Pełen tekst artykułu

Motyw akwatyczny
Minister edukacji narodowej co roku, na podstawie
przepisów ustawy o systemie oświaty, ustala
podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej
państwa w danym roku szkolnym. W tym padło m. in.
na rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz
upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży.
Rok szkolny wszedł łagodnie w drugie półrocze, więc można zapytać – co w temacie
upowszechniania czytelnictwa słychać? Coś drgnęło, przyrosło, zainspirowało? Jak kształtują
się wskaźniki wypożyczeń i przerobień lektur? Kto na wychowaniu fizycznym podczytywał
„Wszystko za Everest” Krakauera i „Rowerem przez Saharę…”; na przyrodzie „Przewodnik
prawdziwych tropicieli” Wajraka; na geografii coś Wojciechowskiej, Cejrowskiego, Badera,
Stasiuka? Kto zaproponował uczniom, jako kontekst edukacji matematycznej „Genialnych.
Lwowską szkołę matematyczną” albo „Piękny umysł” z Russellem Crowe? Komu udało się
rozpowszechnić cykl wydawniczy PWN „Laboratorium w szufladzie”? W której szkole
rodzice zasugerowali lekturę uzupełniającą „Serce Europy” Normana Daviesa i sprezentowali
do analizowania na lekcjach religii książkę „Hildegarda z Bingen. Opowieść o życiu
naznaczonym łaską” w pakiecie z „Życiem na pełnej petardzie” ks. Jana Kaczkowskiego?
Może gdzieś odbyła się szkolna debata nt. wspomnień Karola Modzelewskiego „Zajeźdźmy
kobyłę historii…” lub monumentalności „Ksiąg Jakubowych” Tokarczuk? Jednym słowem
kto, gdzie i kiedy uwolnił książki z bibliotek szkolnych i uczynił je istotnym i trwałym
fundamentem edukacji przedmiotowych? Wpuścił je w przestrzeń szkół, organizując zacisza
czytelnicze? W której radzie ped. in gremio ponieśliśmy w środowisko alegorię książki i
sztandar czytelnictwa, ulżąc nieco bibliotekarkom i polonistom? Ilu entuzjastów zalogowało
się na FB do „dobrych książek”, założyło blog literacki, ustawiło regał sprzyjając
bookcrossingowi, zaleciło zabranie na szkolną wycieczkę książki do poduszki?
A gdyby, uznając że tylko wieloaspektowość i spójność poczynać jest gwarancją
sukcesu dydaktyczno-wychowawczego, zorganizować edukację w oparciu o motywy,
zintegrowane z całej podstawy programowej kształcenia ogólnego – póki ta jeszcze żywie?
Motyw zdrowia, energii, bohaterstwa, podróży, życia, i inne – mniej lub bardziej znane,
rozpoznane i oczywiste. I dla ich ogrania – realizacji dydaktycznej – istotnie wykorzystać
literaturę polską i powszechną. Wtedy, dajmy na to, motyw akwatyczny (bo my ciągle
o wodzie…), mógłby mieć następującą bibliografię, w autorskim wyborze 
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Stanisław Dygat: Jezioro Bodeńskie
Stefan Żeromski: Wierna rzeka
Henryk Sienkiewicz: Potop
Eliza Orzeszkowa: Nad Niemnem
Adam Mickiewicz: Świtezianka
Jerzy Szaniawski: Żeglarz
Ernest Hemingway: Stary człowiek i morze
Piotr Czajkowski: Jezioro łabędzie
Johann Strauss: Nad pięknym modrym Dunajem
o
Jan Parandowski: Mitologia – historia Posejdona
Oczywiście najpierw w naszych uczennicach i uczniach musimy wzniecić pokusę
czytania; spróbować rozwiać liczne dylematy związane z czytaniem: czy ono szkodzi, czy
wręcz przeciwnie – bez specjalnego smęcenia stworzyć okoliczności przedyskutowania
rozmaitych wątpliwości i oporów. Na tę okoliczność proponuję promowane już wcześniej:
poker kryterialny oraz bingo. Miłej zabawy.
Olgierd Neyman
Poker, argumenty „za czytaniem”
Czytanie wzbogaca
słownictwo
Czytanie jest źródłem
wiedzy
Jest atrybutem człowieka
kulturalnego
Czytanie rozwija
wyobraźnię
Czytanie jest relaksem
i odprężeniem
To przyjemna forma
spędzania wolnego czasu
Czytanie wspiera
samodoskonalenie
(samorozwój)
Czytanie ma właściwości
terapeutyczne
Czytanie uspokaja
Czytanie poprawia sen
Czytanie opóźnia
demencję i rozwój choroby
Alzheimera
Czytanie dodaje seksapilu
Czytanie stymuluje umysł
(myślenie)
Czytanie doskonali pamięć
Czytanie wspiera uczenie
się
Czytanie ułatwia kontakty
międzyludzkie
Czytanie pomaga stać się
elokwentnym, wygadanym
Czytanie intryguje,
przykuwa uwagę innych
Czytanie zwiększa szansę
na bycie majętnym
Gdy czytamy, podobamy
się naszej polonistce
Czytanie sprawia, że wiem,
co to jest Kindle
Czytający są ładniejsi
„Na czytanie”
łatwiej poderwać
chłopaka/dziewczynę
Czytanie zwiększa szanse
wygranej w quizach,
teleturniejach
Czytanie jest bezpłatną
podróżą po świecie
Mark Zuckerberg i Joanne
Rowling też czytają
Czytanie jest okazją
poznania
ciekawych postaci
(bohaterów)
Czytanie w pociągu,
autobusie, samolocie
skraca czas podróży
oprac.: Olgierd Neyman
Poker, argumenty „przeciw czytaniu”
Czytanie męczy
i w konsekwencji psuje
wzrok
Czytanie osłabia organizm,
zwłaszcza kręgosłup
Czytanie jest złodziejem
czasu
Czytanie to kosztowna
rozrywka
Czytanie to snobizm,
i przejaw zarozumialstwa
Czytanie frustruje, bo
pokazuje piękny świat a
życie jest szare
Czytanie książek
sensacyjnych, horrorów
jest źródłem lęków
i koszmarów
Czytanie romansów
wypacza wyobrażenie
życia rodzinnego
Czytanie to syzyfowa
praca, bo… tyle tych
książek
Czytanie zmniejsza ilość
Czytanie odwodzi nas od
Czytanie odciąga od
Czytanie zwiększa ryzyko
otyłości
Czytanie odbiera
samodzielność, rozwijając
w nas naśladownictwo
Czytanie powoduje, że
stajemy się molami
książkowymi,
pozbawionymi uroku
osobistego
Czytanie utrudnia kontakty
kolegów/koleżanek
Czytanie jest źródłem
zupełnie nieprzydatnej
wiedzy
bycia nowoczesnym – za
pan brat z technologiami
Czytanie powoduje,
że stajemy się zarozumiali
i egoistyczni
Kto czyta, na pewno
będzie nauczycielem
Czytanie zaśmieca głowę
niepotrzebnymi bzdurami
uczenia się
międzyludzkie – zamykamy
się w sobie
Czytanie jest śmieszne
i staroświeckie
Czytający są brzydsi
Czytanie zagraca
mieszkanie (książkami)
Książki to siedlisko kurzu,
czytanie źródłem alergii
Czytanie powoduje barierę
komunikacyjną
z rówieśnikami
Czytanie to opresyjny
sposób na dyscyplinowanie
uczniów
Czytanie to lektury
szkolne, a lektury szkolne =
nuda!
Natalia Siwiec i Justin
Bieber też mogą nie mieć
czasu czytać
oprac.: Olgierd Neyman
„czytelnicze BINGO”
Przeczytał w 2015 roku co
najmniej 5 książek
W ostatnich 2 miesiącach
kupił(a) książkę
imię: …………………...………
imię: …………………...……
tytuły: …………...............……
………………………..………
…………………………..……
……………………………….
Lubi zapach papierowej książki
tytuł: ………………………....
Wskazuje co najmniej 2
argumenty za czytaniem
Ma swojego ulubionego pisarza
imię: ……………...………….
imię: …………………...……
argumenty: ………………..…..
autor: ………………………
Zna autora/-kę książki „Księgi
Jakubowe”
…………………………….….
Ma oczekiwania wobec książki.
Lektura powinna być…
imię: …………………...…
imię: …………………...……
imię: …………………...……
autorka: ……………..….
Wyjaśnia pojęcie savoir-vivre i
bon ton i deklaruje stosowanie
ich na co dzień
Nie zdarza mu się mówić
wyszłem, w cudzysłowiu,
zajebisty, ku..a
imię: …………………...……
imię: ………………..…...
znaczenia: ………………........
………………………………..
Był na autorskim spotkaniu
imię: ……………...………
pisarz: ……………........……
Nie czyta, bo uważa, że od tego
psuje się wzrok i krzywi
kręgosłup
oczekiwania:
1. …........……………….……
2. ……………………………
Pożyczył komuś książki i stracił
je
imię: ……………………...…
imię: ………………...………
imię: …………………...……
utracone tytuły (1): ......................
…………………………….……
tytuły: ……………….......……
Zna czasopisma poświęcone
książkom (czytelnictwu)
……………………………….
Czyta w pociągu, autobusie,
metrze, w poczekalni, na
przerwach
Poderwała/ poderwał
dziewczynę/ chłopaka „na…
książkę”
Na wakacje zabiera co najmniej
3 książki
imię: …………………...……
imię: ……………...………
Imię: ……………………
autor: ……………….……
Lubi powieści historyczne
Wie, kto to jest bibliofil
dlaczego: ……...…………
imię poderwanego chłopaka/
dziewczyny: ……………….…
Wyjaśnia, dlaczego czytanie
książek nobilituje i jest źródłem
satysfakcji
……………………….………
Zna co najmniej dwie osoby,
które godne są miana
KULTURALNYCH
imię: ………………
imię: ………………
imię:
…………………...…………
wyjaśnienie: …………………..
wyjaśnienia: ..…………...……
…………………………….…
………………………………
imię: …………………...…
osoby: ..…………………….......
…………………………………
……………………………….…
oprac.: Olgierd Neyman