Podstawowe informacje dotyczące zasad przyznawania i rozliczania

Podstawowe informacje dotyczące zasad przyznawania i rozliczania

Podstawowe informacje dotyczące zasad przyznawania i rozliczania
pomocy materialnej dla uczniów o charakterze socjalnym
Świadczenia dla uczących się dzieci i młodzieży stanowią formę pomocy materialnej
dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej i życiowej. Udzielanie tych świadczeń ma
na celu wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, słuchaczy i wychowanków, poprawę
dostępności kształcenia na wyższych poziomach edukacji dla dzieci i młodzieży z uboższych
środowisk. Świadczenia pomocy materialnej kierowane są do uczniów i słuchaczy pobierających
naukę w różnych typach szkół, słuchaczy kolegiów nauczycielskich, nauczycielskich kolegiów
języków obcych i kolegiów pracowników służb społecznych, a także wychowanków
przebywających w ośrodkach umożliwiających realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki.
Pomoc materialna dla uczniów, w obecnym jej kształcie, została uregulowana w ustawie
o systemie oświaty nowelizacją z dnia 16 grudnia 2004 r. (Dz. U. z 2004 r. nr 281, poz. 2781),
w dodanym rozdziale 8a, obowiązującym od dnia 1 stycznia 2005 r., znowelizowanym ustawą
z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty, ustawy - Karta Nauczyciela
oraz ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2008 r. Nr 145, poz. 917).
1. Charakter pomocy materialnej.
Ustawodawca wyodrębnił dwa rodzaje pomocy materialnej dla uczniów: pomoc materialną
o charakterze socjalnym i pomoc materialną o charakterze motywacyjnym.
Świadczeniami pomocy materialnej o charakterze socjalnym są:
a) stypendium szkolne,
b) zasiłek szkolny.
2. Podmioty uprawnione do korzystania z pomocy materialnej.
Prawo do pomocy materialnej o charakterze socjalnym przysługuje zamieszkałym na
terenie Miasta Łodzi (bez względu na miejsce pobierania nauki):
1) uczniom szkół publicznych i niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych dla
młodzieży i dla dorosłych oraz słuchaczom kolegiów nauczycielskich, nauczycielskich
kolegiów języków obcych lub kolegiów pracowników służb społecznych - do czasu
ukończenia kształcenia, nie dłużej jednak niż do dnia ukończenia 24 roku życia;
2) wychowankom publicznych i niepublicznych ośrodków umożliwiających dzieciom
i młodzieży upośledzonym umysłowo w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży
upośledzonym umysłowo ze sprzężonymi niepełnosprawnościami, realizację odpowiednio obowiązku szkolnego i obowiązku nauki - do czasu ukończenia realizacji obowiązku nauki;
3) uczniom szkół niepublicznych nieposiadających uprawnień szkół publicznych dla
młodzieży i dla dorosłych - do czasu ukończenia realizacji obowiązku nauki.
Pod pojęciem miejsca zamieszkania ucznia pozostającego pod władzą rodzicielską (nieletniego)
należy rozumieć miejsce zamieszkania rodziców albo tego z rodziców, któremu wyłącznie
przysługuje władza rodzicielska lub któremu zostało powierzone wykonywanie władzy
rodzicielskiej (postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 marca 2009,
sygn. akt I OW. 122/08). W związku z powyższym uczniowie spoza terenu miasta Łodzi,
pobierający naukę w łódzkich szkołach publicznych lub niepublicznych i mieszkający w bursach,
internatach lub na stancjach, uprawnieni są do ubiegania się o przyznanie pomocy materialnej
o charakterze socjalnym w gminach, na terenie których zamieszkują ich rodzice
lub opiekunowie prawni.
1
3. Procedura udzielania stypendium szkolnego.
a) Kryterium dochodowe.
Podstawową przesłanką otrzymania przez ucznia stypendium szkolnego jest trudna sytuacja
materialna, w jakiej ten uczeń się znajduje, wynikająca z niskich dochodów na osobę w rodzinie,
w szczególności gdy w rodzinie tej występuje: bezrobocie, niepełnosprawność, ciężka
lub długotrwała choroba, wielodzietność, brak umiejętności wypełniania funkcji opiekuńczowychowawczych, alkoholizm lub narkomania, a także gdy rodzina jest niepełna lub wystąpiło
zdarzenie losowe.
Na terenie Miasta Łodzi miesięczna wysokość dochodu na osobę w rodzinie ucznia
uprawniająca do ubiegania się o stypendium szkolne nie może być większa niż kwota 351 złotych
netto.
Miesięczna wysokość dochodu rodziny ucznia ubiegającego się o przyznanie stypendium
szkolnego jest ustalana na zasadach określonych w art. 8 ust. 3 – 13 ustawy o pomocy społecznej.
Do dochodu nie wlicza się świadczeń pomocy materialnej, o których mowa w art. 90c ust. 2
i 3 ustawy o systemie oświaty, czyli otrzymywanej pomocy materialnej o charakterze socjalnym:
stypendium szkolnego, zasiłku szkolnego oraz o charakterze motywacyjnym: stypendium za wyniki
w nauce lub za osiągnięcia sportowe, stypendium Prezesa Rady Ministrów, stypendium ministra
właściwego do spraw kultury i dziedzictwa narodowego.
b) Wniosek albo postępowanie z urzędu.
Stypendium szkolne przyznawane jest na wniosek lub z urzędu. Wniosek o przyznanie
stypendium mogą złożyć:
● rodzice,
● inni przedstawiciele ustawowi uczniów albo
● pełnoletni uczniowie,
● dyrektorzy szkół, kolegiów lub ośrodków.
Wniosek o przyznanie stypendium szkolnego na rzecz pełnoletniego ucznia może
pochodzić wyłącznie od tego ucznia. Wniosek złożony przez rodzica lub opiekuna prawnego
pełnoletniego będzie traktowany jako pochodzący od podmiotu nieuprawnionego.
Wniosek o przyznanie stypendium szkolnego pochodzący od dyrektora szkoła WYMAGA
kompletu dokumentów dotyczących sytuacji materialnej rodziny ucznia, niezbędnych
do rozpoznania tego wniosku (zgodnie z treścią pouczenia), a ponadto także szczegółowego
wyjaśnienia sytuacji rodzinnej ucznia oraz podania powodów, dla których rodzice lub opiekunowie
prawni ucznia nie mogli samodzielnie wystąpić o przyznanie mu pomocy materialnej.
Ustawodawca dopuszcza także możliwość wszczęcia postępowania w przedmiocie
przyznania stypendium szkolnego z urzędu. Prowadzenie postępowania z własnej inicjatywy
organu orzekającego w sprawie stypendium szkolnego, jak również możliwość złożenia wniosku
przez dyrektora szkoły daje szansę uzyskania pomocy tym uczniom, których rodziny nie podjęły
odpowiednich kroków w celu uzyskania świadczenia.
c) Termin ubiegania się o stypendium szkolne.
Wniosek o przyznanie stypendium szkolnego składa się do dnia 15 września danego roku
szkolnego, a w przypadku słuchaczy kolegiów - do dnia 15 października danego roku szkolnego.
2
W uzasadnionych przypadkach, wniosek o przyznanie stypendium szkolnego może być
złożony po upływie określonego wyżej terminu. Prawodawca stworzył w ten sposób możliwość
wystąpienia z wnioskiem o przyznanie stypendium szkolnego także po dniu 15 września lub
15 października danego roku szkolnego. Złożenie wniosku po terminie dopuszczalne jest tylko
i wyłącznie w sytuacji gdy jego wcześniejsze złożenie nie było możliwe. Wniosek złożony po
terminie musi zawierać uzasadnienie dla wystąpienia z nim po terminie. W uzasadnieniu tym
wnioskodawca jest zobowiązany wykazać, że uchybienie terminowi nastąpiło bez jego winy.
d) Miejsce złożenia wniosku.
Uprawnieni do ubiegania się o przyznanie stypendium szkolnego, pobierający naukę
w placówkach publicznych, prowadzonych przez Miasto Łódź, lub ich przedstawiciele prawni
składają wnioski, w wyżej wymienionych terminach, wyłącznie w szkołach, w których pobierają
naukę.
Wraz z wnioskiem o przyznanie stypendium powinny zostać złożone wyłącznie kopie
dokumentów stanowiących, zgodnie z pouczeniem zawartym na formularzu wniosku, niezbędne
załączniki do wniosku. Oryginały dokumentów stanowiących załączniki muszą zostać
przedstawione do wglądu upoważnionemu pracownikowi danej szkoły.
e) Wysokość stypendium szkolnego.
Wysokość stypendium szkolnego jest uwarunkowana wysokością dochodów oraz
warunkami życia w rodzinie. Stypendium szkolne może wynieść miesięcznie:
1) 163zł 80 gr - przy dochodzie miesięcznym na osobę w rodzinie wynoszącym do 56,16
zł,
2) 145 zł 60 gr - przy dochodzie miesięcznym na osobę w rodzinie wynoszącym powyżej
56,17 zł i nie więcej niż 112,32 zł,
3) 127 zł 40 gr - przy dochodzie miesięcznym na osobę w rodzinie wynoszącym powyżej
112,33 zł i nie więcej niż 147,42 zł,
4) 100 zł 10 gr - przy dochodzie miesięcznym na osobę w rodzinie wynoszącym powyżej
147,43 zł i nie więcej niż 189,54 zł,
5) 72 zł 80 gr - przy dochodzie miesięcznym na osobę w rodzinie wynoszącym powyżej
189,55 zł i nie więcej niż 351 zł.
Stypendia w podanych w wyżej wysokościach mogą być zwiększone o:
1) 4 zł 55 gr - w przypadku, gdy w rodzinie występują łącznie lub samodzielnie
następujące okoliczności:
a) bezrobocie,
b) alkoholizm,
c) narkomania;
2) 9 zł 10 gr - w przypadku, gdy w rodzinie występują łącznie lub samodzielnie
następujące okoliczności:
a) niepełnosprawność,
b) ciężka lub długotrwała choroba,
c) brak umiejętności wypełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczych;
3) 13 zł 65 gr - w przypadku, gdy w rodzinie występują łącznie lub samodzielnie
następujące okoliczności:
a) wielodzietność (troje lub więcej dzieci w rodzinie),
b) rodzina jest niepełna.
3
ZASTRZEŻENIE: Zwiększenie wysokości stypendium z różnych tytułów nie może przekroczyć
łącznie kwoty 18 zł 20 gr .
f) Okres, na który przyznaje się stypendium szkolne.
Stypendium szkolne jest przyznawane na okres nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż
10 miesięcy w danym roku szkolnym, a w przypadku słuchaczy kolegiów nauczycielskich,
nauczycielskich kolegiów języków obcych i kolegiów pracowników służb społecznych - na okres
nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż 10 miesięcy w danym roku szkolnym.
4. Procedura udzielania zasiłku szkolnego.
a) Podmioty uprawnione.
Zasiłek szkolny może być przyznany uczniowi znajdującemu się przejściowo w trudnej
sytuacji materialnej z powodu zdarzenia losowego.
b) Formy udzielania zasiłku szkolnego.
Zasiłek szkolny może być przyznany w formie:
1. świadczenia pieniężnego na pokrycie wydatków związanych z procesem edukacyjnym
lub
2. pomocy rzeczowej o charakterze edukacyjnym.
c) Wysokość zasiłku szkolnego.
Wysokość zasiłku szkolnego nie może przekroczyć jednorazowo kwoty stanowiącej
pięciokrotność kwoty zasiłku rodzinnego, przysługującego na dziecko w wieku powyżej 5 lat do
ukończenia 18 lat, określonego w art. 6 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r.
o świadczeniach rodzinnych (stanowi to łącznie kwotę: 5 x 91,00 złotych = 455 złotych). Wysokość
zasiłku szkolnego przyznanego na rzecz konkretnego wnioskodawcy uzależniona jest od charakteru
zdarzenia losowego uzasadniającego przyznanie pomocy w tej formie.
d) Częstotliwość przyznawania zasiłku szkolnego.
Zasiłek szkolny może być przyznany raz lub kilka razy w roku, niezależnie od
otrzymywanego stypendium szkolnego.
e) Termin ubiegania się o zasiłek szkolny.
Z uwagi na jego funkcję – środka doraźnej pomocy w sytuacji losowej – ograniczono termin
ubiegania się o zasiłek szkolny do dwóch miesięcy od wystąpienia zdarzenia uzasadniającego
jego przyznanie.
4
f)
Okoliczności uzasadniające ubieganie się o zasiłek szkolny.
Zasiłek szkolny stanowi pomoc incydentalną, nadzwyczajną inną niż stypendium szkolne.
Podstawową okolicznością uzasadniającą ubieganie się o świadczenie w postaci zasiłku szkolnego
jest wystąpienia zdarzenia losowego. „Zdarzeniem losowym”, kwalifikowanym do przyznania
zasiłku szkolnego jest zdarzenie „zależne od losu – kolei, wydarzeń życia”, tj. wszystko co dzieje
się wokół nas, m.in. każde zdarzenie niezależne od woli człowieka: nagła, zagrażająca normalnemu
funkcjonowaniu osób i rodzin sytuacja. Zdarzeniami losowymi dającymi podstawę do przyznania
zasiłku są:
● śmierć rodziców lub opiekunów prawnych;
● klęska żywiołowa;
● pożar, włamanie lub zalanie mieszkania;
● inne okoliczności powodujące przejściowo trudną sytuację ucznia.
Wskazane powyżej wyliczenie ma charakter wyłącznie przykładowy. Ma ono zobrazować jakie
okoliczności pozwalają na wystąpienie z wnioskiem o przyznanie zasiłku szkolnego i nie można go
traktować jako katalogu zamkniętego.
g) Wniosek albo postępowanie z urzędu.
Zasiłek szkolny przyznawany jest na wniosek lub z urzędu. Wniosek o przyznanie zasiłku mogą
złożyć:
● rodzice,
● inni przedstawiciele ustawowi uczniów albo
● pełnoletni uczniowie,
● dyrektorzy szkół, kolegiów lub ośrodków.
Wniosek o przyznanie zasiłku szkolnego na rzecz pełnoletniego ucznia może pochodzić
wyłącznie od tego ucznia. Wniosek złożony przez rodzica lub opiekuna prawnego pełnoletniego
ucznia będzie traktowany jako pochodzący od podmiotu nieuprawnionego.
Ustawodawca dopuszcza także możliwość wszczęcia postępowania w przedmiocie
przyznania zasiłku szkolnego z urzędu. Prowadzenie postępowania z własnej inicjatywy organu
orzekającego w sprawie zasiłku szkolnego, jak również możliwość złożenia wniosku przez
dyrektora szkoły daje szansę uzyskania pomocy tym uczniom, których rodziny nie podjęły
odpowiednich kroków w celu uzyskania świadczenia.
5. Obowiązek informacyjny wnioskodawcy.
Rodzice albo inni przedstawiciele ustawowi ucznia otrzymującego stypendium szkolne
są obowiązani niezwłocznie powiadomić Zespół ds. Pomocy Materialnej dla Uczniów
o wystąpieniu wszelkich przyczyn, które mają wpływ na przyznanie stypendium. Taki sam
obowiązek spoczywa na pełnoletnim uczniu, jak również na dyrektorze szkoły, kolegium lub
ośrodka, w przypadku gdy dyrektor poweźmie informację o ustaniu przyczyn, które stanowiły
podstawę przyznania stypendium.
Stypendium szkolne wstrzymuje się albo cofa w przypadku ustania przyczyn, które
stanowiły podstawę przyznania stypendium szkolnego. Należności z tytułu nienależnie pobranego
stypendium podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym
5
w administracji.
6. Obowiązek informacyjny szkoły.
Placówki oświatowe realizujące czynności w zakresie pomocy materialnej dla uczniów
zobowiązane są NIEZWŁOCZNIE powiadomić Zespół ds. Pomocy Materialnej dla Uczniów
o wszelkich zmianach w statusie uczniów, którzy korzystają z pomocy materialnej w postaci
stypendium szkolnego. W tym celu należy przesłać pisemną informację z podaniem wszelkich
okoliczności, które mają wpływ na prawo do stypendium szkolnego, w tym zwłaszcza takich jak:
zmiana szkoły, rezygnacja z nauki, skreślenie z listy uczniów, śmierć rodziców lub opiekunów
prawnych będących wnioskodawcami, zmiana miejsca zamieszkania ucznia – wyprowadzenie się
poza teren miasta Łodzi, wyjazd za granicę Polski, umieszczenie ucznia w placówce
opiekuńczo – wychowawczej, pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej nad uczniem objętym
pomocą materialną w postaci stypendium szkolnego.
7. Zasady rozliczania pomocy materialnej dla uczniów o charakterze
socjalnym.
Stypendium szkolne może być przyznane w formie:
● całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów udziału w zajęciach edukacyjnych,
w tym wyrównawczych, wykraczających poza zajęcia realizowane w szkole, w ramach
planu nauczania, a także udziału w zajęciach edukacyjnych realizowanych poza szkołą;
● pomocy rzeczowej o charakterze edukacyjnym w tym, w szczególności zakupu
podręczników;
● całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów związanych z pobieraniem nauki
poza miejscem zamieszkania (dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych oraz słuchaczy
kolegiów).
Natomiast zasiłek szkolny może być przyznany w formie świadczenia pieniężnego na pokrycie
wydatków związanych z procesem edukacyjnym lub w formie pomocy rzeczowej o charakterze
edukacyjnym
Co do zasady pomoc materialna ma charakter pomocy przedmiotowej, winna być
udzielana w postaci refundacji poniesionych wydatków o charakterze edukacyjnym. Oznacza to
zatem, że pomoc w postaci stypendium szkolnego lub zasiłku szkolnego może być udzielana w
celu całkowitego lub częściowego pokrycia kosztów udziału w:
● dodatkowych zajęciach wyrównawczych, sportowych, tanecznych, recytatorskich,
kółkach zainteresowań, kursach językowych,
● „zielonej szkole”,
● wycieczce szkolnej,
● wyjściach do muzeum, galerii, kina lub teatru zorganizowanych przez szkołę,
● koloniach edukacyjnych i obozach edukacyjnych (np. językowych lub sportowych) w razie wątpliwości, ocenę charakteru konkretnego wyjazdu należy dokonać w
oparciu o program przygotowany przez organizatora i przedłożony przez
wnioskodawcę.
Pomocą rzeczową o charakterze edukacyjnym może być zakup:
● tornistra (plecaka), zeszytów, przyborów szkolnych,
● podręczników, encyklopedii, atlasów historycznych/geograficznych, słowników,
● lektur szkolnych, literatury popularnonaukowej rozwijającej zainteresowania ucznia,
● prenumerata prasy popularnonaukowej rozwijającej zainteresowania ucznia (np.
National Geographic),
6
instrumentów muzycznych (z przeznaczeniem dla uczniów szkół muzycznych oraz
uczniów rozwijających swoje zainteresowania w formach zorganizowanych,
np. w kołach zainteresowań, a przynależność do tego koła potwierdzona jest
stosownym zaświadczeniem),
● sprzętu komputerowego lub podzespołów do komputera,
● oprogramowania komputerowego,
● sprzętu audio, jako pomocniczego do nauki języków obcych, jeżeli wykorzystywane
programy nauczania w szkole lub placówce pozaszkolnej wymagają pracy własnej
ucznia ze sprzętem audio potwierdzonego przez nauczyciela prowadzącego zajęcia,
● biurka szkolnego, krzesła szkolnego, lampki na biurko,
● stroju na zajęcia wychowania fizycznego składającego się ze spodenek i koszulki,
ewentualnie dresu sportowego (bluza dresowa + spodnie dresowe) zgodnie z
obowiązującym w placówce regulaminem zajęć wychowania fizycznego i
wymaganiami szkoły,
● obuwia na zajęcia wychowania fizycznego w postaci trampek/halówek zgodnie z
obowiązującym w placówce regulaminem zajęć wychowania fizycznego i
wymaganiami szkoły,
● obuwia na zmianę w postaci trampek/halówek zgodnie z wymaganiami szkoły,
● stroju galowego obowiązującego zgodnie z wymaganiami szkoły,
● sprzętu sportowego i odzieży sportowej, o ile wiąże się w sposób oczywisty
i bezpośredni z udziałem w treningach w klubie sportowym, a przynależność do tego
klubu jest potwierdzona właściwym zaświadczeniem (np. zakup kimona dla ucznia
trenującego karate, rower dla ucznia trenującego kolarstwo),
● aparatu fotograficznego, o ile wiąże się w sposób oczywisty i bezpośredni
z udziałem w zajęciach z fotografii prowadzonych w kole zainteresowań,
a przynależność do tego koła potwierdzona jest stosownym zaświadczeniem,
● biletów imiennych komunikacji miejskiej dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
Ponadto pomocą rzeczową o charakterze edukacyjnym może być także:
● opłata za dostęp do usług internetowych, w tym: abonamentu internetowego
oraz opłata za instalację internetu,
● naprawa komputera,
● zakup tuszu do drukarki,
● opłata za udział w balu studniówkowym,
● opłata rekrutacyjna na studia.
Nie mogą stanowić pomocy o charakterze edukacyjnym zakupy codziennej odzieży i obuwia
umożliwiającego uczniowi uczęszczanie do szkoły (kurtka, spodnie, buty), ponieważ
udzielanie pomocy w tych formach należy do zadań z zakresu pomocy społecznej.
Ponadto nie można finansować ze środków przeznaczonych na stypendium szkolne:
● zakupu mebli, sprzętu gospodarstwa domowego, odtwarzaczy: mp3, mp4, dvd,
telewizorów, zestawów kina domowego, kamer internetowych, konsol:
PlayStation, PSP, Xbox, Nintendo, rowerów, rolek, okularów, leków, żywności,
● kosztów instalacji telewizji satelitarnej,
● kosztów utrzymania mieszkania,
● kosztów rehabilitacji i zakupu sprzętu rehabilitacyjnego,
● wyjazdów (kolonii i obozów) o charakterze wypoczynkowym.
Przedstawione powyżej wyliczenie wydatków refundowanych za pomocą stypendium
szkolnego i zasiłku szkolnego MA WYŁĄCZNIE CHARAKTER PRZYKŁADOWY. Lista ta
może zostać rozszerzona po uprzednim uzgodnieniu z pracownikami Zespołu do Spraw Pomocy
Materialnej dla Uczniów w Zespole Ekonomiczno – Administracyjnym Szkół w Łodzi.
Uruchomienie środków na wypłatę zarówno stypendium szkolnego, jak i zasiłku szkolnego
●
7
winno być potwierdzone odpowiednimi dokumentami:
a) fakturą VAT,
b) rachunkiem IMIENNYM (od przedsiębiorców niebędących płatnikami podatku od
towarów i usług),
c) dowodem wpłaty Kasa Przyjmie (KP),
d) pisemnym oświadczeniem (w szczególnych sytuacjach) przy zakupach za drobną
kwotę, np. na targowisku (do wysokości 10 % przyznanego stypendium),
e) umową zlecenia bądź umową o dzieło (np. w przypadku korepetycji).
Ad. A Faktura VAT
Obowiązek wystawienia faktury
Podatnicy podatku VAT są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie
sprzedaży.
Fakturę obowiązani są również wystawić podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni lub
zwolnieni, dokonujący czynności, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium państwa
innego niż Polska i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości
dodanej (UE) lub podatku o podobnym charakterze (poza UE).
W przypadku sprzedaży osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej nie
wystąpi obowiązek wystawienia faktury. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani
do wystawienia faktury – w terminie 7 dni od daty wykonania usługi lub dostawy towaru.
Niesłuszny jest pogląd, w myśl którego zgodnie z Ordynacją podatkową rachunki należy wystawić
na żądanie zgłoszone w ciągu trzech miesięcy - faktura to szczególny rodzaj rachunku, a przepisy
jej dotyczące - są szczególne w stosunku do przepisów ogólnych Ordynacji podatkowej (uchylają
ich stosowanie).
Faktury należy wystawiać w dwóch egzemplarzach (oryginał i kopia), z wyjątkiem:
● faktur w wewnątrzwspólnotowej dostawie nowych środków transportu (3 egzemplarze);
● faktur wewnętrznych (1 albo 2 egzemplarze).
Treść faktury
Faktura (standardowa) stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej:
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
●
oznaczenie „FAKTURA VAT”;
odpowiednio zwrot "ORYGINAŁ"lub "KOPIA";
imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
NIP sprzedawcy i nabywcy;
dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer
kolejny faktury; podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w
przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym (o takiej możliwości decyduje umowa zawarta
pomiędzy stronami);
nazwę towaru lub usługi;
jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług;
oznaczenie formy płatności (przelew/gotówka);
cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku
(wartość sprzedaży netto);
stawki podatku;
8
● sumę wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług z podziałem na
poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających
opodatkowaniu;
● kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty
dotyczące poszczególnych stawek podatku;
● wartość sprzedaży towarów lub wykonanych usług wraz z kwotą podatku (wartość
sprzedaży brutto), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku lub
zwolnionych od podatku, lub niepodlegających opodatkowaniu;
● kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.
Brak danych
Prawo podatkowe dość szczegółowo reguluje treść faktury VAT.
W pewnych przypadkach dopuszcza możliwość podania mniejszej ilości informacji, niż
przewidziano to w minimalnej treści faktury VAT, tzn. w wykazie informacji, które powinny zostać
zawarte w fakturze wystawianej w sytuacji nie będącej sytuacją szczególną.
Każda faktura zawierająca jednak mnieszą od wymaganej ilość danych stanowi dla obu strob
problem. W pewnych przypadkach - gdy zamiast danych wymaganych umieszczono inne,
nieprawidłowe, ale tego samego rodzaju - dopuszczalne jest korygowanie treści faktury. W
pozostałych wypadkach nie ma takiej możliwości.
NIP nabywcy
Faktury:
● wystawiane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej;
● wystawiane na rzecz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie
indywidualnych gospodarstw rolnych;
● wystawiane na rzecz nabywców eksportowanych towarów;
● wystawiane na rzecz nabywców, na których rzecz dokonywana jest sprzedaż:
● dotyczące energii elektrycznej i cieplnej;
● dotyczące gazu przewodowego;
● dotyczące usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych;
● dotyczące usług w zakresie rozprowadzania wody;
● dotyczące usług gospodarki ściekami oraz wywozu i unieszkodliwiania odpadów, usług
sanitarnych i pokrewnych;
● wystawiane na rzecz uprawnionych przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów
konsularnych oraz członków personelu tych przedstawicielstw i urzędów, a także innych
osobom zrównanych z nimi na podstawie ustaw, umów lub zwyczajów międzynarodowych;
mogą nie zawierać NIP nabywcy. Może on jednak znaleźć się w treści faktury – decyduje
wystawca faktury.
Kwoty podatku na fakturze
Sprzedawca może (ale nie musi) określić w fakturze również kwoty podatku dotyczące wartości
sprzedaży poszczególnych towarów i usług wykazanych w tej fakturze.
Jeżeli tak zrobi, wówczas łączna kwota podatku może być ustalona (ale nie musi) w wyniku
podsumowania jednostkowych kwot podatku. Wyszczególnienie w fakturze kwot podatku nie jest
jednak wymagane, jeżeli sprzedaż jest opodatkowana, a wartość sprzedaży wraz z podatkiem jest
niższa od:
9
●
●
●
6,18 zł - w przypadku towarów i usług opodatkowanych stawką 3 %;
6,42 zł - w przypadku towarów i usług opodatkowanych stawką 7 %;
7,32 zł - w przypadku towarów i usług opodatkowanych stawką 22 %.
Stawka i kwota podatku
Faktury wystawiane przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo
pobytu poza terytorium kraju, świadczących usługi określone w art. 27 ust. 3 lub w art. 28 ust. 3, 4,
6 i 7 ustawy o VAT, dla których w każdym przypadku podatnikiem jest usługobiorca, zamiast
danych dotyczących stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem zawierają
adnotację, iż podatek rozlicza nabywca.
Inne braki
Jeżeli faktura nie zawiera elementów wymaganych przez prawo podatkowe (z wyżej
wymienionymi wyjątkami), wówczas jest dokumentem nie zawierającym minimalnej treści faktury,
a przez to nie jest fakturą VAT. Nabywcy nie przysługuje na podstawie takiej niepełnej faktury
prawo do odliczenia VAT (nie otrzymał przecież faktury VAT), dostawca nie udokumentował zaś
sprzedaży fakturą.
Jedynym sposobem naprawienia takiej sytuacji jest wystawienie nowej, poprawnej faktury VAT.
Niestety, może to oznaczać wystawienie faktury VAT już po terminie (podatnika nie ratuje fakt,
że w stosownym terminie wystawiono dokument nieprawidłowy).
Brak podpisu pod fakturą VAT
Zgodnie z obowiązującymi przepisami faktury VAT nie muszą już zawierać ani podpisu wystawcy,
ani podpisu odbiorcy. Wystarczy sam wydruk, „prosto z drukarki”, bez podpisów, pieczątek, itp.
Niemniej jednak podpis odbiorcy i wystawcy na fakturze VAT ma znaczenie dla celów
dowodowych.
Faktura VAT Marża
Podatnicy świadczący usługi turystyczne oraz pośrednicy opodatkowani (art.119 i 120 ustawy
o podatku od towarów i usług) wystawiają faktury zawierające następujące dane:
●
●
●
●
●
●
●
oznaczenie „FAKTURA VAT marża”;
imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
NIP sprzedawcy i nabywcy;
dzień, miesiąc i rok albo miesiąc i rok dokonania sprzedaży oraz datę wystawienia i numer
kolejny faktury; podatnik może podać na fakturze miesiąc i rok dokonania sprzedaży w
przypadku sprzedaży o charakterze ciągłym (o takiej możliwości decyduje umowa zawarta
pomiędzy stronami);
nazwę towaru lub usługi;
jednostkę miary i ilość sprzedanych towarów lub rodzaj wykonanych usług;
kwotę należności ogółem wraz z należnym podatkiem, wyrażoną cyframi i słownie.
Podatnik wystawiający fakturę VAT marża nie ma prawa do wykazania na fakturze kwot podatku
należnego od świadczonej usługi czy dokonanej dostawy towarów. Jedynie w przypadku gdy
nabywcą usług turystycznych jest podatnik VAT na fakturze należy wykazać odrębnie tę część
kwoty należności, do której ma zastosowanie stawka VAT 0% (jest to kwota za usługi świadczone
dla bezpośredniej korzyści turysty poza terytorium UE).
10
Faktura zaliczkowa
Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności,
w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, fakturę wystawia się nie później niż siódmego
dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy.
Fakturę wystawia się również nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym pobrano przed
wydaniem towaru lub wykonaniem usługi każdą kolejną część należności (zaliczkę, przedpłatę,
zadatek lub ratę).
Faktura stwierdzająca pobranie części lub całości należności przed wydaniem towaru lub
wykonaniem usługi powinna zawierać co najmniej:
●
●
●
●
●
●
oznaczenie „FAKTURA VAT" lub "FAKTURA VAT-MP";
imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy;
NIP sprzedawcy i nabywcy;
datę wystawienia i numer kolejny faktury;
kwotę otrzymanej części lub całości należności brutto;
daty i numery poprzednich faktur zaliczkowych (jeżeli je wystawiano) oraz sumę kwot
pobranych wcześniej części należności brutto;
● stawkę podatku;
● kwotę podatku, wyliczoną według wzoru:
ZB x SP
KP = -----------100 + SP
gdzie:
KP - oznacza kwotę podatku,
ZB - oznacza kwotę pobranej części lub całości należności brutto,
SP - oznacza stawkę podatku;
● dane dotyczące zamówienia lub umowy, a w szczególności:
 nazwę towaru lub usługi;
 cenę netto;
 ilość zamówionych towarów;
 wartość zamówionych towarów lub usług netto;
 stawki podatku;
 kwoty podatku;
 wartość brutto zamówienia lub umowy;
 datę otrzymania części lub całości należności (przedpłaty, zaliczki, zadatku, raty),
jeśli nie pokrywa się ona z datą wystawienia faktury.
Jeżeli faktury zaliczkowe nie obejmują całej ceny brutto, sprzedawca po wydaniu towaru lub
wykonaniu usługi wystawia fakturę na zasadach ogólnych, z tym że sumę wartości towarów (usług)
pomniejsza się o wartość otrzymanych części należności, a kwotę podatku pomniejsza się o sumę
kwot podatku wykazanego w fakturach dokumentujących pobranie części należności; taka faktura
powinna zawierać również numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem
usługi.
Jeżeli jednak faktury zaliczkowe obejmują całą cenę brutto towaru lub usługi, sprzedawca po
wydaniu towaru lub wykonaniu usługi nie wystawia faktury w terminie określonym wyżej. Jeżeli
po wystawieni faktur zaliczkowych wystąpią przesłanki do zastosowania innej stawki VAT,
wówczas należy wystawić fakturę korygującą.
11
Do faktur zaliczkowych należy stosować standardowe zasady dotyczące:
● możliwości nie umieszczania na fakturze NIPu;
● fakturowania w powiązaniu z ewidencjonowanie na kasie rejestrującej;
● umieszczania w treści faktury symbolu statystycznego albo przepisu, w związku z którym
stosowana jest stawka VAT inna niż 22%.
e – Faktura
4 sierpnia 2005 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 lipca 2005 r.
w sprawie wystawiania oraz przesyłania faktur w formie elektronicznej, a także przechowywania
oraz udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej tych faktur (Dz. U. z
2005r., Nr 133, poz. 1119).
Treść oraz skutki prawne wystawienia oraz otrzymania faktury w formie elektronicznej są
identyczne, jak w przypadku faktury papierowej. W rozporządzeniu brak stosownych definicji,
jednak za datę wystawienia należy uznać zapewne datę, w którym sporządzono fakturę w formie
elektronicznej, a za datę jej otrzymania - datę zapoznania się odbiorcy z treścią faktury, albo datę, w
której miał możność zapoznania się z jej treścią (np. dotarła do jego skrzynki e-mailowej).
Warto również dodać, że po udzieleniu akceptacji e-fakturowania przez nabywcę wystawca
faktury ma prawo do wystawiania faktury w formie papierowej albo elektronicznej - według
własnego uznania. Akceptacja odbiorcy faktury daje bowiem wystawcy faktury dodatkowe
uprawnienia, nie nakłada jednak na niego dodatkowych obowiązków.
Wystawca wystawia fakturę w dowolnej postaci i zapisuje w pliku. Wystawca przesyła, w tym
udostępnia, fakturę do odbiorcy w formie elektronicznej przy zastosowaniu urządzeń do
przetwarzania (łącznie z cyfrową kompresją) oraz przechowywania danych, z wykorzystaniem
technik teletransmisji przewodowej, radiowej, technologii optycznych lub innych
elektromagnetycznych środków, czyli np. e-mailem, na dyskietce, cd- romie, dvd-romie, innym
nośniku czy poprzez udostępnienie pliku do pobrania ze strony internetowej, poprzez bezpośrednie
połączenie komputerów.
Wystawienie i przesłanie powinno być:
● opatrzone podpisem elektronicznym w rozumieniu art.3 pkt 2 ustawy z dnia 18 września
2001r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z późn. zm.), weryfikowanym
przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, albo
● dokonywane poprzez wymianę danych elektronicznych (EDI) zgodnie z umową w
sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych, jeżeli zawarta umowa,
dotycząca tej wymiany, przewiduje stosowanie procedur gwarantujących autentyczność
pochodzenia faktury i integralność danych.
Wystawca sam decyduje, w jakiej formie wystawia fakturę: w elektronicznej czy papierowej.
Jednak faktury korygujące i duplikaty faktur do faktur przesłanych odbiorcy w formie
elektronicznej wystawca przesyła wyłącznie w formie elektronicznej, chyba że przeszkody
formalne lub techniczne uniemożliwiają wystawienie i przesłanie faktury w formie elektronicznej,
na przykład:
● wystawca nie dysponuje już bezpiecznym podpisem elektronicznym;
● odbiorca cofnął akceptację,
● nastąpiła awaria sprzętu (uwaga - nie sposób po usunięciu usterki zweryfikować
prawdziwości oświadczenia o awarii).
W takim wypadku należy wystawić fakturę papierową. Jeżeli w tym trybie wystawiana jest faktura
12
korygująca albo duplikat faktury, wówczas należy na niej umieścić wzmiankę, że dotyczy faktury
wystawionej w formie elektronicznej, na przykład "Niniejsza faktura korygująca/duplikat faktury
dotyczy faktury wystawionej i przesłanej w formie elektronicznej".
Faktury papierowe powinny zawierać wyrazy "oryginał" i "kopia". W przypadku e - faktury nie ma
możliwości umieszczenia takich zwrotów, gdyż spowodowałoby to brak możliwości
zagwarantowania integralności danych w fakturach (dokumenty muszą być jednakowe).
Ad. B Rachunek
Obowiązek wystawienia rachunku
Prowadzący działalność gospodarczą nie posiadający statusu podatnika VAT czynnego (w tym
podatnicy VAT zwolnieni podmiotowo) dokumentują sprzedaż przy pomocy rachunków. Rachunki
wystawiają również podatnicy VAT w stosunku do czynności nieopodatkowanych podatkiem VAT,
np. komisanci z tytułu prowizji za wykonaną usługę komisu.
Przez działalność gospodarczą rozumieć należy każdą działalność zarobkową w rozumieniu
przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także
każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy
rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub
osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców. Zatem brak przychodów z
pozarolniczej działalności gospodarczej nie oznacza wcale, że podatnik nie ma obowiązku
wystawić rachunku. Rachunki wystawiają na przykład nie prowadzący własnych firm:
wynajmujący, zatrudnieni na podstawie umowy zlecenia, umowy o dzieło czy twórcy - jeżeli nie
wystawiają faktury VAT.
Treść rachunku
Rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi zawiera co najmniej:
● imiona i nazwiska (nazwę albo firmę) oraz adresy sprzedawcy i kupującego bądź
wykonawcy i odbiorcy usługi;
● datę i miejsce wystawienia oraz numer kolejny rachunku;
● odpowiednio wyraz "ORYGINAŁ" albo "KOPIA";
● określenie rodzaju i ilości towarów lub wykonanych usług oraz ich ceny jednostkowe;
● ogólną sumę należności wyrażoną liczbowo i słownie;
● oznaczenie sposobu zapłaty (przelew/gotówka);
● czytelny podpis wystawcy rachunku oraz odcisk pieczęci wystawcy rachunku, jeżeli się nią
posługuje.
W odróżnieniu zatem od faktury w rachunku wymagany jest podpis wystawcy. Podatnicy
wystawiający rachunki mają obowiązek numerować je kolejno, tzn. mogą prowadzić więcej
numeracji równolegle w tym samym czasie (np. dla każdego sklepu odrębnie), ale każda z tych
numeracji powinna być kolejna.
W przypadku gdy oryginał rachunku zaginął lub uległ zniszczeniu, ponownie wystawiony rachunek
zawiera oprócz wyżej wymienionych danych:
● wyraz "DUPLIKAT";
● datę ponownego wystawienia rachunku.
Treść rachunków reguluje rozporządzenie ministra finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie
naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą
13
być zawarte w rachunkach. Rachunek może zawierać również inne dane, w tym termin i zasady
płatności, treści reklamowe itp.
Zasady wystawiania rachunków
Prowadzący działalność gospodarczą nie posiadający statusu podatnika VAT czynnego obowiązany
jest do wystawienia rachunku wyłącznie na żądanie kupującego:
● w terminie 7 dni od dnia wykonania usługi lub wydania towaru, jeżeli żądanie zgłoszono
przed wykonaniem usługi albo przed wydaniem towaru;
● w terminie7 dni od daty zgłoszenia żądania, jeżeli zgłoszono je po wykonaniu usługi albo po
wydaniu towaru.
Prawo nie reguluje, w jakim terminie powinien zostać wystawiony rachunek w przypadku, gdy z
żądaniem jego wystawienia wystąpiono wraz z ukończeniem usługi albo z wydaniem towaru, w
takim przypadku należałoby stosować termin 7 dni od daty zgłoszenia żądania.
Ad. C Dowód wpłaty „Kasa Przyjmie” (KP)
Dowód wpłaty Kasa Przyjmie, czyli przychodowy dowód kasowy jest znormalizowanym drukiem
ścisłego zarachowania. Jest on sporządzany przez kasjera, zazwyczaj w 3 egzemplarzach: oryginale
i dwóch kopiach, podczas dokonywania wpłaty gotówki do kasy. Oryginał przeznaczony jest dla
wpłacającego, pierwsza kopia dołączona jest do Raportu Kasowego, druga znajduje się u kasjera.
Blankiety dowodów wpłaty KP ponumerowane są z zachowaniem ciągłości numeracji.
Ponumerowane dowody KP stają się drukami ścisłego zarachowania i podlegają ewidencji w
Księdze Druków Ścisłego Zarachowania. Unieważnione blankiety dowodów wpłaty KP (z
adnotacją - Anulowano) pozostają (oryginał + dwie kopie) w celu ich rozliczenia ilościowego.
Dowód wpłaty Kasa Przyjmie powinien zawierać:
a) pieczątkę jednostki przyjmującej wpłatę,
b) numer blankietu,
c) datę wpłaty,
d) określenie wpłacającego,
e) tytuł wpłaty,
f) kwotę wpłaty cyfrowo i słownie,
g) podpis kasjera.
Ad. D Oświadczenie
Dopuszcza się dokonanie rozliczenia części kwoty przyznanego świadczenia w oparciu o pisemne
oświadczenie wnioskodawcy. Musi ono być sporządzone na formularzu stanowiącym załącznik
do niniejszego opracowania. Na podstawie przedmiotowego oświadczenia można rozliczyć
wyłącznie kwotę do wysokości 10 % przyznanego świadczenia. Oznacza to zatem, iż wartość
wskazana przez wnioskodawcę w treści oświadczenia nie może przekroczyć kwoty 10 %
przyznanego stypendium szkolnego lub zasiłku szkolnego.
Dowodem wydatkowania środków na „zieloną szkołę”, wycieczkę szkolną czy studniówkę może
być faktura, rachunek imienny, a także dowód wpłaty „KP” z odpowiednią adnotacją wychowawcy
klasy. Dowodem takim nie może być natomiast pisemne oświadczenie wychowawcy klasy
potwierdzające fakt przyjęcia pieniędzy od uczestnika wyjazdu lub imprezy albo od jego
rodziców/opiekunów prawnych.
Wspólne wymagania dotyczące dokumentów stanowiących podstawę rozliczenia
14
świadczeń pomocy materialnej dla uczniów:
●
●
●
●
●
Oryginały wszystkich wymienionych powyżej dokumentów finansowych, zgromadzone
w placówce w toku prowadzonych rozliczeń, opatrzone informacją o sprawdzeniu ich
treści pod względem merytorycznym i formalno - rachunkowym przez uprawnionego
pracownika szkoły, należy przekazywać do Zespołu Ekonomiczno – Administracyjnego
Szkół w Łodzi w terminach ustalonych przez w/w jednostkę. W poszczególnych
placówkach mogą pozostać jedynie kopie dokumentów.
Wskazane jest, aby faktura, rachunek, dowód wpłaty KP były wystawione na imię
i nazwisko ucznia uprawnionego do świadczenia;
W przypadku faktury, rachunku lub dowodu wpłaty KP wystawionych na rodziców
ucznia, objętego pomocą w postaci stypendium lub zasiłku, należy je opisać danymi tego
ucznia;
Faktura, rachunek, dowód wpłaty KP lub umowa sprzedaży mogą opiewać na kwotę
wyższą niż przyznane świadczenie (wymagają one wówczas opisania poprzez podanie
kwoty jaka została faktycznie uwzględniona do rozliczenia);
Do faktur i rachunków oraz umów sprzedaży płatnych przelewem należy dołączyć
dowód/potwierdzenie zapłaty.
8. Opodatkowanie pomocy materialnej dla uczniów o charakterze
socjalnym.
W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zmianami) opodatkowaniu podatkiem
dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w
art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej
zaniechano poboru podatku.
Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są
świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich
i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów
jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na
podstawie przepisów o systemie oświaty, Prawo o szkolnictwie wyższym, a także przepisów
o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki.
Na mocy tego przepisu zwolnieniem przedmiotowym objęto zarówno stypendia, jak również
inne świadczenia mające charakter pomocy materialnej dla uczniów.
Zasady przyznawania pomocy materialnej dla uczniów ze środków pochodzących z budżetu
państwa lub budżetu właściwej jednostki samorządu terytorialnego określają przepisy Rozdziału 8a
– Pomoc materialna dla uczniów (art. 90b - art. 90u) ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zmianami).
W świetle art. 90b ust. 1 ww. ustawy, uczniowi przysługuje prawo do pomocy materialnej
ze środków przeznaczonych na ten cel w budżecie państwa lub budżecie właściwej jednostki
samorządu terytorialnego.
W myśl art. 90c ust. 1 i 2 tejże ustawy, pomoc materialna ma charakter socjalny albo
motywacyjny, a świadczeniami pomocy materialnej o charakterze socjalnym są: stypendium
szkolne i zasiłek szkolny.
Zasady udzielania stypendium szkolnego i zasiłku szkolnego regulują przepisy art. 90d i 90e
ustawy.
Na podstawie art. 90f ustawy, Rada gminy uchwala regulamin udzielania pomocy
materialnej o charakterze socjalnym dla uczniów zamieszkałych na terenie gminy, kierując się
15
celami pomocy o charakterze socjalnym, natomiast zgodnie z zapisem art. 90m, świadczenie
pomocy materialnej o charakterze socjalnym przyznawane jest przez wójta, burmistrza lub
prezydenta miasta.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, iż pomoc materialna o charakterze
socjalnym, w postaci stypendiów szkolnych i zasiłków szkolnych, przyznawana i wypłacana na
podstawie przepisów o systemie oświaty, finansowana z budżetu państwa lub budżetu
jednostki samorządu terytorialnego korzysta ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie
art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W związku z tym, że pomoc materialna podlega przedmiotowemu zwolnieniu, nie ma w tym
zakresie wymogu składania oświadczenia o którym mowa w art. 21 ust. 10 w/w ustawy, gdyż
wymóg ten dotyczy wyłącznie świadczeń o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 40b. W tej sytuacji
płatnik nie ma również obowiązku sporządzania informacji o wysokości wypłaconego
stypendium PIT - 8S, gdyż przepis art. 35 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych określający obowiązek sporządzania takiej informacji dotyczy wyłącznie dochodów
objętych zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy.
9. Informacje uzupełniające.
Wszelkich informacji dotyczących problematyki pomocy materialnej dla uczniów o charakterze
socjalnym udziela Zespół do Spraw Pomocy Materialnej dla Uczniów, ul. Kopernika 36,
90 – 552 Łódź, Tel. (42) 636-40-05, 633-36-66; Fax (42) 633-36-66; e-mail:
[email protected]
●
pok. 3 - Łukasz Ligenza
●
pok. 7 – Monika Jach, Zofia Jachurska, Paulina Tomaszewska
●
pok. 8 – Krystyna Misztal, Dorota Gwóźdź
16