Gazetka "Logos" - prusy.strefa.pl

Zygmunt
Najsłynniejszy - choć nie najstarszy - polski dzwon, zwany dzwonem królów i
królem dzwonów, został zawieszony na najwyŜszym piętrze wieŜy Zygmuntowskiej
12 lipca 1521 r. Nazwano go na cześć fundatora - króla Zygmunta I Starego. W 1520
r. odlał go ludwisarz Hans Beham z Norymbergi. Na kopule umieszczono
płaskorzeźby św. Zygmunta i św. Stanisława oraz herby Królestwa Polski i
Wielkiego Księstwa Litewskiego. Łacińska inskrypcja w górnej części głosi: Bogu
Najlepszemu, Największemu i Dziewicy Bogarodzicy, świętym patronom swoim,
znakomity Zygmunt, król Polski, ten dzwon godny umysłu oraz wielkości
czynów swoich kazał sporządzić Roku Pańskiego 1520.
Tradycja mówi, Ŝe dopóki dzwon wisi na wieŜy, nic złego nie spotka Krakowa. Jak
dotąd trzykrotnie - pękało zawieszone na skórzanych pasach, waŜące 365 kg serce
dzwonu: w mroźną, sylwestrową noc 1862 r., na Wielkanoc 1939 r. i całkiem
niedawno - w wigilię 2000 r.
Naj…
•
•
•
•
•
Świętosław - najstarszy polski dzwon, moŜna go zobaczyć we wrocławskim
Muzeum Archidiecezjalnym. Pochodzi z Kłobuczyna, ma ponad 700 lat.
Nowak najstarszy średniowieczny dzwon datowany na I poł. XIV w.,
uszkodzony Urban z Biecza odlany w 1382 r. oraz dzwon św. Wawrzyńca z
kościoła NMP w Toruniu z 1386 r.
Tuba Dei – z 1500 r. z katedry św. Jana w Toruniu, jeden z największych
dzwonów ówczesnej Europy (masa: ok. 7300 kg, w tym Ŝelazne serce - 200
kg, średnica u dołu: 2,27 m).
Dzwon Zygmunta – do niedawna największy w Polsce od 1520 r. (średnica
klosza: 242 cm, waga dzwonu bez jarzma 9650 kg, serce z pasem – 365 kg,
zasięg słyszalności – 30 kilometrów)
Dzwon Maryja Bogurodzica – największy dzwon w Polsce i jeden z
największych w Europie. Znajduje się w Bazylice Matki Boskiej Licheńskiej
(średnica: 3,12 m, waga dzwonu bez jarzma: 14700 kg - w tym serce 300
kg).
Pory dzwonienia
•
•
•
•
•
•
•
•
•
dzwonem kościelnym zwoływano ludzi pod broń,
do gaszenia poŜaru, ratowania się przed powodzią,
napadem wroga
oznajmiano o północy początek Wielkiego Postu
przed naboŜeństwem
dzwony oznajmiały określone dni świąteczne.
w czasie uroczystego noszenia wiatyku.
na modlitwę Anioł Pański
w czasie pogrzebów
na Apel Jasnogórski
upamiętniają wielkie wydarzenia, np. świętowanie Lat Jubileuszowych
Logos
Parafia Rzymsko - Katolicka p.w. Matki BoŜej
WspomoŜenia Wiernych w Prusach 174
Październik
2 01 0 37 ( 38 )
BoŜe obdarz Kościół swój radością i pokojem…
7 listopada 2010
Poświęcenie kościoła parafialnego
p.w. Matki BoŜej WspomoŜenia Wiernych
Namiot Spotkania, który zbudował MojŜesz przypominał o istnieniu Boga
osobowego, który obrał go sobie na miejsce szczególnego zamieszkania pośród
swojego ludu. Z tamtego okresu pochodzi równieŜ zwyczaj poświęcenia świątyni.
Kościół dla chrześcijanina
jest nie tylko budowlą
świętą o charakterze
religijnym, lecz takŜe
szczególnym znakiem
Kościoła pielgrzymującego
na ziemi i obrazem
Kościoła przebywającego
w niebie, jest widocznym
znakiem Ŝywego Kościoła,
czyli budowli BoŜej, którą
stanowią sami wierni.
z Konstytucji Dogmatycznej o Kościele
Bóg zamieszkał na ziemi
pośród nas. Przez chrzest
staliśmy się świątynią Ducha
Świętego, dlatego słowa św.
Pawła: „Jesteście uprawną
rolą BoŜą i BoŜą budowlą”
(1 Kor 3,9) uświadamiają nam,
Ŝe kaŜdy z nas jest miejscem
zamieszkania Boga. A jako
lud BoŜy tworzymy
świątynię zbudowaną
z Ŝywych kamieni.
Dzwon – głos Boga
Dzwony są szczególnym dziełem rąk ludzkich. Zwykle wiszą zamknięte w
wieŜach, gdzieś wysoko ponad naszymi głowami i poza zasięgiem wzroku. Ze swej
natury zwracają uwagę na wyjątkowe wydarzenia – od zaproszenia na liturgię, po
ogłaszanie trwogi.
Początki
Dzwony są instrumentami muzycznymi pochodzenia azjatyckiego i
prawdopodobnie zostały wynalezione w Chinach w II tysiącleciu przed
Chrystusem. Najstarszy zachowany do dziś instrument pochodzi z IX w. przed Chr.
Jest to nieduŜy dzwonek z brązu, odkopany w pobliŜu Babilonu.
W czasach biblijnych zgodnie z zaleceniami Tory dzwoneczki umieszczano na
dolnej krawędzi szaty arcykapłana.
Odlewanie
Na początku były to małe dzwony wykonane z
zagiętej blachy miedzianej, wykuwane w
odpowiedni kształt z jednego płaskiego
kawałka metalu, dopiero później (po
wynalezieniu odpowiedniej technologii) były
odlewane z brązu. Jednak dopiero od około
800 r. po Chr. technologia odlewania metalu
pozwoliła na produkcję duŜych, melodyjnych
dzwonów. Z racji zastosowania pierwsze
ludwisarnie, w których dzwony odlewano z
brązu spiŜowego funkcjonowały w
klasztorach. W miarę doskonalenia sztuki
powstawały dzwony coraz większe i coraz lepsze. Donośniejszy
dźwięk pozwolił uŜywać ich na otwartej przestrzeni i dzięki temu
trafiły na wieŜe.
Nasze parafialne dzwony
Europa
W Europie dzwony zaczęły się rozpowszechniać od I w. po Chr. SłuŜyły jako
urządzenia sygnalizacyjne, w celach świeckich, z czasem dopiero nabrały
znaczenia religijnego. Chrześcijanie zaczęli uŜywać dzwonków około V w.
Początkowo znalazły zastosowanie w klasztorach. Pierwotnie, nazywane signum
(znak) były stosowane do dawania znaku rozpoczęcia naboŜeństwa. W
europejskich świątyniach natomiast pojawiły się po raz pierwszy na przełomie VI i
VII w. za czasów papieŜa Sabiniusza. Pierwsza znana dzwonnica powstała przy
bazylice św. Piotra za czasów papieŜa Stefana II (+ 757)
Imię dzwonu
Włączenie dzwonów do przestrzeni sacrum dokonywało się poprzez specjalny
obrzęd. Rytuał ten, sprawił, Ŝe dzwony z prostych narzędzi sygnalizacyjnych
przeistoczyły się w pośrednika między człowiekiem a Bogiem.
Po raz pierwszy imię nadane zostało dzwonowi w X w. Uczynił to papieŜ Jan
XIII, który poświęcając w 968 r. dzwon w bazylice laterańskiej, nadał mu imię
Jan.
Do Polski dzwony przywędrowały razem z chrześcijaństwem. Najstarsze dziś
zachowane dzwony w Polsce pochodzą z końca XIV w.
Dzwon św. Józefa
Dzwon Matki BoŜej
Dzwon Jana Pawła II
WspomoŜenia
WspomoŜenia Wiernych
Znaczenie
Dzwon jako brzmienie miał w liturgii symbolikę głosu samego Boga. Kiedy
dzwon dzwonił, to znaczyło, Ŝe przemawia sam Bóg. W średniowieczu
dzwony podkreślały szczególnie moment przeistoczenia i podniesienia. To
były czasy, kiedy zaczęto zwracać szczególną uwagę na Najświętszy
Sakrament. Dzwon informował o tych szczególnych momentach. Dlatego na
budynkach kościoła wznoszono sygnaturki nad prezbiterium i umieszczano
w nich mały dzwon. Uderzał on trzykrotnie w tym samym momencie, kiedy
w kościele było przeistoczenie lub podniesienie. Dzisiaj do tego słuŜą małe
dzwonki lub gong. DuŜe dzwony, które wisiały na dzwonnicach, miały inną
funkcję. One zwoływały na liturgię, informowały o waŜniejszych świętach,
pogrzebach. Bogatsze parafie miały zwykle dwa dzwony. Większy
powiadamiał o uroczystościach, mniejszy o pogrzebach.
Kościół mocą poświęcenia podniósł rangę dzwonów. Ich dźwięk udziela
pewnego rodzaju błogosławieństwa, będąc przede wszystkim
podkreśleniem punktów rytuału, wezwaniem do modlitwy i
posłuszeństwa, narzędziem obwieszczania świąt i waŜnych wydarzeń.