Program "Rodzina 500 plus"

Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Społecznej
Spis treƑci
1. Prezentacja „Rodzina 500 plus” .........................................................................
2
2. „Konsultacje „Rodzina 500 plus” w regionach ...................................................
7
3. Informacje o programie „Rodzina 500 plus” .....................................................
8
4. „Rodzina 500 plus” – dane liczbowe ..................................................................
10
5. Pytania i odpowiedzi na temat programu „Rodzina 500 plus” ..........................
12
6. Proces ubiegania siħ o Ƒwiadczenie wychowawcze
– Program „Rodzina 500 plus” ...........................................................................
17
7. „Rodzina 500 plus” – uwaga na próby wyųudzenia ............................................
19
Prezentacja „Rodzina 500 plus”
RODZINA 500 PLUS
#fakty
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
CZYM JEST #RODZINA500PLUS?
• Pierwszy tak szeroki i systemowy program
wsparcia polskich rodzin
• ĝwiadczenie wychowawcze 500 zá
wypáacane na dziecko do ukoĎczenia przez nie
18 lat
• Otrzymają je rodzice i opiekunowie prawni lub
faktyczni
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
Ϯ
KTO OTRZYMA ėWIADCZENIE 500 Zâ?
• ĝwiadczenie 500 zá dla kaĦdej rodziny na drugie i kolejne dzieci do
ukoĔczenia przez nie 18 lat
• ĝwiadczenie na pierwsze dziecko takĦe dla mniej zamoĦnych rodzin
• Kryterium dochodowe na pierwsze dziecko: 800 zã lub 1200 zã
w przypadku dziecka niepeánosprawnego
• Dodatkowe wsparcie w wysokoĞci 500 zá otrzymają takĦe rodziny
zastĆpcze, na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastĊpczej.
• W projekcie ustawy nie ma zapisu o ograniczeniach dla najbogatszych
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
JAK OTRZYMAý ėWIADCZENIE 500 Zâ?
• ĝwiadczenie wychowawcze 500 zá bĊdzie wypáacaá urzüd miasta,
gminy lub jednostka wyznaczona do realizacji tego zadnia.
• Wniosek o Ğwiadczenie bĊdziemy skáadaü w miejscu zamieszkania.
• Wnioski bĊdzie moĪna skáadaü przez internet.
• ĝwiadczenie wychowawcze bĊdzie wypãacane w sposób dogodny dla
rodziców, czyli przede wszystkim przelewem na konto.
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
ϯ
KIEDY RUSZY #RODZINA500PLUS?
• Do 22 stycznia trwają konsultacje spoãeczne projektu ustawy
• Program ma ruszyü w kwietniu 2016 roku
• Pierwsze wypáaty w II kwartale 2016 roku
Uwaga na oszustów!
Bezpáatny wniosek o Ğwiadczenie bĊdzie dostĊpny dopiero po uruchomieniu
programu.
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
JAK POPRAWI SIą SYTUACJA RODZIN?
Rodzina 2+1 z dochodem 1 356 zá
wzrost o 37%
Rodzina 2+2 z dochodem 2 711 zá
wzrost o 37%
Rodzina 2+3 z dochodem 2 711 zá
wzrost o 55%
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
ϰ
#RODZINA500PLUS W LICZBACH
2,7 mln
3,8 mln
6 tys. zã
rodzin skorzysta z programu
dzieci zostanie objĊtych wsparciem
rocznie otrzymają rodzice na wychowanie dziecka
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
GDZIE ZNAJDą INFORMACJE O #RODZINA500PLUS?
Zakáadka 500 plus na stronie www.mrpips.gov.pl
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
ϱ
CZEKAMY NA OPINIE
• Do 22 stycznia trwają konsultacje spoãeczne
• Swoje pytania, wątpliwoĞci i opinie moĪna wysyáaü
na adres [email protected]
• Po 22 stycznia uwagi moĪna zgáaszaü pod adresem
[email protected]
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Spoáecznej
ϲ
Konsultacje „Rodzina 500 plus” w regionach
Od 15 stycznia Minister ElǏbieta Rafalska oraz wiceministrowie bħdČ spotykađ siħ
we wszystkich województwach z przedstawicielami gmin i organizacji pozarzČdowych,
aby porozmawiađ o programie „Rodzina 500 plus”. Spotkania odbħdČ siħ w urzħdach
wojewódzkich.
– Wszyscy wiceministrowie, caųe kierownictwo resortu, ja równieǏ, wyruszamy w najbliǏszym
tygodniu do wszystkich województw w Polsce. Bħdziemy prowadziđ konsultacje spoųeczne
z przedstawicielami samorzČdów, organizacji pozarzČdowych, ekspertów w regionie i innych
zainteresowanych stron. Bħdziemy w kaǏdym województwie – powiedziaųa ElǏbieta Rafalska,
minister rodziny, pracy i polityki spoųecznej.
Spotkania organizowane z inicjatywy Minister ElǏbiety Rafalskiej odbħdČ siħ od 15 do
21 stycznia we wszystkich urzħdach wojewódzkich. Rozmowy z przedstawicielami gmin, urzħdów
wojewódzkich i organizacji pozarzČdowych prowadziđ bħdzie Minister ElǏbieta Rafalska lub
wiceministrowie. Spotkania bħdČ miaųy charakter wysųuchania publicznego nt. programu „Rodzina
500 plus”.
Spotkania w regionach to jeden z elementów prowadzonych konsultacji spoųecznych projektu
ustawy wprowadzajČcej Ƒwiadczenie wychowawcze 500 zų. Swoje uwagi i opinie o projekcie
moǏna wysyųađ do 22 stycznia na adres mailowy: [email protected].
Program „Rodzina 500 plus” ruszy w kwietniu 2016 r. Obecnie projekt ustawy jest konsultowany
spoųecznie. _wiadczenie wychowawcze 500 zų otrzyma kaǏda rodzina na drugie i kolejne dzieci
do ukoŷczenia przez nie 18 lat. Mniej zamoǏni z dochodem do 800 zų na czųonka rodziny
(1200 w przypadku dziecka niepeųnosprawnego) dostanČ wsparcie takǏe na pierwsze dziecko.
_wiadczenie bħdzie wypųacane w II kwartale 2016 r. Wsparciem objħtych zostanie 2,7 mln rodzin,
które otrzymajČ 500 zų na 3,8 mln dzieci.
„Rodzina 500 plus” to pierwszy tak szeroki system stworzony w ramach polityki rodzinnej. Jego
celem jest wsparcie rodzin w wychowywaniu dzieci oraz odwrócenie negatywnego trendu
demograficznego w naszym kraju.
ϳ
Informacje o programie „Rodzina 500 plus”
Program „Rodzina 500 plus” to nieopodatkowane 500 zų miesiħcznie na kaǏde drugie i kolejne
dziecko, bez dodatkowych warunków. Rodziny o niskich dochodach otrzymajČ wsparcie
takǏe na pierwsze dziecko. To nawet 6000 zų netto rocznego wsparcia na kaǏdČ pociechħ.
TrwajČ konsultacje spoųeczne projektu ustawy o pomocy paŷstwa w wychowaniu dzieci.
_wiadczenie 500 zų to wsparcie dųugofalowe
Program „Rodzina 500 plus” to systemowe wsparcie polskich rodzin. Zgodnie z projektem,
z pomocy skorzystajČ rodzice oraz opiekunowie dzieci do 18 r.Ǐ. KaǏda rodzina z minimum
dwojgiem niepeųnoletnich dzieci bħdzie mogųa otrzymađ 500 zų na drugie i kaǏde kolejne dziecko.
W przypadku rodzin z dochodem poniǏej 800 zų na osobħ wsparcie otrzyma kaǏde dziecko,
takǏe jedynak. Dla rodzin z dzieckiem niepeųnosprawnym kryterium dochodowe jest wyǏsze
i wynosi 1200 zų netto.
WaǏne!: Dodatkowe wsparcie w wysokoƑci 500 zų otrzymajČ takǏe rodziny zastħpcze, na
podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastħpczej.
500 plus a inne Ƒwiadczenia
_wiadczenie wychowawcze 500 zų nie bħdzie liczone do dochodu przy ustalaniu prawa do
Ƒwiadczeŷ z pomocy spoųecznej, funduszu alimentacyjnego oraz Ƒwiadczeŷ rodzinnych. Zmiana
ta zostaųa dokonana na etapie uzgodnieŷ miħdzyresortowych.
Rodziny po rozwodzie
W przypadku rodziców rozwiedzionych wsparcie otrzyma ten rodzic, który faktycznie sprawuje
opiekħ nad dzieckiem. JeƑli rodzice po równo dzielČ siħ opiekČ nad dzieckiem, oboje majČ prawo
zųoǏyđ wniosek. O przyznaniu wsparcia zadecyduje wtedy kolejnoƑđ zųoǏenia. Co waǏne, rodzic
otrzyma wsparcie na dzieci, które sČ pod jego opiekČ, nawet jeƑli nie jest ich biologicznym
rodzicem.
Liczenie dochodu
Dziecko do 25 r.Ǐ., które nadal mieszka z rodzicami, jest uwzglħdniane przy obliczaniu dochodu
na osobħ w rodzinie. Dziħki temu jego mųodszy brat lub siostra moǏe nadal otrzymywađ
wsparcie, jeƑli dochód na osobħ nie przekroczy 800 zų (1200 zų w przypadku dziecka
niepeųnosprawnego). Dodatkowo, wliczane teǏ bħdČ dzieci, które ukoŷczyųy 25. rok Ǐycia,
legitymujČce siħ orzeczeniem o znacznym stopniu niepeųnosprawnoƑci, jeǏeli w zwiČzku
z tČ niepeųnosprawnoƑciČ przysųuguje Ƒwiadczenie pielħgnacyjne lub specjalny zasiųek opiekuŷczy
albo zasiųek dla opiekuna.
Jak otrzymađ Ƒwiadczenie?
Wystarczy zųoǏyđ wniosek przez internet lub osobiƑcie w gminie. Osoby najuboǏsze ubiegajČce siħ
o wsparcie na pierwsze dziecko, doųČczČ do wniosku oƑwiadczenie o dochodach. _wiadczenie
zostanie przekazane bezpoƑrednio na konto wskazane przez rodzica.
Kiedy wnioski?
Wnioski bħdzie moǏna skųadađ od momentu startu programu. JeƑli wniosek zostanie zųoǏony
w ciČgu pierwszych 3 miesiħcy, rodzice dostanČ wyrównanie wstecz – pozwoli to uniknČđ kolejek
ϴ
i zapewni pųynnoƑđ wypųat. W kolejnych miesiČcach Ƒwiadczenie bħdzie wypųacane od
miesiČca, w którym rodzice zųoǏČ wniosek. Do programu bħdzie moǏna doųČczyđ w dowolnym
momencie.
500 ZB, CZYLI ILE?
Rodzina z dwojgiem dzieci speųniajČca kryterium dochodowe otrzyma miesiħcznie 1000 zų. JeƑli
jej dochody na osobħ sČ wyǏsze niǏ 800 zų netto, otrzyma 500 zų miesiħcznie, aǏ do ukoŷczenia
przez starsze dziecko 18 r.Ǐ. Rocznie najuboǏsze rodziny z dwojgiem dzieci otrzymajČ 12 tys. zų.
Dochody najbiedniejszych rodzin z jednym dzieckiem wzrosnČ o 48%, z dwojgiem – o 53%.
500 ZB I CO DALEJ?
Kryterium dochodowe bħdzie podlegađ weryfikacji co 3 lata. Rada Ministrów bħdzie miaųa takǏe
moǏliwoƑđ podwyǏszenia wysokoƑci wsparcia w zaleǏnoƑci m.in. od poziomu inflacji.
Program „RODZINA 500 plus” w liczbach
2,7 mln tyle rodzin skorzysta z programu
3,8 mln tyle dzieci zostanie objħtych wsparciem
176 – 190 tys. zų tyle kosztuje wychowanie dziecka
57% – 61% tyle kosztów utrzymania dziecka pokryje program 500 plus
15 – 30% tyle budǏetu rodziny przeznaczajČ na utrzymanie dziecka
317 tys. zų tyle kosztuje wychowanie dwójki dzieci
504 zų przeciħtne wydatki na osobħ w rodzinie z trójkČ dzieci
6 tys. zų tyle rocznie dostanČ rodzice na wychowanie dziecka
18 tys. zų tyle rocznie dostanČ ubodzy rodzice z trójkČ dzieci
324 tys. zų tyle dostanČ ubodzy rodzice na wychowanie trójki dzieci do 18 r.Ǐ.
ϵ
„Rodzina 500 plus” – dane liczbowe
x
x
x
Program jest obecnie po konsultacjach miħdzyresortowych i w trakcie konsultacji spoųecznych.
Jego koszt szacowany jest na ok. 17 mld zų w 2016 r. oraz 23 mld zų w kolejnych latach,
bez uwzglħdniania ewentualnych wpųywów do budǏetu paŷstwa w postaci podatków
poƑrednich np. VAT.
Program ruszy od kwietnia 2016 r. Obejmie ok. 2,5–2,7 mln rodzin z dzieđmi. Program
powinien pozytywnie wpųynČđ na gospodarkħ i jak szacujČ eksperci zewnħtrzni moǏe
przeųoǏyđ siħ na przyspieszenie wzrostu PKB o dodatkowe 0,5 pkt. proc.
Z badaŷ spoųecznych wynika, Ǐe gųównČ barierČ w posiadaniu potomstwa jest brak stabilnej
sytuacji materialnej rodziny. Program ma jČ poprawiđ co powinno pozytywnie wpųynČđ
na podejmowanie decyzji o posiadaniu potomstwa.
Ze wstħpnych szacunków opartych na danych EU-SILC 2013 (Europejskie badanie dochodów
i warunków Ǐycia) wynika, Ǐe ubóstwo moǏe spaƑđ o ok. 3 p.p., a zagroǏenie ubóstwem
wƑród dzieci do 17 r.Ǐ. z 23,3% w 2013 r. do poziomu 11%. Podobne wyniki otrzymujemy
na danych z Badania BudǏetów Gospodarstw Domowych 2014, jednak w tym przypadku
naleǏy podchodziđ z pewnČ dozČ ostroǏnoƑci poniewaǏ dla tych danych zastosowano
metodologie Eurostat ale nie sČ one do koŷca przystosowane do niej (dane dochodowe
zbierane sČ w ujħciu miesiħcznym a nie rocznym).
Liczba osób zagroǏonych
ubóstwem w 2013 r. (EU-SILC)
TysiČce
x
7 000
6 000
Odsetek osób zagroǏonych
ubóstwem w 2013 r. (EU-SILC)
6 520
23,2
25,0
5 062
5 000
20,0
4 000
15,0
17,3
13,4
10,5
3 000
10,0
1 612
2 000
5,0
730
1 000
0,0
0
ogóųem
przed 500+
ogóųem
dzieci 0-17
dzieci 0-17
przed 500+
po 500+
€ródųo: opracowanie wųasne na podstawie danych EU-SILC2013.
ϭϬ
po 500+
Wykres 1. Jak 500+ wspiera rodziny w zaleǏnoƑci od dochodu (grupy decylowe)
– badanie EU-SILC2013
1600
1400
30%
24%
25%
1200
20%
16%
1000
800
15%
11%
600
10%
7%
400
3%
200
2%
2%
2%
1%
1%
VI
VII
VIII
IX
X
0
5%
0%
I
II
III
IV
V
decyl
róǏnica w dochodzie rocznym w euro
% dochodu
€ródųo: opracowanie wųasne na podstawie danych EU-SILC2013.
_wiadczenie 500+ trafi gųównie do pierwszych 3 decyli dochodowych. W ich przypadku
obserwujemy najwyǏszy relatywny wzrost dochodu do dyspozycji.
x
x
x
Ubóstwo wƑród dzieci w PL jest, podobnie jak w wielu krajach UE28 wyǏsze niǏ to dla ogóųu
populacji (w 2014 r. 22,3% wobec 17,1%). Od ostatnich kilku lat moǏemy zaobserwowađ jego
stabilizacjħ na poziomie ok. 23%. Warto jednak nadmieniđ, Ǐe w 2014 r. zbliǏyųo siħ ono
znacznie do Ƒredniej unijnej (21,1%).
Dotychczas pomoc spoųeczna czy Ƒwiadczenia rodzinne dziħki kryteriom dochodowym trafiaųy
do rodzin z relatywnie niskimi dochodami, przeciwdziaųajČc popadniħciu w ubóstwo skrajne,
jednak nie chroniČc ich przez ubóstwem relatywnym. Z jednej strony powodowaųo to dobre
adresowanie Ƒwiadczeŷ, z drugiej nie trafiaųy one do szerokiego grona odbiorców.
Sytuacjħ rodzin z dzieđmi i dzieci moǏe diametralnie odmieniđ Program 500+ którego
konstrukcja jest prosta, a jednoczeƑnie skutecznie trafiajČca w diagnozowany problem. Jak
wynika z analiz, czy to na podstawie badaŷ EU-SILC czy BBGD Program moǏe obniǏyđ liczbħ
dzieci zagroǏonych ubóstwem relatywnym nawet o poųowħ.
SZACUNKOWY WZROST DOCHODU DZI%KI 500+ W RӂNYCH MODELACH RODZIN Z PBAC
MINIMALN
RODZINA
2+1
gdy tylko 1 pracuje
za minimalnČ w 2016 r.
2+2
gdy oboje pracujČ
za minimalnČ z 2016 r.
2+3
gdy oboje pracujČ
za minimalnČ z 2016 r.
Zarabia (netto)
dostanie
w ramach 500+
o ile zwiħkszy siħ
dochód rodziny?
1 356 zų
500 zų
37%
2 711 zų
1 000 zų
37%
2 711 zų
1 500 zų
55%
ϭϭ
Pytania i odpowiedzi na temat programu „Rodzina 500 plus”
Dla kogo?
Kto moǏe otrzymađ Ƒwiadczenie wychowawcze?
_wiadczenie wychowawcze otrzymywađ mogČ rodzice, opiekunowie prawni lub faktyczni dziecka.
JeƑli dzieckiem lub dzieđmi opiekujČ siħ oboje rodzice lub opiekunowie, Ƒwiadczenie otrzyma tylko
jedno z nich.
Na jaki czas bħdzie przysųugiwaųo prawo do Ƒwiadczenia?
Prawo do Ƒwiadczenia bħdzie ustalane na okres 1 roku – od 1 paǍdziernika do 30 wrzeƑnia.
Wnioski bħdzie moǏna skųadađ od 1 sierpnia danego roku. Pierwsze przyznane Ƒwiadczenie
bħdzie jednak waǏne dųuǏej, aǏ do 30 wrzeƑnia 2017 roku. Dziħki temu rodzice nie bħdČ musieli
skųadađ dwóch wniosków w roku, kiedy Program wejdzie w Ǐycie.
WysokoƑđ Ƒwiadczenia
Czy 500 zų to kwota netto czy brutto?
To kwota od której nie bħdČ odprowadzane Ǐadne skųadki. To kwota bezpoƑrednio dla rodziny.
Czy kwota Ƒwiadczenia bħdzie waloryzowana?
Rada Ministrów bħdzie mogųa podnieƑđ kwotħ Ƒwiadczenia w oparciu o wskaǍniki wzrostu inflacji.
Kryterium dochodowe
Kogo bħdzie obowiČzywaųo kryterium dochodowe przy ubieganiu siħ o Ƒwiadczenie?
Kryterium dochodowe bħdzie dotyczyųo tylko rodziców lub opiekunów wnioskujČcych o Ƒwiadczenie
na pierwsze dziecko. Podstawowe dane o dochodach gmina bħdzie mogųa pozyskađ sama, wtedy
nie trzeba bħdzie doųČczađ tych informacji.
Czy kryteria dochodowe bħdČ weryfikowane?
Tak, co trzy lata. Pierwsza weryfikacja planowana jest na 1 paǍdziernika 2019 r.
Jak bħdzie obliczany dochód na osobħ w rodzinie w przypadku dziecka niepeųnosprawnego?
W przypadku dziecka niepeųnosprawnego kryterium dochodowe na pierwsze dziecko bħdzie
wynosiųo 1200 zų. W takim przypadku brane bħdČ pod uwagħ pozostajČce na utrzymaniu dzieci
do ukoŷczenia 25 roku Ǐycia. Dodatkowo, wliczane teǏ bħdČ dzieci, które ukoŷczyųy 25. rok
Ǐycia, legitymujČce siħ orzeczeniem o znacznym stopniu niepeųnosprawnoƑci, jeǏeli w zwiČzku
z tČ niepeųnosprawnoƑciČ przysųuguje Ƒwiadczenie pielħgnacyjne lub specjalny zasiųek opiekuŷczy
albo zasiųek dla opiekuna.
Czy osoby o wyǏszych dochodach równieǏ dostanČ Ƒwiadczenie?
Rodzice bez wzglħdu na dochody otrzymajČ po 500 zų miesiħcznie na drugie i kolejne dziecko,
a rodziny o dochodach nie wyǏszych niǏ 800 zų na osobħ w rodzinie (lub 1 200 zų w rodzinach
z dzieckiem niepeųnosprawnym) takǏe na pierwsze dziecko. _wiadczenie wychowawcze bħdzie
przysųugiwaųo do ukoŷczenia 18 roku Ǐycia dziecka.
ϭϮ
Czy rodzinie z jednym dzieckiem, której dochód przekracza 800 zų, urodzi siħ drugie dziecko
i tym samym dochód na osobħ spadnie poniǏej 800 zų, bħdzie przysųugiwaųo wsparcie na
dwoje dzieci?
Tak, do ukoŷczenia przez nie 18 roku Ǐycia.
Czy rodzice dostanČ 500 zųotych na drugie dziecko, w przypadku gdy pierwsze skoŷczyųo
18 lat, ale nadal pozostaje na ich utrzymaniu?
Dziecko do 25 r.Ǐ., które nadal mieszka z rodzicami, jest uwzglħdniane przy obliczaniu dochodu
na osobħ w rodzinie. Dziħki temu jego mųodszy brat lub siostra moǏe nadal otrzymywađ
wsparcie, jeƑli dochód na osobħ nie przekroczy 800 zų (1200 zų w przypadku dziecka
niepeųnosprawnego).
Jak otrzymađ Ƒwiadczenie (skųadanie wniosku, wypųata Ƒwiadczeŷ)
Jak otrzymađ Ƒwiadczenie?
Wystarczy zųoǏyđ wniosek – przez Internet lub osobiƑcie w gminie. Osoby najuboǏsze ubiegajČce
siħ o wsparcie na pierwsze dziecko, doųČczČ do wniosku oƑwiadczenie o dochodach. _wiadczenie
zostanie przekazane bezpoƑrednio na konto wskazane przez rodzica.
Jak bħdzie wyglČdaų sposób skųadania wniosków i wypųaty Ƒwiadczeŷ?
System bħdzie maksymalnie uproszczony. Wniosek o Ƒwiadczenie bħdzie moǏna zųoǏyđ przez
Internet, raz w roku. Pierwsze przyznane Ƒwiadczenie bħdzie jednak waǏne dųuǏej, aǏ do
30 wrzeƑnia 2017 roku. Dziħki temu rodzice nie bħdČ musieli skųadađ dwóch wniosków
w roku, kiedy Program wejdzie w Ǐycie.
_wiadczenie wychowawcze 500 zų bħdzie wypųacaų urzČd miasta, gminy, oƑrodek pomocy
spoųecznej lub centra do realizacji Ƒwiadczeŷ. _wiadczenie wychowawcze bħdzie wypųacane
w sposób dogodny dla rodziców, czyli przede wszystkim przelewem na konto lub przekazem
pocztowym.
Kiedy moǏna zųoǏyđ wniosek?
Wnioski bħdzie moǏna skųadađ od momentu startu programu. JeƑli wniosek zostanie zųoǏony
w ciČgu pierwszych 3 miesiħcy, rodzice dostanČ wyrównanie wstecz – pozwoli to uniknČđ
kolejek i zapewni pųynnoƑđ wypųat. W kolejnych miesiČcach Ƒwiadczenie bħdzie wypųacane od
miesiČca, w którym rodzice zųoǏČ wniosek. Do programu bħdzie moǏna doųČczyđ w dowolnym
momencie.
Liczenie dochodu
Czy urzħdnicy oƑrodków pomocy spoųecznej bħdČ mieli dostħp do informacji o dochodach
Polaków, którzy wystČpiČ o 500 zų zasiųku na dziecko?
Gromadzenie danych o dochodach bħdzie odbywaųo siħ w ten sam sposób, jak w przypadku
innych Ƒwiadczeŷ. Dostħp do podstawowych informacji o dochodach gmina bħdzie miaųa jedynie
w przypadku tych osób, które starajČ siħ o Ƒwiadczenie na pierwsze dziecko.
ϭϯ
Status rodziny
Czy samotni rodzice równieǏ dostanČ wsparcie z Programu?
_wiadczenie otrzyma kaǏda rodzina bez wzglħdu na stan cywilny rodziców. OtrzymajČ je zatem
zarówno rodziny, w których rodzice sČ w zwiČzku maųǏeŷskim jak i rodziny niepeųne oraz rodzice
pozostajČcy w nieformalnych zwiČzkach. Rodziny niepeųne, obok Ƒwiadczenia wychowawczego
mogČ teǏ otrzymađ Ƒwiadczenia wypųacane z Funduszu Alimentacyjnego czy specjalny dodatek
z ustawy o Ƒwiadczeniach rodzinnych.
Jak liczyđ dzieci z tzw. patchworkowych zwiČzków?
JeǏeli rodzina obok dzieci z poprzednich zwiČzków posiadađ bħdzie jeszcze wspólne dziecko
do skųadu rodziny wliczane bħdČ wszystkie dzieci.
Jak zasiųek bħdzie wypųacany w przypadku rodziców, którzy siħ rozwodzČ?
_wiadczenie przysųugiwađ bħdzie temu z rodziców, który z dzieckiem zamieszkuje i na którego
utrzymaniu dziecko siħ znajduje.
Czy Program „Rodzina 500 plus” dotyczy takǏe dzieci adoptowanych?
Tak, Ƒwiadczenie bħdzie przysųugiwađ na takich samych zasadach jak w przypadku dzieci
biologicznych.
Dzieciom, które znajdujČ siħ w tzw. pieczy zastħpczej, 500 zų nie bħdzie przysųugiwađ.
Dla rodzin zastħpczych kierowane jest odrħbne wsparcie w oparciu o ustawħ o wspieraniu rodziny
i systemie pieczy zastħpczej, w którym obok licznych dodatków podstawowe wsparcie
ksztaųtuje siħ na poziomie nie niǏszym niǏ 660 zų (rodziny spokrewnione) oraz 1 000 zų (rodziny
niespokrewnione). Dodatkowe wsparcie w wysokoƑci 500 zų otrzymajČ takǏe rodziny zastħpcze,
na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastħpczej.
Wydatkowanie Ƒwiadczenia
Czy projekt zakųada kontrolħ wydatkowania przyznanych Ƒrodków?
Nie traktujemy rodzin Polaków jako rodziny patologiczne. Szanujemy autonomiħ rodziny
i wierzymy, Ǐe ona najlepiej wie, czego dziecku potrzeba.
Projekt ustawy zawiera moǏliwe do zastosowania w nadzwyczajnych sytuacjach, mechanizmy
zapobiegajČce marnotrawieniu Ƒwiadczeŷ lub zapobiegania wydatkowaniu Ƒwiadczenia
niezgodnie z jego przeznaczeniem. Bħdzie to takie samo rozwiČzanie jak obowiČzujČce od wielu
lat w ustawie o Ƒwiadczeniach rodzinnych.
W przypadku sygnaųów o marnotrawieniu Ƒwiadczenia, u rodziny bħdzie mógų zostađ przeprowadzony
wywiad Ƒrodowiskowy, aby ustaliđ jak wyglČda sytuacja w danej rodzinie. Urzħdnicy pomocy
spoųecznej z reguųy wiedzČ, gdzie mogČ byđ problemy, sytuacje patologiczne w rodzinie. JeƑli
coƑ bħdzie nie tak, pracownik organu wypųacajČcego Ƒwiadczenie 500 zų, na podstawie informacji
od pracownika socjalnego, bħdzie mógų zamieniđ gotówkħ na pomoc rzeczowČ: np. na jedzenie,
ubrania, lekarstwa itp.
ϭϰ
Jakie bħdČ konsekwencje uniemoǏliwienia wywiadu Ƒrodowiskowego? Sama próba jego
przeprowadzenia nie musi siħ koŷczyđ sukcesem, jeƑli strona nie wpuƑci pracownika socjalnego
do domu.
Przygotowywany przez MRPiPS projekt zawiera juǏ przepisy dot. konsekwencji w przypadku
uniemoǏliwienia przeprowadzenia wywiadu Ƒrodowiskowego. Bħdzie to odmowa przyznania
Ƒwiadczenia wychowawczego lub wstrzymanie jego wypųaty.
Jak moǏna udowodniđ, Ǐe Ƒwiadczenie jest wydatkowane niegodnie z przeznaczeniem?
Nikt nie bħdzie sprawdzaų ani nadzorowaų kaǏdej rodziny w zakresie tego jak wydaje
Ƒwiadczenie wychowawcze. Ustawa zawierađ bħdzie jednak, moǏliwe do zastosowania
w nadzwyczajnych sytuacjach, mechanizmy zapobiegania wydatkowaniu Ƒwiadczenia niezgodnie
z jego przeznaczeniem. Bħdzie to takie samo rozwiČzanie jak obowiČzujČce od wielu lat w ustawie
o Ƒwiadczeniach rodzinnych. Przede wszystkim, w przypadku sygnaųów o marnotrawieniu
Ƒwiadczenia, u rodziny bħdzie mógų zostađ przeprowadzony wywiad Ƒrodowiskowy, aby ustaliđ
jak wyglČda sytuacja w danej rodzinie.
Inne
Jaki jest harmonogram prac nad projektem?
Projekt ustawy przejdzie caųy proces legislacyjny. Zakoŷczyų siħ etap konsultacji miħdzyresortowych
– analizujemy obecnie uwagi zgųoszone na tym etapie i projekt jest obecnie na etapie konsultacji
spoųecznych, które potrwajČ do 22 stycznia 2016 r. Chcemy, Ǐeby prace legislacyjne zakoŷczyųy
siħ w pierwszym kwartale, zatem realny termin uruchomienia systemu to kwiecieŷ 2016. To
duǏy i waǏny projekt. Nie chcemy skracađ terminu konsultacji. Projekt ustawy jest napisany,
jego fundamenty siħ nie zmieniųy, teraz go dopracowujemy.
Czy rodziny mieszkajČce za granicČ bħdČ mogųy pobierađ Ƒwiadczenie?
Program „Rodzina 500 plus” jest zgodny z dotychczasowČ, unijnČ praktykČ koordynacji systemów
zabezpieczenia spoųecznego. Pozwala ona ograniczyđ przypadki nienaleǏnego pobierania Ƒwiadczeŷ
przez osoby mieszkajČce za granicČ. Projekt ustawy przewiduje, Ǐe Ƒwiadczenie nie bħdzie
przysųugiwađ, jeǏeli rodzinie przysųuguje za granicČ Ƒwiadczenie o podobnym charakterze, za wyjČtkiem
sytuacji, gdy przepisy o koordynacji systemu zabezpieczenia spoųecznego lub dwustronne umowy
przewidujČ inaczej. Zgodnie z projektem Programu „Rodzina 500 plus”, rodzice skųadajČcy wniosek
o przyznanie Ƒwiadczenia sČ zobowiČzani do informowania o kaǏdej zmianie majČcej wpųyw na prawo
do tego Ƒwiadczenia, w tym równieǏ o zmianie miejsca zamieszkania. JeƑli rodzic przebywa w innym
paŷstwie UE i zųoǏy tam wniosek o Ƒwiadczenia rodzinne, tamtejszy organ informuje o tym fakcie
marszaųków województw w Polsce. Marszaųek zaƑ przekazuje te informacje do wųaƑciwej gminy.
W jaki sposób moǏna skųadađ swoje uwagi do projektu w ramach konsultacji spoųecznych?
Uwagi moǏna zgųaszađ i przesyųađ do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Spoųecznej zarówno
pocztČ, jak i na adres e-mail: [email protected]
Fundacja CENEA szacuje, Ǐe najuboǏsze rodziny pobierajČce zasiųki w ogóle nie zyskajČ. Zasiųki
z pomocy spoųecznej pobiera w Polsce ponad 1,2 mln rodzin. JeƑli te osoby zdecydujČ siħ
stanČđ w kolejce po dodatek na dzieci, to 340 tys. rodzin straci czħƑđ pobieranych do tej
pory zasiųków. AǏ 150 tys. z nich nie zyska zupeųnie nic. Rocznie z budǏetu na pomoc spoųecznČ
idzie 3,5 mld zų. Wedųug CENEA oszczħdnoƑci dla budǏetu mogČ dojƑđ do miliarda zųotych.
ϭϱ
Program „Rodzina 500 plus” wprowadza systemowe rozwiČzanie. Projektowana zmiana zakųada,
Ǐe na kaǏde drugie i kolejne dziecko rodzice otrzymajČ 500 zų miesiħcznie, a w mniej zamoǏnych
rodzinach równieǏ na pierwsze dziecko. W odpowiedzi na zgųoszone juǏ uwagi i opinie do projektu
ustawy, wprowadziliƑmy zmianħ do projektu, zgodnie z którČ Ƒwiadczenie wychowawcze 500 zų
nie bħdzie wliczane do dochodu w innych systemach wsparcia rodzin, w szczególnoƑci przy
ustalaniu prawa do Ƒwiadczeŷ z pomocy spoųecznej ,Ƒwiadczeŷ rodzinnych, Ƒwiadczeŷ z funduszu
alimentacyjnego, a wiħc nie spowoduje utraty innych Ƒwiadczeŷ.
Ilu nowych pracowników naleǏy zatrudniđ do obsųugi Ƒwiadczeŷ?
Szacujemy, Ǐe w 2016 r. Ƒwiadczenie wychowawcze otrzyma ponad 2,7 mln rodzin na ok.
3,8 mln dzieci, a wartoƑđ wypųaconych w 2016 roku Ƒwiadczeŷ wyniesie ponad 16 mld zųotych.
Do realizacji programu „Rodzina 500 plus” konieczne jest sprawne przyjmowanie wniosków
od rodzin, ich rozpatrywanie, wydawanie decyzji administracyjnych oraz dokonywanie
wypųat Ƒrodków. MoǏe siħ to wiČzađ z potrzebČ zatrudnienia przez samorzČdy nowych
pracowników do obsųugi. OczywiƑcie ostateczna ocena potrzeb kadrowych zwiČzanych z realizacja
tego nowego zadania przez gminy, naleǏeđ bħdzie do wųadz kaǏdej gminy.
Czy Centra Pomocy Rodzinie i OPS czeka przeorganizowanie?
Realizacja Ƒwiadczenia wychowawczego bħdzie zadaniem zleconym z zakresu administracji
rzČdowej. _wiadczenie wychowawcze bħdzie realizowane w gminach (a w sprawach, w których
zastosowanie bħdČ miaųy unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia spoųecznego,
Ƒwiadczenie realizowađ bħdČ marszaųkowie województw). Wybór optymalnych rozwiČzaŷ
organizacyjnych w gminach, które zapewniČ prawidųowČ i terminowČ realizacjħ Ƒwiadczenia
wychowawczego, naleǏeđ bħdzie do wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.
ϭϲ
Proces ubiegania siħ o Ƒwiadczenie wychowawcze
– Program „Rodzina 500 plus”
1.
ZBO‚ENIE WNIOSKU
Wniosek moǏna zųoǏyđ w wersji papierowej lub elektronicznej (wzór wniosku zostanie
opublikowany w rozporzČdzeniu wydanym na podstawie ustawy).
UWAGA! Pierwsze Ƒwiadczenia wychowawcze zostanČ przyznane na okres od dnia wejƑcia
w Ǐycie ustawy do dnia 30 wrzeƑnia 2017 r.
JeƑli osoba zųoǏy wniosek w terminie trzech miesiħcy od dnia wejƑcia w Ǐycie
ustawy, tj. od 1 kwietnia do 30 czerwca 2016 r., to Ƒwiadczenie wychowawcze zostanie
przyznane i wypųacone z wyrównaniem poczČwszy od dnia wejƑcia w Ǐycie ustawy, czyli
od 1 kwietnia 2016 r.
Natomiast w przypadku zųoǏenia wniosku po upųywie trzech miesiħcy od dnia
wejƑcia w Ǐycie ustawy (tj. po 30 czerwca 2016 r.), prawo do Ƒwiadczenia zostanie
przyznane i wypųacone poczČwszy od miesiČca, w którym wpųynČų wniosek z prawidųowo
wypeųnionymi dokumentami.
2.
GDZIE ZBO‚Y WNIOSEK
Wniosek naleǏy zųoǏyđ w urzħdzie miasta/gminy, oƑrodku pomocy spoųecznej wųaƑciwych
ze wzglħdu na miejsce zamieszkania lub w innej jednostce organizacyjnej gminy, jeƑli taka
w gminie funkcjonuje. W przypadku skųadania droga elektronicznČ wniosku naleǏy posiadađ
tzw. profil zaufany lub bezpieczny podpis elektroniczny. NaleǏy zalogowađ siħ na stronħ
internetowČ empatia.mrpips.gov.pl (równieǏ empatia.mpips.gov.pl) utworzyđ wųasne konto,
a po zalogowaniu wybrađ wniosek i go wypeųniđ, a nastħpnie wysųađ drogČ elektronicznČ.
Dokųadne informacje, jaka instytucja w danej gminie bħdzie przyjmowaųa wnioski o przyznanie
Ƒwiadczenia wychowawczego moǏna uzyskađ w urzħdzie miasta/gminy miejsca zamieszkania.
UWAGA! JeƑli osoba skųadajČca wniosek lub czųonek wskazanej we wniosku rodziny
przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej – w paŷstwie Unii Europejskiej
lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a wyjazd/pobyt ten nie ma charakteru
turystycznego, leczniczego lub nie jest zwiČzany z podjħciem przez dziecko ksztaųcenia poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej, to gmina przekaǏe wniosek wraz z dokumentami
marszaųkowi województwa w celu jego rozpatrzenia i ustalenia czy nie majČ zastosowania
unijne przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia spoųecznego.
Ma to na celu unikniħcie niedopuszczalnej w przepisach unijnych sytuacji pobierania
przez tČ samČ osobħ podobnych Ƒwiadczeŷ w dwóch paŷstwach UE/EOG jednoczeƑnie.
3.
CO NALE‚Y DOBCZY DO WNIOSKU
JeƑli osoba zawnioskuje o Ƒwiadczenie wychowawcze na drugie i kolejne dziecko
nie bħdzie musiaųa doųČczyđ do wniosku Ǐadnych dodatkowych dokumentów, gdyǏ
w takim przypadku Ƒwiadczenie nie bħdzie uzaleǏnione od kryterium dochodowego.
JeƑli osoba zawnioskuje o Ƒwiadczenie wychowawcze takǏe na pierwsze dziecko
(z uwagi na fakt, Ǐe obowiČzuje w takim wypadku kryterium dochodowe) bħdzie musiaųa
doųČczyđ do wniosku:
ϭϳ
– zaƑwiadczenia lub oƑwiadczenia dokumentujČce wysokoƑđ dochodu niepodlegajČcego
opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych – jeƑli czųonkowie rodziny
osiČgajČ takie dochody,
– oƑwiadczenie o deklarowanych dochodach osiČganych przez osoby podlegajČce przepisom
o zryczaųtowanym podatku dochodowym – jeƑli czųonkowie rodziny osiČgajČ takie
dochody,
– dokumenty (w tym oƑwiadczenia) potwierdzajČce utratħ lub uzyskanie dochodu
w przypadku zmian sytuacji dochodowej.
W przypadku, gdy wniosek bħdzie wysyųany elektronicznie, wnioskujČcy bħdzie miaų
moǏliwoƑđ równieǏ zaųČczenia zaųČczników w formie elektronicznej.
W zaleǏnoƑci od okolicznoƑci indywidualnej sprawy, gmina bħdzie mogųa
zaǏČdađ udokumentowania innych, istotnych dla prawidųowego przyznania Ƒwiadczenia
wychowawczego, okolicznoƑci. ZasadČ jest jednak, Ǐe ich udokumentowanie moǏe siħ odbyđ
poprzez zųoǏenie odpowiedniego oƑwiadczenia pod rygorem odpowiedzialnoƑci karnej
za zųoǏenia faųszywych zeznaŷ. Gdy wniosek zostanie wysųany drogČ elektronicznČ caųa
korespondencja z gminČ bħdzie mogųa byđ prowadzona równieǏ drogČ elektronicznČ,
korespondencja z gminy bħdzie trafiaųa do wnioskodawcy na utworzone przez niego konto
na stronie empatia.mrpips.gov.pl
4.
POST%POWANIE ADMINISTRACYJNE PROWADZONE PRZEZ GMIN%
UWAGA! JeƑli osoba zųoǏy wniosek w terminie trzech miesiħcy od dnia wejƑcia w Ǐycie
ustawy, tj. od 1 kwietnia do 30 czerwca 2016 r., organ wųaƑciwy bħdzie miaų do trzech
miesiħcy, liczČc od dnia zųoǏenia wniosku z prawidųowo wypeųnionymi dokumentami, na
wydanie decyzji i wypųacenie Ƒwiadczenia wychowawczego. JednakǏe, jeƑli moǏliwoƑci
organizacyjne danej gminy na to pozwolČ, to rozpatrzenie wniosku i wypųata Ƒwiadczenia
bħdzie mogųa nastČpiđ wczeƑniej.
Takie rozwiČzanie jest konieczne na starcie Programu „Rodzina 500 plus”, kiedy
to prawie 2,7 mln rodzin bħdzie chciaųo praktycznie w tym samym czasie zųoǏyđ wnioski
o Ƒwiadczenie wychowawcze. Pozwoli ono uniknČđ kolejek oraz zapewni gminom
wystarczajČcy czas na prawidųowe rozpatrzenie tak wielkiej liczby wniosków.
JeƑli osoba zųoǏy wniosek po upųywie trzech miesiħcy od wejƑcia w Ǐycie ustawy (tj. po
30 czerwca 2016 r.), to wydanie decyzji i wypųata Ƒwiadczenia bħdzie uzaleǏnione od dnia,
w którym zostanie zųoǏony wniosek. JeƑli osoba zųoǏy wniosek z prawidųowo wypeųnionymi
dokumentami do 10. dnia miesiČca (wųČcznie), to wydanie decyzji i wypųata Ƒwiadczenia
nastČpi do koŷca tego miesiČca. Natomiast, jeƑli osoba zųoǏy wniosek po 10. dniu miesiČca, to
decyzja zostanie wydana i Ƒwiadczenie wychowawcze za dany miesiČc wypųacone najpóǍniej
do ostatniego dnia kolejnego miesiČca.
5.
FORMA WYPBATY
_wiadczenie bħdzie wypųacane w wybrany przez osobħ sposób: na rachunek bankowy,
a takǏe w wyjČtkowych przypadkach i w miarħ moǏliwoƑci gmin – w kasie urzħdu gminy/
miasta lub oƑrodka pomocy spoųecznej.
ϭϴ
„Rodzina 500 plus” – uwaga na próby wyųudzenia
W zwiČzku z powstajČcymi stronami internetowymi, na których moǏna pobrađ wniosek
o przyznanie Ƒwiadczenia wychowawczego informujemy, Ǐe sČ to próby wprowadzenia
w bųČd obywateli w Ǐaden sposób niezwiČzane z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki
Spoųecznej.
Wniosek o przyznanie Ƒwiadczenia wychowawczego dla obywatela bħdzie bezpųatny. Bħdzie
moǏna go skųadađ od momentu startu programu. Wniosek bħdzie opracowany przez Ministerstwo
Rodziny, Pracy i Polityki Spoųecznej. Bħdzie dostħpny takǏe na stronie internetowej ministerstwa.
W mediach spoųecznoƑciowych pojawiųa siħ nieprawdziwa informacja, Ǐe od stycznia
2016 r. wchodzi 500 zųotych na dziecko wraz z moǏliwoƑciČ pobrania gotowego wniosku.
Podawany jest link do strony z wnioskiem, gdzie za jego pobranie trzeba wpisađ numer telefonu.
Jest to próba wyųudzenia pieniħdzy za pobranie wniosku niemajČca nic wspólnego z dziaųaniami
Ministerstwa Rodziny, Pracy Polityki Spoųecznej.
_wiadczenie wychowawcze 500 zų bħdzie wypųacaų urzČd miasta, gminy, oƑrodek pomocy
spoųecznej lub gminne centra do realizacji Ƒwiadczeŷ. _wiadczenie wychowawcze bħdzie
wypųacane w sposób dogodny dla rodziców, czyli przede wszystkim przelewem na konto
lub przekazem pocztowym. Wniosek bħdzie moǏna zųoǏyđ przez Internet lub osobiƑcie
w gminie.
Projekt ustawy o pomocy paŷstwa w wychowaniu dzieci (Program „Rodzina 500 plus”) jest
w trakcie prac legislacyjnych. ZakoŷczyliƑmy etap uzgodnieŷ miħdzyresortowych. Aktualnie
projekt ustawy znajduje siħ w konsultacjach spoųecznych. Jego treƑđ jest dostħpna na stronie
Ministerstwa.
ϭϵ
NOTATKI
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Społecznej
NOTATKI
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Społecznej
NOTATKI
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Społecznej
NOTATKI
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Społecznej
NOTATKI
Ministerstwo Rodziny,
Pracy i Polityki Społecznej