Technologie komunikacyjne

Transkrypt

Technologie komunikacyjne
ŚRODOWISKO
www.infopzs.pl
stycze-luty 2011
cena 6,99 z (w tym VAT)
Technologie
komunikacyjne
Azoty Tarnów
Kupujemy
wielkie okazje
Raport
Komunikacja kluczowa
dla rozwoju
Wiele
do zrobienia
w gospodarce
wodno-ciekowej
w rmie
BIOGRADEX R Holding Sp. z o.o.
Nowatorska technologia
„BIOGRADEX®”
- próżniowego odgazowania mieszaniny osadu umożliwia :
- powiększenie przepustowości istniejących oczyszczalni ścieków,
- przy nowych realizacjach, budowę dwukrotnie mniejszych komór osadu czynnego
oraz polepszenie sedymentacji,
- oszczędności inwestycyjne i eksploatacyjne, 20÷30% przy budowie nowych
obiektów, natomiast do 60% przy modernizacjach.
Laureat GreenEvo
XXXB[PUZUBSOPXQM
UFDIOPMPHJFLUÌSFUXPS[’
QS[ZT[ŒPv¿
8JFMPMFUOJFEPvXJBED[FOJFJLSFPXBOJFOBKOPXT[ZDIUSFOEÌX
XQS[FNZvMFDIFNJD[OZNXZUZD[BESPHÃTUBCJMOFHPSP[XPKV
(SVQZ,BQJUBŒPXFK"[PUZ5BSOÌXSFBMJ[PXBOFHPXTQPTÌC
PEQPXJFE[JBMOZTQPŒFD[OJFX[HPE[JF[FvSPEPXJTLJFNOBUVSBMOZN
Na pocztek
od redakcji
ŚRODOWISKO
Piotr Krakowiak – dyrektor wydawnictwa
[email protected]
Marta Szczepanik – redaktor naczelna
[email protected]
Julianna Jachacy – sekretarz redakcji
[email protected]
Jacek Markowski – szef projektu
[email protected]
Renata Wojciechowska – marketing
[email protected]
Fot. na okadce: berent, sxc.hu; clix, sxc.hu; svilen001, sxc.hu
Piotr Zagórowski – opracowanie graczne i DTP
[email protected]
Beata Rokicka – korekta
Wydawca
InfoMarket Sp. z o.o.
Redakcja
Przemys Zarzdzanie rodowisko
ul. Trylogii 2/16 lok. 50, 01-982 Warszawa
tel. 22 835 19 17, fax: 22 499 44 17
www.infopzs.pl
Jeli nie zaznaczono inaczej, wszystkie materiay ilustracyjne
pochodz z serwisu sxc.hu.
W przygotowaniu numeru wykorzystano materiay i opracowania prasowe rm. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoci za
tre oraz przekaz reklam. Wydawnictwa InfoMarket maj cha-
EFEKTYWNO PRZEDE WSZYSTKIM
Nowy rok to nowe postanowienia. My postanowilimy pomóc je Pastwu podj.
Zacznijmy od poprawy efektywnoci w rmie. Nie
tylko efektywnoci energetycznej. Technologie informacyjne i komunikacyjne (ICT) wspieraj kady
rodzaj zarzdzania – wszystkimi elementami dziaalnoci organizacji, pracuj dla utrzymania cigoci biznesu. Usprawniaj przepyw danych pomidzy pracownikami, pracownikami a zarzdem
oraz midzy rm a jej zewntrznymi partnerami.
W zwizku z tym s take idealnym sposobem na
realizacj polityki odpowiedzialnoci spoecznej.
Znaczenie ICT coraz bardziej ronie: w raporcie
w numerze sygnalnym PZ
pisalimy, e s postrzegane jako jeden z najwaniejszych dla gospodarki jutra sektorów. Tymczasem w Polsce wci
spotykaj si ze zbyt maym zainteresowaniem. Na 133 kraje przebadane w okresie 2009-2010 przez wiatowe Forum Ekonomiczne do corocznego raportu na temat technologii informacyjnych
uplasowalimy si na 65 miejscu za takimi krajami jak Wietnam,
Rumunia, RPA i Azerbejdan, które znalazy si w poprzedzajcej
nas dziesitce.
Warto jednak powzi postanowienie wdroenia systemu wspomagajcego komunikacj, przepyw informacji, poniewa korzyci
z tego pynce s niepodwaalne i przewyszaj koszty, jakie si
na przeznaczy.
Wracajc do efektywnoci energetycznej, powinnimy zastanowi
si nad wprowadzeniem w ycie organizacji systemu zarzdzania
energi. Taki system take opiera si na technologiach informacyjnych, ale równie istotne s w nim nasze wasne przyzwyczajenia.
Zapraszam do lektury obszernych artykuów ekspertów z Det Norske Veritas i LRQA.
Pomylmy te o skorzystaniu z pomocy nansowej i merytorycznej
na rozwój naszych technologii, wdroenie innych rozwiza i systemów zarzdzania. W ofercie wielu instytucji dostpne s kredyty,
dotacje, specjalistyczne wsparcie. Podnosz konkurencyjno rmy, odróniaj nas od innych dziki sprawniejszym wdroeniom,
ochronie informacji, wzorów. W niniejszym numerze PZ
moemy
przeczyta o caym szeregu takich usug, od kredytu technologicznego, przez dotacje na certykacj systemów zarzdzania, po
warsztaty na temat oryginalnego designu przemysowego.
A jak przebiegaa realizacja powzitych wczeniej postanowie?
W gospodarce wodno-ciekowej projekty maj si na ukoczeniu,
cho „wiele jest jeszcze do zrobienia”, jak mówi Bartomiej Kirsten
z NFO
iGW.
Podsumowania dziaalnoci towarzysz take jubileuszom, o których
wiele w tym numerze, chociaby 65-lecie Gównego Instytutu
Górnictwa, 250-lecie Lloyd’s Register i 25-lecie LRQA.
rakter informacyjny i nie s ofert handlow w rozumieniu prawa. Redakcja zastrzega sobie prawo do bdów wynikajcych
z opracowania, interpretacji technicznej oraz skadu i druku.
Zapraszam do lektury i podejmowania mdrych postanowie.
InfoMarket nie ponosi odpowiedzialnoci za szkody wynikajce
z niewaciwego wykorzystania danych, opracowa oraz materiaów zamieszczonych w wydawnictwach spóki.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Marta Szczepanik
Redaktor naczelna
stycze-luty 2011
3
rada programowa
Tomasz Gasiski
Wiceprezes Zarzdu, Dyrektor ds. Certykacji
Det Norske Veritas Business Assurance Poland Sp. z o.o.
Przewodniczcy Rady Programowej
www.dnv.com.pl
Wodzimierz Biel
Country Manager w Norwegii
Det Norske Veritas
Honorowy Przewodniczcy Rady Programowej
Det Norske Veritas (DNV) jest niezalen fundacj zaoon w 1864 r., z siedzib w Oslo w Norwegii. DNV naley do wiodcych na wiecie organizacji
wspierajcych zrównowaony rozwój, zgodnie z przyjt wizj: Globalne oddziaywanie na rzecz bezpiecznej i zrównowaonej przyszoci. Oferuje usugi
zwizane ze wsparciem organizacji w budowaniu zrównowaonego rozwoju,
CSR, oraz w doskonaleniu usug i ocenie odpornoci na defraudacj i korupcj.
Jadwiga Ronikier
Dyrektor dziau rodowisko i Przemys
WS Atkins-Polska Sp. z o.o.
www.wsatkins.pl
Jadwiga Ronikier kieruje multidyscyplinarnym zespoem ekspertów, którzy
wiadcz kompleksowe usugi rodowiskowe, inynieryjno-techniczne oraz
zarzdzania, w celu wsparcia przedsibiorców. Dostp grupy Atkins do midzynarodowego know-how umoliwia udzielanie efektywnych ekonomicznie
i zgodnych z obowizujcym prawodawstwem porad, dotyczcych rozwizywania istotnych zagadnie w Polsce i innych krajach Europy.
dr Krystyna Stephens
Prezes Zarzdu, Dyrektor Zarzdzajcy
BPIC Sp. z o.o.
Zastpca Przewodniczcego Rady Programowej
www.bpic.eu
BPIC Sp. z o.o., Brytyjsko-Polski Instytut Certykacji i Szkole Sp. z o.o., to rma zaoona w 2009 r., majca na celu prowadzenie dziaalnoci opartej na
najwyszych standardach wiatowych oraz pragmatyzmie brytyjskim, stosujc
nowoczesny sposób dziaania zgodnie z zasadami „FIRMY GODNEJ ZAUFANIA”.
Wodzimierz Andrzej Smolak
Dyrektor, Czonek Zarzdu DQS Polska sp. z o.o.
Zastpca Przewodniczcego Rady Programowej
www.dqs.pl
DQS Polska Sp. z o.o. jest czonkiem grupy DQS GmbH, organizacji funkcjonujcej od
przeszo 20 lat na midzynarodowym rynku certykacji. DQS Polska dy do tego,
aby wiadczone usugi – oparte na know-how DQS GmbH, odnosiy si do indywidualnych potrzeb klientów, a prowadzone ekspertyzy wnosiy warto dodan. Spóka
posiada akredytacje PCA i DAR. Jest czonkiem IQNet. Realizuje ekspertyzy wedug
70 norm i standardów zarzdzania we wszystkich branach.
Daniel Chojnacki
Radca Prawny
Senior Associate
Kancelaria Prawnicza Domaski Zakrzewski Palinka Sp.k.
www.dzp.pl
Kancelaria Domaski Zakrzewski Palinka jest najwiksz kancelari prawnicz
w Polsce. Istnieje od 1993 r. Ma swoj siedzib w Warszawie i biura w Poznaniu,
Wrocawiu, Toruniu i odzi. Liczcy ponad 140 osób zespó prawników wiadczy
usugi Klientom ze wszystkich bran gospodarki, oferujc im kompleksowe doradztwo prawne we wszystkich dziedzinach i specjalizacjach prawa.
Adam Sarnaszek
Dyrektor Brany
Systems & Services Certication SGS Polska Sp. z o.o.
www.pl.sgs.com
4
Zaoona w 1878 r. firma SGS jest najwiksz niezalen organizacj na wiecie zajmujc si inspekcj, kontrol oraz certyfikacj wyrobów i usug na
uytek midzynarodowej wymiany handlowej. Posiada sie ponad 1000 biur
i laboratoriów. Swoje kompleksowe usugi realizuje, zatrudniajc wysoko wykwalifikowanych ekspertów z rónych bran, w 140 krajach z caego wiata.
stycze-luty 2011
Urzd Dozoru Technicznego
www.udt.gov.pl
Urzd Dozoru Technicznego jest pastwow osob prawn dziaajc
w dziedzinie zapewnienia bezpieczestwa urzdze i instalacji technicznych.
W strukturze organizacyjnej UDT dziaa 29 oddziaów terenowych i Centralne
Laboratorium Dozoru Technicznego, zatrudnionych jest 1500 wysokiej klasy
specjalistów. W ramach UDT dziaa: Akademia UDT, zajmujca si organizacj
szkole otwartych i zamknitych dla firm oraz UDT-CERT – najwiksza w Europie Centralnej jednostka notyfikowana i certyfikujca.
Tadeusz Glazer
Dyrektor ds. Bada i Certykacji
Polskiego Centrum Bada i Certykacji S.A.
www.pcbc.gov.pl
PCBC S.A. jest liderem wród jednostek certykujcych systemy zarzdzania oraz
jednostek szkolcych. wiadczy usugi w zakresie: oceny zgodnoci wyrobów
z wymaganiami dyrektyw w procesie oznakowania CE, badania wyrobów budowlanych i chemicznych, certykowania gospodarstw ekologicznych, certykacji uprawniajcej do oznaczania wyrobów znakami: Q, B, Eko-znak, Ecolabel,
certykacji standardów BRC Global Standard-food oraz IFS, certykacji systemu
Ekozarzdzania i Audytu EMAS, a take organizacji szkole i doskonalenia kadr
w dziedzinie jakoci.
Andrzej Kufel
Dyrektor Biura Certykacji Systemów Zarzdzania
Polskiego Rejestru Statków S.A.
www.prs.pl
Polski Rejestr Statków jest instytucj z 75-letnim dowiadczeniem, prowadzc niezalen dziaalno rzeczoznawcz na rynku midzynarodowym.
Pomaga swoim klientom zapewni bezpieczestwo ludzi, obiektów pywajcych, ldowych, adunków i rodowiska naturalnego. PRS oferuje take
usugi zwizane z certyfikacj wyrobów i systemów zarzdzania. Te ostatnie
wykonywane s przez Biuro Certyfikacji Systemów Zarzdzania, dziaajce
od 1994 r.
Leszek Sitkowski
Kierownik Biura Certykacji LRQA
Lloyd’s Register (Polska) Sp. z o.o.
www.lrqa.pl
Lloyd’s Register zapewnia najwyszy standard wykonania nadzoru technicznego
ju od 1767 r. LRQA jako dzia Lloyd’s Register, bya pierwsz instytucj akredytowan przez NACCB (obecnie UKAS) jako kompetentna jednostka do certykacji
systemów jakoci.
dr in. Wodzimierz A. Sokó
Dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego
Eko-efektywnych Technologii i Systemów Zarzdzania
w Gównym Instytucie Górnictwa w Katowicach
www.actclean.gig.eu
Kierownik projektów: ACT CLEAN – „Dostp do technologii i wiedzy w zakresie
Czystszej Produkcji w Europie Centralnej” (Central Europe Programme) i SPIN
– „Zrównowaona produkcja poprzez innowacje w M
P” (Baltic Sea Region
Programme 2007-2013).
W latach 2001-2007 Wiceprezes Zarzdu WFO
iGW w Katowicach – wdroy ZSZ zgodny z ISO 9001, ISO 14001 oraz Rozporzdzeniem (WE) nr
1083/2006
Maciej Winiewski
Prezes Zarzdu Consus S.A.
www.consus.eu
Consus S.A. jest cenion w UE firm, zajmujc si stron finansow systemu
handlu uprawnieniami do emisji. Jest czonkiem gied Powernext (Bluenext)
oraz EEX. Poprzez Nordea Bank moe uczestniczy w handlu na giedach
ECX oraz Nordpool. Prowadzi doradztwo poprzez wyszukiwanie partnerów
do realizacji projektów Jl i CDM. Jako pierwsza w Polsce podja dziaalno
w zakresie oferowania derywatów pogodowych, pozwalajcych firmom na
zabezpieczenie si przed finansowymi skutkami niekorzystnej aury.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla bezpieczestwa
spis treci
6
Rok 2010 wprzemyle
7
Konferencja klimatyczna wMeksyku
PRZEMYS
8
10
Wideokomunikacja wbiznesie
Komunikacja kluczowa dla rozwoju
W raporcie w sygnalnym numerze magazynu
pisalimy, e wiatow gospodark jutra okrel
technologie informacyjne i komunikacyjne (ICT).
Spójrzmy na to szerzej.
42
OIosi priorytetowej PO Infrastruktura
i
rodowisko rozmawiamy zBartomiejem
Kirstenem, zastpc dyrektora Departamentu
Ochrony Wód wNarodowym Funduszu Ochrony
rodowiska iGospodarki Wodnej.
46
17
Polska generuje mniej spamu ni w2009 r.
Wiele do zrobienia
Inwestujemy ZUni Europejsk wnowoczesn
infrastruktur dla mieszkaców.
Rozmowa zHenrykiem Milcarzem
48
Kredyt zpremi
50
Dotacje na certykacj
52
BCM apynno nansowa
IT dla zarzdzania miejskim systemem
zaopatrzenia wwod
54
Nowa energia na GPW
22
Nafta ichemia na polskim rynku
56
24
Gaz zupków – technologiczne wyzwania
26
Kupujemy wielkie okazje
18
Wokresie 2008-2011 na inwestycje, remonty
iwyburzenia niepracujcych instalacji wAzotach
Tarnów wydajemy okoo 490 mln z. Na akwizycje
wGuben iKdzierzynie – tylko 190 mln z.
Ztych liczb wynika nasza ogromna troska
orozwój fabryki wTarnowie – mówi Jerzy
Marciniak, prezes zarzdu Azotów Tarnów.
Anioy biznesu nansuj innowacyjne
przedsiwzicia.
Rozmowa zPrzemysawem Jur
58
Dobry design to nie tylko adny wygld
60
Zagroenia górnicze
62
Szanuj ycie! Bezpieczna praca na wysokoci
64
rodowisko ijako wywnoci
66
Jubileuszowa konferencja ISO Silesia
67
Jubileusz Lloyd’s Register iLRQA
68
SGS wprowadza innowacje wcertykacji.
Rozmowa zAdamem Sarnaszkiem
70
Akredytowane laboratoria badawcze
72
EuroCertykat 2010 iBiznesKlaster
73
EGD laureatem nagrody EuroCertykat 2010
29
Niemiecko-Polskie Forum Ekoinnowacji
30
Barbórka wGIG
32
Jubileusz GIG
33
Technologie zarzdzania rodowiskowego
34
Eko-innowacyjne technologie dla M
P
36
Wena skalna – kompleksowa izolacja
80
System zarzdzania energi
Wókna naturalne iroliny zielarskie wczoraj,
dzi ijutro
82
Adaptacja do zmian klimatu
84
Eko-edukacja wrmie
86
Wybieraj Eko-hotele
38
ZARZDZANIE
40
Zwizyt na oczyszczalniach
Przemys Zarzdzanie rodowisko
74
Inicjatywy iprogramy wspierajce kraje
rozwijajce si
RODOWISKO
76
Systemy zarzdzania energi – moda czy
konieczno?
stycze-luty 2011
5
komentarz
Rok 2010 w przemyle
tendencje gospodarcze s wynikiem
Miniony rok przyniós
nam wzgldnie stabilny
wzrost produkcji przemysowej, umocnienie
wzrostu zatrudnienia
w sektorze przedsibiorstw i spowolniony
wzrost liczby osób pozostajcych bez zatrudnienia na koniec roku.
szeregu dziaa reorganizacyjnych,
przeprowadzonych przez przedsibiorców dostosowujcych biec
dziaalno do zmiennej sytuacji
rynkowej. Naley stwierdzi, i po
okresie spowolnienia gospodarczego polska gospodarka powraca na
ciek szybszego wzrostu. Podsumowujc – w roku 2010 w stosunku
do roku 2009 przedsibiorcy w coraz
mniejszym stopniu odczuwali niedostateczny popyt na rynkach zagranicznych oraz na rynku krajowym.
Brak odpowiedniego parku maszynowego, niedobór surowców,
Z
wikszenie aktywnoci gospo-
w porównaniu do okresu z roku
materiaów i pófabrykatów oraz
darczej korzystnie wpyno
poprzedniego (dane dotycz pod-
problemy z wykwalifikowan ka-
na trudn sytuacj na rynku
miotów gospodarczych prowadz-
dr pracownicz stanowiy istotne
pracy. W III kwartale 2010 r. dziki
cych ksigi rachunkowe, zatrudnia-
znaczenie w biecej dziaalnoci.
poprawiajcemu si tempu wzrostu
gospodarczego, jak równie lepszej
sytuacji nansowej zaobserwowano
Po okresie spowolnienia gospodarczego polska
aktywno inwestycyjn w przedsibiorstwach. Duym jednak proble-
gospodarka powraca na ciek szybszego wzrostu.
mem dla polskich eksporterów by
niestabilny kurs zotego.
Ogólny klimat koniunktury przed-
jcych 50 i wicej osób). W ujciu
Majc na uwadze dane pochodz-
sibiorcy okrelali pozytywnie. Jed-
finansowym wynik ze sprzeday
ce z rynku pracy, mona stwierdzi,
nostki przetwórstwa przemysowego
produktów, materiaów i towarów
e rmy, które pomimo kryzysu nie
prognozoway rozszerzenie portfela
w przemyle zosta zwikszony
zmniejszyy poziomu zatrudnienia,
zamówie i produkcji. Zwikszenie
o 13,7 proc. do kwoty 50796,0 mln
mog mie przewag konkurencyj-
produkcji w I póroczu 2010 r. mo-
z. Poprawa wyników nansowych
n na rynku w momencie poprawy
na byo zaobserwowa praktycznie
przemysu dotyczya zarówno kwoty
koniunktury w ujciu globalnym.
we wszystkich dziaach przemysu,
brutto (nastpi wzrost o 23,3 proc.
Oczekiwania przedsibiorców na
jednake najwiksze o 11,7 proc.
do 53717,3 mln z), jak i netto (od-
rok 2011 s bardziej optymistyczne
1
notowano wzrost o 25,1proc. do
w sektorze przemysowym ni w sek-
Po trzech kwartaach ub.r. przed-
45289,0 mln z).2
torze usug. Elementem niepewnoci
sibiorstwa wykazyway pynno
Analizujc powysze dane, mona
odnonie dalszej sytuacji gospo-
finansow. Nastpi wzrost w od-
zauway, e w I póroczu 2010 r.
darczej jest zmiana stawek VAT od
niesieniu do inwestycji, rozpoczte
nastpia istotna poprawa wska-
1stycznia 2011 r., co najprawdopo-
w przetwórstwie przemysowym.
6
zostay nowe zadania, które w ujciu
ników makroekonomicznych,
dobniej bdzie skutkowa zmianami
kosztorysowym przekroczyy poziom
w porównaniu do niekorzystnego
cen (ceny wyrobów przemysowych
z 2009 r.
dla polskiej gospodarki I pórocza
mog rosn).
W pierwszych trzech kwartaach
2009 r. W kolejnych miesicach na-
m i n i o n e g o r o k u p r z e d s i b i o r-
stpia stopniowa stabilizacja tem-
stwa przemysowe odnotoway
pa wzrostu produkcji ze wzgldu
popraw wyników finansowych
na wzrastajc baz. Pozytywne
stycze-luty 2011
Krajowa Izba Gospodarcza
1
2
Dane GUS z listopada 2010 r.
Dane GUS z listopada 2010 r.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
komentarz
Konferencja klimatyczna
w Meksyku
W grudniu 2010 r. odbya si 16. konferencja
klimatyczna w Cancún
(COP16). Najwaniejsz
kwesti byo ustalenie
nowego adu klimatycznego, który miaby
obowizywa po wyganiciu Protokou
zKioto w 2012 r.
maj wskazywa na sposób postpowania wszystkich stron wnowym
adzie klimatycznym. Jakie najwaniejsze elementy wnim zawarto? Co
zostao stworzone?
Obok znanego szeregu skrótów
EUA, AAU, ERU, CER, JI, CDM pojawi si nowy – REDD+ (Reducing
Emissions from Deforestation and
Forest Degradation), czyli redukcja emisji powodowanej wylesianiem idegradacj lasów. System
ten ma na celu przeciwdziaanie
zjawisku niszczenia zasobów lenych iproblemowi braku dostpu
do wody zagraajcemu rolnictwu.
Z
amierzonym celem podj-
Innym rozwizaniem jest powsta-
tych decyzji bya oczywicie
nie Cancún Adaptation Framework,
wspólna efektywna ochro-
czyli ram dla dziaa adaptacyjnych,
na naszej planety przed globalnym
wktórych maj mieci si strategie
ociepleniem klimatu.
ograniczania izarzdzania ryzykiem
Ustalenie czegokolwiek na tego ro-
wystpowania klsk ywioowych
dzaju konferencji jest bardzo trudne,
zwizanych ze zmianami klimatu.
poniewa wymaga jednomylnoci
Maj one zawiera strategi proce-
wszystkich krajów wniej uczestni-
su wspierania dziaa planistycznych
równikowej – tak, by ograniczy wy-
czcych. WCancún wMeksyku sta-
oraz zapewni wspóprac ikoordy-
cinanie lasów tropikalnych. Polska
o si jednak nieco inaczej – zgodno-
nacj dziaa zwizanych zreago-
zainicjowaa wMeksyku spotkanie
ci nie byo, awrezultacie, wobec
waniem na migracje klimatyczne
Partnerstwa Wschodniego. Jego re-
sprzeciwu jednego zkrajów, przyj-
iprzesiedlenia.
zultaty suy maj przede wszyst-
ty zosta tzw. „zrównowaony pa-
WCancún „odkurzono” stary po-
kim wsparciu polskich elektrowni,
kiet decyzji”. Zostay wnim zawarte
mys, który by ju wiele razy wy-
transferowi nowych technologii,
ustalenia dotyczce nowych celów
korzystywany, amianowicie powo-
atake wsparciu realizacji wspól-
redukcyjnych zarówno krajów rozwi-
anie Zielonego Funduszu – Green
nych projektów sucych rozwojo-
nitych, jak irozwijajcych si wraz
Fund. Jego koncepcja pojawia si
wi gospodarki niskoemisyjnej.
zzasadami monitorowania, wery-
ju wPorozumieniu Kopenhaskim
Wostatecznym rozrachunku kon-
kacji iraportowania.
zwrzenia 2010 r., agównym za-
ferencja klimatyczna nie przyniosa
Podpisane porozumienie zawiera
oeniem jest tu udzielanie pomo-
znaczcych efektów. Wszelkie sporne
bardzo duo treci ogólnych, które
cy krajom rozwijajcym si ze strefy
kwestie, wtym równie ustalenia dotyczce ograniczenia emisji po roku
REDD (Reducing Emissions from Deforesta-
2012, odoono na 2011 r., do konferencji, która ma si odby wRPA.
tion and Forest Degradation), czyli redukcja emisji
Pawe Jankowski
powodowanej wylesianiem i degradacj lasów.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
CONSUS S.A.
stycze-luty 2011
7
Wideokomunikacja
w biznesie
W czasach galopujcego postpu technologicznego telefon, fax czy e-mail przestay zaspokaja potrzeby nowoczesnego, rozwijajcego si biznesu.
To samo dotyczy ustawicznego ksztacenia pracowników. Okazuje si jednak,
e wspóln baz techniczn dla rozwizania obu tych problemów mog by
usugi oferowane przez rmy informatyczne. Wideokonferencje oraz e-learning.
Narzdzia
Gówn obaw jest jednak to, czy
precyzyjniej – profesjonalni
Opisywana technologia udostpnia
systemy proste i tanie mog zapew-
menederowie) bardzo ce-
specjalistom i kadrze zarzdczej na-
nia spenienie oczekiwa potencjal-
ni czas. Bez wtpienia jest to jed-
rzdzia do szybkiego, sprawnego
nych uytkowników. Polski mene-
no z tych uwarunkowa, które maj
oraz bezporedniego komunikowa-
der moe mie do dyspozycji róne
podstawowy, a niekiedy nawet de-
nia si w procesie zarzdzania rm,
komunikatory internetowe, które
cydujcy wpyw na sukces, jak i na
praktycznie bez koniecznoci prze-
jednak nie zawsze s dyspozycyjne
moliwo poniesienia poraki i jej
mieszczania si. Wprowadzenie ta-
w kadej chwili i nie zapewniaj na-
koszty. Nawet najlepszy pomys, ale
kiego systemu wpywa korzystnie na
leytej ochrony przesyanych infor-
zrealizowany póniej ni to zrobia
istotne przeobraenia w jej dziaal-
macji, co w sprawach biznesowych
konkurencja, nie tylko nie przynie-
noci. Narzdzia do komunikowania
jest warunkiem koniecznym.
sie sukcesu na miar jego moliwo-
si w systemie on-line rozwijaj si
ci, ale moe by przyczyn strat,
od kilku lat. Dostpne s w wydaniu
Charakterystyka
a nawet poniesienia kompletnego
specjalistycznym oraz powszechnie
Nowoczesny system, którego efek-
aska. Dlatego te staramy si od-
dostpnym dziki usugom teleko-
tywno wykorzystania bdzie roz-
powiedzie na pytania: jak zmini-
munikacyjnym i popularnemu opro-
wijaa si wraz z rm, powinien:
malizowa czas realizacji kadego
gramowaniu. Ceny tych pierwszych
1. Umoliwia
zorganizowanie
przedsiwzicia, dotarcia do klien-
nie zawsze s na miar moliwoci
i odbycie wideokonferencji po-
ta, uzyskania niezbdnych informa-
wielu firm. W tej sytuacji wydaje
zwalajc na:
cji, zgromadzenia wiedzy koniecz-
si, e oferowane na rynku aplikacje
– oszczdnoci czasu oraz kosztów
nej do wytworzenia produktów
do wideokomunikacji s koncepcj,
dojazdu i delegacji (bilety, diety,
i usug, wypracowania decyzji czy
która skutecznie rozwizuje ten. Wy-
hotele),
te opanowania jakiej umiejtno-
posaenie techniczne sprowadza si
– szybkie zwoanie spotkania i przy-
ci. Efektywne zarzdzanie czasem
do dysponowania komputerem lub
spieszenie wypracowania decyzji
jest rozwizaniem jednego z klu-
nowoczesnym smartphonem z do-
w sytuacjach niecierpicych zwoki,
czowych problemów, przed który-
stpem do Internetu, kamer oraz
2. Posiada
aplikacj typu Biaa Ta-
mi obecnie staje kada rma i ka-
mikrofonem. To wystarcza, by móc
blica, na której wszyscy uczestnicy
dy meneder.
zorganizowa wirtualne spotkanie.
mog np.:
D
8
zisiejszy biznes (a mówic
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Fot. LifeSize Communications, Inc.
technologie dla biznesu
technologie dla biznesu
– rysowa, wprowadza nowe ele-
telesystemu przyczyli si do zebra-
do roli uczestnika (suchacza lub
menty graczne (struktury, schema-
nia. Ustawodawca wyczy jedynie
mówcy).
ty) czy te treci opisowe,
moliwo podejmowania uchwa
– prezentowa dokumenty bdce
za pomoc wideokonferencji, jeeli
Obszary i korzyci
przedmiotem analizy (np. wykresy),
ich przedmiotem jest wybór prze-
System wideokonferencji powinien
– tworzy wspólne dokumenty, typu
wodniczcego i wiceprzewodnicz-
zosta wprowadzony przede wszyst-
umowy handlowe (oferty, warunki
cego rady nadzorczej, powoanie
kim w: biecej komunikacji bizneso-
dostaw, umowy, prezentacje).
czonka zarzdu oraz odwoanie
wej i zarzdzaniu dziaalnoci rmy,
3. Umoliwi
redukcj lub wyeli-
i zawieszanie w czynnociach tych
kontaktach z oddziaami rmy i jej
minowanie kosztów zwizanych
osób. Takie rozwizanie znacznie
biznesowymi partnerami, spotka-
z prowadzeniem szkole w spo-
ogranicza koszty posiedzenia oraz
niach z handlowcami i negocjacjach
sób tradycyjny w zakresie: hono-
oszczdza czas.
z klientami, posiedzeniach zarzdu
rarium wykadowcy i trenera, wy-
i rad nadzorczych czy te walnych
najmu sali wykadowej, kosztów
Bezpieczestwo
zgromadzeniach (z wirtualnymi go-
dojazdu, niekiedy te zakwatero-
Decydujc si na wprowadzenie do
sowaniami wcznie), ale te szkole-
wania i wyywienia. Umoliwia to
zarzdzania rm takiego systemu,
niach rmowych.
take oszczdno
czasu szkol-
szczególny nacisk trzeba pooy
Korzyci z wprowadzenia takiego
cych si.
na rozeznanie kwestii zwizanych
systemu do dziaalnoci rmy naley
z zapewnieniem wysokiego pozio-
widzie w: usprawnieniu zarzdzania
Prawo
mu bezpieczestwa i poufnoci.
rm, oszczdnoci czasu i redukcji
Niekiedy posiadajc taki system
Przyjty przez firm system musi
kosztów, zapewnieniu wygodnej, ale
uytkownik ma wtpliwoci, gdzie
zapewni nadzwyczajn dbao
i bezpiecznej komunikacji oraz pod-
ley granica prawna stosowania ta-
o najwaniejsze i najdrosze ele-
niesieniu prestiu rmy.
kich systemów w codziennej prakty-
menty dziaalnoci kadej organi-
Powinno to stanowi wyrany sy-
ce biznesowej. Okazuje si, e polski
zacji, czyli wiedz oraz informacj.
gna dla menederów, by rozwayli
ustawodawca uwzgldni takie sytu-
System winien te posiada tak
proponowany kierunek wprowa-
acje i w przepisie art. 222 kodeksu
rozbudowany panel administra-
dzania zmian w zarzdzaniu rm.
spóek handlowych dopuci moli-
cyjny, by nie ograniczajc iloci
Jest to o tyle wane, e jestemy na
wo przeprowadzenia posiedzenia
uytkowników biorcych udzia
etapie coraz bardziej zaawansowanej
rady nadzorczej spóki z ograniczo-
w jednej wideokonferencji, rów-
globalizacji gospodarki, a dziaalno
n odpowiedzialnoci, wykorzy-
noczenie umoliwia zarzdzanie
polskich rm ulega coraz wikszemu
stujc najnowoczeniejsz techno-
kontami oraz nadawanie upraw-
umidzynarodowieniu. W tej sytuacji
logi internetowej telekonferencji.
nie poszczególnym uytkownikom.
efektywna i niezawodna komunika-
Wystarczy bowiem, by w siedzibie
Nie wszyscy uczestnicy konferencji
cja staje si dzi niezbdnym narz-
spóki znajdowa si przewodnicz-
mog mie prawo do nanoszenia
dziem do prowadzenia biznesu.
cy rady lub jej sekretarz, a pozo-
zmian we wspólnych dokumentach,
stali czonkowie za porednictwem
ich status moe zosta ograniczony
Fot. LifeSize Communications, Inc.
Albert Góral
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
9
raport
W raporcie w sygnalnym numerze magazynu pisalimy,
e wiatow gospodark jutra okrel technologie
informacyjne i komunikacyjne (ICT).
Spójrzmy na to szerzej.
Komunikacja
kluczowa dla rozwoju
R
10
zeczony raport przytacza ana-
wiatowej gospodarki z kryzysu.
gównie dziki Web 2.0 iaplikacjom
liz Ernst & Young European
Pozostan istotne nie tylko dla kra-
telefonów komórkowych.
Investments Monitor 2010.
jów rozwinitych (dla podtrzyma-
Wyniki ankiety, wktórej responden-
nia iwzmocnienia ich potencjau
Wyniki raportu
ci odpowiadali na pytanie „Które
innowacyjnego idugoterminowej
Raport opiera si na wskaniku
trzy znastpujcych sektorów po-
konkurencyjnoci), ale take dla
Networked Readiness Index (NRI),
strzegasz jako kluczowe dla rozwo-
gospodarek orednim przychodzie
wktórego ramach analiz zostay
ju europejskiej gospodarki wcigu
oraz rozwijajcych si – wsprzyja-
objte 133 gospodarki, rozwini-
nastpnych dwóch lat?” wskazuj
niu transformacji, polepszaniu efek-
te irozwijajce si, reprezentujce
dwóch wyranych liderów: techno-
tywnoci oraz likwidacji cyfrowych,
cznie ponad 98 proc. wiatowe-
logie informacyjne ikomunikacyjne
ekonomicznych ispoecznych granic.
go GDP. Jego celem jest zmierzenie
(36 proc.) oraz energetyk imedia
Takie samo znaczenie mog mie dla
stopnia, wjakim dana gospodarka
(34 proc.). Na trzecim miejscu znala-
promocji zrównowaonego rozwo-
uczestniczy wrozwoju ICT, stopnia
zy si bankowo, nanse iubezpie-
ju, zarówno wprzemyle, jak ijako
przygotowania na przyjcie ICT przez
czenia z25 proc. odpowiedzi.
kluczowy czynnik rozwoju infra-
gównych uczestników rynku: przed-
Podobne wnioski mona wycign
struktury. ICT atwo chon mierniki
sibiorców prywatnych, biznes irzd
zraportu wiatowego Forum Eko-
istrategie suce zmniejszeniu ich
wich podstawowych operacjach,
nomicznego (The Global Informa-
wasnego ladu wglowego (carbon
atake aktualnego wykorzystania
tion Technology Report 2009-2010.
footprint), pomagaj take ulepszy
ICT uww. uczestników.
ICT for sustainability) iINSEAD. Jego
rozwizania dla zmniejszenia kon-
Zatem, jakie s wyniki?
autorzy s zdania, e ICT s elemen-
sumpcji energii przez inne sektory.
Szwecja wypada najlepiej na wiecie.
tem infrastruktury lecej upod-
Wdodatku dostarczaj wielu no-
Jest na pierwszym miejscu sporód
staw konkurencyjnoci iodegraj
wych, rewolucyjnych kanaów cz-
najlepiej usieciowionych gospodarek.
wielk rol wprocesie wychodzenia
cych nas zinnymi uytkownikami,
Dalej, na 3, plasuje si Dania oraz inne
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
raport
Networked Readiness Index 2009-2010
Gospodarka
Pozycja
Wynik
Przychód*
Szwecja
1
5.65
HI 1
Singapur
2
5.64
HI 2
Dania
3
5.54
HI 3
Szwajcaria
4
5.48
HI 4
Stany Zjednoczone
5
5.46
HI 5
Finlandia
6
5.44
HI 6
Kanada
7
5.36
HI 7
Hong Kong SAR
8
5.33
HI 8
Holandia
9
5.32
HI 9
Norwegia
10
5.22
HI 10
Tajwan
11
5.20
HI 11
Islandia
12
5.20
HI 12
Wielka Brytania
13
5.17
HI 13
Niemcy
14
5.16
HI 14
Korea Pd.
15
5.14
HI 15
Australia
16
5.06
HI 16
Luksemburg
17
5.02
HI 17
Francja
18
4.99
HI 18
Nowa Zelandia
19
4.94
HI 19
Austria
20
4.94
HI 20
Japonia
21
4.89
HI 21
Belgia
22
4.86
HI 22
Zjednoczone Emiraty Arabskie
23
4.85
HI 23
Irlandia
24
4.82
HI 24
Estonia
25
4.81
HI 25
Malta
26
4.75
HI 26
Malezja
27
4.65
UM 1
Izrael
28
4.58
HI 27
Bahrajn
29
4.58
HI 28
Katar
30
4.53
HI 29
Sowenia
31
4.51
HI 30
Cypr
32
4.48
HI 31
Portugalia
33
4.41
HI 32
Hiszpania
34
4.37
HI 33
technologii na rodowisko, tech-
Barbados
35
4.36
HI 34
nologie mog jednak pomóc ro-
Republika Czeska
36
4.35
HI 35
dowisko chroni. Przedsibiorcy
Chiny
37
4.31
LM 1
spotykaj si ztym faktem na co
Arabia Saudyjska
38
4.30
HI 36
dzie, chociaby wykonujc po-
Tunezja
39
4.22
LM 2
miary emisji gazów cieplarnianych.
Chile
40
4.13
UM 2
Same firmy zwizane ztechnolo-
Litwa
41
4.12
UM 3
giami informacyjnymi (IT) wspó-
Montenegro
42
4.10
UM 4
zawodnicz ze sob oposiadanie
Indie
43
4.09
LM 3
jak najbardziej „zielonych”, efek-
Jordan
44
4.09
LM 4
tywnych energetycznie budynków,
Puerto Rico
45
4.07
HI 37
centrów czy systemów ogrzewania/
Wgry
46
3.98
HI 38
klimatyzacji.
Tajlandia
47
3.97
LM 5
Wzrastajce dla przyszoci znacze-
Wochy
48
3.97
HI 39
nie technologii uwidacznia si take
Przemys Zarzdzanie rodowisko
kraje skandynawskie: Finlandia na 6,
Norwegia na 10 iIslandia na 12. Na
miejscu 2 znalaz si Singapur, ana
5 Stany Zjednoczone. Europa jest wic
najlepiej usieciowionym regionem.
Znaczenie IT dla rynku
iochrony rodowiska
Cho skupiamy si na wpywie
stycze-luty 2011
11
raport
wkapitalizacji najwikszych rm na
Networked Readiness Index 2009-2010
wiecie. Google przesuny si z35
miejsca na 10 pod wzgldem kapitalizacji rynku w2009 r. Apple, który
w2008 r. nie siga nawet pierwszej
pidziesitki, wroku 2009 osign
pozycj 11 zprawie 150-proc. wzrostem kapitalizacji.
Omioma rmami zbrany ICT wród
pidziesiciu najwikszych kapitalizowanych s: Microsoft, Google, Apple,
IBM, Cisco, Oracle, HP iIntel. Oprócz
nich wgrupie tej znajduje si np.
11 rm zsektora naftowo-energetycznego, 9 znansowego itylko jedna
zmotoryzacyjnego.
NRI wPolsce
Wlatach 2009-2010 przy 133 zbadanych krajach Polska zaja 65
miejsce. Rok wczeniej wród 134
zanalizowanych pod ktem NRI gospodarek uplasowalimy si na 69
miejscu, awokresie 2007-2008 (127
badanych) – na 62 pozycji. Okres
Pozycja
Wynik
Przychód*
Kostaryka
49
3.95
UM 5
Oman
50
3.91
HI 40
Chorwacja
51
3.91
HI 41
otwa
52
3.90
UM 6
Mauritius
53
3.89
UM 7
Wietnam
54
3.87
LO 1
Republika Sowacka
55
3.86
HI 42
Grecja
56
3.82
HI 43
Urugwaj
57
3.81
UM 8
Panama
58
3.81
UM 9
Rumunia
59
3.80
UM 10
Kolumbia
60
3.80
UM 11
Brazylia
61
3.80
UM 12
RPA
62
3.78
UM 13
Brunei Darussalam
63
3.77
HI 44
Azerbejdan
64
3.75
LM 6
Polska
65
3.74
UM 14
Jamajka
66
3.73
UM 15
Indonezja
67
3.72
LM 7
Kazachstan
68
3.68
UM 16
Turcja
69
3.68
UM 17
Egipt
70
3.67
LM 8
Bugaria
71
3.66
UM 18
Sri Lanka
72
3.65
LM 9
Macedonia
73
3.64
UM 19
Republika Dominikany
74
3.64
UM 20
Senegal
75
3.63
LO 2
Kuwejt
76
3.62
HI 45
Gambia
77
3.61
LO 3
Meksyk
78
3.61
UM 21
Trynidad i Tobago
79
3.60
HI 46
Federacja Rosyjska
80
3.58
UM 22
Salwador
81
3.55
LM 10
Ukraina
82
3.53
LM 11
Gwatemala
83
3.53
LM 12
Indeks gotowoci
Serbia
84
3.51
UM 23
(umiejtnoci, wiedzy, edukacji)
Filipiny
85
3.51
LM 13
Botswana
86
3.47
UM 24
Pakistan
87
3.44
LM 14
Maroko
88
3.43
LM 15
Indeks uytkowania (dostpnoci,
Namibia
89
3.40
UM 25
kosztów)
Kenia
90
3.40
LO 4
z Indywidualnego
Argentyna
91
3.38
UM 26
z Biznesowego
Peru
92
3.38
UM 27
z Administracji
Chorwacja
93
3.38
LM 16
Ztych danych 29 jest danymi twar-
Mongolia
94
3.36
LM 17
dymi, czyli pochodzcymi zinnych,
Albania
95
3.27
LM 18
wczeniejszych – zewntrznych
Mali
96
3.27
LO 5
2008-2009 zaznaczy si globalnym
kryzysem gospodarczym, std pewien spadek – by on odczuwalny
nie tylko wPolsce.
Szczegóowych 68 danych do NRI
zgrupowanych zostao wtrzech kategoriach wdziewiciu grupach:
Indeks otoczenia
prawno-ekonomicznego
z Rynku
z Polityki
iregulacji
z Infrastruktury
z Indywidualnej
z Biznesu
z Administracji
12
Gospodarka
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
raport
Networked Readiness Index 2009-2010
Gospodarka
Pozycja
Wynik
Przychód*
Zambia
97
3.26
LO 6
Ghana
98
3.25
LO 7
Nigeria
99
3.25
LM 19
Gujana
100
3.22
LM 20
Armenia
101
3.20
LM 21
Mauretania
102
3.19
LO 8
Libia
103
3.16
UM 28
Wybrzee Koci Soniowej
104
3.16
LM 22
Syria
105
3.13
LM 23
Honduras
106
3.13
LM 24
Lesoto
107
3.12
LM 25
Burkina Faso
108
3.10
LO 9
Tadykistan
109
3.09
LO 10
Bonia i Hercegowina
110
3.07
UM 29
Benin
111
3.06
LO 11
Wenezuela
112
3.06
UM 30
Algieria
113
3.05
UM 31
Ekwador
114
3.04
LM 26
Uganda
115
3.03
LO 12
Mozambik
116
3.03
LO 13
Kamboda
117
3.03
LO 14
Bangladesz
118
3.01
LO 15
Malawi
119
3.01
LO 16
Tanzania
120
3.01
LO 17
Madagaskar
121
3.00
LO 18
Etiopia
122
2.98
LO 19
Republika Kirgiska
123
2.97
LO 20
Nepal
124
2.95
LO 21
Nikaragua
125
2.95
LM 27
Surinam
126
2.92
UM 32
Paragwaj
127
2.88
LM 28
Kamerun
128
2.86
LM 29
Burundi
129
2.80
LO 22
tym koem, iproporcjonalnie nisza
Timor
130
2.69
LM 30
ni winnych krajach unijnych sia
Boliwia
131
2.68
LM 31
nabywcza.
Zimbabwe
132
2.67
LO 23
Czad
133
2.57
LO 24
* Przychód: HI = wysoki, UM = redni górny, LM = redni dolny, LO = niski. Klasykacja
krajów wg przychodu pochodzi z Banku wiatowego (stan na 2009 r.)
ródo: The Global Information Technology Report 2009-2010. ICT for sustainability
informacyjnych ikomunikacyjnych
– przez uytkowników indywidualnych iorganizacje. Amówimy tu
owypromowaniu ich wkraju, bo
zwaszcza nasza kadra informatyczna jest bardziej doceniana za granic ni wPolsce. PIIiT jest zdania, e
powodem takiego stanu jest midzy
innymi may stopie informatyzacji
spoeczestwa, co skutkuje zamkni-
Przytoczone na pocztku niniejszego
artykuu korzyci pynce ze stosowania ICT s jednak na tyle wyraziste, e
warto spojrze na ten problem innym
– raportów, np. Banku wiatowego.
niestety wPolsce wci zaznacza si
okiem izacz promowa korzysta-
Reszta odpowiedzi to wynik ankiet
trend, który Zarzd Polskiej Izby In-
nie ztego typu technologii. Kady
prowadzonych „na bieco” przez
formatyki iTelekomunikacji zauway
bowiem krok na przód winnowacji
wiatowe Forum Ekonomiczne.
ju przy okazji raportu zpoprzednie-
telekomunikacyjnej to krok ku efek-
Nie wspominajc ju, e takie mie-
go okresu. Nadal nie potramy wy-
tywnoci zarzdzania izwikszania
szanie mniej ibardziej aktualnych
promowa tak swoich coraz lepszych
konkurencyjnoci rmy.
danych moe skutkowa obnio-
kadr, jak istrategii sucych popra-
n wiarygodnoci opracowania,
wie stanu wykorzystania technologii
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Marta Szczepanik
stycze-luty 2011
13
raport
IBM wprowadza polsk
wersj LotusLive
LotusLive to pakiet
rozwiza dziaajcych wmodelu cloud
computing, na który
skadaj si m.in. nowa
poczta elektroniczna,
rozwizania wspomagajce prac grupow,
zarzdzanie plikami
oraz funkcjonalnoci
zintegrowane zrozwizaniami partnerskimi,
takimi jak aplikacja
Skype.
W
osigniecie lepszych efektów, przy
mniejszych nakadach iposzukuje nowych sposobów cilejszej wspópracy
zklientami ipartnerami – mówi Wojciech Wilk, konsultant ds. LotusLive
wIBM Polska. – LotusLive umoliwia
realizacj tych celów, aprzy tym jest
oferowany przez rm godn zaufania wbezpiecznym iniezawodnym
rodowisku.
Zusug LotusLive na wiecie korzysta
ju wiele rm rónej wielkoci. Panaelektronicznych forów dyskusyjnych,
sonic woparciu oLotusLive zapew-
wktórych mog uczestniczy wszyscy
nia swoim pracownikom efektywn
jej czonkowie.
komunikacj iwspóprac wramach
rodowisko LotusLive oferuje te boga-
wiatowej sieci klientów, partnerów
ty zestaw funkcji dziki zintegrowaniu
oraz dostawców. aatranslations,
zrozwizaniami partnerów bizneso-
rma tumaczeniowa redniej wiel-
wych. Na przykad integracja programu
koci ozasigu ogólnoeuropejskim
Skype pozwala korzysta ztechnologii
korzysta zlicencji oprogramowania
VoIP wspoecznoci LotusLive. Daje
LotusLive przy wspópracy z7 tys.
dostp do kontaktów Skype iumoli-
klientami oraz 700 tumaczami w20
model cloud computing
wia wspóprac wczasie rzeczywistym
krajach. Firma Signature Mortgage
IT dostarczane jest jako
bezporednio wrodowisku LotusLive.
Corporation ze Stanów Zjednoczo-
usuga przez Internet. Pa-
Zkolei aplikacja Salesforce.com umo-
nych, zuyciem narzdzi IBM Lo-
kiet LotusLive umoliwia organizowa-
liwia uytkownikom systemu CRM
tusLive, umoliwia swoim klientom
nie spotka elektronicznych, wspó-
Salesforce korzystanie zkomponen-
przegld oraz podpisywanie wnio-
uytkowanie plików, prowadzenie
tów LotusLive za porednictwem kar-
sków o kredyt hipoteczny w do-
rozmów sieciowych, zarzdzanie pro-
ty LotusLive dostpnej bezporednio
wolnym miejscu. Celem jest zmini-
jektami iprac wsieci zpotencjalnymi
wrodowisku CRM Salesforce.
malizowanie czasu przetwarzania
klientami.
– Coraz wicej firm szuka sposo-
wniosków zobecnego terminu 7 dni
Usuga poczty elektronicznej LotusLive
bów na zminimalizowanie kosztów,
do 24 godzin.
Notes zapewnia przedsibiorstwu wysokiej klasy korporacyjna poczt elektroniczn, kalendarz ibaz kontaktów
opart na uznanym na rynku produkcie IBM Lotus Domino.
IBM dostarcza take funkcj wspópracy ze spoecznociami wramach
pakietów LotusLive Engage iLotusLive Connections. Czonkowie takiej
spoecznoci, którzy mog pochodzi
zrónych organizacji, maj moliwo
wspóuytkowania projektów, plików
izakadek, anawet udostpniania
14
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
raport
Web 2.0 dla CSR
Web 2.0 to sie internetowa wykorzystujca
aplikacje, które pozwalaj jej uytkownikom
aktywnie uczestniczy
wdialogu zinnymi,
dzieli si informacjami.
Wjej ramach dziaaj
m.in. wszelkie portale
spoecznociowe.
I
nstytut Odpowiedzialnego Biznesu
iForum Odpowiedzialnego Biznesu zorganizoway na jesieni 2010 r.
konferencj pod nazw „CSR 2.0”.
Liczba goci wydarzenia przekroczya
oczekiwania – na sali warszawskiej
„Stoczni” wkulminacyjnym momencie zgromadzonych byo ponad 100
osób! Temat mediów spoecznociowych iCSR to obecnie niezwykle wany ipopularny trend – moe dziki takim wydarzeniom jak „CSR 2.0” rmy
wPolsce poczuj si zainspirowane
do korzystania zmediów spoeczno-
jest ju do obejrzenia na Facebooku.
zbada kondycj marki ilepiej ni
ciowych jako istotnego kanau ko-
W temat konferencji wprowadzi-
zarzdza. Wpolskiej wersji bada-
munikacji zinteresariuszami. Jak przy-
a goci Justyna Szumniak-Samo-
nia za mark najbardziej „wrali-
stao na wydarzenie spoecznociowe,
lej ze Szkoy Gównej Handlowej
w i odpowiedzialn spoecznie”
cay czas byo ono relacjonowane na
wWarszawie, przedstawiajc przy-
uznano portal WirtualnaPolska.pl.
fanpage’uwserwisie Facebook oraz
kady inicjatyw integrujcych firmy
Gomi panelu „Rola mediów spo-
na prolu spotkania wserwisie Blip.
zich interesariuszami za pomoc
ecznociowych wmonitorowaniu
Natalia wik (FOB) iSebastian Strau-
mediów spoecznociowych, ta-
biznesu iinspirowaniu wkierunku
be (IOB) przywitali uczestników
kie jak: Earthkeepers, My Star-
spoecznej odpowiedzialnoci” byli
iopowiedzieli okulisach powsta-
bucks IdeaJ czy Green Xchange.
akademicy, praktycy ieksperci zwi-
nia idei wydarzenia. Zapowiedzieli
Przedstawiciele firmy Young & Ru-
zani ze rodowiskiem CSR imediów
publikacj fragmentów wywiadu
bicam Brands, Marek Staniszewski
spoecznociowych: Maria Roszkow-
zMartinem Smithem, zaoycielem
iJacek Mynarski, przytoczyli wyniki
ska-
li (SGH), Justyna Szumniak-
portalu JustMeans, najbardziej in-
badania BrandAsset Valuator 2010,
-Samolej (SGH), Jacek Gadzinowski
nowacyjnego serwisu, umoliwia-
werykujcego wraliwo spoecz-
(Specjalista ds. Marketingu Zintegro-
jcego komunikacj midzy firma-
n marek, w tym serwisów inter-
wanego), Tomasz Sulewski zGrupy
mi ispoecznociami wkontekcie
netowych. Badanie jest globalnym
TP oraz Marek Staniszewski zfirmy
zrównowaonego rozwoju. Wywiad
przedsiwziciem, które pomaga
Young & Rubicam Brands.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
15
raport
Dziewi zastosowa
wjednym urzdzeniu
Jedno urzdzenie,
atak wiele zastosowa
– Panasonic prezentuje
nowy model urzdzenia wielofunkcyjnego
typu „9w1”.
P
sie telefoniczn o jedno urz-
zosta przypisane do dowolnej licz-
dzenie, które moe by wykorzy-
by komputerów.
stywane zarówno do komunikacji
To innowacyjne narzdzie pozwala
wewntrz rmy (intercom) jak ina
na oszczdzanie papieru, redukowa-
zewntrz. Ponadto urzdzenie po-
nie iloci niechcianych wydruków,
siada cyfrow poczt gosow, któ-
przy moliwoci pracy zuyciem -
ra umoliwia zarejestrowanie do 30
cza Ethernet lub kabla USB.
minut nagrania. Jeli urzdzenie zo-
Urzdzenie laserowe Panasonic KX-
stao podczone do sieci Ethernet,
-MB2061PDB zostao zaprojektowa-
informacja oprzyjciu poczenia
ne tak, aby korzystanie zniego byo
anasonic prezentuje naj-
oraz caa nagrana wiadomo moe
proste dla kadego. Panel sterowa-
nowszy model laserowego
zosta przesana wpostaci pliku
nia jest pochylony wtaki sposób,
urzdzenia wielofunkcyjne-
audio bezporednio do komputera
aby zapewni doskona widocz-
go – KX-MB2061PDB. Nowy model
uytkowników, na poczt email lub
no zarówno zpozycji siedzcej,
oprócz standardowych funkcji do-
smartphone, jeeli odbiorca wiado-
jak istojcej. Wymiana kasety zto-
starcza funkcjonalno systemu ko-
moci znajduje si poza biurem.
nerem oraz uzupeniania papieru
munikacji wewntrznej wmaym
Urzdzenia posiada wiele zaawan-
dokonuje si zprzodu urzdzenia,
biurze, atym samym pozwala zre-
sowanych zastosowa siecio-
co uatwia jego obsug. Co wicej,
dukowa ilo sprztu ikoszty jego
dzeniem
wych, które z powodzeniem
utrzymania. Dziki duej prdkoci
mog zosta wykorzy-
druku ikopiowania oraz moliwoci
dstane wmaych ired-
pracy wsieci, nowy produkt jest ide-
nich biura – poprzez
da
darki internetowej,
aln odpowiedzi na potrzeby ma-
sie Ethernet moe
d
dokonujc zmiany
status urz
urzdzenia oraz ilo
toneru mona sprawdzi
z p
poziomu przegl-
ych irednich rm.
k
konfiguracji urz-
Jest to jedyne urzdzenie na rynku po-
d
ze bezporednio
dze
siadajce tak wiele zintegrowa-
z
zkomputera.
nych iunikalnych funkcji.
Wstandardzie model
KX-MB2061PDB zosta
wyposaony w jedn bezprzewodow
suchawk, ale bardziej zaawansowani
uytkownicy mog
rozszerzy zestaw,
a do 6 suchawek.
Dziki temu rozwizaniu niewielka firma moe
oprze
swoj
16
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla biznesu
raport
Polska generuje
mniej spamu
ni w 2009 r.
I
BM opublikowa raport X-Force
podsumowujcy pierwsz poow 2010 r. pod wzgldem bez-
pieczestwa IT. Wyniki koncentruj
si na tematach zwizanych z podatnoci dokumentów na ataki,
Polska spada na 11. miejsce na licie pastw, z których
pochodzi najwiksza ilo spamu, oraz na 9. miejsce
pod wzgldem liczby ataków phishingowych – wynika
z raportu IBM X-Force.
zoliwymi aplikacjami, zagroeniem
spamem i phishingiem (czyli wyudzaniem poufnych informacji po-
rejestrowane w Rosji zastpiy
przez podszywanie si pod godn
w czoówce Chiny;
• rozmiar niechcianej korespondencji
zaufania osob lub instytucj).
W pierwszej poowie 2010 r. Polska
(spam) wzrós dwukrotnie od poo-
zostaa wyparta z pierwszej dzie-
wy marca i osign rozmiar 10 kb
sitki rankingu krajów rozsyajcych
na pocztku czerwca 2010 r. Naj-
spam (11. miejsce), podczas gdy
bardziej popularn form wiado-
w 2009 r., zajmowaa w nim 7. miej-
moci spam jest HTML,
sce. W rankingu krajów bdcych
• w pierwszej poowie 2010 r. ataki
ródem ataków phishingowych oraz
nadal skoncentrowane byy na in-
produkujcych najwiksz liczb lin-
stytucjach nansowych – stanowiy
ków do phishingu Polska zaja 9.
one 49 proc. celów wszystkich ata-
miejsce. Nasz kraj mia odpowiednio
• hakerzy cigle poszukuj nowych
2,9-proc. udzia w produkcji spamu
sposobów dokonywania ataków,
Analitycy X-Force w raporcie wskazali
na wiecie oraz 3-proc. we wszyst-
przez co ich liczba ronie. Atakowane
take trzy gówne trendy, które mog
s take dobrze chronione systemy.
mie znaczenie dla bezpieczestwa IT
kich globalnych atakach tego typu
w pierwszej poowie 2010 r.
• stale wzrasta liczba ataków ukry-
Niepokojcym faktem jest brak ak-
tych w jzyku JavaScript i w doku-
tualizacji do ponad 70 proc. (71%)
mentach PDF;
ków phishingowych.
w przyszoci. S to:
• wirtualizacja – dziki niej firmy
mog dostarcza lepsze usugi swo-
krytycznych luk w aplikacjach i sys-
• zespó X-Force udokumentowa
im klientom, jednak sukces wirtuali-
temach operacyjnych. Oznacza to, e
w pierwszej poowie 2010 r. o 36
zacji zaley take od bezpieczestwa
bezpieczestwo oparte tylko na ak-
proc. wicej luk w porównaniu do
i niezawodnoci infrastruktury IT;
tualizacjach to ju przeszo. Zwik-
tego samego okresu w 2009 r.,
• wdroenie protokou IPv6 –zmia-
szenie spektrum zagroe o pliki PDF
mimo to 55 proc. luk nie zostao
na protokou IPv4 na IPv6, który
czy rodowiska wirtualne (ataki na
zaatanych;
jest ju wspierany przez wikszo
poziom nadzorczy rodowiska) po-
• podatno aplikacji webowych na
winno zmusi firmy do rewalidacji
ataki osigna 55 proc., co sta-
zaimplementowanych procedur bez-
nowi ponad poow wykrytych
pieczestwa – mówi Robert Michal-
bdów. 88 proc. luk wystpu-
–która staje si coraz popularniej-
ski, Security Tiger Team Consultant
je w plug-inach, a nie w samych
sza, ale nadal dopiero si rozwija.
platformach webowych;
Jej wdroenie powinno by prze-
w IBM Polska.
Gówne wnioski z raportu IBM
X-Force:
Przemys Zarzdzanie rodowisko
• w rankingu domen, z których najczciej rozsyano spam, domeny
systemów operacyjnych oraz strony
internetowe;
• technologia cloud computing
mylane i dostosowane do potrzeb
rmy.
stycze-luty 2011
17
technologie dla biznesu
IT wspomaga miejski
system zaopatrzenia
w wod
Rozwijanie zintegrowanych systemów wspomagania decyzji opartych o systemy
GIS jest nowym trendem i obiecujc perspektyw w informatyzacji przedsibiorstw wodocigowych.
18
rzedsibiorstwa wodocigowe
P
struktur sieciowych. Niestety, rzadko
administracyjnym. Do obu tych ro-
charakteryzuj si rozprosze-
si zdarza, aby system GIS by sto-
dzajów dziaa stosuje si obecnie
niem przestrzennym i podob-
sowany jako element systemu in-
odrbne programy, podczas gdy
n, stosunkowo atw do zamodelo-
formatycznego integrujcego inne
mona sobie wyobrazi ich integra-
wania struktur, majc posta sieci
programy.
cj w formie jednolitego systemu
z wyodrbnionymi charakterystyczny-
Kolejnym mankamentem w infor-
wspomagania decyzji. W wyniku
mi obiektami typu wze i przewód.
matyzacji przedsibiorstw siecio-
czenia rónych programów i sto-
Od kilku lat wdraa si w takich
wych jest rozdzielenie sfery zarz-
sowania ich w rónych kombina-
przedsibiorstwach systemy GIS do
dzania o charakterze technicznym
cjach uzyskuje si podany efekt
generowania map numerycznych ich
od sfery zarzdzania o charakterze
synergii.
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla biznesu
Ostatnie ju zastrzeenie do praktyki
skada si z piciu podstawowych
s wykonywane w sposób rczny,
informatyzacji przedsibiorstw wo-
moduów:
w oparciu o dowiadczenie i intuicj
docigowych to rzadkie korzystanie
z
Systemu GIS (Geographical Informa-
operatora sieci wodocigowej. W al-
z moliwoci, jakie daje stosowanie
tion System) generujcego map nu-
gorytmie optymalizacji wielokryterial-
modeli matematycznych obiektów
meryczn sieci wodocigowej.
nej mona definiowa kilka rónych
i procesów realizowanych w tych
przedsibiorstwach. Brak praktycznych dowiadcze powoduje równie brak szerszej wiedzy o tym,
czego mona si spodziewa po
wdroeniu zintegrowanego systemu informatycznego. Std wprzed-
100,0
sibiorstwach pojawia si zwykle
80,0
niech do rozpoczynania prac badawczo-rozwojowych w tym zakresie i dodatkowo finansowania ich
ze rodków wasnych.
%
1
60,0
5
40,0
9
20,0
0,0
13
F (3)
Niewaciwe sytuacje
w informatyzacji
F (4)
F (5)
F (6)
Liczba
rozwiza
Paretooptymalnych
Funkcje celu
Rysunek wg. R. Straubela
Podstawow przyczyn zego stanu informatyzacji przedsibiorstw
wodocigowych jest brak zintegro-
z
Systemu SCADA (System of Con-
funkcji celu, o charakterze technicz-
wanych systemów informatycznych
trol And Diagnostic Analysis)
nym i administracyjnym, otrzymu-
monitorujcego sie.
jc w rezultacie zbiór tzw. Pareto-
na rynku krajowym. Ich tworzenie
jest kosztowne i trudne od strony
z
Systemu billingowego CIS (Customers
-optymalnych rozwiza. Decydent
organizacyjnej, a brak odpowied-
Information System) do rejestracji
w przedsibiorstwie wybiera z tego
nich dowiadcze w tym zakresie
iloci sprzedanej wody iarchiwizacji
zbioru rozwizanie, które mu najbar-
uytkowników sieci wodocigowej.
dziej odpowiada.
powoduje niepewno kocowych
rezultatów.
z
Modelu hydraulicznego sieci i mode-
to zwykle pojedynczy program do wy-
Za pomoc systemu mona realizowa
Dodatkowe zadania
rozwizywane przez
system informatyczny
w przedsibiorstwie
wodocigowym
konywania jednego zadania.
równie funkcje o charakterze admi-
Programy obliczeniowe, zintegro-
Dodatkowym problemem wdra-
nistracyjnym np. rejestracj uytkow-
wane w formie jednolitego systemu
ania zintegrowanych systemów
ników sieci i realizowanych rozbiorów
informatycznego, mog realizowa
kompleksowego zarzdzania jest
wody oraz funkcje techniczne, do któ-
równie cay szereg zada dodatko-
fakt, i wdraanie takiego zoone-
rych naley, na przykad, monitoring
wych, zwizanych z szeroko pojtym
go systemu na ogó przez pewien
przepywów i cinie w wybranych
zarzdzaniem przedsibiorstwem.
czas dezorganizuje prac w przed-
punktach sieci.
System jest GIS w stanie wykonywa
sibiorstwie, co oczywicie nie jest
Uycie modelu hydraulicznego sieci
wiele z nich za pomoc zaimplemen-
dobrze przyjmowane przez zaog
wodocigowej i algorytmu optyma-
towanych w nim, specjalizowanych
i kierownictwo.
lizacji wielokryterialnej umoliwia
algorytmów narzdziowych. Jed-
wykonywanie takich zada jak opty-
nym z takich zada jest np. wykre-
Realizacje w praktyce
malizacja i sterowanie sieci oraz
lanie map wybranych obszarów
W Instytucie Bada Systemowych
automatyczna kalibracja modelu hy-
sieci wodocigowej, z zaznaczon
PAN opracowano informatyczny
draulicznego. W powszechnej obec-
lokalizacj hydrantów przeciwpo-
system zarzdzania miejskim syste-
nie praktyce eksploatacyjnej przedsi-
arowych na tym obszarze i zazna-
mem zaopatrzenia w wod, który
biorstw wodocigowych te zadania
czonym zakresem pokrycia tego
Wiksze poczucie bezpieczestwa ist-
li prognostycznych obcienia sieci
nieje przy wdraaniu oprogramowa-
wodocigowej.
nia kupionego w znanej rmie wiatowej, jednak takie oprogramowanie
Przemys Zarzdzanie rodowisko
z
A lgorytmu optymalizacji wielo-
kryterialnej.
stycze-luty 2011
19
technologie dla biznesu
obszaru dostpem do wody z tych
jest niekorzystna na skutek braku
Aby t sytuacj zmieni, naleao-
hydrantów. Mapy takie s dobrym
odpowiednich mechanizmów sty-
by wzi pod uwag nastpujce
materiaem informacyjnym dla stra-
mulujcych wspóprac midzy sfer
zalecenia:
y poarnej.
nauki i gospodarki. Oznacza to, e
Celowe jest rozwijanie zintegrowa-
Kolejne dodatkowe zadanie to np.
nie dba si w sposób wystarczaj-
nych systemów informatycznych do
wykrelanie map rozkadu cinie
cy o sformalizowanie sprzgnicia
kompleksowego zarzdzania przed-
i przepywów w sieci wodocigowej,
potrzeb gospodarki i nauki, co pro-
sibiorstwami wodocigowymi.
realizowane za pomoc algorytmów
wadzi w rezultacie do daleko posu-
Konieczne jest nawizywanie cisej
tzw. aproksymacji krigingowej. Wy-
nitej autonomizacji obu rodowisk.
wspópracy midzy przedsibiorstwami i krajowymi jednostkami
Potrzebne jest zwizanie wspólnymi interesami przedsibiorstw i jednostek badawczych
naukowo-badawczymi.
Konieczna jest wymiana dowiadcze
midzy samymi przedsibiorstwami
wodocigowymi wdraajcymi no-
krelenie takiej mapy jest moliwe
W jednostkach naukowo-badaw-
woczesne technologie informatyczne.
po sprzgniciu algorytmu aprok-
czych prowadzi si zwykle prace
Konieczne jest stworzenie moliwoci
symacji krigingowej z modelem hy-
oderwane od praktyki, natomiast
korzystania przez jednostki naukowo-
draulicznym sieci wodocigowej.
w przedsibiorstwach zaspakaja si
-badawcze, prowadzce badania apli-
Mapy rozkadów cinie i przepy-
potrzeby nowych rozwiza, korzy-
kacyjne, z nansowego wsparcia tych
wów umoliwiaj operatorowi sieci
stajc z bezporedniej pomocy nie
bada i prac wdroeniowych przez
szybk jakociow ocen stanu jej
instytutów naukowych, a rm usu-
centralne programy badawcze.
pracy i równie umoliwiaj loka-
gowych, przy czym najczciej s to
Aby to zrealizowa, potrzebne jest
lizacj obszarów o niewaciwych
firmy zagraniczne lub z kapitaem
podejcie systemowe do rozwiza-
prdkociach lub cinieniach wody.
zagranicznym, oferujce gotowe
nia caoci problemu, czyli reorgani-
Obecnie takie oceny nie s moliwe,
produkty do wdroenia.
zacja sposobu finansowania nauki
a stan pracy sieci ocenia si w prak-
Podstawow przyczyn tego stanu
w Polsce oraz zwizanie wspólnymi
tyce albo na podstawie informacji
rzeczy jest daleko posunita niech
interesami przedsibiorstw i jednostek
o przepywach i cinieniach pozy-
krajowych jednostek naukowych
badawczych.
skiwanych z punktów pomiarowych
oraz przedsibiorstw do wzajemnej
systemu monitoringu, albo na pod-
rzeczywistej wspópracy i wymiany
stawie zgosze uytkowników sie-
dowiadcze.
Jan Studziski
Instytut Bada Systemowych PAN
ci o jej niedomaganiach do
Biura Obsugi Klienta. Jedno
i drugie postpowanie jest
niedokadne i nie daje caociowego obrazu pracy sieci
wodocigowej.
Inne dodatkowe zadanie
wykonywane za pomoc algorytmu aproksymacji krigingowej to obliczanie wspórzdnych wysokociowych
wzów sieci wodocigowej,
koniecznych do uruchomienia oblicze za pomoc modelu hydraulicznego.
Wnioski
Sytuacja w zakresie informatyzacji przedsibiorstw
wodocigowych w Polsce
20
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla biznesu
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
21
technologie dla rodowiska
Nafta i chemia
na polskim rynku
Polskie ranerie od wielu lat zasilane s rosyjsk rop i, jak twierdzi
przedstawiciel PERN-u Przyja Robert Soszyski, nie zanosi si na zmiany.
Co jednak, jeli nasza „przyja” zmieni bieg?
A
lternatywnym rozwiza-
arabsk oraz norwesk. Ciekawym
moliwoci magazynowe w Niem-
niem dla Polski w razie po-
tematem do dyskusji jest dostar-
czech do przechowywania ropy na-
tencjalnego kryzysu jest
czanie ropy z Morza Kaspijskiego,
szych polskich spóek. Potwierdza
dostarczanie ropy drog morsk.
jednak jaki byby koszt dostarcze-
to te Robert Soszyski. Projekt ka-
Mówimy tu zarówno o Naftopor-
nia ropy kaspijskiej? Na to pytanie
wern powinien zosta wyjaniony
cie, jak i o rurocigu pónocnym
nie ma konkretnej odpowiedzi,
w latach 2011-2012, a jest nim za-
– zapewnia prezes PERN-u. Robert
gdy operatorowi rurocigu trud-
interesowany Lotos, który mógby
Soszyski podkreli równie fakt,
no jest zebra dane potrzebne do
poprzez tego typu magazynowanie
e dostarczanie ropy rurocigiem
kalkulacji. – Na dzi bowiem nie da
uwolni pojemnoci naziemne pod
Przyja przez dugie lata bdzie
si przewidzie, a nawet trudno
dziaalno operacyjn.
najbardziej opacaln drog.
wyobrazi sobie zmiany, jakie mu-
Logistyka
a bezpieczestwo
potrzebowanie na znaczce dosta-
Ranerie
a energia elektryczna
wy z tego kierunku – dodaje Robert
Wedug specjalistów brany nafto-
Mimo stabilnej sytuacji PERN nie
Soszyski. Przedstawiciele brany
wej szans na dalszy rozwój rane-
rezygnuje z inwestowania w alter-
zastanawiaj si równie nad ko-
rii jest inwestowanie w alternatyw-
natywne rozwizania. W tym za-
lejnymi inwestycjami w kawerny.
ne paliwa oraz energi elektryczn.
kresie tematycznym bierze si pod
Marek Sto, prezes TanQuid Polska,
Z jednej strony tworzenie zinte-
uwag m.in. rop kolumbijsk,
zapewnia, e mamy wystarczajce
growanych spóek jest drog na
siayby zaj, aby pojawio si za-
22
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
zwikszenie szansy wzmocnienia
wokó ustawy gazowej. – Ogrom-
tak dalej wymienia, ale najwa-
pozycji rynkowej, za z drugiej
ny wpyw na bran i wszystko, co
niejszym kopotem byo to, e za-
moe lepszym rozwizaniem byo-
si z ni dzieje, maj take wieci
brako w zarzdach motywacji do
by zajmowanie si energetyk dla
dochodzce z Brukseli, a dotycz-
dziaania, która jest kluczowym ele-
ranerii dla wasnych potrzeb. Bar-
ce zmian legislacyjnych – wyjania
mentem dobrze wykonanej pracy.
dziej perspektywicznym rozwiza-
wiceminister. Dzisiaj sytuacja po-
O tym, e dziaa w brany che-
niem wydaje si by inwestowanie
lepsza si – zauway mona po-
micznej nie jest atwo, mówi Pawe
w technologie zwizane z paliwa-
praw finansow w Policach, ale
Jarczewski, prezes Puaw. – Mamy
mi syntetycznymi, a uwag trze-
optymizm ochadza brak lepszych
np. regulowane ceny gazu i energii
ba zwróci przede wszystkim na
wyników w Kdzierzynie, Puawach
elektrycznej, a to nam nie sprzyja
wodór. – Nasze koncerny równie
i Tarnowie. Zakada si, e IV kwar-
–podkrela. Rokujce wizje poja-
s tego zdania – do Grupy Lotos
zgosia si rma, która chce sprowadzi autobusy na wodór. Dostaa
od nas zapewnienie, e nie bdzie
problemu z dostarczeniem paliwa
– przyzna wiceprezes Grupy Lotos
Perspektywicznym rozwizaniem wydaje
si by inwestowanie w technologie zwizane
z paliwami syntetycznymi, zwaszcza wodór.
Marek Sokoowski. – Naley jednak wzi pod uwag ograniczenia
w postaci globalnych liderów, któ-
ta roku bdzie jeszcze lepszy. Trzy-
rzy maj rodki na tego typu pro-
mamy zatem kciuki za powodzenie
stawiciele zakadaj, e po procesie
jekty, a w Polsce pienidzy brakuje.
biznesowe.
restrukturyzacji rma odzyska rów-
wiaj si ze strony Ciechu – przed-
Sukcesem, który napawa rzd
nowag ekonomiczn i nansow,
Konsolidacja
czy prywatyzacja?
dum, jest proces konsolidacji
a wtedy znalezienie inwestora nie
Tarnowa i Kdzierzyna. Kolejnym
bdzie adnym problemem.
Specjalici twierdz, e poprawa
bdzie wspópraca Puaw i gda-
Do dziaania staj równie Police,
logistyki, a co za tym idzie obnie-
skich fosforów, a zauway mona
które chc poprzez konsolidacj
nie kosztów transportu to sposób
równie zainteresowanie Puaw
podnie konkurencyjno na ryn-
na popraw konkurencyjnoci na-
Policami. Pojawiaj si równie od-
ku. – Zakady chemiczne dziaaj
szej brany chemicznej na rynku
mienne zdania na temat konsolida-
równie w trudnym otoczeniu –
zagranicznym. Zakady chemiczne
cji – jest ona wynikiem braku za-
mówi Krzysztof Zuzaski, dyrektor
ponosz due koszty transportu,
interesowania prywatyzacj, a jeli
strategii i rozwoju ZAK. Za przykad
a przecie Unia Europejska prze-
ju zaistniaa, to nie mamy co si
podaje tutaj fakt, e zakady kupuj
znaczya nanse na tego typu dzia-
udzi, e brana chemiczna zosta-
energi elektryczn od producen-
ania– zapewnia Wojciech Lubiewa-
nie sprywatyzowana. Nie neguje
tów, którzy opieraj si na wglu.
-Wieleyski, prezes Polskiej Izby
si jednak podjtego procesu i za-
Niesie to za sob konsekwencje
Przemysu Chemicznego. Dlatego
kada, e dobrze przeprowadzony
w postaci wzrostu kosztów w przy-
naley zacz dziaa w celu po-
proces konsolidacji moe przynie
padku restrykcyjnej polityki Unii
prawy efektywnoci. Wiceminister
wicej zysków ni strat, bo na ryn-
Europejskiej dotyczcej limitów.
skarbu Adam Leszkiewicz przyzna-
ku bd si liczyy tylko due rmy.
W Polsce pojawieniu si inwesto-
je, e rzd dy do tego, eby to
ra nie sprzyja kwestia gazu, brak
spóki miay decydujcy gos przy
Czy tak musiao by
?
liberalizacji rynku energii, do tego
podejmowaniu decyzji w bran-
Po latach moemy stwierdzi, e
doda naley problemy z dostaw
y chemicznej, i równie bra pod
brana chemiczna nie musiaa si
surowców i wspomnian logistyk.
uwag takie rozwizanie, ale nie-
znale w tak trudnej sytuacji. Kie-
Jedynym wyjciem z tej sytuacji jest
stety prywatyzacja nie odniosa
dy rozpoczy si ruchy konsolida-
wanie konsolidacja, bo na rynku
oczekiwanego skutku. Robiono
cyjne, u nas rozwizywano Zjedno-
pozostan tylko najsilniejsi.
wszystko, eby proces si powiód,
czenie Petrochemiczne. W brany
natomiast nie sprzyja temu zastój
zaczy pojawia si problemy
Julianna Jachacy
w wiatowej i europejskiej bran-
zwizane z ustaw kominow czy
na podst. materiaów z konferencji
y chemicznej oraz zamieszanie
spójnoci zarzdzania. Mona by
Nafta/Chemia 2010
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
23
technologie dla rodowiska
Gaz ziemny
z upków
– technologiczne
wyzwania
Gaz ziemny, gównie metan, jest dla wiatowej gospodarki jednym z najwaniejszych róde energii, a globalna konsumpcja tego surowca szybko
wzrasta, tworzc zapotrzebowanie dla nowych jego róde. W Stanach
Zjednoczonych i Kanadzie udokumentowano kilkadziesit indywidualnych
regionów geologicznych, zawierajcych zoa gazu upkowego. Produkcja
tego typu gazu w USA w ostatnich latach szybko wzrastaa i osigna
obecnie blisko 20 proc. amerykaskiej produkcji gazu.
Z
24
oa gazu upkowego, cho
krótkim czasie (kilkanacie do kilkudzie-
Spkania, powstae wskale wczasie
odznaczaj si prost genez,
siciu godzin).
zabiegu szczelinowania, pozostaj
wmiar atwo je take odszu-
Tworzone na tym etapie nadcinienie,
rozwarte dziki cinieniu zataczanego
ka wprzeciwiestwie do zó kon-
wysze od hydrostatycznego stanowi
pynu. Aby po zakoczeniu szczelino-
wencjonalnych, wi si ze znacznie
mechaniczny impuls powodujcy po-
wania nie zacisny si one cakowicie,
trudniejszym procesem produkcji gazu
wstanie wskale systemu spka, sta-
wraz zwod do górotworu zatacza
ziemnego spowodowanym maa zdol-
nowicych drog przepywu gazu do
si starannie wyselekcjonowany piasek
noci przepywu przez tego typu ska-
otworu. Moliwe jest to tylko wprzy-
kwarcowy, bd piasek syntetyczny,
y gazu ziemnego, czy ropy naftowej.
padku, gdy skaa jest krucha inie po-
którego ziarna pozostaj rozproszone
Podstaw produkcji gazu zupków jest
siada wasnoci plastycznych. Wprak-
wobrbie szczelin.
sztuczne wytworzenie wskale upkowej
tyce oznacza to, e upki musz mie
Szybkie zatoczenie duej iloci wody
przepuszczalnoci wokó otworu wiert-
wysok zawarto krzemionki, bd
do górotworu, warunkujce powsta-
niczego, zazwyczaj przez hydrauliczne
wglanów. Tworzona poprzez pojedyn-
nie nadcinienia jest moliwe dziki
wytworzenie wniej systemu szczelin,
cze szczelinowanie hydrauliczne wskale
dodaniu substancji obniajcych tarcie,
Proces ten polega na zataczaniu do
upkowej strefa przepuszczalnoci ma
ograniczajcych tempo pynicia wody
wyizolowanego, niewielkiego fragmen-
bardzo ograniczony zasig. Wpoziomie
zarówno wotworze, jak ipoprzez po-
tu otworu duych iloci wody zszere-
jest to najczciej okoo 200 m wokó
wstajce wskale szczeliny. S to zazwy-
giem dodatków (1-5 tys. m3 na jeden
otworu wiertniczego, wpionie najwyej
czaj substancje na bazie polimerów.
zabieg szczelinowania) wstosunkowo
do 100 m.
Ponadto do zataczanej wody dodaje
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
Pierwsze polskie wiercenie poszukiwawcze za gazem ziemnym w upkach.
Dziki uprzejmoci Kamlesha Parmara – Lane Energy Poland
si czsto substancje przeciwdziaaj-
basenu zgazem wupkach, tj. basenie
rozprzestrzeniania si szczelin wgó-
ce pcznieniu iów, bdcych istotnym
Fort Worth, odwiercono cznie ponad
rotworze wokó szczelinowanego
skadnikiem upków. Zapobiegaj one
8 tys. otworów eksploatacyjnych. Dla
otworu.
zalepianiu si szczelin.
porównania wPolsce wywiercono do-
Kady otwór produkcyjny kosztuje
Zczerpanie gazu zamknitego wna-
tychczas cznie okoo 7 tys. gbokich
wUSA co najmniej kilka milionów do-
syconej nim skale upkowej, wyst-
otworów, tj. gbszych ni 1 tys. m.
larów, co oznacza, e nakady na same
pujcej zwykle na gbokoci 2-4 km,
Istotnym problemem podczas wierce
wiercenia wpojedynczym basenie
majcej miszo rzdu 100 m iroz-
na obszarze okoo 0,5-2 ha staje si
upkowym mog siga cznie kilku-
cigo oboczn sigajc dziesi-
oddziaywanie prac eksploatacyjnych
dziesiciu, anawet kilkuset miliardów
tek kilometrów, jest technologicznym
na powierzchni terenu. Wcelu ogra-
dolarów. Bardzo wysokie nakady na
wyzwaniem. Oile pionowy zasig
niczenia uytkowania powierzchni zpo-
wiercenia powoduj, e wiele basenów
pojedynczego szczelinowania moe
jedynczej lokalizacji wykonuje si do 20
ze zoami gazu upkowego moe oka-
by wystarczajcy by obj ca stref
pojedynczych otworów wiertniczych
za si nieekonomiczne weksploatacji,
zoow, to jego poziomy zasig bywa
wrónych kierunkach.
dlatego te wPolsce korzyci izagroe-
znikomy. Przy obecnym stanie rozwoju
Metoda wypracowana do ledzenia
nia zwizane ztym rodzajem rozwoju
technologii eksploatacyjnych podsta-
skutków szczelinowania ikontrolowa-
gazi przemysu naftowego musz by
wowym sposobem przezwyciania
nia tego procesu okrelana jest termi-
analizowane idyskutowane zduym
tego ograniczenia jest wiercenie wob-
nem mikrosejsmicznego monitoringu
wyprzedzeniem.
rbie formacji upkowej poziomego od-
szczelinowania. Spkania skay up-
Rozwój wydobycia gazu upkowego
cinka wiercenia, wktórym zabieg szcze-
kowej generuj trzask odzwierciedla-
wStanach Zjednoczonych okrelany
linowania wykonuje si wielokrotnie
jcy zdarzenie mikrosejsmiczne. Sia
jest jako „rewolucja gazowa” inajwa-
wstaych interwaach. Odcinki pozio-
takiego zdarzenia wynosi okoo -2,
niejsze wydarzenie wwiatowej ener-
me wierce mog osiga okoo 2 km,
co jest równomierne ziloci ener-
getyce ostatnich dziesicioleci.
awykonywa mona na nich do kilku-
gii wyzwolonej przy upuszczeniu na
Biorc pod uwag znaczenie ropy naf-
nastu indywidualnych szczelinowa.
posadzk puszki znapojem. Odpo-
towej dla wiatowej gospodarki, mo-
Wskali caego zoa otwór taki stanowi
wiednio czue sondy, umiejscowione
na powiedzie, e jej produkcja ze zó
minimaln stref drenau gazu, dlatego
pod ziemi wkilku pytkich otworach
upkowych bdzie miaa wiksze zna-
wbasenach zgazem upkowym wier-
monitorujcych umoliwiaj zareje-
czenie ni zoa gazu upkowego.
ci si zazwyczaj docelowo kilka tysicy
strowanie kadego ztakich zdarze,
indywidualnych otworów wiertniczych.
aobróbka komputerowa zapisu po-
Pawe Poprawa
Przykadowo wklasycznym przykadzie
zwala stworzy trójwymiarowy obraz
Pastwowy Instytut Geologiczny
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
25
technologie dla rodowiska
Kupujemy
wielkie okazje
W okresie 2008-2011 na inwestycje, remonty i wyburzenia niepracujcych instalacji w Azotach Tarnów wydajemy okoo 490 mln z. Na akwizycje w Guben i Kdzierzynie – tylko 190 mln z. Z tych liczb wynika nasza
ogromna troska o rozwój fabryki w Tarnowie – mówi Jerzy Marciniak,
prezes zarzdu Azotów Tarnów.
26
To by intensywny rok dla
Dlaczego nie doszo do sprze-
Odpowiadajc na pytanie: z per-
Azotów Tarnów. Podsumowujc
day Tarnowa PCC SE i czy
spektywy czasu wida wyranie, e
go, nie sposób uciec od trzech
z perspektywy czasu to dobrze?
dobrze si stao, i nie doszo do
kluczowych dla spóki proce-
Rok by faktycznie intensywny,
sprzeday naszych akcji. Nafta Pol-
sów. Pierwszy to prywatyzacja.
zreszt podobnie jak dwa poprzed-
ska i Skarb Pastwa oceniy, e je-
Bez spodziewanego efektu.
nie lata kadencji tego zarzdu.
stemy wicej warci, ni PCC chciao
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
zapaci, a waciciele mog obecnie
midzy spókami WSCh, tak, by zaj
ludzi. Dopacamy do studiów oko-
zarobi na sprzeday dwukrotnie
waciw pozycj na rynkach. Nam si
o 50-ciu pracownikom, którzy nie
wicej. Spodziewan konsolidacj
powiodo, rozpoczlimy proces kon-
mogli wczeniej studiowa. Finan-
prowadzimy teraz my, w Tarnowie,
solidacji. Rynek dobrze oceni nasze
sujemy nauk jzyka angielskiego,
z dobrym efektem.
dziaania, cena akcji znacznie wzrosa.
studia podyplomowe… Dbamy
Zrewanowalimy si akcjonariuszom
o swoich pracowników.
Drugim kluczowym obsza-
za zainwestowanie w nas.
Za konsolidacj spóek
rem bya akwizycja. Pocztek
roku to zakup fabryki w Niem-
Jakie bd efekty synergii
czech. ATT Polymers GmbH
wynikajce z tej akwizycji?
wzmacnia pozycj Azotów
Gdzie, z kim i w jakich obsza-
Tarnów na rynkach europej-
rach bdzie konkurowa
taowej nie mog ze sob konkuro-
skich w obszarze tworzyw. Czy
wzmocniona grupa?
wa. Trzeba je sprzeda lub poczy,
matek zapewne pójdzie konsolidacja spóek córek.
To oczywiste. Spóki z grupy kapi-
i jakie s efekty tej akwizycji?
Synergie mamy policzone w prognozach
przynajmniej te, które wykonuj taki
Zakadalimy efekty finansowe
wyników nansowych do 2016 r. Nad
sam zakres prac.
w perspektywie dwóch lat, ale powiodo si wiele z naszych zamierze i ju teraz efekty s widoczne.
Przejlimy rynki zarówno w Europie
Zachodniej, jak i poza Europ. Mamy
produkty o szerokim zastosowaniu
w obszarze, do którego z naszym
tarnowskim poliamidem nie docieralimy. Jestemy pitym w Europie
producentem poliamidów w peni
zabezpieczonym w kaprolaktam.
W listopadzie zarzd podj
kolejn kluczow decyzj akwizycyjn. Tym razem o zakupie
Kdzierzyna. To efektowne
i skuteczne dziaanie. Przedsiwzicie w zasadzie nie majce
„wyegzekwowaniem” zysków z nich wy-
A z o t y Ta r n ó w k u p i y
precedensu w polskiej chemii.
nikajcych pracuje 18 zespoów wspól-
od CIECH udziay w Polskim
Powstaa najwiksza grupa
nych z Kdzierzyna i Tarnowa. Gówne
Ko n s o r c j u m C h e m i c z n y m ,
kapitaowa Wielkiej Syntezy Che-
korzyci wystpi w nawozach, logisty-
dziki czemu maj wikszo-
micznej. Czy to oznacza midzy
ce, informatyce – ogólnie w zarzdzaniu
ciowe udziay w tej spóce.
innymi, e Grupa Kapitaowa
grup kapitaow, zakupach surowców
Jakie jest strategiczne zadanie
Azoty Tarnów staa si kluczo-
strategicznych, remontach z wykorzysta-
PKCh?
wym graczem na rynku i preten-
niem potencjau spóek córek Azotów
Plany wobec tej spóki zakadaj wy-
duje do roli kreatora rzeczywi-
Tarnów i ZAK.
korzystanie jej jako „operatora” przy
konsolidacji spóek grupy kapitao-
stoci polskiej chemii?
Rzeczywisto polskiej chemii zostaa
Czy pracownicy zarówno
wykreowana przed laty m.in. przez
Tarnowa, jak i Kdzierzyna mo-
ówczesne Zjednoczenie i przedsi-
g spodziewa
si restruktury-
biorstwa Wielkiej Syntezy Chemicznej.
zacji zatrudnienia?
wej i przy wydzieleniach zorganizowanych czci rmy.
Wyniki finansowe Grupy
Nawiasem mówic, bardzo sensownie
Niezalenie od akwizycji, w poprzed-
Kapitaowej Azoty Tarnów za III
uoone byy wówczas synergie, szko-
nich latach take restrukturyzowali-
kwarta ubiegego roku s
da tylko, e to nie ekonomia decydo-
my zatrudnienie. Prowadzilimy
bardzo dobre. Skonsolidowany
waa o powizaniach midzy rma-
Program Dobrowolnych Odej.
zysk netto wyniós 13,2 mln z.
mi. Teraz ukadamy na nowo zwizki
Z drugiej strony, inwestujemy w
W porównaniu do analogiczne-
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
27
technologie dla rodowiska
go okresu roku ubiegego to
kresk. Z czego to wynika?
Wynika z tych liczb nasza ogromna
wzrost o ponad poow. Czego
Czy mona spodziewa
si po-
troska o rozwój fabryki w Tarnowie.
to efekt?
prawy w tym obszarze?
Konsekwentnej realizacji przyj-
Ju s dobre wyniki w nawozach.
Podsumowujc miniony rok,
tej strategii, planów operacyjnych,
Nasz nowy produkt saletrosan bar-
prosz krótko odpowiedzie
,
dziaalnoci pozaoperacyjnej (ERU,
dzo dobrze przyj si na rynku.
jaki by najwikszy sukces?
licencje...). Take koniunktury. Ale
Zaakceptowali go rolnicy w kraju
Poradzilimy sobie z kryzysem i wyszli-
przede wszystkim dobrej pracy zao-
i w Europie Zachodniej.
my z niego wzmocnieni. Jestemy ju
obiektywnie du grup kapitaow.
gi, wsparcia Rady Nadzorczej i gównych akcjonariuszy – Ministra Skarbu
Pastwa i Nafty Polskiej.
O ile produkcja i sprzeda
Koniec roku to rezygnacja
Warto te podkreli wysok pozy-
z zakupu gdaskich Fosforów.
cj w rankingach Edyty Ropek, która
Dlaczego Azoty Tarnów odst-
w wiecie sportu jest nasz najlepsz
piy od tej transakcji?
reklam, ambasadorem naszej marki.
tworzyw sztucznych przynosi
Kupujemy wielkie okazje. Oczeki-
zysk, o tyle nawozy s pod
wana przez CIECH cena za Fosfory
Niezrealizowany plan?
bya rozbiena z wyliczon przez
Nie wyszo poczenie spóek Auto-
nas wartoci. Ale gównie zrezy-
matyka i Elzat.
gnowalimy dlatego, e skoncentrowalimy si na objciu emitowanych
Najwiksze zaskoczenie?
akcji ZAK SA. To zupenie inna skala
Fatalna sytuacja w spóce PROReM
przedsibiorstwa.
na pocztku tego roku.
Jakie inne istotne inwestycje
Jakie strategiczne cele stoj
i zakupy wynikajce z celów emi-
przed Azotami Tarnów w obec-
syjnych zostay zrealizowane?
nym roku?
Dugo by wymienia… Ogólnie
Skonsumowanie synergii z Kdzierzy-
w okresie 2008-2011 na inwestycje,
nem i obnienie kosztów produkcji.
remonty, wyburzenia niepracujcych
instalacji w Azotach Tarnów wydajemy
Dzikuj za rozmow.
okoo 490 mln z. Na akwizycje w Guben i Kdzierzynie – tylko 190 mln z.
28
stycze-luty 2011
Rozmawia Jacek Markowski
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
Niemiecko-Polskie
Forum Ekoinnowacji
Po raz pierwszy Niemiecko-Polskie Forum Ekoinnowacji odbyo si rok
temu. Pozytywne efekty zachciy organizatorów, tj. Ambasad Niemiec
w Warszawie, Instytut Ekologii Terenów Uprzemysowionych z Katowic,
Midzynarodow Naukow Sie Tematyczn ENVITECH-Net oraz Projektträger Jülich – Umwelt z Niemiec do ponowienia tej inicjatywy podczas
tegorocznych targów POLEKO 2010.
W
ydarzenie sponsorowao Federalne Ministerstwo Edukacji i Bada,
a jego celem byo okrelenie moliwoci podjcia polsko-niemieckiej
wspópracy w zakresie ekoinnowacji
– zarówno dwustronnej, jak równie
w szerszym – europejskim zasigu.
Spotkanie dao moliwo zaprezentowania swoich pomysów przedstawicielom ministerstw, jednostek naukowo-badawczych, sieci i klastrów
oraz uczestnikom projektów naukowych z Polski i Niemiec.
W spotkaniu nie mogo zabrakn
Gównego Instytutu Górnictwa,
tym bardziej, e realizowane w GIG
dwa midzynarodowe projekty ACT
a drugim partnerem niemieckim Fe-
polityczne, spoeczne i ekonomicz-
CLEAN – Dostp do technologii
deralne Ministerstwo rodowiska,
ne sprzyjaj, a jakie przeszkadza-
i wiedzy w zakresie Czystszej Pro-
Ochrony Przyrody i Bezpieczestwa
j w realizacji tych potrzeb? Jakie
dukcji w Europie Centralnej oraz
Jdrowego.
bariery stoj na drodze przedsi-
SPIN – Zrównowaona produk-
Oprócz prezentacji rónych projek-
biorstw, zwaszcza tych maych
cja poprzez innowacje w maych
tów uczestnicy forum mieli mo-
i rednich do ekoinnowacji? Wnioski
i rednich przedsibiorstwach sta-
liwo wzicia udziau w serii dys-
pynce z forum s aktualnie opra-
nowi przykad modelowej wspó-
kusji w grupach, majcych na celu
cowywane i bd suy intensy-
pracy GIG z partnerami z Niemiec.
udzielenie odpowiedzi m.in. na
kacji wspópracy jednostek badaw-
W przypadku obydwu projektów ze
pytania: Jakie s potrzeby badaw-
czych z Polski i Niemiec.
strony Niemiec liderem jest Fede-
cze w zakresie ekoinnowacji w Pol-
ralna Agencja Ochrony rodowiska,
sce i w Niemczech? Jakie czynniki
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Wodzimierz A. Sokó
stycze-luty 2011
29
technologie dla rodowiska
Barbórka w GIG
29 listopada 2010 r.
w siedzibie Gównego
Instytutu Górnictwa
odbya si akademia
barbórkowa. Podczas
uroczystoci tytuy
profesorskie nadano 4,
a promocje habilitacyjne
i doktorskie – 12
pracownikom instytutu.
By to jednoczenie
ostatni element
caorocznych obchodów
65-lecia istnienia
instytutu i 85-lecia
Kopalni Dowiadczalnej
„Barbara”.
30
stycze-luty 2011
O
d 1945 r., czyli od pocztku
naukowym – zauway prof. Józef
dziaania, Rada Naukowa
Dubiski, dyrektor naczelny instytutu.
GIG wypromowaa 52 pro-
Wub.r. prezydent RP mianowa ju
fesorów, 63 doktorów habilitowa-
przecie profesorami trzech naukow-
nych i268 doktorów – przypomnia
ców GIG: Krzysztofa Staczyka, Bar-
prof. Adam Lipowczan, przewodni-
bar Biaeck iMariana Turka, anie-
czcy rady.
dugo tytuu tego moe spodziewa
W2010 r., podczas 44. ju promocyj-
si te Jan Wachowicz.
nej uroczystoci, stopnie doktorów
Wyrónienia te s wpeni zasu-
habilitowanych nauk technicznych
one. Prof. Józef Dubiski przypo-
otrzymali: Janusz Kompaa, Euge-
mnia, e tylko w2010 r. instytut
niusz Krause, Adam Lurka iAdam
realizowa 26 projektów midzy-
Smoliski. Stopnie doktorów nauk
narodowych iponad 5 tys. opraco-
technicznych wdyscyplinie górnic-
wa naukowo-badawczych na rzecz
two igeologia inynierska: Dawid
partnerów krajowych. Ajest to tyl-
Gacki, Micha Górny, Gerard Kaua,
ko uamek caej puli opracowanych
Maria Malicka, Wojciech Masny, Do-
przez naukowców GIG tysicy tech-
rota Powaa, Jan Szymaa iMarcin
nologii, rozwiza, metod badaw-
Targowski.
czych ipublikacji.
Za na rok 2011 GIG stawia sobie
To by bardzo dobry rok
za cel utrzymanie wiodcej pozy-
– Rok 2010 by wkreowaniu kadr na-
cji naukowej wkraju wdziedzinach
ukowych najlepszym wdziejach Insty-
górnictwa igeoinynierii, achce go
tutu. Ta prawda potwierdza wysok
osign poprzez realizacj innowa-
pozycj irang GIG wrodowisku
cyjnych bada.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
Honory odebrao te wielu innych
legendarnego opiekuna górników.
pracowników instytutu: 8 otrzymao
Zrekomendacji Fundacji Bezpieczne
zote isrebrne Medale za Dugolet-
Górnictwo im. prof. Wacawa Cybul-
ni Sub, 15 – odznaki Zasuony
skiego prezesi Wyszego Urzdu Gór-
dla Górnictwa RP, awród 16 osób,
niczego nadaj j od 1997 r. osobom
którym nadano wysze stopnie górni-
iinstytucjom owielkich zasugach dla
cze, znalaz si prof. Krzysztof Cybul-
bezpieczestwa zaóg górniczych.
ski, dyrektor Kopalni Dowiadczalnej
Piotr Litwa, prezes WUG, uzasadni
„Barbara”.
wybór tym, e prof. Dubiski od wielu lat jest czonkiem dziaajcych przy
Innowacyjnie
ibezpiecznie
iwielokrotnym uczestnikiem zespo-
– Górnictwo ma dla polskiej gospo-
ów powypadkowych, badajcych
darki znaczenie fundamentalne,
okolicznoci iprzyczyny tragicznych
tote naley dy do tego, aby
zdarze wgórnictwie.
prezesie WUG komisji problemowych
byo wydajne ikonkurencyjne. Do
was, rodowiska naukowego, nale-
Oprócz Joanny Strzelec-obodzi-
y opracowywanie innowacyjnych,
skiej, wród zaproszonych znalaz
nowoczesnych, aprzy tym bezpiecz-
si take m.in. Stanisaw Dbrowa,
nych technologii wydobywczych.
wicewojewoda lski, przedstawicie-
ycz wam wytrwaoci – powie-
le wadz Katowic iMikoowa, spóek
dziaa minister Joanna Strzelec-
wglowych, energetycznych iwspó-
-obodziska, gratulujc jubileuszy
pracujcych zsektorem górnictwa,
idzikujc pracownikom GIG za ich
a take gocie z wielu wyszych
kilkudziesicioletni wkad wroz-
uczelni iinstytutów naukowo-ba-
wój polskiego górnictwa surowców
dawczych zPolski, Czech iFederacji
mineralnych.
Rosyjskiej.
W rce prof. Dubiskiego trafia
statuetka „Srebrnego Skarbnika”,
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Oprac. red.
stycze-luty 2011
31
technologie rodowiskowe
Jubileusz GIG
potrzebne przede wszystkim regionowi województwa lskiego, atake jego mieszkacom. S to problemy zwizane ze rodowiskiem, które
wskutek intensywnej dziaalnoci
przemysowej, wtym górniczej, ulego degradacji iwymaga pilnej rewitalizacji wcelu przywrócenia do
gospodarczego wykorzystania.
Podejmowane obecnie nowe tematy
badawcze s nasz odpowiedzi na
wyzwania wspóczesnej gospodarki
polskiej ieuropejskiej. Dotycz one
takich tematów jak: rozwój czystych
technologii wglowych, geologiczne skadowanie CO 2, wytwarzanie
wodoru zwykorzystaniem wgla,
gospodarcze wykorzystanie metanu
oraz wód kopalnianych, nowoczesnych technologii zrównowaonego rozwoju wodniesieniu do terenów górniczych, badania wzakresie
spoecznych zmian w regionach
przemysowych. Generalnie nasze
P
o 65 latach suenia sprawom
polskiego górnictwa, rola
GIG wcale nie zmalaa. Obec-
nie GIG jest wiatowym liderem
bada wzakresie bezpieczestwa
pracy wgórnictwie zunikalnym poligonem badawczym (Kopalnia Dowiadczalna „Barbara”).
Bogaty dorobek naukowy iwdroeniowy GIG wynikajcy zkilkudziesicioletnich dowiadcze wysoko
wykwalifikowanej kadry, stanowi
podstaw silnej pozycji naukowej
Instytutu zatrudniajcego 560 wysokiej klasy specjalistów – wtym 31
profesorów i93 doktorów. Pozwala
to na realizacj misji Instytutu, któr jest kreowanie nowoczesnych,
W 2010r. Gówny Instytut Górnictwa obchodzi podwójny jubileusz. Pierwszy zwizany
z65-leciem jego powstania w1945r. oraz
drugi, jakim jest
85-lecie istnienia
oddziau zamiejscowego Instytutu: Kopalni
Dowiadczalnej
„Barbara” w Mikoowie.
dobrej znajomoci przemysu, dla
którego pracujemy, oraz jego aktualnych iprzyszych potrzeb.
Od 2001 r. GIG prowadzi prace
badawcze zwizane zocen moliwoci ograniczenia emisji CO2 do
atmosfery. Wykonywane s one
wramach V iVI programu Unii Europejskiej. Ostatni projekt ztego
zakresu „Geologiczne skadowanie CO 2: monitoring itechnologie
weryfikacji”, którego zakoczenie
planowane jest w2011 r. zakada
dugofalow obserwacj miejsc ze
zmagazynowanym CO 2 w rónego typu utworach geologicznych,
w celu opracowania systemów,
metodologii inowych rozwiza
energooszczdnych, bezpiecznych
32
postawione cele wynikaj zbardzo
iczystych technologii oraz rozwi-
60proc. rodków finansowych to
za technicznych iprzedsiwzi
przychody rynkowe.
rodowiska w rejonach objtych
sucych ksztatowaniu korzystnych
Instytut, wykorzystujc swój znacz-
skadowaniem.
relacji: czowiek – przemys – rodo-
cy potencja badawczy, aparaturowy
wisko. Prace badawcze prowadzo-
ibogate dowiadczenie, móg roz-
Naczelny Dyrektor GIG
ne wInstytucie cechuj si wysokim
win nowe specjalnoci badawcze
Prof. dr hab. in. Józef Dubiski
stopniem innowacyjnoci ikomer-
iskierowa swoje zainteresowania
Naczelny Dyrektor GIG
cjalizacji, co powoduje, e ponad
take na inne formy dziaalnoci
Cz. Koresp. PAN
stycze-luty 2011
pomiarowych do monitorowania
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
Technologie
zarzdzania
rodowiskowego
D
o przeprowadzenia moduu
organizatorzy zaprosili autora, a równoczenie dyrektora
Krajowego Punktu Kontaktowego Ekoefektywnych Technologii iSystemów
Zarzdzania, dziaajcego wGównym
Instytucie Górnictwa, kierujcego realizacj wPolsce dwóch midzynarodowych projektów – ACT CLEAN – Dostp do technologii iwiedzy wzakresie
Czystszej Produkcji wEuropie Centralnej
oraz SPIN – Zrównowaona produkcja
poprzez innowacje wmaych irednich
przedsibiorstwach, wktórych cznie
uczestniczy 13 pastw zEuropy Centralnej iRegionu Batyckiego. Prowadzcy
wspomniany modu stara si uzmysowi uczestnikom szkolenia, e osiganie
celów strategicznych ioperacyjnych ich
organizacji zawsze wie si zryzykiem,
które trzeba wramach systemu zarzdzania zidentykowa, oceni, anastpnie przyj odpowiednie dziaania, aby
ewentualna poraka bya minimalna
Modu szkoleniowy
ACT CLEAN & SPIN pt.:
„Technologie i narzdzia
doskonalenia systemów
zarzdzania rodowiskowego” to nowy
pomys w programie
warsztatów szkoleniowych, które zorganizowa wdniach 7-9 grudnia 2010r. wUstroniu
Gówny Instytut Górnictwa na zaproszenie
Zespou Doradczego
LOGART zChorzowa
i krakowskiego Biura
Usug ISO
iaby wefekcie nie dopuci do utraty
Wramach wspomnianego moduu
przeprowadzono warsztaty, podczas
których przedsibiorcy (w66 proc.
mali iredni) ocenili wpyw swoich zakadów na rodowisko oraz zapotrzebowanie na innowacyjne technologie.
Okazao si, e 16 proc. przedsibiorstw
poszukuje technologii przynoszcych
oszczdno energii, 13 proc. technologii zwizanych zgospodark odpadami,
13 proc. rm szuka rozwiza zzakresu
oczyszczania cieków. Zapotrzebowanie
na technologie redukujce zanieczyszczenie powietrza zgosio 11 proc. rm,
ana sposoby magazynowania surowców iwyrobów ponad 6 proc. Wdniach
22-24 marca 2011 zaplanowano powtórzenie szkolenia wUstroniu zposzerzeniem moduu ACT CLEAN iSPIN
oudzia specjalistów zagranicznych.Ciekawostk bdzie prezentacja narzdzi
uatwiajcych szybkie itanie wdraanie
EMAS wmikro, maych irednich przedsibiorstwach, tzw. „Easy-EMAS” przez
eksperta Duskiego Instytutu Technolo-
szansy rozwojowej danej rmy.
do zapoznania si zpraktycznymi wska-
gicznego (DTI) oraz planowany udzia
Uczestnikom szkolenia pokazano, jak
zówkami, jak wdroy Europejski Sys-
dostawców ekoefektywnych technolo-
mog korzysta zzasobów baz danych
temu Ekozarzdzania iAudytu (EMAS),
gii zzagranicy wrozmowach. Program
technologii rodowiskowych ACT CLEAN
wsytuacji gdy wdanej organizacji funk-
szkolenia pojawi si wkrótce na stronie
iSPIN, zawierajcej ju prawie 340 pozy-
cjonuje ju system zarzdzania rodowi-
www.actclean.gig.eu.
cji. Modu ACT CLEAN iSPIN by równie
skowego, speniajcy wymagania mi-
okazj dla dwudziestu paru uczestników
dzynarodowej normy ISO 14001.
Wodzimierz A. Sokó
Przykad wgierskiej technologii przydomowej oczyszczalni
cieków (www.polyduct.hu)
zaprezentowany w programie warsztatów ACT CLEAN
i SPIN zorganizowanych podczas targów IFAT w Monachium we wrzeniu 2010 r.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
33
technologie rodowiskowe
Ekoinnowacyjne
technologie dla M
P
S
ie KPK dla M
P kojarzy zapotrzebowanie na ekoinnowacyjne technologie rodo-
wiskowe z ich poda na rynku
krajów nadbatyckich i Europy
Centralnej, awprzypadku braku
ofert podpowiada Komisji Europejskiej kierunki bada irozwoju.
Sie funkcjonuje wramach dwóch
midzynarodowych projektów:
ACT CLEAN – „Dostp do technologii iwiedzy wzakresie czystszej
Wwydaniu sygnalnym magazynu PZ
Czytelnicy
mieli sposobno pozna innowacyjne narzdzie
wspierania M
P wzakresie dostpu do ekoinnowacyjnych technologii rodowiskowych
wpostaci europejskiej sieci 13 Krajowych
Punktów Kontaktowych (KPK) dla M
P.
Wobecnym numerze przedstawione zostan
dwie róne technologie rodowiskowe
produkcji wEuropie Centralnej”
iSPIN – „Zrównowaona produkcja poprzez innowacje w M
P”.
rodowiska produktami spalania
Dofinansowuje je w85 proc. Eu-
oraz zapewniajcej oszczdnoci
ropejski Fundusz Rozwoju Regio-
paliwa. Drugi przykad technologii
nalnego, odpowiednio poprzez
dotyczy suchej fermentacji dla wy-
Central Europe Programme oraz
korzystania bio-odpadów, jako ró-
Balic Sea Region Programme 2007-
da biogazu do wytwarzania energii
2013. WPolsce KPK dla M
P zor-
elektrycznej iciepa.
ganizowano wGównym Instytucie
Górnictwa dziki poparciu Mini-
Przykad 1. Nasada kominowa re-
sterstwa rodowiska, anastpnie
dukujca obcienie rodowiska
Ministerstwa Gospodarki.
produktami spalania to opatento-
Krajowy Punkt Kontaktowy Eko-efek-
wane rozwizanie czeskiej rmy KN
tywnych Technologii iSystemów Za-
environment s.r.o., korygujcej cig
rzdzania wGIG, zamierza zapropo-
kominowy iusprawniajcej proces
nowa Czytelnikom PZ
wkolejnych
spalania wszelkiego rodzaju paliw
wydaniach prezentacj wybranych
wkotach lub palnikach zrówno-
technologii z gromadzonej bazy
czesn popraw efektywnoci pro-
danych ofert, która ju obecnie za-
cesu spalania.
wiera blisko 340 propozycji ijest
34
dostpna publicznie poprzez za-
Konstrukcja nasady pozwala uyt-
kadk „Eko-technologie” na stronie
kownikowi uzyska optymalny cig
www.actclean.gig.eu. Przedsibiorcy
stosownie do potrzeb iwykorzysty-
Nasada kominowa - oryginalny tytu
mog nie tylko nawiza wspóprac
wanych urzdze (kocio, palnik). In-
wbazie ACT CLEAN: „Chimney cowl
zdostawcami oferowanych rozwi-
nowacyjnymi aspektami wtym roz-
for reduction of chimney tension”.
za, ale take zgasza wasne osi-
wizaniu s: oszczdno do 20-30
gnicia technologiczne.
proc. kosztów urzdze grzewczych,
procesu spalania. Zastosowanie
Pierwsza z omówionych w tym
zmniejszenie emisji produktów spa-
tego rozwizania zapobiega rów-
numerze PZ
technologii to zpo-
lania do 45 proc., przeduenie y-
nie wstecznemu cigowi iprzedo-
zoru proste rozwizanie nasady
wotnoci palników icigów komi-
stawaniu si deszczu do komina,
kominowej redukujcej obcienie
nowych, zwikszenie efektywnoci
aponadto nasada jest odrbnym
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
urzdzeniem nakadanym na komin,
anie jego integraln czci.
Potencja bio-odpadów wytwarzanych w27 krajach Unii Europejskiej
to okoo 115 mln ton/rok, zczego
zbiórk selektywn ikompostowaniem/fermentacj objto dotychczas
zaledwie ¼ potencjau.
Istnieje równie duy potencja wzakresie wykorzystania biogazu. W27
krajach Unii Europejskiej wytwarzanie energii pierwotnej zbiogazu
w49 proc. dotyczy biogazu wysypiskowego. Mniej bo 36 proc. biogazu
pochodzi zrolnictwa i15 proc. zosadów ciekowych.
Przykad 2. Sucha fermentacja opracowana przez niemieck firm BE-
Schemat technologii suchej fermentacji BEKON – oryginalny tytu wbazie SPIN:
KON Energy Technologies GmbH &
„BEKON dry fermentation technology”
Co. KG pozwala na unieszkodliwianie
bio-odpadów iuzyskiwanie biogazu
ma wiele zalet, m.in.: fermenta-
wstpnego przygotowania odpadów
dla skojarzonej produkcji energii
cja bio-odpadów zwysok zawar-
do procesu, brak podatnoci na za-
elektrycznej iciepa. Technologia ta
toci suchej masy, brak potrzeby
nieczyszczenia (plastikami, drewnem,
piaskiem itp.), wysoki uzysk biogazu
(100-180 m3 zalenie od substratu),
niskie zuycie energii elektrycznej
(poniej 3 proc. produkowanej energii elektrycznej).
Przedsibiorcy zainteresowani przedstawionymi technologiami mog zapozna si zich bardziej szczegóowym opisem wbazach danych ACT
CLEAN iSPIN, anastpnie skontaktowa zdostawcami interesujcych
ich rozwiza bezporednio lub za
porednictwem Krajowego Punktu Kontaktowego Eko-efektywnych
Technologii iSystemów Zarzdzania
wGównym Instytucie Górnictwa.
Instytut moe zorganizowa dwustronne spotkania (B2B, czyli business-to-business) lub zapewni udzia
dostawców wwarsztatach ikonferencjach organizowanych iwspóor-
Wytwarzanie energii pierwotnej zbiogazu (wktoe) wEuropie w27 krajach
ganizowanych przez GIG albo partne-
UE (ródo: Rita Ramanauskaite: „The Biogas Sector in the Baltic Region“.
rów wspomnianych projektów.
Biogas Dialogue – Policy Framework and Innovation Trends in the Baltic Sea
Region, 2 December 2010, Berlin, Germany).
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Wodzimierz A. Sokó
stycze-luty 2011
35
technologie dla rodowiska
Wena skalna
– kompleksowa
izolacja
W zakadzie produkcji tektury falistej i opakowa Mondi Packaging wiecie ze
wzgldu na charakter produkcji i wymagania ppo. w hali „kartonaowni” jako
niepalny materia izolacyjny zastosowana zostaa wena skalna marki Rockwool.
P
o przekroczeniu bramy zaka-
magazyn wyrobów gotowych, biuro-
na chodzenie, dlatego zdecydowa-
du od razu rzuca si w oczy
wiec) ma inn specyk.
no si na zastosowanie rozwizania
niezwyka staranno w prze-
Poszczególne pomieszczenia tech-
dwuwarstwowego – Monrock Max
strzeganiu przepisów BHP. Kolejne
nologiczne s rónej wysokoci,
i Dachrock Max. Podwójna warstwa
rozmowy z uczestnikami procesu
dlatego dach hali ma równie kilka
(12 + 8 cm) zapewnia odpowied-
budowy prowadz do podobnych
poziomów. Oprócz izolacji dachu
ni izolacyjno, a utwardzona po-
konkluzji: w identyczny sposób zor-
konieczne byo utworzenie cieek
wierzchnia tych pyt tworzy podoe
ganizowana bya take budowa.
komunikacyjnych dla zapewnienia
umoliwiajce swobodn komunika-
Dziki temu przebiegaa bez niespo-
bezproblemowej konserwacji za-
cj na dachu, minimalizujc ryzyko
dzianek, terminowo i zgodnie z har-
montowanych tam urzdze. Dach
jego uszkodzenia.
monogramem. A nawet lepiej, bo
musia by ciepy, twardy i odporny
W przypadku cian zewntrznych
prace zakoczono na miesic przed
ZESTAWIENIE POWIERZCHNI
niu, które zapewni nie tylko bardzo
Przynioso to wymierne efekty. Pra-
powierzchnia dziaki:
dobr izolacj termiczn, ale wpy-
ce byy prowadzone bez opónie
81 tys. m2
nie równie na akustyk wewntrz
i bdów, a inwestycja zostaa nawet
liczba kondygnacji:
obiektu i jednoczenie speni wyma-
nominowana do tytuu Bezpiecznej
hala: 1 + antresola wewntrzna,
gania ppo.
Budowy województwa kujawsko-po-
biurowiec: 2
Po analizach podjto decyzj o za-
morskiego w 2009 r.
powierzchnia hali: 34,8 tys. m2
stosowaniu weny Stalrock Max. Jest
powierzchnia zabudowy:
to innowacyjny produkt, który dla
36 tys. m2
podniesienia parametrów (m.in. izo-
Energooszczdno
ma
swoje zasady, czyli co na
dach i ciany
kubatura budynku:
3
lacyjnoci cieplnej caej przegrody)
ok. 520 tys. m
ma wyfrezowany kana, umoliwia-
Jednym z najwaniejszych wyzwa
powierzchnia dachu: 36 tys. m2
jcy monta weny w taki sposób,
dla projektantów byo spenienie
termin rozpoczcia prac:
e izolacja o gruboci 4 cm szczelnie
oczekiwa inwestora w zakresie
padziernik 2008 r.
przykrywa zcze kaset. Natomiast
oszczdnoci energii. Kade z po-
termin zakoczenia prac:
dla akustyki znaczenie ma dwug-
mieszcze hali (magazyn papieru,
31 sierpnia 2009 r.
stociowa struktura pyt wenianych,
hala tekturnicy, hala przetwórstwa,
36
inwestorowi zaleao na rozwiza-
terminem.
stycze-luty 2011
znacznie poprawiajca izolacyjno
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
akustyczn caej przegrody i ograni-
INFORMACJE O OBIEKCIE
czajca przenikanie dwików pomi-
Inwestycja: Zakad produkcji tektury falistej i opakowa kartonowych
dzy otoczeniem a wntrzem obiektu.
wraz z zapleczem socjalnym i czci biurow, ul. Bydgoska 1, wiecie.
Producent przewidzia take sytu-
Program zagospodarowania: Magazyn papieru, hala tekturnicy, hala prze-
acj, gdy wymagane bdzie pocha-
twórstwa, magazyn wyrobów gotowych, biurowiec z czci socjaln, strefa
nianie dwików wewntrznych,
techniczna ze stacj trafo, wymiennikowni, hydroforowni, stacj instalacji
np. w produkcyjnych czciach hal.
tryskaczowej, parkingi dla aut osobowych i TIR-ów, droga wokó zakadu.
W takich warunkach proponuje we-
Inwestor: Mondi Packaging wiecie Sp. z o.o. – spóka naleca do Grupy
n Stalrock Max F z czarn wóknin
Mondi
dla kaset perforowanych. Naley te
Biuro projektowe: Design Construction Studio s.c.
wspomnie o ochronie ppo. Jedno-
Andrzej Redmerski & Robert Modzelewski
warstwowa pyta dwugstociowa
Generalny wykonawca: „Przemysówka” Przedsibiorstwo Budownictwa
pozwala zrezygnowa z tradycyjnej
Przemysowego Holding Sp. z o.o.
wiatroizolacji, a dziki temu ciana
Wykonawca dachu: Dachland Olsztyn
zyskuje bardzo dobre parametry
Wykonawca cian osonowych: Arkom Supsk
w zakresie izolacyjnoci ogniowej.
W przypadku hali w wieciu jest to
Drugi system BMS steruje owietle-
foli aluminiow. Przyspiesza ona
niem i umoliwia wczenie, wy-
wykonanie prac, poniewa eliminuje
Elektroniczne sterowanie
i kontrola
czenie i programowanie pracy ka-
wykonanie dodatkowych czynnoci
dej wietlówki na terenie obiektu.
jak monta szpilek i innych elemen-
Perspektywiczne spojrzenie inwe-
Obydwa systemy BMS s ze sob
tów mocujcych. Umoliwia te pre-
stora nie ograniczyo si tylko do
poczone, ale programuje si je za
cyzyjny i praktycznie bezodpadowy
przemylanych systemów izolacji
pomoc oddzielnych paneli steruj-
monta izolacji na kanay o dowol-
termicznej i ogniochronnej. W za-
cych. W hali znajduje si 5 punktów
nym przekroju.
kadzie Mondi funkcjonuj dwa po-
dostpowych umoliwiajcych kon-
Do izolacji rurocigów instalacji
czone systemy BMS (Building Ma-
trol i sterowanie urzdzeniami.
grzewczych wykorzystano otulin
EI60.
nagment System). Pierwszy steruje
Termorock w paszczu z folii PVC.
ogrzewaniem i wentylacj.
Izolacje techniczne
Kanay instalacji oddymiajcej z bla-
Kada nagrzewnica w hali ma wa-
W omawianym przypadku wena
chy zostay zaizolowane jednowar-
sny czujnik temperatury sterujcy jej
skalna z powodzeniem spenia swo-
stwow izolacj Conlit Plus. To uni-
dziaaniem. Dodatkowe iloci ciepa
j funkcj take jako element izolacji
katowe rozwizanie – w produkcie
ze sprarkowni albo dogrzewaj
technicznych: kanaów wentylacyj-
tym dodatek granulatu wodoro-
hal, albo, jako odpad, s wyrzucane
nych, oddymiajcych, rurocigów
tlenku magnezu do weny skalnej
ponad dach. System koordynuje ich
i innych instalacji grzewczych.
zapewnia EIS – szczelno i izolacyj-
prac z central wentylacyjn (dzia-
Zastosowano wic Klimax - samo-
no ogniow oraz dymoszczelno
anie czerpni powietrza i wentylato-
przylepn mat lamelow ze skalnej
na poziomie 120 minut przy zaled-
rów dachowych).
weny mineralnej pokrytej zbrojon
wie 6-cm gruboci izolacji.
Wysokie standardy, materiay i rozwizania systemowe na budow hali
Mondi zostay wyonione w drodze
przetargów.
Oczywistym warunkiem byo spenienie parametrów technologicznych i uytkowych obiektu okrelonych przez inwestora. Wybór
rozwiza wykorzystujcych wen
skaln uznano w tym przypadku za
optymalny.
Doradztwo techniczne Rockwool
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
37
technologie dla rodowiska
Wókna naturalne
i roliny zielarskie
wczoraj, dzi i jutro
W dniach 25-26 padziernika 2010 r. w Poznaniu Instytut Wókien Naturalnych
i Rolin Zielarskich obchodzi 80-lecie powstania Instytutu Wókien Naturalnych
i63-lecie Instytutu Rolin i Przetworów Zielarskich, z których to jednostek
utworzono w 2009 r. obecnie dziaajc jednostk naukow.
H
onorowy Patronat nad Jubileuszem i towarzyszc
mu midzynarodow Kon-
ferencj objli: Barbara Kudrycka,
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyszego oraz Marek Sawicki, Minister
Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Obchody
jubileuszowe zorganizowano przy
wspóudziale Polskiej Izby Nasiennej
i Polskiego Komitetu Zielarskiego.
Wród goci obecni byli: przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi na czele z wiceministrem
naukow „Wókna naturalne i roli-
jednorocznych uprawianych na po-
Marianem Zalewskim, przedstawiciele
ny zielarskie – wczoraj, dzi i jutro”.
trzeby energetyczne.
naczelnych wadz Poznania, gocie za-
Obrady otworzyy referaty prof.
Wspomnienia okolicznociowe doty-
graniczni, przedstawiciele instytutów
Aleksandro Bozziniego A New Pro-
czce historii i osigni do chwili po-
i instytucji wspópracujcych z IWNiRZ
cess of Plant Fibres Retting Using
czenia Instytutów przedstawili byli
oraz sympatycy i przyjaciele. Zapro-
the Electric Resonance Technology
ich dyrektorzy prof. Ryszard Kozow-
szono równie potomków zaoycieli
(Nowa metoda roszenia wókien
ski i prof. Przemysaw Mrozikiewicz.
obu Instytutów tzn. prof. Janusza Jag-
rolinnych przy uyciu rezonansu
W zwizku z obchodami jubileuszo-
mina i prof. Wacawa Straewicza.
elektrycznego) - byego dyrektora
wymi wydano prac zbiorow pod
Obchody jubileuszowe poczo-
FAO w Rzymie, nastpnie prof. Chlo-
kierunkiem prof. dr hab. Grzegorza
no z midzynarodow konferencj
dwiga Franz’a Breeding Research
Spychalskiego zatytuowan „Insty-
on Medicinal and Aromatic Plants
tut Wókien Naturalnych i Rolin Zie-
(Hodowla rolin medycznych i Zie-
larskich – Historia i dzie dzisiejszy”
larskich) – Univesity of Veterinary
(ISBN 978-83-928618-1-2) w naka-
Medicine Vienna.
dzie 500 egz. Jest to cenna pozy-
Zaprezentowano te dorobek nauko-
cja dokumentujca dokonania obu
wy Instytutu Wókien Naturalnych
instytutów, z których utworzono
i Rolin Zielarskich oraz przybliono
dzisiejszy Instytut Wókien Natural-
tematyk dziaalnoci i jego uy-
nych i Rolin Zielarskich, jak równie
tecznoci dla gospodarki i czowieka
prezentujca wspóczesne oblicze
m.in. w zakresie nanotechnologii we
jednostki.
wókiennictwie czy uprawie dzikorosncych rolin leczniczych oraz rolin
38
stycze-luty 2011
Magorzata Muzyczek
Przemys Zarzdzanie rodowisko
technologie dla rodowiska
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
39
fundusze
Z wizyt
na oczyszczalniach
W ddystych dniach 16-17 listopada 2010 r. Narodowy Fundusz Ochrony
rodowiska i Gospodarki Wodnej zabra grup dziennikarzy, w tym niej podpisan, na wyjazd studyjny promujcy dziaania IV osi priorytetowej PO Ii
.
Bardziej obrazow nazw wyjazdu bya: „Maa – wiksza – najwiksza”.
O
brazowa nazwa wyjazdu
O p r ó c z d z i e n n i k a r z y, w g r u -
dotyczya wielkoci inwe-
pie znaleli si przedstawiciele
stycji, które jego uczest-
organizatora.
nicy mieli okazj odwiedzi. Inwe-
W starej perspektywie finanso-
stycje naleay do: Wodocigów
wej Funduszu Spójnoci Wodo-
Miejskich w Radomiu Sp. z o.o.,
cigi Radomskie zmodernizoway
Wodocigów Kieleckich Sp. zo.o.
gruntownie oczyszczalni cieków.
oraz Miejskiego Przedsibiorstwa
Teraz, wramach projektu „Moder-
Wodocigów iKanalizacji wm.st.
nizacja i rozbudowa gospodarki
Warszawie S.A.
wodno-ciekowej na terenie aglomeracji Radom – etap II” spóka
otrzymaa dofinansowanie z PO
Ii
wwysokoci prawie 150 mln z,
aby do tej oczyszczalni podczy
jak najwiksz liczb mieszkaców
Radomia (64 km sieci). Projekt ma
te zapewni dobrej jakoci wod
z 44 km sieci wodocigowej, 5
zmodernizowanych uj wody
40
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
fundusze
oraz stacj uzdatniania wody zin-
sie wodocigow. Projekt rozbu-
Najwikszy za projekt wodno-kanali-
stalacj do odwadniania osadów.
dowy sieci ma warto 550 mln z,
zacyjny wPolsce dotyczy 2-milionowej
Wanie t ostatni dziennikarska
adonansowanie zPO Ii
wynioso
aglomeracji: „Zaopatrzenie wwod
grupa odwiedzia. Okazuje si,
ponad 300 mln z. Modernizacja
ioczyszczanie cieków wWarszawie –
e odwodniony osad moe mie
oczyszczalni odbywa si wramach
Faza III” ikoncentruje si wwarszaw-
zastosowanie np. jako nawóz na
projektu „Rozbudowa imoderni-
skiej oczyszczalni Czajka.
dziakach. Warto caego projektu
zacja oczyszczalni cieków >>Sit-
Wszystko tutaj jest wskali makro
to 264 mln z.
kówka<< dla miasta Kielce”. „Sit-
– kolektory ciekowe na gboko
Podobn sytuacj maj Wodoci-
kówk”, wraz ze stacj termicznej
14-pitrowego wieowca, przepro-
gi Kieleckie, zt rónic, e to ju
utylizacji osadów ciekowych, zwie-
wadzenie rur kilkumetrowej red-
jest projekt „wikszy”. Wstarej per-
dzilimy podczas wyjazdu. Spóka
nicy pod dnem Wisy itd. To spek-
spektywie zmodernizoway oczysz-
zainwestowaa take wsystem za-
takularna inwestycja, realizowana
czalnie, ateraz musz do niej pod-
rzdzania rodowiskowego. Uzyska-
etapami od 2000 r.: Czajka zostaa
czy kolejne 20 tys. mieszkaców
a certykat ISO 14001 iskorzystaa
zbudowana praktycznie od nowa,
– kad wic prawie 230 km kanali-
zdziaania PO Ii
4.1, aby odzyska
cieki pompowane s zlewobrze-
zacji, atake buduj imodernizuj
poow kosztów kwalikowanych.
nej Warszawy pod dnem Wisy…
Samo donansowanie zUE iNFO
iGW przekracza 2,2 mld z.
Warszawa zabraa si za modernizacj Czajki wczasie najgorszej
koniunktury, gdy ceny materiaów
iusug poszyboway wgór. Inwestycja okazaa si znacznie drosza
ni si spodziewano i std due
opónienia, które jednak dziki donansowaniu zUE ipreferencyjnej
poyczce wwysokoci 0,5 mld z
zNFO
iGW, powinny zosta szybko
nadrobione.
Marta Szczepanik
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
41
fundusze
Wiele
do zrobienia
O I osi priorytetowej
PO Infrastruktura
i rodowisko rozmawiamy
z Bartomiejem Kirstenem,
zastpc dyrektora
Departamentu Ochrony
Wód w Narodowym
Funduszu Ochrony
rodowiska i Gospodarki
Wodnej.
Ile bd Pastwo realizowali projektów w Programie
Operacyjnym Infrastruktura
i rodowisko?
Dotychczas NFO
iGW jako instytucja wdraajca w nowej perspektywie nansowej w ramach PO Ii
zawar 51 umów o donansowanie
w ramach dziaania 1.1 (w aglomeracjach powyej 15 000 RLM – równowanej liczby mieszkaców) I osi
priorytetowej (Gospodarka wodno-ciekowa). czna cakowita kwota tych projektów to blisko 14 mld
z, a suma dofinansowania to ok.
7 mld z. W tej osi bene cjentami
s tylko samorzdy i spóki komunalne. Warto wspomnie, e kilka
wniosków jest jeszcze werykowanych, a kilkadziesit po szóstym
konkursie dostao si na list rezerwow. Te ostatnie wci maj
szanse na donansowanie, bo cho
42
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
fundusze
wyczerpay si rodki przewidziane
nienie rodków finansowych na
na konkursy, to prawdopodobnie
przedsiwzicia realizowane i te
cz brakujcych funduszy mo-
przysze. Do tego mona doda
e znale si w oszczdnociach
utrzymanie sprawnoci organiza-
na ju zatwierdzonych projektach,
cyjnej wobec stosunkowo czsto
a take w przesuniciach midzy
zmieniajcych si regulacji praw-
osiami.
nych, wytycznych i zalece.
Perspektywiczne mylenie o zaBenecjenci czsto narze-
pewnieniu finansowania inwe-
kaj na trudne zasady wnio-
stycji wodno-ciekowych jest tym
skowania…
bardziej istotne, e dzisiaj trud-
Wydaje mi si, e zasady w przy-
no jest powiedzie, na co zostan
padku I osi priorytetowej PO Ii
przeznaczone rodki w nastpnym
byy jasno sformuowane, nie mie-
okresie programowania, 2014-
limy adnych sygnaów, e jest
2020. Jeli wic nasze zobowi-
inaczej. O do nansowanie mozna
zania wynikajce z Traktatu Ak-
byo ubiega si w ramach tzw.
cesyjnego mamy zrealizowa do
listy indykatywnej (projektów in-
2015r., to sytuacja nie przedsta-
dywidualnych) oraz ogoszonych
wia si tak róowo. Niezalenie od
konkursów. Ogólne zasady wnio-
tego, e obecnie na wypenienie
skowania o rodki wspólnotowe s
polskich zobowiza akcesyjnych
podobne co najmniej od dekady,
przeznaczane s rodki krajowe –
od czasu kiedy Polska zostaa obj-
w tym równie rodki NFO
iGW,
ta programami pomocy przedakce-
Unii Europejskiej oraz zagraniczne
syjnej. Ogólnie rzecz biorc, nale-
pochodzce z innych róde, jak
ao dobrze przygotowa wniosek
np. Fundusz Norweski, to w przy-
aplikacyjny wraz z niezbdnymi za-
szoci ich zapewnienie równie
cznikami, poparty studium wy-
bdzie konieczne.
konalnoci potwierdzajcym efek-
Wiele te zostao do zrobienia w
tywno ekologiczn i celowo
maych i rednich aglomeracjach,
finansow dofinansowania kon-
gdy z jednej strony nie zawsze spe-
kretnego przedsiwzicia.
niaj one kryteria pozwalajce na
Za dosy zoony mona za to
udzielenie wsparcia finansowego,
uzna system oceny wniosków,
za z drugiej za sukces w pozyskiwa-
którego celem byo zagwaranto-
niu donansowania odpowiedzialni
wanie obiektywizmu i rzetelnoci.
s ludzie, a w wikszych aglomera-
Ocena wniosku skada si z kilku
cjach szybciej mona znale odpo-
czci: oceny formalnej, w któ-
wiedni zespó.
rej przede wszystkim sprawdzano
Za bardzo dobry przykad niech po-
kompletno wniosku, oceny me-
su beneficjenci, których odwie-
rytorycznej I stopnia oraz meryto-
dzilimy podczas naszego wyjazdu
rycznej II stopnia – w tej ostatniej
studyjnego. Oni maj wiadomo
wniosek oceniany by przez eks-
tych wyzwa. Wiedz, e musz
pertów z grupy roboczej.
obsugiwa krajowy system i jednoczenie dostosowa si do wymaga
Jakie wyzwania stoj przed
europejskich.
benecjentami i potencjalnymi
wnioskodawcami w najbliszej
Dzikuj za rozmow.
przyszoci?
Fot. M.Sz.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Jednym z nich jest na pewno pla-
Rozmawiaa
nowanie i zwizane z tym zapew-
Marta Szczepanik
stycze-luty 2011
43
„Wodocigi Kieleckie”
– dla mieszkaców,
regionu i rodowiska
S
póka „Wodocigi Kieleckie”
nastpcom. Aby bya ona jak najlep-
jest podstawow drog dla szybkie-
umiejtnie godzi sub spo-
sza sigamy skutecznie po zewntrz-
go przeprowadzenia koniecznych
eczn z rachunkiem ekono-
ne róda finansowania, w tym po
inwestycji w dziedzinie technicznej
micznym. Odpowiadamy za ycie
unijne dotacje na wielkie infrastruk-
infrastruktury i wyrównania rónic
i zdrowie kilkuset tysicy ludzi, ale
turalne przedsiwzicia.
w poziomie rozwoju gospodarczego
te za spucizn rodowiskow, jak
Pozyskanie rodków pomocowych z
i technologicznego w stosunku do
nasze pokolenie pozostawi swoim
Unii Europejskiej (Fundusz Spójnoci),
innych krajów i regionów UE”.
Projekt „Rozbudowa i modernizacja oczyszczalni cieków ‚Sitkówka’ dla miasta Kielce” wspónansowany jest przez
Uni Europejsk, przyczynia si do zmniejszania rónic gospodarczych i spoecznych pomidzy obywatelami Unii”.
WODOCIĄGI KIELECKIE SP. Z O.O.
„Wodociągi Kieleckie” są spółką prawa handlowego działającą na obszarze miasta Kielce oraz gmin: Masłów,
Sitkówka-Nowiny i Zagnańsk - założycieli Międzygminnego Związku Wodociągów i Kanalizacji w Kielcach.
Podstawą działalności Spółki, mającej na celu poprawę standardu życia ludności oraz jakości środowiska
naturalnego, jest zaopatrzenie w wodę, odbiór i oczyszczanie ścieków oraz eksploatacja sieci i urządzeń wodociągowo-kanalizacyjnych.
Od 1929 roku Wodociągi Kieleckie dostarczają mieszkańcom Kielc najcenniejszy z darów przyrody: zdrową,
smaczną i krystalicznie czystą wodę naturalną, wydobywaną ze studni głębinowych z dewońskiego i triasowego
poziomu wodonośnego. Bogata w mikroelementy i w sposób naturalny wzbogacona minerałami, pochodzącymi
z różnych warstw ziemi woda stanowi nie tylko doskonały napój pomocny w walce z osteoporozą, nadciśnieniem
i chorobami serca, ale jest również znakomitym surowcem do produkcji w przemyśle przetwórczym i spożywczym.
Kielecka Woda odznacza się doskonałą jakością, jaką może się pochwalić tylko 1 % wód w skali
kraju, nie wymaga uzdatniania ani dezynfekowania, przewyższa wymogi jakościowe stawiane dla
wody pitnej przez normy krajowe, Unii Europejskiej, a nawet Światowej Organizacji Zdrowia.
Ochrona środowiska, a co za tym idzie ochrona zasobów wodnych jest priorytetem naszej działalności. Sprawy
związane z oczyszczaniem ścieków były przedmiotem troski w całej 80-letniej historii firmy. Ścieki w Kielcach są
oczyszczane od 1935r. Posiadamy nowoczesną oczyszczalnię, która jest ciągle modernizowana by spełnić wymogi
Unii Europejskiej.
Za swój profesjonalizm Spółce przyznano wiele nagród i wyróżnień: wielokrotnie otrzymała certyfikaty Przedsiębiorstwa FAIR PLAY, doceniono także strategię pro-europejską Firmy, przyznając jej statuetkę EURO VISA. Od 2008
roku firma świadczy swoje usługi zgodnie ze Zintegrowanym Systemem Zarządzania Jakością i Środowiskiem ISO.
W swojej działalności Spółka łączy dbałość o wysoką jakość świadczonych dla mieszkańców usług z ambitnymi
planami inwestycji, mających na celu poprawę, z pomocą Unii Europejskiej, standardu życia ludności oraz środowiska
naturalnego. Spółka z o.o. “Wodociągi Kieleckie” jest Beneficjentem największych inwestycji środowiskowych
z udziałem środków unijnych w regionie świętokrzyskim, realizowanych w ramach dwóch projektów:
ƒ „Rozbudowa i modernizacja Oczyszczalni Ścieków ‘Sitkówka’ dla miasta Kielce”.
ƒ „Kompleksowa ochrona wód podziemnych aglomeracji kieleckiej”.
Wodociągi Kieleckie prowadzą
działalność usługową w zakresie:
ƒ doradztwa technicznego
i technologicznego
ƒ badań laboratoryjnych wody i ścieków
ƒ usuwania awarii wodociągowokanalizacyjnych
ƒ wykrywania nieszczelności sieci
wodociągowych
ƒ udrażniania i przeglądów TV kanalizacji
sanitarnej
ƒ remontów pomp głębinowych
i poziomych
ƒ instalowania, napraw i legalizacji
wodomierzy
ƒ robót warsztatowych transportu
i wynajmu sprzętu specjalistycznego
ƒ wykonywanie analiz fizykochemicznych i bakteriologicznych wody
Spółka eksploatuje:
ƒ 44 studni głębinowych
ƒ 936,4 km przewodów wodociągowych
ƒ 5 oczyszczalni ścieków
ƒ 558,5 km sieci kanalizacyjnej
ƒ podaje średnio 40,1 tys. m3/d wody
pitnej
ƒ posiada całkowitą zdolność produkcyjną
ujęć wody 71,0 tys. m3/d
WODOCIĄGI KIELECKIE SP. Z O.O., ul. Krakowska 64, 25-701 Kielce
Tel. + 48 41/ 365 31 00, Fax +48 41/ 345 52 20
e-mail: [email protected], www.wod-kiel.com.pl
fundusze
Inwestujemy z Uni
Europejsk w nowoczesn
infrastruktur
dla mieszkaców
Wspólny efekt ekologiczny ogromnych Projektów, realizowanych
przy udziale rodków
unijnych, przekada si
na ochron rodowiska
naturalnego oraz bezcennych róde wody
podziemnej – mówi
Henryk Milcarz,
Pose na Sejm RP, Prezes
Zarzdu „Wodocigów
Kieleckich” Sp. z o.o.
46
pleksowej ochrony wód podziemnych
aglomeracji kieleckiej”. Wspólny efekt
ekologiczny tego typu inwestycji, przekada si na ochron rodowiska naturalnego regionu i popraw komfortu
ycia mieszkaców, przyczynia si do
ochrony jednego z najcenniejszych
skarbów Kielecczyzny, jakim jest woda.
wód podziemnych aglomeracji kieleckiej”, Spóka nalizuje wanie stara-
Z udziaem rodków unij-
nia odonansowanie przez Uni wra-
nych wdroyli te Pastwo sys-
mach POI
. Aplikowalimy oto, aby
tem zarzdzania rodowisko-
Unia, równie ze rodków Funduszu
wego. Jak przebiega proces
Spójnoci dla lat 2007 – 2013, dofi-
pozyskania wsparcia?
nansowaa 85% wydatków kwaliko-
Spóka realizujc projekty unijne, mu-
wanych Przedsiwzicia.
siaa stworzy fundamenty w postaci
odpowiedniej struktury organizacyj-
Obydwa Projekty s ze sob
nej i systemu zarzdzania. Std decy-
powizane. W jaki sposób? Czy
zja wdroeniu w 2008 r. Zintegrowa-
korzyci bd si tutaj sumowa
?
nego Systemu Zarzdzania Jakoci
Jaki jest udzia rodków po-
To, co ju teraz mona zobaczy w Sit-
i rodowiskiem, opartego na wymaga-
mocowych Funduszu Spójnoci
kówce – Nowinach pod Kielcami, to
niach norm ISO. Rok póniej NFO
iGW
w realizacji dwóch wartych setki
prawdziwa przyszo technologiczna:
ogosi konkurs „Euro za Certyfikat
milionów zotych inwestycjach
najwiksza w regionie witokrzyskim,
rodowiskowy”, pozwalajcy uzyska
unijnych, dla których Spóka
kielecka Oczyszczalnia cieków »Sit-
50 – procentow refundacj kosztów
„Wodocigi Kieleckie” jest bene-
kówka«, która swoim zasigiem obej-
kwalikowanych wdraania i certyka-
cjentem?
muje: Kielce, gmin Sitkówka – Nowiny
cji systemów rodowiskowych. Sporz-
Warto realizowanego, na podstawie
oraz cz gminy Masów, ju w trakcie
dzenie wniosku, udzia w procedurze
pozytywnej Decyzji Komisji Europej-
rozruchu technologicznego osigna
konkursowej, zakoczyy si powodze-
skiej z2005 r., Projektu „Rozbudowa
bardzo dobre parametry ekologiczne.
niem. W efekcie „Wodocigi Kieleckie”,
imodernizacja Oczyszczalni cieków
Jest to tym waniejsze, e umoliwia
jako pierwsza firma w brany wod-
»Sitkówka« dla miasta Kielce” wy-
dalszy rozwój miejskiej infrastruktury
no-kanalizacyjnej, uzyskay dofinan-
nosi 242 mln. zotych netto. Projekt
i stwarza warunki do prowadzenia no-
sowanie, potwierdzajc tym samym
uzyska dofinansowanie wwysoko-
wych inwestycji w kieleckiej aglomera-
proeuropejski wizerunek Spóki, która
ci 56% kosztów kwalifikowanych
cji i gminach ssiadujcych. Dla Spóki
w sposób skuteczny pozyskuje unijne
wramach Funduszu Spójnoci dla lat
„Wodocigi Kieleckie”, bdcej bene-
fundusze na niezbdne inwestycje.
2004 – 2006. Zkolei dla szacowane-
cjentem rodków unijnych, otworzya
go obecnie na blisko 453 mln. z. net-
si droga do uzyskania donansowania
to Projektu „Kompleksowa ochrona
z UE na kolejne przedsiwzicie „Kom-
stycze-luty 2011
Dzikuj za rozmow.
Rozmawiaa Renata Wojciechowska
Przemys Zarzdzanie rodowisko
fundusze
Kredyt z premi
Przedsibiorcy szukajcy
nowoczesnych
metod nansowania
inwestycji, których
celem jest wdroenie
nowej technologii,
maj do dyspozycji
nowy instrument
nansowy: kredyt
technologiczny.
W ramach dziaania 4.3.
Programu Innowacyjna
Gospodarka inwestorzy
mog uzyska a do
4 mln z wsparcia
w postaci premii
technologicznej.
M
inisterstwo Gospodar-
Kredyt technologiczny
ki 3 czerwca 2009 r.
Udzielany jest przedsibiorcom
podpisao umow po-
przez banki komercyjne i moe
zwalajc na zawieranie przez BGK
stanowi do 75% kosztów kwali-
umów zbankami komercyjnymi do-
kowanych zwizanych zrealizacj
tyczcych udzielania kredytu tech-
inwestycji, polegajcej na zakupie
nologicznego, który sta si no-
iwdroeniu nowej technologii oraz
wym instrumentem finansowym
rozpoczciu produkcji isprzeday
dla przedsibiorców sektora M
P.
nowych lub znaczco ulepszonych
Okredyt technologiczny nie mog
towarów, procesów lub usug, b-
ubiega si jednak przedsibiorstwa
dcych wynikiem wdroenia nowej
sektora hutnictwa elaza istali, wó-
technologii, która nie moe by
kien syntetycznych, górnictwa wgla
stosowana na wiecie nie duej ni
oraz ryboówstwa, atake sektora
5 lat. Udzia wasny przedsibiorcy
produkcji iprzetwórstwa artyku-
nie moe by niszy ni 25 proc.
ów rolno-spoywczych. Tzw. pre-
wartoci netto inwestycji finanso-
mia technologiczna przyznawana
wanej kredytem technologicznym.
jest przez Bank Gospodarstwa Kra-
Cz kredytu zostanie spacona
jowego na mocy ustawy zdnia 30
premi technologiczn wypaca-
maja 2008 r. oniektórych formach
n przez BGK (jednorazowo lub
wspierania dziaalnoci innowacyjnej
wtranszach, nie czciej jednak ni
(Dz.U. z2008 r. Nr. 116, poz. 730)
raz na trzy miesice) proporcjonal-
zFunduszem Kredytu Technologicz-
nie do osignitej wartoci sprze-
nego nadzorowanego przez Ministra
day nowych towarów lub usug
Gospodarki.
wkwocie stanowicej do 70 proc.
kapitau kredytu inie wyszej ni
4 mln z. Cakowita kwota umorzenia czci kredytu nie moe
przekroczy jednak 50 proc. wykorzystanego kapitau kredytu oraz
równowartoci w zotych 1 mln
euro. Kredytobiorca korzystajcy
zumorzenia czci kredytu zobowizany jest take do prowadzenia
dziaalnoci gospodarczej, zwizanej zkredytowan inwestycj, przez
okres co najmniej 5 lat od dnia zakoczenia inwestycji.
Wydatkami kwalikowanymi, awic
poniesionymi przez benecjenta na
realizacj inwestycji technologicznej
iobjtymi wsparciem s:
a) zakup, na warunkach rynkowych,
nowych lub uywanych rodków
trwaych,
b) najem, dzierawa lub leasing
rodków trwaych,
48
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
fundusze
Wprzypadku pozytywnej weryfikacji kolejnym krokiem jest podpisanie
warunkowej umowy kredytowej lub
przyznawania promesy kredytu. Dalej
bank kredytujcy przekazuje kompletn dokumentacj aplikacyjn do BGK,
który ocenia aplikacj pod wzgldem
formalnym imerytorycznym. Wprzypadku pozytywnej oceny BGK przyznaje promes premii technologicznej
izawiadamia otym przedsibiorc za
porednictwem banku kredytujcego. Od tego momentu Przedsibiorca
moe rozpocz inwestycj. Pozostaje
jeszcze tylko podpisa umow kredytow zwybranym bankiem
iumow owypat premii technologicznej zBankiem Gospodarstwa
Krajowego oraz rozpocz realizacj inwestycji, regulacj zobowiza wynikajcych zfaktur zakupu
irozpocz sprzeda towarów lub
usug bdcych wynikiem inwestycji
technologicznej.
Za porednictwem banku kredytujc) rozbudowa istniejcych budowli,
wniosku jest now technologi wro-
cego benecjent nastpnie skada do
budynków, maszyn iurzdze,
zumieniu ustawy;
BGK wniosek owypat premii tech-
d) instalacja iuruchomienie maszyn
z
informacj, sporzdzon przez
nologicznej, ten za werykuje wnio-
iurzdze,
podmiot wystawiajcy opini, do-
sek, anastpnie przekazuje premi
e) zakup lub leasing wartoci niema-
tyczc charakterystyki technologii,
na rachunek przedsibiorcy wbanku
terialnych iprawnych.
sposobu jej wdroenia, niezbdnych
kredytujcym.
do zastosowania rodków trwa-
Dnia 1 padziernika 2010 r. BGK
Proces otrzymania
kredytu
ych oraz wartoci niematerialnych
ogosi kolejny nabór wniosków
iprawnych, opis produktów lub
odonansowanie wramach dziaa-
Jest on znacznie duszy ni wprzy-
usug majcych by wynikiem inwe-
nia 4.3 KREDYT TECHNOLOGICZNY,
padku tradycyjnych kredytów.
stycji technologicznej;
który prowadzony bdzie wtrybie
Najpierw przedsibiorca skada
wbanku kredytujcym (czyli tym,
Cakowita kwota umorzenia czci kredytu nie
zktórym zawrze umow kredytu
technologicznego) wniosek oudzie-
moe przekroczy 50% wykorzystanego kapitau
lenie kredytu technologicznego oraz
wniosek odonansowanie wformie
kredytu
premii technologicznej. Do wniosku
docza m.in.:
z
biznesplan inwestycji technolo-
cigym do wyczerpania limitu rod-
opini, sporzdzon na wniosek
gicznej wraz zharmonogramem rze-
ków lub do zamknicia konkursu.
przedsibiorcy przez uprawnion
czowo-finansowym oraz wykazem
Lista banków komercyjnych wspó-
jednostk naukow, centrum ba-
wydatków.
pracujcych zBankiem Gospodar-
dawczo-rozwojowe lub stowarzy-
Bank kredytujcy ocenia nastpnie,
stwa Krajowego oraz pena doku-
z
szenie naukowo-techniczne ozasi-
czy przedsibiorca posiada zdolno
mentacja znajduje si na stronie
gu ogólnopolskim stwierdzajc, e
kredytow oraz czy zoona doku-
www.bgk.pl.
technologia bdca przedmiotem
mentacja aplikacyjna jest kompletna.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Anna Skwierzyska
stycze-luty 2011
49
jako
Dotacje
na certykacj
Akcesja Polski do Unii Europejskiej z dniem 1 maja 2004 r. otworzya przed
polskimi przedsibiorcami nowe moliwoci rozwoju poprzez korzystanie
z szerokiego strumienia unijnych rodków pomocowych, które zasiliy budet naszego pastwa. UE wychodzi te naprzeciw przedsibiorcom i daje
moliwo pozyskania donansowania na implementacj i certykacj systemów zarzdzania jakoci, zarzdzania rodowiskowego, EMAS i innych.
F
unkcjonowanie rmy na tere-
zarzdzania jakoci, bhp, rodowi-
i centralne róni si take mak-
nie UE wie si z konieczno-
skowego lub zintegrowanego syste-
symaln kwot wartoci projektu.
mu zarzdzania i zakoczenie caego
Zwykle w krajowych operacyjnych
procesu certykacj.
mona uzyska wiksze wspar-
ci dostosowania si przed-
sibiorców do zmieniajcych si
wymaga rynkowych, nie tylko jeli
cie finansowe ni w programach
chodzi o jako oferowanych pro-
Gdzie szuka
funduszy
regionalnych.
duktów i usug, ale równie metod
Przedsibiorcy zainteresowani po-
W zalenoci od programu i dzia-
zarzdzania, sposobów produkcji
zyskaniem dotacji unijnych szczegó-
ania, które wybierzemy, mona
i dystrybucji, nowoczesnych rozwi-
owe informacje znajd na stronie
uzyska od kilku tysicy zotych do
za technologicznych oraz wyma-
internetowej Ministerstwa Rozwoju
nawet kilku milionów zotych do-
ga dotyczcych ochrony rodowi-
Regionalnego oraz na stronach po-
nansowania. Jednake droga do uzy-
ska. Rynek europejski, jak równie
szczególnych programów. Przyszli
skania dotacji nie jest atwa. Dotacja
i midzynarodowy wymuszaj wrcz
benecjenci maj do dyspozycji kra-
wypacana jest beneficjentowi do-
projakociowe podejcie do funk-
jowe programy operacyjne i regio-
piero po odpowiednim udokumen-
cjonowania rmy i zarzdzania. Nie
nalne na lata programowania 2007-
towaniu poniesionych wydatków we
naley wic pomija faktu, i po-
2013. Z programów regionalnych
wniosku o patno. Zdarza si jed-
siadanie certykowanego systemu
mog korzysta tylko firmy zareje-
nak, i przedsibiorcy mog liczy na
zarzdzania jest znaczc kwesti
strowane na terenie danego woje-
zaliczk wypacan w trakcie realizo-
podnoszc konkurencyjno rmy
wództwa. Natomiast programy kra-
wania projektu.
na tle innych przedsibiorstw.
jowe, takie jak Program Operacyjny
Na stronach internetowych instytu-
W takiej sytuacji, w zalenoci od
Infrastruktura i rodowisko, nie maj
cji zarzdzajcej danym programem
rodzaju prowadzonej dziaalnoci,
ju takich ogranicze i s dostpne
operacyjnym zamieszczana jest z od-
konieczne staje si wprowadze-
dla odbiorców dotacji z terenu ca-
powiednim wyprzedzeniem informa-
nie do przedsibiorstwa systemu
ego kraju. Programy regionalne
cja o terminie rozpoczcia naboru
wniosków w ramach konkretnego
Benecjent to osoba zyczna, osoba prawna lub jednostka organiza-
dziaania. O przyznaniu dotacji decy-
cyjna nieposiadajca osobowoci prawnej, korzystajca zpublicznych
duje kolejno skadania wniosków,
rodków wspólnotowych i publicznych rodków krajowychna podsta-
pod warunkiem jednak, i zostay
wie umowy o dofinansowanie projektualbo decyzji, podjtej odpo-
zoone wszystkie wymagane doku-
wiednio przez waciwego ministra, jeli peni funkcjinstytucji zarz-
menty aplikacyjne i speniono wyma-
dzajcejalboinstytucji poredniczcej, albo przez wojewod, jeli peni
gania danego programu. Przedsi-
funkcjinstytucji poredniczcej.
biorcy zainteresowani pozyskaniem
dofinansowania na certyfikacj
50
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
jako
Program regionalny
Dziaanie
Strona internetowa programu
Lubuski
Dziaanie: 2.2 Poprawa konkurencyjnoci maych i rednich
przedsibiorstw poprzez inwestycje
2.3 Poprawa konkurencyjnoci przedsibiorstw poprzez
doradztwo i wsparcie dziaa marketingowych.
www.lrpo.lubuskie.pl
Lubelski
1.7. Wzrost konkurencyjnoci przedsibiorstw przez
doradztwo
www.rpo.lubelskie.pl
Maopolski Program Regionalny
Dziaanie: 2.1 Rozwój i podniesienie konkurencyjnoci
przedsibiorstw Schemat: A Bezporednie wsparcie inwestycji w MP
www.wrotamalopolski.pl
Mazowiecki Program Operacyjny
Dziaanie: 1.5 Rozwój przedsibiorczoci
www.mazowia.eu
Pomorski Program Operacyjny
Poddziaanie: 1.1.1 Mikroprzedsibiorstwa
Poddziaanie: 1.1.2 Mae i rednie przedsibiorstwa
www.dpr.woj-pomorskie.pl
Warmisko-mazurski
Dziaanie: 1.1 Wzrost konkurencyjnoci przedsibiorstw
www.rpo.warmia.mazury.pl
Regionalny ProgramWojewództwa
Dolnolskiego
Dziaanie: 1.1 Inwestycje dla przedsibiorstw
Dziaanie: 1.2 Doradztwo dla rm oraz wsparcie dla Instytucji Otoczenia Biznesu
http://dolnyslask.pl
Regionalny ProgramWojewództwa
Kujawsko-Pomorskiego
Dziaanie: 5.2.2 Wsparcie inwestycji przedsibiorstw
www.mojregion.eu
Regionalny Program Województwa
Opolskiego
Dziaanie: 1.1.2 Inwestycje w mikroprzedsibiorstwa
http://umwo.opole.pl
Regionalny ProgramWojewództwa
Podkarpackiego
Dziaanie: 1.1 Wsparcie kapitaowe przedsibiorczoci
www.wrota.podkarpackie.pl
Regionalny ProgramWojewództwa
lskiego
Poddziaanie: 1.2.4 Mikro, mae i rednie przedsibiorstwa
http://rpo.slaskie.pl
Regionalny Program Województwa
Wielkopolskiego
Dziaanie: 1.1 Rozwój mikroprzedsibiorstw Schemat II:
Specjalistyczne projekty doradcze
Dziaanie 1.2. Wsparcie rozwoju MP
www.wrpo.wielkopolskie.pl
Regionalny ProgramWojewództwa
Zachodniopomorskiego
Poddziaanie: 1.3.1 Specjalistyczne doradztwo dla MP
www.rpo.wzp.pl
Dziaanie: 3.2 Podnoszenie innowacyjnoci i konkurencyjnoci przedsibiorstw
www.rpo.lodzkie.pl
Regionalny Program Województwa
ódzkiego
Dziaanie: 3.3 Rozwój B+R w przedsibiorstwach
maj do wyboru regionalne progra-
Operacyjnego Infrastruktura i rodo-
InPost Sp. z o.o., Vattenfall Heat Po-
my operacyjne dla wszystkich wo-
wisko przedsibiorstwa mae, red-
land SA, BIATEL S.A., KLIMA-POL Sp.
jewództw (z wyjtkiem wojewódz-
nie i due mog uzyska rodki na:
z o.o. oraz wiele innych. Wydatko-
twa podlaskiego i witokrzyskiego,
• wykonanie kontroli w przedsibior-
wanie rodków unijnych przewidzia-
w których w ramach dziaa dla
stwie niezbdnej dla uzyskania cer-
no do 2013 r., naley jednak wzi
przedsibiorców nie ma moliwoci
tyfikatu zarzdzania jakoci lub
pod uwag fakt, i fundusze prze-
pozyskania rodków na doradztwo
dokonania rejestracji eko-znaku,
znaczone na dane dziaanie mog
i certyfikacj systemów) oraz Pro-
• uzyskanie certykatu zarzdzania
zosta wykorzystane znacznie szyb-
gram Infrastruktura i rodowisko.
Regionalne programy
operacyjne
jakoci,
ciej, dlatego naley odpowiednio
• doradztwo zwizane z uzyskaniem
wczenie zapozna si z harmono-
certykatu/dokonania rejestracji
gramami poszczególnych konkursów
Wród przedsibiorstw, które ju
i rozpocz kompletacj dokumenta-
Natomiast w ramach dziaania
skorzystay z dotacji na implementa-
cji aplikacyjnej.
4.1. wsparcie systemów zarzdza-
cj i certykacj systemów zarzdza-
nia rodowiskowego Programu
nia, znajdziemy m.in. rmy takie jak
Program Operacyjny Infrastruktura
i rodowisko
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Dziaanie: 4.1 Wsparcie systemów zarzdzania rodowiskowego
Anna Skwierzyska
www.pois.gov.pl
stycze-luty 2011
51
cigo dziaania
BCM a pynno
nansowa
yjemy obecnie wburzliwych dla biznesu
czasach – zagroenie
cigoci dziaania rm,
zapa kredytowa iduszy okres wiatowej
recesji to nasza codzienno. Czy wtej sytuacji
BCM (Business Continuity Management)
–zarzdzanie cigoci
biznesow, jest luksusem, czy koniecznoci,
jeli chcemy utrzyma
pynno nansow?
52
stycze-luty 2011
T
ak naprawd rzeczywiste
cigoci biznesowej. Zwykle obej-
problemy kadej organiza-
muje on zakres nieprawdopodob-
cji prawdopodobnie nie tyle
nych, wrcz katastrofalnych wyda-
zmieniy si zpowodu recesji, ile po-
rze, od ekstremów klimatycznych
wikszyy si is teraz tym bardziej
do niepowodze technologii.
analizowane ze wzgldu na koszty.
Po drugie, kada organizacja, wia-
Wczasach sprzyjajcych biznesowi
domie (jeli wdroya ju system
mona byo po prostu twierdzi, e
BCM) lub niewiadomie (jeli go nie
teoretycznie kady powinien wdro-
posiada) poprzez swoje dziaania
y system zarzdzania cigoci
wykazuje, e cigo biznesowa jest
biznesow, wobecnych, kiedy fir-
nieuniknion potrzeb. Zazwyczaj
my nieraz znajduj si pod cian,
jest ona okrelona wpolityce orga-
potrzebujemy niezbitych dowodów
nizacji, podobnie jak akceptowany
korzyci.
przez udziaowców poziom ryzyka
cigoci biznesowej. Wdomniema-
Analiza nansowa
wykorzystujca zasady BCM
niu, nieakceptowalne ryzyko naley
BCM pomoe zrozumie, wjaki sposób
mu. Nad realizacj polityki bezpie-
moemy zarzdza skutkami recesji.
czestwa rmy powinno czuwa jej
Po pierwsze, kada organizacja ma
kierownictwo.
niepowtarzalny, czsto zmieniajcy
Po trzecie, finansowanie uatwia,
si iwieloaspektowy profil ryzyka
ogranicza iksztatuje zarzdzanie
zagodzi do akceptowanego pozio-
Przemys Zarzdzanie rodowisko
cigo dziaania
Pytania, które
powinnimy sobie zada
przed wdroeniem BCM
ryzykiem, poniewa istnieje wiele
obowizuj nas te same zasady, mu-
metod postpowania dla danego
simy interpretowa je inaczej.
zagroenia, pocigajcych za sob
Po pierwsze, recesja moe spowodo-
bardzo róne koszty. Nie ma bez-
wa, e gotówka izasoby ludzkie zo-
wzgldnego wzorca postpowania,
stan przesunite do innych dziaów
Nie od razu dostrzeemy bezpored-
apozostaoci zagroe s zazwy-
ni zarzdzanie cigoci bizneso-
nie przeoenie pynnoci nansowej
czaj zagodzone poprzez ubezpie-
w. Jest to pewna oszczdno, ale
na dziaalno rmy, mona jednak
czenia. Najlepiej, gdy koszty ipo-
take erozja systemu obronnego or-
stara si ograniczy koszty.
zostae ryzyko s zminimalizowane
ganizacji. Warto tu pamita, e nie-
Naley znale odpowiedzi na kilka
do poziomu akceptowanego przez
bezpieczestwa takie, jak kradzie,
pyta. Czy moemy co zrobi, aby
udziaowców.
oszustwo i kopoty z acuchem
wstrzyma lub ograniczy wydatki na
Te podstawowe paradygmaty s a-
dostaw czsto nasilaj si wanie
BCM? Czy da si korzysta zobiektów
two wykonywane wnormalnych wa-
podczas recesji.
izasobów wasnych?
runkach gospodarczych – jestemy
Po drugie, zmniejszenie pynno-
Czy wiemy, jaki jest koszt dziennego
przecie zobowizani do okrelenia
ci finansowej organizacji moe
przerwania dziaalnoci gospodarczej
naraenia, które przekracza poziom
oznacza redukcj jej odporno-
wywoanego przez wadliwe urzdze-
dopuszczalny ido wdroenia poli-
ci. Wstrzsy, które wczeniej byy
nia, awari zasilania wpostaci utra-
tyki zarzdzania rm, aby maksy-
uwaane za nieistotne, mog te-
conej produkcji, wydajnoci, zmar-
malnie zapewni jej bezpieczestwo
raz okaza si bolesne, a nawet
nowanych materiaów, ponownego
funkcjonowania.
katastrofalne.
przerobienia inadgodzin? Czy czynni-
Zmiana punktu widzenia
podczas recesji
Wokresie tym zarabiamy mniej itym
W zwizku z tym warto przede
ki niezbdne dla utrzymania cigoci
wszystkim:
biznesowej pomagaj je zredukowa
• Przeprowadzi przegld obecne-
lub wyeliminowa ?
go stanu organizacji.
W zarzdzaniu cigoci dziaa-
samym mamy mniej do stracenia,
• Zadba opene zrozumienie za-
nia czas to pienidz: szybsze RTO
wic system powinien zosta tak
istniaej sytuacji wród kadry
(maksymalny okres wymagany do
przeksztacony, aby automatycznie
dyrektorskiej.
przywrócenia danego procesu) za-
mniej na niego wydawa. To moe
jest wygodne, ale pamitajmy: prol ryzyka zmieni si ichocia cigle
•
• Bez przerwy poszukiwa alternaPrzewidywa zmiany iplanowa.
tywnych rozwiza.
• Wykorzystywa narzdzia do
wsparcia istniejcych zasobów.
• Zapewni szybk reakcj BCM na
zagroenia.
zwyczaj wicej kosztuje – zwaszcza
gdy chodzi otechnologi. Jakie RTO
tak naprawd jest nam potrzebne? Czy istniej tasze rozwizania
alternatywne?
W jaki sposób mona zwikszy
udzia rmy wrynku iutrzyma dotychczasowych klientów?
Oczywicie zapewni cigo kanaów sprzeday idoskona obsug
klienta. Dobry specjalista ds. BCM
powinien by równie analitykiem
biznesowym. Powinnimy skorzysta
zjego umiejtnoci analizy biznesowej, atake wiedzy dotyczcej dziaalnoci gospodarczej oraz umiejtnoci oceny ryzyka.
Aby system ten sta si nam bliszy,
dobrze jest te przesun lekko nacisk
z„cigoci” na „biznes” lub dziaanie
wBCM.
dr Krystyna Stephens
prezes zarzdu BPIC Sp. zo.o.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
53
prawo
Nowa energia
na GPW
N
owy rynek giedowy to
celowo platforma umoliwi obrót
Gieda Papierów Wartociowych w Warszawie
11.12.2010 r. uruchomia poee rynek energii. Jest to
wspólne przedsiwzicie warszawskiej giedy, która
prowadzi platform obrotu energi elektryczn,
Krajowego Depozytu Papierów Wartociowych, który
zabezpiecza i rozlicza transakcje zawierane na poee
RE GPW, oraz spóki WSE InfoEngine, która wiadczy
usug Operatora Handlowego.
prawami majtkowymi wynikajcy-
Papierów Wartociowych, wskró-
jednolitego, który skada si zdwóch
mi ze wiadectw pochodzenia ener-
cie GIR KDPW. Wpocztkowej fazie
czci – xingu idogrywki. Na Rynku
gii odnawialnej oraz uprawnieniami
przedsiwzicia uruchomiony zosta
Terminowym notowania odbywaj si
do emisji CO2.
obrót na rynkach energii elektrycznej
wsystemie cigym, moliwe s rów-
wdwóch wspomnianych paszczy-
nie transakcje pozasesyjne iprzetargi
POEE Rynek Energii GPW
znach, amianowicie na rynku Dobo-
na energi elektryczn. Handel ener-
Zabezpieczenia irozliczenia trans-
wo-Godzinowym irynku Terminowym
gi elektryczn odbywa si na kad
akcji zawieranych na poee RE GPW
Energii Elektrycznej. Notowania na
godzin doby osobno, czyli kada jest
prowadzone s przez Giedow Izb
rynku Dobowo-Godzinowym odby-
osobnym produktem ina kad s
Rozrachunkow Krajowego Depozytu
waj si wsystemie cigym ikursu
zawierane transakcje. Wprzetargach
miejsce zawierania transakcji dla wszystkich kategorii
uczestników rynku energii, wtym
producentów, spóek obrotu iodbiorców kocowych. Rynek energii
GPW daje moliwo dokonywania biecych zakupów isprzeday
energii elektrycznej na Rynku Dobowo-Godzinowym oraz na Rynku Terminowym Energii Elektrycznej. Do-
54
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
prawo
uczestnicz produkty roczne, pó-
bd jednakowe dla caego rynku
osobami prawnymi uprawniony-
roczne, kwartalne, miesiczne ity-
inie bdzie moliwoci jakiegokol-
mi do korzystania zusug przesyo-
godniowe oraz niestandardowe.
wiek domówienia si inegocjowa-
wych. Wpierwszym dniu obrotu,
Kady uczestnik obrotu dopuszczony
nia ponad to, co zostanie publicznie
czyli 11.12.2010 r., na poee RE GPW
do dziaania na danym rynku moe
ogoszone.
uczestnikami Rynku Dobowo-Godzi-
skada zlecenia na rachunek wasny
Wkwestii zabezpieczenia bd sto-
nowego oraz Terminowego byo 20
iklienta wprzypadku domów ma-
sowane zabezpieczenia rozliczenia
podmiotów krajowych, wtym dwa
klerskich. Sprzeda energii na poee
i zabezpieczenia uzupeniajce.
domy maklerskie (BO
iNoble Se-
RE GPW jest spenieniem ustawowe-
Zabezpieczenia rozliczenia nalicza-
curities SA). Stronami zawierajcy-
go obowizku sprzeday energii elek-
ne bd kadego dnia roboczego,
mi transakcje na RT GPW mog by
trycznej wynikajcego zUstawy Pra-
wkwocie wynikajcej zpatnoci
wycznie podmioty, które uzyskay
wo energetyczne – art. 49a, zmiana:
ustalonych na kolejne siedem dni
Statut uczestnika obrotu izostay do-
Dz. U. z2010 r. nr 21; poz.104 str. 23.
dostaw towarów giedowych, nato-
puszczone do dziaania na giedzie
miast uzupeniajce kadego dnia
wobrocie towarowym. Aby rozpo-
Giedowa Izba
Rozrachunkowa
roboczego wcelu zabezpieczenia
cz dziaalno na RT GPW, naley
transakcji przed zerwaniem wfor-
zoy wniosek ozawarcie umowy
GIR KDPW prowadzi zabezpieczenia
mie np. zablokowania rodków na
ouczestnictwo wraz zodpowiednimi
irozliczenia zlece oraz transakcji
rachunku rozliczeniowym czonka
zacznikami. Nastpnie Zarzd GPW
zawieranych na poee rynku towaro-
GIR lub gwarancji bankowej. Fak-
podejmuje uchwa oprzyznaniu sta-
wym GPW. Gównymi zaoeniami
tury VAT ztytuu opat rozliczenio-
tutu uczestnika obrotu. Kolejny etap
GIR jest m.in. bezpieczestwo oraz
wych bd wystawiane raz wmie-
to zoenie przez uczestnika obrotu
obnienie kosztów zabezpiecze
sicu za transakcje wnim zawarte,
wniosków odopuszczenie do dzia-
itransakcji. Bezpieczestwo dotyczy
afaktury ztytuu dostawy towaru
ania na RT GPW, apóniej zawarcie
umowy z KDPW o czonkowstwo
Sprzeda energii na poee RE GPW jest spenie-
wGiedowej Izbie Rozliczeniowej. Do
rozpoczcia dziaalnoci operacyjnej
niem ustawowego obowizku sprzeday energii
elektrycznej wynikajcego z Ustawy Prawo energetyczne – art. 49a, zmiana: Dz.U. z 2010 r. nr 21;
poz.104 str. 23.
na RT GPW potrzebny jest jeszcze
tylko jeden warunek – podjcie przez
Zarzd GPW uchway odopuszczeniu
uczestnika obrotu do dziaania na
giedzie wobrocie towarowym. Dopuszczony do dziaania na RT GPW
moe by podmiot, który upowani
cigoci dziaania, gdy nie moe
wystawiane bd kadego dnia
co najmniej jednego maklera gied
doj do tego, e która ztransakcji
roboczego.
towarowych lub maklera papierów
wartociowych do reprezentowania
zostanie nierozliczona. Bankiem rozliczeniowym bdzie, jak dotychczas,
Uczestnicy Rynku poee
go wtransakcjach giedowych, spe-
NORDEA BANK POLSKA SA.
Uczestnikami Obrotu poee RE GPW
nia wymagania wzakresie rozliczania
– Zabezpieczenia bd skadane
mog by domy maklerskie, towa-
transakcji, czyli uzyska czonkow-
wtym banku, czyli wszyscy uczest-
rowe domy maklerskie, banki pro-
stwo wGIR KDPW, posiada zezwole-
nicy rynku otrzymaj wnim konta,
wadzce dziaalno maklersk oraz
nie KNF na prowadzenie rachunków
akrajowy depozyt GIR bdzie mia
przedsibiorstwa energetyczne po-
lub rejestrów towarów giedowych.
upowanienia do obciania iuzna-
siadajce koncesj na wytwarzanie,
Jeli chodzi odomy maklerskie, mu-
wania danych rachunków orazrobie-
przesyanie idystrybucj lub obrót
sz posiada one zezwolenie KNF na
nia blokad, czyli zabezpiecze pod
energi elektryczn. Podmioty, któ-
prowadzenie dziaalnoci maklerskiej.
zawarte transakcje – mówi Mariusz
re nie speniaj kryteriów bezpo-
Dodatkowo podmiot musi mie pod-
Kalinowski zIzby Rozrachunkowej
redniego dziaania na RT GPW,
stawowe rodki organizacyjno-tech-
KDPW. Szczegóowe opaty roczne,
mog uczestniczy wobrocie za po-
niczne wymagane do obsugi obro-
transakcyjne dostpne s na stronie
rednictwem domów maklerskich.
tów towarami giedowymi.
internetowej KDPW wzakadce GIR.
Ostatut uczestnika obrotu mog
Warto doda, e wszystkie opaty
stara si równie odbiorcy bdcy
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Julianna Jachacy
stycze-luty 2011
55
otoczenie biznesu
Anioy Biznesu
nansuj
innowacyjne
przedsiwzicia
Ponadregionalna Sie
Anioów Biznesu – Innowacja to
jedna zkilku sieci tego typu
dziaajcych w Polsce. Nie obawia si Pan konkurencji w tej
dziedzinie, trudnoci z pozyskaniem inwestorów?
Ponadregionalna Sie Anioów Biznesu – Innowacja nastawiona jest
na wspóprac z innymi sieciami
Nie szukaj rozgosu, czsto pozostajc w cieniu.
Inwestuj swoje pienidze w nowo powstae rmy
lub dobrze rokujce przedsiwzicia. Poszukuj innowacyjnych pomysów oraz ludzi gotowych do ich
realizacji. Rozmawiamy z Przemysawem Jur,
koordynatorem projektu Ponadregionalna
Sie Anioów Biznesu – Innowacja.
irozwój rynku kapitaowego, dlatego te nie traktujemy ich jak kon-
Jak chcecie pozyskiwa
in-
kurencji. Rynek indywidualnych in-
westorów? Sami bdziecie ich
westorów kapitaowych wPolsce
poszukiwa
i zachca
do dzia-
Wedug naszych obserwacji takie zja-
silnie si rozwija, dlatego mona
ania czy czeka
a sami si do
wisko nie wystpuje. W niektórych
stwierdzi, e jest miejsce dla wie-
Was zgosz?
przypadkach mona powiedzie,
znane?
lu inicjatyw ocharakterze spraw-
Ponadregionalna Sie Anioów Biz-
e aktualna sytuacja gospodarcza
nie dziaajcych sieci Anioów Biz-
nesu prowadzi w caym kraju szereg
skania indywidualnych inwestorów
nesu. Zespó zarzdzajcy PSAB-I
dziaa edukacyjnych i informacyj-
dowikszego zainteresowania inwe-
dokada wszelkich stara, by stan-
nych nastawionych na podnoszenie
stycjami kapitaowymi w przedsi-
dardy funkcjonowania naszej sieci
wiadomoci wzakresie funkcjono-
biorstwa o wysokim potencjale roz-
byy bardzo wysokie oraz aby in-
wania sieci Anioów Biznesu, a take
woju, dziki czemu prowadzona jest
westorzy i pomysodawcy otrzy-
wspópracuje z wieloma podmiotami
dywersykacja ryzyka posiadanych
mali peen zakres profesjonalnego
rynku kapitaowego. Szereg konfe-
aktywów nansowych. Pomysodaw-
wsparcia w zakresie prowadzenia
rencji i szkole oraz dziaa medial-
cy zarejestrowani w PSAB-I posiada-
wspólnych inwestycji kapitaowych.
nych prowadzonych przez nasz sie
j perspektywiczne projekty, których
Jako PSAB-I mamy przyjemno
skutkuje duym zainteresowaniem
wdroenie moe przynie bardzo
wspópracowa z wieloma orga-
uczestnictwem w PSAB-I. Instytut
wysokie stopy zwrotu take w okre-
nizacjami nastawionymi na rozwój
Nauk Ekonomicznych i Spoecznych
sie spowolnienia gospodarczego.
rynku kapitaowego, co daje nam
jako koordynator sieci do pozyskiwa-
dodatkow wiedz idowiadczenie
nia inwestorów wykorzystuje take
Czy Polska to dobry teren
w skutecznym animowaniu iroz-
swoje wieloletnie relacje ze rodowi-
inwestycyjny dla Anioów Biz-
woju relacji pomidzy indywidu-
skiem przedsibiorców wwielu re-
alnym inwestorem kapitaowym
gionach kraju.
wija przedsiwzicie o wysokim
potencjale rynkowym.
stycze-luty 2011
nesu?
Tak, z ca stanowczoci mog to potwierdzi. Z punktu widzenia liczb sie
apomysodawc planujcym roz-
56
Biznesu do inwestycji wnie-
Czy obecna sytuacja na
Anioów Biznesu ma bardzo bliskie re-
rynku nie zniechca Anioów
lacje z wieloma orodkami inkubacji
Przemys Zarzdzanie rodowisko
otoczenie biznesu
ANIOY BIZNESU
i transferu nowoczesnych rozwiza
cia kontakty biznesowe oraz jego
technologicznych oraz dostp do baz
dowiadczenie menederskie i ryn-
danych z wieloma majcymi szans
kowe. Anioy Biznesu wywodz si
rozwoju pomysami. Pozwala nam to
z grupy wacicieli rentownych przed-
wyrazi opini, e w naszym kraju jest
sibiorstw oraz menederów wyso-
bardzo wiele pomysów o wysokim
kiego szczebla. Wnosi to du war-
potencjalne rynkowym, dajcych due
to dodan do nowo rozwijanych
szanse na rozwój rentownych przed-
przedsiwzi. Naley te pamita,
siwzi budowanych wspólnie przez
i horyzont czasowy inwestycji doko-
pomysodawc i Anioa Biznesu.
nywanych przez indywidualnych inwestorów kapitaowych tozazwyczaj
Inwestor, nansujc przed-
3-7 lat. W tym okresie Anioy Biznesu
siwzicie, oczekuje w zamian
oczekuj wypracowania wysokiej sto-
udziaów w firmie iwysokich
py zwrotu z inwestycji.
zysków. Na co moe liczy
pomysodawca? Jak dugo bdzie
Dzikuj za rozmow i ycz
on zaleny odAnioa?
sukcesów wfunkcjonowaniu
Pomysodawca, oprócz wsparcia fi-
sieci PSAB-I.
nansowego, ze strony Anioa Bizne-
Dzikuj bardzo.
su moe liczy na równie istotne dla
rozwoju wspólnego przedsiwzi-
Przemys Zarzdzanie rodowisko
(zang. Business Angels) to szczególny rodzaj nieformalnych inwestorów, zreguy dobrze rozwijajcych si przedsibiorców, którzy
inwestuj swój wasny kapita
winnowacyjne przedsiwzicia.
Dziaalno anioów biznesu opiera si nie tylko na wkadzie pieninym lecz take wnosz oni do
przedsibiorstwa swoje kompetencje oraz dowiadczenie, pomagaj wnawizywaniu kontaktów
ibudowaniu relacji zkluczowymi partnerami wbrany, atake
aktywnie uczestnicz wprocesie
zarzdzania. Anio szczególnie interesuje si maymi przedsibiorstwami, ludmi majcymi dobry
pomys biznesowy, którzy s gotowi do realizacji dziaa jednak
nie posiadajcymi odpowiednich
rodków nansowych. Wane s
równie zasady wspópracy, które
mówi, e inwestor przeznaczajc rodki nansowe na nowy biznes oczekuje wzamian znacznego pakietu udziaów wrmie oraz
szczególnych zysków.
Jedn znowo powstaych sieci,
która zrzesza zarówno pomysodawców jak iAnioów Biznesu
jest Ponadregionalna Sie Anioów
Biznesu – Innowacja, uruchomiona iprowadzona przez Instytut
Nauk Ekonomicznych iSpoecznych. PSAB-Ito sie skupiajca inwestorów prywatnych oraz inne
podmioty (m.in.: uczelnie wysze,
agencje rozwoju, parki technologiczne, firmy doradcze). Gównym celem dziaalnoci jest ksztatowanie gotowoci inwestycyjnej
przedsibiorców, atake szeroko rozumiany rozwój przedsibiorstw prywatnych. Wramach
PSAB-Idziaa biuro koordynujce
wKatowicach oraz 4 sieci regionalne: Dolnolska Sie Anioów
Biznesu (zsiedzib we Wrocawiu), Mazowiecka Sie Anioów
Biznesu (zsiedzib wWarszawie
iPocku), Podlaska Sie Anioów
Biznesu (z siedzib w Suwakach iBiaymstoku) oraz Lubuska
Sie Anioów Biznesu (zsiedzib wZielonej Górze iGorzowie
Wielkopolskim). Mimo, i wPolsce istniej liczne podmioty, które udzielaj pomocy przedsibiorcom, czsto to wsparcie jest
niewystarczajce bd le dopasowane do faktycznych potrzeb
przedsibiorców zsektora M
P.
Rozmawiaa Marta Szczepanik
stycze-luty 2011
57
innowacje
Dobry design to nie
tylko adny wygld
D
laczego wpierwszej kolejnoci przedsibiorców? Bo instytut pracuje na rzecz poprawy
konkurencyjnoci polskich firm, pokazujc m.in. korzyci zzastosowania
wzornictwa przemysowego, uczy, jak
tworzy innowacyjne wzorniczo produkty iusugi ijak zarzdza wprowadzaniem ich na rynek we wspópracy
zprojektantem.
Sztandarowe dziaania IWP to projekty
doradcze dla biznesu, projektantów isamorzdów, projekty badawcze, edukacyjne oraz konkursy iwystawy promujce wzornictwo przemysowe ijego
zastosowanie wprzedsibiorstwie.
Wsiedzibie IWP rocznie mona obejrze kilka wystaw promujcych dobry
design wramach projektu „Zaprojektuj
Swój Zysk” (ZSZ). Nazwa projektu odsania celjakim jest przekazanie rmom
wiedzy, metodologii ipraktycznych rozwiza na popraw konkurencyjnoci
woparciu owzornictwo przemysowe.
Dobre wzornictwo
to zysk
W2007 r. Instytut Wzornictwa Przemysowego na zlecenie Ministerstwa
Gospodarki przebada ponad 300 rónej wielkoci przedsibiorstw zomiu
bran irónych regionów Polski. Zraportu „Analiza aplikacji wzornictwa
przemysowego wpolskich przedsibiorstwach” wynika, e wikszo rm
uwaa wzornictwo za skuteczne narzdzie konkurencyjnoci. 86 proc. sdzi,
e inwestycje wprodukt wzorniczy s
opacalne Za 60 proc. liderów wzornictwa wskazuje na jego duy wpyw
na satysfakcj konsumenta iwizerunek
firmy. Ponad poowa przebadanych
przedsibiorstw jest przekonanych, e
Instytut Wzornictwa
Przemysowego,
to miejsce intensywnej
wymiany dowiadcze
praktyków, zarówno
przedsibiorców,
jak i projektantów.
wnajbliszych latach nastpi dalszy
58
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
innowacje
wzrost znaczenia wzornictwa, jednak
uczestników, oferuje osobne progra-
tylko 5 proc. potra oceni ryzyko in-
my edukacyjne dla kadry zarzdzajcej
westycji, 50 proc. nie prowadzi bada
idla projektantów. Ci, którzy spotyka-
preferencji konsumentów, a8 proc.
j si ztym tematem po raz pierwszy,
rm otwarcie przyznaje si do mody-
mog oceni kompetencje rmy wza-
kacji cudzych wzorów.
stosowaniu wzornictwa wankiecie na
portalu zsz.com.pl. Narzdzie to po-
Jak zaprojektowa
zysk?
zwoli dostosowa program szkolenia
Projekt „Zaprojektuj Swój Zysk” na-
do potrzeb rmy imoliwoci zespou.
biera tempa, wcigu pótora roku
Czci cieki edukacyjnej ZSZ s te
eksperci IWP przeszkolili ju 460 me-
warsztaty wspólne, gdzie przedsi-
nederów iprojektantów gotowych
biorcy iprojektanci nie tylko zyskaj
do wspópracy zprzedsibiorstwami.
kontakty, ale przede wszystkim mog
PROJEKT
„Zaprojektuj Swój Zysk” obejmuje
m.in.:
– bezpatne warsztaty z zarzdzania wzornictwem dla przedsibiorców i projektantów,
– szkolenia e-learningowe,
– podrcznik „Design Management. Zarzdzanie Wzornictwem”,
– ponad 20 wystaw dobrych praktyk wzorniczych,
– portal www.zsz.com.pl,
– ankiet do oceny potencjau zastosowania wzornictwa w rmie.
Program szkole, warsztatów iwystaw dobrych przykadów zastosowania wzornictwa suy tworzeniu
przestrzeni wspópracy dwóch grup
odbiorców iinspirowaniu ich do wykorzystania wzajemnych moliwoci.
Tworzenie warunków dla innowacyjnoci wymaga te twardej wiedzy
– wprogramie ZSZ menederowie
dowiaduj si zatem, jak zarzdza
zespoem kreatywnym, jak wprowadza na rynek nowatorskie produkty
lub usugi, jak skutecznie korzysta
zkompetencji projektanta. Projektanci poznaj tajniki wspópracy zbiznesem, czyli wiedz, której nie ma wpro-
sprawdzi zdobyt wiedz uróda, ja-
wspónansowany ze rodków Euro-
lu ksztacenia uczelni artystycznych.
kim jest przygotowany do wspópracy
pejskiego Funduszu Rozwoju Regio-
Zarzdzanie zespoem ikreowanie wy-
partner.
nalnego wramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka.
maga zupenie rónych umiejtnoci.
Dlatego wanie oczekiwania wobec
Dokd po wiedz?
Zprojektu docelowo skorzysta 550
stanowisk twórczych ikreatywnych
Firmy, które maj siedziby poza War-
przedsibiorstw, wtym 500 zsektora
oraz menederskich powinny by jed-
szaw, take mog zaprojektowa
maych irednich rm oraz 100 pra-
noznacznie okrelone – uwaa Beata
swój zysk. ZSZ oferuje szkolenia sta-
cowni projektowych. Jest to pierw-
Bochiska, prezes IWP.
cjonarne wwikszych miastach Polski.
szy projekt sucy upowszechnianiu
ZSZ uwzgldnia rónice wdowiadcze-
Dotychczas warsztaty odbyy si wo-
wzornictwa otakiej skali.
niu, umiejtnociach imoliwociach
dzi, Toruniu, Wrocawiu, Szczecinie,
– Rozwój nowego produktu zzasto-
Poznaniu, Krakowie iGdyni, w2011 r.
sowaniem wzornictwa przemysowe-
86 PROC. FIRM
planowane s nastpne, aich terminy
go jest najtasz, najatwiejsz inaj-
twierdzi, e inwestycje we wzornictwo produktu s opacalne.
idostpno miejsc mona ledzi na
skuteczniejsz metod inwestowania
portalu zsz.com.pl.
wpodnoszenie atrakcyjnoci produk-
40 proc. – o tyle moe wzrosn
cena dobrze zaprojektowanego
produktu.
85 proc. uczestników warsztatów
ZSZ przyznaje, e zdobyta wiedza
pozwoli im wdraa nowe produkty.
2310 – taka jest liczba uytkowników zarejestrowanych w portalu
zsz.com.pl.
Tam równie znajduj si zasoby
tu – twierdzi Anna Kacprzyk, dyrektor
wiedzy owzornictwie przemyso-
departamentu funduszy europejskich
wym, czyli studia przypadków, wy-
wMinisterstwie Gospodarki.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
powiedzi ekspertów, analizy, historia
polskiego wzornictwa, cyfrowa bi-
Iga Azarkiewicz
blioteka wzornictwa przemysowe-
kierownik komunikacji projektu
go. Przewaga konkurencyjna dziki
Zaprojektuj Swój Zysk
rodkom unijnym Projekt ZSZ jest
Instytut Wzornictwa Przemysowego
stycze-luty 2011
59
bhp
Zagroenia górnicze
Eksploatacja wgla prowadzona na coraz wikszych gbokociach
i pogorszenie warunków geologiczno-górniczych wie si ze wzrostem
zagroe górniczych, co bezporednio przekada si na stan
bezpieczestwa i rodowiska pracy w podziemnych wyrobiskach.
W
60
stycze-luty 2011
ostatnim dziesiciole-
roku 20 górników ponioso mier
ciu wci najwikszym
wKWK „Wujek-
lsk” na skutek za-
zagroeniem górniczym
palenia iwybuchu metanu.
wkopalniach wgla kamiennego po-
Powanym niebezpieczestwem dla
zostaje metan. Coraz gbiej pooone
rodowiska pracy pod ziemi s po-
pokady wydobywcze charakteryzuj
ary, które zagraaj yciu izdrowiu
si podwyszonym poziomem meta-
nie tylko wbezporednim zetkni-
nononoci, co prowadzi do wzrostu
ciu – emitowane wówczas dymy
metanowoci bezwzgldnej wyrobisk
isubstancje szkodliwe powstajce
górniczych, czego naturaln konse-
podczas spalania przedostaj si do
kwencj jest zwikszone ryzyko zapa-
powietrza irozprzestrzeniaj poprzez
lenia iwybuchu tego gazu. Pomimo
systemy wentylacyjne. Wkopalniach
spadku wydobycia o25 proc. wokre-
wgla kamiennego najczciej do-
sie 2001-2009 nastpuje wzrost meta-
chodzi do poarów endogenicznych,
nowoci oblisko 15 proc..
powstajcych wwyniku zapalenia
Wpolskim górnictwie wgla kamien-
si wgla wzrbach iwarstwach
nego coraz bardziej powszechna staje
wgla pozostawionych wstropach.
si eksploatacja podpoziomowa. Wy-
Ich przyczyn s zwykle uszkodzenia
dobycie wgla wwyrobiskach poni-
urzdze mechanicznych, których
ej poziomu udostpnienia wpywa
nieprawidowe dziaanie moe spo-
na jako ich przewietrzenia, atym
wodowa zapalenie si materiaów
samym na zwikszenie poziomu wy-
palnych. Wwyniku poaru wzrasta
stpujcych zagroe naturalnych,
niebezpieczestwo zapalenia iwy-
wszczególnoci metanowego, atake
buchu metanu wwyrobiskach gór-
klimatycznego. Wlatach 2001-2009
niczych. Wpolskim górnictwie wgla
wpolskich kopalniach doszo do kilku
kamiennego lata 2002, 2003 i2008
tragicznych zdarze, wtym katastrof
charakteryzoway si szczególnie wy-
górniczych, których przyczyn by
sok wypadkowoci wywoan po-
metan. Zdarzenia te miay miejsce w:
arami. Niepokojcy jest fakt, e tego
KWK „Rydutowy” iKWK „Pniówek”
typu zdarzenia coraz czciej maj
w2002 r., gdzie wypadkowi miertel-
miejsce wpokadach wgla zalicza-
nemu ulego czterech górników. Rów-
nych do nisko irednio skonnych do
nie cztery oary pochony rok pó-
samozapalenia.
niej niebezpieczne zdarzenia wKWK
Od 2001 r. notuje si stopniowy wzrost
„Sonica” oraz KWK „Brzeszcze”.
liczby niebezpiecznych zdarze zwiza-
W2006 r. wwyniku zapalenia iwybu-
nych zzawaami, opadami ska ze stro-
chu metanu mier poniosy 23 oso-
pu iociosu wyrobisk oraz wypadkowo-
by wKWK „Halemba”. W2008 r., do
ci bdc ich konsekwencj.
omiu wypadków miertelnych doszo
Po katastrofie wkopalni „Halemba”
wKWK „Mysowice-Wesoa” iKWK
wroku 2006 zinicjatywy Wyszego
„Borynia”. We wrzeniu nastpnego
Urzdu Górniczego podjto dziaania
Przemys Zarzdzanie rodowisko
bhp
majce na celu ograniczenie zagroe-
modyfikacji dotychczas stosowanej
metanowego pokadów wgla. To
nia zwizanego zwybuchem izapala-
metody, opracowanej wlatach 70.
zkolei pozwala na prognozowanie
niem metanu, m.in. poprzez wery-
ubiegego wieku. Wdroenie tego
stanu zagroenia dla projektowanych
kacj iaktualizacj metody okrelania
zalecenia stao si moliwe dziki
wyrobisk górniczych.
zawartoci tego gazu wwglu ka-
grantowi Ministerstwa Nauki iSzkol-
Wypracowanie bardziej precyzyjnej
miennym. Prace te rozpoczte zostay
nictwa Wyszego przygotowanego we
metody okrelania zawartoci meta-
wCentrum Bada iDozoru Górnictwa
wspópracy midzy AGH wKrakowie
nu pochodzenia naturalnego pozwoli
Podziemnego Sp. zo.o. wLdzinach
jako koordynatorem projektu badaw-
na znaczce ograniczenie poziomu
wroku 2007, gdzie powoany zosta
czo-rozwojowego, aCBiDGP jako jed-
niepewnoci obecnie stosowanej
zespó roboczy ds. oznaczania meta-
nym zwykonawców bada wramach
metody imaksymalne przyblienie
nononoci. Nastpnym krokiem byo
projektu. Realizacja zadania, wktórym
wyników do ich wartoci rzeczywi-
koordynowanie dziaa we wspó-
uczestnicz take inne jednostki na-
stych. Konieczno modyfikacji wy-
udziale zinnymi jednostkami nauko-
ukowo-badawcze dziaajce wobsza-
nika zpotrzeby dostosowania jej do
wo-badawczymi zmierzajcych do
rze górnictwa, zaplanowana zostaa
obecnego stanu wiedzy naukowo-
opracowania nowej metody oznacza-
do koca 2010 r.
-technicznej, nowoczesnej aparatury
nia metanononoci pokadów wgla.
Metanonono, czyli zawarto me-
pomiarowo-badawczej iznaczcej
Wramach zada realizowanych przez
tanu wwglu, jest jednym zistotnych
zmiany warunków górniczo-geolo-
ten zespó przeprowadzono midzy-
parametrów okrelajcych stan zagro-
gicznych na coraz gbszych pozio-
laboratoryjne badania porównaw-
enia metanowego wkopalni. Jej wiel-
mach eksploatacyjnych.
cze, które potwierdziy konieczno
ko warunkuje stopie zagroenia
Precyzyjne prognozowanie stanu zagroenia metanowego dla projektowanych wyrobisk górniczych pozwoli
podj odpowiednie dziaania na rzecz
podniesienia bezpieczestwa pracy
wobszarze zagroenia metanowego.
Dokadne okrelenie warunków metanowych pokadów wgla to równie minimalizacja strat nansowych
powodowanych przez niebezpieczne
zdarzenia prowadzce do wypadków przy prac istrat materialnych.
Znajomo poziomu metanononoci
umoliwia podjcie prac nad odmetanowieniem pokadów wgla iwykorzystaniem pozyskanego wten sposób
gazu do innych celów gospodarczych,
co automatycznie podnosi efektywno
ekonomiczn takiego przedsiwzicia.
Dziaanie to ma dodatkowo aspekt
rodowiskowy – nastpuje znaczce ograniczenie emisji metanu do
powietrza iatmosfery, co zmniejsza
tym samym negatywny wpyw efektu
cieplarnianego.
Wicej informacji na temat zagroe naturalnych wrodowisku pracy irodowisku naturalnym mona
uzyska wOrodku Bada rodowiska iZagroe Naturalnych CBiDGP
Sp. zo.o. – [email protected] oraz
www.cbidgp.pl
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
61
bhp
Szanuj ycie!
Bezpieczna praca
na wysokoci
Praca na budowie jest zajciem niezwykle ryzykownym. W roku 2009 w wypadkach zbadanych przez inspektorów pracy zgino lub zostao dotknitych cikim kalectwem 420 osób.
D
62
o najczstszych przyczyn
miejsca pracy, a take pogbienie
Kampani wspieraj najwiksze r-
tych nieszcz nale: nie-
wiedzy dotyczcej stosowania nowo-
my budowlane dziaajce w Polsce
odpowiednia organizacja
czesnych rodków ochrony zbioro-
instytucje zwizane z bran.
pracy, brak waciwego nadzoru,
wej. Adresatami dziaa byli przede
O efektach kampanii bdzie mo-
lekcewaenie zasad bezpieczestwa,
wszystkim pracodawcy, przedsibior-
na mówi w perspektywie kilku lat,
nieuwaga oraz popiech.
cy oraz osoby odpowiedzialne za po-
jednak pierwsze pokazuj badania
Pastwowa Inspekcja Pracy i Zakad
dejmowanie decyzji inwestycyjnych,
spoeczne zamówione w zwizku
Ubezpiecze Spoecznych w 2010 r.
w tym tych dotyczcych bezpiecze-
z realizacj kampanii. Badania pro-
przeprowadziy ju II edycj kampa-
stwa i higieny pracy w rmach sekto-
wadzone byy przez instytut badaw-
nii pod nazw „BEZPIECZESTWO
ra budowlanego.
czy TNS OBOP.
PRACY W BUDOWNICTWIE – UPAD-
W kampani mog zaangaowa si
Zgodnie z wynikami 42 proc. bada-
KI, PO
LIZGNICIA”, tym razem reali-
pracodawcy lub inwestorzy umiesz-
nych pracodawców wydaje na za-
zowan pod hasem „Szanuj ycie!
czajc na swojej budowie plansz
kup rodków ochrony indywidualnej
Bezpieczna praca na wysokoci”. Ak-
z hasem i logotypem kampanii
i zbiorowej rednio nie wicej ni
cent pooono na koszty wypadków
„Szanuj ycie! Bezpieczna praca na
2000 z rocznie, 35 proc. midzy 2000
przy pracy – niewspómiernie wysze
wysokoci”. Pastwowa Inspekcja
a 10000 z, 14 proc. powyej 10000 z.
od nakadów ponoszonych na bez-
Pracy zaprasza równie pracodaw-
Jako powody wysokiej liczby wypad-
pieczestwo pracowników.
ców brany budowlanej do udziau
ków przy pracy w budownictwie pra-
Z kocem padziernika zakoczy si
w programie prewencyjnym „Promo-
codawcy wskazuj przede wszystkim:
pierwszy etap kampanii medialnej
cja standardów BHP”. Firmy, które
lekcewaenie przez pracowników za-
natomiast w okresie od 22 listopada
pozytywnie przejd kocow ocen,
sad bhp (58 proc.), popiech i chaos
do 15 grudnia zrealizowana zostaa
otrzymaj wiadectwo ukoczenia
organizacyjny wynikajcy z koniecz-
druga faza przedsiwzicia. Na po-
programu.
noci dotrzymania terminów inwe-
trzeby kampanii uruchomiona
stycji (38 proc.) nisk wiado-
zostaa strona internetowa
mo zagroe zawodowych
www.bezupadku.pl, na której
wród pracowników (24 proc.),
mona znale m.in. informa-
ich du rotacj (21 proc.) oraz
cje dotyczce rodków ochro-
naduywanie alkoholu (20
ny indywidualnej i zbiorowej.
proc.). Znacznie mniejszy od-
Kampania informacyjna miaa
setek wskaza przyczyny lece
na celu zwikszenie wiado-
po stronie pracodawcy... W wy-
moci skutków zagroe za-
niku zetknicia si z kampani
wodowych w budownictwie,
w mediach wikszo osób
odkrycie korzyci pyncych
deklaruje popraw sytuacji na
z inwestowania w bezpieczne
budowach.
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
bhp
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
63
jako
rodowisko
i jako
w ywnoci
Polski Dzie Jakoci organizowany przez Polskie Centrum Bada
i Certykacji S.A. w ramach Europejskiego Tygodnia Jakoci, w 2010 r.
czy si z konferencj „Dbao o rodowisko i jako w ywnoci”.
U
64
czestników spotkania po-
O wspieraniu przedsibiorczo-
witali Wojciech Henrykow-
ci i Prognozie Rozwoju Przed-
ski, prezes zarzdu Polskie-
sibiorstw na lata 2011-2020,
go Centrum Bada i Certykacji S.A.
któr wykorzystano do stwo-
o r a z Ta d e u s z G l a z e r, d y r e k t o r
rzenia Strategii Innowacyjnoci
ds. bada i certykacji w PCBC S.A.
i Efektywnoci Gospodarki, mówi
Wojciech Henrykowski przypomnia
Henryk Szymaski, dyrektor ge-
m.in., e ju w 2005 r. PCBC S.A. wy-
neralny Ministerstwa Gospodar-
dao pierwszy certykat Ecolabel.
ki. Wedug niego dla osignicia
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
jako
innowacyjnoci i efektywnoci
innowacje (instytucj wdraajc
ywno ekologiczna nigdy nie
w naszej gospodarce konieczne
mógby by PARP).
bdzie tak efektywna w produkcji,
jest branowe wsparcie eksportu,
Co tymczasem z rolnictwem? Da-
jak konwencjonalna, dlatego te
certyfikaty eksportowe, bony na
riusz Goszczyski z Ministerstwa
powinna by od niej ok. 30 proc.
Rolnictwa i Rozwoju Wsi twierdzi,
drosza, a jej jako przynajmniej
e wzrasta liczba gospodarstw eko-
30 proc. wysza.
logicznych, liczba hektarów pod nie
Po czci oficjalnej konferencji
przeznaczonych, a take przetwór-
nastpio uroczyste wrczenie wy-
ni: w roku 2008 byo ich 239, a rok
rónie strategicznym klientom
póniej 277 (wzrost o 16 proc.).
PCBC S.A . oraz Nagrody Preze-
Duo przetworzonych produktów
sa Zarzdu PCBC S.A. Spotkanie
sprzedawanych jest na zachód. Ro-
uwietni koncert fortepianowy,
nie te i umacnia si uprawa zbó,
zwizany z muzyk Fryderyka Cho-
rolin wieloletnich oraz hodowla
pina, gocie mieli take moliwo
drobiu. Warto pamita, e gospo-
zwiedzenia Muzeum Kolekcji Jana
darstwa mog uzyska refundacj
Pawa II w Galerii Porczyskich,
kosztów certykacji (certykacji np.
gdzie corocznie odbywa si Polski
przez PCBC S.A.) i refundacj nawet
Dzie Jakoci.
70 proc. kosztów promocji swoich
produktów.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Marta Szczepanik
stycze-luty 2011
65
jako
ISO Silesia
po raz pity
w Katowicach
P
66
unktem gównym programu
stosowane widentyfikacji zagroe
by wykad gocia specjalne-
iszkód rodowiskowych, porównywa-
go, prof. Andrzeja Jacka Bli-
li systemy zarzdzania jakoci zsys-
klego, który mówi oodwiecznym
temami spoecznymi worganizacji,
dylemacie lidera iwraz zuczestni-
atake tumaczyli, co naprawd daje
kami dywagowa nad tym, co jest
oprogramowanie wspierajce prac
lepsze – wadza czy wspópraca. Wy-
penomocnika ds. ISO.
kad cieszy si najwikszym uzna-
Patronat honorowy nad konferen-
niem, auczestnicy uznali profesora
cj obj Prezydent Miasta Katowice
za najlepszego prelegenta konfe-
Piotr Uszok, patronat wydawniczy
rencji. Na drugim miejscu znalaza
za wydawnictwa: ZNAK oraz Wol-
si Krystyna Jarocka, która pokazaa
ters Kluwer. Patronami medialnymi
suchaczom, jak zarzdza jakoci
konferencji byli: Moje Katowice.pl,
swojego ycia. Uczestnicy wysoko
IT-Consulting, jako.biz, centrum.
ocenili równie wykad dr. Janusza
jakoci.pl, Eurofirma, magazyn
Panfila zUrzdu Dozoru Technicz-
„Przemys Zarzdzanie rodowi-
nego, który wtrakcie sesji plenar-
sko”, Szkolenia24h.pl oraz Konfe-
nej tumaczy, jak pogodzi jako
rencje24h.pl.
Spotkanie odbyo si
14 grudnia 2010 r.
i bya to ju jej pita
edycja w Katowicach.
Na sali gównej
Wydziau Teologicznego
Uniwersytetu lskiego
znalazo si ponad 140
uczestników. Gównym
sponsorem konferencji
by Urzd Dozoru
Technicznego UDT-Cert,
a pozostaymi rmy:
Det Norske Veritas, IMQ,
Lean-soft oraz SGS.
Partnerami konferencji
byli: HBI oraz Centrum
Doskonalenia Meritum.
zefektywnoci ibezpieczestwem.
Wród uczestników, którzy wypenili
Kolejna edycja cyklu ISO Poland
Pozostae prelekcje take miay swoich
ankiet pokonferencyjn izostali na
odbdzie si w maju, tym razem
zwolenników. Wykadowcy prezento-
sali do koca imprezy, rozlosowano
wWarszawie.
wali now formu audytu wewntrz-
liczne ufundowane przez sponsorów
nego, techniki inarzdzia badawcze
nagrody.
stycze-luty 2011
Monika Gamon
Przemys Zarzdzanie rodowisko
jako
Jubileusz Lloyd’s
Register i LRQA
W
czci oficjalnej gos
zabra m.in. Leszek Sitkowski, kierownik Biura
certyfikacji LRQA oraz Maciej Liszko, zastpca dyrektora Biura LRQA
wPolsce ds. operacyjnych. Uroczysto uwietni koncert Lloyd’s Celebrating Orchestra pod dyrekcj prof.
Edwarda Danieckiego, prezentujcej
standardy muzyki lmowej.
Po bankiecie, mimo mronej inienej pogody, mona byo uda si na
spacer na pobliskie molo istarówk.
Fot. Wojciech Zwierzyski
Dnia 2 grudnia 2010r.
w Sopocie nieopodal
siedziby LRQA odby
si uroczysty bankiet
z okazji Jubileuszu
250-lecia powstania
Lloyd’s Register oraz
25-lecia powstania
LRQA.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
67
jako
SGS wprowadza
innowacje
w certykacji
W nowym roku jak
zwykle wprowadzimy
kilka nowoci – tak
Adam Sarnaszek,
dyrektor ds. certykacji
w SGS Polska Sp. z o.o.,
mówi o planach
na 2011 r.
Jakie najwaniejsze zadania
zrealizowali Pastwo w2010 r.?
Rok 2010 by dla SGS wPolsce jednym
znajlepszych, zarówno pod ktem
rozwoju rmy, jak irealizacji wszelkich
zamierze. Firma odnotowaa wiksze
od zakadanych przychody ze sprzeday, planowo realizowaa proces integracji zakupionej spóki Eko-Projekt
iwdroya wszystkie planowane na
ten rok projekty. Kierowana przeze
mnie brana certykacji iusug audytorskich, waden sposób nie odczua skutków zapowiadanego kryzysu,
wrcz przeciwnie: mam wraenie, e
kryzys, jeeli by, to tak naprawd nam
pomóg. Wszczególnoci objawio si
to wobszarze auditów dostawców. To
wanie nasi klienci, przede wszystkim
wiatowe koncerny iwielkie sieci handlowe zwikszyy ilo zamówie na
przeprowadzenie auditów dostawców
midzy innymi zobawy, e za sytuacja nansowa dostawcy moe wpywa na jako dostarczanych do nich
produktów. Taki sposób redukcji ryzyka biznesowego wsposób wymierny
68
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
jako
przeoy si na realizacj naszych za-
ków korzystamy znajlepszych wzorów
wasnym yciem. Wtakim przypadku
oe roku 2010.
idowiadcze SGS na caym wiecie.
mona mówi jedynie ojednoczonym
Warto równie zwróci uwag, e
Posiadamy dwie akredytowane przez
audicie kilku systemów anie ozinte-
udao nam si wpeni zrealizowa
Polskie Centrum Akredytacji placówki
growanej certykacji.
wszystkie zaoenia wtym równie
badawcze: Pracowni Produktów Naf-
zsukcesem przeprowadzi najwik-
towych wGdasku iPracowni Paliw
Jakie plany ma Pan na 2011 r.?
sze do tej pory przedsiwzicie szkole-
Pynnych wMaaszewiczach, specjali-
Jak zawsze bardzo ambitne! (miech)
niowe, jakiego nie zrealizowaa adna
zujc si wanalityce LPG, rozbudo-
Jestem wieo po zamkniciu okre-
inna jednostka certykujca, miano-
wan omoliwoci badania podsta-
su planowania strategii rmy na lata
wicie projekt szkoleniowy Akademia
wowych parametrów paliw pynnych.
2011-2014 imam nadziej, e wszystkie podjte zaoenia uda nam si zre-
Auditorów. Wtym roku przeszkolilimy ponad 1300 osób, auditorów
Jakie korzyci pyn ze zinte-
alizowa. Wroku 2011 na pewno pla-
wewntrznych iauditorów wiodcych
growanej certykacji systemów
nujemy dalszy rozwój wobszarach
wczterech standardach ISO 9001,
zarzdzania? Jakie systemy cer-
opartych na wymaganiach wasnych
ISO 14001, OHSAS 18001 iISO 27001
tykuj Pastwo wten sposób?
klientów, zdecydowanie umacniajc
ito wszystko przy wspóudziale rod-
Podstawow korzyci ze zintegrowa-
nasz pozycj lidera wtym zakresie
ków zEFS.
nej certykacji jest ograniczenie kosz-
usug, jak równie wdraaniu wielu
tów, zwizanych zczasem samego
nowych rozwiza zwizanych ztym
Zjakiego zakresu usug SGS
auditu, jego organizacj ilogistyk.
obszarem. Chcemy wdroy nowy
Polska moe korzysta
sektor
Warto równie zauway, e wród
system informatyczny, dziki które-
petrochemiczny?
samych certykowanych standardów
mu klienci otrzymaj dostp on line
Dzia OGC (Oil, Gas & Chemicals Se-
pojawiy si ju normy, które same
do wyników auditu, bd te wsta-
rvices) zajmuje si kontrol ilociowo-
wsobie zawieraj zintegrowane wer-
nie dokona wielu analiz istatystyk.
-jakociow, badaniami iocen ropy
sje standardów np. PAS 220 lub FSSC
Polska jest jednym zkrajów pilotao-
naftowej, produktów petrochemicz-
22000. Jeli chodzi oten drugi stan-
wo objtych wdroeniem tego syste-
nych, gazu (LPG, LNG). Prowadzi take
dard, to SGS jest pierwsz jednostk
mu wramach globalnej implementacji
usugi rzeczoznawczo-konsultingowe
certyfikujc wPolsce ina wiecie,
systemu wcaym SGS.
dla sieci stacji benzynowych oraz baz
przeadunkowych imagazynów pa-
Mam wraenie, e kryzys, jeeli by, to tak
liw, tworzy inadzoruje systemy bezpieczestwa dla przemysu petroche-
naprawd nam pomóg.
micznego.
która oferuje go wraz zakredytacj
Ponadto zpocztkiem roku 2011 pla-
posiada sie biur ilaboratoriów zlo-
wpenym zakresie sektorów dziaal-
nujemy zakoczenie procesu akredy-
kalizowanych wstrategicznych, dla
noci.
tacji przez Polskie Centrum Akredytacji
naszej brany, punktach caego kra-
Chciabym podkreli, e aby efektyw-
nowego systemu certyfikacji gospo-
ju. S to zarówno porty morskie: Gdy-
nie przeprowadzi audit icertykacj
darki lenej. Jak zwykle wprowadzimy
nia, Gdask, Szczecin, jak ibiura na
zintegrowanych systemów, naley tak
te kilka nowoci, m.in. zupenie now
wschodnich granicach: Maaszewicze,
je wdroy, aby ich wzajemne wyma-
usug: certykacj Call Center wedug
urawica, Braniewo, Sokóka, Doro-
gania nie kolidoway ze sob, apo-
wymaga nowej normy ISO 15838.
husk. Mamyi placówki wgbi kraju:
szczególne zapisy wdokumentacji byy
Bdziemy pierwsz jednostk na wie-
Brana Oil, Gas & Chemicals wSGS
wPocku, Bydgoszczy, Koluszkach,
spójne dla wszystkich tych systemów.
cie, która wramach globalnych roz-
Rejowcu Poznaskim. Nasi inspekto-
Bardzo czsto zdarza si, e klient wy-
wiza oferuje certykacj wedug tej
rzy s do dyspozycji 24 godziny na
stpuje zwnioskiem do jednostki certy-
normy. Jestemy na kocowym etapie
dob. Wsieci naszych biur iwlabo-
kujcej opoddanie si auditowi certy-
wdraania tego produktu iprzygoto-
ratoriach zatrudniamy specjalistów
kacyjnemu Zintegrowanego Systemu
wujemy si do pierwszych procesów
zdugoletni, profesjonaln prakty-
Zarzdzania iniestety podczas pierw-
certykacyjnych.
k. Rzeczoznawcy iinspektorzy SGS
szego etapu auditu okazuje si, e sys-
s gwarancj rzetelnoci iwysokiej ja-
temy s rzeczywicie zintegrowane,
koci wykonania zleconych prac. Pod-
ale tylko na papierze, natomiast wrze-
noszc kwalikacje naszych pracowni-
czywistoci kady znich yje swoim
Przemys Zarzdzanie rodowisko
Dzikuj za rozmow.
Rozmawiaa Julianna Jachacy
stycze-luty 2011
69
bhp
AKREDYTOWANE LABORATORIA BADAWCZE
O FIRMIE
FLOTA
ZAKRES USŁUG ANALITYCZNYCH
SGS EKO-PROJEKT Sp. z o.o.
świadczy kompleksowe usługi
w zakresie badań i analiz właściwości
fizykochemicznych, mikrobiologicznych i składu chemicznego wód,
gleb, osadów, ścieków i odpadów oraz
pomiarów emisji gazów wraz z opracowaniem niezbędnej dokumentacji.
Zasadniczymi elementami struktury
przedsiębiorstwa są nasze AKREDYTOWANE LABORATORIA i Dział
Obsługi Klienta. Wykonujemy ponad
250 000 oznaczeń różnych parametrów fizykochemicznych i biologicznych w skali roku.
Posiadamy specjalistyczne samochody wyposażone w profesjonalne
komory chłodnicze, które zapewniają
optymalne warunki przechowywania
i bezpieczny transport próbek.
▪ Analiza wód podziemnych i powierzchniowych
▪ Monitoring składowisk odpadów
wraz z pomiarami osiadania
▪ Monitoring sieci wodociągowej
▪ Badania zanieczyszczeń gleb
i gruntów metalami i związkami
organicznymi
▪ Badania ścieków i osadów
ściekowych
▪ Monitoring środowiska w otoczeniu
stacji benzynowych
▪ Badania zanieczyszczeń mikrobiologicznych w powietrzu
▪ Pomiary emisji, badanie instalacji
ochrony powietrza
▪ Testy zgodności odpadów
▪ Cyfrowe mapy zanieczyszczeń
środowiska
▪ Cyfrowe modele rzeźby obiektów kubaturowych - składowisk i wyrobisk
▪ Pobieranie próbek wód, ścieków,
odpadów, gleb oraz gazów
składowiskowych
Kompleksowy charakter usług i obsługi
Klienta polega na przejęciu przez nas
wszystkich obciążeń związanych
z cyklem pomiarowym. Począwszy
od pomocy w ustaleniu rodzaju
niezbędnych oznaczeń, poprzez
dokonanie profesjonalnego poboru
próbek, odpowiednie ich przygotowanie, analizę do interpretacji wyników
badań oraz opracowania raportów
i map cyfrowych, zależnie od potrzeb
i wymagań Klienta.
Gwarantujemy krótkie terminy realizacji usług oraz pełną dyspozycyjność
w zakresie obsługi i udzielania informacji dotyczących przebiegu badań,
zagadnień metodycznych i interpretacji
wyników.
Naszym stałym Klientom oferujemy
również możliwość skorzystania
z porad prawnych świadczonych przez
naszego Radcę Prawnego wyspecjalizowanego w zakresie Ochrony
Środowiska.
ŚWIADCZYMY AKREDYTOWANY POBÓR
PRÓBEK NA TERENIE CAŁEGO KRAJU
70
stycze-luty 2011
KLIENCI - PARTNERZY
SGS EKO-PROJEKT Sp. z o.o. podejmuje współpracę z przedsiębiorstwami
i instytucjami z różnych sektorów,
dostosowując zakres i sposób
świadczenia usług do specyficznych
potrzeb poszczególnych branż.
Najliczniejszą grupę naszych Klientów
stanowią przedsiębiorstwa i instytucje sektora gospodarki komunalnej, administracji publicznej, sektora
przemysłowego i doradczego.
Dążenie do rozpoznania potrzeb
naszych Klientów i zapewnienie
satysfakcji ze świadczonych usług
znajduje wyraz w ciągłym rozwoju
systemu zapewnienia jakości. Jednym z elementów dbałości o jakość
i interes naszych usługobiorców jest
staranny dobór dostawców sprzętu
i odczynników dla naszych laboratoriów. Współpracujemy jedynie z certyfikowanymi przedsiębiorstwami,
zapewniającymi dostawę najwyższej
jakości produktów i usług związanych
z kontrolą jakości.
EKO-PROJEKT SP Z O.O. NALEŻY
OBECNIE DO MIĘDZYNARODOWEJ
GRUPY SGS, ŚWIATOWEGO
LIDERA W DZIEDZINIE INSPEKCJI,
WERYFIKACJI, BADAŃ
I CERTYFIKACJI. ŚWIADCZONE
PRZEZ NAS KOMPLEKSOWE USŁUGI
SĄ INTEGRALNĄ CZĘŚCIĄ BRANŻY
OCHRONY ŚRODOWISKA SGS.
Siedziba Główna Pszczyna
SGS EKO-PROJEKT Sp. z o. o.
(dawniej: Zakład Inżynierii Środowiska
Eko-Projekt Kukla i Wspólnicy Sp. J.)
ul. Cieszyńska 52 A
43-200 Pszczyna
t +48 32/ 449 2500
f +48 32/ 447 2072
e [email protected]
www.sgs.com
www.eko-projekt.com.pl
Oddziały Regionalne
▪ Wrocław
▪ Poznań
▪ Leżajsk
Przemys Zarzdzanie rodowisko
bhp
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
71
jako
BiznesKlaster
dla otoczenia biznesu
Pod koniec listopada 2010 r. na Zamku
Królewskim odbya si ogólnopolska konferencja „Klaster Instytucji Otoczenia Biznesu jako
innowacyjny model kompleksowego doradztwa
biznesowego. Nowoczesne instrumenty
wsparcia rozwoju przedsibiorczoci
z wykorzystaniem funduszy Unii Europejskiej”
poczona z Gal EuroCertykatu 2010.
K
rencyjno tworzcych j podmiotów:
przed wchodzeniem w interesy z biz-
rm, stowarzysze, kancelarii, a take
nesem). Tymczasem dobrze rozumiana
jednostek naukowych.
i realizowana koncepcja PPP jest jed-
Jak zwykle z najywszym przyjciem
n z najlepszych i najskuteczniejszych
spotkaa si prelekcja dr hab. Macieja
metod realizacji zada publicznych,
Perkowskiego. Dotyczya ona partner-
zwaszcza w tych obszarach, w których
stwa publiczno-prywatnego. Perkow-
aparat pastwowy jest niewydolny.
onferencja zgromadzia ponad
czterystu przedsibiorców, kadr zarzdzajc, menederów,
przedstawicieli samorzdów i wiele innych osób zainteresowanych poznaniem i wdraaniem w realnej gospodarce idei klasteringu. Jak podkreli
Tomasz Kozowski, prezes Polskiego
Stowarzyszenia Doradczego i Konsultingowego, które jest liderem i koordynatorem Klastra Instytucji Otoczenia Biznesu, BiznesKlaster to struktura,
która podnosi innowacyjno i konkuski nie ukrywa pozytywnego stosunku
Konferencj wspónansowaa Unia
do tego modelu wspópracy, pitnuje
Europejska w ramach Europejskie-
natomiast liczne w tym wzgldzie za-
go Funduszu Rozwoju Regionalne-
niechania i niedocignicia po stronie
go ze rodków Programu Opera-
wadz tak centralnych (wci, mimo
cyjnego Rozwój Polski Wschodniej
wprowadzenia nowej ustawy o PPP z
2007-2013.
dn. 19 grudnia 2008 r., niedoskonae
72
stycze-luty 2011
przepisy i regulacje prawne), jak i sa-
Oprac. red. na podstawie
morzdowych (powszechne, nieuza-
materiau organizatora
sadnione i czsto absurdalne obawy
Fot. Marta Szczepanik
Przemys Zarzdzanie rodowisko
jako
EGD laureatem
nagrody
EuroCertykat 2010
Europejska Grupa Doradcza Sp. z o.o. po raz kolejny znalaza si w gronie laureatów Midzynarodowego Programu Promocji Jakoci EuroCertykat 2010 w kategorii„Certykat Zarzdzania
Firm – zgodny z systemami jakoci ISO”.
N
podmiotom gospodarczym
•Penomocnik / Meneder Jakoci TGA;
•Specjalista / Penomocnik / Auditor
katu wydawanego na okres 3 lat. Po
szczególnie wyróniajcym
Wewntrzny systemu zarzdzania
tym okresie wcelu utrzymania jego
agroda ta przyznawana jest
si na tle konkurencji sprawn organi-
rodowiskowego;
oprzyznanie prawa uywania certy-
wanoci przeprowadzana jest recer-
zacj izarzdzaniem, doskona poli-
•Specjalista / Penomocnik / Auditor
tykacja. Ten element procesu kszta-
tyk rozwoju ispenieniem surowych
wewntrzny ds. Systemu Zarzdza-
cenia zapewnia stae doskonalenie
norm jakociowych.
nia rodowiskowego;
iposzerzanie wiedzy wramach danej
Europejska Grupa Doradcza oferuje sze-
•Specjalista / Penomocnik / Auditor
roki zakres usug szkoleniowych wtakich
wewntrzny ds. Systemu Zarzdza-
Posiadanie certykatu kompetencji daje
obszarach jak: fundusze europejskie, za-
nia Bezpieczestwem ywnoci;
liczne korzyci:
certykacji.
mówienia publiczne, zarzdzanie, kom-
•Penomocnik/Meneder / Auditor we-
•potwierdzenie kompetencji przez nie-
petencje osobiste, sprzeda, negocjacje,
wntrzny Systemu Zarzdzania BHP;
zalenych ekspertów jednostki certy-
marketing, zasoby ludzkie, kurs dla kan-
•Specjalista / Meneder Zarzdzania
dydatów na czonków rad nadzorczych
Zmian.
kujcej,
•moliwo dalszego doskonalenia
iaktualizacji wiedzy,
iinne. Szkolenia realizowane s zarów-
•uznanie na midzynarodowym ryn-
no wotwartych, jak izamknitych for-
ku pracy.
muach. Wród licznych usug edukacyjnych, które oferuje Europejska Grupa
Doradcza, na uwag zasuguje realizo-
Wramach programu mamy ju ponad
wany wspólnie zPartnerem rm TÜV
20 tys. przeszkolonych osób zoko-
NORD Polska autorski Program Certy-
o 10 tys. instytucji iprzedsibiorstw,
kacji Kompetencji Personelu.
a w Programie „Certyfikacji Kompe-
Programem Certykacji zostay objte
Certykacja kompetencji personelu jest
tencji Personelu” wzio ju udzia ok.
nastpujce szkolenia:
odpowiedzi na potrzeby rynku wza-
3 tys. osób, które skorzystay zusug
•Penomocnik / Meneder Funduszy
kresie wysoko wykwalikowanej kadry
Europejskiej Grupy Doradczej. Potwier-
specjalistów, których wiedza iumiejt-
dza to tylko sprawne iefektywne za-
noci winny by wsposób profesjonal-
rzdzanie rm oraz bardzo wysokie
ny udokumentowane.
kwalifikacje zespou fachowców za-
Kurs finalizuje egzamin zewntrz-
angaowanych woferowanie usug
ny przeprowadzany przez niezalen
najwyszej jakoci. Pen informacj
jednostk certykujc. Absolwent za-
ofirmie mona znale na stronie
wiera umow ocertykacj osób oraz
www.eurogrupa.pl
Europejskich;
•Specjalista / Meneder Balanced Scorecard (BSC);
•Specjalista / Meneder Zarzdzania
Innowacjami;
•Specjalista/Meneder Zarzdzania
Projektami;
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
73
odpowiedzialno spoeczna
Inicjatywy i programy
wspierajce kraje
rozwijajce si
C
zsto syszymy krytyk pomocy rozwojowej, która brzmi:
„Dlaczego wogóle zachod-
nie korporacje, organizacje irzdy
powinny angaowa si wpomoc
pastwom rozwijajcym si? Czy nie
mamy do problemów we wasnym
kraju?”. Na wstpie warto wic zaznaczy, e wszystkie kwestie midzynarodowe, jak pokój, bezpieczestwo, zrównowaony rozwój, prawa
czowieka ieliminowanie ubóstwa,
s powizane. Dlatego te, aby zapewni ich realizacj, potrzebna jest
wspópraca caego spoeczestwa,
icho gówn funkcj peni tutaj pastwo, to biznes nie moe pozosta na
nie obojtny. Istotne te, e cho wikszo problemów spoecznych wystpuje na caym wiecie, to wkrajach
rozwijajcych si ich skala inatenie
s znacznie wiksze. Itak np. cho
podejmowane na rzecz mieszkaców
krajów rozwijajcych si.
Historia zaangaowania
biznesu wpomoc krajom
rozwijajcym si
Koncepcja spoecznej odpowiedzialnoci biznesu (Corporate Social Responsibility, CSR) ze swej definicji
zakada „trwae zobowizanie biznesu do etycznego postpowania
iprzyczyniania si do rozwoju gospodarczego poprzez popraw jakoci ycia pracowników iich rodzin,
jak równie lokalnej spoecznoci
ispoeczestwa”4. Wostatniej dekadzie lokalne imidzynarodowe
firmy stay si bardzo wanymi
iwpywowymi aktorami wkrajach
rozwijajcych si. Wkonsekwencji,
maj niebagatelny wpyw na rozwój
tych krajów. Jednoczenie globalne
ubóstwo jest wszdzie, to jego naj-
wymagania wobec biznesu rosn:
bardziej skrajna forma – ubóstwo bez-
oczekuje si ode wikszej przejrzy-
wzgldne (absolutne), czyli sytuacja,
rozwojowych: zlikwidowanie skrajne-
stoci iodpowiedzialnoci za dziaa-
wktórej brakuje moliwoci zaspoko-
go ubóstwa igodu, zapewnienie po-
nia, które maj wpyw na gospodar-
jenia potrzeb uznawanych za niezbd-
wszechnego nauczania na poziomie
k, spoeczestwo irodowisko, co
ne2 – wystpuje tylko wkrajach rozwi-
podstawowym, wspieranie zrównania
zawiera si wkoncepcji CSR.
3
74
Szacuje si, e na wiecie 1,4 mld osób yje
poniej progu ubóstwa,
tj. za mniej ni 1,25 dol.
dziennie1. Najwicej
osób ubogich mieszka
w krajach rozwijajcych
si, przy czym niechlubnymi „liderami” s kraje
Afryki Subsaharyjskiej,
a zaraz po nich Azji Poudniowej. Jak rmy angauj si w wspieranie
krajów rozwijajcych si
i dlaczego to robi?
jajcych si .
wprawach mczyzn ikobiet oraz
Ponadto wkrajach rozwijajcych si
W2000 r., podczas Szczytu Milenij-
wzmocnienie pozycji kobiet, zmniej-
yj potencjalni konsumenci – trak-
nego ONZ, wiatowi przywódcy zo-
szenie wskanika umieralnoci dzieci,
towanie najbiedniejszych krajów
bowizali si do realizacji do 2015 r.
poprawa stanu zdrowia kobiet ciar-
ispoeczestw wanie jako klien-
omiu Milenijnych Celów Rozwoju,
nych ipoonic, ograniczenie rozprze-
tów zaproponowa C. K. Prahalad,
aby wyeliminowa skrajne ubóstwo
strzeniania si HIV/AIDS iinnych cho-
formuujc w 2002 r. koncepcj
na wiecie itrwale polepszy sytu-
rób, zapewnienie stanu równowagi
dou piramidy (bottom of pyramid,
acj ludzi biednych yjcych przede
ekologicznej rodowiska, rozwijanie
BOP), zgodnie zktór na dole glo-
wszystkim wkrajach rozwijajcych si.
iwzmacnianie wiatowego partner-
balnej piramidy ekonomicznej yje
Cele te s konkretne imierzalne, dzi-
stwa na rzecz rozwoju. Od wielu lat
4-miliardowy rynek, „zapomniany”
ki czemu uatwiaj przeprowadzenie
biznes aktywnie wcza si wrealiza-
przez midzynarodowe korpora-
ewaluacji podejmowanych dziaa
cj Celów poprzez liczne inicjatywy
cje. Jeeli firmy zaczn traktowa
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
odpowiedzialno spoeczna
osoby ztego rynku jako konsumentów
ikreacj popytu na dobra iusugi.
niewielk opat uycza telefonu po-
ibd projektowa innowacyjne pro-
Jednak koncepcja Prahalada do-
zostaym mieszkacom iwten sposób
dukty przeznaczone specjalnie dla
czekaa si licznych gosów krytyki,
spaca poyczk. Wroku 2004 akcj
objto szacunkowo 23 mln mieszka-
Mieszkaców krajów rozwijajcych si naleaoby zacz traktowa jako producentów, a nie
ców wsi.
Przykadem produktu uytecznego
spoecznie zpolskiego podwórka jest
wprowadzony na rynek w2006 r.
konsumentów.
„Mleczny Start” wramach Partnerstwa dla Zdrowia, zoonego zrm
nich, odkryj nowe moliwoci biz-
zktórych najgoniejszy pochodzi od
nesowe, aprzy okazji pomog ogra-
prof. Karnaniego. Karnani twierdzi,
Instytutu Matki iDziecka. Mleczny
niczy ubóstwo, twierdzi Prahalad.5
e zamiast oferowa ubogim zbdne
Start jest kaszk zmlekiem, wzbo-
Podobn koncepcj do BoP zakada
wedug jego teorii towary, naleaoby
gacon skadnikami mineralnymi
inicjatywa Growing Inclusive Markets
zacz traktowa ich jako producen-
iwitaminami niezbdnymi do prawi-
(GIM), opracowana przez Program
tów, anie konsumentów iudziela
dowego funkcjonowania organizmu
(UNDP), której celem jest inspirowanie integracyjnych modeli biznesowych stwarzajcych szanse na wyjcie
zbiedy. Zkolei idea Sprawiedliwego
Handlu (Fair Trade) wspiera produ-
Fot. Simmbarb, sxc.hu
Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju
Danone, Lubella, Biedronka oraz
centów ipracowników zGlobalnego
Poudnia na rzecz równowagi whandlu midzynarodowym. Ruch ten oferuje lepsze warunki handlowe ibroni
praw producentów ipracowników
poprzez zapewnienie bezpiecznych
warunków pracy igodziwej zapaty.
Konsumenci, kupujc produkty zcertykatem Fair Trade, maj pewno,
e ich producenci dostali za swoj
prac sprawiedliwe wynagrodzenie.
Podsumowujc, wyróni mona trzy
im mikrokredytów na rozpoczcie
dziecka. Cena produktu zostaa tak
grupy przyczyn, dla których biznes
wasnej dziaalnoci czy te oferujc
skalkulowana, aby przychody pokry-
angauje si wrozwizywanie pro-
zatrudnienie.
way koszty produkcji idystrybucji,
produkt nie jest te reklamowany.
blemów krajów rozwijajcych si.
Po pierwsze, ta dziaalno przyczy-
Dobre praktyki rm
nia si do stabilizacji iharmonijnego
Najbardziej znanym przykadem zaan-
Karolina Szlasa,
rozwoju spoeczestw irodowisk,
gaowania biznesu na rzecz rozwoju
koordynatorka ds. promocji iportalu,
wktórych rma dziaa lub zamierza
iwspierania przedsibiorczoci wkra-
Forum Odpowiedzialnego Biznesu
dziaa. Po drugie, midzynarodowe
jach ubogich jest udzielajcy poyczek
koncerny musz dba oswoj repu-
na mikronansowanie Grameen Bank
tacj iniejednokrotnie wten sposób
zBangladeszu, zaoony przez prof.
staraj si naprawi swój wizerunek,
Muhammada Yunusa. Ten sam nauko-
nadszarpnity wczeniej wwikszo-
wiec zaoy spók Grameen Telecom,
ci przypadków zpowodu nieodpo-
która upowszechnia uywanie telefo-
wiedzialnych dziaa biznesowych
nów komórkowych na obszarach wiej-
wkrajach Poudnia. Po trzecie nato-
skich. Mechanizm polega na udziele-
miast, rynki krajów rozwijajcych si
niu poyczki na zakup telefonu jednej
to szansa na ekspansj biznesow
osobie we wsi, która nastpnie za
Przemys Zarzdzanie rodowisko
1
Dane na 2005 r. Za: The Millennium Development Goals Report 2010, United Nations 2010.
2
red. B. Rysz-Kowalczyk, Leksykon Polityki Spoecznej, Warszawa 2002, s. 218.
3
J. Sachs, Koniec zndz. Zadanie dla naszego
pokolenia, Warszawa 2006, s. 35.
4
Definicja World Business Council for Sustainable Development, http://www.wbcsd.org/
templates/TemplateWBCSD5/layout.asp?type=p&MenuId=MTE0OQ, 20.12.2010 r.
5
J. Szumniak, Nowe moliwoci biznesowe na
rynkach najniszego poziomu globalnej piramidy
ekonomicznej, www.odpowiedzialnybiznes.pl.
stycze-luty 2011
75
efektywno energetyczna
Systemy zarzdzania
energi – moda
czy konieczno?
Prognozy eksperckie wskazuj na brak moliwoci zrealizowania krajowego zapotrzebowania na energi elektryczn
w cigu kilku najbliszych lat. Ceny energii najprawdopodobniej nadal bd rosy. Jak zoptymalizowa koszty zuycia energii? Czy efektywne zarzdzanie energi staje si ju
koniecznoci, nie tylko mod?
R
76
osn koszty wytworzenia
nach w prawie majcych wpyw na
spoywcza, gdzie koszt energii to
energii (zwizane z koniecz-
ceny energii oraz postpujcej kon-
8-16 proc. kosztów wyrobu, a po
nymi inwestycjami i moder-
solidacji rynku. Wreszcie wszelkie
uwzgldnieniu caego acucha po-
nizacj istniejcych bloków i instala-
prognozy mówice o wzrocie go-
wstawania produktu spoywczego
cji przesyowych oraz koszt udziau
spodarczym s nierozerwalnie zwi-
okazuje si duo wyszy. Sektor ten
w systemie handlu emisjami lub
zane z informacj o wzrocie zapo-
nie jest zreszt rekordzist, jeli cho-
wdraania technologii wychwy-
trzebowania na energi. Wszystkie
dzi o konsumpcj energii i jej udzia
tywania i skadowania CO 2 – CCS
te przesanki wskazuj, e ceny
w kosztach wyrobu. S takie, gdzie
– Carbon Capture and Storage).
energii w najbliszych latach w Pol-
energia stanowi nawet 25-30 proc.
Preferowane od kilku lat czystsze
sce nadal bd rosn. Nie nale-
kosztu wytworzenia.
technologie wytwarzania oferuj
y take zakada, e klienci/kon-
Wedug szacunków Midzynarodo-
drosz energi (biopaliwa, czysta
sumenci chtnie pokryj rónice
wej Agencji Energetycznej (IAE) ma-
energia pochodzca z farm wiatro-
w paconych rachunkach.
my w dalszym cigu ogromne mo-
wych, siowni wodnych) i w najbli-
Duym wyzwaniem, szczególnie dla
liwoci podniesienia efektywnoci
szych latach nie ulegnie to zmianie.
wielu firm produkcyjnych, bdzie
energetycznej tylko za pomoc dzia-
Kosztowne bd take narodowe
optymalizacja kosztów zuycia ener-
a optymalizacyjnych i organiza-
inwestycje w energetyk jdrow,
gii, czyli ta cz kosztu wytworze-
cyjnych oraz efektywniejszego za-
port do odbioru skroplonego gazu
nia wyrobu, która waha si w za-
rzdzania utrzymaniem instalacji,
czy budowa mostów energetycz-
lenoci od brany od 5 do 30 proc.
maszyn i urzdze. Wstpnie mówi
nych. Nie naley zapomina o zmia-
Jako przykad niech posuy brana
si o potencjale oszczdnociowym
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
efektywno energetyczna
na poziomie 18-26 proc. zuywanej
na poziomie 18-26 proc. okazuj
Oczywicie nie znaczy to, e ma-
energii, które mona wygenerowa
si spektakularnymi, aczkolwiek nie-
my nik wiadomo koniecznoci
tylko zabiegami w ramach istniej-
trwaymi sukcesami. Ju w rok po
oszczdzania energii. Wrcz prze-
cego systemu zarzdzania. Oczywi-
zakoczeniu projektu efektywno
ciwnie, wiele firm podejmuje nie-
cie mówimy o takim systemie, któ-
przyjtych rozwiza organizacyj-
ustanne wysiki w tym zakresie. Na
ry dysponuje niezbdnymi do tego
nych, eksploatacyjnych i opomiaro-
ogó jednak wikszo menede-
narzdziami.
wania zuycia energii w procesach
rów i inynierów zajmujcych si
Przypomnie naley take, e polskie
spada o 1/3 co daje wynik 12-17
tym tematem koncentruje si na
Ministerstwo Gospodarki szacuje,
proc., by po trzech latach pierwotne
aspektach technicznych, takich jak
wymiana lub modernizacja instala-
S brane, gdzie energia stanowi nawet
cji i urzdze. Prawdziwe s oczywicie stwierdzenia, e dziaania
25-30 proc. kosztu wytworzenia.
te docelowo mog da najwiksze
oszczdnoci.
i efektywno energetyczna naszej
oszczednoci pozostay jedynie da-
Szacunki IEA mówi, e istniejce
gospodarki jest trzykrotnie nisza
nymi historycznymi.
i ekonomicznie uzasadnione tech-
ni krajów wysokorozwinitych oraz
Nietrwao efektów pojedynczych
nologie daj moliwoci dwukrot-
dwukrotnie nisza ni wynosi eu-
projektów optymalizacji zuycia
nie przekraczajce oszczdnoci wy-
ropejska rednia. Na wszystkie po-
energii zwizana jest z póniejszym
nikajce z zarzdzania energi, czyli
wysze informacje naómy jeszcze
naturalnym rozwojem infrastruktury
w wyniku inwestycji jestemy w sta-
projekt nowej legislacji Unii Euro-
przedsibiorstw, zwikszaniem wo-
nie zaoszczdzi nawet 50 proc.
pejskiej. Nakazuje on redukowanie
lumenu produkcji wyrobów, tech-
energii. Naley jednak pamita, e
zuycia energii o 1 proc. rocznie a
nicznym spadkiem sprawnoci urz-
rozwizania te zwizane s z kosz-
do 2020 r., z odpowiednimi sankcja-
dze i instalacji, wzrostem kosztów
townym i dugotrwaym procesem
mi w przypadku braku realizacji tych
energii i surowców energetycznych.
inwestycyjnym.
wymaga oraz odpowiednimi moty-
Co wic mona uzyska, jeli zbudu-
Poprawa efektywnoci energetycz-
watorami dla rm wykazujcych si
jemy stae mechanizmy zarzdzania
nej przy pomocy systemu zarz-
lepszymi wynikami, takimi jak sys-
efektywnoci energetyczn?
dzania daje efekty w krótkiej oraz
nia energi poprzez opomiarowanie
DNV wspiera z pozytywnym wyni-
duszej perspektywie czasu i nie-
procesów lub kluczowych linii tech-
kiem ponad 10 najwikszych firm
jednokrotnie nie pociga za sob
nologicznych. Ju tego typu dziaa-
transportu morskiego (ponad 500
tak powanych wydatków.
nia i uwiadomienie pracownikom
statków) w procesie redukcji zuycia
Na czym si oprze, chcc wdroy
tem Biaych Certykatów, co deniuje nam jeden z waniejszych celów
dla rm na najblisze lata. Nie bez
znaczenia jest take fakt, e kada
oszczdno vide poprawa efektywnoci energetycznej to take zmniejszenie emisji CO2 do atmosfery.
Czas wic na podjcie wysiku zwizanego z moliwie najefektywniejszym wykorzystaniem energii. Ciekawe dane pyn z rm, które maj
za sob pierwsze próby zarzdza-
kosztów zwizanych z energi spo-
energii o 5–30 proc. poprzez wdro-
system zarzdzania energi?
wodowao spadek jej zuycia o kilka
enie zintegrowanego systemu za-
Konkretne podpowiedzi pojawiy si
procent. Z obserwacji przebiegów
rzdzania energi.
wraz z publikacj nowego standar-
pojedynczych projektów majcych
Podobnych przykadów
mona
du EN 16001 – Energy Management
na celu ograniczenie i/lub optymali-
przytacza wicej, ale niezwykle
System oraz projektu standardu ISO
zacj zuycia energii w przedsibior-
trudno jest znale tego typu podej-
50001. Obie te normy oparte s na
stwach wynika, e uzyskane wyniki
cie systemowe w polskich rmach.
zasadach PDCA (Plan-Do-Check-Act,
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
77
efektywno energetyczna
Zaplanuj-Wykonaj-Sprawd-Po-
cele w zakresie poprawy efektywno-
si mniejszymi wymaganiami ener-
praw) znanych ze standardów
ci energetycznej, okreli energi
getycznymi (w produkcji lub w trak-
ISO 9001 i ISO 14001.
jako jeden z kluczowych aspektów
cie uytkowania). Podobnie przy za-
Koncepcja zakada wic wczenie
w funkcjonowaniu rmy, zapozna
kupach powinnimy kierowa si
mechanizmów zarzdzania efektyw-
si z wymaganiami prawnymi w tym
take wymaganiem, aby kupowany
noci energetyczn w struktury sys-
zakresie (na poziomie UE i lokalnie)
surowiec, element, usuga w jak naj-
temu zarzdzania, poczynajc od
oraz najlepszymi dostpnymi na ryn-
mniejszy sposób obcia nas ener-
identyfikacji stanu aktualnego, na
ku praktykami. Pozytywne efekty
getycznie. Znane s mechanizmy
stworzeniu mechanizmów pozwa-
mona osign ju w wyniku obj-
zlecania na zewntrz czci zada,
lajcych skutecznie zarzdza ziden-
cia aspektów energetycznych moni-
prac, usug. Warto przemyle out-
tykowanymi aspektami energetycz-
torowaniem i komunikowania pra-
sourcing w obszarze, który obcia
nymi koczc.
cownikom, jaki wpyw na koszt ich
nas najbardziej energetycznie. Nale-
Wstpne dowiadczenia wskazuj
wyrobu lub usugi ma zuycie ener-
y sprawdzi, czy w przypadku na-
na szereg powtarzajcych si wy-
gii. Na ogó ju po kilku miesi-
szego produktu najefektywniejsze
zwa dla systemu zarzdzania ener-
cach pojawiaj si pierwsze wyra-
z punktu widzenia zuycia energii
gi (i efektywnym jej wykorzysta-
ne oszczdnoci. Równolegle zarzd
s procesy cige i stabilne, czy te
niem). S to:
wskazuje osoby odpowiedzialne za
moe lepiej maksymalnie skoncen-
• problemy z infrastruktur (zarów-
budowanie systemu, sformuowanie
trowa realizacj procesów w czasie
no wewntrzn, typu stare in-
niezbdnych procedur oraz monito-
i wycza urzdzenia, kiedy nie ma-
stalacje, jak i zewntrzn – sieci
rowanie aspektów energetycznych.
j penego oboenia.
przesyowe);
Jako istotne elementy zarzdzania
W wymaganiach EN 16001 oraz pro-
energi wskazano wspomniane bu-
jektu normy ISO 50001 znalazo si
• traktowanie energii jako staego
skadnika kosztów;
dowanie wiadomoci zaogi i komu-
take miejsce dla audytów wewntrz-
• potraktowanie tematów energe-
nikowanie oczekiwa zarzdu oraz
nych zorientowanych na aspekty
tycznych, jako jednego z wielu
wyników monitorowania aspektów
energetyczne, pozwalajcych uzy-
energetycznych. Kluczowe wyda-
skiwa potwierdzenie zgodnoci na-
• brak gotowoci na sytuacje awa-
je si wczenie parametru efektyw-
szych procedur, dziaa z wymaga-
ryjne i zarzdzania kryzysowego.
noci energetycznej do wszystkich
niami technicznymi, organizacyjnymi
Norma EN 16001 proponuje kilka-
realizowanych w firmie procesów:
oraz postawionymi przez zarzd ce-
nacie wymaga zorientowanych
projektowania, zakupów, produkcji
lami w zakresie efektywnoci ener-
na zarzdzanie energi, pozwalajc
i/lub dostarczania usugi oraz utrzy-
getycznej. Kolejnym krokiem jest
organizacji zrozumie jej ogranicze-
mania ruchu. Np. proces projekto-
uruchomienie dziaa korygujcych
nia i moliwoci w zakresie poprawy
wania musiaby wykaza, i nowy
w przypadku stwierdzenia niezgod-
efektywnoci energetycznej. Stan-
wyrób nie tylko spenia wymaga-
noci oraz okresowe podsumowywa-
dard proponuje zdeniowa polity-
nia prawne i oczekiwania klientów,
nie uzyskanych efektów podczas prze-
k energetyczn i podajce za ni
ale bdzie take charakteryzowa
gldu systemu przez zarzd rmy.
elementów zwizanych z utrzymaniem ruchu;
• zanikajca wiedza kadry technicznej dotyczca infrastruktury energetycznej, zuycia energii, moliwoci rozwoju infrastruktury;
• produkcja podporzdkowana
terminowej realizacji zlece bez
wzgldu na koszty;
• planowanie rozwoju rmy (inwestycje, rozbudowy, zmiany technologiczne) bez uwzgldnienia
zewntrznych i wewntrznych
kwestii energetycznych;
• krótkoterminowe mylenie
inwestycyjne;
78
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
efektywno energetyczna
i ekologicznych. Audytorzy mog
take zrealizowa zadanie polegajce na ocenie moliwoci zmniejszenia zapotrzebowania na energi, ale
równie ocenie moliwoci zastosowania odnawialnych róde energii
i kogeneracji i optymalizacj techniczn, ekonomiczn i rodowiskow rozwiza.
Wszystkie wyej wymienione informacje pynce z audytu energetycznego maj posuy krótko- i dugoterminowym decyzjom zwizanym
z ograniczeniem kosztu, jakim jest
energia. Warto jednak równie rozpocz prace nad ustanowieniem
procedur zarzdzania energi, aby
uzyska synergi midzy dziaaniami
wynikajcymi z modernizacji, inwestycji i efektami wdroenia systemu
Aby jednak podj wiadom decy-
zmniejszenie zapotrzebowania na
zarzdzania energi.
zj o wczeniu elementu zarzdzania
ciepo i energi dla poszczególnych
Narzdziem, które wspiera wdroenie
energi w struktury systemu zarzdza-
obiektów i ich infrastruktury grzew-
systemów zarzdzania energi i au-
nia lub o inwestycjach w infrastruktu-
czej, wentylacyjnej i chodniczej.
dyt, jest opracowany przez DNV Ener-
r, warto ustali stan wyjciowy. Temu
Audyt energetyczny moe skutko-
gy Management System Rating Proto-
celowi suy audyt energetyczny. Na-
wa wskazaniem optymalnej ener-
col, czyli zestaw ponad 300 zagadnie
rzdzie, które moe wspiera decyzje
getycznie technologii na pod-
sucy do oceny poziomu, na jakim
zarzdów w zakresie inwestycyji, ale
take te dotyczce zarzdzania zasobem, jakim jest energia.
W zakres audytu energetycznego
mog take wchodzi nastpujce
dziaania: audyty budynków, systemów klimatyzacji, wentylacji, chodzenia, instalacji energetycznych
Efektywno energetyczna naszej gospodarki
jest trzykrotnie nisza ni krajów wysokorozwinitych i dwukrotnie nisza ni wynosi europejska
rednia.
oraz wykorzystywanych technologii.
Audyt energetyczny ma na celu zin-
stawie analizy zapotrzebowania
jest firma w zakresie zarzdzania
wentaryzowanie stanu wyjciowe-
i przepywów energii wraz z oce-
energi. Lista zawiera zarówno wyma-
go: analiz bilansów energetycznych
n moliwoci stosowania meto-
gania prawne i normatywne, jak i, co
budynków i urzdze technologicz-
dy integracji procesów i odzysku
stanowi o jej wielkiej wartoci, przy-
nych oraz przeanalizowanie przepy-
ciepa, wskazaniem najlepszego
wouje najlepsze praktyki w zakresie
wów energii; inwentaryzacj i bilanse
sposobu modernizacji systemu
zarzdzania energi.
energetyczne systemów: pary, spr-
elektroenergetycznego.
W kolejnych artykuach o efektyw-
onego powietrza, urzdze wenty-
Efektem pracy audytorów moe by
noci energetycznej bdziemy rozwi-
lacyjnych i chodzenia oraz systemu
take okrelenie optymalnego za-
ja zagadnienia efektywnego wdro-
elektroenergetycznego wraz z anali-
kresu dziaa modernizacyjnych
enia podejcia systemowego do
z moliwoci zmniejszenia zuycia
z okreleniem nakadów i oszczd-
zarzdzania energi w rmie.
paliw, energii elektrycznej i innych
noci i ocena moliwoci zmniej-
noników energii w obiekcie; a tak-
szenia zapotrzebowania na ener-
Dominik Lisiewski
e wskazanie optymalnych rozwi-
gi wraz z okreleniem efektów
Rafa Kmiecik
za technicznych majcych na celu
energetycznych, ekonomicznych
DNV Poland
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
79
efektywno energetyczna
System zarzdzania
energi
P
lanuje si, e szczegóowe regulacje dotyczce postanowie Ustawy bd zawarte
wpóniejszych stosownych Rozporzdzeniach.
Dlaczego rozwaenie sposobu
uytkowania energii jest dzisiaj tak
wane? Przede wszystkim naley
waciwie zrozumie pojcie „ener-
W padzierniku 2010 r. wesza pod obrady
Sejmu RP w swojej siedemnastej redakcji Ustawa
o efektywnoci energetycznej. Trzyletnie oczekiwanie
na wypracowanie nowoczesnego podejcia do
gospodarowania energi w naszym kraju nareszcie
koczy si powstaniem dokumentu zasadniczego.
gia” – to iatwe, itrudne zarazem.
Zjednej strony energia jest kwantowan jednostk zyczn ima róne
formy, rozróniamy m.in. kinetyczn,
potencjaln, grawitacyjn, ciepln,
wietln, elektromagnetyczn. Zdrugiej za opisujemy j wkategoriach
ekonomicznych, moemy zatem
zada sobie pytania: Co rozumiemy jako gospodark energetyczn?
Czym róni si zarzdzanie gospodark energetyczn od monitorowania zuycia energii? Jak prowadzimy
gospodark energetyczn iile wynosz koszty zmarnowanej energii?
Midzynarodowa Agencja Energetyczna – forum 30 pastw zrzeszonych wramach Organizacji Wspópracy Gospodarczej i Rozwoju
(OECD) – jest autorem corocznych
raportów World Energy Outlook.
Wtym z2009 r. stwierdza si, i
kryzys gospodarczy doprowadzi
zarówno do spadku zuycia energii,
80
jak iemisji CO 2 oraz zmniejszenia
2007-2030 popyt na energi pier-
k t ó r z u y w a m y, m u s i z o s t a inwestycji. Obnienie tempa in-
wotn wronie globalnie o20 proc.
ograniczona.
westycyjnego wsektorze energe-
Jednake pokrycie tego zapotrze-
Podwyszenie sprawnoci wytwa-
tycznym bdzie miao daleko idce
bowania tylko poprzez zwikszenie
rzania, ograniczenie strat wprzesyle
ipotencjalnie grone konsekwencje
mocy wytwórczych jest niemoliwe,
idystrybucji oraz zmniejszenie zuy-
dla bezpieczestwa energetycz-
chociaby ze wzgldów ekologicz-
cia energii – to gówne cele projek-
nego na wiecie, zmian klimatycz-
nych. Dlatego te musimy nauczy
tu Ustawy oefektywnoci energe-
nych iniedoboru energetycznego.
si wykorzystywa energi wspo-
tycznej. Istotn rol woszczdnym
W tzw. „Scenariuszu 450” osza-
sób bardziej efektywny, azawar-
gospodarowaniu energi ma do
cowano, e w okresie pomidzy
to pierwiastka wgla wenergii,
odegrania administracja publiczna,
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
efektywno energetyczna
nowe samorzdy bdzie obowizywaa zasada corocznego oszczdzenia zuycia energii. Tymczasem
Wybór obszaru wdroenia przyszych rozwiza
systemowych jest bardzo wanym zagadnieniem.
przedsibiorstwa sprzedajce energi elektryczn, ciepo lub paliwa
gazowe bd miay obowizek po-
EN 16001:2009 uwzgldnia najlep-
powstajcej normie ISO 50001
zyskania iprzedstawienia do Urz-
sze praktyki zarzdzania energi
System zarzdzania energi. Za jej
du Regulacji Energetyki wiadectw
(gospodark energetyczn) iodno-
opracowanie odpowiada Komitet
efektywnoci energetycznej lub uisz-
si si do nastpujcych zagadnie:
Techniczny midzynarodowej or-
czenia opaty zastpczej. Zatem jak
• Pomiary, raportowanie ibenchmar-
ganizacji ISO – ISO/PC 242 Energy
sprosta nowym wyzwaniom, komu
king postpów wzuyciu energii
Management committee. Planuje
wcelu doskonalenia;
si, e powstajcy standard bdzie
worganizacji powierzy realizacj
zada zwizanych zmonitorowa-
• Ocena wpywu projektów dotycz-
stanowi podstaw dziaania dla in-
niem stanu efektywnego korzysta-
cych poprawy wodniesieniu do
stalacji przemysowych lub caych
nia zzasobów energetycznych? Czy
emisji gazów cieplarnianych;
przedsibiorstw wcelu zarzdzania
• Stworzenie przejrzystoci wzarz-
wszelkimi aspektami energetyczny-
dzaniu zasobami energetycznymi;
mi, zwczeniem obszarów nabycia
Odpowiedzi na te pytania mo-
• Ocena postpów we wdraa-
izuycia. Obecnie mona spotka
na znale wnormie europejskiej
niu efektywnych technologii
opinie, e norma ISO 50001 czcio-
EN 16001:2009 System zarzdzania
energetycznych;
wo zastpi stosowanie postanowie
teraz stanie si to jednym zcelów
strategicznych?
energi, która jest narzdziem do
skutecznej realizacji podejcia systemowego wobszarze zarzdzania
energi dla kadego zainteresowa-
• Walidacja poprawy wzarzdzaniu
energi;
• Promocja efektywnego uytkowania
energii worganizacji;
ISO 14001 jako normy wobszarze
zarzdzania rodowiskiem. Wparadygmacie zanieczyszczenia rodowiska, zawartym wISO 14001,
nego. Norma ta ukierunkowuje or-
• Pomoc organizacjom w celu
zagubiono, awkadym razie za-
ganizacj na opracowanie technicz-
lepszego wykorzystania po-
woalowano kwesti zuycia wody
nej izarzdczej strategii dla poprawy
siadanych przez nie aktywów
ienergii, co wobliczu dzisiejszych
efektywnoci energetycznej, na re-
energetycznych;
wyzwa dla gospodarki jest sabo-
dukcj kosztów oraz udoskonalenie
uytkowania rodowiska.
Norma EN 16001 jest adresowana
• Pomoc w przekazaniu dobrych
ci ISO 14001.
praktyk wuytkowaniu urzdze
Zaoenia twórców podejcia syste-
i systemów wykorzystujcych
mowego s takie, i wdroenie sys-
energi;
temów zarzdzania energi bdzie
• Deklaracja zawierajca zobowiza-
miao wpyw na redukcj zuycia
• Korporacji oraz sieci wrozumieniu
nia kierownictwa wodniesieniu do
energii na caym wiecie wwymia-
acucha dostaw, mediów, usugi
uytkowania energii ijej efektywne-
rze 60 proc.! Niektórzy eksperci
do:
wbrany energetycznej iinnych
go wykorzystania.
twierdz nawet, e chociaby po-
organizacji (np. gminy), które bd
Norma EN 16001 jest kompatybil-
przez samo systemowe spojrzenie
chciay wdroy EN 16001 jako na-
na zwymaganiami norm ISO 9001
na gospodark energetyczn wor-
rzdzie do redukcji zuycia energii
oraz ISO 14001. Praktycznie bez
ganizacji zmarszu mona zaosz-
iemisji wgla zwasnych instalacji
zmian pozostaje sownictwo syste-
czdzi ok. 10-20 proc. kosztów
(jak równie ich klientów idostaw-
mowe. Wanym zagadnieniem jest
zuycia energii. Azatem wyglda
ców) oraz wcelu porównywania
wybór obszaru wdroenia przy-
na to, e zrównowaone zarzdza-
postpu (benchmarking);
szych rozwiza systemowych,
nie energi jest naszym wspólnym
• Organizacji, dla których zuycie
inaczej mówic zakresu systemu
zadaniem na drodze racjonalnego
energii wujciu kosztowym sta-
zarzdzania energi. Wynik tej de-
korzystania zzasobów energetycz-
nowi wany element wobszarze
cyzji bdzie determinowa zakres
nych wcelu zaspokojenia rosncych
zarzdzania oraz cigoci biznesu;
wykonania odpowiedniego audytu
potrzeb cywilizacyjnych.
• Dla tych, którzy planuj wprowa-
energetycznego.
dzenie przejrzystego irozpozna-
W dobie poszukiwa rozwiza
Opracowaa:
walnego podejcia do swoich sys-
systemowych nie sposób nie wspo-
dr in. Weronika Ra
niak
temów gospodarki energetycznej.
mnie równie onowej, dopiero
audytor wiodcy LRQA
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
81
klimat
Adaptacja
do zmian klimatu
Emisja gazów cieplarnianych przyczynia si do zmian klimatycznych,
które mog wywoa problemy ekonomiczne, spoeczne i rodowiskowe.
Konwencja Klimatyczna i protokó z Kioto nie s ju wystarczajco
skuteczne, by doprowadzi do znacznego obnienia redukcji emisji CO2.
O
sji i zmniejszy j do roku 2050 co
wystpienia klski godu. Badacze
coraz szybciej, wic koniecz-
najmniej do poziomu 50 proc. emi-
szacuj, e ponad miliard ludzi do
ne jest stworzenie krajowe-
sji z roku1990. W Europie zakada si
roku 2050 moe zosta zmuszonych
go programu adaptacji do zmian kli-
nawet zredukowanie emisji do roku
do emigracji ze swoich terenów, co
matycznych. Od 1850 r. przecitna
2020 o 30 proc. poziomu emisji z ro-
spowoduje dodatkowe obcienia
temperatura Ziemi wzrasta o 0,76°C,
ku 1990.
dla dostaw energii i innych zasobów
cieplenie globalne postpuje
a najwiksze nasilenie tego zjawiska
82
w miastach.
zaobserwowano w ostatnim pówie-
Skutki zmian klimatu
Do listy skutków dopisa mona
czu. Analizy pokazuj, e gównym
Niestety, zanim zaczniemy obser-
wzrost poziomu morza, które za-
sprawc tej sytuacji jest sam czo-
wowa zmiany na lepsze, najpierw
grozi deltom rzecznym, zagroenia
wiek i to on musi podj dziaania,
bdziemy zmuszeni odczuwa skut-
chorobami zakanymi i zaburzenie
które bd prowadziy do szybkiego
ki wczeniejszych emisji. Jednym
ekosystemów, od których jestemy
przejcia do gospodarki o niskiej emi-
z nich bdzie wielko i rozkad
uzalenieni chociaby w dostarcza-
sji wgla – to jeden z nadrzdnych
opadów, co zaobserwowano ju
niu poywienia i wody. Oczywicie,
priorytetów strategii UE w zakresie
w pónocnej i poudniowej Afryce,
nie naley zapomina o rodowisku
kontroli zmian klimatycznych. Celem
pónocnej Europie i Azji rodkowej.
naturalnym, w którym niektóre ga-
tego dziaania jest ograniczenie glo-
Kolejnymi bd susze, co wpynie
tunki zwierzt i rolin nie przetrwaj.
balnego ocieplenia do temperatu-
na zasoby wodne i plony, a z drugiej
ry maksymalnie 2°C. eby to zrobi,
strony silne ulewy prowadzce do
Dziaania adaptacyjne
musimy w cigu nastpnego dzie-
powodzi. Skutki ocieplenia klimatu
wiat powinien przygotowa si
siciolecia powstrzyma wzrost emi-
mog prowadzi do wzrostu ryzyka
do adaptacji zmian klimatu, która
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
klimat
oznacza przewidywanie ich szko-
W Polsce najbardziej zagroonymi
do podejmowania prywatnych
dliwych skutków i podejmowanie
sektorami s gospodarka wodna
dziaa przystosowawczych.
dziaa prowadzcych do ich zmi-
i ochrona wybrzea, ale równie
Zakada si wpyw zmian klimatu
nimalizowania. Strategia adaptacji
ochrona zdrowia. I tak np. w za-
na przemys turystyczny, bo prze-
powinna obejmowa wszystkie po-
kresie ochrony wybrzea zaleca si
cie moe by tak, i szczyt sezonu
ziomy, poczynajc od administra-
wytypowanie najcenniejszych ob-
turystycznego, np. nad Morzem
cyjnego, a na midzynarodowym
szarów – portów, miast itp. Nato-
ródziemnym, przesunie si z lata
koczc. Na poziomie lokalnym
miast innego podejcia wymagaj
na wiosn i jesie. Nie wyklucza
wadze mog chociaby wspó-
tereny takie, jak Pówysep Helski
si take przesunicia geogra cz-
Straty, do których moe doj z braku inwesty-
Europy i w rejon Batyku. Podob-
nego obszaru turystycznego do
na sytuacja bdzie w górach, gdzie
cji w Polsce, przekracza mog 30mld dolarów.
mniejsze opady niegu spowoduj
zastój w brany narciarskiej. Zmia-
pracowa z rolnikami, aby zapo-
czy Mierzeja Wilana i obszary je-
ny klimatu wpyn równie na
biec oddziaywaniu erozji i spy-
ziora rodkowego, które wymagaj
sektor rolniczy, gdy fale upaów
wów bota na budynki mieszkalne
szczególnej ochrony. Wstpne sza-
i susz oraz powodzie obni jako
i zabudowania. Due znaczenie ma
cunki kosztów adaptacji polskiego
upraw, a tym samym spoywan
równie podnoszenie wiadomoci
Wybrzea, sigajce 13 mld dola-
przez czowieka ywno.
wród decydentów w ramach pla-
rów, mog wyda si ogromne, ale
Wczesne dziaania na rzecz ada-
nowania przestrzennego.
straty, do których moe doj z bra-
ptacji do zmian klimatu zapobie-
Z kolei rzd powinien opracowa
ku inwestycji, przekracza mog 30
gn szkodom i zagroeniom ycia
strategi adaptacji do zmian kli-
mld dolarów.
ludzkiego oraz budownictwa, infrastruktury i ekosystemów.
matu, dla obszarów, które jesz-
ni ponosi koszty potencjalnie
Aspekty adaptacyjne
w przemyle,
sektorze usugowym
i energetycznym
ogromnych szkód. Skutecznie
Sektory te musz przygotowa
moliwo generowania energii
przeprowadzony program ada-
si do adaptacji zmian klimatu,
przez hydroelektrownie. Wiksze
ptacyjny powinien obejmowa
co przyczyni si równie do za-
wykorzystanie w czasie upaów kli-
przedsiwzicia techniczne, np.
oferowania nowych produktów i
matyzacji do chodzenia biur moe
budow niezbdnej infrastruktury
usug wspomagajcych ten proces.
wywoa wikszy popyt na energi
przeciwpowodziowej oraz zmiany
Za przykad niech posu nowe
elektryczn, a tym samym zwik-
prawne i regulacyjne – tutaj bierze
techniki budowlane, materiay
szenie emisji gazów cieplarnia-
si pod uwag zmiany planowa-
i produkty, chodzi tu równie o
nych. Takim sytuacjom trzeba sta-
nia przestrzennego i ograniczenie
produkty sektora ubezpieczenio-
wi czoa i zacz dziaa na rzecz
moliwoci zabudowy na terenach
wego, umoliwiajcego zmniejsze-
zmian struktury energii elektrycz-
zagroonych powodziami. Gów-
nie ryzyka i zagroe jeszcze przed
nej, rozwija energi odnawialn,
ne zasady to minimalizowanie
wystpieniem klski ywioowej.
m.in. wiatrow lub soneczn oraz
podatnoci na ryzyko zwizane
Rozwizanie w postaci zniek ubez-
wzmocni sieci energetyczne.
cze jej nie maj. Zadania te nie s
atwe i tanie, ale lepiej zainwestowa budet w infrastruktur,
ze zmianami klimatu i opracowa-
pieczeniowych uwzgldniajcych
nie planów szybkiego reagowania
zmiany klimatu moe motywowa
Wysokie temperatury i sucha pora
letnia mog wystawi na prób
efektywno róde energii, np.
mniejszy przepyw wody ogranicza
Julianna Jachacy
na katastrofy klimatyczne, trzeba
te zacz inwestowa w dziaa-
Jeli temperatura bdzie przecitnie wzrastaa o 3-4°C, to przystosowanie infrastruktu-
nia pierwszorzdne. Naley przy-
ry i budynków do tych zmian w budownictwie moe wiza si z wydatkiem 110mld
gotowa si na przeciwdziaanie
euro rocznie. Koszt budowy dodatkowych zabezpiecze przeciwpowodziowych bdzie
szkodom zwizanym z utrat m.in.
czterokrotnie mniejszy ni szkody wynike ze wzrostu poziomu morza do 2080 r. Dlate-
dóbr kultury i priorytetowo trakto-
go w naszym interesie ley zmniejszenie wzrostu temperatury Ziemi.
wa dziaania przynoszce dodat-
Raport Sterne, 2006 r.
kowe korzyci spoeczne.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
83
zrównowaony rozwój
Eko-edukacja
w rmie
Przed przedsibiorcami stawiane s coraz wiksze wymagania, a sprostanie
im wymaga duej wiedzy i wiadomoci, równie ekologicznej.
w firmach, które wdroyy system
zarzdzania rodowiskowego. Aby
bowiem pracownicy chcieli i mogli
skutecznie stosowa ustalone procedury, musz by wiadomi wpywu
Fot. michaelaw 2, sxc.hu
na rodowisko dziaa prowadzonych w miejscu pracy oraz swojego
udziau w tym procesie. Natomiast
bez zaangaowania kompetentnych
pracowników system staje si niestety zbiorem martwych zapisów.
Norma ISO 14001 dotyczca zarzdzania rodowiskowego, dokadnie
okrela wymogi w zakresie szkole
S
penienie licznych obowiz-
84
(raport KPMG czy Doughty Centre for
i wiadomoci osób w organiza-
ków sprawozdawczych, im-
CR) wiemy, e ochrona rodowiska,
cji w obszarze ochrony rodowi-
plementacja dobrych praktyk,
czy szerzej strategie CSR, to nie tylko
ska, powicajc na t kwesti cay
budowanie strategii odpowiedzialno-
dziaalno pochaniajca kapita, ale
podrozdzia. Bezporednio wymogi
ci spoecznej (z ang. CSR – Corpora-
i narzdzie do zwikszania efektywno-
te dotycz ok. 2 tys. rm w Polsce,
te Social Responsibility) i zrównowa-
ci produkcji, okazja do innowacji, ob-
które posiadaj certykat na zgod-
onego rozwoju – to dziaania, które
nienia ryzyka lub kreacji pozytywne-
no z norm ISO 14001 (stan na
istotnie wpywaj na relacje z inte-
go wizerunku. Aby jednak udao nam
maj 2010 r. wg Klubu Polskie Forum
resariuszami i wspieraj nasz prze-
si przeku „zielone” rozwizania
ISO 14001). Z kolei norma ISO 9001,
wag konkurencyjn. Jednak do re-
w zysk, nie mog one by atrap wi-
regulujca kwestie zarzdzania jako-
alizacji tyche dziaa potrzebna jest
zerunkow, a rzeczywistymi rozwiza-
ci, mówi o koniecznoci nadzoru
wiedza i zaangaowanie nie tylko
niami, których nie wprowadzimy bez
nad dostawcami i wyborze takich
specjalistów od ochrony rodowiska
wspópracy zaangaowanych w temat
kontrahentów, którzy s w stanie
lub CSR, ale caej organizacji, wspó-
pracowników. Tu bez edukacji czy ko-
speni wymagania certykowanych
dziaania wszystkich pracowników,
munikacji ekologicznej ani rusz.
organizacji. W ten sposób wysokie
z najwyszym kierownictwem na cze-
Pojawia si jednak pytanie – czy
standardy, w tym rodowiskowe, co-
le. Tutaj bardzo istotn rol odgrywa
mojej firmie jest to potrzebne?
raz czciej staj si wanym elemen-
edukacja lub, jak wol to nazywa
Z pewnoci due korporacje i rmy
tem w procesie doboru partnerów
rmy – komunikacja ekologiczna.
stwarzajce wysokie zagroenie dla
biznesowych. Wobec takiego trendu
Na szczcie, poprzez ekologiczne
rodowiska nie mog sobie pozwoli
mniejsze, „czystsze” i nieposiadajce
rozwizania moemy generowa
na zaniedbania w tym obszarze, po-
certykatów przedsibiorstwa, chc-
oszczdnoci, a nawet dodatkowe
niewa od nich najbardziej oczekuje
ce uczestniczy w rynku, równie po-
zyski. Jeli wic kogo nie przekonuje
si odpowiedzialnoci i kompensacji
winny zadba o swoj ekologiczn
warto rodowiskowa, to moe zmo-
strat rodowiskowych. Od tego zale-
wiadomo.
tywuj go wyniki nansowe. Z poja-
y zaufanie kontrahentów. Edukacja
wiajcych si coraz czciej bada
ekologiczna niezbdna jest równie
stycze-luty 2011
Renata ukaszewicz
Przemys Zarzdzanie rodowisko
zrównowaony rozwój
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
85
zrównowaony rozwój
Wybieraj
eko-hotele
W 2009 r. co trzeci (29 proc.) z piciu tysicy ankietowanych Europejczyków
rezerwujc nocleg w popularnych serwisach internetowych wybraby hotel
z nastawieniem „eco-friendly”. Jak wyglda zainteresowanie ekologicznymi
hotelami w Polsce? Czy to tylko moda czy sposób na sukces dla hotelarzy?
86
ewntrzne komplekso-
W
me). System ochrony rodowiska
i administracyjne rodki suce
we zarzdzanie zagad-
moe by wzbogacony o wymagania
sterowaniu wpywem zakadu na
nieniami zwizanymi
systemu jakoci oraz systemu okre-
rodowisko i ograniczaniu tego
z ochron rodowiska w kadym
lajcego warunki pracy. Posiadanie
wpywu.
przedsibiorstwie zmierza do zba-
systemu zarzdzania zagadnieniami
Sie Scandic przykada ogromn
dania wpywu procesu produkcji
zwizanymi ze rodowiskiem staje
wag do ochrony rodowiska na-
(usug) na rodowisko oraz stopnio-
si koniecznoci take w hotelach,
turalnego i bya pierwsz sieci ho-
wej redukcji wpywów ujemnych,
poniewa coraz wicej klientów do-
telow odznaczon etykiet Nor-
np. emisji substancji szkodliwych
maga si jego stosowania.
dyckiego abdzia 1. Nowe hotele
do atmosfery i wód powierzchnio-
Liczba goci, którzy od obiektu ho-
sieci to rezultat stara 42 specjalnie
wych, zmniejszenie iloci powstaj-
telowego oczekuj potwierdzonego
zatrudnionych projektantów, którzy
cych odpadów. Zarzdzanie to moe
odpowiednim certyfikatem braku
gwarantuj budow przy uyciu na-
by wspomagane przez system spe-
jego ujemnego oddziaywania na
turalnych materiaów i nowoczesne
cjalnego oprogramowania, certy-
rodowisko stale wzrasta w wielu
rozwizania w zakresie ekologii. Do
kowany zgodnie ze standardem ISO
krajach. System zarzdzania ro-
tej pory, do dyspozycji goci zostao
14001 lub opracowanym przez Uni
dowiskowego w kadym przedsi-
oddanych 17 tys. pokoi typu Eco na
Europejsk Schematem Audytu i Za-
biorstwie, jako cz strategii jego
caym wiecie (pokoje te skadaj si
rzdzania rodowiskowego EMAS
zarzdzania okrela caociow po-
w 95 proc. z produktów moliwych
(Eco Management and Audit Sche-
lityk firmy, ustala organizacyjne
do recyklingu).
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko
zrównowaony rozwój
Hotele Scandic w Polsce realizuj po-
Meridien Bristol). A 94 proc. klien-
Sie aktywnie dziaa na rzecz ochrony
stawiony przez sie w 2007 r. cel za-
tów sieci zadeklarowao, e ekologia
rodowiska. Polityka ta zostaa wpro-
kadajcy sukcesywn redukcj emisji
ma dla nich znaczenie, a 84 proc.,
wadzona ponad 10 lat temu poprzez
dwutlenku wgla (CO2) do roku 2025.
e postpuje ekologicznie w yciu
program „Zielony Pokój”, który budzi
Ta ekologiczna dziaalno ma dopro-
codziennym.
wtedy wiele kontrowersji.
wadzi sie do osignicia zerowej
Jej najbardziej ekologicznym hotelem
emisji.
w Polsce jest Sheraton w Poznaniu.
W jej hotelach oferowana jest wa-
Oprócz inicjatyw realizowanych przez
sna, przefiltrowana woda zamiast
wszystkie hotele w Polsce, jako pierw-
butelkowanej. Oznacza to m.in., e
szy wprowadzi on dwa innowacyjne
hotele nie transportuj ju rokrocznie
projekty. Wspólnie z przedsibior-
ok. 4 mln butelek dla goci, co z kolei
stwem Remondis wdroy program
przyczynio si do szacowanej reduk-
sortowania odpadów i ich waciwe-
cji emisji CO2 a o 160 ton rocznie.
go zagospodarowania oraz umoli-
Gocie, którzy wybieraj sie od pro-
wi segregacj mieci gociom. Hotel
gu hotelu spotykaj si z rozwiza-
nawiza równie wspóprac z Phi-
niami pro-ekologicznymi. Personel
Radosaw Rychlik
lips Lighting Poland i zdecydowa si
przekonuje m.in. do segregacji mie-
Ukoczy studia wysze na
rozpocz pierwszy etap wdraania
ci, polecajc uywanie umieszczone-
wydziale turystyki i rekreacji.
programu przechodzenia na energo-
go w kadym pokoju trójdzielnego
Dowiadczony organizator
oszczdne rozwizania owietlenio-
pojemnika na odpady. Jednorazowe
licznych wydarze dla biznesu
we. W hotelu zainstalowano m. in.
kosmetyki dla Goci zostay zastpio-
– konferencji, szkole, imprez
oszczdne diodowe róda wiata
ne uzupenianymi podajnikami, co
teambuildingowych, spotka
oraz oprawy owietleniowe.
eliminuje produkcj tysicy plastiko-
rmowych, eventów, targów
Ponadto wszystkie polskie hotele
wych butelek. Wszelkie materiay re-
branowych. Wspótwórca
i sieci regularnie uczestnicz w akcji
klamowe np. notatniki konferencyjne
strategii komunikacji i promo-
„Godzina dla Ziemi”, podczas której
czy papierowe dugopisy drukowane
cji firm, marek, produktów.
gasimy wiata we wszystkich pu-
s na materiaach z ekologicznym
Koordynator kampanii spo-
blicznych miejscach obiektów, ko-
certykatem.
ecznych i proekologicznych.
rzystajc tylko i wycznie ze wiec.
Od 1996 r., na stronie internetowej
Przebyte szkolenia z zakresu
Wracajc do pytania z pocztku
sieci mona ledzi zuycie energii
PR a take praca w mediach
artykuu – bez wzgldu na to, czy
i wody w hotelach oraz wskaniki
umoliwiy poszerzenie wie-
to sposób na sukces czy te moda,
zwizane ze ciekami i emisj CO2.
dzy przydatnej w budowaniu
jedno jest pewne: w polskim hotelar-
Odwiedzajcy je gocie na caym
wizerunku wewntrznego i ze-
stwie podejmowane s coraz czciej
wiecie staj si czci przemylane-
wntrznego rm oraz instytu-
odpowiedzialne dziaania i przemy-
go i konsekwentnego planu na rzecz
cji. Autor tekstów z zakresu
lane inwestycje, które z pewnoci
ochrony rodowiska naturalnego. Co
turystyki biznesowej i ekologii.
bd miay wpyw na rozwój tej
wicej – mog równie przekona si
Zaoyciel agencji budowa-
brany oraz stan rodowiska natu-
jak ich pobyt wpynie na rodowisko
nia wizerunku: Radar Events
ralnego.
– korzystajc ze specjalnego kalku-
(www.radarevents.pl)
latora zamieszczonego na stronie
1
sieci. Po okreleniu dugoci pobytu
Jest to najpopularniejsze oznaczenie ekolo-
giczne w krajach Skandynawii. wiadczy o tro-
oraz iloci osób kalkulator wyliczy
Przepytano cznie 500 goci, w an-
sce o rodowisko w procesie produkcji i wa-
oszczdno wody, energii, cieków
kiecie udzia wzio 36 proc. Polaków
ciwociach produktu, który by dosta znak,
i emisji CO2 dla konkretnej wizyty go-
i 64 proc. obcokrajowców (gównie
speni surowe normy oszczdzania energii.
ci hotelowych.
z Europy), którzy podróuj co naj-
abdziem mog by oznakowane arówki,
Starwood Hotels & Resorts prezentuje
mniej raz na kwarta.
koty grzewcze, AGD, baterie, meble, materiay
wyniki ankiety dotyczcej preferencji
Znaczna cz ankietowanych, bo a
budowlane, wyroby papiernicze, hotele. Znak
ekologicznych goci, przeprowa-
83 proc., zwraca uwag na rozwi-
przyznawany jest raz na 3 lata, po upywie
dzonej w szeciu polskich obiektach
zania ekologiczne oferowane przez
których ponownie sprawdzana jest zgodno
sieci (hotelach Sheraton, Westin i Le
rmy.
towaru z kryteriami.
Przemys Zarzdzanie rodowisko
stycze-luty 2011
87
wspópracuj z nami
R
PROZAP
Engineering Ltd.
Zapraszamy do odwiedzenia naszego portalu na
www.infopzs.pl
88
stycze-luty 2011
Przemys Zarzdzanie rodowisko

Podobne dokumenty