Toksyczne lobby

Toksyczne lobby zagroŜeniem dla przyszlości Europy
Wstęp
KaŜdego dnia naraŜeni jesteśmy na kontakt z tysiącami szkodliwych chemikaliów.
Wiele z nich jest niebezpiecznych dla naszego zdrowia, toteŜ Unia Europejska
podjęla kroki zmierzające do ograniczenia ich produkcji. Niestety, pomysl ten godzi
w interesy koncernów chemicznych, które ostro protestują przeciw wprowadzeniu
nowej regulacji.
Wracasz do domu. Z ulgą wkladasz miękkie kapcie wykonane z wlókien wywolujących
alergie. Kierujesz się do lazienki, gdzie myjesz ręce mydlem z dodatkiem szkodliwych
ftalanów. Jesz wieczorny posilek, po którym myjesz naczynia plynem zawierającym
sztuczny środek zapachowy. Wlączasz telewizor i siadasz na kanapie – w jej wnętrzu
czają się szkodliwe środki na bazie bromu. Dzwoni telefon – przykladając sluchawkę do
ucha nie zdajesz sobie sprawy, iŜ niewielki przedmiot z jakim nie rozstajesz się prawie
nigdy, moŜe być istnym koktailem metali cięŜkich i rakotwórczych związków organicznych.
Jesteśmy moŜe to zabrzmieć niewiarygodnie, sytuacja przedstawiona powyŜej nie jest
fragmentem scenariusza najnowszego trillera medycznego. KaŜdemu z nas przydarza się
ona codziennie. Przyzwyczajeni jesteśmy do faktu, Ŝe na znaczną część naszego
otoczenia skladają się wyprodukowane przez nas substancje. Niewiarygodnie moŜe
zabrzmieć jednak fakt, iŜ wiele z nich zalicza się do najsilniejszych trucizn jakie
stworzyl czlowiek.
Ocenia się, Ŝe na calym świecie przemysl chemiczny produkuje okolo 100,000 róŜnych
substancji. Na terenie Unii Europejskiej liczba ta sięga 70,000. Liczba ta co roku wzrasta o
kilkaset. Z kaŜdym rokiem większe jest naraŜenie ludzi na kontakt ze szkodliwymi
chemikaliami.
Wiele prac badawczych wykonanych na zlecenie Greenpeace w Europie, sygnalizuje
obecność produkowanych przez przemysl chemiczny związków w organizmach
mieszkańców naszego kontynentu. Obecność szkodliwych związków stwierdzono równieŜ
w krwi pępowinowej nienarodzonych jeszcze dzieci i wodach plodowych ich matek oraz
mleku karmiących kobiet. Pokazuje to, jak rozpowszechnione są te związki.
Wplyw chemikaliów na zdrowie
Kilka faktów dotyczących rozwiniętych krajów Europy, Ameryki Pólnocnej i Azji:
●
●
●
●
ilość nasienia produkowana przez przeciętnego męŜczyznę znacząco spadla w
ciągu ostatnich 50 lat ,
w krajach przemyslowych bezplodość dotyka 15-20 % par, choć w latach 60.
odsetek ten wynosil 7-8 %,
dziewczęta osiągają dorzalość 2-3 lata wcześniej niŜ w latach 60. i 70.,
w kraach rozwiniętych obserwuje się znacznie częstsze przypadki występowania
●
gruczolaków u kobiet w porównaniu z krajami rozwiającymi się,
znacznie spadl odsetek narodzin potomstwa plci męskiej, co juŜ powoduje istotne
zmiany demograficzne.
Badania naukowe przeprowadzone w 2006 roku przez Amerykańską Agencję Ochrony
Środowiska wskazują, iŜ chemikalia zdolne są do wywolania problemów rozrodczych w
organizamch zwierząt, mogą teŜ zaburzać równowagę ukladu hormonalnego. Niektóre
spośród wyszczególnionych związków są w stanie przenikać przez loŜysko, trafiają teŜ do
mleka karmiących matek. W szczególnym stopniu odnosi się to do związków naleŜących
do grupy trwalych zanieczyszczeń organicznych (POP – persistent organic polutants).
Alkilofenole, bromowane opóźniacze palenia, syntetyczne piŜmo, ftalany lub bisfenol A
znajdowane byly we krwi pępowinowej.
Niektóre chemikalia, stosowane powszechnie w przedmiotach codziennego uŜytku,
wykazują wlasności toksyczne dla naszego ukladu rozrodczego. Powiększa się statystyka
badań mówiących, Ŝe coraz częstsza obecność niebezpiecznych związków są w naszych
cialach (krwi i innych tkankach) pociąga za sobą wzrost tych zachorowań. Obecność w
środowisku wielkiej ilości chemikaliów wyprodukowanych przez przemysl, nie
występujących w naturze, moŜe objawiać sie coraz częstszymi zaburzeniami rozwojowymi
u dzieci oraz problemami rozrodczymi u doroslych. Pomimo alarmujących wyników badań,
a takŜe pomimo istnienia alternatyw, niebezpieczne zwiazki chemiczne pozostają w
powszechnym uŜyciu.
Jednak nie tylko ludzie cierpią z powodu niekontrolowane emisji szkodliwych substancji.
Uwolnione chemikalia kumulują się w środowisku i znajdowane są w glebie, wodzie
rzecznej, deszczu, zwierzętach, roślinach i całym łańcuchu pokarmowym. Trwałe, nie
podlegające rozkładowi toksyny, znadowane były w tkance tłuszczowej fok i krwi
niedźwiedzi polarnych Ŝyących w Arktyce, na terenie uznawanym dotychczas za dziwiczy,
tysiące kilometrów od zakładów przemysłowych.
Szkodliwe chemikalia oddziałują na całe ekosystemy, róŜne gatunki zwierząt, szczególnie
ptaków i ryb, powodując defekty rozwojowe, nowotwory, a takŜe uszkodzenia układu
nerwowego, rozrodczego i odpornościowego.
CHEMIKALIA WPŁYWAJĄCE NA UKŁAD ROZRODCZY CZLOWIEKA
Grupa związków
Najczęściej uŜywane
Wplyw na zdrowie
Alkilofenole
Ftalany
- Dawniej uŜywane do produkcji
środków czyszczących
- Przemysl tekstylny i skórzany
- Kosmetyki
- Produkcja pestycydów
- plastyfikatory (zmiękczacze) w PCV i
innych tworzywach sztucznych
- Środki Ŝelujące
- nośniki i dodatki w kosmetykach i
środkach higieny osobistej
- zaklóca dzialanie hormonów
- obniŜa męską plodność, rozmiar jąder
i jakość plemników
- zmniejsza plodność
- zaklóca rozwó narządów plciowych u
dorzewaących ssaków
- zaklóca czynność jąder
- wywolują uszkodzenia plodu i
poronienia
Bromowane środki opóźniaące palenie - w elektronice, pojazdach, oświetleniu, - zaklócają dzialanie hormonów
meblach, materialach izolacyjnych
- wywolują uszkodzenia plodów u
gryzoni
- zaklócają dzialanie ukladu nerwowego
i rozwoj umyslowy
Organotyny
- Stabilizatory UV do PVC
- Zmniejszają wydzielanie hormonów z
- rolnictwo i pestycydy
grupy sterydów
- katalizatory chemiczne
- zaklucają rozwój plodowy i rozwoj
narządów plciowych
CHEMIKALIA WPŁYWAJĄCE NA UKŁAD ROZRODCZY CZLOWIEKA
Bisfenol-A i ego pochodne
Syntetyczne piŜmo
- produkcja wielkocząsteczkowych
tworzyw uŜywanych w butelkach dla
niemowląt, pytach CD, oslonach na
oczy itp.
- opakowania do Ŝywności
- substancje zapachowe uŜywane w:
perfumach, detergentach,
odświerzaczach powietrza, mydlach,
szamponach, środkach myjących i
innych
- zaklócają wydzielanie estrogenów
- zaklócają rozwój męskich narządów
plciowych
- przyśpieszają dojrzewani plciowe
- zmnieszenie produkcji mleka
- zaklóca wydzielanie estrogenów
Kontakt z chemikaliami w mlodym wieku: przypadek ftalanów
Tradycyjna toksykologia skupia się na skutkach śmiertelnych wywolanych przez
podawanie zwierzętom wysokich dawek związków chemicznych w krótkim okresie czasu.
Badania takie sluŜą określeniu dawki zwanej LD50 (ilość substancji która jest śmiertelna
dla 50 % badanych zwierząt). Niekorzystne efekty – lącznie ze śmiercią i cięŜkimi
schorzeniami – powoduje jednak podawanie dawki duŜo niŜszej niŜ LD50 przez dlugi
okres czasu.
Klasycznym przykladem takiego oddzialywania są związki zwane ftalanami. Są to sole i
estry kwasu ftalowego (orto-benzenodikarboksylowego). Znajdują zastosowanie w
produkcji lakierów i farb ftalowych, klejów oraz niektórych tworzyw sztucznych. Ftalany są
substancjami oslabiającymi wydzielanie męskich hormonów płciowych.
Prace badawcze opublikowane w amerykańskim czasopiśmie Environmental Health
Perspectives w 2005 i 2006 roku sugerują, iŜ naraŜenie na ftalany we wczesnym stadium
rozwoju jest skorelowane z późniejszymi zaburzeniami hormonalnymi i spadkiem
plodności u męŜczyzn. PodwyŜszony poziom ftalanów i ich produktów metabolicznych
(ftalan metylu, ftalan etylu, ftalan n-butylu i ftalan isononylu), które znajdują się w mleku i z
nim przekazywane są malym dzieciom, powodowaly zaburzenia wydzielania hormonów
plciowych.
Późniesze badania prowadzone na szczurach pokazaly, Ŝe zwierzęta naraŜone na kontakt
z ftalanami i pestycydami rodzily później chore potomstwo, cierpiące z powodu istotnych
zaburzeń ukladu rozrodczego.
Ulegając przemianom w organizmie ftalany mogą powodować poronienia, deformacje
plodu i wady rozwojowe lub zmnieszenie wagi ciala, a nawet śmierć potomstwa wkrótce
po narodzeniu – wynika z badań prowadzonych na szczurach.
Jeśli szkodliwość tych związków nie podlega wątpliwości, najlepszym dzialaniem jakie
moŜemy podjąć jest unikanie niebezpiecznych chemikaliów. Nie jest to jednak latwe ze
względu na ich rozpowszechnienie. W trybie pilnym potrzebne jest prawo, które ochroni
nas przed ciąglym naraŜeniem na kontakt z toksycznymi związkami.
REACH jako rozwiązanie
W 1998 roku, Komitet Ministrów Unii Europejskiej do spraw środowiska uznał, iŜ istnieje
pilna potrzeba uregulowania kwestii 100,000 związków chemicznych jakie zarejestrowane
są w Europie i stosowane przez przemysł chemiczny. Nowe prawo dotyczące związków
chemicznych mialo za zadanie zebranie i opublikowanie większej ilości danych
dotyczących ich wlaściwości, co pomogloby chronić ludzi i środowisko przed najbardziej
szkodliwymi spośród nich.
REACH (Rejestracja, Ewaluacja i Autoryzacja Chemikaliów), zaproponowana reforma
unijnej polityki chemicznej, otrzymał gorące poparcie ze strony organizacji ekologicznych,
lekarskich, pracowniczych, konsumenckich, a takŜe duŜej ilości małych i średnich
przedsiębiorstw, które uŜywają chemikaliów w procesach produkcji. Wywołało to jednak
silny sprzeciw duŜych firm europejskiego sektora chemicznego.
Glównym zaloŜeniem nowego prawa jest zasada substytucji (zastępowania)
niebezpiecznych chemikaliów przez ich mniej szkodliwe odpowiedniki. Dzięki temu
substancje wywolujące schorzenia ukladu rozrodczego lub hormonalnego będą mogly
zostać wyeliminowane i zastąpione bezpiecznieszymi. Ostatecznym celem takiego
rozwiązania jest wprowadzenie podobnych regulacji prawnych w pozostalych krajach
świata.
Projekt przewiduje dodatkowo, iŜ wladze powinni upewnić się czy producenci i importerzy
są w stanie dostarczyć wystarczające informacje na temat wlaściwości stosowanych przez
nich chemikaliów.
Pod koniec tego roku Parlament Europejski podejmie w drodze glosowania
ostateczną decyzę dotyczącą projektu rozporządznia REACH, który moŜe znacząco
poprawić sposób w jaki chemikalia są produkowane i stosowane. REACH
początkowo obiecywal wielkie zmiany, zwlaszcza wysoki poziom bezpieczeństwa w
stosunku do naszego zdrowia i stanu środowiska. Jego zamiarem bylo zmuszenie
przemyslu do przedstawienia danych dotyczących bezpieczeństwa stosowanych
związków i przestrzegania zasady substytucji.
W trakcie procesu legislacyjnego wymagania stawiane przemyslowi przez nowe
rozporządzenie stawaly się coraz niŜsze, co obecnie stawia caly projekt pod
znakiem zapytania.
Toksyczne lobby
Proces tworzenia REACH stał się areną nasilniejszych działań lobbingowych w historii
Unii. Raport Greenpeace'u “Toxic Lobby” pokazuje, w jaki sposób silne lobby wielkich
koncernów chemicznych atakowało i podkopywało cele i istotę reformy REACH na kaŜdym
etapie procesu legislacynego.
Nasz raport ilustruje i dokumentuje w jaki sposób:
● przemysł chemiczny starał się storpedować potrzebę wprowadzenia REACH,
kwestionując związek pomiędzy chemikaliami tworzonymi przez człowieka, a
chorobami i szkodami w środowisku
● prace naukowe dotyczące REACH sygnowane przez koncerny chemiczne okazały
się błędne pod względem metodologii i wniosków
● Chemiczni producenci, na czele z niemieckim gigantem BASF, wypowiadały swoje
stanowisko ustami polityków, którzy wciągnięci zostali na ich listy płac.
● Ugrupowani konserwatywne odroczyły dyskusję o REACH o ponad rok, aby osłabić
stanowisko ministrów srodowiska kraów unijnych i Parlamentu Europejskiego,
przekazując jednocześnie kompetencje w tej sprawie ministrom gospodarki i
●
●
ekonomii.
Wielkie firmy sterowały poczynaniami małych i średnich przedsiębiorstw stworząc
wraz z nimi stowarzyszenia i lobbuąc przeciwko interesom owych firm.
Przemysł chemiczny rozpoczął międzynarodową kampanię mająca na celu
osłabienie REACH. Znalazl przy tym sojusznika w postaci rządu Stanow
Zjednoczonych, który w agresywny sposób wpływa na politykę europejską
Efektem lobbingu było znaczące zmnieszenie efektywności REACH do tego stopnia, Ŝe:
● zezwoli ono na kontynuację uŜywania niebezpiecznych chemikaliów – w tym
powoduących nowotwory, uszkodzenia płodu, niepłodność czy zbaurzenia układu
hormonalnego - nawet jeśli dostępne będą na rynku bezpieczne ich zamienniki, w
sytuacji gdy mogłoby to zagrozić rozwojowi i konkurencyjności firm chemicznych,
● zwolni ono z obowiązku rejestracji związki chemiczne, których roczna produkcja w
Europie wynosi 1 – 10 ton/rok, choć stanowią one 2/3 substancji obętych
rozporządzeniem REACH,
● zezwoli na produkcję chemikaliów bez prawidłowej oceny ich wpływu na zdrowie
ludzi i stan środowiska,
● zlikwiduje prawo do informacji o obecności szkodliwych chemikaliów w produktach
kupowanych przez konsumentów,
● pozwoli producentom uniknąć odpowiedzialności za bezpieczeństwo produktów
jakie wytwarzają, sprzedają, transportują lub uŜywają do produkcji.
Jesienią 2006 roku odbędą się końcowe głosowania nad REACH w Parlamencie
Europejskim. Pomimo iŜ przemysł chemiczny przeprowadził z sukcesem kampanię
przeciwko przyjaznej konsumentom i środowisku polityce chemicznej Unii, i pomimo faktu,
Ŝe wiele instytucji uninych jawnie osłabiało proces legislacyny, działając po myśli lobby
chemicznego, ciągle istnieje szansa na wzmocnienie stanowiska członków Parlamentu
Europejskiego, które przywróciłoby silny status projektowanemu rozporządzeniu.
Dlaczego REACH?
Większość spośród produkowanych w Unii Europejskiej związków chemicznych
nigdy nie była testowana pod kątem skutków jakie mogą wywołać dla zdrowia
ludzkiego lub środowiska. W zeszłym roku dla zaledwie 140 nowych związków
chemicznych wykonano szczegółową ocenę ryzyka.
Nasza obecna wiedza o właściwościach toksykologicznych i ekotoksycznych oraz ich
zachowaniu w środowisku jest niedostateczna dla adekwatnej oceny ryzyka – i to nawet w
przypadku tych substancji, które w skali Unii Europejskiej produkowane są w ilościach
powyŜej 1,000 ton, stanowiąc tym samym nawiększe zagroŜenie dla człowieka i
środowiska.
Co trzeba zmienić?
NajwaŜnieszym elementem projektowanego prawa europeskiego, którego fundament
stanowić będzie REACH, jest moŜliwość identyfikacji i eliminacji najbardziej
niebezpiecznych substancji z uŜycia poprzez zastąpienie ich bezpieczniejszymi
alternatywami wszędzie tam, gdzie to moŜliwe. Takie rozwiązanie nazywane jest
“zasadą substytucji”. Wymagania jakie stawia REACH w odpowiedni sposób pozwolą
ochronić zdrowie konsumentow i jakość środowiska, zastępując obecny system, oparty na
stosowaniu “bezpiecznych” poziomów substancji w środowisku.
Próby wyznaczenia “bezpiecznego” poziomu substancji w środowisku są z góry
skazane na niepowodzenie ze względu na niemoŜność określenia konsekwencji
jakie niesie ze sobą długotrwała ekspozycja na niskie poziomy niebezpiecznych
substancji, zarówno osobno jak i połączonych ze sobą. Skoro krew nienarodzonych
jeszcze dzieci zawiera nawet 100 róŜnych substancji, uznanych za szkodliwe, oznacza to,
iŜ przyszedł czas na zmianę sposobu w jaki traktujemy produkowane przez nas
chemikalia.
REACH ma na celu:
●
●
●
●
●
●
●
uzupełnienie luk w naszej wiedzy o niebezpiecznych chemikaliach,
dopuszczenie na rynek jedynie tych, dla których dostępne są dane dotyczące
bezpieczeństwa ich stosowania (zasada: brak danych – brak na rynku),
ograniczanie uŜycia, a jeśli trzeba – wymianę niebezpiecznych substancji na
bezpieczniejsze odpowiedniki (“zasada substytucji”),
przekazanie odpowiedzialności za udowodnienie, Ŝe chemikalia nie stanowią
zagroŜenia dla ludzi, z władz publicznych na ich producentów; ci ostatni będą
musieli zapewnić bezpieczenstwo swoich produktów (“zasada przeniesienia
odpowiedzialności”),
zapewnienie dostępności odpowiedniej informacji o szkodliwych chemikaliach,
szczególnie osobom naraŜonym na kontakt z nimi – uŜytkownikom i konsumentom,
zlikwidowanie nieuczciwej konkurencji pomiędzy producentami, którzy testują swoe
produkty, a tymi, którzy tego nie robią,
uproszczeniie europeskiego prawa chemicznego i zastąpienie istniejących obecnie
40 dyrektyw jednym prawem.
Przemysł chemiczny a REACH
Europejski przemysł chemiczny systematycznie odwlekał i podkopywał proces
wprowadzania nowego prawa, poczynając juŜ od pierwszych rozmów i przygotowań w
roku 1998. Swoją taktykę opierał na kilku argumentach:
–
zaprzeczanie problemowi
na początku europejski przemysł chemiczny odrzucal w ogóle potrzebę istnienia REACH.
W 2001 roku Alan Perroy, Dyrektor Generalny Europejskiej Rady Przemysłu Chemicznego
(CEFIC), w liście do członków Parlamentu Europejskiego pisał: “Istnieje znikoma ilość
argumentów przemawiających za tym, iŜ choroby i zniszczenia ekosystemów są wywołane
przez produkcję chemikaliów”. CEFIC musiał zrezygnować z tego argumentu, po
przedstawieniu przez środowiska naukowe wyników badań, ukazujących jak powszechne
są problemy zdrowotne i środowiskowe wywołane przez chemikalia.
–
kreowanie strachu przed kosztami i bezrobociem
Studium opracowane przez konsultantów firmy Arthur D. Little na zlecenie Niemieckiego
Stowarzyszenia Przemysłu i opublikowane w 2002 roku stwierdza, iŜ tylko na terenie
Niemiec koszty społeczne nowego prawa sięgną 2,35 miliona bezrobotnych.
Niemiecka Rada Doradcza ds. Środowiska ostro skrytykowała to opracowanie
stwierdzając iŜ “przedstawiona prognoza zawiera fundamentalne błędy w metodologii i
zawyŜa wielokrotnie oddzialywanie REACH na niemiecką ekonomię”, a takŜe “sugestia, Ŝe
przedsiębiorstwa nie są w stanie dostosować się do nowych warunków, a procesy
innowacyjne nie zachodzą, całkowicie mija się z prawdą”.
Badania sponsorowane przez przemysł chemiczny równieŜ zawyŜają znacząco
koszty REACH. Raport firmy Arthur D. Little oceniał, iŜ dochód narodowy brutto Niemiec
moŜe spaść w wyniku wprowadzenia REACH nawet o 6,4 %. W sierpniu 2004 roku
wykonano podobne opracowanie dotyczące terenu całej Unii Europejskie, zostało
zaprezentowane przed Komisją ds. Przemysłu Parlamentu Europejskiego. W trakcie
dyyskusji nad raportem został on jednomyślnie skrytykowany. Członkowie Parlamentu i
reprezentanci Komisji Europejskiej uznali go za nieprawdopodobny i oparty na całkowicie
fałszywych załoŜeniach. Włoski parlamentarzysta Renato Brunetta stwierdził iŜ “raport nosi
znamiona zacofania rodem z 19. wieku – blokuje jakikolwiek postęp”.
Inna praca, wykonana przez Mercer Management Consulting na zlecenie francuskiego
przemysłu chemicznego, prognozuje spadek francuskiego produktu narodowego brutto o
1,6 % (28 miliardów euro) przez następnych 10 lat po wprowadzeniu REACH. Obydwa te
opracowania zostały publicznie odrzucone przez wielu ekonomistów, stwierdzających, iŜ
prezentują one fałszywy obraz planowanej reformy. Mimo to firmowane przez przemysł
chemiczny studia, rozpowszechniły obawy przed przypuszczalnymi konsekwencjami
wdroŜenia REACH.
–
blokowanie innowacji
Pomimo faktu, iŜ liczne przedsiębiorstwa i stowarzyszenia przemysłowe popierają unijną
reformę rynku chemikaliów i zasadę substytucji, widząc w niej szansę na rozwój, giganci
chemiczni dominujący na rynku i ich potęŜne federacje mocno przeciwstawiły się ideii
wprowadzenia zasady substytucji do REACH. Tymczasem zasada substytucji, poprzez
wymóg stosowania bezpieczniejszych alternatyw wspomogłaby proces innowacji.
–
zagłuszanie małych i średnich przedsiębiorstw
Ogłaszając, Ŝe REACH stanowi zagroŜenie dla małych i średnich przedsiębiorstw, a takŜe
poprzez tworzenie krajowych organizacji przemysłu chemicznego, zarządzanych przez
duŜe koncerny chemiczne, przemysł uzyskał znaczące wpływy wśród polityków i w
ośrodkach decyzyjnych – w rządzie, parlamentach (krajowym i europejskim) i mediach.
UŜywając argumentów bazujących na strachu i nie posiadających pokrycia, zdołał
wpłynąć na proces legislacyny, zagłuszając głosy małych i średnich
przedsiębiorstw dostrzegających w reformie szansę na rozwój.
–
mnoŜenie biurokratycznych procedur
Agresywny lobbing jakiego uŜywają korporacje chemiczne w stosunku do członków
Parlamentu Europejskiego i zaowocował wprowadzeniem kilku poprawek mających na
celu zmnieszenie odpowiedzialności producentów chemikaliów i zwiększenia obciąŜenia
przyszłej Europejskiej Agencji Chemicznej (europejski urząd odpowiedzialny za wdroŜenie
REACH). W rzeczywistości propozycje chomicznych lobbystów zmierzają do stworzenia
systemu bardzo drogiego i nieefektywnego, który sparaliŜuje działania Agencji. ParaliŜ taki
pozwoli przemysłowi uniknąć oficjalnego nadzoru. Jeśli pozwolimy przemysłowi
chemicznemu na pokierowanie procesem tworzenia REACH, nowe prawo europeskie
zamieni się w biurokratyczny koszmar.
Koalicja przeciwko REACH:
CEFIC – Europejska Rada Przemysłu Chemicznego (European Chemical Industry
Council) w Polsce reprezentowana przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego,
VCI - Niemieckie Stowarzyszenie Przemysłu Chemicznego (Verband der chemischen
Industrie),
UNICE – Związek Organizacji Pracodawców Przemysłu Chemicznego (Union of Industrial
and Employers’ Confederations of Europe),
BASF – pochodząca z Niemiec nawiększy światowy koncern chemiczny,
Günter Verheugen – wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej, komisarz odpowiedzialny
za rozwój przemysłu,
Hartmut Nassauer – niemiecki europarlamentarzysta, poseł sprawozdawca,
odpowiedzialny za REACH przed Komisą Parlamentu Europejskiego ds. Rynku i ochrony
konsumentów.
Przypadek BASF – kogo niepokoją koszty wprowadzenia
nowego prawa?
Czy firma BASF, nawiększy koncern chemiczny świata, rzeczywiście ma powody do
niepokoju z powodu kosztów REACH?
Zgodnie z ostatnim Sprawozdaniem Finansowym firmy, rok 2005 był dla BASF okresem
wzrostu wszystkich wskaźników ekonomicznych. Odnotowano:
●
●
●
wzrost sprzedarzy do 42,7 miliarda euro (14 %)
zwiększenie zysków do 3 miliardów euro (50 %)
pensje wypłacone członkom zarządu wyniosły 15,3 miliona euro (wzrost o 1,3
miliona)
Tylko jedna wartość uległ zmniejszeniu – jest to zatrudnienie.
●
Liczba pracowników spadła o 1,2 %.
Jak tłumaczy Sprawozdanie Finansowe BASF spadek liczby zatrudnionych związany był z
działaniami zmierzającymi do poprawy efektywności i dotyczył zwolnień w fabrykach
Ludwigshafen w Niemczech oraz w zakadach amerykańskich.
Podsumowanie
Opublikowany przez Greenpeace raprt “Toxic Lobby” pokazuje, w jaki sposób przemysł
chemiczny walczy o utrzymanie przywileju do uŜywania niebezpiecznych związków
chemicznych bez odpowiedniego zbadania, w jaki sposób odziałuą one na zdrowie
ludzi i stan środowiska. Walczą teŜ o prawo do ich stosowania nawet w przypadku, gdy
istnieją dla nich bezpieczniesze alternatywy.
Taktyka jaką stosują duŜe firmy chemiczne polega na tworzeniu fasadowych stowarzyszeń
z małymi i średnimi przedsiębiorstwami, celem zamknięcia im ust, zastaraszanie
pracowników groźbami utraty pracy, zawyŜaniem kosztów reformy REACH, agresywny
lobbing w stosunku do urzędów publicznych i ich pracowników.
Opłacani z kieszeni przemysłu chemicznego urzędnicy działają w obronie potęŜnego
przemysłu chemicznego, efektywnie osłabili projekt nowego rozporządzenia, naraŜających
związków, stosunków między publicznymi (państwowy) osobami urzędowymi i
lobbyistami przemysłu. ChociaŜ producenci chemikaliów, ich strony WWW i oświadczenia
prasowe pełne są zapewnień o poparciu dla nowego prawa, bezpieczeństwa i ochrony
ludzi, za plecami konsumentów odbywają się działania będące zaprzeczeniem tych słów.
Prawdziwa zmiana wymaga ujawnienia działań przemysłu chemicznego i zablokowania
ich tak, aby zapewnić lepszą jakość Ŝycia i środowiska w całe Europie. WciąŜ jest szansa
na odbudowanie efektywności REACH. W listopadzie 2006 roku członkowie Parlamentu
Europejskiego powiedzą TAK lub NIE dla nowego i skutecznego prawa chemicznego
Europy, które zapewni bezpieczeństwo nas i naszych dzieci przed wpływem szkodliwych
chemikaliów oraz wpłynie na zastąpienie ich alternatywami.
Aby sprawić, Ŝe REACH stanie się pierwszym krokiem w kierunku bezpiecznej i zdrowej
Europy, muszą zostać spełnione nastepujące warunki:
1. Zastąpienie niebezpiecznych chemikaliów przez bezpieczniesze odpowiedniki jeśli
takowe istnieją.
2. Dostarczenie odpowiednich danych dotyczących bezpieczeństwa związanego z
uŜyciem tych chemikaliów i ich substytutów.
3. Zapewnienienie, Ŝe przemysł chemiczny weźmie na siebie odpowiedzialność za
bezpieczeństwo swoich produktów.
4. Ustanowienie prawa konsumentów do informacji o chemikaliach obecnych w
kupowanych przez nich produktach.