autor: Zbigniew Zięba (Cerkiew Zaśnięcia
Transkrypt
autor: Zbigniew Zięba (Cerkiew Zaśnięcia
Urząd Miasta Jarosławia, Rynek 1; 37-500 Jarosław; http:// www.jaroslaw.pl Krótka historia cerkwi Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny, która pierwotnie była drewniana, a od połowy XVII wieku murowana, w 1789 roku zamieniona została przez Austriaków na prochownię. Później świątynia wystawiona została na licytację. Dzięki staraniom ówczesnych proboszczów parafii została odkupiona przez Rusinów w 1791 roku. Wykonano wówczas remont, przerabiając zachowane prezbiterium na kaplicę liturgiczną. Początkowo kaplica składała się z kopulastego prezbiterium i przylegającej do niego od strony zachodniej kruchty, tworzącej rodzaj nawy pokrytej dwuspadowym dachem, z podcieniem od frontu, wspartym na filarach. W 1956 roku dewastowaną systematycznie kaplicę postanowiono rozebrać, jednak na skutek protestów miejscowej ludności do pełnego wykonania zamiaru nie doszło. Zniszczeniu uległa wówczas nawa i przybudówka świątyni. Rozebrano teŜ kopułę nad prezbiterium. Rok później wykonano prace porządkowe i rozpoczęto odbudowę kopuły, którą ukończono w 1958 roku. Naprawiono teŜ tynki zewnętrzne i wewnętrzne oraz wymieniono stolarkę okienną i drzwiową. Przeprowadzono ponadto konserwację znajdującej się we wnętrzu kaplicy XVIII-wiecznej polichromii. Po wykonaniu remontu obiekt uŜytkowany był do lat 70-tych XX wieku przez Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia. Kiedy został przez uŜytkownika opuszczony, jego stan techniczny systematycznie się pogarszał tak, Ŝe konieczne było podjęcie kolejnych prac remontowych, gdyŜ istniało realne zagroŜenie całkowitej dewastacji zabytku. Przy cerkwi, która była świątynią parafialną dla Rusinów zamieszkujących dzielnice przedmiejskie: Pasieka, Wola (rejon obecnej ul. Grunwaldzkiej i Jana Pawła II), Przedmieście Górne i Przedmieście Dolne, funkcjonał cmentarz parafialny, na którym według przekazów archiwalnych „od niepamiętnych czasów dokonywano pochówków". Zmarłych grzebano na tym miejscu aŜ do pierwszej połowy lat 80-tych XIX wieku. Po wojnie rozpoczęła się systematyczna dewastacja cmentarza, po czym decyzją Miejskiej Rady Narodowej na jego terenie postanowiono załoŜyć park. W tym celu groby zasypane zostały ziemią, a zachowane nagrobki zepchnięto do wykopanego w tym celu dołu. Ekshumowano jedynie szczątki poległych i zmarłych w czasie I wojny światowej Ŝołnierzy niemieckich, którzy pochowani zostali na tym cmentarzu w 1915 roku. Od 2006 roku trwały prace remontowe przy prezbiterium, które jest pozostałością cerkwi Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny przy dawnej ulicy Cichej, a obecnie ulicy Czesławy Puzon ps. „Baśka". W 2006 roku nieuŜytkowany od lat 70-tych XX wieku obiekt został ogrodzony, zaś w 2007 r. przystąpiono do jego remontu. W pierwszej kolejności wykonany został remont więźby dachowej oraz wymiana zniszczonego pokrycia dachowego z gontów drewnianych na blachę miedzianą (dach kryty blachą widnieje na archiwalnych fotografiach cerkwi z okresu międzywojennego). Zbigniew Zięba Urząd Miasta Jarosławia; Rynek 1, 37-500 Jarosław; http: www.jaroslaw.pl