I. INFORMACJE O PROGRAMIE Temat/ tytuł: Psychologiczne
Transkrypt
I. INFORMACJE O PROGRAMIE Temat/ tytuł: Psychologiczne
I. INFORMACJE O PROGRAMIE Temat/ tytuł: Psychologiczne, środowiskowe oraz społeczno-ekonomiczne uwarunkowania stanu zdrowia młodzieży gimnazjalnej z Wrocławia „Zdrowy gimnazjalista” 1. Opis problemu badawczego: Stan zdrowia młodzieży gimnazjalnej uwarunkowany jest szeregiem czynników, wśród których wyróżnia się indywidualne psychologiczno-genetyczne cechy jednostki oraz styl życia, a także szeroko pojęte środowisko domowe, szkolne oraz rówieśnicze. W okresie dorastania interakcje pomiędzy poszczególnymi czynnikami stają się coraz bardziej złożone, co utrudnia wskazanie jednego z nich jako głównej przyczyny obniżonej jakości i komfortu życia młodzieży. Nierzadko chwilowe lub trwałe załamanie się systemów wsparcia ze strony bliższego lub odległego otoczenia młodzieży skutkuje ograniczeniem dalszych szans rozwojowych, predysponuje do rozwoju wielu chorób o podłożu metabolicznym i psychicznym oraz sprzyja zachowaniom aspołecznym. 2. Cel programu: Celem głównym niniejszego projektu jest wyodrębnienie czynników psychologicznych, środowiskowych oraz społeczno-ekonomicznych i ocena ich wpływu na stan zdrowia młodzieży gimnazjalnej w aspekcie profilaktyki chorób takich jak: anoreksja – bulimia, niedokrwistość - anemia, otyłość - nadwaga oraz zaburzenia psychiczne - depresja. Cele szczegółowe projektu: z wykorzystaniem standardowego, międzynarodowego kwestionariusza projektu HBSC (Health Behaviour in School – aged Children) dokonana zostanie ocena odpowiedzi na pytania z kilkunastu zakresów tematycznych (m.in. uwarunkowań rodzinnych, grupy rówieśniczej, nierówności społecznych, środowiska szkolnego, sposobem żywienia i odchudzania, aktywnością fizyczną, zdrowiem pozytywnym, zachowaniami ryzykownymi, zdrowiem seksualnym, przemocą i urazami) z wykorzystaniem badań biochemicznych oznaczanych w surowicy krwi (morfologia, lipidogram: TC, LDL, HDL, TG, glukoza na czczo, wskaźniki wysycenia organizmu żelazem, pomiar ciśnienia tętniczego krwi) zostanie określony stopień ryzyka chorób metabolicznych (m.in. niedokrwistość – anemia, cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe) wśród badanej młodzieży z wykorzystaniem parametrów antropometrycznych (masa i wysokość ciała, obwody: talii, bioder, grubość fałdów skórno-tłuszczowych, metoda bioimpedacji określająca skład ciała) zostanie określony stopień ryzyka chorób metabolicznych (niedożywienie – nadwaga/otyłość) wśród badanej młodzieży z wykorzystaniem standardowych metody żywieniowych oceniony zostanie ilościowo i jakościowo sposób żywienia młodzieży wraz z podażą energii i poszczególnych składników odżywczych w racjach pokarmowych (metodą 24 – godzinnego wywiadu) oraz realizacja aktualnych norm i zaleceń żywieniowych dla młodzieży. 3. Badana populacja: Nie mniej niż 1160 uczniów klas II wrocławskich szkół gimnazjalnych. 4. Metody badań: W projekcie udział weźmie nie mniej niż 1160 uczniów szkół gimnazjalnych z terenu miasta Wrocławia. Tak szeroko zakrojone badania będą możliwe przy wsparciu logistyczno-organizacyjnym pracowników Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu 1 Miejskiego Wrocławia oraz koordynatorów szkolnych programu Wrocławska Sieć Szkół Promujących Zdrowie. Na terenie szkół przeprowadzone zostaną: 5. metodą sondażu z wykorzystaniem techniki wywiadu ankietowego badania z wykorzystaniem standardowego, międzynarodowego kwestionariusza programu HBSC (Health Behaviour in School – aged Children) zawierającego 73 pytania zamknięte z kilkunastu zakresów tematycznych; tematyka pytań została opracowana przez grupę międzynarodowych ekspertów z danej dziedziny i opisana w dokumencie wewnętrznym sieci badawczej HBSC oraz dotyczy zdrowia subiektywnego jednostki w szerokim kontekście społecznym (rodzina, szkoła, rówieśnicy); kwestionariusz nawiązuje do perspektywy rozwojowej młodzieży, uwzględniając wpływ takich czynników, jak: umiejętności życiowe, poczucie własnej wartości, postrzegane wsparcie społeczne oraz presji społecznej; kwestionariusz nawiązuje do podejścia typowego do epidemiologii i zdrowia publicznego, które koncentruje się na monitorowaniu badanych zjawisk i identyfikacji grup ryzyka oraz czynników ryzyka utraty zdrowia biologicznego, a także psychicznego; uwzględnia podejście biologiczne, kładąc szczególny nacisk na przebiegający indywidualnie proces dojrzewania płciowego i społecznego; zaplanowano wykorzystanie ankiety HBSC, przetłumaczonej i zaadoptowanej do polskich warunków przez zespół naukowców z Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie; metodami standardowymi w specjalistycznym laboratorium analitycznym badania biochemiczne w surowicy krwi uwzględniające oznaczenie morfologii krwi (tj. stężenie podstawowych wskaźników morfologicznych krwi: m.in. stężenie erytrocytów, limfocytów, płytek krwi, hemoglobiny i hematokrytu metoda automatyczną), oznaczenie lipidogramu metodą enzymatycznej hydrolizy estrów cholesterolu, kolejno oksydacji wolnego cholesterolu z wytworzeniem H 2O2, następnie wykorzystuje się enzymy esterazy i oksydazy cholesterolowej; oznaczenie stężenia glukozy z wykorzystaniem heksokinazy oraz wskaźniki określające stopień wysycenia organizmu żelazem (zawartość jonów żelaza, całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC), utajona zdolność wiązania żelaza (UIBC), wysycenie transferyny żelazem (%); metodami antropometrycznymi ocena masy i wysokości ciała za pomocą wagi lekarskiej i wzrostomierza, które pozwolą na obliczenie wskaźnika wagowowzrostowego (BMI)- oraz porównanie z aktualnymi siatkami centylowymi projektu OLAF dla gimnazjalistów, obliczenie wskaźnika otyłości brzusznej (W/Ht) - obwód pasa i bioder i porównanie z siatkami centylowymi dla talii z projektu OLAF dla gimnazjalistów; oznaczenie składu ciała metodą bioimpedancji elektrycznej aparatem AKERN; pomiar ciśnienia tętniczego krwi metodą odsłuchową na tętnicy łokciowej; metodami standardowymi służącymi do oceny sposobu żywienia – metoda 24 – godzinnego wywiadu o spożyciu w dniach szkolnych, dane wprowadzone zostaną do procesjonalnego, żywieniowego programu komputerowego Dieta 5.0. i posłużą do oceny podaży energii oraz spożycia kilkudziesięciu składników odżywczych, ich zawartość w racjach pokarmowych zostanie porównana z aktualnie obowiązującymi normami i zaleceniami żywieniowymi dla tej grupy wiekowej opublikowanymi przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie w 2012 roku. Zaawansowanie projektu „Zdrowy gimnazjalista” uzyskanie zgody na finansowanie projektu przez Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia reprezentowanym przez Jadwigę Ardelli-Książek – Z-cę Dyrektora Wydziału (WZD–P. 8030.30.2015 dn.13.04.2015r.); uzyskanie zgody na przeprowadzenie badań Komisji Bioetycznej przy Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu (nr KB 150/2015 dn. 30.04.2015r.); 2 6. podpisanie porozumienia o współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu reprezentowanym przez prof. dr hab. Józefę Chrzanowską – Dziekana Wydziału Nauk o Żywności oraz Gminą Wrocław reprezentowaną przez Jarosława Delewskiego – Dyrektora Departamentu Edukacji i Joannę Nyczak – Dyrektora Wydziału Zdrowia i Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia (Nr P/WZD/1/UP/2015 dn. 03.06.2015); uzyskanie pozytywnej opinii prawnej dotyczącej projektu umowy o finansowanie (dotacji) w Biurze Organizacyjno-Prawnym Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu reprezentowanym przez Mariannę Stałowską – Bryl – Radcę Prawnego (NDKŻ0000 67.NKŻ.15 dn. 12.08.2015). w dn. 21.08.2015 - podpisanie umowy dotacji nr D/WZD/UP/1/2015-2017 pomiędzy Gminą Wrocław reprezentowaną przez Jadwigę Ardelli-Książek Zastępca Dyrektora Wydziału Zdrowi i Spraw Społecznych Urzędu Miejskiego Wrocławia a prof. dr hab. Józefę Chrzanowską – Dziekana Wydziału Nauk o Żywności Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu projekt „Zdrowy gimnazjalista” został zarejestrowany Uniwersytetu Przyrodniczego pod nrB160/0010/15 w systemie EOD Spodziewane rezultaty: Wyniki prowadzonych badań mieszczą się w zakresie badań podstawowych oraz poprzez kompleksowe podejście do uwarunkowań psychologicznych, związanych ze stylem życia oraz środowiskiem bytowania młodzieży gimnazjalnej (dom, szkoła, rówieśnicy) determinujących stan zdrowia mogą wpływać na wyrównywanie nierówności w zdrowiu, a w tym także szans rozwoju młodego pokolenia na najwcześniejszym etapie, wczesną profilaktykę zagrożeń zdrowia biologicznego i psychicznego. Ocena wpływu zachowań behawioralnych w połączeniu z propagowaniem dobrych praktyk w zakresie promocji zdrowia oraz profilaktyki problemów psychologicznozdrowotnych młodzieży gimnazjalnej stwarza podstawy do opracowania działań praktycznych oraz podejścia zintegrowanego we włączaniu młodych ludzi w odpowiedzialne i świadome, prewencyjne działania na rzecz swojego zdrowia. 7. Koszty programu: w latach 2015-2017 - 70 000 zł w roku 2015 – 10 000 zł w roku 2016 – 30 000 zł w roku 2017 – 30 000 zł 3