanych dofinansowań, monitorowanie przebiegu realizacji projektów i osiągniętych rezultatów, • prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych dotyczących wdrażanych programów i unijnego źródła dofinansowania projektów. Działania podejmowane przez Wydział mają realny wpływ na rozwój zasobów ludzkich w regionie. Obecny zakres zadań obejmuje przede wszyst- kim podział przyznanych województwu środków Funduszu Pracy na działania na rzecz promocji zatrudnienia i łagodzenia skutków bezrobocia, koordynację programów aktywizacji zawodowej finansowanych z Funduszu Pracy oraz pełnienie funkcji Instytucji Pośredniczącej II stopnia w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Realizowane zadania mają odzwierciedlenie w strukturze organizacyjnej Wydziału, w ramach której funkcjonują następujące Oddziały: • Oddział ds. Polityki Rynku Pracy, Projektów i Promocji EFS, • Oddział ds. Finansowej Obsługi i Monitorowania Projektów EFS, • Oddział ds. Kontroli Projektów EFS. Do zadań realizowanych przez Wydział Polityki Rynku Pracy należy również opracowywanie dokumentów wyznaczających kierunki regionalnej polityki rozwoju zasobów ludzkich. Najważniejszym z nich jest coroczny Świętokrzyski Plan Działań na Rzecz Zatrudnienia uwzględniający priorytety polityki rozwoju zasobów ludzkich oraz działania przewidziane do realizacji przez najważniejsze instytucje rynku pracy w regionie. Wśród strategicznych dokumentów przygotowywanych przez Wydział znajdują się także Plany Działań określające priorytety, rodzaj wsparcia i poziom finansowania projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki na każdy rok wdrażania Programu. Programy rynku pracy Najważniejsze zadania Wydziału od początku działalności koncentrowały się na koordynacji wdrażania regionalnych programów rynku pracy. Kierownik Wydziału Waldemar Bujała Wydział Programów Ry nku Pracy u progu pierwszego okresu pro gramowania Europejs kiego Funduszu Społeczneg o, czerwiec 2004 r. ku Pracy Pracownicy Wydziału Polityki Ryn środcji orp abs ces pro w zaangażowani r. 0 201 pad listo , ków EFS 29 Ich podstawowe cele są od lat niezmienne i służą wzmacnianiu potencjału zasobów ludzkich regionu poprzez wzrost zatrudnienia, aktywizację zawodową bezrobotnych oraz podniesienie adaptacyjności i konkurencyjności kadr przedsiębiorstw. Na przestrzeni dwudziestu lat działalności Wydział koordynował wdrażanie kilkunastu programów rynku pracy. W tym miejscu wymieniamy najważniejsze z nich, w największym stopniu charakteryzujące kolejne etapy działalności zarówno Wojewódzkiego Urzędu Pracy, jak i całego systemu publicznych służb zatrudnienia. Programy finansowane w całości ze środków krajowych (lata 1999 – 2002) ►Program Aktywizacji Zawodowej Absolwentów Pierwsza Praca – Świętokrzyska Szansa - realizowany w ramach środków Funduszu Pracy, ukierunkowany był na wsparcie zatrudnieniowe absolwentów wszystkich typów szkół po raz pierwszy wchodzących na rynek pracy. W ramach programu zaktywizowano 6 397 absolwentów, którzy wzięli udział w stażach, szkoleniach, robotach publicznych i innych formach aktywizacji podnoszących zdolność do zatrudnienia. Środki przeznaczone na realizację działań wyniosły 10.619.900 zł. ►Regionalny Program Przeciwdziałania i Łagodzenia Skutków Bezrobocia - którego głównym celem była aktywizacja zawodowa mieszkańców obszarów wiejskich, napotykających na szczególne trudności w znalezieniu trwałego zatrudnienia. W wyniku jego realizacji zaktywizowano 1 585 mieszkańców wsi, którzy podnieśli kwalifikacje zawodowe, uzyskali okresowe zatrudnienie u pracodawców, a także dotacje na zakup środków trwałych. Na działania przeznaczono kwotę 3.076.039 zł. Liczba uczestników Usługa zakładana szkolenie zawodowe szkolenia z przedsiębiorczości okresowe zatrudnienie doradztwo biznesowe dotacje na założenie firmy doradztwo dla samorządów w zakresie realizacji programów ograniczania bezrobocia RAZEM faktyczna 280 300 100 250 170 410 426 116 300 213 60 120 1 160 1 585 ► Doskonalenie i Rozwój - to program wspiera- nia małych przedsiębiorstw działających w środowisku wiejskim nie dłużej niż 12 miesięcy. Skorzystało z niego 85 przedsiębiorców, którzy uczestniczyli w cyklu szkoleniowo-doradczym i otrzymali dotację na zakup środków trwałych. Na realizację programu wydatkowano łącznie kwotę 423.300 zł. Przedsiębiorcy uczestniczący w programie reprezentowali następujące branże: Handel Produkcja Usługi 46,8% 8,4% 44,8% Programy przedakcesyjne – współfinansowane ze środków zewnętrznych (lata 2002 – 2004) ►Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich (PAOW) - to pierwszy program zwiększenia poza- rolniczego zatrudnienia na wsi, który odegrał również istotną rolę w przygotowaniu samorządów lokalnych do efektywnego wykorzystywania środków Unii Europejskiej. To także pierwszy program współfinansowany ze środków Banku Światowego, a województwo świętokrzyskie było jednym z siedmiu, które pozyskały środki na jego realizację. Realizacja programów rynku pracy była sza nsą dla mieszkańców wojewód ztwa na podniesienie kwalifikacji zawodowych i uz yskanie zatrudnienia. 30 Pracownicy Wydziału bezpośrednio nadzorowali realizację następujących usług: • okresowego zatrudnienia umożliwiającego pracę przez okres do 6 miesięcy, • w zakresie szkoleń mających na celu podwyższenie kwalifikacji zawodowych i dostosowanie ich do aktualnych wymogów rynku pracy, • Centrów Wspierania Przedsiębiorczości udzielających kompleksowej pomocy osobom zainteresowanym podjęciem działalności gospodarczej oraz małym przedsiębiorcom prowadzącym działalność nie dłużej niż rok, • związanych z zatrudnieniem obejmujących wsparcie w postaci poradnictwa i doradztwa zawodowego, • planowania rozwoju lokalnego - w ramach tej usługi dla wszystkich powiatów województwa stworzone zostały dokumenty o charakterze strategicznym, w których przedstawiono możliwości rozwoju społeczno – gospodarczego oraz finansowania zadań ze środków zewnętrznych. Pod względem liczby zaktywizowanych uczestników województwo świętokrzyskie zajęło I miejsce wśród 7 regionów realizujących Program: Działaniami objęto blisko 21.4 tys. mieszkańców regionu: ►Program PHARE Spójność Społeczno-Gospodarcza Rozwój Zasobów Ludzkich, edycje 2001 i 2002 Łączna wartość środków zakontraktowanych na realizację Programu wyniosła 22.154.328,87 zł. W odniesieniu do usług realizowanych w programie wszystkie zakładane wskaźniki efektywności zostały osiągnięte, a w większości przypadków przekroczone. Projekty realizowane w ramach PHARE dotyczyły trzech obszarów działań: • wsparcie osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem, w tym szkolenia zawodowe i z zakresu promocji przedsiębiorczości, • wsparcie dla kadr małych i średnich przedsiębiorstw, w tym szkolenia podnoszące kwalifikacje kadr MŚP, • wsparcie lokalnych społeczności w tworzeniu paktów na rzecz zatrudnienia. Beneficjenci Programu PHARE 2001 i 2002 poprzez udział w szkole niach podnosili swoje kwalifikacje i do skonalili umiejętności. 31 Łącznie z działań PHARE skorzystało 6 640 osób, a 13 szkół zawodowych wdrożyło plany modernizacji oferty edukacyjnej. Wartość programu wyniosła 3.532.650 Euro. Programy współfinansowane ze środków Unii Europejskiej (lata 2004 – 2010) ►Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich (SPO RZL) Program ten był najważniejszym instrumentem aktywizacji bezrobotnych mieszkańców regionu w pierwszym okresie programowania 2004 – 2006. Województwo świętokrzyskie było pierwszym w kraju, które rozpoczęło jego realizację. sowanie kwalifikacji do zmieniających się potrzeb pracodawców, • subsydiowanego zatrudnienia gwarantującego pracodawcom refundację części kosztów zatrudnienia bezrobotnych, • jednorazowych dotacji na podjęcie działalności gospodarczej ułatwiających osobom bezrobotnym samozatrudnienie i start we własnym biznesie, • poradnictwa zawodowego i pośrednictwa pracy stanowiących pomoc w wyborze ścieżki kariery oraz dających dostęp do aktualnej bazy ofert zatrudnienia. Liczba uczestników według form wsparcia: Wydział wykonywał kluczowe zadania wynikające z powierzonej Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy roli Instytucji Wdrażającej dla następujących Działań: • Działanie 1.2 Perspektywy dla młodzieży; • Działanie 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia. We wdrażanie Programu zaangażowały się wszystkie Powiatowe Urzędy Pracy, które zrealizowały łącznie 54 projekty obejmując wsparciem blisko 38 500 mieszkańców województwa. Całkowita wartość dofinansowania projektów wyniosła 80.158.147 zł. Wydział na bieżąco nadzorował prawidłowość realizowanych w Programie form aktywizacji bezrobotnych mieszkańców regionu: • • staży i przygotowania zawodowego umożliwiających zdobycie doświadczenia oraz nowych umiejętności poprzez praktyczne wykonywanie zadań na stanowisku pracy, ►Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) – Priorytet 2 Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionie ZPORR był programem, w którym po raz pierwszy na tak dużą skalę skierowano wsparcie dla osób pracujących i przedsiębiorców. Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach pełniąc funkcje Instytucji Wdrażającej realizował następujące Działania: szkoleń zawodowych mających na celu dosto- Podpisanie pierwszych w kraju porozumień na realizację Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, maj 2004 32 • Działanie 2.1 - Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie – kierowane do pracujących osób chcących podnosić kwalifikacje i dostosowywać je do potrzeb rynku pracy; Z projektów w ramach ZPORR skorzystało ponad 30 tysięcy mieszkańców regionu: • Działanie 2.3 - Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa – oferujące wsparcie dla mieszkańców obszarów wiejskich - rolników i domowników - w podjęciu zatrudnienia w zawodach pozarolniczych; • Działanie 2.4 - Reorientacja zawodowa osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi – zakładające pomoc osobom zagrożonym utratą zatrudnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy oraz pracownikom w branżach podlegających restrukturyzacji w dostosowaniu się do zachodzących w ich środowiskach pracy zmian. ►Program Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL), Wojewódzki Urząd Pracy podpisał 74 umowy na realizację projektów w ramach Priorytetu 2 ZPORR o łącznej wartości 63.600.000 zł: • Działanie 6.1 Poprawa dostępu do zatrudnienia oraz wspieranie aktywności zawodowej w regionie – ukierunkowane na wsparcie dla osób pozostających bez zatrudnienia, w tym zarejestrowanych jako bezrobotne w Powiatowych Urzędach Pracy; który od 3 lat jest kluczowym instrumentem wzrostu zatrudnienia i budowania spójności społecznej w drugim okresie programowania Europejskiego Funduszu Społecznego 2007 – 2013. Wojewódzki Urząd Pracy, pełniąc rolę Instytucji Pośredniczącej 2 stopnia, realizuje działania: • Działanie 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia – mające na celu pomoc osobom chcącym rozpocząć działalność gospodarczą poprzez doradztwo prawno - biznesowe, dotacje do 40 tys. zł oraz wsparcie pomostowe dla nowo powstałych firm; Wśród zrealizowanych projektów znajdowały się przede wszystkim szkolenia zawodowe i kursy językowe, studia zawodowe dla pielęgniarek i położnych, specjalistyczne szkolenia doskonalące i uzupełniające kwalifikacje, subsydiowane zatrudnienie, a także usługi w zakresie pośrednictwa pracy i profesjonalnego doradztwa zawodowego. Szkolenie doskonalące kwalifikacje specjalisty cznej kadry inżynierskiej w ramach projektu realizo wanego przez Politechnikę Świ ętokrzyską w ramach ZPORR • Działanie 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie – umożliwiające m.in. podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób pracujących oraz kadr zarządzających i pracowników przedsiębiorstw. olenia, wspomagają szk cję projektów ujące proceiąz ow Sprawną realiza ob ają zn Beneficjenci po ch w trakcie których ntów programowy nikające z dokume dury i wymogi wy Promocji unijnych projektów służą m.in. liczne impre targowo – wysta zy wiennicze, w któ rych aktywnie uc niczą przedstawi zestciele Wydziału 33 Z ogólnej kwoty 317.490.000 Euro przyznanej województwu na wdrażanie PO KL Wojewódzki Urząd Pracy dysponuje środkami w wysokości 156.369.030 Euro w ramach poszczególnych Działań: Wydział Polityki Rynku Pracy jest odpowiedzialny za kompleksową realizację procedur mających na celu sprawne wdrażanie Programu: począwszy od wyboru projektów do realizacji, poprzez obsługę finansową i nadzór nad prawidłowością wdrażania, po monitorowanie rezultatów i zapewnienie właściwej promocji unijnego źródła finansowania. Od początku realizacji Programu WUP podpisał 309 umów na realizację projektów o łącznej wartości 486.700.000 złotych: Działanie 6.1 6.2 8.1 Liczba umów 113 41 155 Wartość umów 284.100.000 zł 69.800.000 zł 132.800.000 zł Wojewódzki Urząd Pracy odgrywa wiodącą rolę w realizacji działań w ramach priorytetu VI oraz VIII. Województwo świętokrzyskie dzięki zaangażowaniu WUP należy do regionów najefektywniej wydatkujących środki Programu. Pod względem wykorzystania alokacji środków z przeznaczeniem na rozwój regionalnych kadr gospodarki (Priorytet VIII) region zajmuje pierwsze miejsce w kraju. Konferencja z ud ziałem Pana Jerz - byłego Wiceprem ego Hausnera iera, Ministra Go spodarki i Pracy, 2008 r. 34 W zakresie poziomu kontraktacji środków na wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia (Priorytet VI) województwo znalazło się na trzeciej pozycji wśród wszystkich regionów. Wsparcie w ramach umów podpisanych do końca 2010 roku otrzyma 77,6 tys. mieszkańców regionu: Program Operacyjny Kapitał Ludzki to także wsparcie na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i promocji samozatrudnienia. W ramach dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w regionie powstało już blisko 5 tysięcy nowych firm. Dzięki realizowanym projektom mieszkańcy województwa uzyskują dostęp do bezpłatnych szkoleń i kursów w najbardziej poszukiwanych zawodach usługowych (m.in. w branży budowlano – wykończeniowej, turystyczno – hotelarskiej, handlowej, dla spawaczy, kierowców, opiekunów osób starszych itp.), jak również szkoleń o charakterze specjalistycznym (m.in. w zakresie zamówień publicznych, zarządzania finansowego, księgowości, informatyki i grafiki komputerowej, dla inżynierów, audytorów wewnętrznych, specjalistów w dziedzinie kosztorysowania i kontroli jakości itp.). ją do pierwszych cji PO KL był okaz „Półmetek” realiza a z udziałem ow as nferencja pr r. podsumowań – ko a Jarubasa, 2010 ództwa Pana Adam Marszałka Wojew 2. Wydział Obsługi Rynku Pracy Umowy sezonowe, długoterminowe i nabory W latach 1992-2006 jednym z najistotniejszych zadań WUP było wydawanie umów sezonowych oraz umów długoterminowych do pracy w Niemczech, głównie w rolnictwie, leśnictwie, gastronomii i hotelarstwie. Prowadzono także nabory indywidualne do pracy w innych krajach (Irlandia, Hiszpania, Włochy, Francja, Wielka Brytania). Najwięcej ofert adresowanych było do: pielęgniarek, położnych, informatyków, inżynierów i techników elektryków, operatorów maszyn, mechaników, kierowców, pracowników w rolnictwie. W okresie 1992-2006 wydano 201 750 umów sezonowych do pracy w Niemczech, 539 umów długoterminowych oraz przeprowadzono 2 711 naborów indywidualnych. Z dniem 30 kwietnia 2006 r. ww. zadania przejęła Komenda Główna OHP. Wydawanie zaświadczeń dla osób zatrudnionych w byłej Niemieckiej Republice Demokratycznej (NRD) i Czechosłowackiej Republice Socjalistycznej (CSRS) Osobom zatrudnionym w byłej NRD i CSRS przed dniem 1 grudnia 1991 r., wydawane są zaświadczenia potwierdzające okres pracy w tych krajach. Od 1999 r. wydano ogółem 1 877 zaświadczeń. Najważniejsze zadania realizowane aktualnie przez Wydział Obsługi Rynku Pracy to m.in.: • koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego, • pośrednictwo pracy w ramach EURES, • prowadzenie Rejestru Instytucji Szkoleniowych (RIS) i Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia (KRAZ), • prowadzenie naborów studentów do wakacyjnej pracy w Niemczech. Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego W związku z wejściem Polski dnia 1 maja 2004 r. do Unii Europejskiej wykonywane są zadania wynikające z koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Osobom zainteresowanym wydawane są: • formularze unijne z serii 300 (E 301, E 302, E 303), • decyzje przyznające prawo do zasiłku dla osób bezrobotnych z uwzględnieniem zagranicznego okresu zatrudnienia, poświadczonego na formularzu E 301, • decyzje przyznające prawo do zasiłku tzw. transferowego, dla osób poszukujących pracy w Polsce, ustalonego przez zagraniczną instytucję właściwą na formularzu E 303. W dniu 1 maja 2010 r. weszły w życie dwa rozporządzenia Parlamentu Europejskiego nr 883/2004 oraz nr 987/2009, które zastąpiły dotychczas obowiązujące rozporządzenia nr 1408/71 oraz nr 574/72. Istotną zmianą jest zaliczanie pracy na własny rachunek do przyznawania prawa do zasiłku dla bezrobotnych oraz wprowadzenie nowych druków PD U1 (dawne E 301) i PD U2 (dawne E 303). Od 2004 r. do WUP wpłynęło ponad 4 500 wniosków, najwięcej w 2009 r. - blisko 1 800. EURES Od 1 maja 2004 r. polskie publiczne służby zatrudnienia stały się częścią sieci EURES (EURopean Employment Services - Europejskich Służb Zatrudnienia). cy, u Pra bsługi Rynk O łu ia z d y W Pracownicy 10 r. listopad 20 35 EURES to sieć współpracy publicznych służb zatrudnienia państw członkowskich Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii w zakresie mobilności zawodowej, doradztwa oraz pośrednictwa pracy w ww. krajach. W WUP doradca i asystent EURES udzielają informacji bezrobotnym i poszukującym pracy nt: sytuacji na rynkach pracy, ofert pracy, warunków życia, możliwości kształcenia, przepisów prawa pracy i zabezpieczenia społecznego, systemów podatkowych, uznawania dyplomów i kwalifikacji zawodowych. Pomagają również pracodawcom z Polski przy prowadzeniu rekrutacji pracowników z państw UE/EOG. Rejestr Instytucji Szkoleniowych (RIS) Od dnia 1 grudnia 2004 r. posiadanie wpisu do RIS jest warunkiem pozwalającym instytucjom szkoleniowym, które oferują szkolenia osobom bezrobotnym i poszukującym pracy, uzyskać zlecenia finansowane ze środków publicznych. W latach 2004-2010 wpisano do rejestru 318 instytucji szkoleniowych, natomiast wykreślono 73. Na koniec września 2010 r. w województwie działało 245 podmiotów. Szkolenie dla Agencji Zatrudnienia i Instytucji Szkoleniowych, lipiec 2010 r. Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia (KRAZ) VIII Giełda Pracy w Skarżysku-Kam., maj 2010 r. Corocznie WUP relizuje granty (przyznawane przez Komisję Europejską), które zapewniają środki finansowe na wykonywanie działań promocyjnych EURES oraz przeprowadzenie rekrutacji w kraju i za granicą. W ramach EURES na przestrzeni lat 2004-2009 pozyskano 1 143 oferty pracy zagranicznej na 18 140 stanowisk pracy. Do pracodawców przekazano 1 410 podań o pracę. Od 2004r. z usług EURES skorzystało blisko 22 000 osób. KRAZ prowadzony jest od dnia 1 listopada 2005r. dla agencji zatrudnienia z terenu województwa świadczących usługi w zakresie pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego, pracy tymczasowej. W latach 2005-2010 wpisano do rejestru 51 agencji zatrudnienia, wykreślono - 9. Na koniec września 2010 r. województwie funkcjonowały 42 agencje. Praktyki studenckie w Niemczech Na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej Wojewódzki Urząd Pracy przeprowadza nabory studentów do wakacyjnej pracy w Niemczech. IX Giełda Pracy w S karżysku-K październ am., ik 2010 r. 36 XIII Ogóln opols w Kielcach kie Targi Pracy , marzec 2 010 r. W latach 1997-2009 przyjęto 422 CV studentów spełniających warunki udziału w praktykach. Obecnie trwają nabory studentów zainteresowanych pracą w wakacje 2011 r. Działania promocyjne, szkolenia Służba zastępcza Pracownicy Wydziału uczestniczą w różnego rodzaju przedsięwzięciach organizowanych przez instytucje i partnerów rynku pracy (np. Giełdy i Targi Pracy, Dni Województwa Świętokrzyskiego, konferencje, szkolenia, audycje radiowe itp.), podczas których promują realizację zadań ustawowych. W WUP funkcjonuje Komisja Wojewódzka ds. służby zastępczej, powołana przez Marszałka Województwa, dla realizacji zadań określonych w przedmiotowej ustawie. Poborowi, których przekonania religijne lub zasady moralne pozostawały w sprzeczności z obowiązkami żołnierza odbywającego zasadniczą służbę wojskową, mogli wykonywać ten obowiązek w ramach służby zastępczej w instytucjach posiadających aktualną zgodę Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Opracowują i upowszechniają ulotki, informatory, gadżety promocyjne oraz udzielają informacji o możliwościach i zakresie pomocy określonej w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, świadczonej przez publiczne służby zatrudnienia. W okresie 2004-2009 do ewidencji przyjęto 429 poborowych, z których 253 odbyło służbę zastępczą w 17 uprawnionych podmiotach. Organizują cykliczne szkolenia tematyczne dla kadry powiatowych urzędów pracy oraz dla instytucji rynku pracy, w tym agencji zatrudnienia i instytucji szkoleniowych. Z uwagi na wdrożenie Programu profesjonalizacji Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2008 – 2010 z dniem 30 grudnia 2009 r. wszystkie osoby zostały przeniesione do rezerwy. Pakiet antykryzysowy W dniu 5 października 2009 r. Dyrektor i Wicedyrektorzy WUP otrzymali upoważnienia Marszałka Województwa Świętokrzyskiego do realizacji zadań z dyspozycji art. 16 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 1 lipca 2009 r. o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców. W roku 2010 rozpatrzono dwa wnioski przedsiębiorców, którzy znaleźli się w przejściowych trudnościach i wystąpili o wydanie zaświadczeń, potwierdzających spełnienie warunków określonych w art. 3 ust.1 pkt 1-6 ww. ustawy. Szkolenie dla pracowników PUP z zakresu koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, październik 2010r. Ponadto w ramach popularyzacji zadań dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i uczestnictwa w sieci EURES pracownicy wydziału opracowują i przekazują do publikacji artykuły sponsorowane w lokalnej prasie. Artykuł sponsorowany, Echo Dnia 19.10.2010 r. 10 r. torialnego, maj 20 ry Dni Samorządu Te 37 3. Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Kielcach rozpoczęło swoją działalność 1 lipca 1999 roku. Utworzone zostało w strukturze Wojewódzkiego Urzędu Pracy jako samodzielny wydział. Dzięki pomocy finansowej Krajowego Urzędu Pracy zostało doposażone w niezbędny sprzęt biurowy, audiowizualny oraz dydaktyczny do prowadzenia działalności. Pierwsza siedziba Centrum zlokalizowana była przy ul. Paderewskiego 20, w kamienicy na I-szym piętrze. Wszystkie pomieszczenia zostały wyremontowane i zaadaptowane do potrzeb związanych z realizacją zadań ustawowych. Siedziba Centrum w latach 1999-2006 We wrześniu 2006 roku Centrum zostało przeniesione do nowej siedziby WUP przy ul. Witosa 86 w Kielcach. Z usług Centrum w zakresie informacji i poradnictwa zawodowego korzystają: • osoby bezrobotne i poszukujące pracy zarejestrowane w powiatowych urzędach pracy, • pracownicy i pracodawcy, • osoby zagrożone utratą pracy lub zamierzające zmienić pracę, • studenci i absolwenci szkół wyższych i uczelni, • młodzież szkolna. W zasobach Centrum poszukują przede wszystkim informacji o zawodach, możliwościach kształcenia, przekwalifikowania, zatrudnienia, a także wskazówek dotyczących właściwego przygotowania do wejścia lub powrotu na rynek pracy. Do dyspozycji klientów jest także sala informacyjna ze stanowiskami komputerowymi z dostępem do Internetu umożliwiająca korzystanie z elektronicznych baz danych. Podczas indywidualnej rozmowy z doradcą-psychologiem osoby zainteresowane mają możliwość określenia swoich zainteresowań i predyspozycji zawodowych przy pomocy różnorodnych testów. Pracownicy Wydziału Kierownik Wydziału: Katarzyna Łazarska Anna Stelmach 38 Magdalena Gajek Spotkanie informacyjne dla doradców zawodowych, 2008 r. Centrum uczestniczy w licznych giełdach i targach pracy, imprezach okolicznościowych organizowanych przez instytucje i partnerów rynku pracy, podczas których pracownicy udzielają informacji m.in. o: kursach i szkoleniach, formach pomocy świadczonej przez publiczne służby zatrudnienia oraz możliwościach dofinansowania działalności gospodarczej. Centrum jest także inicjatorem spotkań dla kadry doradców zawodowych i liderów Klubów Pracy zatrudnionych w powiatowych urzędach pracy, dla których organizuje szkolenia podnoszące kwalifikacje zawodowe oraz spotkania informacyjne służące wymianie doświadczeń związanych z realizacją zadań ustawowych. ►Program „Pierwsza Praca” W latach 2003-2005 Wojewódzki Urząd Pracy, w ramach Programu Aktywizacji Zawodowej Absolwentów „Pierwsza Praca” ogłaszanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, przeprowadzał corocznie Konkurs na tworzenie Gminnych Centrów Informacji (GCI). W wyniku trzech edycji Konkursu WUP podpisał umowy z 34 gminami naszego województwa. Udział pracowników WUP w uroczystych otwarciach GCI Drugim realizowanym przez WUP działaniem w ramach ww. Programu był Konkurs na rozwój Akademickich Biur Karier (ABK), w wyniku którego za- warto 6 umów na dofinansowanie istniejących biur karier działających na świętokrzyskich uczelniach. Istotne było wsparcie merytoryczne i nadzór nad prawidłowością realizacji umów. ►Współpraca z partnerami rynku pracy W ramach współpracy z placówkami oświatowymi doradcy zawodowi prowadzą orientację zawodową dla młodzieży uczącej się ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych województwa. Współdziałają także z wieloma instytucjami świadczącymi usługi poradnictwa zawodowego aktywnie uczestnicząc w licznych seminariach i konferencjach, prezentują zagadnienia merytoryczne oraz prowadzą tematyczne zajęcia warsztatowe dla różnych grup klientów. We współpracy z Kuratorium Oświaty i Konwentem Starostów Województwa Świętokrzyskiego w dniu 10 kwietnia 2008 r. WUP zorganizował konferencję nt. „Szkolnictwo zawodowe a rynek pracy”, która adresowana była do środowisk decydujących o kształcie szkolnictwa zawodowego w regionie. Uczestniczyło w niej ok. 300 osób. Od dwóch lat Centrum bierze udział w Ogólnopolskim Tygodniu Kariery (OTK). W dniu 5 października 2009 r. wspólnie z Kuratorium Oświaty, Świętokrzyskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli, Świętokrzyską Wojewódzką Komendą OHP zorganizowało konferencję nt. „Poradnictwo zawodowe - różnorodność działań doradczych” inaugurującą Świętokrzyski Tydzień Kariery. Wzięło w niej udział ok. 280 osób. W ramach III Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości 17 listopada 2010 r. Centrum było organizatorem „Dnia Przedsiębiorczości”, podczas którego odbyło się spotkanie informacyjne pn.„Start w przedsiębiorczość – jak założyć własną firmę”. Uczestniczyło w nim 287 osób. Dzień Przedsiębiorczości, 2010 r. Zajęcia z młodzieżą szkół ponadgimnazjalnych, 2009 r. Konferencja w ramach OTK, 2009 r. Szkolenie dla liderów klubów pracy, 2010 r. 39 4. Wydział Badań i Analiz Rynku Pracy Podejmowanie skutecznych działań sprzyjających wzrostowi zatrudnienia wymaga dobrego rozpoznania sytuacji na regionalnym rynku pracy. Informacji tych dostarcza Wydział Badań i Analiz Rynku Pracy, w skład którego wchodzą dwa zespoły. Zespół ds. Statystyki i Analiz koncentruje swoje działania na realizacji „Programu badań statystycznych statystyki publicznej”, prowadzonego we współpracy z powiatowymi urzędami pracy. Dane pozyskane ze sprawozdań stanowią podstawę do opracowywania analiz regionalnego rynku pracy dla potrzeb samorządu województwa, ministra właściwego ds. pracy oraz innych społecznych i instytucjonalnych partnerów rynku pracy. Przy formułowaniu ocen i analiz wykorzystuje się także, pozyskiwane comiesięcznie informacje o przewidywanych zwolnieniach grupowych i sezonowym zatrudnianiu cudzoziemców pochodzących z Ukrainy, Rosji, Białorusi, Mołdawii i Gruzji. Główne zadania Obserwatorium Rynku Pracy to prowadzenie badań i analiz sytuacji na regionalnym i lokalnych rynkach pracy oraz prognozowanie i monitorowanie zmian społeczno - gospodarczych zachodzących w regionie, w kontekście rynku pracy i istniejącej struktury zatrudnienia. Obserwatorium, które powstało we wrześniu 2009 r., przygotowało i wdraża projekt pn. „Skuteczna aktywizacja” Pracownicy Wydziału Badań i Analiz Rynku Pr acy, listopad 2010 r. 40 finansowany ze środków PO KL. W ramach tego projektu przeprowadzone zostanie badanie trwałości zatrudnienia po zakończeniu aktywizacji w okresie dłuższym niż 3 miesiące wymagane w prowadzonych dotychczas badaniach statystycznych i opracowywanej corocznie analizie skuteczności oddziaływania na rynek pracy szkoleń, przygotowania zawodowego dorosłych i staży. W połowie 2010 r. we współpracy z Miejskim Urzędem Pracy w Kielcach i Powiatowymi Urzędami Pracy w Pińczowie i Skarżysku-Kamiennej przeprowadzone zostało badanie dotyczące planowanych ruchów kadrowych w przedsiębiorstwach oraz potrzeb informacyjnych pracodawców. Corocznie opracowywana jest i wydawana drukiem publikacja pt. „Analiza i ocena sytuacji na rynku pracy w województwie świętokrzyskim”. Jest to kompendium wiedzy o rynku pracy w regionie oraz o działaniach podejmowanych przez publiczne służby zatrudnienia. Środki Funduszu Pracy (w tys. zł) przyznane województwu w latach 2002-2010 Liczba Środki Środki z zaktywiPozostałe RAZEM Liczba Rok przyznane “rezerwy” zowanych środki (w tys. zł) ofert algorytmem Ministra bezrobotnych 2002 24.059,5 24.059,5 16.445 12.011 2003 45.931,0 1.071,4 18.710,9 65.713,3 25.762 22.668 2004 48.114,1 2.297,4 4.143,9 54.555,4 20.988 17.789 2005 72.181,2 8.681,3 80.862,5 24.318 24.407 2006 79.637,6 14.154,2 93.791,8 27.251 25.525 2007 101.979,7 13.863,1 115.842,8 29.052 28.437 2008 128.755,3 29.642,4 158.397,7 32.753 30.694 2009 159.751,8 51.009,9 210.761,7 39.753 36.817 2010* 227.702,9 48.887,8 276.590,7 36.417 35.428 * środki - stan na 31.10.2010r., zaktywizowani - w okresie 10 m-cy 2010r. Ważnym zadaniem realizowanym przez Wydział jest badanie popytu na pracę, w tym zwłaszcza prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. „Rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych” opracowywane na koniec pierwszego półrocza są publikowane w Internecie, a roczne raporty ukazują się w formie zwartego wydawnictwa i są przekazywane partnerom rynku pracy, w tym także instytucjom decydującym o kierunkach kształcenia zawodowego w województwie. We współpracy z powiatowymi urzędami pracy na bieżąco analizowany jest popyt na kwalifikacje i umiejętności zawodowe na regionalnym rynku pracy. Realizując zadania WUP związane z dostosowywaniem kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy, Wydział we współpracy z właściwymi organami oświatowymi, szkołami i uczelniami wyższymi diagnozuje potrzeby rynku pracy dotyczące kształcenia i szkolenia zawodowego. Ich efektem jest wydawana systematycznie publikacja pt. „Młodzież na rynku pracy w województwie świętokrzyskim”. Wydział współpracuje także z innymi podmiotami realizującymi badania rynku pracy, w tym także z uczelniami i studentami. Liczba bezrobotnych wg stanu na 31.10.2010r. Lp. Kraj (w tys.) 1 2 3 4 5 Mazowieckie Śląskie Dolnośląskie Podkarpackie Małopolskie Kujawsko – Pomorskie Wielkopolskie Łódzkie Lubelskie Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko - Mazurskie Świętokrzyskie Podlaskie Lubuskie Opolskie 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1.818,6 Województwo 76.892 225,8 173,5 142,1 132,1 129,5 powiat kielecki m. Kielce ostrowiecki skarżyski konecki 12.463 11.333 8.450 6.896 6.609 126,4 starachowicki 6.497 125,6 jędrzejowski 123,8 opatowski 108,6 sandomierski 4.571 3.998 3.922 99,6 staszowski 3.277 99,1 włoszczowski 2.796 97,2 buski 2.761 76,9 kazimierski 58,8 pińczowski 55,2 44,4 1.850 1.469 Formułowanie ocen, analiz i prognoz dotyczących regionalnego rynku pracy nie byłoby możliwe bez wykorzystania gromadzonych w Wydziale opracowań statystycznych oraz publikacji odnoszących się do sytuacji społeczno-gospodarczej w kraju i w poszczególnych województwach. Informacje statystyczne, wyniki analiz i badań dotyczące rynku pracy są udostępniane na stronie internetowej Urzędu oraz wydawane w postaci publikacji przekazywanych samorządom oraz partnerom rynku pracy. Stopa bezrobocia - stan na dzień 31 października 2010 r. powiaty województwa 41 VII. Wojewódzka Rada Zatrudnienia (2000-2010) Historia powstania i funkcjonowanie wojewódzkich rad zatrudnienia (WRZ) są nierozerwalnie związane z działaniem w Polsce publicznych służb zatrudnienia. Od dnia 1 stycznia 2000 r., na podstawie ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej - w związku z reformą ustrojową państwa wojewódzkie rady zatrudnienia stały się organami opiniodawczo - doradczymi marszałków województw. Obecnie zakres zadań WRZ określa art. 22 ust.5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, a ich organizację oraz tryb działania - rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 6 października 2004 r. w sprawie rad zatrudnienia. PIERWSZA KADENCJA Na mocy Zarządzenia Nr 24/2000 Marszałka Województwa Świętokrzyskiego z dnia 17 maja 2000r. w sprawie powołania członków Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia do składu Rady weszli: przedstawiciele działających na terenie województwa organizacji związków zawodowych: Bronisław Miszczyk, Stanisław Kosior, Bogdan Żerniak; izb rolniczych: Andrzej Maciąg, Ryszard Ciźla, Andrzej Sęk; organizacji pracodawców: Wiesław Dzierżak, Zdzisław Brodecki, Janusz Michalski; wojewody: Barbara Wróbel, Rajmund Pastuszko, Barbara Kubiakowska oraz jednostek samorządu terytorialnego: Wiesław Gałka, Michał Markiewicz. WRZ liczyła 15 członków, jej przewodniczącym był Pan Józef Szczepańczyk – Marszałek Województwa Świętokrzyskiego. W związku ze zmianą stanu prawnego, w dniu 23 września 2002 r. Marszałek Województwa Święto- 06 r. w siedzibie w dniu 26 maja 20 Posiedzenie WRZ Kielcach 20 derewskiego w CIiPKZ przy ul. Pa krzyskiego Pan Józef Kwiecień powołał Zarządzeniem Nr 67/2002, nowy 20-osobowy skład Rady, który tworzyli przedstawiciele wojewody: Joanna Grzela, Halina Michałowska – Wróblewska i Joanna Wiśniewska; organizacji związkowych: Bronisław Miszczyk, Andrzej Mikołajczak; organizacji pracodawców: Janusz Michalski, Władysław Gościński, Adam Szymański; społecznozawodowych organizacji rolników: Bogdan Żerniak, Agnieszka Wysocka; związków zawodowych rolników indywidualnych: Grzegorz Brzeziński, Adam Tarnowski, Bogusław Moskal; izb rolniczych: Andrzej Maciąg, Andrzej Sęk, Ryszard Ciźla; jednostek samorządu terytorialnego województwa, powiatów i gmin: Eugeniusz Cichoń, Mieczysław Sławek, Andrzej Pałys. Na każdym posiedzeniu Rada zapoznawała się m.in. z aktualną sytuacją nt. poziomu i struktury bezrobocia oraz stopniem wykorzystania środków z Funduszu Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. DRUGA KADENCJA Zarządzeniem Nr 111/2004 Marszałka Województwa Świętokrzyskiego z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie powołania członków Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia został ustalony skład Rady drugiej kadencji. Członkowie WRZ reprezentowali organizacje związkowe: Bronisław Miszczyk, Andrzej Mikołajczak, Mirosław Rak; organizacje pracodawców: Krzysztof Musiał, Janusz Michalski, Adam Szymański; społeczno-zawodowe organizacje rolników: Adam Tarnowski, Agnieszka Wysocka, Grzegorz Brzeziński, Bogusław Moskal, Bogdan Żerniak, Zdzisław Wójcik; powiatowe rady zatrudnienia: Bożena Janicka, Mirosław Gonciarz, Marian Osuch, Ryszard Żołyniak, Marcin Majcher, Tadeusz Szymański; organizacje pozarządowe zajmujące się statutowo problematyką rynku pracy: Stanisław Wodyński, Halina Bilska. Do składu WRZ wszedł również przedsta- Posiedzenie W RZ w dniu 23 (od lewej: Pan maja 2007 r. Janusz Michals ki – Wiceprzew Pan Andrzej La odniczący WRZ to – Dyrektor ; – Przewodnicz WUP; Pan Bron ący WRZ; Pan is ław Miszczyk Cezary Mielcza rz – Wicedyrek tor WU P) 42 wiciel nauki - delegowana przez Komitet Nauk o Pracy i Polityce Społecznej PAN prof. dr hab. Elżbieta Trafiałek oraz przedstawiciel Wojewody Świętokrzyskiego - Marianna Poddębniak. WRZ została powołana na 4–letnią kadencję. Na inauguracyjnym posiedzeniu w dniu 15 grudnia 2004 r. członkowie WRZ wybrali ze swojego grona Przewodniczącego, którym został Pan Ryszard Żołyniak oraz Wiceprzewodniczącego – Pana Bronisława Miszczyka, którego desygnowano również do składu Naczelnej Rady Zatrudnienia. Na mocy Zarządzenia Nr 138/2005 Marszałka Województwa Świętokrzyskiego z dnia 7 października 2005 r. w sprawie wprowadzenia zmian w składzie osobowym Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia z Rady zostali odwołani członkowie, którzy reprezentowali powiatowe rady zatrudnienia województwa świętokrzyskiego. Na posiedzeniu w dniu 13 grudnia 2005 r. dokonano wyboru nowego Przewodniczącego – został nim Pan Bronisław Miszczyk. Na Wiceprzewodniczącego członkowie WRZ wybrali Pana Janusza Michalskiego. W okresie kadencji WRZ podjęła 46 uchwał i 4 stanowiska oraz wyraziła 5 opinii. TRZECIA KADENCJA Marszałek Województwa Świętokrzyskiego – Pan Adam Jarubas – Zarządzeniem Nr 2/2009 z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie powołania członków Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia III kadencji obejmującej lata 2009-2012, ustalił nowy skład Rady. W wyniku dwukrotnej zmiany (Zarządzeniem Nr 26/2009 Marszałka Województwa Świętokrzyskiego z dnia 21.05.2009 r. i Zarządzeniem Nr 57/2010 Marszałka Województwa Świętokrzyskiego z dnia 9.08.2010 r.), ukonstytuował się obecnie funkcjonujący skład Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia. Wchodzą do niej przedstawiciele organizacji związkowych: Elżbieta Drogosz, Grzegorz Pietrzykowski, Mirosław Rak; organizacji pracodawców: Aleksander Kabziński, Janusz Michalski, Adam Szymański, Grzegorz Ściwiarski, Stanisław Wodyński; społeczno-zawodowych organizacji rolników: Zdzisław Wójcik, Bogdan Żerniak; Bogdan Migas, Agnieszka Szlęk; organizacji pozarządowych zajmujących się statutowo problematyką rynku pracy: Leszek Bucki, Ryszard Szostak; przedstawiciel nauki – prof. dr hab. Elżbieta Trafiałek oraz przedstawiciel wojewody - Lucjan Pietrzczyk. Inauguracyjne posiedzenie WRZ III kadencji w dniu 29 stycznia 2009 r. Na pierwszym posiedzeniu w dniu 29 stycznia 2009r. członkowie Rady wybrali ze swojego grona Przewodniczącego, którym został Pan Janusz Michalski i Wiceprzewodniczącego – Pana Lucjana Pietrzczyka. WRZ delegowała również swojego przedstawiciela do Naczelnej Rady Zatrudnienia - Pana Stanisława Wodyńskiego. W 2009 r. odbyły się 4 posiedzenia WRZ, podczas których podjętych zostało 11 uchwał i wydanych 12 opinii w sprawach dotyczących kierunków kształcenia. W 2010 r. odbyło się 5 posiedzeń Rady, która podjęła 8 uchwał i wydała 5 opinii w sprawie utworzenia nowych kierunków kształcenia. Ponadto Rada sformułowała 2 stanowiska: w sprawie zawierania umów o organizację staży dla osób bezrobotnych oraz w sprawie założeń projektowanych zmian w kształceniu zawodowym i ustawicznym. Posiedzenie W RZ w dniu 22 (od prawej: Pa czerwca 2010 n Janusz Micha r. lski – Przewod Pan Andrzej La niczący WRZ; to – Dyrektor WU Pan Cezary M P; ielczarz – Wiced yrektor WUP) dniu nie WRZ III kadencji w Inauguracyjne posiedze r. 9 29 stycznia 200 trzczykowi łania Panu Lucjanowi Pie wo po u akt e eni ęcz (wr ty wia Oś i ow urator Świętokrzyskiemu Wicek ództwa) jew Wo a ałk rsz Ma asa przez Pana Adama Jarub 43 VIII. Współpraca z Winnickim Obwodowym Centrum Pracy W dniu 24 września 2008 r., w czasie pobytu delegacji publicznych służb zatrudnienia województwa świętokrzyskiego w Winnickim Obwodowym Centrum Pracy (WOCP), została zawarta Deklaracja o współpracy. Podpisali ją: Pan Wiaczesław Gawryluk - Dyrektor WOCP oraz Pan Andrzej Lato - Dyrektor WUP. Deklaracja (...) określa obszary i zasady wzajemnej współpracy. Podpisanie deklaracji o współpracy Wiaczesław Gawryluk, Dyrektor WOCP i Andrzej Lato, Dyrektor WUP Podczas wizyty w województwie w dniach 3-7 listopada 2008 r., przedstawiciele ukraińskich służb zatrudnienia poznali strukturę organizacyjną i zadania publicznych służb zatrudnienia naszego regionu. Spotkali się z partnerami rynku pracy. W Starachowicach zapoznali się z działalnością Starachowickiego Inkubatora Przedsiębiorstw i Specjalnej Strefy Ekonomicznej, a w Kielcach zwiedzili Ośrodek Szkolenia Spawalniczego. Odbyli spotkania z producentami owoców miękkich w Gminie Bieliny i przedstawicielami Związku Sadowników w Sandomierzu, zainteresowanymi zatrudnieniem obywateli Ukrainy przy pracach sezonowych. W dniach 5-9 kwietnia 2009 r. delegacja z Ukrainy ponownie przebywała w naszym regionie. Brała udział w XII Ogólnopolskich Targach Pracy w Kielcach, a także w spotkaniach z przedstawicielami samorządów powiatowych oraz powiatowych służb zatrudnienia, którzy zaprezentowali im inicjatywy podejmowane dla poprawy sytuacji na rynku pracy na obszarach wiejskich. W trakcie wizyty kontynuowano rozmowy na temat możliwości sezonowego zatrudnienia obywateli Ukrainy w rolnictwie - przy uprawie i zbiorze truskawek oraz w sadownictwie. 44 Goście z Winnicy spotkali się także z pracodawcami zainteresowanymi zatrudnieniem cudzoziemców w zawodach, w których występuje deficyt pracowników, odwiedzili Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego „Kartel” w Jędrzejowie oraz Fabrykę Kotłów „Sefako” w Sędziszowie. Spotkanie z przedstawicielami producentów truskawek i sadowników, kwiecień 2009 r. W dniach 20-24 lipca 2009 r. delegacja publicznych służb zatrudnienia województwa złożyła kolejną wizytę na Ukrainie. Poznała zasady funkcjonowania rejonowych centrów pracy oraz spotkała się z władzami samorządowymi i przedstawicielami pracodawców. Delegacja PSZ województwa z wizytą na Ukrainie, lipiec 2009r. Współpraca Wojewódzkiego Urzędu Pracy i Powiatowych Urzędów Pracy z Winnickim Obwodowym Centrum Pracy pozwala na wymianę informacji i doświadczeń na rzecz poprawy sytuacji na rynku pracy i zmniejszenia bezrobocia w obydwu regionach. Delegacja WOCP pod przewodnictwem Dyrektora Wiaczesława Gawryluka z wizytą w WUP, kwiecień 2009 r. IX. Kadra kierownicza Rejonowych Biur Pracy/Powiatowych Urzędów Pracy Pierwsze w województwie kieleckim struktury administracji zatrudnienia w roku 1990 tworzyło Wojewódzkie Biuro Pracy wraz z Kierownikami Rejonowych Biur Pracy. Wojewódzki Urząd Pracy latach w 1993-1998, w ramach specjalnej administracji rządowej (Systemie Urzędów Pracy), koordynował działalność Rejonowych Urzędów Pracy. Od 1 stycznia 2000 r. WUP współpracuje z Dyrektorami Powiatowych Urzędów Pracy, którzy realizują zadania samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Urząd Pracy Miechów Pierwszy Kierownik RBP Wiesława Piwowarska 1.03.1990r. - 31.01.1996r. Obecny Dyrektor PUP Anna Frączkiewicz od 6.04.1999r. do 31.12.1998 r. w woj. kieleckim, od 1.01.1999 r. w woj. małopolskim Miejski Urząd Pracy Dyrektor MUP Kielce Halina Czerniak od 1.01.2009r. utworzony od 01.01.2009 r. w wyniku podziału PUP Kielce na dwa Urzędy: MUP- miasto Kielce i PUP- powiat kielecki Pierwszy Obecny Kierownik RBP Dyrektor PUP Henryk Radosz Busko-Zdrój Henryk Radosz od 1.03.1990r. - nadal Józef Kwaśniewicz Maciej Tomczyk Jędrzejów 5.03.1990r. - 3.12.1992r. od 1.05.2006r. Kazimierza Edward Kulpa Edward Kulpa Wielka od 7.03.1990r. - nadal Andrzej Latos Małgorzata Stanioch Kielce 1.01.1990r. - 31.05.1991r. od 1.09.2009r. Marian Łukomski Władysław Pająk Końskie 15.03.1990r. - 30.06.2000r. od 1.08.2000r. Ostrowiec Dorota Bień Jerzy Stupnicki Św. 1.03.1990r. - bd. od 21.09.1992r. Mieczysława Pawlik Anna Gawrońska Pińczów 1.09.1990r. - 31.12.1995r. od 1.09.1996r. SkarżyskoJerzy Kasprzyk Roman Białek Kam. 1.03.1990r. - 25.04.1995r. od 18.04.2007r. Edward Imiela Jarosław Nowak Starachowice 1.03.1990r. - 19.06.1990r. od 22.04.2000r. Teofila Wypych Henryka Skiba Włoszczowa 1.01.1990r. - 30.09.1990r. od 1.02.2010r. Urząd Pracy do 31.12.1998 r. w woj. kieleckim, od 1.01.1999 r. w woj. świętokrzyskim Urząd Pracy Opatów Staszów Sandomierz Pierwszy Kierownik RBP Elżbieta Parka 7.1990r. - 18.02.2004r. Wanda Oszczypała 1.09.1990r. - 31.08.1996r. Marian Jerzy Łatkowski od 16.07.1990r. – nadal Obecny Dyrektor PUP Rafał Duda od 21.11.2006r. Benedykt Kozieł od 5.09.1996r. Marian Jerzy Łatkowski do 31.12.1998r. w woj. tarnobrzeskim, od 1.01.1999r. w woj. świętokrzyskim Na zdjęciach Dyrektorzy Powiatowych Urzędów Pracy podczas narad w WUP (2004 r., 2008 r.) 45 IX. Indeks pracowników Wojewódzkiego Biura/Urzędu Pracy zatrudnionych w latach 1990-2010 Adamiec Leszek, 1994 Alf Stanisław, 2007; 1.02.2008r. – nadal Armada Elżbieta, 1994-1995 Bafia – Ziach Iwona, 2008 Bakalarski Dariusz, 1998-1999 Bakalarski Wiesław, 1990-1999; 2001-2002 Bałchanowska-Janus Irena, 1992-1995 Banasik Mariusz, 2005-2006 Banaś Jadwiga, 1994-1995 Bankiet Henryk, 1997 Baran Andrzej, 1997 Baran Artur, 1997 Bartocha Maciej, 1.03.2007r. – nadal Bartosiak Anna, 1997 Bartosik Ewa, 1998 Bartoszek Beata, 10.02.2009r. – nadal Barwinek Joanna, 3.07.1995r. – nadal Barycki Marcin 1996-1996 Basiak Joanna 1995-1996 Basiński Grzegorz, 1.03.2005r. – nadal Bąk Grażyna, 1996-1999 Bernacka – Żak Joanna, 3.12.2007r. – nadal Biała Krystyna, 1997-1998 Białacka Iwona, 1998-2002, 2007-2008 Białek Jacek, 1996-2000, 19.06.2006r. – nadal Białkowska-Biskup Iwona, 1.10.2006r. – nadal Bielawska Jolanta, 1990–1997 Bielicz Jan Marek, 20.09.1995r. – nadal Bieniak Małgorzata, 1996-2000 Biernacka Janina, 1993-1994 Biesaga Stanisława, 1997-1999 Biskupski Stefan, 1990-1992 Błasiak Marianna, 1993-1995 Bodaszewska Anna, 1997-2004 Bogusz Włodzimierz, 21.02.2005r. – nadal Boksa Halina, 1997-1998 Brodecka Ewa, 1992-2008 Bujak Izabela, 15.12.2003r. – nadal Bujała Waldemar, 1.07.2000r. – nadal Bujnowska – Kot Ewa, 1999 Cedro Zdzisław, 1991; 1992 Chałan Władysław, 1994-1999 Charabin (Pyrek) Małgorzata, 2003-2007 Chmiel Małgorzata 2003-2004, 15.12.2004r. - nadal Chmielewski Rafał, 1997-1999 Chmielewski Stefan, 1993-1997 Chojnacki Krzysztof, 1995 Cholewa Elżbieta, 1997 Cholewiński Robert, 2003-2008 Choromańska Krystyna, 1994-1997, 1999 Chwalińska-Kubiakowska Halina, 1997-1998, 1999 Chyla Elżbieta, 1993-1999 Cieplińska (Wrońska) Zuzanna 22.04.2004r. – nadal Cieślak Anna, 1990-2005 Czapczyński Andrzej, 1992-1993 Czapla Marek, 1994-1999 Czarnecka Wioletta, 1997-1997 Czechowski Wiesław, 1990-1992 Czekaj Jolanta, 1997-1999 Czerwiński Piotr, 1997-1999 Czupryńska Marzena, 21.01.2008r. – nadal Dawiec Donat, 1994-1998 Dąbek Małgorzata, 1.10.2009r. – nadal Dąbrowski Dariusz, 1.12.2007r. – nadal Dębicki Maciej, 18.01.2010r. – nadal Dębiec Ewelina, 1.04.2010r. – nadal Długosz Sławomir, 2005-2008 46 46 Domagała Małgorzata, 1997-1998 Doniec Ewa, 1998-1999 Doropowicz Marek, 1999-1999 Drogosz Stanisław, 1995-1999 Drozdowski Jan, 1991-1995 Duś Janina, 1995-1996 Dyk (Fiuk) Magdalena, 1997; 4.07.2006 – nadal Dziklińska Anna, 2003-2004 Dziubiński Leszek, 1991-1993r. Dziura Mariusz, 2004 Fabiański Marcin, 2003-2004 Fatyga Piotr, 1996 Fierek Krzysztof, 1.03.2003r. – nadal Figura Andrzej, 1996-1997 Fijałkowski Karol, 2003 Filipczak (Radomska) Agnieszka, 16.10.2007r. – nadal Firmanty-Jędrzejewska Grażyna,1995 Fras Anna, 1996-1997 Gajek Magdalena, 1997-2000; 1.02.2001r.– nadal Gąsiorek Augustyn, 1991-1992 Gąsiorowska Alfreda, 1995-2008 Gątkiewicz Cezary, 1995, 1996 Gątkiewicz Sylwia, 1996-1997 Gębski Marek, 1994-1999 Gil Dorota, 1999 Girczys Wiesław,1995 Glejch Tomasz, 1995-1996 Głuchowska Dorota, 1996-1999 Gołuch Marek, 1994-1995 Górnicki Jan, 1997-1999 Góźdź Jakub, 2009 Grabkowski Adam, 1997-1999 Gralińska Joanna, 1.04.2007r. – nadal Green Anna, 1992-1993 Grezel Łukasz, 2008-2009 Gruszczyńska (Pedrycz) Elżbieta, 2003-2007 Gutowska Krystyna,1997-1998 Guzik Kinga, 16.04.2004r. – nadal Hajduk Ryszard, 1992-1994 Halik-Latalska Edyta, 1997-1998 Hatys Aneta, 2002-2002 Huciński Marcin, 1997-1999 Illg-Hadała Danuta, 1999 Ingot Małgorzata, 1990-1991 Iwanczatik Sylwia, 1.05.2004r. – nadal Jafra Jerzy,1998 Jagodzińska Adrianna, 1997; 1998-1999 Jakaczyńska-Święs Krystyna, 2009 Jakubowski Włodzimierz, 2005 Jamróz Barbara, 1991-1992 Janaszek Bernarda, 1993 Janiec Wanda, 1994 Janik Grażyna, 1993-1994 Janik Iwona, 9.12.2004r. – nadal Jarczyński Aleksander, 1992-1999 Jarubas Krystian, 16.01.2008r. – nadal Jarząbek (Chłopek) Edyta, 1999-2000; 16.08.2000–nadal Jastrzębska Anna, 1997; 1.03.2001r. – nadal Jaśkowska Anna, 1996-1997 Kaleta (Bedla) Magdalena, 16.01.2008r. – nadal Kaleta Robert, 12.11.2003r. – nadal Kamiński Andrzej, 1997-1998 Kamiński Krzysztof, 1993-1994 Kaniecka Edyta, 1999-2000 Kaputa Edyta, 1998 Karbownik Marzena, 2005-2008 Kargul Anna, 1991-1992 Kargulewicz-Mania Aneta, 2004-2007 Kargulewicz Ewa, 1.03.1993r. – nadal Karliński Mateusz, 2009 Karońska Ewa, 1998-2000 Kasperek Aleksandra, 1.01.2009r. – nadal Katra Justyna, 1.04.2003r. – nadal Kędzierska Elżbieta, 1994-1999; 12.01.2001r.–nadal Kielisz Krystyna, 2001-2002 Klank Paulina, 1.03.2001r. – nadal Kleszowska Małgorzata, 1.06.2008r. – nadal Kociełkiewicz Agnieszka, 25.03.2009r. – nadal Kolasińska Iwona, 1997-1998 Kołodziej-Strzelecka Halina, 1994 Korczyńska Teresa, 1996 Kościański Paweł, 1993 Kot Sebastian, 1.11.2009r. – nadal Kowalczuk vel Prażyniewicz Czesława, 1997-1998 Kowalczyk Przemysław, 1.10.2003r. – nadal Kowalik-Buras Anna, 2008-2009 Kowalik Ewa, 1999 Kowalska-Bała Edyta, 2004 Kowalski Grzegorz, 2002-2010 Kowalski Radosław, 2003-2004; 2004-2006 Kowalski Roman, 1995-2002 Krasowska Dominika, 2001 Krogulec Małgorzata, 1997-1999 Kropisz Magdalena, 1995-1997 Król (Młynarczyk) Agnieszka, 1.10.2003r. – nadal Król Michał, 1996 Krukowska (Pasek) Anna, 1998-1999; 1.10.2006r.–nadal Krycki Wiesław, 1995-1996 Kubicka Zofia, 1990-2000 Kuczyński Przemysław, 1999 Kundera Agnieszka, 1997 Kurcman Stanisław, 1994-2005 Kurek – Głowacka Ilona, 11.04.2005r. – nadal Kurpiński Stanisław, 1998-2000 Kuśtowska Beata, 1997-1998 Kuta (Orkisz) Paulina, 22.12.2004r. – nadal Kuzińska Alicja, 1995-1998 Kwiatek Grzegorz, 1998-1999 Kwiatkowska Anna, 1999-2000 Kwiecień (Pańszczyk) Łucja, 1992-2008 Kwiecień Dariusz, 1997-1998 Kwiecień Tomasz, 1997-1999 Lachowski Marian, 1997 Laskowska Magdalena, 1993 Lato Andrzej, 17.05.1994r. – nadal Leda Marzena, 1998-1999 Leśnowolska Barbara, 1990-1996 Lipecka Irena, 1991-1994 Lipko Robert, 1996-1999 Lisowski Marek, 1995-1995 Lizikowska Zofia, 1993-1999 Lizis Anna, 1.03.2001r. – nadal Lorencik Andrzej, 1997; 29.12.2008r. – nadal Lulek Paweł, 1.07.2003r. – nadal Łabędzki Bohdan, 1998-2005 Łagowska Jolanta, 1997 Łazarska (Dąbrowska) Katarzyna, 1.08.2007r.–nadal Łazorczyk Jacek, 1997-1999 Łojek Anna, 1998 Machula Mariusz, 1.08.2008r. – nadal Machynia Edyta, 1993-1999; 1.04.2007r. – nadal Maciejewska-Paluch Danuta, 1993-1996; 1996-1997 Maciejski Roman, 1.12.2007r. – nadal Madej Marcin, 2001-2008 Maj Paweł, 1.11.2009r. – nadal Majcher Anna, 1998 Majcherczyk Kazimierz, 1997-1999 Majchrzyk Elżbieta, 1993 Majewska Monika, 1999-2002 Makuch Krzysztof, 22.12.2004r. – nadal Maniara Anna, 14.04.2009r. – nadal Martyniuk-Koziorz (Cholewińska) Mariola, 2003-2010 Masłowska Iwona, 1.10.2003r. – nadal Masłowski Grzegorz, 26.02.2009r. – nadal Maślicha Andrzej, 1997-1999 Matan Monika, 15.07.2009r. – nadal Materny Ryszard, 1998 Matuszewska Beata, 1993 Mazur Beata, 2007-2008 Mazur Hubert, 2005-2007 Mazur Tomasz, 2002-2010 Mącznik Andrzej, 2008; 1.09.2008r. - nadal Michalczyk Paweł, 1997 Michałek Ewa, 1999 Michnicka Elżbieta, 1990-1999 Micigolska Józefa, 1990-1999 Midura Ewa, 1990-1994 Miechówka Barbara, 1996 Mielczarz Cezary, 16.10.2000r. – nadal Miernik Grażyna, 1997-1999 Mikołajczyk Jerzy, 1995-1996 Młynarczyk Tadeusz, 1993-1999 Modelski Wacław, 1997 Molenda Zdzisław, 1997-1998 Molga Renata, 1998-1999 Możdżonek-Frąk Ewa, 1998 Mularczyk Paweł, 15.12.2003r. – nadal Natońska Mirosława, 1999-2000 Nocoń Stanisław, 1992-1993 Nowak Dariusz, 1995 Nowakowski Kazimierz, 1995-1996 Nowocień Maria, 1998-1999 Olesiak Małgorzata, 2003-2005 Olszewski Stefan, 1998 Orczyk Halina, 1997-1998 Osiecki Wojciech, 1996-1999 Osińska-Nowak Wanda, 1992-1995 Owczarek Lidia, 1995 Pacak-Dziedzic Barbara, 9.12.2004r. – nadal Pakuła Anna, 2008 Pałgan Lilianna, 8.12.2008r. – nadal Paradowska Teresa, 1992-1999 Pasińska-Nowicka Anna, 1998-1999 Pastuszko Barbara, 16.10.1996r. – nadal Pawelec Danuta, 21.06.2004r. – nadal Pawelec Jakub, 9.04.2008r. – nadal Pawelec Robert, 1998-1999 Pawlik Ferdynand, 1992-1993 Pawlikowska Edyta, 1.08.2008r. – nadal Pączkiewicz Halina, 1993-1999. Pękalska (Śnioch) Kamilla, 1.05.2003r. – nadal Piątek Barbara, 1996 Piecyk Arkadiusz, 7.11.2006r. – nadal Pietronik Jolanta, 1999 Pietruszka Anna, 25.09.2008r. – nadal Pietrzyk Agata, 2004-2007 Piłat Anna, 1994-1996 Pindral Małgorzata, 1997 Piotrowska Anna, 27.06.2005r. – nadal Piórecka Małgorzata, 1.04.2007r. – nadal Pluta Monika, 2007-2009 Podgórska Żaneta, 2.03.2009r. – nadal Podhorecka-Blicharz Agnieszka, 5.08.2005r.–nadal Pokora Karol, 2007-2008 Porębska (Gadawska) Sylwia, 15.12.2003r.–nadal Pramik Janusz, 1997-1999 Prasek Elżbieta, 1994-1995 Prędota Karol, 15.09.2009r. – nadal Przeździk Teresa Barbara, 1992-1996 Przybylski Patryk, 1.06.2010r. – nadal Przytuła Krystyna, 1997-1999 Pytko Anna, 2007-2008 Rabiej Izabela, 4.03.2003r. – nadal Radomski Robert, 2004 Radosz Adam, 1997-2010 Radziwolski Artur, 27.10.2009r. – nadal Rak Mariola, 16.02.2005r. – nadal Robak Ewa, 1998-2000 Rosowska Jadwiga, 1992-1993 Roszczypała Agnieszka, 1992-1993 Rozmus Jerzy, 1996-1998 Rudzka Magdalena, 1992-1994 Ruszkowska (Grochulska) Urszula, 16.04.2004r.–nadal Rutkiewicz Jacek, 1997 Rutkowska Małgorzata,1992-1998; 1.01.2003r.–nadal Rydlewski Jerzy, 1998-1999 Rynio Barbara, 1993-1995 Sadkowski Łukasz, 2004-2007 Sakra Jan, 1997-2002 Salata Halina, 1997-1999 Saletra Jacek, 2004-2006 Salwa Agata, 1.09.2006r. – nadal Sarnecka-Kozioł Elżbieta, 1996-1999 Sarnot Adam, 1997-1999 Segieta Tomasz, 2003 Seliga Włodzimierz, 1991-1992 Sendecki Andrzej, 1998 Siciarski Kazimierz, 1997-1999 Sidorowicz Krystyna, 1997 Sidowska Krystyna, 1996-1999 Siedlarz Jerzy, 2004-2007 Siemieniuch Ewa, 1994-1997; 1998-1999 Sieniawska Justyna, 1999-2001 Siwiec Karolina, 21.07.2003r. – nadal Skowierżak Agata, 1996 Skowron Krystyna, 1997-1998 Skórski Michał, 1998-1999 Skrobisz Leszek, 1995-1999; 28.06.2001r. – nadal Skrzeczowska-Grdeń Ewa, 1996; 3.01.1997r. – nadal Skrzypczyk Kinga, 1995-1996 Skuza Krzysztof, 1998 Sławiński Andrzej, 1996-1999 Słoma Leszek, 1990-1991; 10.09.2007r. - nadal Słomińska Jolanta, 2003-2004 Służalec Dorota, 1.05.2009r. – nadal Sobura Sylwia, 1999-2001 Sołtys Krzysztof, 15.05.1995r. – nadal Sołtys Paweł, 1999 Sopel Piotr, 1.02.2008r. – nadal Sosnowska Ewa, 1997-1998 Spadło Zbigniew, 1997-1999 Stanek Ewelina, 15.06.2005r. – nadal Staniszewska Elżbieta, 1993-1994 Staszczyk Jerzy, 1998 Stelmach Anna, 2.02.1998r. – nadal Stokowiec Agnieszka, 1.05.2009r. – nadal Stradowski Jan, 1998 Strójwąs Małgorzata, 1996 Strząbała Ewa, 8.03.2007r. – nadal Suder Anna, 1999-2000 Szałas Piotr, 2003-2010 Szczepaniak Marzena, 15.01.2010r. – nadal Szczepanik Zbigniew, 26.04.2004r. – nadal Szczypczyńska Małgorzata, 17.05.2010r. -nadal Szczęsna (Zaczkowska) Barbara, 2000-2002 Szeląg Katarzyna, 1.12.2009r. – nadal Szostak Zdzisław, 1993 Szostkiewicz Małgorzata,1999 Szulc Maciej, 1994-1996 Szymańska Maria, 20.06.2005r. – nadal Szymkiewicz Dorota, 2008 Śmiech Tadeusz, 1992-1994 Śmiglarski Robert, 1995-1996 Świtalski Artur, 1.03.2007r. – nadal Tarka Monika, 11.02.2008r. – nadal Trzpiot Barbara, 1998-1999 Tułak Rita, 1996 Tutaj Aleksandra, 1992-1998 Tyszer (Jędrusik) Dorota, 1990-2000 Umofner Alicja, 1999 Utrutko Monika, 2005-2006 Waligórska Barbara, 1998-1999 Wałek Maciej, 2007; 22.10.2007r. – nadal Wanat (Jędrocha) Edyta, 1998-2000 Wasiljew Włodzimierz, 1992-1994 Waszek Stanisława, 1997-1999 Wąder (Forma) Katarzyna, 9.12.2004r. – nadal Wiaderny Edward, 1993-1994 Wicha (Dziubińska) Katarzyna, 11.10.2002r. – nadal Wieliński Karol, 1.10.2003r. – nadal Wierzbicka Aneta, 2003-2004 Wiewiórka Anna, 2004-2008 Wojciechowska (Michnowska) Anna, 9.12.2004r. –nadal Wojciechowska Barbara, 1991-1998 Wojnowska-Jurek Adela, 1992-1999 Wojnowski Zdzisław, 1.06.2009r. – nadal Wolska-Lewicka Małgorzata, 1998-1999 Wolska (Kuzdak) Kamila, 1.03.2002r. – nadal Woś (Sobkowska) Katarzyna, 1.05.2004r. – nadal Wójcik Dariusz Grzegorz, 1992-1994 Wójcik Dariusz Michał, 8.03.2005r. – nadal Wójcik Jarosław, 15.12.2003r. – nadal Wrona-Karczewska Maria, 1990-1993; 1999-2000 Wrona Danuta, 1997 Wrona Ireneusz, 1995-1999 Wrona Sławomir, 2003-2006 Wróblewska (Nawara) Karolina, 4.03.2003r. – nadal Wróblewska Marta, 1992-1993 Wyrębkiewicz Jadwiga, 1997-1998 Zaborek Maria, 1996 Zając Edmund, 1999 Zając Stanisław, 1997-1998 Zakrzewski Piotr, 2003-2006 Zakrzyńska Anna, 1992-2000 Zamojski Rafał, 1996-1999 Zarychta Marian, 1993-1994 Zarzecka Alicja, 15.07.1991r. - nadal Zawadzka Aneta, 1997 Zawadzka Maria, 1998 Zawadzki Zbigniew, 1994-1998 Zegadło Janusz, 1994-1995 Ziomek Beata, 1992-1995 Ziółkowski Waldemar, 1997-1998 Zolbach Paweł, 1995 Zubek Michał, 7.01.2010r. - nadal Żądecka-Cielibała Urszula, 5.08.2005r. - nadal Żerdecki Krzysztof, 16.06.2008r. - nadal Żmuda Stanisław, 1990-1998 Opracowano na podstawie akt osobowych znajdujących się w WUP oraz informacji pozyskanych ze Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego za lata 1990-1992. 47 47
