Święta Jadwiga Śląska

Uchwałą Nr XXX/180/97 Rady Gminy w Kunicach
z dnia 14 sierpnia 1997 roku ustanowiono
HERB GMINY KUNICE
Z Opisu herbu Gminy Kunice
„Istnieje bardzo piękny kościół we wsi Spalona z wieżą w konstrukcji drewna- o pięknym
wnętrzu ze sztukateriami odwzorowującymi także herby w tym herb rodu Rohkirche. Kościół
w Spalonej jest poświadczony już w 1287 roku, z tym, że pierwotna budowla tego kościoła
jest nieznana. Także inne jest jego dzisiejsze wezwanie. Pierwszy kościół we wsi Spalona był
pod wezwaniem świętej Jadwigi – księżnej ślaskiej żony jednego z największych Piastów na
Śląsku – Henryka I Brodatego – a matki Henryka II Pobożnego /poległego w 1241 roku pod
Legnicą w walce z Mongołami.
I tu jakby naturalnym działaniem jest kształtowanie koncepcji wprowadzenia wizerunku Św.
Jadwigi do herbu Gminy Kunice. Najwcześniejszy i niemal rodzimy – to przedstawienie
Jadwigi z Kodeksu Lubińskiego fundacji księcia legnicko-brzeskiego Ludwika I, który to
w połowie czternastego wieku pisał na przedmieściu Lubina – Mikołaj Pruzio. I ten
wizerunek został przyjęty przez Radę i Zarząd Gminy Kunice”
Jadwiga Śląska
Święta
Jadwiga Śląska
księżna
Data urodzenia ok. 1178-1180
Andechs
Data śmierci
15 października 1243
Trzebnica
Kościół/
wyznanie
rzymskokatolicki
Data
kanonizacji
26 marca 1267
Viterbo
przez Klemensa IV
Wspomnienie
16 października
Atrybuty
but w ręce, krzyż, księga,
figurka Matki Bożej,
makieta kościoła w dłoniach,
różaniec
Patronka
Polski, Piastów śląskich,
Śląska, archidiecezji
wrocławskiej, Andechs,
Berlina, Krakowa,
Trzebnicy, Wrocławia,
Dębicy, Europy, uchodźców
oraz pojednania i pokoju
Szczególne
miejsca kultu
Trzebnica
Biografia
Jadwiga Śląska, właściwie: Księżna Jadwiga z Andechs-Meran (ur. miedzy 1178
a 1180 (według innych źródeł w 1174) w Andechsie, zm. 15 października 1243 w Trzebnicy)
– święta Kościoła Katolickiego, fundatorka kościołów i klasztorów. Żona Henryka I
Brodatego, księcia wrocławskiego, matka Henryka II Pobożnego. Córka Bertolda IV, księcia
Meranii i Agnieszki von Rochlitz z rodu Wettynów, hrabiów Andechs.
Urodziła się i wychowywała w zamku Andechs w Bawarii. Miała czterech braci i trzy
siostry, w tym Agnieszkę (żonę Filipa II Augusta) i Gertrudę (żonę króla węgierskiego
Andrzeja II i matkę św. Elżbiety Węgierskiej)[1]. Trzecia z jej sióstr była przełożoną klasztoru
benedyktynek w Kitzingen koło Würzburga, gdzie Jadwiga została wysłana w młodym wieku
i gdzie zdobyła wykształcenie[2].
W wieku lat 12 została wydana za mąż za śląskiego księcia Henryka I Brodatego.
W 1233 Henryk został księciem wielkopolskim. Jadwiga urodziła siedmioro dzieci:
Bolesława, Konrada, Henryka, Agnieszkę, Zofię, Gertrudę i Władysława. Oboje z Henrykiem
I byli ludźmi bardzo religijnymi, prowadzili pobożne życie i dbali o rozwój Kościoła. Jadwiga
była fundatorką kościołów i klasztorów, w tym klasztoru sióstr cysterek w Trzebnicy (1209).
Prowadziła też działalność dobroczynną, starała się o pomoc chorym i ubogim –
zorganizowała działalność wędrownego szpitala dla ubogich, otworzyła szpital dla
trędowatych w Środzie Śląskiej, kolejną placówkę leczniczą założyła w Trzebnicy. Po 19
latach małżeństwa z Henrykiem Brodatym oboje złożyli śluby czystości. Po śmierci męża w
1238 zamieszkała w trzebnickim klasztorze, prowadzonym przez jedną z jej córek. Wkrótce
zaangażowała się w ożywienie życia religijnego Śląska, sprowadzając do tamtejszych
kościołów duchownych z Niemiec. Wspierała też sprowadzanie niemieckich osadników na
słabo zaludnione rejony Śląska, wspierając tym samym rozwój rolnictwa.
Jadwiga zmarła 15 października 1243 roku w Trzebnicy [3] w opinii świętości i została
pochowana w kościele w Trzebnicy. 24 lata później, 26 marca 1267 została kanonizowana,
a cześć jej relikwii przeniesiono do opactwa w Andechsie.
Święta Jadwiga
Po kanonizacji Jadwigi, której dokonał papież Klemens IV w kościele dominikanów
w Viterbo, czczono ją jako patronkę Polski i Śląska.
Według podań Jadwiga była osobą posiadającą cechę wielkiej skromności,
a jednocześnie bardzo zaangażowaną w swoje działanie. Cechy te ilustruje legenda, według
której Jadwiga, aby nie odróżniać się od reszty swego ludu oraz w imię pokory i skromności,
chodziła boso. Irytowało to bardzo jej męża, wymógł więc na spowiedniku, aby ten nakazał
jej noszenie butów. Duchowny podarował swej penitentce parę butów i poprosił, aby zawsze
je nosiła. Księżna, będąc posłuszną swojemu spowiednikowi, podarowane buty nosiła ze
sobą, ale przywieszone na sznurku.
Kult świętej propagował przez cały okres panowania książę Ludwik I, za którego
panowania wykonano tzw. "Kodeks lubiński" z ilustrowaną legendą o św. Jadwidze Śląskiej.
Grób świętej Jadwigi odwiedzali monarchowie i ich żony: Władysław Łokietek, król
węgierski Maciej Korwin (1469), żona późniejszego króla Stanisława Leszczyńskiego
Katarzyna Opalińska (1703)[4].
Propagatorem kultu świętej na Górnym Śląsku był dominikanin Peregryn z Opola,
który jest autorem zbioru kazań jej poświęconych. W 1680, na prośbę Jana III Sobieskiego i
jego żony papież Innocenty XI rozszerzył kult Jadwigi Śląskiej na cały Kościół Katolicki. Po
tym wydarzeniu zaczęto czcić świętą na innych ziemiach polskich[5].
W roku 1773 król Prus Fryderyk II Wielki ufundował katedrę berlińską pw. św.
Jadwigi. Obecnie katedra jest siedzibą arcybiskupa Berlina. Poza Polską i Niemcami, kult
świętej istnieje również w Austrii, Czechach oraz na Węgrzech. Uznawana jest za patronkę
Polski i Śląska, a także małżeństw i chrześcijańskich rodzin. W XX wieku czczona jest jako
patronka pojednania polsko-niemieckiego.
Atrybuty
Najstarsza część kościoła w Trzebnicy z przybudowaną kaplicą dla pomieszczenia grobu św.
Jadwigi
Przedstawiana jest w habicie cysterskim, boso lub z obuwiem w ręce. W drugiej ręce trzyma
model klasztoru i kościoła.
Fundacje świętej
Tradycja przypisuje księżnej Jadwidze 20 fundacji kościelnych. Ich budową zajmowali się
sprowadzeni z Nadrenii budowniczowie i rzeźbiarze[2]. Źródła wymieniają:





klasztor cysterek w Trzebnicy
szpital św. Ducha (1214)
klasztor Augustianów w Nowogrodzie Bobrzańskim (1217)
szpital dla trędowatych w Środzie Śląskiej (1230)
kilkanaście kościołów parafialnych
Źródło:
KRONIKA - Księga Pamiątkowa Gminy Kunice
Encyklopedia Gazety Wyborczej tom 7 Wydawnictwo Naukowe PWN
Wikipedia