Sektor ICT w województwie pomorskim

Transkrypt

Sektor ICT
w województwie pomorskim
Raport ABSL przygotowany we współpracy z Invest in Pomerania
Autorzy:
dr Janusz Górecki, Head of Research, ABSL
e-mail: [email protected]
dr Grzegorz Micek, Adiunkt, Uniwersytet Jagielloński
Copyright © ABSL 2014
Wszystkie prawa autorskie do niniejszego utworu należą do ABSL. Z wyłączeniem wyjątków przewidzianych prawem, używanie,
udostępnianie, przetwarzanie, kopiowanie, dokonywanie adaptacji, modyfikowanie lub retransmisja niniejszego utworu, w części
lub w całości, dokonane w jakiejkolwiek formie, bez zgody ABSL wyrażonej na piśmie, jest naruszeniem prawa autorskiego.
Spis treści
1.
Wprowadzenie
4
2.
Charakterystyka sektora ICT
7
2.1
Podstawowe informacje na temat sektora
8
Zatrudnienie i profil pomorskich firm ICT
8
Języki programowania wykorzystywane w analizowanych firmach oraz inne kompetencje programistów
11
Wybrane produkty, rozwiązania i usługi dostarczane przez pomorskie firmy ICT
13
Struktura klientów
14
Podaż kadry
16
Pozycja pomorskiego sektora ICT w Polsce i na świecie
20
Działalność eksportowa
20
2.3
Geografia sektora ICT w województwie pomorskim
22
3.
Szanse rozwoju sektora ICT
3.1
Trendy rozwojowe pomorskich firm
24
Poszerzenie zakresu i stopnia zaawansowania działań
26
Przychody i zyski przedsiębiorstw
26
2.2
23
4.
Inne zidentyfikowane szanse rozwoju
28
5.
Otoczenie biznesowe i społeczność ICT
31
6.
Współpraca firm ICT z sektorem
edukacyjnym
34
7.
Innowacyjność rozwiązań i usług oferowanych przez pomorskie firmy ICT
38
8.
Wpływ globalnych trendów rozwojowych
na sytuację sektora ICT w województwie
pomorskim: szanse i zagrożenia
42
9.
Literatura
45
4
Wprowadzenie
1 | Wprowadzenie
5
Wprowadzenie
Województwo pomorskie należy do najszybciej rozwijających się regionów Polski w zakresie
nowoczesnych technologii. Szczególnie silny wzrost można zaobserwować w sektorze ICT.
Wynika to zarówno z obecności długo działających firm teleinformatycznych i elektronicznych,
jak i z pojawienia się w regionie nowych inwestycji, szczególnie w centrach rozwoju oprogramowania i ITO (IT Outsourcing).
Raport rozpoczyna charakterystyka sektora ICT pod względem liczby firm i zatrudnionych,
pochodzenia kapitału oraz roku założenia analizowanych podmiotów. Następnie omówiono
języki programowania wykorzystywane w analizowanych firmach oraz inne kompetencje programistów. W kolejnej częściach przedstawiono wybrane produkty, rozwiązania i usługi dostarczane przez pomorskie firmy ICT oraz strukturę ich klientów. Podaż kadry omówiono w kolejnym
podrozdziale. Następnie przedstawiono pozycję pomorskiego sektora ICT na świecie ze szczególnym uwzględnieniem działalności eksportowej. W kolejnym podrozdziale scharakteryzowano
przestrzenne rozmieszczenie sektora ICT w województwie pomorskim. Następny rozdział
obejmuje opis szans rozwojowych sektora w województwie pomorskim na tle zidentyfikowanych
w regionie trendów. Otoczenie biznesowe i społeczność ICT stanowią dalszy przedmiot analiz.
W kolejnych częściach omówiono: współpracę firm ICT z sektorem edukacyjnym, innowacyjność
rozwiązań i usług oferowanych przez pomorskie firmy. W ostatnim rozdziale przedstawiono
wpływ globalnych trendów rozwojowych na rozwój sektora ICT w województwie pomorskim.
Definicje, metodologia
W opracowaniu przyjęto, że sektor ICT tworzą następujące działy i grupy Polskiej
Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):
»» 26.1-26.4 – Produkcja elektronicznych elementów i obwodów drukowanych, komputerów
i urządzeń peryferyjnych, sprzętu (tele)komunikacyjnego oraz elektronicznego sprzętu
powszechnego użytku
»» 26.8 – Produkcja magnetycznych i optycznych niezapisanych nośników informacji
»» 46.5 – Sprzedaż hurtowa narzędzi technologii informacyjnej i komunikacyjnej
»» 58.2 – Działalność wydawnicza w zakresie oprogramowania
»» 61 – Telekomunikacja,
»» 62 – Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki
oraz działalność powiązana,
»» 63.1 – Przetwarzanie danych; zarządzanie stronami internetowymi.
6
Wprowadzenie
W porównaniu z działami i grupami PKD zaliczanymi do sektora ICT przez Główny Urząd
Statystyczny z analizy wykluczono sprzedaż hurtową narzędzi technologii informacyjnej
i komunikacyjnej (PKD 46.5) oraz naprawę i konserwację komputerów i sprzętu komunikacyjnego (PKD 95.1). Definicja sektora ICT według GUS obejmuje „przedsiębiorstwa, których
głównym rodzajem działalności jest produkcja dóbr i usług pozwalających na elektroniczne
rejestrowanie, przetwarzanie, transmitowanie, odtwarzanie lub wyświetlanie informacji”1.
W świetle tej definicji wątpliwe jest więc zaliczanie do sektora ICT działalności handlowych
i związanych z naprawami sprzętu. Sektor ICT nie obejmuje również firm oferujących szkolenia w zakresie ICT (np. Combidata z siedzibą w Sopocie). Co bardzo istotne do analizy nie
włączono również kilkunastu centrów usług, w których obok innych działalności (np. finansowych czy z zakresu HR) świadczy się usługi IT. Powodem takiej decyzji była fragmentaryczność danych pozyskanych od firm z podziałem na pracowników zatrudnionych przy
poszczególnych procesach, a szacowanie zatrudnienia w tego typu firmach jest ryzykowne,
gdyż w niektórych z tych centrów usługi IT skupiają kilkanaście procent zatrudnionych
[na przykład przypadek Thomson Reuters – przyp. red.].
Ze względu na dostępność danych GUS na poziomie działów PKD w celu porównań międzyregionalnych sektor ICT zawężono do działów 26, 61 i 62:
»» przemysł elektroniczny (PKD 26 – produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych
i optycznych)
»» telekomunikacja (PKD 61)
»» działalność informatyczna (sektor IT – PKD 62 – związana z oprogramowaniem
i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana)
Jeśli nie zaznaczono inaczej, obliczenia prowadzono dla firm sektora ICT zatrudniających
co najmniej 10 osób. W opracowaniu wyników posiłkowano się ankietą przeprowadzoną
wśród przedsiębiorstw ICT, którą wypełniło 43 przedstawicieli firm sektora ICT zatrudniających 41% ogółu pracowników branży w województwie pomorskim, a w samym sektorze
elektronicznym 58% ogółu pracowników. Niekompletność wypełnionych informacji
spowodowała, że do końcowej analizy zakwalifikowano 35 ankiet. W raporcie posiłkowano
się również usystematyzowanym przeglądem stron internetowych przedsiębiorstw, który
pozwolił na konstrukcję szczegółowej bazy danych firm zatrudniających co najmniej 10
osób. Dodatkowo, w części dotyczącej kompetencji wyniki badań opierają się na analizie 222
ofert pracy dla pracowników sektora ICT opublikowanych w dniach od 8 maja do 6 czerwca
2014 roku na portalu internetowym Pracuj.pl.
.
Wykorzystanie technologii informacyjno-(tele)komunikacyjnych w przedsiębiorstwach
i gospodarstwach domowych w 2013 r., 2014, GUS, Warszawa.
1
7
Charakterystyka sektora ICT w województwie pomorskim
2 | Charakterystyka sektora ICT
8
W województwie pomorskim w sektorze ICT (PKD 26, 61 i 62) działało w 2013 roku 5076 firm.
Według danych GUS od roku 2009 liczba ta zwiększyła się o ponad 1 350 podmiotów gospodarczych. Największy wzrost odnotowano w sektorze IT, w którym liczba firm w ciągu trzech lat
przyrosła o ponad 1 150 firm (wzrost o 42%).
W porównaniu z innymi regionami, w których znajdują się duże aglomeracje miejskie, pomorskie
wypada korzystnie, zwłaszcza w przypadku odniesienia liczby firm do liczby mieszkańców.
W tym przypadku analizowany region zajmuje trzecie miejsce w Polsce, za województwami
mazowieckim i dolnośląskim. Tempo wzrostu liczby firm nie jest jednak tak wysokie, jak w większości pozostałych regionów kraju.
Tabela 1
Liczba firm sektora ICT na 100 000 mieszkańców w wybranych województwach
Sektor ICT (PKD 26, 61 i 62)
Region
Elektronika (PKD 26)
Telekomunikacja (PKD 61)
IT (PKD 62)
2009
2013
2013
POLSKA
139
200
18
24
158
Łódzkie
99
148
15
18
115
Mazowieckie
284
419
35
40
344
Małopolskie
136
201
21
27
153
Śląskie
128
185
20
28
138
Wielkopolskie
144
210
17
22
171
Dolnośląskie
158
230
21
23
186
Pomorskie
166
221
21
27
172
Źródło: opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych (BDL) GUS.
2.1
Podstawowe informacje na temat sektora
Zatrudnienie i profil pomorskich firm ICT
W pomorskim sektorze ICT pracuje ponad 25 tysięcy osób. Większe firmy (zatrudniające co
najmniej 10 pracowników) skupiają w sumie 20,3 tysiąca osób. Najwięcej (10,3 tysiąca osób,
co stanowi 51% ogółu zatrudnionych w większych firmach) pracuje przy produkcji, montażu
i testowaniu elektroniki. Obok wielkich zagranicznych inwestorów (Flextronics, Jabil, Lacroix),
w regionie pomorskim działają polskie przedsiębiorstwa specjalizujące się w montażu i testowaniu elektroniki. Na przykład działający w Straszynie DGTronik jest dostawcą kompleksowych
rozwiązań w zakresie montażu elektroniki SMT, montażu przetykanego i wciskanego.
9
Niewiele niższą od firm elektronicznych liczbę zatrudnionych skupiają podmioty informatyczne.
W działalnościach telekomunikacyjnych pracuje z kolei 1,3 tys. osób. W sektorze elektroniki
widoczna jest dominacja największych pracodawców. Największa piątka firm elektronicznych
zatrudnia 7,4 tys. osób, w przypadku sektora IT wielkość ta sięga 3,3 tysiąca.
W regionie pomorskim funkcjonuje 167 firm sektora ICT zatrudniających co najmniej 10 osób.
Pod względem liczby firm, podobnie jak w kraju, dominuje sektor IT. W województwie pomorskim
funkcjonuje 120 takich przedsiębiorstw, zaś w sektorze elektroniki działa niemal 40 firm.
150
120
90
60
30
0
IT
Elektronika
Telekomunikacja
Rycina 1
Liczba firm z podziałem na podsektory ICT
Źródło: badania własne ABSL
Dominacja firm zagranicznych jest widoczna w sektorze IT i elektronicznym, w których co
najmniej 2/3 osób zatrudnionych jest w firmach pochodzących spoza Polski. W całym sektorze
ICT 67% ogółu osób pracuje w przedsiębiorstwach zagranicznych, a 33% w firmach krajowych.
Tabela 2
Struktura zatrudnienia według pochodzenia kapitału
Własność
IT
Elektronika
Telekomunikacja
Razem
Prywatna polska
28%
24%
97%
30%
Publiczna polska
4%
0%
3%
2%
66%
76%
0%
67%
Mieszana
1%
0%
0%
0%
Nieokreślona
1%
0%
0%
1%
Zagraniczna
10
Najwięcej pracowników jest zatrudnionych przez firmy amerykańskie (7,4 tys. osób). Obok
przedsiębiorstw zagranicznych funkcjonuje w regionie pomorskim 18 firm z polskim kapitałem
zatrudniających co najmniej 100 osób, m.in. Sprint Telekom, Atena czy Unisoft. W 109 krajowych
spółkach pracuje 6,4 tys. osób. Firmy polskie i amerykańskie zatrudniają łącznie 73% ogółu
pracowników sektora. Prawie 2,5 tysiąca osób zatrudniają firmy francuskie, a ponad tysiąc
przedsiębiorstwa z kapitałem międzynarodowym. Dwanaście firm skandynawskich (w tym
głównie norweskich) wygenerowało ponad 900 miejsc pracy. Dla porównania w Krakowie
działają zaledwie dwie skandynawskie firmy ICT zatrudniające razem nieco ponad 100 osób.
Pomorskie firmy odznaczają się dużym doświadczeniem rynkowym. Ponad 1/4 firm powstała
najpóźniej w połowie pierwszej dekady lat 90. XX wieku, a 71% ogółu firm sektora zostało założonych przed rokiem 2005. Obok nowych dużych podmiotów w Trójmieście funkcjonują innowacyjne
firmy o długoletniej historii. Przykładowo: funkcjonujący w różnych formach od 1947 roku gdyński
Radmor jest obecnie jednym z największych polskich producentów sprzętu radiokomunikacji
ruchomej UKF FM – oferuje różnego rodzaju radiotelefony i radiostacje oraz radiomodemy.
Tabela 3
Kraje pochodzenia kapitału w pomorskich firmach ICT
Kraj
Liczba firm
Zatrudnienie
USA
11
> 5 000
109
> 5 000
Francja
5
2 000-3 000
kapitał międzynarodowy
2
1 000-2 000
Niemcy
4
500-1 000
Finlandia
2
200-500
Kanada
1
200-500
Norwegia
8
200-500
Szwecja
1
200-500
Holandia
6
200-500
Wielka Brytania
2
50-200
Irlandia
3
50-200
Dania
1
< 50
Polska
11
6%
2%
23%
6%
19%
do 1970
1970-1989
1990-1994
1994-1999
2000-2004
2005-2009
2010-2014
22%
26%
Rycina 2
Rok powstania funkcjonujących obecnie przedsiębiorstw ICT
Języki programowania wykorzystywane w analizowanych firmach
oraz inne kompetencje programistów
Pomorskie firmy poszukują pracowników z różnymi kompetencjami. Najlepszym dowodem na
to jest olbrzymie zróżnicowanie struktury wymagań firm ICT odnośnie znajomości języków,
systemów i technologii. W świetle wyników analizy ofert pracy do największej liczby stanowisk
wymagana jest znajomość następujących języków: C#/C++, SQL (w tym PL/SQL), Java (zwłaszcza połączona z użyciem Webservices) i JavaScript. W ostatnim przypadku z punktu widzenia
pracodawców istotna jest zwłaszcza znajomość biblioteki jQuery. W od 10 do 15% ofert pracy
stawiano wymagania odnośnie znajomości języka CSS, systemu Linux, platformy .NET (w tym
zwłaszcza ASP. NET), Java Enterprise Edition oraz Oracle SQL. Poszukiwane są również osoby
posiadające doświadczenie w zakresie metodyk zwinnych (zwłaszcza Scrum), rzadziej metodyki
Prince2. Od 5% do 10% stanowisk pracy zawierało wymagania znajomości architektury szkieletowej Spring i Hibernate oraz serwera aplikacji JBoss. W kilku ofertach wymagano wiedzy z zakresu narzędzi kontroli wersji SVN oraz bardzo różnych rozwiązań wspomagających testowanie
(m.in. JUnit, Jira).
12
Za najważniejsze umiejętności miękkie poszukiwane przedstawiciele pomorskich firm uznają:
umiejętność pracy z klientem, autoprezentacji, dobrej organizacji pracy i rozwiązywania problemów.
Poszukiwane są również osoby potrafiące pracować w grupie. W świetle wypowiedzi przedstawicieli
firm tę deficytową w skali kraju umiejętność posiada większość osób starających się o pracę.
Tabela 4
Wybrane języki, platformy, technologie i systemy, których znajomość jest niezbędna (n=222)
Język, platforma,
technologia lub system
Odsetek ofert pracy
C#/C++
Język, platforma,
technologia lub system
Odsetek ofert pracy
> 25%
PHP
5-10%
SQL (w tym PL/SQL)
20-25%
Unix
5-10%
HTML
15-20%
Windows
5-10%
Java
15-20%
Agile
5-10%
JavaScript
15-20%
Hibernate
5-10%
CSS
10-15%
Scrum
5-10%
Linux
10-15%
Windows Server
5-10%
.NET
10-15%
Python
5-10%
JEE/JSE
10-15%
mySQL
5-10%
Oracle SQL
10-15%
Spring
5-10%
5-10%
JBoss
5-10%
MS SQL Server
Źródło: opracowanie własne na podstawie Pracuj.pl
Tabela 5
Rodzaje umiejętności miękkich poszukiwanych w ankietowanych firmach
Rodzaj umiejętności
umiejętność pracy z klientem
umiejętność autoprezentacji
umiejętność dobrej organizacji pracy
umiejętność rozwiązywania problemów
umiejętność analitycznego myślenia
umiejętność pracy w grupie
Źródło: opracowanie własne na podstawie Pracuj.pl
13
Wybrane produkty, rozwiązania i usługi dostarczane
przez pomorskie firmy ICT
Specyfiką pomorskich firm IT jest ich ukierunkowanie w stronę tworzenia aplikacji na zamówienie, wdrożeń oraz integracji systemów i oprogramowania. Profil działalności pomorskich firm
jest jednak silnie zdywersyfikowany, na co wskazuje duża liczba firm oferujących inne usługi.
Wyrazem dywersyfikacji działalności w sektorze IT jest również istnienie dużej liczby wyspecjalizowanych firm. Funkcjonujący w Gdańsku od 2009 roku irlandzki Fineos jest globalnym
dostawcą rozwiązań dla branży ubezpieczeniowej i agencji rządowych stosowanych w sektorze ubezpieczeń ogólnych – dotyczących posiadanych dóbr i nieszczęśliwych wypadków,
ubezpieczeń na życie, na wypadek niezdolności do pracy oraz państwowych. Oddziały firmy
funkcjonują na rynkach Ameryki Północnej, Europy, Afryki i Azji Południowo-Wschodniej2.
Wąską specjalizacją odznacza się również MOL – jeden z największych krajowych producentów
systemów informatycznych przeznaczonych dla bibliotek. Oferuje zarówno narzędzia służące do
kompleksowej komputeryzacji, jak i przeznaczone dla czytelników rozwiązania do przeszukiwania księgozbiorów.
Tabela 6
Usługi oferowane przez co najmniej 15 firm IT w województwie pomorskim (n=102)
Rodzaj usługi
Liczba firm
Tworzenie aplikacji na zamówienie
36
Usługi w zakresie oprogramowania biznesowego (produkcja i wdrażanie)
36
Usługi integracyjne
30
Usługi inne
29
Outsourcing usług IT
22
Dostarczanie internetu / telewizji / telefonii
16
Istotną specjalizacją pomorskich firm są również rozwiązania dla sektora edukacyjnego.
Najbardziej doświadczonym w tym zakresie podmiotem w regionie pomorskim jest należący
do fińskiej grupy Sanoma Young Digital Planet. Firma jest liderem wśród producentów multimedialnych rozwiązań edukacyjnych i szkoleniowych. Obok interaktywnych podręczników i kursów
multimedialnych firma YDP oferuje innowacyjny system do diagnozy i treningu uwagi słuchowej.
Jako jedyny na rynku składa się on z zestawu stacjonarnego (do prowadzenia terapii w gabinecie
specjalistycznym) oraz mobilnego zestawu domowego, które zintegrowane są przez zaawansowaną aplikację3. W regionie działa również wiele małych spółek specjalizujących się w rozwiązaniach edukacyjnych. Multimedialne aplikacje do e-learningu (oprogramowanie wspomagające
naukę słownictwa dowolnego języka) na urządzeniach mobilnych oferuje MSM Studio.


2
Fineos rozszerza zakres swoich usług w Gdańsku, 2010,
www.businesswire.com/news/home/20101202005695/pl/
3
Uwaga Słuchowa – Young Digital Poland – nowoczesna edukacja,
www.ydp.pl/uwaga-sluchowa
14
W regionie pomorskim funkcjonuje duża grupa spółek obsługujących firmy morskie. Specjalistyczne
rozwiązania z zakresu oprogramowania dla obiektów sportowych i rekreacyjnych oferuje Sportdata.
Currenda jest od ponad 15 lat liderem w produkcji oprogramowania dla sądów powszechnych
i komorników sądowych. Sopocka Atena projektuje, wdraża i integruje kompleksowe systemy
informatyczne, specjalizując się w obsłudze firm ubezpieczeniowych.
W zakresie elektroniki obok masowego montażu oferowane są bardziej zaawansowane i zindywidualizowane rozwiązania. Francuski Gemalto w tczewskiej fabryce produkuje elektroniczne systemy
bezpieczeństwa do paszportów wykorzystywanych nie tylko w krajach europejskich. Dodatkowo
dostarcza karty SIM dla najważniejszych operatorów telefonii komórkowej w Europie. Do dużego
grona innych wyspecjalizowanych przedsiębiorstw można zaliczyć m.in. Siled i Azo Digital produkujące oszczędne i inteligentne oświetlenie.
Nie można zapominać o firmach telekomunikacyjnych, których kilkanaście działa w regionie oraz
o jednym z większych portali internetowych w naszym kraju jakim jest Wirtualna Polska. Działalność
wszystkich tych podmiotów składa się na zdywersyfikowany obraz pomorskiego sektora ICT.
Struktura klientów
Analizę struktury klientów według ich rodzaju sporządzono na podstawie 94 list referencyjnych
dostępnych na stronach internetowych firm sektora oraz w portalach branżowych. W największej
liczbie firm klientami sektora są zakłady produkcyjne, a następnie spółki ICT. Nieco rzadziej umowy
są podpisywane z przedsiębiorstwami świadczącymi usługi finansowe i firmami handlowymi.
Rosnącą grupę klientów stanowią zwłaszcza te pierwsze instytucje. Obok outsourcingu IT świadczonego na rzecz podmiotów sektora finansowego istnieje znacząca grupa centrów usług zorientowanych na obsługę informatyczną banków (Nordea, Meritum Bank ICB, BPH). Dynamiczny rozwój tzw.
Banking IT jest szczególnie widoczny przy analizie ofert pracy – prawie 10% ogółu ofert stanowią te
przygotowane przez firmy sektora bankowego.
W porównaniu z innymi regionami kraju w strukturze klientów wysoki jest udział firm transportowych i logistycznych, co wynika ze specyfiki położenia regionu. Znaczący jest w tym przypadku
udział klientów zajmujących się transportem morskim. Oferowany przez polski oddział firmy
DNV GL4 Survey Simulator pozwala prowadzić interaktywne szkolenia w wirtualnej rzeczywistości.
DNV GL świadczy usługi dla sektora morskiego, wydobycia ropy i gazu oraz energetyki. W amerykańskim Jeppesenie obok prac nad mapami i oprogramowaniem nawigacyjnym dla lotnictwa pracuje
się nad oprogramowaniem dla sektora żeglugi morskiej, zwłaszcza w zakresie aplikacji na urządzenia mobilne. Niewielki krajowy Unitest jest jednym ze światowych liderów rozwoju oprogramowania
i systemów wykorzystywanych w szkoleniach kadry morskiej i symulatorów siłowni okrętowych.
Produkty firmy są użytkowane w ponad 50 krajach świata.
Interesująca jest informacja o strukturze klientów według ich wielkości. Dla 2/3 ankietowanych
pomorskich firm ICT klientami są duże przedsiębiorstwa. Nieco rzadziej są wymieniane małe
i średnie firmy.
4
Firma DNV GL powstała w wyniku połączenia Det Norske Veritas i Germanischer Lloyd
15
Przemysł
ICT i media
Instytucje publiczne
Usługi finansowe
Handel
Transport i Logistyka
Klienci indywidualni
Energetyka z utilities
Edukacja i nauka
Usługi inne
Służba zdrowia
Budownictwo
Kultura
Inni klienci
0
10
20
30
40
Rycina 3
Liczba firm posiadających klientów w wybranych sektorach gospodarki
Tabela 7
Struktura klientów według wielkości
Wielkość firmy-klienta
Odsetek przedsiębiorstw
Duże firmy (250 i więcej pracowników)
60-70%
Średnie firmy (50-249 pracowników)
50-60%
Małe firmy (do 50 pracowników)
50-60%
16
Podaż kadry
W województwie pomorskim na potrzeby sektora ICT kształci się wraz z kierunkami pokrewnymi
9,2 tys. osób (łącznie z zamiejscowymi jednostkami organizacyjnymi), w tym na kierunkach informatyka oraz informatyka z ekonometrią ponad 3,5 tys. osób. Warto pamiętać, że specjalności pokrewne
do informatycznych są oferowane na różnych kierunkach ścisłych, np. na fizyce, a absolwenci
tych studiów nierzadko zasilają firmy ICT. W roku 2012 mury pomorskich uczelni opuściło 2,2 tys.
absolwentów, a na kierunkach ściśle informatycznych ponad 900 osób.
Tabela 8
Studenci i absolwenci w województwie pomorskim (rok akademicki 2012/2013)
Studenci
Absolwenci
Razem
Studia
stacjonarne
Studia
niestacjonarne
Razem
Studia
trzeciego
stopnia
1 208
3 441
684
234
918
57
1 351
143
1 494
420
16
436
35
Kierunki pokrewne
3 065
684
3 749
729
128
847
58
Razem
6949
2 035
8 684
1 833
378
2 201
150
Studia
stacjonarne
Studia
niestacjonarne
2 533
Elektronika z telekomunikacją
Kierunek
Informatyka (razem
z kierunkiem Informatyka
z ekonometrią)
Źródło: Szkoły wyższe, GUS (2013)
Uwaga: dane dla szkół wyższych z wyłączeniem zamiejscowych jednostek organizacyjnych.
Zwraca uwagę szeroka oferta pomorskich uczelni wyższych – w sumie na studiach drugiego
stopnia można kształcić się w zakresie 29 specjalizacji. Największą uczelnią kształcącą kadry na
potrzeby sektora ICT jest Politechnika Gdańska, której mury w 2012 roku opuściło 1,6 tys. absolwentów. Uczelnia w roku akademickim 2012/13 kształciła na kierunkach informatyka, automatyka
i robotyka, elektronika i telekomunikacja, elektrotechnika oraz mechatronika. Nauczanie na
studiach drugiego stopnia odbywało się w niej na 26 specjalizacjach, m.in. niezbędnych z punktu
widzenia rynku pracy inżynierii systemów i bazy danych, inżynierii komunikacji bezprzewodowej
oraz komputerowych systemów elektronicznych. Politechnika Gdańska oferuje również kształcenie na przyszłościowych specjalizacjach, np. z zakresu systemów geoinformatycznych i mobilnych oraz systemów wspierania decyzji.
Na Uniwersytecie Gdańskim kształci się ponad 1,4 tysiąca osób, a uczelnia oferuje studia drugiego
stopnia w zakresie informatyki oraz informatyki i ekonometrii. Uniwersytet wprowadził również
kierunek bioinformatyka, na którym kształci się ponad 100 studentów. Akademia Morska na
studiach pierwszego stopnia kształci ponad tysiąc osób na kierunkach: elektronika i telekomunikacja oraz elektrotechnika.
17
Tabela 9
Studenci i absolwenci wybranych kierunków i specjalizacji studiów w województwie pomorskim w roku akademickim 2012/2013
Studenci
Kierunek
Studia
stacjonarne
Absolwenci
Studia
niestacjonarne
Razem
Studia
stacjonarne
Studia
niestacjonarne
Razem
Studia
trzeciego
stopnia
Politechnika Gdańska
Informatyka
1 296
379
1 375
388
93
481
49
0
0
0
47
0
47
0
Automatyka i robotyka
1 332
0
1 332
379
0
379
26
Elektronika i telekomunikacja
1 092
0
1 092
381
1
382
35*
Elektrotechnika
829
426
1 255
215
88
293
32
Mechatronika
482
0
482
81
0
81
0
Informatyka i ekonometria
Uniwersytet Gdański
Bioinformatyka
104
0
104
0
0
0
0
Informatyka
472
138
610
95
23
118
8
580
135
715
109
33
142
0
Akademia Morska w Gdyni
Elektronika i telekomunikacja
259
143
402
39
15
54
0
Elektrotechnika
318
258
576
54
19
73
0
Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych
Informatyka
bd
bd
Grafika
bd
bd
564
bd
bd
bd
bd
26
27
53
0
19
58
77
0
0
21
21
0
23
0
0
Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku
180
372
552
Wyższa Szkoła Zarządzania w Gdańsku
Informatyka
5
184
189
Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
Edukacja techniczno-informatyczna
*
wyłącznie elektronika
Źródło: Szkoły wyższe, GUS (2013)
0
0
0
18
Tabela 10
Wykaz uczelni kształcących na potrzeby firm ICT (kierunki, specjalizacje)
Uczelnia
Kierunek
Studia 1 st (1)
lub 2 st (2)
1+2
1 (profil): Architektury systemów komputerowych, Inteligentne systemy
interaktywne, Inżynieria oprogramowania, Algorytmy i modelowanie
systemów, Teleinformatyka, Systemy geoinformatyczne 2: Aplikacje
rozproszone i systemy internetowe, Inteligentne systemy interaktywne,
Inżynieria systemów i bazy danych, Technologie internetowe i algorytmy, Sieci komputerowe, Systemy geoinformatyczne i mobilne
Elektronika
i telekomunikacja
1+2
1 (profil): Inżynieria mikrofalowa i antenowa, Komputerowe systemy
elektroniczne, Optoelektronika, Systemy mikroelektroniczne, Systemy
multimedialne, Systemy elektroniki morskiej, Systemy i sieci radiokomunikacyjne, Sieci teleinformacyjne 2: Inżynieria komunikacji bezprzewodowej,
Komputerowe systemy elektroniczne, Optoelektronika, Systemy mikroelektroniczne, Inżynieria dźwięku i obrazu, Systemy czasu rzeczywistego,
Systemy i sieci radiokomunikacyjne, Sieci i systemy teleinformacyjne
Elektrotechnika
1+2
2: Przetwarzanie i użytkowanie energii elektrycznej, Elektroenergetyka,
Energetyka jądrowa
Automatyka
i robotyka
1+2
1: Wydział Elektrotechniki i Automatyki: Automatyka i systemy sterowania,
Robotyka i systemy mechatroniki; 2: Wydział Elektrotechniki i Automatyki:
Robotyka i systemy mechatroniki, Automatyka przemysłowa, Informatyka w systemach sterowania, Systemy sterowania i wspomagania decyzji, Przetwarzanie
sygnałów; 2: Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki: Komputerowe
systemy automatyki, Inteligentne systemy decyzyjne
Mechatronika
1+2
1: Mechatronika Stosowana, 2: Projektowanie mechatroniczne,
Systemy mechatroniczne
Bioinformatyka
1
1 (profil): Biopolimery, Algorytmika, Struktury danych i bazy
danych, Techniki sekwencjonowania, Biologiczne bazy danych,
Techniki bioinformatyczne, Modelowanie molekularne
Informatyka
1+2
1: Aplikacje internetowe i bazy danych, Informatyka ogólna, 2: Modułowy
plan zajęć umożliwiający wybór interesującej studenta ścieżki studiów
Informatyka
i ekonometria
1+2
1: Analityka gospodarcza, Informatyka, Metody analizy danych
2: Analityka gospodarcza, Informatyka, Statystyka ubezpieczeniowa
Informatyka
i ekonometria
1
Eko-informatyka, Grafika i animacja komputerowa, Kierowanie projektami IT
Elektronika
i telekomunikacja
1
Elektronika morska, Systemy i sieci teleinformatyczne
Elektrotechnika
1
Elektroautomatyka okrętowa, Komputerowe systemy sterowania
Informatyka
Politechnika
Gdańska
Uniwersytet
Gdański
Wyższa Szkoła Bankowa
w Gdańsku
Akademia Morska
w Gdyni
*
Profil/Specjalności*
(1 –studia pierwszego stopnia, 2 – studia drugiego stopnia)
Polsko-Japońska Wyższa
Szkoła Technik Komp. Wydz.
Zamiejscowy Informatyki
w Gdańsku
Informatyka
1+2
Wyższa Szkoła Zarządzania
w Gdańsku
Informatyka
1
1: Aplikacje Internetowe i sieci, Grafika i multimedia, Informatyka biznesowa,
Inżynieria oprogramowania i bazy danych 2: Aplikacje internetowe, Analiza
systemowa (studia internetowe, połączenie studiów tradycyjnych, internetowych,
część zajęć i zaliczeń realizowana w Warszawie)
Grafika komputerowa, Inżynieria systemów informacyjnych, Multimedia,
Sieci komputerowe i systemy rozproszone
podano wyłącznie specjalności na studiach stacjonarnych
Źródło: opracowanie własne ABSL na podstawie stron internetowych szkół wyższych
19
Wysoko oceniana w skali kraju wśród uczelni niepublicznych i wyprzedzająca kilkanaście politechnik Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych obok informatyki kształci
również na Wydziale Sztuki Nowych Mediów na kierunku Grafika, gdzie obok przedmiotów
artystycznych wykłada się wiedzę z takich dziedzin jak: praktyczne wykorzystanie narzędzi
i technologii informatycznych, multimedia (w tym: animacja komputerowa), oraz modelowanie
trójwymiarowe. Szczególny nacisk jest położony na podstawy algorytmiki i elementy wykorzystania języków skryptowych (np. ActionScript). Istotnym elementem nauczania jest także praktyczne poznanie sprzętu i oprogramowania użytkowego, służącego do modelowania obrazu
i dźwięku, edycji mediów strumieniowych, generowania obrazu dwu- i trój-wymiarowego, oraz

zastosowań DTP (desktop publishing) (www.pjwstk.edu.pl). Polsko-Japońska Wyższa Szkoła
Technik Komputerowych oferuje również Studia Podyplomowe Inżynierii Oprogramowania
w Praktyce.
W regionie działają ponadto dwie inne uczelnie niepubliczne kształcące kadry dla potrzeb
sektora ICT, oferując specjalizacje z zakresu eko-informatyki, grafiki i animacji komputerowej,
kierowania projektami IT, inżynierii systemów informacyjnych, multimediów oraz sieci komputerowych i systemów rozproszonych.
Z punktu widzenia kształcenia przyszłych pracowników bardzo istotnym etapem edukacji jest
szkolnictwo techniczne na poziomie średnim. W regionie pomorskim zawód technik informatyk cieszy się dużą popularnością, o czym świadczy największa wśród wszystkich zawodów
liczba osób (1 122), które podchodziły w 2013 roku do egzaminu praktycznego. Według danych
Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Gdańsku w regionie w 2013 roku działało 110 szkół technicznych kształcących specjalistów z różnych dziedzin, w tym techników elektroników, informatyków, teleinformatyków, mechatroników, techników telekomunikacji i cyfrowych procesów
graficznych. W 2013 roku uprawnienia w tych zawodach uzyskały 903 osoby, w tym najwięcej
techników informatyków (691 osób)5. Dodatkowo w nowej formule egzaminu dla uczniów szkół
zawodowych, eksternów oraz absolwentów kwalifikacyjnych kursów zawodowych w 2013 roku
uprawnienia w zakresie montażu i eksploatacji komputerów osobistych oraz urządzeń peryferyjnych uzyskało ponad 70 osób6, a w początku 2014 roku kolejne 60 (wraz z kwalifikacjami
w zakresie projektowania lokalnych sieci komputerowych i administrowania nimi)7.
5
Sprawozdanie z egzaminu zawodowego przeprowadzonego dla absolwentów z województwa pomorskiego w sesji
letniej roku szkolnego 2012/2013, OKE Gdańsk, Gdańsk.
6
Sprawozdanie z egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie przeprowadzonego na terenie województw
kujawsko-pomorskiego i pomorskiego w roku 2013, OKE Gdańsk, Gdańsk.
7
Informacja o wynikach egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie przeprowadzonego w sesji zimowej
- styczeń/luty 2014, OKE Gdańsk, Gdańsk.
20
2.2
Pozycja pomorskiego sektora ICT
w Polsce i na świecie
Działalność eksportowa
Siłą sektora ICT w regionie pomorskim jest jego wyraźnie proeksportowy charakter. Ponad 10%
udział przychodów z eksportu zanotowano w 54 firmach ICT, które zatrudniają 13,8 tysiąca osób,
co stanowi ponad 2/3 zatrudnienia w sektorze8. Na tym tle zdecydowanie proeksportowo odznaczają się firmy elektroniczne, których połowa wysyła swoje produkty i rozwiązania zagranicę.
Wyniki ankiety wskazują na dwie największe grupy firm prowadzących działalność eksportową:
do pierwszej z nich należą firmy, w których co najmniej 75% (a w większości 100%) przychodów
pochodzi z eksportu. Drugą grupę stanowią przedsiębiorstwa, w których podpisano pojedyncze
kontrakty eksportowe, nie wynoszące w sumie więcej niż 25% ogółu przychodów firmy. Ponad
połowa ankietowanych firm wskazywała, że wysyła swoje rozwiązania lub produkty za granicę,
również poza Unię Europejską.
Tabela 11
Rynki zbytu ankietowanych przedsiębiorstw
Rynek zbytu
Odsetek przedsiębiorstw
Kraje Unii Europejskiej (poza Polską)
50-60%
Pozostała część kraju
50-60%
Pozostałe kraje za granicą
50-60%
Województwo pomorskie
40-50%
Województwo mazowieckie (Warszawa)
30-40%
Ważnymi rynkami zbytu wielu pomorskich firm IT są: Ameryka Północna i kraje europejskie. Wielokrotnie nagradzany za innowacyjność i notowany od grudnia 2011 roku na rynku
NewConnect Aiton Caldwell jest dostawcą usług i platform w chmurze. Te ostatnie rozwiązania
są wykorzystywane przez klientów zagranicznych, m.in. ze Stanów Zjednoczonych i Rumunii.
Na rynkach zagranicznych spółka oferuje dedykowane produkty. Na rynku międzynarodowym
działa również Young Digital Planet, który współpracuje z wieloma doświadczonymi ośrodkami
edukacyjnymi oraz wydawniczymi (m.in. Cambridge University Press, Oxford University Press,
Harcourt Education czy Malmberg)9.

8
Do tej liczby nie wliczono kilkunastu centrów usług świadczących usługi na rzecz podmiotów zagranicznych.
9
23 lata dla edukacji, 2013, www.ydp.pl/22-lata-dla-edukacji
21
Zdecydowana większość produkcji i usług wykonywanych przez zagraniczne firmy elektroniczne trafia na eksport. W województwie pomorskim rosnąca jest natomiast grupa polskich
przedsiębiorstw, które odnoszą sukcesy za granicą. Alnet Systems dostarcza rozwiązania
cyfrowej rejestracji i transmisji obrazu dla systemów telewizji przemysłowej, osiągając przy
tym międzynarodowe sukcesy.
Sukcesy w eksporcie notuje również wiele firm telekomunikacyjnych. Na przykład Platan jest
wiodącym polskim producentem abonenckich central telefonicznych i serwerów telekomunikacyjnych. Z produktów firmy Platan korzysta około miliona Polaków10. Lider w produkcji małych
centralek cyfrowych jest również eksporterem swoich produktów i rozwiązań na rynki Europy
Środkowo-Wschodniej.
Tabela 12
Udział zatrudnienia w firmach zajmujących się eksportem
Eksport
IT
56%
Elektronika
84%
Telekomunikacja
33%
Razem
66%
Najnowszym trendem jest ekspansja polskich przedsiębiorstw na rynki zagraniczne poprzez
zakładanie tam oddziałów. Co najmniej siedem polskich firm sektora ICT działających w województwie pomorskim posiada swoje placówki w najbardziej rozwiniętych gospodarkach
świata, m.in. w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanadzie. W zakresie działań
eksportowych dostrzegalny jest wyraźny trend wzrostowy – w ponad połowie firm w latach
2010-2013 zaobserwowano znaczący wzrost eksportu. Spadek działań eksportowych wystąpił
jedynie w przypadku firm elektronicznych, których część dotknął globalny kryzys gospodarczy.

10
O nas: Platan, 2014, www.platan.pl/firma/o-nas.html
22
2.3
Geografia sektora ICT w województwie
pomorskim
Pomorskie firmy ICT działają w 21 miejscowościach regionu. W firmach zatrudniających co
najmniej 10 osób pracuje w stolicy regionu w sumie 11,6 tysięcy pracowników. Stanowi to 57%
z ponad 20 tysięcy zatrudnionych w większych firmach ICT w regionie. Drugim, po Gdańsku, pod
względem zatrudnienia ośrodkiem jest Tczew, w którym w sektorze ICT jest zatrudnionych ponad
4 tys. osób (najwięksi pracodawcy: Flextronics, Gemalto), w Gdyni (Multimedia Polska, Radmor,
Vector) i w Kwidzynie (Jabil Assembly Poland, Jabil Circuit Poland, Lacroix Electronics) pracuje
po 3,4 tys. Większa liczba firm ICT działa jeszcze w Słupsku i Straszynie (DGT wraz z centrum
badawczo-rozwojowym).
Tabela 13
Miejscowości, w których działają firmy ICT w województwie pomorskim
Miejscowość
Liczba firm
Udział zatrudnionych*
81
35,7%
Tczew
4
20,1%
Gdynia
45
17,0%
3
16,8%
14
4,2%
Pruszcz Gdański
1
2,5%
Straszyn
4
1,4%
Wejherowo
1
0,8%
Prabuty
1
0,4%
Lublewo Gdańskie
1
0,3%
Słupsk
3
0,2%
Rumia
1
0,1%
9
0,1%
Gdańsk
Kwidzyn
Sopot
Inne miejscowości (Chojnice,
Dobrzewino, Kartoszyno, Otomin, Ryjewo,
Skowarcz, Skrzeszewo Żukowskie,
Starogard Gdański, Ustka)
*
UWAGA: Udział zatrudnionych w pomorskich firmach ICT zatrudniających co najmniej 10 osób.
23
Szanse rozwoju sektora ICT w województwie pomorskim
3 | Szanse rozwoju sektora ICT
24
3.1
Trendy rozwojowe pomorskich firm
Wielkość zatrudnienia w pomorskich firmach jest względnie stabilna, co zadeklarowało niemal
40% z nich. W 18% odnotowano ponad 2-krotny wzrost zatrudnienia, są to w dużej mierze firmy
zagraniczne, w których zatrudnienie w 2010 roku były względnie niewielkie.
Tabela 14
Przyrost zatrudnienia w pomorskich firmach ICT w latach 2010-2013
Zatrudnienie wzrosło o ponad 100%
18%
Zatrudnienie wzrosło o 20 do 100%
29%
Zatrudnienie było względnie stałe (+/-20%)
39%
Zatrudnienie spadło o 20% do 100%
14%
Optymistyczne są plany zwiększenia zatrudnienia w ankietowanych firmach. Spadek liczby zatrudnionych do końca 2014 roku deklaruje jedynie jedno przedsiębiorstwo. Niemal 40% firm zamierza
zwiększyć zatrudnienie o ponad 10% w stosunku do obecnego.
Tabela 15
Zmiana liczby zatrudnionych do końca 2014 roku
Zmiana liczby zatrudnionych do końca 2014 roku
Udział firm
Spadek liczby zatrudnionych
4%
Zatrudnienie względnie stałe (+/-5%)
27%
Wzrost zatrudnienia (5-10%)
31%
8%
23%
Wzrost zatrudnienia (powyżej 30%)
8%
Jedną z firm o dużym wzroście liczby zatrudnionych jest gdański oddział Sii specjalizujący się
w outsourcingu IT. Firma rozpoczęła działalność na początku 2008 roku, a do końca 2014 roku
planuje zatrudnić 600 osób. W rankingu TOP 200 Computerworld z 2013 roku Sii zajęło pierwsze
miejsce wśród firm IT o największym rozwoju zatrudnienia. W regionie pomorskim Sii jest trzecią
pod względem zatrudnienia firmą sektora IT.
25
Tabela 16
Duże przedsiębiorstwa ICT w regionie pomorskim
Firma
Kraj
Zatrudnienie
Profil
Elektronika
Flextronic International Poland
USA
3 000-4 000
projektowanie produkcyjne oraz usługi inżynieryjne, montaż płytek drukowanych,
montaż wysokiego poziomu, wytwarzanie na zamówienie oraz usługi konfiguracji
na zamówienie
Jabil Assembly, Jabil Circuit
USA
2 000-3 000
produkcja sprzętu elektronicznego (m.in. produkcja telewizorów kolorowych
i głowic do telewizorów (tunery), płyt bazowych)
Francja
1 000-2 000
produkcja podzespołów elektronicznych dla sektora motoryzacyjnego
Assel
Polska
500-1 000
Farem
Polska
250-500
projektowanie i realizacja specjalistycznych prac elektrycznych, elektronicznych
i teletechnicznych
Francja
250-500
produkcja inteligentnych kart z mikroprocesorem
Polska
250-500
m.in. produkcja obwodów drukowanych, montaż urządzeń elektronicznych
w technologii tradycyjnej oraz SMD
Szwecja
250-500
wytwarzanie zespołów kablowych wraz z innymi częściami elektronicznymi
Radmor
Polska
250-500
produkcja sprzętu radiokomunikacji ruchomej UKF FM (systemy łączności konwencjonalne i trunkingowe, radiotelefony noszone, przewoźne i bazowe, radiomodemy
i moduły transmisji danych, wojskowe radiostacje osobiste)
Satel
Polska
250-500
projektowanie, produkcja i sprzedaż urządzeń elektronicznych (centrale alarmowe,
sygnalizatory, czujki, stacje monitorujące, sterowniki radiowe, dzielniki ekranu oraz
zasilacze buforowe)
Vector
Polska
250-500
produkcja i integracja rozwiązań dla branży telekomunikacyjnej (zaawansowane
systemy wykorzystywane w sieciach stacjonarnych i mobilnych)
Lacroix Electronics
Gemalto
Grupa Techno Service
Panlink Poland
dostawa usług produkcyjnych w zakresie elektroniki i elektromechaniki
Telekomunikacja
Multimedia Polska
Wirtualna Polska
USA/Holandia
500-1 000
Polska
250-500
dostawa usług multimedialnych: telewizji kablowej, szerokopasmowego dostępu do
Internetu oraz usług telefonii stacjonarnej
portal internetowy
IT
Intel Technology Poland
rozwój nowych technologii oraz produktów, przeznaczonych na rynek serwerów;
projektowanie, implementacja oraz walidacja sterowników grafiki trójwymiarowej
dla układów graficznych; tworzenie i testowanie oprogramowania do kart sieciowych; department zarządzania usługami sprzedaży internetowej
USA
1 000-2 000
Sii
Francja
500-1 000
Atena
Niemcy
250-500
projektowanie, wdrażanie i integracja kompleksowych dużych systemów informatycznych dla biznesu
IF Research Polska
Kanada
250-500
hosting, rozwiązania web, aplikacje mobilne
Lufthansa Systems Poland
Niemcy
250-500
digitalizacja map lotniczych i morskich; dedykowane rozwiązania IT; data center
Finlandia
250-500
tworzenie oprogramowania edukacyjnego w oparciu o multimedia
Young Digital Planet
wsparcie klientów w zakresie analiz i testów, rozwoju oprogramowania, zarządzania
infrastrukturą oraz integracji i utrzymania systemów
Źródło: badania własne ABSL, profil na podstawie stron internetowych przedsiębiorstw
26
Poszerzenie zakresu i stopnia zaawansowania działań
W 3/4 ankietowanych firm nastąpiło zwiększenie zakresu świadczonych usług. Zmniejszenie
wachlarza usług odnotowano tylko w jednym przedsiębiorstwie. W 86% ankietowanych firm
wzrósł stopień zaawansowania świadczonych usług, w tym w niemal 2/3 zmiany te były znaczące.
Jedynie w 5 firmach nie odnotowano zmian w zakresie stopnia zaawansowania świadczonych
usług.
Tabela 17
Zmiany zakresu świadczonych usług w latach 2010-2013
Zmiana
Liczba firm
Udział
26
74%
Nie wystąpiły zmiany w zakresie świadczonych usług
8
23%
Nastąpiło zmniejszenie dotychczasowego zakresu świadczonych usług
1
3%
Liczba firm
Udział
22
63%
Nieznaczny wzrost stopnia zaawansowania świadczonych usług
8
23%
Brak zmian w zakresie stopnia zaawansowania świadczonych usług
5
14%
Nastąpiło zwiększenie dotychczasowego zakresu świadczonych usług
Tabela 18
Zmiany stopnia zaawansowania świadczonych usług w latach 2010-2013
Zmiana
Znaczący wzrost stopnia zaawansowania świadczonych usług
Przychody i zyski przedsiębiorstw
Informacje na temat przychodów pozyskano z Monitora Polskiego B dla 104 przedsiębiorstw
ICT. Aż 89 z nich (co stanowi 86% ogółu) zanotowało w ostatnim roku rozliczeniowym przychody
powyżej jednego miliona zł. W sumie przychody tych firm, zatrudniających 78% ogółu pracowników sektora, sięgnęły 6 miliardów 267 milionów złotych, przy zyskach wynoszących 158 mln zł.
Dwadzieścia pięć firm zanotowało stratę, a w pięciu przekroczyła ona milion złotych. Wśród firm,
które odniosły straty znalazły się zaledwie trzy firmy elektroniczne i 22 informatyczne.
Młode, perspektywiczne firmy o dużym wzroście można zidentyfikować na podstawie rankingów
Deloitte Fast 50 dla Europy Centralnej. W latach 2006-2008 trzy razy z rzędu pierwsze miejsce
zajmowała sopocka grupa Blue Media zajmująca się dostawą systemów dla banków, instytucji
27
finansowych oraz branży e-commerce w zakresie obsługi platform transakcyjnych (doładowania kart pre-paid, bankowe SMS-y, pożyczki online, ubezpieczenia przez Internet oraz płatności
i przelewy międzybankowe). W 2012 roku grupa ta zajęła w rankingu Top 200 Computerworld
20 miejsce w kraju pod względem przychodów ze sprzedaży rozwiązań IT, co od dłuższego już
czasu daje przedsiębiorstwu pierwszą lokatę wśród pomorskich firm IT.
W latach 2011-2012 w Deloitte Fast 50 dla Europy Centralnej pojawiła się Datera. Ponad
20-krotny wzrost przychodów (2006-2010) pozwolił spółce zająć 7 miejsce w Europie
Środkowo-Wschodniej. Firma Datera jest operatorem telekomunikacyjnym, który specjalizuje
się w produkcji nowej generacji platform telekomunikacyjnych, zaawansowanych systemów
abonenckich dla przedsiębiorstw, a także dedykowanych rozwiązań służących realizacji
wybranych usług w chmurze11. W 2014 roku doszło do fuzji firmy Datera z Aiton Caldwell,
który poprzez markę FreecoNet jest największym polskim operatorem sieci VoIP. Dynamiczny
rozwój Aiton Caldwell ma pozwolić na przejście z notowań na rynku NewConnect na główny
parkiet Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych.
W 2012 roku na piątym miejscu Deloitte Fast 50 pojawił się gdyński Noril zajmujący się pozycjonowaniem stron internetowych oraz e-marketingiem. W tym samym roku po dwóch latach
od wyróżnienia w kategorii Rising Stars do rankingu powróciła grupa Nokaut, która w 2012
roku została jedynym w Polsce operatorem internetowych porównywarek cen notowanym na
Giełdzie Papierów Wartościowych.

11
O firmie, Datera, 2014, www.datera.pl/pl/o-nas/o-firmie
28
4 | Inne zidentyfikowane
12
szanse rozwoju
12
Szanse rozwojowe oparte o rozwój niektórych rozwiązań i technologii opisano w rozdziale 8.
29
Wśród czynników atrakcyjności inwestycyjnej, które stanowią równocześnie szanse rozwojowe
regionu zdecydowanie najczęściej na pierwszym miejscu menedżerowie firm IT wymieniają
dostępność wykwalifikowanej kadry. W dalszej kolejności jako istotny jest podawany relatywnie niski poziom wynagrodzeń oraz dostępność powierzchni biurowych i produkcyjnych.
W mniejszym stopniu szansą rozwoju dla przedstawicieli firm wydaje się być dostępność
portów morskich.
Z geograficznego punktu widzenia szansą rozwoju województwa pomorskiego jest bliskość
rynków skandynawskich. Również z uwagi na podobieństwa kulturowe Pomorze stanowi
bramę i jeden z pierwszych etapów ekspansji na rynki międzynarodowe dla firm pochodzących z tych krajów. Ciągłą atrakcyjność Pomorza dla inwestycji w sektorze ICT potwierdzają
przykłady norweskich firm: informatycznej Powel AS i dużej europejskiej grupy medialnej
Schibsted Media Group, które w pierwszej połowie 2014 roku ogłosiły otwarcie oddziałów
w Gdańsku.
Odmiennie sytuacja kształtuje się w sektorze elektronicznym, w którym najważniejszym
czynnikiem atrakcyjności regionu jest, zdaniem przedstawicieli firm, poziom wynagrodzeń.
Liczącym uwarunkowaniem rozwojowym jest również obecność portów morskich i powierzchni produkcyjnych. Nieco mniej istotna jest dostępność wykwalifikowanej kadry.
O dalszym rozwoju firm ICT w regionie stanowić będzie w największym stopniu sytuacja rynkowa w branżach, w których funkcjonują. Zdaniem przedstawicieli firm istotne będą również
możliwości rekrutacyjne, a w przypadku oddziałów – decyzja firmy macierzystej.
Tabela 19
Ranking czynników atrakcyjności inwestycyjnej dla sektora ICT w województwie pomorskim według sektora
Pozycja
Sektor IT
Pozycja
Elektronika
1
Dostępność wykwalifikowanej kadry
1
Poziom wynagrodzeń
2
Poziom wynagrodzeń
3
Dostępność powierzchni biurowych i /
lub powierzchni produkcyjnych
Dostępność portów morskich
2
Dostępność powierzchni biurowych i/
Połączenia drogowe, kolejowe i lotnicze
4
Bliskość klientów
5
5
6
6
30
Wygląd rankingów czynników atrakcyjności inwestycyjnej nie jest silnie zależny od struktury
własności firmy. Niemniej w przypadku firm zagranicznych zdecydowanie częściej niż w polskich
na pierwszym miejscu wymieniana jest dostępność wykwalifikowanej kadry jako czynnik decydujący o lokalizacji na Pomorzu. Nieco częściej zwraca się też w nich uwagę na poziom wynagrodzeń jako jedną z determinant rozwoju sektora w regionie.
Tabela 20
Ranking czynników atrakcyjności inwestycyjnej dla sektora ICT w województwie pomorskim według pochodzenia kapitału
Pozycja
Firmy polskie
Pozycja
Firmy zagraniczne
1
1
2
2
Poziom wynagrodzeń
3
Poziom wynagrodzeń
3
4
4
5
5
6
6
Tabela 21
Czynniki decydujące o dalszym rozwoju firmy w województwie pomorskim
Czynniki decydujące o dalszym rozwoju
firmy w województwie pomorskim
Decyzja centrali firmy macierzystej
Sytuacja rynkowa (nowi klienci,
nowe zlecenia, nowe rynki)
Możliwości rekrutacyjne
Nie dotyczy
Nieważny czynnik
Obojętny czynnik
Ważny czynnik
33%
5%
10%
52%
0%
10%
10%
85%
0%
10%
29%
62%
31
Otoczenie biznesowe i społeczność ICT w województwie pomorskim
5 | Otoczenie biznesowe
i społeczność ICT
32
Kluczowym warunkiem rozwoju sektora jest jego otoczenie instytucjonalne i społeczne. Aktywne
funkcjonowanie instytucji wsparcia ułatwia m.in. rozpoczęcie działalności gospodarczej lub jej
rozwój na rynki pozakrajowe.
Ważnym rodzajem instytucji wsparcia są parki naukowo-technologiczne. W porównaniu z innymi
regionami kraju w województwie pomorskim funkcjonują one od dłuższego czasu (np. Pomorski
Park Naukowo-Technologiczny od 2001 roku), skupiając przy tym znaczącą liczbę firm ICT.
W Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym działa 40 firm, a w Gdańskim Parku NaukowoTechnologicznym 27 przedsiębiorstw ICT. Większość, z tych firm stanowią mikroprzedsiębiorstwa.
Stopień aktywności parków jest większy niż w konkurencyjnych regionach, np. w Małopolsce.
Wyższy jest w nich również udział firm ICT.
Sześć firm z sektora elektronicznego funkcjonuje na terenach objętych Pomorską Specjalną
Strefą Ekonomiczną. Pracuje w nich ponad 6 tysięcy osób. Kolejnym narzędziem wsparcia są
inkubatory przedsiębiorczości. Na przykład w Inkubatorze Przedsiębiorczości Starter działa 10
firm ICT. Swoją ofertę rozszerza Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości Politechniki Gdańskiej.
Liczne są w Trójmieście wydarzenia branżowe w sektorze ICT. Bardzo dużą skalę (2 000 uczestników w 2014 roku) przybrała konferencja Infoshare, w trakcie której prelegenci polscy i zagraniczni
prezentowali swoje przemyślenia i osiągnięcia w zakresie zarządzania przedsiębiorstwami
i projektami w branży IT i nowych mediów. W trakcie tego wydarzenia zastosowano również
innowacyjny sposób poznania i oceny pomysłów na nową firmę oraz łączenia potencjalnych inwestorów z twórcami start-upów. Kolejnym interesującym przykładem jest organizowany corocznie
(w roku 2014 przez Playsoft i Sii) 3City GlobalGame Jam – międzynarodowy konkurs na stworzenie dowolnej gry na zadany temat w ciągu 48 godzin. Pod koniec 2013 roku w trakcie konkursu
łącznie powstało 21 gier. Zawody te łączą środowiska programistyczne, graficzne i designerskie.
Dodatkowo GlobalGame Jam jest dobry przykładem współpracy dwóch dużych firm francuskich
Ważną inicjatywą wspierającą powiązania między światem biznesu, nauki i administracji publicznej są klastry (grona przedsiębiorczości). W Pomorskim Klastrze ICT Interizon działa niemal 150
podmiotów biznesowych i naukowych. Dostrzeżenie klastra w badaniach benchmarkingowych
Deloitte w 2010 roku jako najszybciej rozwijającego się grona w Polsce stanowiło element
promocji marki klastra i zwiększyło jego rozpoznawalność. Z punktu widzenia stabilności rozwoju
pomorskiego sektora ICT ważne jest istnienie sieci współpracy. Szczególną uwagę należy zwrócić
na niesformalizowane przedsięwzięcia podejmowane przez pomorskie firmy. To one bowiem
stanowią kluczowy element uzupełniający funkcjonowanie instytucji wsparcia w regionie.
W regionie funkcjonuje kilka niesformalizowanych sieci współpracy. Niektóre z zagranicznych firm
funkcjonujących na Pomorzu mają tu swoich klientów. Na przykład oddział Sii prowadzi projekty
dla Intel Technology Poland, Gemalto czy Nordei. Norweski Nevion zajmujący się rozwiązaniami
w zakresie transmisji danych video za pośrednictwem sieci, współpracuje od dłuższego czasu
z pomorskim TSTronic. Firma EPAM dostarczająca rozwiązania i technologie dla firmy z sektora
33
tzw. Big Data posiada licznych klientów wśród zagranicznych firm działających na Pomorzu,
m.in. Thomson Reuters. Nieco odmiennym przykładem oddolnej współpracy jest działalność
grupy PasCom Wspólnota Interesów. W jej ramach w celu produkcji, promocji i sprzedaży
produktów firmy w całym kraju funkcjonuje grupa małych i średnich spółek.
Relacje społeczne buduje się w regionalnych gremiach i stowarzyszeniach. W 2013 roku
Amerykańska Izba Handlowa w Polsce otworzyła swój oddział w Gdańsku. Ważnym elementem potencjalnego włączenia firm w globalne łańcuchy wartości jest udział pomorskich
firm w targach innowacji, finansowany w ramach projektu „Wspieranie międzynarodowej
aktywności innowacyjnych przedsiębiorców z Pomorza poprzez udział w targach branżowych
- Let’s Expo! 2”, w ramach środków Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa
Pomorskiego. W 2014 roku były to wyjazdy na targi CEBIT w Hannowerze, wystawę na Salone
Internazionale del Mobile w Mediolanie.
34
Współpraca firm ICT z sektorem edukacyjnym
6 | Współpraca firm ICT
z sektorem edukacyjnym
35
Współpraca firm z wyższymi uczelniami jest zjawiskiem powszechnym. Zaledwie około
1/4 ankietowanych firm nie współpracuje z wyższymi uczelniami. W tej grupie znalazły się
w większości mniejsze firmy z udziałem kapitału zagranicznego. Głównym polem relacji
między wyższymi uczelniami a firmami jest pozyskiwanie przyszłych pracowników. Często
podejmowane są wspólne projekty edukacyjne i badawcze oraz konferencje. Nieco rzadziej
powstają wspólne oferty studiów13 i realizowane są wspólne prace badawcze.
Tabela 22
Najczęstsze formy współpracy firm z wyższymi uczelniami (lata 2010-2013)
Pozyskiwanie przyszłych pracowników
76%
Wspólne projekty edukacyjne
47%
Wspólne projekty badawcze
24%
Wspólne konferencje
24%
Bardzo różny jest poziom i charakter współpracy wyższych uczelni z firmami. Współpraca
Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytet Gdańskiego z pracodawcami ma
charakter wielowymiarowy i obejmuje: realizację Projektu Zespołowego przez studentów pod
nadzorem przedstawicieli firm, staże w firmach (jako nagrody za konkursy odbywające się
na Wydziale), współudział pracodawców w prowadzeniu kursów oraz dodatkowe warsztaty/
wykłady dla studentów.
Z natury rzeczy bardzo szeroka jest również współpraca firm z Politechniką Gdańską.
Na studiach podyplomowych z nowoczesnych metod inżynierii oprogramowania zdecydowaną
większość prowadzących zajęcia stanowią pracownicy naukowi tej uczelni. W ramach specjalności „Technologie geoinformatyczne i mobilne” oferowanej przez Politechnikę Gdańską ma
miejsce współpraca z firmami na następujących polach: projektów grupowych (FancyFon),
praktyk i stypendiów zagranicznych (Jeppesen) oraz projektów realizowanych przez Katedrę
(elbląski OpeGieKa). Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej
prowadzi bezpośrednią (uczelnia-firma), jak i pośrednią (studenckie projekty grupowe) współpracę z przedsiębiorstwami. W sumie w realizację studenckich projektów grupowych zaangażowanych jest kilkadziesiąt firm i instytucji. Wydział posiada wzór umowy o współpracy,
opracowano również zasady zawierania umów dotyczących projektów grupowych.
Przy Dziekanie Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki działa Rada Konsultacyjna,
w której zasiada ponad trzydziestu przedstawicieli znanych firm sektora nowoczesnych
technologii14. Porozumienia o współpracy z firmami mają podpisane także inne uczelnie:
Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych oraz Akademia Marynarki Wojennej
(m.in. z firmą Sprint).

13
Wspólne oferty studiów nie zawsze dotyczą one klasycznych kierunków teleinformatycznych. Na przykład zajmująca się tworzeniem, sprzedażą, wdrażaniem i integracją rozwiązań informatycznych firma Else jest partnerem
kierunku Logistyka w Wyższej Szkole Bankowej w Gdańsku.
14
Raport z wizytacji (ocena instytucjonalna) na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki
Gdańskiej dokonanej w dniach 18-20 maja 2012 roku, www.pka.edu.pl/ocena_i/2013/09/30/pg_wetil_inst.pdf
36
Wszystkie duże firmy ICT współpracują z wyższymi uczelniami. Długą i szeroką współpracę trójmiejskimi wyższymi uczelniami podjęło centrum Intel Technology Poland. W 2000 roku utworzyło
ono Laboratorium Inżynierii Systemów na Politechnice Gdańskiej. Centrum superkomputerowe
jest prowadzone dzięki bliskiej współpracy z firmą Intel Technology Poland. Współpraca z przedsiębiorstwem obejmuje również możliwość wykonywania samodzielnych badań naukowych
w siedzibie firmy przez doktorantów Wydziału. Jeppesen jest oficjalnym partnerem Wydziału
Nawigacji Akademii Morskiej w Gdyni. Firma jest zaangażowana m.in. w realizaję dedykowanego programu studiów podyplomowych oferowanych przez tę uczelnię. Katedra Systemów
Geoinformatycznych Politechniki Gdańskiej oferuje możliwość realizacji pracy magisterskiej
we współpracy z firmą Jeppesen połączonej ze stażu w niemieckim oddziale firmy.
Z kolei dla młodych programistów Kainos Software organizuje w Trójmieście liczne wydarzenia
szkoleniowo-edukacyjne (np. AppCamp, Test Automation Academy). Liczne warsztaty prowadzone na wyższych uczelniach są przygotowywane we współpracy z firmą Goeyllo. Obejmują one
zarówno tematykę programistyczną (np. zajęcia z zakresu technologii. NET), jak i efektywnego
zarządzania projektami oraz cech skutecznego CV. Pracownicy firmy prowadzą również wykłady
w ramach przedmiotów oferowanych na Politechnice Gdańskiej.
W zakresie działalności telekomunikacyjnych Adva Optical Networking udostępnia swoje środowisko sprzętowe do realizacji zajęć dydaktycznych i wyposaża w nowoczesny sprzęt laboratorium
telekomunikacyjne Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej.
Szeroka jest również współpraca z firmą DGT, która obok wyposażenia laboratorium podpisała
umowę o stałej współpracy z Politechniką Gdańską, w ramach której realizowane są np. zamawiane prace dyplomowe15.
Jednym z przykładów wspólnych prac badawczych jest System Inteligentnego Oświetlenia
Ledowego Siled będący efektem współpracy Centrum Doskonałości WiComm Wydziału
Elektroniki Telekomunikacji i Informatyki na Politechnice Gdańskiej i Grupy Techno-Service.
W 2010 roku, w wyniku udanego transferu wiedzy, powstała spółka spin-off – Siled16, której
celem było wdrożenie i komercjalizacja produktu. Coraz częściej przedsiębiorstwa kierują swoje
zainteresowanie w stronę uczniów średnich szkół technicznych. Duże doświadczenie ma w tym
zakresie firma Satel. Swoją współpracę rozpoczęła ona od Zespołu Szkół Łączności w Gdańsku.
Przedsiębiorstwo stworzyło program nauczania obejmujący główne zagadnienia związane
z branżą zabezpieczeń i buduje w średnich szkołach technicznych i wyższych uczelniach swoje
laboratoria17.


15
Raport z wizytacji (ocena instytucjonalna) na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki Politechniki Gdańskiej
dokonanej w dniach 18-20 maja 2012 roku, www.pka.edu.pl/ocena_i/2013/09/30/pg_wetil_inst.pdf
16
Siled i grupa Techno-Service współpracują również z innymi ośrodkami naukowymi, m.in. z Akademią Sztuk Pięknych
w Gdańsku (projektowanie i udoskonalanie rozwiązań), Politechniką Białostocką, Łódzką i Warszawską (weryfikacja
i certyfikacja produktów).
17
Historia projektu eduSatel, 2014, www.satel.pl/pl/firma/edusatel_hist
37
Poprzez anglojęzyczny program „Business Week” przeznaczony dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych Speednet wspiera działania na rzecz edukacji lokalnej społeczności. Firma oferuje
uczniom sześciodniowe warsztaty prowadzone przez menedżerów amerykańskich firm oraz
wolontariuszy. Podczas ich trwania, uczniowie mają możliwość zapoznania się z zasadami
funkcjonowania firm oraz zdobycia umiejętności związanych z efektywnym prowadzeniem
biznesu18.
Współpraca firm ICT odbywa się również na niższych poziomach edukacji. RoboNET stworzył
autorski i wielokrotnie nagradzany program edukacyjny obejmujący podstawy programowania
komputerowego, robotyki oraz matematyki dla dzieci i młodzieży.

18
CSR, 2014, www.speednet.pl/csr.html
38
7 | Innowacyjność rozwiązań
i usług oferowanych przez
pomorskie firmy ICT
39
W regionie pomorskim w sektorze ICT działa ponad dwadzieścia centrów badawczo-rozwojowych. Największym z nich jest gdańskie centrum Intel Technology Poland. Jednostka specjalizuje się w dostarczaniu i rozwijaniu nowych technologii oraz rozwiązań, przeznaczonych
na rynek serwerów, na którym głównymi klientami są duże korporacje zagraniczne. Zespół
badawczo-rozwojowy tworzą również eksperci zajmujący się projektowaniem, implementacją
oraz walidacją sterowników grafiki trójwymiarowej dla układów graficznych zintegrowanych
z procesorami Intela, zaś kolejny zespół zajmuje się tworzeniem i testowaniem oprogramowania do kart sieciowych19. Centrum Intel Technology Poland jest miejscem istotnym z punktu
widzenia strategii rozwoju korporacji, gdyż miejscowi specjaliści prowadzą badania nad
technologiami, które pojawią się na rynku za co najmniej kilka lat. Amerykański Compuware
prowadzi od 2005 roku w Gdańsku m.in. prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie rozwiązań
informatycznych dla przedsiębiorstw. Tworzone na Pomorzu oprogramowanie pomaga zarządzać działami IT, rozwijać i testować aplikacje biznesowe oraz monitorować poziom usług
informatycznych.
Poza Intel Technology Poland i Compuware na Pomorzu działają liczne inne centra badawczo-rozwojowe sektora ICT, m.in. Kainos Software Poland, Playsoft i Adva Optical Networking.
Od 2006 roku w Gdańsku działa Playsoft, tworząc gry i aplikacje mobilne. Firma współpracuje
z globalnym producentami gier takimi jak Konami, Ubisoft, Electronic Arts, Sega. Z najbardziej interesujących projektów firmy realizowanych dla międzynarodowych klientów należy
wymienić mobilne wersje gier do smartphone’ów Avengers, SimCity, czy tegoroczną grę na
platformy iOS i Android wydaną z okazji setnej edycji najpopularniejszego wyścigu kolarskiego
na świecie, Tour de France20. Polskie biuro firmy Adva Optical Networking jest największym
oddziałem badawczo-rozwojowym w strukturze 1500-osobowej firmy i pracuje w nim 1/4
kadry badawczo-rozwojowej całej korporacji. Adva Optical Networking definiuje nowe rozwiązania dla globalnych sieci telekomunikacyjnych o najwyższej przepustowości w obszarze
Software Defined Networking (sieci definiowanych przez oprogramowanie). Firma bierze udział
w badaniach naukowych współpracując z ośrodkami badawczymi i uniwersytetami na całym
świecie21.
Irlandzki Kainos Software Poland jest jednym z liderów w zakresie integracji systemów
informatycznych na rynku brytyjskim i irlandzkim. Specjalnością centrum badawczego-rozwojowego zlokalizowanego w naszym kraju są rozwiązania oparte na technologiach aplikacji
internetowych, technologiach mobilnych i cloud computing22. W województwie pomorskim
funkcjonuje również firma SpeedNet będąca wiodącym partnerem kanadyjskiego ResearchIn-Motion w zakresie produkcji oprogramowania, zwłaszcza dla linii BlackBerry. Speednet
zainicjował również działanie pierwszej w Polsce społeczności BlackBerry, a na rynkach
polskich przygotował aplikacje dla dużych klientów (m.in. Onet.pl).
19
Gdańskie centrum badawczo-rozwojowe Intel zatrudnia już 1000 osób, 2012,
www.mg.gov.pl/node/16703?theme=mg_wai
20
Od startupu w mieszkaniu do najnowocześniejszego biurowca w Trójmieście. Playsoft pierwszym najemcą nowego
budynku Olivia Business Centre, 2013, www.playsoft.fr/wp-content/uploads/Playsoft-pierwszym-najemc%C4%85w-nowym-budynku-OBC.pdf

21
ADVA Optical Networking szuka specjalistów, czyli od GryfSoft do centrum R&D, 2013, www.trojmiasto.pl/news/
ADVA-Optical-Networking-szuka-specjalistow-czyli-od-GryfSoft-do-centrum-RD-n68177.html

22
O firmie – Kainos, 2014, http://kainos.pl/o-firmie/


40
W regionie pomorskim działa należąca do amerykańskiego Amazon.com firma IVONA Software
– projektant i producent jednego z najbardziej zaawansowanych na świecie syntezatorów mowy
IVONA TTS. Rozwiązanie to było wielokrotnie nagradzane w skali świata z uwagi na możliwości
technologiczne, wysoką jakość mowy porównywalną z mową ludzką i różnorodność głosów23.
Oferująca zaawansowane systemy typu ERP, CRM, BI (Business Intelligence) i BPM (Business
Process Management) Solemis Group jako jedyna w Polsce firma świadczyła przez pewien czas
outsourcing usług IT w zakresie oprogramowania Microsoft Dynamics GP24.
Innym przykładem innowacyjności pomorskich firm jest działalność przedsiębiorstwa SuperHost.
Ryzykowna niegdyś decyzja o wynajęciu zagranicznych serwerów pozwoliła stworzyć nowatorską
w skali kraju ofertę wraz pakietem usług dodatkowych oraz znacznie bardziej pojemnymi i rozbudowanymi kontami. Szybko SuperHost zdobył więcej użytkowników niż firmy, które świadczyły
takie usługi od wielu lat (m.in. Onet, Interia, Netia) i uplasował się w pierwszej dziesiątce firm
hostingowych w Polsce pod względem liczby obsługiwanych domen25. W 2006 roku udało się
stworzyć własną serwerownię w kraju i z czasem uruchomić pierwszą w Polsce usługę serwerów
dedykowanych dla klienta masowego. Firma zaprojektowała i rozwinęła własną platformę hostingową, będącą nowatorską alternatywą dla popularnych w świecie hostingu narzędzi26.
Bardzo interesującą i innowacyjną specjalizacją jest regionalna oferta w zakresie inteligentnego
oświetlenia. Azo Digital stworzył System SmartLamp, innowacyjny układ zapłonowy. Jest on
mało wrażliwy na wahania napięcia i pozwala wyeliminować rezonans. Z uwagi na autonomiczne,
kalendarzowe sterowanie mocą lampy, rozwiązanie dostosowuje intensywność światła do panujących warunków. System nie wykazuje przy tym efektu stroboskopowego (migotania). SmartLamp
pozwala zużyć do 50% mniej energii w stosunku do tradycyjnych stateczników elektromagnetycznych i wydłużyć czas pracy w tym samym wymiarze27. System był z powodzeniem wdrażany,
m.in. na torze Formuły 1 w Abu Dhabi i do oświetlenia podlondyńskiego Milton Keynes.
Wiele innych firm stosuje innowacyjne nie tylko w skali kraju rozwiązania. RoboNET oferuje
e-learningowe zajęcia z robotyki. FancyFon pracuje nad oprogramowaniem (FAMOC) do zdalnego
zarządzania smartfonami i tabletami opartymi o zróżnicowane systemy operacyjne. Rozwiązanie
to jest uznawane za jedno z czołowych rozwiązań MDM (Mobile Device Management) przez
międzynarodowe ośrodki badawcze28.




23
Amerykański gigant przejmuje polską firmę, 2013, http://biznes.onet.pl/amerykanski-gigant-przejmuje-polska-firme,18490,5403671,news-detal
24
Solemis Group, 2014, http://solemis.com/historia-firmy/
25
Historia SuperHost, 2014, http://superhost.pl/firma/historia/
26
27
SmartLamp.eu, 2014, http://www.smartlamp.eu/pl/dlaczego/
28
FancyFon, 2014, http://fancyfon.com/
41
Zatrudniający w Gdańsku ponad 100 osób Enovatis jest dynamicznie rozwijającym się
i największym podmiotem na rynku polskiej e-turystyki (kontroluje ponad 50% rynku29).
Spółka zarządza portalami www.wakacje.pl, www.easygo.pl, oraz www.wypoczynek.pl
i oferuje usługi w zakresie rezerwacji turystyki wyjazdowej, wypoczynkowej w kraju, sprzedaży
biletów lotniczych oraz pośrednictwa w rezerwacji miejsc hotelowych w Polsce i na świecie.
Firma stale współpracuje z grupą ponad 200 partnerów, głównie turystycznych.
Seagull oferuje system zarządzania kompetencjami i szkoleniami dla branży morskiej,
zaś rozwiązania firmy Sprint obejmują unikalne systemy wspomagania centrum zarządzania
kryzysowego oraz rozwiązania ułatwiające zarządzanie bezpieczeństwem lądowym i morskim,
ochrony portów i obiektów krytycznych. Produktem firmy jest geoinformatyczny system zabezpieczenia działań operacyjnych związanych z ochroną portów od strony morza. DACSystem
oferuje systemy zbierania danych z rozproszonych geograficznie obiektów obsługujące dużą
liczbę punktów pomiarowych. Największe firmy elektroniczne wdrażają rozwiązania z zakresu
oceny projektu swoich wyrobów, tworzą platformy testowe i stawiają na automatyzację
operacji kluczowych dla jakości lub poprawy produktywności (rozwiązania typu Lean Six
Sigma Solutions).
Należący do grupy Techno Service polski Siled prowadzi własne biuro rozwojowe w Gdańsku.
Dedykowany system inteligentnego oświetlenia LED-owego oferowany przez firmę stanowi
połączenie technologii: oświetlenia wykorzystującego wysokowydajne diody LED, zaawansowanych algorytmów sterowania, łączności z użyciem technologii bezprzewodowych
i Internetu30. Systemy, w których wykorzystano diody LED-owe w specjalnych oprawach
wyposażone w nowoczesne sterowniki są produkowane w nowej fabryce oddanej do użytku
w marcu 2013 roku.

29
Wypoczynek.pl jak nowy, 2013, www.rynek-turystyczny.pl/artykuly-z-dzialu?k=42/42/numer/dzial-e-turystyka/
dzial-e-turystyka

30
Dotacje UE, 2014, www.siled.pl/pl/dotacjeue
42
Wpływ globalnych trendów rozwojowych na sytuację
sektora ICT w województwie pomorskim: szanse i zagrożenia
8 | Wpływ globalnych trendów
rozwojowych na sytuację
sektora ICT w województwie
pomorskim: szanse i zagrożenia
43
Dla przedstawicieli firm pomorskich największą szansą rozwoju sektora w regionie są technologie mobilne. Analitycy Gartnera sugerują, że w latach 2014-2018 wzrośnie znaczenie rozwiązań mobilnych31. Obecnie wydaje się to być najsilniejsza specjalizacja trójmiejska, w której
działa kilkanaście firm (m.in. Playsoft, Kainos, FancyFon, Jeppesen, Speednet, IF Research).
Wzrost mobilności pracowników i konieczność natychmiastowej reakcji na potrzeby klienta
wymusza wykonywanie zadań służbowych na odległość. Wzrost popularności telepracy
wpływa również na konieczność umożliwienia korzystania z infrastruktury biurowej za pomocą
rozwiązań mobilnych. Jak szacuje Gartner, w ciągu najbliższych lat liczba osób pracujących na
własnym sprzęcie, także tym mobilnym, wzrośnie dwu lub nawet trzykrotnie32.
Według analityków Cisco33 przyszła gospodarka i życie ludzi ma być definiowana przez różnego rodzaju aplikacje, w których produkcji region pomorski się specjalizuje. W tym zakresie
działa bowiem w regionie pomorskim 36 firm, w których pracuje 4,1 tys. osób. Duży potencjał
rozwojowy tkwi w projektowaniu i produkcji aplikacji wbudowanych (od silników odrzutowych,
przez smartfony po inteligentny sprzęt AGD) podłączonych do globalnej sieci. W ten sposób
powstaje Internet wszechrzeczy, który obejmuje wiele urządzeń i generuje dużą ilość danych.
Ich przechowywaniu, przetworzeniu i wykorzystaniu mają służyć rozwiązania z zakresu cloudcomputing, których rozwój stymulowany będzie przez kryzys niektórych gospodarek zachęcający do poszukiwania oszczędności i zmniejszenia inwestycji w infrastrukturę IT. Przewiduje
się, że obok dynamicznie rosnącego rynku rozwiązań w chmurze przeznaczonego dla biznesu
rozwiną się chmury dla indywidualnych użytkowników. Zaawansowane rozwiązania w chmurze oferuje w województwie pomorskim rosnąca grupa firm (m.in. Aiton Caldwell).
Analitycy Cisco wskazują, że popularność zyskają technologie sieciowe definiowane przez
oprogramowanie (Software Defined Networking reprezentowany na Pomorzu m.in. przez
Adva Optical Networking) oraz infrastruktura zorientowana na aplikacje (Application Centric
Infrastructure). Pozwoli to łączyć wydajność aplikacji z infrastrukturą sieciową34.
Przy wykorzystywaniu danych w rosnącej liczbie połączonych ze sobą urządzeń pojawi się
problem wprowadzenia zaawansowanych funkcji bezpieczeństwa, co będzie stymulować pojawienie się nowych i rozwój istniejących firm IT. W województwie pomorskim działa stosunkowo
niewiele firm oferujących zaawansowane rozwiązania w zakresie bezpieczeństwa IT. Według
„World Quality Report” przygotowanego przez Capgemini we współpracy z HP udział wydatków
firm na IT przypadających na testowanie i zapewnienie jakości (quality assurance) aplikacji
sięga 1/4 ogółu wydatków35.


31
Gartner Says It’s the Beginning of a New Era: The Digital Industrial Economy,
www.gartner.com/newsroom/id/2602817
32
Gartner: Top 10 Strategic Technology Trends For 2014, 2013,
www.forbes.com/sites/peterhigh/2013/10/14/gartner-top-10-strategic-technology-trends-for-2014
33
Technologiczny radar - trendy IT w 2014 roku, 2014,
http://it.wnp.pl/technologiczny-radar-trendy-it-w-2014-roku,215642_1_0_0.html
34
35
Testowanie aplikacji to 1/4 wydatków na IT, 2013,
www.egospodarka.pl/98962,Testowanie-aplikacji-to-1-4-wydatkow-na-IT,1,39,1.html



44
Tabela 23
Rozwiązania, które mają szansę być oferowane na skalę globalną przez firmy z województwa pomorskiego
Rozwiązania
Odsetek odpowiedzi
technologie mobilne
> 50%
biznes w chmurze
> 50%
urządzenia i podzespoły dla sektora telekomunikacyjnego
30-40%
technologie dla robotyki
30-40%
technologie dla energetyki odnawialnej
30-40%
druk 3D
20-30%
urządzenia świadome otoczenia (context-aware computing)
10-20%
Internet wszechrzeczy (internet of everything)
10-20%
technologie e-papieru / innowacyjne karty chipowe
10-20%
Ponadto z technologicznego i rynkowego punktu widzenia do szans rozwoju sektora ICT w regionie
pomorskim należą: nowoczesny montaż elektroniczny, rozwiązania typu ‘smart city’ – inteligentne
aplikacje (‘smart applications’) mające różnorodne zastosowania, urządzenia do transferu danych,
budowy szybkich sieci transmisyjnych, zarządzania dystrybucją i zużyciem energii w sieciach
i gospodarstwach domowych. Warto zwrócić uwagę na rozwojowe sektory, zwłaszcza służbę
zdrowia oraz rozwiązania związane z zieloną energią (np. inteligentne mierniki energii). Z uwagi na
rozwój rynku często w firmach montażowych dochodzi do zmiany technologii produkcyjnych, na tyle
istotnej, że opłacalna jest budowa nowej fabryki. Dotychczasowe doświadczenia producentów wyrobów elektronicznych w krajach rozwiniętych wskazują na niebezpieczeństwo likwidacji zakładów
lub co najmniej znaczącej redukcji zatrudnienia. Restrukturyzacja zatrudnienia dotknęła również
niektóre firmy działające na Pomorzu – amerykański Jabil w 2009 roku zatrudniał jeszcze 5,5
tysiąca osób. Niezbędne więc wydaje się być prowadzenie polityki zakorzeniania inwestorów, czego
wyrazem jest na przykład rozbudowa zakładów Flextronics. Coraz wyraźniejsze stają się w regionie
pomorskim dwa globalne trendy. Pierwszym jest rosnące znaczenie sektora ICT w strukturze
zatrudnienia w firmach zagranicznych. W 2013 roku produkcja oprogramowania i usługi IT wygenerowały w Europie największą liczbę miejsc pracy w inwestycjach zagranicznych typu greenfield
(Kaczmarski 2014). Polska gospodarka również od kilku latach doświadcza dużych pod względem
zatrudnienia inwestycji zagranicznych w sektorze ICT. Podtrzymywalność rozwoju sektora ICT
w regionie zależeć będzie w większym stopniu od stabilności dużych firm elektronicznych oraz
rozwoju istniejących firm IT niż od napływu nowych inwestycji w rozwój i produkcję oprogramowania. Wydaje się bowiem, że z uwagi na problemy z rekrutacją w niektórych firmach należy w większym stopniu postawić na wsparcie rozwoju istniejących już przedsiębiorstw.
Drugi, słabiej odczuwalny niż pierwszy trend, pojawił się w ostatnich latach i polega na ekspansji
polskich firm za granicę. Coraz częstsze, zwłaszcza wśród mniejszych, innowacyjnych firm
zajmujących się produkcją oprogramowania są decyzje o założeniu biura w krajach rozwiniętych,
zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych. Jest to często jedyna okazja stałego zaistnienia na konkurencyjnych rynkach zagranicznych.
45
Literatura
9 | Literatura

23 lata dla edukacji, 2013, www.ydp.pl/22-lata-dla-edukacji
ADVA Optical Networking szuka specjalistów, czyli od GryfSoft do centrum R&D, 2013,



http://m.trojmiasto.pl/news/ADVA-Optical-Networking-szuka-specjalistow-czyli-od-GryfSoft-docentrum-RD-n68177.html
Amerykański gigant przejmuje polską firmę, 2013,
http://biznes.onet.pl/amerykanski-gigant-przejmuje-polska-firme,18490,5403671,news-detal
Branże o największym potencjale inwestycyjnym: ICT, 2014,
www.investinpomerania.pl/article/18633_ICT.htm

CSR, 2014, www.speednet.pl/csr.html

Dotacje UE, 2014, www.siled.pl/pl/dotacjeue

FancyFon, 2014, www.fancyfon.com




Fineos rozszerza zakres swoich usług w Gdańsku, 2010,
www.businesswire.com/news/home/20101202005695/pl
Gartner Says It’s the Beginning of a New Era: The Digital Industrial Economy,
www.gartner.com/newsroom/id/2602817
Gartner: Top 10 Strategic Technology Trends For 2014, 2013,
www.forbes.com/sites/peterhigh/2013/10/14/gartner-top-10-strategic-technology-trends-for-2014
Gdańskie centrum badawczo-rozwojowe Intel zatrudnia już 1000 osób, 2012,
www.mg.gov.pl/node/16703?theme=mg_wai

Historia projektu eduSatel, 2014, www.satel.pl/pl/firma/edusatel_hist

Informacja o wynikach egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie przeprowadzonego
w sesji zimowej - styczeń/luty 2014, OKE Gdańsk, Gdańsk.
46
Literatura
Kaczmarski M., 2014, London: leading European destination for FDI in 2013,

www.fdiintelligence.com/Sectors/Business-Services/London-leading-European-destinationfor-FDI-in-2013, 20/02/2014
Raport z wizytacji (ocena instytucjonalna) na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji
i Informatyki Politechniki Gdańskiej dokonanej w dniach 18-20 maja 2012 roku,

www.pka.edu.pl/ocena_i/2013/09/30/pg_wetil_inst.pdf

O firmie – Kainos, 2014, http://kainos.pl/o-firmie/

O firmie, Datera, 2014, www.datera.pl/pl/o-nas/o-firmie

O nas: Platan, 2014, www.platan.pl/firma/o-nas.html
Od startupu w mieszkaniu do najnowocześniejszego biurowca w Trójmieście. Playsoft pierw-

szym najemcą nowego budynku Olivia Business Centre, 2013, www.playsoft.fr/wp-content/

SmartLamp.eu, 2014, www.smartlamp.eu/pl/dlaczego/

Solemis Group, 2014, http://solemis.com/historia-firmy/
uploads/Playsoft-pierwszym-najemc%C4%85-w-nowym-budynku-OBC.pdf
Sprawozdanie z egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie przeprowadzonego na
terenie województw kujawsko-pomorskiego i pomorskiego w roku 2013, OKE Gdańsk, Gdańsk.
Sprawozdanie z egzaminu zawodowego przeprowadzonego dla absolwentów z województwa
pomorskiego w sesji letniej roku szkolnego 2012/2013, OKE Gdańsk, Gdańsk.
Szkoły wyższe i ich finanse w województwie pomorskim w 2012 roku, 2013, Urząd Statystyczny
w Gdańsku.


Testowanie aplikacji to 1/4 wydatków na IT, 2013,
www.egospodarka.pl/98962,Testowanie-aplikacji-to-1-4-wydatkow-na-IT,1,39,1.html
Wykorzystanie technologii informacyjno-(tele)komunikacyjnych w przedsiębiorstwach i gospodarstwach domowych w 2013 r., 2014, GUS, Warszawa.

Wypoczynek.pl jak nowy, 2013, www.rynek-turystyczny.pl/artykuly-z-dzialu?k=42/42/numer/
dzial-e-turystyka/dzial-e-turystyka
www.absl.pl

Sektor ICT w województwie pomorskim

Transkrypt

Podobne dokumenty

ŚWIĘTOJANKI W KALISZU POMORSKIM

Spędzi 12 lat za kratkami