Pobierz - Diecezja Opolska

NUMER 12
GRUDZIEŃ 2010 ROCZNIK LXV
STOLICA APOSTOLSKA
66.
ORĘDZIE „URBI ET ORBI” 2010
OJCA ŚWIĘTEGO BENEDYKTA XVI
Światło Bożego Narodzenia ogarnia tych,
którzy otwierają się na miłość
„Verbum caro factum est
– A Słowo stało się ciałem” (J 1, 14)
Drodzy Bracia i Siostry, którzy słuchacie mnie w Rzymie i na całym
świecie, z radością głoszę Wam orędzie Bożego Narodzenia: Bóg stał się
człowiekiem, przyszedł, by zamieszkać wśród nas. Bóg nie jest daleko:
jest blisko, co więcej, jest Emmanuelem, Bogiem-z-nami. Nie jest kimś
nieznanym: ma oblicze, oblicze Jezusa.
489
Jest to orędzie zawsze nowe, wciąż zaskakujące, ponieważ przekracza wszelkie nasze najśmielsze nadzieje. Przede wszystkim dlatego, że
nie jest jedynie orędziem, ale jest wydarzeniem, zdarzeniem, które wiarygodni świadkowie widzieli, słyszeli i którego dotykali w osobie Jezusa
z Nazaretu. Przebywając z Nim, patrząc na Jego czyny i słuchając Jego
słów, rozpoznali w Jezusie Mesjasza; a widząc Go zmartwychwstałego,
po tym, jak został ukrzyżowany, mieli pewność, że On, prawdziwy człowiek, był jednocześnie prawdziwym Bogiem, jednorodzonym Synem,
który przyszedł od Ojca, pełen łaski i prawdy (por. J 1, 14).
„Słowo stało się ciałem”. Wobec tego objawienia znów rodzi się w nas
pytanie: czy jest to możliwe? Słowo i ciało to dwie przeciwstawne rzeczywistości; w jaki sposób odwieczne i wszechmogące Słowo może stać
się słabym i śmiertelnym człowiekiem? Istnieje tylko jedna odpowiedź:
miłość. Ten, kto kocha, chce wszystko dzielić z ukochanym, chce być
z nim zjednoczony, a Pismo Święte ukazuje nam właśnie wielką historię miłości Boga do swojego ludu, miłości, która osiągnęła swój szczyt
w Jezusie Chrystusie.
W rzeczywistości, Bóg się nie zmienia: On jest wierny sobie. Ten,
który stworzył świat, jest tym samym, który powołał Abrahama i objawił swe imię Mojżeszowi: Jestem, który jestem (…) Bogiem Abrahama, Izaaka i Jakuba (…) Bogiem miłosiernym i łagodnym, bogatym
w miłość i wierność (por. Wj 3, 14-15; 34, 6). Bóg się nie zmienia, On
jest Miłością od zawsze i na zawsze. Jest sam w sobie komunią, jednością w Trójcy i każdy Jego czyn i słowo prowadzą do komunii. Wcielenie jest zwieńczeniem stworzenia. Gdy w łonie Maryi, z woli Ojca
i przez działanie Ducha Świętego, uformował się Jezus, Syn Boży, który stał się człowiekiem, stworzenie osiągnęło swe wypełnienie. Zasada
porządkująca wszechświat, Logos, zaczęła istnieć na świecie, w czasie
i przestrzeni.
„Słowo stało się ciałem”. Światło tej prawdy objawia się każdemu, kto
je przyjmuje z wiarą, ponieważ jest ono tajemnicą miłości. Tylko tych,
którzy otwierają się na miłość, ogarnia światło Bożego Narodzenia. Tak
było w noc betlejemską i tak jest również dzisiaj. Wcielenie Syna Bożego jest wydarzeniem, które dokonało się w historii, ale jednocześnie ją
przekracza. Pośród nocy świata zapala się nowe światło, które daje się dostrzec prostemu spojrzeniu z wiarą, sercu łagodnemu i pokornemu tego,
kto oczekuje Zbawiciela. Jeśli prawda byłaby jedynie matematyczną for490
mułą, w pewnym sensie sama by się narzucała. Natomiast skoro Prawda
jest Miłością, wymaga wiary – „tak” wypowiedzianego naszym sercem.
Czego tak naprawdę poszukuje nasze serce, jeśli nie Prawdy, która byłaby Miłością? Szuka jej dziecko, zadające pytania, tak rozbrajające i stymulujące; szuka jej młodzieniec, który chce znaleźć głęboki sens
swojego życia; szukają jej mężczyzna i kobieta w dojrzałym wieku, aby
podołać obowiązkom w rodzinie i w pracy; szuka jej osoba starsza, aby
mieć poczucie pełni ziemskiej egzystencji.
„Słowo stało się ciałem”. Orędzie Bożego Narodzenia jest światłem także dla ludów, dla wspólnej wędrówki ludzkości. „Emmanuel”,
Bóg-z-nami, przyszedł jako Król sprawiedliwości i pokoju. Jego królestwo – jak wiemy – nie jest z tego świata, a jednak jest ważniejsze niż
wszystkie królestwa tego świata. Jest jakby zaczynem ludzkości; jeśliby go zabrakło, nie byłoby tej siły, dzięki której dokonuje się prawdziwy
rozwój – bodźca do współpracy na rzecz dobra wspólnego, do bezinteresownej służby bliźniemu, do pokojowej walki o sprawiedliwość. Wiara w Boga, który zechciał dzielić z nami dzieje, jest nieustanną zachętą,
aby angażować się w te dzieje, również pośród ich sprzeczności. Jest powodem do nadziei dla wszystkich, których godność jest obrażana i deptana, ponieważ Ten, który narodził się w Betlejem, przyszedł uwolnić
człowieka od źródeł wszelkiej niewoli.
Oby światło Bożego Narodzenia na nowo zabłysnęło na tej Ziemi, na
której narodził się Jezus, i inspirowało Izraelczyków i Palestyńczyków
w poszukiwaniu sprawiedliwego i pokojowego współistnienia. Niech napawające otuchą orędzie przyjścia Emmanuela uśmierzy ból i pocieszy
w trudnych próbach drogie wspólnoty chrześcijan w Iraku i na całym Bliskim Wschodzie, dając im umocnienie i nadzieję na przyszłość oraz inspirując rządzących narodami do faktycznej solidarności z nimi. Oby to
samo nastąpiło dla dobra tych wszystkich, którzy na Haiti cierpią jeszcze z powodu niszczycielskiego trzęsienia ziemi i niedawnej epidemii
cholery. Oby również nie zostały zapomniane osoby, które w Kolumbii,
Wenezueli, a także w Gwatemali i Kostaryce ucierpiały na skutek klęsk
żywiołowych.
Oby Narodziny Zbawiciela otworzyły perspektywy trwałego pokoju i autentycznego rozwoju ludności Somalii, Darfuru i Wybrzeża Kości Słoniowej; oby przyczyniły się do politycznej i społecznej stabilizacji
na Madagaskarze; oby przyniosły bezpieczeństwo i poszanowanie praw
491
człowieka w Afganistanie i Pakistanie; oby zachęciły do dialogu Nikaraguę i Kostarykę; oby sprzyjały pojednaniu na Półwyspie Koreańskim.
Niech celebrowanie Narodzin Odkupiciela wzmocni ducha wiary, cierpliwości i odwagi wiernych Kościoła w Chinach kontynentalnych, aby
nie tracili ducha z powodu ograniczeń ich wolności wyznania i sumienia
oraz by, pozostając wierni Chrystusowi i Jego Kościołowi, podtrzymywali żywy płomień nadziei. Niech miłość Boga-z-nami da wytrwałość
wszystkim wspólnotom chrześcijańskim, które cierpią z powodu dyskryminacji i prześladowań, i niech zainspiruje politycznych i religijnych
liderów do zaangażowania na rzecz pełnego poszanowania religijnej wolności wszystkich.
Drodzy Bracia i Siostry, „Słowo stało się ciałem”, przyszło, by zamieszkać wśród nas, jest Emmanuelem, Bogiem, który stał się nam bliski.
Kontemplujmy razem tę wielką tajemnicę miłości, pozwólmy, by nasze
serca zostały oświecone światłem, które jaśnieje w betlejemskiej grocie!
Życzę wszystkim dobrych świąt Bożego Narodzenia!
E PI S KO PAT P O L S K I
67.
LIST PASTERSKI EPISKOPATU POLSKI
NA NIEDZIELĘ ŚWIĘTEJ RODZINY – 26 XII 2010 R.
Życie rodzinne w komunii z Bogiem
Siostry i Bracia! Umiłowani w Chrystusie Panu!
Niedziela Świętej Rodziny wypada w tym roku w drugi dzień Świąt
Bożego Narodzenia. Słowo, które stało się Ciałem i zamieszkało między
nami, „objawia nam samego Boga w dialogu miłości między osobami
Boskimi i zaprasza nas do uczestnictwa w nim”1.
1 492
Verbum Domini, 6.
Nawiązując do programu duszpasterskiego, pragniemy zaprosić
wszystkich wiernych, aby czynili Kościół domem i szkołą komunii. Warunkiem i początkiem realizacji tego dzieła jest budowanie więzi z Bogiem poprzez przyjęcie Bożego słowa i kształtowanie w jego świetle życia
duchowego i rodzinnego.
1. Od wierności Prawu do wierności Bogu
Przez Wcielenie i Narodzenie Syna Bożego Bóg proponuje nam taką
więź, o jakiej ludzkość do chwili narodzin Chrystusa nie odważyła się
nawet marzyć. Tę szczególną relację nazywamy komunią z Bogiem. Jest
ona najściślejszym zjednoczeniem, jakie można sobie wyobrazić. Nie jest
czymś powierzchownym, ale rzeczywistością, która sięga do najgłębszych
pokładów w człowieku. Komunia bowiem, co wielokrotnie podkreślał
Sługa Boży Jan Paweł II, jest rzeczywistością centralną i podstawową
dla życia każdego człowieka i całego Kościoła2.
Oczywiście nie może być mowy o komunii i zjednoczeniu w miłości
bez życia wiarą na co dzień. Wiara bowiem bez uczynków jest martwa
(por. Jk 2, 26). Równocześnie trzeba jednak pamiętać, że samo przestrzeganie nakazów i zakazów – bez doświadczenia głębokiej zażyłości
z miłującym Bogiem – dalekie jest od dojrzałego życia wiarą. Uczynki powinny być konsekwencją życia w komunii z Bogiem, zaś komunia
z Bogiem wyraża się w uczynkach.
2. Komunia z Bogiem drogą do szczęścia w rodzinie
Wielu z nas stawia pytanie: Jak ułożyć szczęśliwe życie małżeńskie
i rodzinne? Z pomocą w szukaniu właściwej odpowiedzi przychodzi psychologia małżeństwa i rodziny oraz pedagogika rodziny. Ich wskazania,
choć bardzo cenne, są jednak niewystarczające. Życie małżeńskie – jeżeli ma być piękne, prawdziwe i trwałe – nie może się ograniczać do tego, co w danej chwili przyjemne albo wygodne.
Sakrament małżeństwa to o wiele więcej niż zalegalizowanie bycia razem na zasadach tego świata. To wejście małżonków w wyjątkową komunię z Chrystusem. To decyzja, aby całe swoje życie – wszystko, co dzieje
się w sercu, umyśle, ciele i w każdej chwili codziennego życia małżon2 Por. Familiaris consortio, 19.
493
ków – uczynić żywym obrazem Boga. Takie życie małżeńskie prowadzi do pełni i do szczęścia, które są możliwe na fundamencie głębokiej,
przeżywanej każdego dnia, zażyłości z Bogiem.
Komunia z Bogiem rozwija się i pogłębia przez codzienną modlitwę
indywidualną, małżeńską i rodzinną. Karmi się medytacją słowa Bożego i adoracją Chrystusa w Najświętszym Sakramencie. Budzi tęsknotę
za jak najczęstszym przystępowaniem do Komunii Świętej. Otwiera nasze oczy na potrzebę ciągłego nawracania się, a w konsekwencji na dojrzale przeżywany sakrament pokuty. Włącza nasze życie w rytm roku
liturgicznego.
Zażyłość z Bogiem buduje się przecież analogicznie do zażyłości ze
współmałżonkiem: poprzez dialog i kontemplację, poprzez życie w obecności, adorację i serdeczne zaangażowanie w sprawy tego, którego nasze
serce kocha (zob. Pnp 1, 7).
3. Niedziela – szczególny czas budowania komunii
Gdy w 304 roku pochwycono w Abitenie (dzisiejsza Tunezja) chrześcijan, którzy uczestniczyli we Mszy Świętej, choć wiedzieli, że za to
grozi im śmierć, sędzia pytał, dlaczego tak czynią. Odpowiedzieli wówczas: Sine dominico non possumus! „Bez daru Pana, bez dnia Pańskiego nie możemy żyć!” W słowie dominicum łączą się nierozerwalnie dwa
znaczenia3. Po pierwsze: nie możemy żyć bez daru, jakim jest sam Zmartwychwstały. Aby być sobą, koniecznie potrzebujemy kontaktu z Nim
i bliskości. Po drugie: nie wystarczy nam kontakt duchowy, wewnętrzny, subiektywny. Spotkanie z Panem wpisuje się w nasze życie indywidualne i społeczne.
Niedziela winna być dniem należącym do Pana. Dniem, który nada
całemu naszemu życiu centrum i wprowadzi w to życie wewnętrzny porządek. „Bez Pana i dnia, który należy do Niego, nie ma udanego życia”4.
Potrzebujemy więzi umacniającej nas i nadającej kierunek naszemu życiu. Potrzebujemy kontaktu ze Zmartwychwstałym. Dziś także nie można
być prawdziwym małżeństwem, rodziną katolicką, bez udziału – czynnego i bezpośredniego – w niedzielnej Mszy Świętej.
3 4 494
Zob. Benedykt XVI, Homilia w katedrze św. Szczepana w Wiedniu, 9 IX 2007.
Tamże.
4. Komunia w rodzinie
Trzeba pamiętać, że komunia z Bogiem nie jest doświadczeniem duchowym oderwanym od życia. Św. Jan Apostoł pisze bardzo dobitnie: „kto
nie miłuje brata swego (…), niemożliwe, żeby miłował Boga” (1 J 4, 20).
Dzisiaj, w Niedzielę Świętej Rodziny, prosimy zatem, abyście w Waszych małżeństwach i rodzinach rozwijali serdeczną zażyłość i głęboką
jedność całego Waszego życia.
Życie w komunii małżeńskiej to ciągłe postrzeganie współmałżonka
jako kogoś wyjątkowo bliskiego. To dzielenie jego radości i cierpienia,
znajdowanie satysfakcji w odgadywaniu jego pragnień i zaspokajaniu potrzeb. To życie w głębokiej przyjaźni, w przekonaniu, że „on jest mój, a ja
jestem jego” (Pnp 2, 16) ze wszystkim, co w nas piękne i trudne, wielkie
i wstydliwe. To dostrzeganie we współmałżonku tego, co w nim jest darem Bożym dla mnie. To szukanie sposobów, aby być dla niego pomocą
(Rdz 2, 18) i aby wzajemnie nosić swoje brzemiona (Ga 6, 2). To odrzucanie pokusy patrzenia na wszystko przez pryzmat własnych racji i egoistycznych pragnień.
Doświadczenie komunii małżeńskiej to jedna z najpiękniejszych ludzkich rzeczywistości. Żyć w komunii małżeńskiej i rodzinnej to być otwartym na nowe życie, przyjmować je zawsze z miłością i tworzyć najlepsze
warunki do rozwoju oraz wychowania dzieci.
Drodzy Małżonkowie i Rodzice! Nie uciekajcie od siebie i od problemów domowych w rzeczywistość wirtualną Internetu. Nie usprawiedliwiajcie się obowiązkami zawodowymi. Walczcie o czas, aby być razem
i dzielić się tym, kim jesteście i co posiadacie. Bądźcie dla siebie darem,
bo przecież „człowiek nie może odnaleźć się w pełni inaczej, jak tylko
poprzez bezinteresowny dar z samego siebie”5.
5. Świadkowie komunii pośród świata
Siostry i Bracia!
Komunia z Bogiem to serce rozmiłowane w Bogu. To człowiek podzielający Boży sposób patrzenia i rozumienia. To całe życie oddane Panu Bogu.
5 Gaudium et spes, 24.
495
W takim kontekście lepiej rozumiemy, że przystępowanie do Komunii
Świętej nie jest i nie może być praktyką oderwaną od życia – od tego, co
myślimy, mówimy, jakie są nasze przekonania i czyny. Przystępowanie
do Komunii Świętej to kwestia uczciwości wobec Boga. Każdy katolik,
który odrzuca prawo Boże, winien się nawrócić. Inaczej jego przystępowanie do Komunii Świętej jest świętokradztwem. Komunia zakłada bowiem i wyraża rzeczywistą jedność wierzącego z Bogiem. Kto pragnie
przyjąć Ciało Chrystusa, musi – w imię uczciwości – przyjąć też Jego naukę i świat wartości oraz żyć z Nim w zjednoczeniu na co dzień.
Nikt wewnętrznie uczciwy nie może wybierać grzechu, a równocześnie twierdzić, że żyje w zjednoczeniu z Bogiem. Tym bardziej nie może z uporem demonstrować publicznie jedności z Ciałem Chrystusa, gdy
odrzuca ewangeliczny styl myślenia i postępowania. W takim przypadku posiada błędnie ukształtowane sumienie i potrzebuje nawrócenia.
6. Zakończenie
Umiłowani w Chrystusie Panu!
Niech Maryja, pod której sercem Jezus Chrystus – prawdziwy Bóg –
stał się prawdziwym człowiekiem, pomoże nam „czynić Kościół domem
i szkołą komunii. To wielkie wyzwanie, jakie czeka nas w rozpoczynającym się tysiącleciu, jeśli chcemy pozostać wierni Bożemu zamysłowi,
a jednocześnie odpowiedzieć na najgłębsze oczekiwania świata”6.
Zawierzamy Was Świętej Rodzinie z Nazaretu i udzielamy pasterskiego błogosławieństwa Waszym Rodzinom w kraju i poza jego granicami
oraz całej umiłowanej Ojczyźnie.
Podpisali:
Pasterze Kościoła Katolickiego w Polsce
zgromadzeni na 353. Zebraniu Plenarnym
Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie,
w dniach 28–29 września 2010 r.
------------------------List należy odczytać w niedzielę 26 grudnia 2010 r.
† Andrzej Czaja
biskup opolski
6 496
Novo millennio ineunte, 43.
68.
LIST PASTERSKI EPISKOPATU POLSKI
W ZWIĄZKU Z PRZYWRÓCENIEM DNIA WOLNEGO
OD PRACY W UROCZYSTOŚĆ OBJAWIENIA PAŃSKIEGO
„Przybyliśmy oddać Mu pokłon” (Mt 2, 2)
Umiłowani w Chrystusie Panu, Bracia i Siostry!
Liturgia Kościoła wprowadza nas w Nowy Rok w atmosferze świątecznej radości i wdzięczności. Dziękujemy Bogu Ojcu za Słowo, które
stało się ciałem i zamieszkało między nami. Za to, że oglądaliśmy Jego
chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy (J 1, 14). Zbawiciel dał się poznać prostym betlejemskim pasterzom
i uczonym Mędrcom ze Wschodu – ludziom, których serca były wrażliwe i otwarte na przyjęcie tajemnicy Boga–Człowieka.
1. W Ewangelii według św. Mateusza czytamy, że Mędrcy weszli do
domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon (Mt 2, 11). Na pamiątkę tego wydarzenia już od IV wieku
po Chrystusie obchodzimy uroczystość Objawienia Pańskiego, zwaną
także świętem Trzech Króli. Jest to jedno z pierwszych świąt ustanowionych przez Kościół.
W tradycji wschodniej uroczystość ta nazywana jest Epifanią, czyli
objawieniem się Boga człowiekowi w Jezusie Chrystusie. Obok Bożego
Narodzenia i Zmartwychwstania Pańskiego jest to najstarsze i najbardziej
uroczyste święto obchodzone w Kościele powszechnym.
Uroczystość Objawienia Pańskiego niesie głębokie w treści przesłanie.
Jest nim prawda o objawieniu człowiekowi tajemnicy zbawienia w Jezusie
Chrystusie. Prorok Izajasz głosi nadejście nowej epoki, w której do odnowionej Jerozolimy – do światła chwały Pańskiej – podążać będą narody. Psalmista zaś zapowiada, że królowie Tarszisz i wysp przyniosą dary,
królowie Szeby i Saby złożą daninę. I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie, wszystkie narody będą mu służyły (Ps 72, 10n).
Prorocza wizja Izajasza oraz natchnione słowa psalmisty kierują nasze
myśli do wydarzenia, które zostało opisane na kartach Ewangelii, a którego pamiątkę obchodzić będziemy za kilka dni. W Mędrcach przybyłych
do Betlejem, by pokłonić się nowo narodzonemu Królowi, tradycja chrze497
ścijańska zawsze widziała reprezentantów wszystkich narodów. Chrystus
objawił się im jako Zbawiciel świata. Mędrcy świata, monarchowie prowadzeni byli przez gwiazdę, która w kulturze Wschodu jest symbolem
boskości i znakiem Wielkiego Króla. Na wzór Abrahama opuścili swój
dom i swoją ojczyznę, aby udać się w daleką podróż. Towarzyszyła im
nadzieja na odnalezienie nowo narodzonego Króla – Mesjasza. Gdy Go
odnaleźli, złożyli Mu w ofierze dary: złoto, kadzidło i mirrę. Były one
wyznaniem wiary w boską i królewską godność Chrystusa oraz zapowiedzią Jego przyszłego cierpienia.
Historia Mędrców – Trzech Króli – to głęboki w treści symbol życiowej drogi każdego człowieka podążającego za światłem wiary. W obrazie Mędrców cała ludzkość przybywa do Betlejem, aby w Jezusie uznać
obiecanego Mesjasza i złożyć Mu należny hołd.
2. Radość z przeżywania tajemnicy Objawienia Pańskiego posiada
w tym roku dodatkowy motyw. Święto Trzech Króli będzie w naszej
Ojczyźnie znowu dniem wolnym od pracy. Tak jest od wieków w wielu
krajach Europy, np. w Austrii, w Niemczech, we Włoszech, w Hiszpanii i w Szwecji. Podobnie było również w naszej Ojczyźnie przez stulecia, aż do 1960 roku, kiedy to władze komunistyczne odebrały wiernym
dzień wolny od pracy w święto Trzech Króli.
Z satysfakcją przyjmujemy decyzję polskiego Parlamentu, który przywrócił status dnia wolnego uroczystości Objawienia Pańskiego. Decyzja
ta była poprzedzona w minionych latach wieloma inicjatywami obywatelskimi. Składamy serdeczne podziękowanie tym wszystkim, którzy
swoją modlitwą, zatroskaniem o tradycję Kościoła oraz konkretnymi
działaniami z determinacją wspierali zamysł przywrócenia uroczystości
Objawienia Pańskiego należnego jej miejsca w życiu społecznym i religijnym Polaków.
Niech nasza chrześcijańska radość wyrazi się w tym dniu poprzez
udział we Mszy Świętej. Pragniemy przypomnieć, że uroczystość Objawienia Pańskiego należy do ustanowionych przez Kościół dni świętych,
w które każdy katolik jest zobowiązany do uczestniczenia w Eucharystii.
Niech nasz udział w liturgii Kościoła będzie wyrazem wdzięczności
Bogu, który objawił się światu w Jezusie Chrystusie i przez Niego wezwał do siebie ludzi wszystkich narodów, ras i języków. W Nim wybrał
także nas – jak nam przypomniał św. Paweł w drugim czytaniu – abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem. Z miłości przeznaczył
498
nas dla siebie jako przybranych synów przez Jezusa Chrystusa według
postanowienia swej woli, ku chwale majestatu swej łaski, którą obdarzył
nas w Umiłowanym (Ef 1, 4-6).
3. Uroczystość Objawienia Pańskiego podkreśla bardzo mocno powszechność Kościoła oraz jego misyjny charakter. Powołani do wspólnoty
wierzących pragniemy spłacać dług wdzięczności wobec Boga, który nas
wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła (1 P 2, 9). Dziękujemy za dar Kościoła, który przeprowadził nas przez bramę chrztu i przyjął do chrześcijańskiej rodziny Dzieci Bożych. Wyrażamy tę wdzięczność
przez modlitwę i przez wsparcie dzieł misyjnych prowadzonych przez
polskich misjonarzy. Świadomi przyjętego kiedyś przez naszych przodków skarbu wiary, chcemy dzielić się nią z innymi.
Myślą i sercem obejmujemy wspólnoty chrześcijańskie żyjące na
wszystkich kontynentach. Pragniemy wspierać zwłaszcza te, które przeżywają trudności oraz dni próby. Pamiętamy o tych, którzy nie poznali
jeszcze światła Ewangelii i nie doświadczyli bezgranicznej miłości Zbawiciela. Wyrażamy naszą solidarność z cierpiącymi prześladowanie ze
względu na wiarę w Chrystusa.
Bracia i Siostry! W wymiarze duchowym wszyscy możemy być misjonarzami. Ofiarujmy więc dziełu ewangelizacji dar naszej modlitwy,
od której Chrystus uzależnił powodzenie misji Kościoła. Módlmy się
żarliwie, aby w każdym zakątku świata była głoszona Ewangelia. Prośmy Boga, aby objawianie światu Jezusa Chrystusa, jedynego Odkupiciela człowieka, odbywało się bez przeszkód i w prawdziwym pokoju.
W nadchodzącą uroczystość Objawienia Pańskiego zbierane będą w kościołach ofiary na fundusz misyjny, wspierający polskich misjonarzy i misjonarki w ramach działalności Komisji Konferencji Episkopatu Polski ds.
Misji. Pamiętajmy, że każdy czyn i każda ofiara na rzecz misji przybliża nas
samych do Chrystusa i czyni nas wiarygodnymi uczniami Zbawiciela.
Objawienie Pańskie jest patronalnym świętem Papieskiego Dzieła Misyjnego Dzieci. Wszystkim młodym angażującym się w dzieła misyjne,
zwłaszcza w akcję kolędników misyjnych, błogosławimy i zachęcamy do
dalszej pomocy w głoszeniu Dobrej Nowiny o Jezusie Chrystusie.
Bracia i Siostry! W uroczystość Objawienia Pańskiego duszpasterze
błogosławią kadzidło i kredę, którą znaczymy drzwi naszych mieszkań.
Wyrażamy przez to, że nowo narodzony Chrystus został przyjęty w naszym domu i obdarza jego mieszkańców swoim błogosławieństwem.
499
Życzymy Wam błogosławieństwa Boga, który z miłości do człowieka
posłał na świat swego Syna. Chrystus, który został ogłoszony narodom
i znalazł wiarę w świecie (por. 1 Tm 3, 16), niech będzie z Wami i błogosławi Wasze domy, mieszkania, szkoły i miejsca pracy.
Nowo narodzony Książę Pokoju niech Was obdarza każdego dnia Nowego Roku swoim pokojem. Przedziwny Doradca, Światłość świata, niech
wnosi w Wasze życie blask prawdy, która czyni człowieka prawdziwie
wolnym. Słowo Wcielone, które wśród nas zamieszkało, niech będzie źródłem niegasnącej nadziei, rozpalającym płomień wiecznej miłości, dzięki której życie ludzkie ma sens.
Powierzając Was wstawiennictwu Matki Bożej, która z taką czułością
pochyla się nad swoim Boskim Synem w Betlejem i ukazuje Go światu,
z serca Wam błogosławimy w Jego imię.
Podpisali:
Pasterze Kościoła Katolickiego w Polsce
zgromadzeni na 353. Zebraniu Plenarnym
Konferencji Episkopatu Polski w Warszawie,
w dniach 28–29 września 2010 r.
------------------------List należy odczytać w niedzielę 2 stycznia 2011 r.
† Andrzej Czaja
biskup opolski
BISKUP OPOLSKI
69.
DEKRET ZARZĄDZAJĄCY WYBORY
DO PARAFIALNYCH RAD DUSZPASTERSKICH W 2010 R.
1. Parafialna Rada Duszpasterska (dalej: PRD) jest miejscem czynnego i odpowiedzialnego zaangażowania wiernych świeckich w zbawcze
posłannictwo Kościoła, a jej członkowie mają za zadanie wyrażać swoje
500
roztropne opinie i sugestie ukierunkowane na dobro duchowe całej wspólnoty parafialnej (por. KK 37; kan. 212 § 3; 228 § 2 KPK).
2. W związku ze zbliżającym się zakończeniem kolejnej kadencji PRD
w diecezji opolskiej, ogłaszam wybory do nowych PRD.
3. Sposób przeprowadzenia wyborów reguluje Statut Parafialnej Rady Duszpasterskiej w Diecezji Opolskiej w punktach 3–10. Termin zgłoszenia kandydatów do PRD wyznaczam na niedzielę 14 listopada 2010 r.,
a termin wyborów na niedzielę uroczystości Jezusa Chrystusa Króla
Wszechświata, tj. 21 listopada 2010 r.
4. Mając na uwadze ułatwienie stałej formacji członków PRD, zarządzam zakończenie kadencji wszystkich PRD i równoczesne przeprowadzenie wyborów we wszystkich parafiach diecezji opolskiej, także
w tych, w których, przy zastosowaniu pkt 13 lub 14 Statutu, skład PRD
został zmieniony po roku 2005.
5. Sporządzony przez komisję wyborczą protokół proboszczowie winni niezwłocznie dostarczyć dziekanom, którzy – najpóźniej do 15 grudnia 2010 r. – powinni przekazać je do Wydziału Duszpasterskiego Kurii
Diecezjalnej.
6. Członków PRD zapraszam do udziału w spotkaniach formacyjnych,
tj. dniach skupienia i rekolekcjach, na zasadach i zgodnie z harmonogramem przygotowanym przez Wydział Duszpasterski Kurii Diecezjalnej.
† Andrzej Czaja
biskup opolski
Opole, 3 listopada 2010 r.
70.
DEKRET POWOŁUJĄCY RADĘ KAPŁAŃSKĄ
DIECEZJI OPOLSKIEJ
W oparciu o normy Kodeksu Prawa Kanonicznego zawarte w kanonach 495–506 oraz o przepisy Pierwszego Synodu Diecezji Opolskiej (statut 25), w tym Statutu Rady Kapłańskiej i Kolegium Konsultorów Diecezji
501
Opolskiej (aneks 3), jak również dokonane wybory, powołuję na okres
pięciu lat Radę Kapłańską Diecezji Opolskiej w następującym składzie:
Z urzędu
1 Bp Jan Kopiec
2. Bp Paweł Stobrawa
3. Ks. Edward Bogaczewicz
4. Ks. Mariusz Drygier
5. Ks. Bernard Joszko
6. Ks. Grzegorz Kadzioch
7. Ks. Piotr Kuc
8. O. Błażej Kurowski OFM
9. Ks. Mikołaj Mróz
10. Ks. Waldemar Musioł
11. Ks. Edmund Podzielny
12. Ks. Stanisław Rabiej
13. Ks. Joachim Waloszek
Z nominacji
1. Ks. Andrzej Anderwald
2. Ks. Rudolf Nieszwiec
3. Ks. Jan Polok
4. Ks. Helmut Sobeczko
Z wyboru
1. Ks. Kazimierz Dola
2. Ks. Tadeusz Dola
3. Ks. Jerzy Dzierżanowski
4. Ks. Andrzej Gołaszewski
5. Ks. Tomasz Horak
6. Ks. Piotr Kondziela
7. Ks. Józef Krawiec
8. Ks. Walter Lenart
9. Ks. Marcin Ogiolda
10. Ks. Jarosław Ostrowski
11. Ks. Henryk Pasieka
12. Ks. Adam Rogalski
13. Ks. Hubert Skomudek
14. Ks. Tadeusz Słocki
15. Ks. Mariusz Sobek
16. Ks. Michał Ślęczek
17. Ks. Rudolf Świerc
18. Ks. Jerzy Tomeczek
19. Ks. Jerzy Witeczek
20. Ks. Marian Żagan
Wszystkim członkom Rady Kapłańskiej niech Bóg błogosławi w pracy
dla dobra Kościoła opolskiego.
† Andrzej Czaja
biskup opolski
Nr 984/10/A
Opole, 4 listopada 2010 r., we wspomnienie św. Karola Boromeusza
502
71.
DEKRET POWOŁUJĄCY KOLEGIUM KONSULTORÓW
DIECEZJI OPOLSKIEJ
W oparciu o kan. 502 KPK oraz o przepisy Pierwszego Synodu Diecezji Opolskiej (statut 26), w tym Statutu Rady Kapłańskiej i Kolegium
Konsultorów Diecezji Opolskiej (Aneks 3), powołuję na okres pięciu lat
następujących członków Rady Kapłańskiej do Kolegium Konsultorów
Diecezji Opolskiej:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Bp Jan Kopiec
Bp Paweł Stobrawa
Ks. Andrzej Anderwald
Ks. Edward Bogaczewicz
Ks. Tadeusz Dola
Ks. Bernard Joszko
Ks. Mikołaj Mróz
Ks. Rudolf Nieszwiec
Ks. Edmund Podzielny
Ks. Stanisław Rabiej
Ks. Helmut Sobeczko
Ks. Joachim Waloszek
Członkom Kolegium Konsultorów życzę błogosławieństwa Bożego
w odpowiedzialnej służbie Kościołowi lokalnemu.
† Andrzej Czaja
biskup opolski
Nr 985/10/A
Opole, 4 listopada 2010 r., we wspomnienie św. Karola Boromeusza
503
72.
DEKRET MIANUJĄCY DZIEKANÓW I SEKRETARZY
REJONÓW DUSZPASTERSKICH DIECEZJI OPOLSKIEJ
Niniejszym mianuję na okres pięciu lat dziekanami i sekretarzami rejonów duszpasterskich diecezji opolskiej następujących kapłanów:
1. Ks. prałata Edmunda Podzielnego – dziekanem opolskiego rejonu
duszpasterskiego.
2. Ks. radcę Edwarda Bogaczewicza – dziekanem raciborskiego rejonu duszpasterskiego.
3. Ks. prałata Mikołaja Mroza – dziekanem nyskiego rejonu duszpasterskiego.
4. Ks. prałata Bernarda Joszkę – dziekanem kluczborskiego rejonu
duszpasterskiego.
5. Ks. dziekana Tadeusza Muca – sekretarzem opolskiego rejonu duszpasterskiego.
6. Ks. Adama Rogalskiego – sekretarzem raciborskiego rejonu duszpasterskiego.
7. Ks. radcę Edwarda Hennego – sekretarzem nyskiego rejonu duszpasterskiego.
8. Ks. Zygfryda Flaka – sekretarzem kluczborskiego rejonu duszpasterskiego.
Życzę błogosławieństwa Bożego w odpowiedzialnej służbie Kościołowi lokalnemu.
† Andrzej Czaja
biskup opolski
Nr 986/10/A
Opole, 4 listopada 2010 r., we wspomnienie św. Karola Boromeusza
504
73.
WYKAZ KANDYDATÓW
DO RADY KAPŁAŃSKIEJ 2010–2015
WEDŁUG ILOŚCI OTRZYMANYCH GŁOSÓW
REJON OPOLSKI
a) Proboszczowie
1. Ks. Marcin Ogiolda
2. Ks. Henryk Pasieka
3. Ks. Rudolf Świerc 4. Ks. Piotr Kondziela
5. Ks. Jan Polok
6. Ks. Waldemar Klinger
12
12
11
10
10
8
7. Ks. Antoni Komor 8. Ks. Tadeusz Muc 9. Ks. Andrzej Ogasa 10. Ks. Hubert Sklorz
11. Ks. Zbigniew Bienkiewicz 8
7
6
6
5
15
14
10
8
8
6. Ks. Zygmunt Nabzdyk 7. Ks. Hubert Mikołajec 8. Ks. Tadeusz Oślizło
9. Ks. Henryk Pocześniok 10. Ks. Mariusz Wajman 7
6
5
5
5
7. Ks. Ginter Kurowski 8. Ks. Leszek Rygucki 9. Ks. Zygfryd Waskin 10. Ks. Piotr Adamów 11. Ks. Ewald Cwienk 12. Ks. Krystian Glomb 5
5
5
4
4
4
b) Nieproboszczowie
1. Ks. Hubert Skomudek 2. Ks. Józef Krawiec 3. Ks. Tadeusz Słocki 4. Ks. Dariusz Flak
5. Ks. Krystian Muszalik
REJON RACIBORSKI
a) Proboszczowie
1. Ks. Edward Bogaczewicz 10
2. Ks. Michał Ślęczek 10
3. Ks. Adam Rogalski 9
4. Ks. Jerzy Witeczek
8
5. Ks. Bernard Mocia 7
6. Ks. Damian Cebulla 6
505
b) Nieproboszczowie
1. Ks. Marian Żagan 2. Ks. Mariusz Sobek 3. Ks. Wiesław Mróz 4. Ks. Krzysztof Pustelak 5. Ks. Marcin Utzig 6. Ks. Leszek Zarzycki 16
10
8
7
7
7
7. Ks. Adrian Bombelek 8. Ks. Joachim Kroll 9. Ks. Mariusz Pełechaty 10. Ks. Grzegorz Sonnek 11. Ks. Jacek Wilczyński
7
6
6
6
6
13
13
7
6
5. Ks. Piotr Mazur 6. Ks. Jacek Biernat 7. Ks. Piotr Burczyk 8. Ks. Jarosław Szeląg
5
4
4
4
14
13
12
10
5. Ks. Stanisław Durbas 6. Ks. Jarosław Karpa 7. Ks. Piotr Ochoński 6
5
5
13
11
6
6
5. Ks. Grzegorz Juszczyszyn
6. Ks. Henryk Kontny 7. Ks. Waldemar Klose 8. Ks. Henryk Malorny 5
5
3
3
18
12
6
5
4
6. Ks. Adam Jankowski
7. O. Andrzej Pampuch OFM
8. Ks. Józef Cichoń 9. Ks. Zbigniew Donarski 10. Ks. Andrzej Glinka 4
4
3
3
3
REJON NYSKI
a) Proboszczowie
1. Ks. Andrzej Gołaszewski 2. Ks. Tomasz Horak 3. Ks. Edward Cichoń 4. Ks. Jarosław Staniszewski b) Nieproboszczowie
1. Ks. Kazimierz Dola 2. Ks. Alojzy Marcol 3. Ks. Krzysztof Bytomski 4. Ks. Lothar Rostek REJON KLUCZBORSKI
a) Proboszczowie
1. Ks. Jerzy Tomeczek 2. Ks. Walter Lenart 3. Ks. Janusz Dworzak
4. Ks. Zygfryd Flak
b) Nieproboszczowie
1. Ks. Jarosław Ostrowski 2. Ks. Daniel Breguła
3. Ks. Franciszek Lehnert 4. Ks. Jan Golba 5. Ks. Piotr Janaszczyk 506
LISTA OGÓLNODIECEZJALNA
1. Ks. Tadeusz Dola 2. Ks. Jerzy Dzierżanowski 3. Ks. Krzysztof Grzywocz 4. O. Henryk Kałuża SVD
5. Ks. Rudolf Pierskała 6. Ks. Marek Lis 7. Ks. Jan Pyka 8. Ks. Piotr Morciniec 9. Ks. Rudolf Nieszwiec 51
41
35
24
24
22
22
21
21
10. Ks. Piotr Jaskóła
11. Ks. Eugeniusz Ploch 12. Ks. Andrzej Anderwald 13. Ks. Albert Glaeser
14. Ks. Jerzy Kostorz 15. Ks. Marcin Cytrycki
16. Ks. Arnold Drechsler 17. Ks. Bernard Jurczyk
20
17
15
12
12
11
10
10
Opole, dnia 13 października 2010 r.
74.
DEKRET USTANAWIAJĄCY DIECEZJALNĄ KOMISJĘ
DS. SZTUKI I KONSERWACJI ZABYTKÓW
Mając na względzie dobro dziedzictwa kulturowego diecezji opolskiej
i zgodnie ze wskazaniami Pierwszego Synodu Diecezji Opolskiej (statuty 343–348), niniejszym powołuję Diecezjalną Komisję ds. Sztuki i Konserwacji Zabytków w następującym składzie:
Ks. Piotr Paweł Maniurka – przewodniczący
Ks. Wojciech Lippa – zastępca przewodniczącego
P. Łucja Bagińska
Ks. Ryszard Kinder
P. Marian Molenda
P. Iwona Solisz
Życzę błogosławieństwa Bożego w odpowiedzialnej służbie Kościołowi lokalnemu.
† Andrzej Czaja
biskup opolski
Nr 1019/10/A
Opole, 1 grudnia 2010 r.
507
75.
LIST BISKUPA OPOLSKIEGO
NA POCZĄTEK ROKU KOŚCIELNEGO 2010/2011
Żyjmy przyzwoicie: w komunii z Bogiem
Drodzy Diecezjanie,
w naszych świątyniach pojawił się już wieniec z czterema świecami i zapalono dziś pierwszą z nich. To znak, że rozpoczynamy kolejny
raz w naszym życiu okres Adwentu. Jest to czas pobożnego i radosnego
oczekiwania i wołania w stronę Pana: Maranatha – Przyjdź Panie Jezu.
Nazwa okresu: Adwent, która pochodzi od łac. advenire – przychodzić,
przybywać, wskazuje na tajemnicę przychodzenia Boga, która znamionuje dzieje zbawienia. Chodzi o czas przygotowania do obchodu tajemnicy
pierwszego przyjścia Boga na świat w Betlejem i o czas, w którym Kościół
uwrażliwia nas na powtórne przyjście i ciągłe przychodzenie naszego Pana,
zwłaszcza w Eucharystii. Dlatego Kościół wzywa nas: „Idźmy z radością na
spotkanie Pana” i przez cały okres Adwentu nawołuje: „Czuwajcie i bądźcie gotowi”. Tym ostatnim wezwaniem Kościół przywołuje nas – używając
zwrotu św. Pawła – do przyzwoitego życia. Sprawdzianem naszej gotowości do kształtowania takiego życia godnego dzieci Bożych ma być odrzucenie uczynków ciemności; wystrzeganie się hulanek i bijatyk, rozpusty
i wyuzdania, kłótni i zazdrości, zbytniej troski o ciało i dogadzania żądzom
(por. Rz 13, 13-14). Dlaczego tak żyć? Powód jest stale jeden i ten sam: co
dnia zbawienie jest bliżej nas, to znaczy dzień naszego spotkania z Panem! Jeśli nawet nie dożyjemy dnia końca świata, każdy z nas dożyje dnia
końca swego życia na tej ziemi. Kiedy nastąpi? Nie wiemy. Ale ta chwila
jest coraz bliżej. I to jest ta ostateczna racja troski o przyzwoite życie.
Jego źródłem i szczytem jest ścisła więź osobowa, komunia człowieka
z Bogiem. I to Kościół w Polsce zamierza sobie na nowo przypomnieć. Będziemy ten rok kościelny przeżywać pod hasłem: „W komunii z Bogiem”.
Jest to pierwszy punkt w rozłożonym na trzy lata programie duszpasterskim, który wyrasta z apelu Sługi Bożego Jana Pawła II zawartego w liście apostolskim Novo millennio ineunte (nr 43), aby czynić Kościół domem
i szkołą komunii. Program ten podejmuje zadanie, które biskupi polscy jasno określili przed dwoma laty w liście do kapłanów na Wielki Czwartek:
508
„Pilnie potrzebna jest dobra katecheza o Kościele, a raczej o obecności
Chrystusa w Kościele. Potrzebna jest dla nas. Potrzebna jest dla wiernych”.
Słuszność diagnozy potwierdza się w tych dniach, kiedy nieraz w naszym społeczeństwie, w niektórych środowiskach, niepostrzeżenie przechodzi się z poziomu antyklerykalizmu na poziom antykościelności. Rzecz
w tym, że o ile antyklerykalizm bywa nieraz zasadny i może być pożyteczny, o tyle antykościelność jest zawsze destrukcyjna dla społeczeństwa,
które od wieków osadzone jest na chrześcijańskiej wierze i wartościach.
Co więcej, gdy antykościelność ujawnia się w postawach tych, którzy tworzą wspólnotę Kościoła, którzy deklarują, że są ludźmi wierzącymi, nie
możemy udawać, że nic wielkiego się nie dzieje. Antykościelność w sercach i domach niektórych ludzi wierzących oznacza zadawanie ran samym sobie, wspólnocie, którą się tworzy i Bogu, który w niej żyje. Ta
sytuacja, jak również niektóre niedojrzałe nasze poglądy i zachowania
zdradzają brak dostatecznej znajomości tajemnicy, życia i misji Kościoła. Ten stan rzeczy obliguje zwłaszcza pasterzy do podjęcia stosownych
kroków celem zaradzenia tej swoistej biedzie.
Program duszpasterski przewiduje trzy ważkie kroki. Za rok nasza refleksja i działania będą się koncentrować wokół tematu: „Kościół naszym
domem”. Będziemy rozwijać myśl o kształtowaniu braterskiej wspólnoty wiary i o katolickiej rodzinie. Rok później przedmiotem refleksji będzie misja Kościoła, pod hasłem: „Być solą ziemi”. W sposób bardziej
zorganizowany będziemy chcieli podjąć trud głoszenia Radosnej Nowiny tym, którzy zatracili żywotność wiary i świadomość bycia Kościołem.
Natomiast w roku, który dziś rozpoczynamy, chcemy udrożnić naszą
osobistą więź z Bogiem. Tylko w komunii z Bogiem możemy urzeczywistniać Kościół i czerpać w nim z bogactwa Bożej łaski i prawdy. Wspólnota
Kościoła nie jest bowiem jakąś organizacją międzynarodową czy instytucją świadczącą usługi religijne; nie jest też zbrataniem ludzi na poziomie
wspólnych interesów czy realizacji tego samego celu. Kościół stanowi rzeczywistość Bosko-ludzką, wspólnotę ludzi obdarowanych udziałem w życiu Bożym. Jej wartością jest nasz dostęp do Boga już teraz na ziemi, to
znaczy niesamowita tajemnica życia w Chrystusie, która domaga się naszego trwania w komunii z Nim, zakorzenienia w Chrystusie na podobieństwo wszczepienia winnej latorośli w winny krzew (por. J 15, 1-8).
Krótko mówiąc, bez naszej osobistej więzi z Chrystusem nie ma ani
naszego bycia chrześcijaninem, ani naszego bycia rzeczywistym człon509
kiem Kościoła, a nasze zbawienie staje pod znakiem zapytania. Z myślą o udrożnieniu wszystkiego będziemy chcieli w tym roku kościelnym
uświadomić sobie na nowo, jak wchodzić w żywą komunię z Bogiem, jak
w niej trwać, osiągać jej głębię i co czynić, gdy wskutek grzechu ciężkiego zostaje zniszczona.
Rzecz jasna taki program odnowy naszego przymierza z Bogiem,
osobistego, w rodzinie i w parafii, wymaga od każdego z nas wielkiego
zaangażowania. I o to bardzo Was proszę, drodzy diecezjanie, rodzice
i małżonkowie, droga młodzieży, dzieci i starsi. Wasi duszpasterze zostali
już ukierunkowani na to, by w Adwencie i w okresie Bożego Narodzenia
jak najwięcej uwagi poświęcić słowu Bożemu, odkrywaniu go i przyswajaniu, w okresie Wielkiego Postu przypomnieć abecadło prawdy o grzechu,
sumieniu, pięciu warunkach dobrej spowiedzi, w okresie wielkanocnym
przybliżyć misterium Eucharystii, a w całości roku jak najwięcej uczynić
na rzecz obudzenia w nas życia modlitwy i umiłowania Kościoła.
W realizacji tych wszystkich założeń potrzeba ofiarowania Panu Bogu
więcej czasu i wiele dobrej woli w odpowiedzi na propozycje duszpasterzy. Zasadniczymi formami wzajemnego wsparcia ku ożywieniu naszej
komunii z Bogiem mogą być kręgi biblijne, czyli grupy odkrywania słowa Pana i dzielenia się nim, grupy wspólnej modlitwy, które mogą się stać
swego rodzaju szkołami modlitwy, parafialna katecheza młodzieży, studentów i dorosłych, wdrażająca w misteria chrześcijańskie i Kościół oraz
zaangażowanie w rozwój wspólnot parafialnych. Drodzy moi współbracia, duszpasterze, podejmujcie te dzieła z całą gorliwością i entuzjazmem.
Wy zaś, kochani diecezjanie, chciejcie korzystać z tych możliwości duchowego rozwoju. Proszę Was, otwórzcie jeszcze szerzej drzwi Chrystusowi!
Nasz świadomy, pobożny i czynny udział we Mszy św., która umożliwia najpełniejsze zjednoczenie z Panem, domaga się nade wszystko
otwartego serca. W przeżywaniu liturgii ważna jest także harmonia postaw i gestów zgromadzenia wiernych. Niestety nieraz bardzo jej brakuje.
Ujawniają to zwłaszcza celebracje, które gromadzą wiernych z różnych
parafii. Tymczasem wprowadzenie do Mszału Rzymskiego jasno precyzuje, kiedy należy przyjąć postawę stojącą, kiedy klęczeć i siedzieć. Dlatego
w trosce o większą harmonię zgromadzeń liturgicznych w naszej diecezji
zobowiązuję księży proboszczów do wprowadzenia, a Was wszystkich
wiernych proszę o respektowanie następującego porządku: postawa klęcząca, której Jezus dał przykład obmywając uczniom nogi, wyraża uni510
żenie, uznanie swej małości wobec tajemnicy i majestatu Boga. Jako taka
obowiązuje nas w czasie modlitwy epikletycznej i przeistoczenia, a także
na słowa: „Oto Baranek Boży”. Postawa siedząca ma pomagać wsłuchiwać
się w słowo Boże i tę czynność wyraża. Przeto obowiązuje nas w czasie
czytań, psalmu responsoryjnego, homilii, także podczas ofiarowania darów, rozdzielania Komunii św. i milczenia po niej (w tym czasie można
też uklęknąć). We wszystkich pozostałych momentach Mszy św. obowiązuje nas postawa stojąca jako zasadnicza w liturgii chrześcijańskiej od samego początku. Potwierdzają to najstarsze freski z rzymskich katakumb.
Postawa ta wyraża szacunek, oczekiwanie i wyglądanie Zmartwychwstałego. Dlatego uznaje się ją za zasadniczą w przyjmowaniu Komunii św.,
choć przyjąć Jezusa można też w postawie klęczącej. Stosownym czasem
dla zaprowadzenia wskazanego porządku mogą być Msze św. roratnie,
do udziału w których zachęcam wszystkich, nie tylko dzieci i rodziców.
W związku z coraz większym działaniem zła wokół nas, któremu my,
chrześcijanie, też nieraz ulegamy, proszę duszpasterzy o odmawianie, po
każdej Mszy św. niedzielnej, a przynajmniej po tzw. Sumie parafialnej, modlitwy do św. Michała Archanioła. Od niepamiętnych czasów nasi przodkowie wzywali jego orędownictwa, prosząc go o zachowanie od złego.
Kończąc niniejsze słowo dziękuję wszystkim, którzy trwają na modlitwie za młode pokolenie i którzy podjęli odpowiedzialnie trud wyboru
członków do Parafialnych Rad Duszpasterskich. Wszystkim wybranym
do tychże Rad serdecznie gratuluję, dziękuję za przyjęcie wyboru i bardzo Was proszę o odpowiedzialne współdziałanie z proboszczami w trosce o dobro Waszych wspólnot. Wprawdzie Wasz wkład może stanowić
jedynie głos doradczy, ponieważ władzę w Kościele może sprawować
jedynie ten, który ma udział w sakramencie święceń i dlatego decyzja
zawsze należy do proboszcza, jednak Wasze roztropne opinie i sugestie
ukierunkowane na dobro duchowe całej wspólnoty parafialnej są nieocenionym dobrodziejstwem w naszym pasterskim posługiwaniu.
Na czas radosnego oczekiwania i cały rozpoczęty dziś rok szczególnej troski o życie w komunii z Bogiem z serca wszystkim Wam, Drogim
Diecezjanom, błogosławię.
Wasz biskup
† Andrzej Czaja
Opole, 22 listopada 2010 r.
511
76.
KOMUNIKAT BISKUPA OPOLSKIEGO
O ZBIÓRCE OFIAR NA FUNDUSZ OBRONY ŻYCIA
Nadchodząca uroczystość Bożego Narodzenia przybliża nam prawdę, że „Bóg jest Miłością”. On pierwszy nas umiłował i przynagla nas do
pochylenia się z miłością nad każdym człowiekiem w potrzebie, szczególnie najmniejszym.
Zadaniom tym służy Fundusz Obrony Życia, powołany przed czternastoma laty przez Episkopat Polski dla wspierania osieroconych dzieci,
samotnych matek, które znalazły się w bardzo ciężkim położeniu oraz
instytucji służących życiu, wśród nich Domu Matki i Dziecka w Opolu,
Katolickiego Ośrodka Adopcyjnego i Poradni Rodzinnej.
Zgodnie z tradycją, na Fundusz ten przeznaczone zostaną ofiary zebrane na tacę podczas Pasterki w całej naszej diecezji. Każda złotówka
ofiarowana na ten szlachetny cel będzie wyrazem naszego pochylenia się
nad człowiekiem i udziałem w budowaniu kultury życia i miłości.
W roku ubiegłym Dom Matki i Dziecka otoczył bezpośrednią opieką
77 matek i dzieci. Swoje szczęśliwe miejsce w rodzinach znalazło dzięki Katolickiemu Ośrodkowi Adopcyjnemu 34 dzieci.
Serdecznie zachęcam wiernych naszej diecezji do włączenia się w to
dzieło miłosierdzia.
Wszystkim ofiarodawcom wspierającym to dzieło z serca dziękuję
i błogosławię.
† Andrzej Czaja
biskup opolski
Opole, dnia 15 grudnia 2010 r.
--------------------------------Czcigodnych Księży proszę o odczytanie niniejszego Komunikatu w niedzielę 19
grudnia br. podczas wszystkich Mszy św., a informację o przeznaczeniu tacy na Fundusz Obrony Życia należy przypomnieć również podczas Pasterki.
512
77.
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI WYDZIAŁU
TEOLOGICZNEGO UNIWERSYTETU OPOLSKIEGO
W ROKU AKADEMICKIM 2009/2010
I. Kształcenie kadry i działalność dydaktyczna
Rok akademicki 2009/2010 był szesnastym rokiem działalności naukowo-dydaktycznej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
W tym okresie kontynuowano proces dydaktyczny na dwóch kierunkach
studiów stacjonarnych: jednolitych studiach magisterskich „teologia” (ze
specjalnością kapłańską i katechetyczno-pastoralną) oraz dwustopniowych
studiach licencjacko-magisterskich „nauki o rodzinie”. Prowadzone były
również studia niestacjonarne z teologii katechetyczno-pastoralnej oraz nauk o rodzinie. Nowością było powstanie nowego kierunku Muzykologia,
zatwierdzonego przez Senat Uniwersytetu Opolskiego, na którym zajęcia
rozpoczęły się od 1 października br. Analogicznie, jak w poprzednich latach, prowadzono studia na Studium Doktoranckim, Podyplomowym
Studium Rodziny, Podyplomowym Studium Proboszczowskim i Studium Muzyki Kościelnej. Nowym, interesującym wymiarem działalności
dydaktycznej WT było Podyplomowe Studium Rozwiązywania Konfliktów prowadzone w ramach nowo utworzonej Katedry Jeana Monet.
Ogółem liczba studentów na studiach magisterskich wynosiła 565 osób,
w tym na kierunku „teologia” – 271 studentów (238 na studiach stacjonarnych i 33 na niestacjonarnych), na kierunku „nauki o rodzinie” – 294
(213 na studiach niestacjonarnych i 81 na niestacjonarnych), natomiast na
studiach doktoranckich i podyplomowych – 154.
W roku akademickim 2009/2010 struktura Wydziału Teologicznego
przedstawiała się następująco: 2 instytuty (Instytut Ekumenizmu i Badań
nad Integracją oraz Instytut Liturgii, Muzyki i Sztuki Sakralnej) i 19 katedr. Zatrudnionych było 54 pracowników naukowo-dydaktycznych: 30
samodzielnych pracowników (w tym 11 z tytułem naukowym profesora
i 19 doktorów habilitowanych), 23 adiunktów i 1 asystent z tytułem magistra. Ponadto 26 wykładowców prowadziło zajęcia zlecone.
W roku sprawozdawczym 2009/2010 pracownicy naukowo-dydaktyczni Wydziału Teologicznego UO zdobyli kolejne znaczące awanse naukowe.
513
Dwóch pracowników uzyskało stanowisko profesora nadzwyczajnego
(ks. dr hab. Erwin Mateja i ks. dr hab. Piotr Maniurka) oraz dwóch pracowników – stopień doktora habilitowanego nauk teologicznych (ks. dr
Grzegorz Poźniak, ks. dr Dariusz Krok).
Oprócz wymienionych wyżej awansów naukowych pracowników WT
UO przeprowadzone zostały 3 przewody habilitacyjne osób spoza Wydziału. Ponadto 9 osób uzyskało stopień naukowy doktora nauk teologicznych,
82 osoby – tytuł zawodowy magistra teologii i nauk o rodzinie oraz 29 osób
– tytuł zawodowy licencjata nauk o rodzinie.
II. Działalność naukowo-badawcza
Ważnym elementem funkcjonowania Wydziału Teologicznego jest
wielopłaszczyznowa aktywność pracowników naukowych, która wyraża
się w postaci licznie prowadzonych badań i publikacji, jak też w formie
czynnego udziału w konferencjach naukowych organizowanych w kraju i zagranicą. Na podkreślenie zasługuje także aktywna przynależność
pracowników do krajowych i zagranicznych gremiów naukowych. Warto zaznaczyć, że aż 16 pracowników należy do znaczących naukowych
stowarzyszeń międzynarodowych.
W minionym roku akademickim działalność naukowo-badawcza wyrażała się w realizacji 22 tematów badawczych (21 w ramach badań statutowych oraz 1 w ramach badań własnych), których wyniki zostały
opublikowane w postaci monografii i prac zbiorowych, a także w formie
artykułów zamieszczanych w krajowych i zagranicznych czasopismach
naukowych. Należy podkreślić, iż wzorem lat ubiegłych, wszystkie przyznane środki finansowe przeznaczone zostały na dofinansowanie druku pozycji zwartych, publikowanych w ramach aktywnej działalności Redakcji
Wydawnictw Wydziału Teologicznego UO.
W ramach badań statutowych tematyka skupiona była wokół pięciu
głównych zagadnień, które stanowią kontynuację dotychczasowych badań
(współczesne badania teologiczno-filozoficzne, problematyka ekumeniczna i integracji europejskiej, dzieje liturgii ze szczególnym uwzględnieniem
Kościoła na Śląsku, badania biblijne, rodzina i problemy etyczno-moralne
we współczesnym społeczeństwie początku XXI w.). Oprócz tego realizowano następujące tematy: cnoty teologalne w nauczania Ignacego Antiocheńskiego; współczesna bioetyka wobec zwłok ludzkich; drogi pojednania
w Europie; działalność naukowa i ekumeniczna abpa A. Nossola; teologia
514
św. Pawła; nauczanie religii w Polsce i Europie; cecyliańska odnowa muzyki kościelnej na Śląsku; sakrament pokuty w perspektywie interdyscyplinarnej; człowiek chory w rodzinie – analiza problemów i formy pomocy;
rodzina wobec wyzwań współczesności; psychologia rodziny adop­
cyjnej; współczesne kierunki rozwoju muzyki chrześcijańskiej; Oliviera
Clémenta reinterpretacja teologii; liturgia wschodnia (teologia i obrzędy).
Przedmiotem badań własnych był temat: struktura religijności na Śląsku, w ramach którego podejmowano badania nad zmianami religijności
wśród mieszkańców Śląska Opolskiego.
III. Działalność wydawnicza
Wyraźnie dostrzegalną cechą Wydziału Teologicznego UO jest dynamiczna działalność wydawnicza, która realizowana jest w ramach prac Redakcji Wydawnictw Wydziału Teologicznego, jak i dorobku wydawniczego
poszczególnych pracowników naukowych. Ogółem pracownicy Wydziału
opublikowali 205 pozycji o charakterze naukowym, w tym 33 monografii
i prac zbiorowych, 166 artykułów naukowych oraz 6 numerów czasopism.
Część publikacji zwartych wydana została w seriach redagowanych
na Wydziale Teologicznym UO. Aktualnie w ramach prac Redakcji Wydawnictw WT UO redagowanych jest 8 serii wydawniczych: „Opolska
Biblioteka Teologiczna”, „Ekumenizm i Integracja”, „Z Dziejów Kultury Chrześcijańskiej na Śląsku”, „Człowiek – Rodzina – Społeczeństwo”,
„Colloquia Theologica”, „Sympozja”, „Podręczniki i Skrypty” i „Pomoce
Duszpasterskie”. Ponadto na podkreślenie zasługuje fakt, że pracownicy Wydziału redagują aż 5 tytułów własnych czasopism, z których trzy
znajdują się na Ministerialnej Liście Czasopism Punktowanych: „Liturgia Sacra”, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego”, „Studia Oecumenica”, a także „Scriptura Sacra” i „Przegląd Piśmiennictwa
Teologicznego” (są poza Listą).
IV. Konferencje naukowe i wykłady otwarte
Istotnym wymiarem działalności naukowej pracowników Wydziału
Teologicznego UO jest organizacja konferencji i sympozjów naukowych,
a także aktywny udział w tego rodzaju wydarzeniach organizowanych
przez krajowe i zagraniczne ośrodki naukowe. W roku sprawozdawczym
2009/2010 Wydział Teologiczny zorganizował 17 konferencji naukowych
i sympozjów, z których 9 miało charakter międzynarodowy lub z udzia515
łem gości zagranicznych. W sumie w powyższych konferencjach i sympozjach wzięło udział ponad 300 uczestników, w tym 62 zagranicznych.
Uwzględniając wzrastającą potrzebę popularyzacji wiedzy naukowej
w naszym społeczeństwie, należy wskazać również na cyklicznie prowadzone Wykłady Otwarte dla mieszkańców Opola (temat: O kapłaństwie
dziś) i Gliwic (temat: Oblicza kapłaństwa).
Zauważalnym wskaźnikiem naukowego zaangażowania pracowników
Wydziału Teologicznego UO jest ich udział w konferencjach i sympozjach organizowanych w krajowych i zagranicznych ośrodkach naukowych. Godnym podkreślenia jest fakt, iż w przeważającej większości był
to udział czynny, czyli z wygłoszonym referatem bądź komunikatem.
W minionym roku akademickim 9 pracowników Wydziału Teologicznego UO uczestniczyło w 18 konferencjach zagranicznych w następujących krajach: Czechy, Słowacja, Grecja, Francja, Niemcy, Szwajcaria,
Ukraina. W sumie pracownicy Wydziału wygłosili 114 referatów, 16 komunikatów i 5 innych wystąpień, z czego 18 na konferencjach o zasięgu
międzynarodowym.
V. Współpraca z zagranicą
Rozpoznawalnym elementem działalności naukowo-badawczej i dydaktycznej Wydziału Teologicznego UO jest współpraca z ośrodkami
zagranicznymi, która dokonuje się zarówno w formie konferencji naukowych i publikacji, jak i w postaci kształcenia czy wymiany studentów.
Aktywnie realizowane były dotychczasowe tematy badawcze poszczególnych katedr z różnymi ośrodkami uniwersyteckimi, bądź też bezpośrednio z danymi naukowcami. W wyniku współpracy międzynarodowej
Wydział Teologiczny gościł w roku akademickim 2009/2010 62 naukowców z uniwersytetów, instytutów i innych placówek naukowych z jedenastu państw: Wielkiej Brytanii, Austrii, Czech, Niemiec, Słowacji, Włoch,
Węgier, Rumunii, Włoch, Chorwacji i Chin.
Kontynuowana jest również aktywna współpraca bilateralna w ramach programu Erasmus z 10 uniwersytetami zagranicznymi (Londyn,
Leuven, Mainz, Münster, Erfurt, Regensburg, Trnava, Praga, Ołomuniec,
Arad). W ramach niniejszej współpracy w minionym roku akademickim 2 pracowników Wydziału realizowało wykłady i projekty badawcze
w ośrodkach w Wielkiej Brytanii (Uniwersytet Londyński) i Niemczech
(Uniwersytet w Münster). Ponadto 2 studentów odbywało studia zagra516
niczne w Czechach i 2 – w Belgii. W roku akademickim 2009/2010 na Wydziale Teologicznym kształciło się dziesięciu studentów zagranicznych:
dwóch na studiach magisterskich oraz ośmiu na studiach doktoranckich
(dwóch z Ukrainy, pięciu z Czech, jeden z Niemiec, jeden z Austrii oraz
jeden ze Stanów Zjednoczonych).
Aktywnie kontynuowana była współpraca naukowa z Uniwersytetem w Pekinie i Instytutem Konfucjusza (Opole), mająca na celu promocję nauki i kultury polskiej oraz aktywizację bilateralnych kontaktów
w wymiarze społecznym. Nowatorskim projektem badawczym na polu
międzynarodowym był Program Jeana Monet współfinansowany przez
Europejską Komisję ds. Edukacji i Kultury, w ramach którego realizowane były zagadnienia rozwiązywania konfliktów izraelsko-palestyńskich.
Rezultatem prowadzonej przez Wydział Teologiczny UO współpracy międzynarodowej było opublikowanie przez pracowników Wydziału trzech prac zbiorowych oraz kilkudziesięciu artykułów naukowych.
W oparciu o przedstawione powyżej dane należy stwierdzić, iż w roku
sprawozdawczym 2009/2010 Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego właściwie i konstruktywnie zrealizował założone wcześniej plany
w zakresie działalności naukowo-badawczej. Podtrzymany został wysoki poziom ostatnich lat w ramach punktowej oceny parametrycznej według standardów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Na tej
podstawie należy stwierdzić, że prezentowana jednostka należycie realizuje swoje obowiązki statutowe, zarówno w sferze naukowo-badawczej,
jak i dydaktycznej.
Ks. Dariusz Krok
78.
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI STUDIUM MUZYKI
KOŚCIELNEJ W ROKU SZKOLNYM 2009/2010
Rok szkolny 2009/2010 w Studium Muzyki Kościelnej, działającym
przy Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Opolskiego, był kolejnym,
obfitującym w ważne wydarzenia rokiem pracy naszej szkoły. Wielora517
ka obecność i aktywność Studium Muzyki Kościelnej na mapie diecezji
opolskiej, której nadrzędnym celem jest programowanie i organizowanie
życia muzyczno-liturgicznego Opolszczyzny, możliwa jest dzięki pomocy
i życzliwości dziekana Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego – ks. prof. dra hab. Stanisława Rabieja, przewodniczącego Międzydiecezjalnej Komisji ds. Duszpasterstwa Liturgicznego i Muzyki Kościelnej
– ks. prof. dra hab. Helmuta J. Sobeczki; dyrektora Wydziału FinansowoAdministracyjnego Kurii Diecezjalnej w Opolu – ks. dra Alberta Glaesera; dyrektora Sanktuarium św. Jacka w Kamieniu Śląskim – ks. prof. dra
hab. Zygfryda Glaesera. Wymienić należy tu również pracowników Zakładu Muzyki Kościelnej i Wychowania Muzycznego Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego: ks. dra Joachima Waloszka, ks. dra
Piotra Tarlinskiego oraz kierownika tegoż uniwersyteckiego Zakładu –
prof. dra hab. Remigiusza Pośpiecha. Wszystkim wyżej wymienionym
osobom, na czele z księżmi biskupami diecezji opolskiej, należą się serdeczne wyrazy szacunku i podziękowania za wszelką pomoc, życzliwość i inspirację.
Rok sprawozdawczy rozpoczął się wydarzeniem, które absolutnie opisywać możemy jako światowe. W dniach 26 lipca–2 sierpnia 2009 r. odbyła się w Kamieniu Śląskim Międzynarodowa Konferencja Hymnologiczna
– 25th Biennial Internationale Arbeitsgemeinschaft für Hymnologie Conference: Des Herren Lied im fremden Land (Ps 137). Kirchengesang in der
Situation von Verfolgung und Unterdrückung – Singen, wenn es schwierig wird zu glauben (The Lords song in a strange land (Ps 137). Christian
song under persecution and oppression – singing when it is difficult to believe). W Kamieniu
������������������������������������������������������������
Śląskim gościliśmy ponad 100 muzykologów i hymnologów z całego świata. Całość prac organizacyjnych wykonał ks. dr Piotr
Tarlinski. Swoje referaty wygłosili wszyscy pracownicy Katedry Muzyki
Kościelnej i Wychowania Muzycznego Instytutu Liturgii, Muzyki i Sztuki Sakralnej Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Na przełomie lipca i sierpnia Ojciec św. mianował także nowego biskupa opolskiego, którym został profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – ks. dr hab. Andrzej Czaja. Jego święcenia biskupie i ingres
do katedry opolskiej stały się okazją do zainicjowania pracy z chórami
i muzykami diecezji opolskiej. Na dzień 29 sierpnia 2009 r. zjechało do
katedry opolskiej 5 chórów: Chór Katedry Opolskiej (dyr. J. Chudalla),
Chór Corda Cordi z par. NSPJ w Kluczborku (dyr. s. E. Symanycz), Chór
518
Spotkanie z par. św. Rocha w Starych Budkowicach (dyr. B. Malik), Chór
Laudate Dominum z par. bł. Czesława w Opolu (dyr. L. Wocial-Zawadzka) oraz Chór Talis Cantus z par. św. Mikołaja i św. Franciszka Ksawerego w Otmuchowie (dyr. B. Kozubek-Trela) oraz Orkiestra dęta z par.
św. Rocha w Starych Budkowicach (dyr. E. Malik). Przy organach katedralnych zasiadał Alfred Bączkowicz, całość zaś przygotował i poprowadził piszące te słowa.
Z czasu wakacyjnego dodać do powyższych wydarzeń należy jeszcze
nadanie autorowi niniejszego sprawozdania przez Wiceministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego Tomasza Mertę uprawnień rzeczoznawcy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP w zakresie opieki nad zabytkami w dziedzinie instrumentów muzycznych w specjalizacji organów
piszczałkowych. Akt ten miał miejsce w dniu 20 lipca 2009 r. w Warszawie.
Rok szkolny rozpoczęliśmy w dniu 1 września. Już w pierwszym miesiącu pracy, w dniach 21–23 września 2009 r. zorganizowaliśmy w ramach projektu finansowanego przez Europejską Katedrę Jeana Monnet
(Unia Europejska – kierownik projektu: ks. prof. dr hab. Stanisław Rabiej) warsztaty muzyki gospel, które prowadzili: Norbert Blacha (AM
Katowice, PWST Kraków), Adam Rymarz, Bernadeta Malik, Małgorzata Podzielny, które zakończyliśmy koncertem z programem warsztatowym w kościele „na Górce” w Opolu.
Bardzo ważnym wydarzeniem było w roku sprawozdawczym zainicjowanie płytowej serii wydawniczej Organy Śląska Opolskiego, gdzie
pragniemy prezentować wyremontowane organy diecezji opolskiej. Pierwszy wolumin wydawniczy został zaprezentowany w dniu 3 października 2009 r. w Głubczycach, gdzie odbył się koncert prof. Stefana Baiera
z Regensburga, promujący płytę „Stefan Baier gra na organach Riegera
(1907), Głubczyce – kościół Narodzenia NMP (seria: Organy Śląska Opolskiego, vol. 1), Fiat Lux, Ambiente Musikproduktion 2009 ACD 1040”.
W uroczystej promocji udział wzięli m.in. dziekan Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego – ks. prof. dr hab. Stanisław Rabiej oraz
prorektor Politechniki Opolskiej – prof. dr. hab. inż. Marek Tukiendorf.
Druga płyta ukazała się w połowie maja 2010 r. Prezentuje ona organy
z Ligoty Turawskiej, Przewozu i Otmuchowa: Na organach gra Gabriela
Dendera. Ligota Turawska, kościół parafialny pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej; Przewóz, kościół filialny pw. św. Judy Tadeusza; Otmuchów,
kościół parafialny pw. św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego (seria: Orga519
ny Śląska Opolskiego, vol. 2), moja Muzyko…, G. Poźniak (red.), Opole
2010, ss. 24. Omawiając kwestie wydawnicze dodajmy, że w roku sprawozdawczym ukazał się ponadto ostatni, III tom nowej edycji chorału opolskiego Chorał „Droga do nieba”, w którego redagowaniu wzięli
w większości udział wykładowcy naszej szkoły.
W dalszym ciągu kontynuowaliśmy naszą pracę z Hochschule für Katholische Kirchenmusik und Musikpädagogik w Ratyzbonie. Jej owocem
jest fakt podpisania pomiędzy naszymi ośrodkami współpracy w ramach
europejskiego programu Erasmus–Socrates. W dniach 27–28 listopada
2009 r. w ramach tej unijnej wymiany kadr akademickich, gościliśmy
z wykładami i kursem wykonawstwa muzyki organowej naszego wypróbowanego przyjaciela, prof. Stefana Baiera. Z kolei na koniec roku sprawozdawczego piszący te słowa gościł w dniach od 30 czerwca do 3 lipca
2010 r. w Regensburgu, celem omówienia dalszej współpracy pomiędzy naszymi ośrodkami. Owocem tego pobytu w Ratyzbonie było także
złożenie z powodzeniem egzaminów wstępnych do wyżej wymienionej
szkoły na kierunek „muzyka kościelna”, przez naszego tegorocznego absolwenta – Marcina Klicha.
Prześledźmy teraz w sposób chronologiczny kolejne wydarzenia
w sprawozdawczym roku szkolnym. 28 listopada 2009 r. odbył się adwentowy dzień skupienia dla muzyków kościelnych, który tradycyjnie wiąże
się z oficjalną inauguracją roku szkolnego w Studium Muzyki Kościelnej. Całość prowadził ks. dr hab. Rastislav Adamko (Słowacja). Podczas
uroczystej akademii rozpoczynającym naukę w naszej szkole wręczone
zostały indeksy, z kolei dyplomy muzyka kościelnego – organisty otrzymało 3 absolwentów naszej szkoły. Byli to: Dawid Galus z par. w Osowcu–Węgrach, Michalina Gorgosz z par. w Syrynii oraz Mateusz Pietrzyk
z par. w Ligocie Wielkiej. Po raz trzeci w historii naszej szkoły wydane
zostały także dyplomy ukończenia kierunku „prowadzenie zespołów śpiewaczych”. Otrzymało je 5 osób: Mateusz Pietrzyk z par. w Ligocie Wielkiej, Agnieszka Stareczek z par. Matki Kościoła w Gliwicach, s. Efraima
Symanycz z par. NSPJ w Kluczborku, Anna Szczędzina z par. w Wysokiej oraz Beata Woschek z par. w Szczedrzyku. Dwie nasze absolwentki
podjęły studia muzyczne we wrocławskiej Akademii Muzycznej. Były
to: Anna Szczędzina i Natalia Masik.
W dniu 22 grudnia 2010 r., zachowując czcigodne tradycje, przełamaliśmy się opłatkiem. Z kolei 15 lutego gościliśmy w naszej szkole diako520
nów przygotowujących się do przyjęcia święceń kapłańskich. W dniu 20
lutego w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu odbył się z kolei
wielkopostny dzień skupienia dla muzyków kościelnych, który poprowadził krajowy duszpasterz muzyków kościelnych przy Konferencji Episkopatu Polski – o. Nikodem Kilnar OSPPE. W tym miejscu wspomnijmy,
że o. Kilnar zaprosił nasze środowisko do wzięcia udziału w Pielgrzymce
Muzyków Kościelnych na Jasną Górę, która odbyła się 5 czerwca. Stroną organizacyjną pielgrzymki naszej szkoły zajęła się Gabriela Dendera.
Dnia 20 marca 2010 r. we Wrzoskach (k. Opola), tradycyjnie przed
V niedzielą Wielkiego Postu, odbył się VIII Przegląd Scholi Liturgicznych Diecezji Opolskiej Wrzosola 2010. Kontynuacją pracy z zespołami śpiewaczymi diecezji opolskiej było wspólne śpiewanie na Mszy św.
Krzyżma w opolskiej katedrze oraz XIII Przegląd Chórów Parafialnych
Diecezji Opolskiej, który odbył się w dniu 29 maja 2010 r., tradycyjnie
już w kościele seminaryjnym w Opolu. Z dumą należy dodać, że w ramach Przeglądu Chór Studium Muzyki Kościelnej (dyr. B. Malik) oraz
Orkiestra Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. w Opolu (dyr. Hubert
Prochota, organy) i solistka Agnieszka Drożdżewska (sopran) wykonali
Litanię Loretańską (Lauretanische Litanei zu Ehren unserer lieben Frau
zur immerwährenden Hilfe), op. 80 Maxa Filkego. Utwór ten wykonano
ponadto tego samego dnia w ramach nabożeństwa majowego w Wyższym
Seminarium Duchownym oraz w Chrząszczycach (z okazji 750-lecia kościoła). Dodajmy jeszcze, że podczas Mszy św. sprawowanej w ramach
Przeglądu Chórów 14 absolwentów „kursu psałterzystów”, który co roku
odbywa się w Studium Muzyki Kościelnej w Opolu, zostało ustanowionych w posłudze psałterzysty. Byli to: Grzegorz Gawrylin, Maciej Kuliński i Jakub Tracz z parafii św. Rocha w Tułowicach; Monika Klich, Marcin
Kral, Aneta Polaczek, Michaela Swaczyna i Monika Tomanek z parafii
Wszystkich Świętych w Raszowej; Jakub Kurek, Paweł Leżuch, Piotr Lizoń i Artur Spałek z parafii Trójcy Świętej w Kujawach oraz Magdalena
i Mateusz Wilimowie z parafii św. Michała Archanioła w Pisarzowicach.
16 kwietnia 2010 r. przedstawiciele naszej szkoły – mgr Lucyna GleznerSun, mgr Robert Makulski OFM i piszący te słowa wzięli udział w uroczystościach jubileuszu 80-lecia urodzin ks. prof. dra hab. Jana Chwałka
(Msza św. i wręczenie księgi pamiątkowej), które odbyły się w Lublinie.
W dniu 19 kwietnia 2010 r. na Wydziale Teologicznym odbył się Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków organizowany przez Opolskiego
521
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków – mgr Iwonę Solisz oraz Dziekana Wydziału Teologicznego UO – ks. prof. dra hab. Stanisława Rabieja.
Dominantą tegorocznego święta zabytków były organy. W kościele w Opolu-Nowej Wsi Królewskiej koncertowała Gabriela Dendera, zaś mówiący
te słowa wygłosił wykład pt. Wybrane zagadnienia remontu zabytkowych
organów – na przykładzie instrumentów z kościołów Opolszczyzny. Z kolei 21 kwietnia 2010 r. odbyło się sympozjum naukowe z okazji 15-lecia
czasopisma „Liturgia Sacra”. Rok szkolny zamknęliśmy wakacyjnymi rekolekcjami dla muzyków kościelnych diecezji opolskiej i gliwickiej, które
w dniach 28–30 czerwca w Kamieniu Śląskim prowadził piszący te słowa.
Życie koncertowe, które staramy się animować, wiąże się przede
wszystkim z wykonywaniem muzyki organowej. Prezentacje przygotowane przez nasze środowisko były na ogół połączone z poświęceniem
organów po remoncie bądź poświęceniem zakupionych organów elektronicznych. Koncerty organowe odbyły się m.in. w Kędzierzynie-Koźlu (Blachowni), Głubczycach, Opolu-Nowej Wsi Królewskiej. Odbywały
się także liczne koncerty organowe naszych uczniów i dyplomantów.
Kilkakrotnie występował także chór kierunku „prowadzenie zespołów
śpiewaczych”, przygotowany przez mgr Małgorzatę Podzielny. Koncert
dyplomowy naszych dyrygentów odbył się w dniu 31 maja we Wrzoskach. Wreszcie, zgodnie z kilkuletnią już tradycją, dnia 29 maja 2010 r.
chór Studium Muzyki Kościelnej przygotowany przez mgr-lic. Bernadetę Malik wystąpił podczas uroczystości święceń kapłańskich. Godna pochwały była w roku sprawozdawczym aktywność Marcina Klicha (klasa
organów dr. Piotra Rojka) i Tomasza Niestroja (klasa organów dr. Piotra
Rojka i mgr Lucyny Glezner-Sun). Obaj uczniowie reprezentowali z powodzeniem naszą szkołę na wielu konkursach w kraju.
Absolutnie priorytetowym i historycznym wydarzeniem było powołanie przez Senat Uniwersytetu Opolskiego nowego kierunku na Wydziale
Teologicznym naszego Uniwersytetu. Jest nim „muzykologia” w zakresie stacjonarnych studiów licencjackich. Prace przygotowawcze, w które
zaangażowani byli m.in.: ks. prof. dr hab. Stanisław Rabiej (dziekan WT
UO), ks. dr hab. Dariusz Krok (prodziekan WT UO), prof. UO dr hab.
Remigiusz Pośpiech, ks. dr Piotr Tarlinski oraz autor niniejszego sprawozdania, trwały od końca października do końca lutego w roku sprawozdawczym. Jako racje uzasadniające otwarcie na Uniwersytecie Opolskim
kierunku „muzykologia” podano następujące argumenty:
522
(1) Kierunek „muzykologia” realizowany będzie w ramach działalności Instytutu Liturgii, Muzyki i Sztuki Sakralnej powołanego na Wydziale Teologicznym w marcu 2009 r.
(2) Kierunek „muzykologia” przy Wydziale Teologicznym byłby odpowiedzią na wzrastającą potrzebę kontynuowania edukacji dla absolwentów szkół Opolszczyzny. Niezagospodarowanym obszarem są tu szkoły
muzyczne I i II stopnia oraz absolwenci Studium Muzyki Kościelnej. Propozycja ta jest zatem odpowiedzią na obecną politykę współpracy Uniwersytetu Opolskiego ze szkołami średnimi województwa opolskiego.
(3) Muzykologia należy do unikatowych i prestiżowych kierunków uniwersyteckich. W Polsce tradycje muzykologii jako kierunku uniwersyteckiego nawiązują do badań naukowych prowadzonych w największych
uczelniach (Kraków, Warszawa, Lublin). W swojej specyfice kierunek ten
przyjmie model teoretyczno-praktyczny, który od lat jest realizowany na
Muzykologii lubelskiej (KUL).
(4) Studium Muzyki Kościelnej przy Wydziale Teologicznym dysponuje na obecnym etapie bazą dydaktyczną (sale wykładowe, instrumenty
– w tym 3 organy piszczałkowe, biblioteka muzyczno-muzykologiczna
oraz płytoteka), którą można będzie wykorzystać dla celów wnioskowanego kierunku.
(5) Otworzenie studiów licencjackich z muzykologii jest możliwe
w oparciu o już zatrudnionych pracowników naukowych. Niezbędne będzie jedynie zagospodarowanie godzin praktycznych (2–3 nauczycieli).
W proponowanym kształcie kierunek byłby gotowy do współpracy z innymi jednostkami uczelni (zajęcia fakultatywne, kadra naukowo-dydaktyczna).
(6) Badania naukowe prowadzone przez pracowników Instytutu Liturgii, Muzyki i Sztuki Sakralnej WT UO od lat są już kojarzone w Polsce z instytucją muzykologii uniwersyteckiej. Potwierdzeniem tego są
liczne publikacje naukowe i pomoce dydaktyczno-muzyczne przygotowywane przez pracowników tejże jednostki. Są one rozpoznawalnym
znakiem aktywności muzykologicznej i liturgicznej Uniwersytetu Opolskiego w Polsce. Powstanie wnioskowanego kierunku przyczyniłoby się
do jeszcze większej promocji Uniwersytetu.
(7) Wydział Teologiczny od kilku lat współuczestniczy w międzynarodowych projektach badawczych w zakresie muzykologii i wykonawstwa muzyki (współpraca z Hochschule für Katholische Kirchenmusik und
523
Musikpädagogik w Ratyzbonie oraz międzynarodowe kolokwia A new
paradigm of Christian liturgical music – projekty w ramach Funduszu
Wyszechradzkiego). Otwarcie wnioskowanego kierunku przyczyniłoby
się do zinstytucjonalizowania i intensyfikacji badań prowadzonych na
polu międzynarodowym.
(8) Tradycja Śląska wypracowała w historii szczególną pozycję organisty i nauczyciela muzyki z wyższym wykształceniem. Zajmował się on
(nawet w najmniejszych wiejskich ośrodkach) wykonawstwem muzyki
oraz podejmował funkcje pedagogiczne w swoim środowisku. Do tych
śląskich tradycji chciałaby nawiązać muzykologia. Dodatkowym argumentem jest także zapotrzebowanie środowisk lokalnych na kulturę wysoką, szczególnie w zakresie muzyki. W związku z tym wnioskowany
kierunek powinien posiadać uprawnienia pedagogiczne.
Na koniec tego sprawozdania sięgnijmy jeszcze do statystyki Studium
Muzyki Kościelnej i inwestycji gospodarczych naszej szkoły. Po egzaminach wstępnych i cyklu rekrutacyjnym na roku 0 uczyły się 2 osoby,
na I roku kierunku „organista” – 31 osób, II – 19 osób, III – 12 osób, IV
– 14 osób oraz V – 3 osoby, 4 osoby uczyły się w toku wyrównawczym.
Na kierunku „prowadzenie zespołów śpiewaczych” naukę na I roku podjęły 3 osoby, zaś na II – 3 osoby. W dniu 27 września rozpoczął się nowy
„kurs dla psałterzystów”, na który zapisało się 18 osób. Liczba uczniów
Studium Muzyki Kościelnej wynosiła 109 osób. Nastąpiły zmiany w kadrze pedagogicznej naszej szkoły. Odeszła od nas: mgr Katarzyna Młynarska, dołączył zaś adiunkt Akademii Muzycznej w Katowicach – dr
Witold Zaborny. Tym samym grono nauczycielskie tworzyło 21 pracowników: 14 zatrudnionych na umowę–zlecenie oraz 6 wykładowców pracujących z ramienia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
To już bodaj 9 sprawozdanie sporządzane przez piszącego te słowa,
po raz pierwszy musiało być poprzedzone selekcją wydarzeń z uwagi na
ich obfitość, tak by gotowy tekst nie był zbyt obszerny. Wypadałoby życzyć sobie zawsze tego rodzaju problemów. Proszę zatem przyjąć moje
najszczersze podziękowania za całokształt pracy i zaangażowanie na polu muzyki kościelnej w diecezji opolskiej. Całej Radzie Pedagogicznej
dziękuję za radosne podejmowanie trudu edukacyjnego w naszej szkole;
dziękuję za wyrozumiałość, zaangażowanie oraz wszelką pomoc i życzliwość. Moim zastępczyniom – mgr Wiesławie Pośpiech oraz mgr Małgo524
rzacie Podzielny – za kreatywność i wspaniałą współpracę. Wypada mi
życzyć, a jednocześnie modlitewnie prosić, by nowy rok szkolny, który
dziś uroczyście inaugurujemy, był równie obfity w Boże błogosławieństwo dla nas wszystkich: nauczycieli, osób odpowiedzialnych, grona pedagogicznego i wszystkich muzyków kościelnych diecezji opolskiej.
Ks. Grzegorz Poźniak
DZIAŁ NIEURZĘDOWY
I. Opracowania
Ks. Waldemar Musioł
FORMACJA PARAFIALNYCH RAD DUSZPASTERSKICH
NA TERENIE DIECEZJI OPOLSKIEJ
1. Formacja Parafialnych Rad Duszpasterskich wczoraj i dziś
Parafialne Rady Duszpasterskie (PRD) na terenie diecezji opolskiej
rozpoczęły swoją działalność w latach 80. W kwietniu 1992 r. powstał
pierwszy statut PRD, podpisany przez ówczesnego biskupa opolskiego
Alfonsa Nossola1. Statut ten regulował zasady wyborów do PRD oraz akcentował potrzebę formacji członków PRD zarówno na poziomie parafialnym, jak i diecezjalnym. Proces powoływania PRD w parafiach diecezji
opolskiej trwał przez kilka lat i nie był jednolity. Formacja osób znajdujących się w strukturach Rad odbywała się początkowo przede wszystkim w parafiach, w ramach spotkań, które kilka razy w roku zwoływał
proboszcz. Z czasem jednak, z inicjatywy ówczesnego dyrektora Wydziału Duszpasterskiego, ks. Józefa Mikołajca, formację zorganizowano na
G. Strzeduła (red.), Rozporządzenia i instrukcje Biskupa Opolskiego, Wybór z lat
1977–2000, Opole 2001, s. 95–97
1 525
poziomie diecezjalnym w domach formacyjnych w Nysie i RaciborzuMiedoni. Ponad 30 spotkań (od jesieni do wiosny) adresowanych było dla
członków PRD poszczególnych dekanatów w diecezji.
I Synod Diecezji Opolskiej (2002–2005) podjął na nowo temat posłannictwa wiernych świeckich w parafii i rodzinie, poświęcając mu cały
rozdział dokumentu końcowego2. W dokumencie tym zwrócono uwagę
na znaczącą rolę PRD w realizacji tego posłannictwa, włączając statut
PRD (nieznacznie zmodyfikowany w stosunku do wersji z 1992 r.) jako
jeden z aneksów do statutów synodalnych3. Praktyka dekanalnych spotkań formacyjnych została podtrzymana i kontynuowana do roku 2010.
W listopadzie 2010 r. nowy biskup opolski Andrzej Czaja, mając na
uwadze względy duszpasterskie i organizacyjne, dekretem z 16 października 2010 r. zakończył kadencję PRD w całej diecezji i ogłosił na listopad
2010 r. wybory PRD na nową kadencję we wszystkich parafiach diecezji.
Konsekwencją tej decyzji było zaprzysiężenie w pierwszych dniach Adwentu na nową kadencję PRD ponad 6000 osób.
Wybory do PRD przeprowadzone jednocześnie w całej diecezji
umożliwiły wdrożenie nowego programu formacyjnego, opracowanego
w Wydziale Duszpasterskim, skorelowanego z trzyletnim programem
duszpasterskim Kościoła w Polsce: Kościół domem i szkołą komunii. Dotychczasowe spotkania dekanalne zostały zmienione w spotkania kondekanalne. Odbywają się nadal w diecezjalnych domach formacyjnych
w 8 wiosennych terminach. Pierwsze doświadczenia owej zreorganizowanej formacji zdają się potwierdzać trafność jej założeń. Pozostaje mieć
nadzieję, że dzięki zaangażowaniu wielu podmiotów odpowiedzialnych
za formację PRD w naszej diecezji, współpraca duchownych i wiernych
świeckich przynosić będzie owoce komunii z Bogiem i ludźmi we wspólnocie Kościoła lokalnego.
Na kształt tej współpracy niemały wpływ ma samo podejście i zaangażowanie duszpasterzy. Nie bez znaczenia wydaje się zatem podejmowanie inicjatyw formacyjnych skierowanych do kapłanów, a mających
na celu nieustanne pogłębianie świadomości eklezjalnej i przygotowanie
do konstruktywnej współpracy w parafii na linii duszpasterze – świecPierwszy Synod Diecezji Opolskiej (2002-2005), Statuty i Aneksy, Opole 2005,
s. 109–132.
3 Tamże, s. 184–187.
2 526
cy. Mając to na uwadze, Rada ds. Formacji Stałej Kapłanów organizuje
dla wszystkich kapłanów w diecezji, jak i dla poszczególnych roczników
spotkania i kursy formacyjne. Na spotkania, prelekcje i warsztaty zapraszani są coraz częściej ludzie świeccy, specjaliści w swoich dziedzinach,
którzy dzielą się z kapłanami swoją wiedzą i doświadczeniem, pogłębiając jakby na marginesie przekonanie, że współpraca duchownych i świeckich może służyć duchowemu dobru całego Kościoła i każdej wspólnoty
parafialnej. Dotychczas kapłańskie spotkania w naszej diecezji ubogacili przedstawiciele świata mediów, wśród nich redaktorzy tygodnika
„Gość Niedzielny”, odtwórca roli bł. ks. Jerzego Popiełuszki w filmie
„Popiełuszko”, Adam Woronowicz, a kursy formacyjne dla poszczególnych roczników – specjaliści z dziedziny psychologii, komunikacji, metod aktywizujących w katechezie i inni.
2. Uczestnicy i tematyka spotkań formacyjnych
Spotkania formacyjne dla członków Parafialnych Rad Duszpasterskich poprzednich kadencji (do roku 2010) gromadziły w domach formacyjnych diecezji przedstawicieli poszczególnych dekanatów. Liczebność
uczestników tych spotkań zależała od dziekana dekanatu, który miał obowiązek przygotować delegacje poszczególnych parafii. Część parafii traktowała spotkania jako dobrowolne, ograniczając formację członków PRD
do spotkań parafialnych. Za organizację spotkań ponadparafialnych i ich
prowadzenie odpowiedzialni byli dyrektorzy domów formacyjnych. Na
wniosek dziekana spotkania odbywały się także poza domami formacyjnymi, często w jednej z parafii dekanatu. Plan każdorazowego spotkania
obejmował: modlitwę, krótkie przedstawienie się uczestników, wykład
na temat zasadniczy, dyskusję oraz przerwę na herbatę.
Tematyka spotkań, przygotowana przez Wydział Duszpasterski, odpowiadała 5-letniej kadencji rad i obejmowała następujące zagadnienia
odpowiednio do kolejnych lat kadencji:
a) Statut PRD. Kim są świeccy?
b) Udział świeckich w kapłańskim, prorockim i królewskim urzędzie
Jezusa Chrystusa. Laikat i jego świecki charakter.
c) Organiczna struktura wspólnoty parafialnej: różnorodność i komplementarność. Posługi i charyzmaty – Dary Ducha Świętego dla
Kościoła.
527
d) Uczestnictwo świeckich w życiu Kościoła. Apostolskie zaangażowanie w parafii.
e) Formy zrzeszonego uczestnictwa w życiu Kościoła. Nadszedł czas
nowej ewangelizacji.
Nowa kadencja PRD (zapoczątkowana w 2010 r.) stała się okazją do
nieznacznej reorganizacji spotkań formacyjnych. Odtąd odpowiedzialność za przygotowanie i przeprowadzenie spotkań spoczywa na Wydziale
Duszpasterskim. Na jego wniosek dziekani sporządzają listy uczestników spotkania z parafii dekanatu. Przyjęto zasadę, że delegacja z parafii
do 5000 mieszkańców powinna liczyć co najmniej 2 osoby, zaś z parafii powyżej 5000 mieszkańców – 3 osoby. Zdarza się, że delegacja jest
liczniejsza od sugerowanej. W ramach jednego spotkania gromadzą się
przedstawiciele kilku (4–5) dekanatów, co sprzyja wymianie doświadczeń i opinii na temat funkcjonowania PRD w różnych rejonach diecezji. Ilość spotkań została w ten sposób ograniczona, jednak zajmują one
uczestnikom nieco więcej czasu (ok. 5–6 godzin). Spotkania rozpoczynają się Mszą św. w intencji PRD, obejmują następnie 2 prelekcje, przerwę
na obiad i możliwość zwiedzenia ciekawych obiektów i miejsc, związanych z lokalizacją poszczególnych spotkań, oraz nabożeństwo końcowe
odpowiadające aktualnemu okresowi liturgicznemu.
Homilia podczas Mszy św. nawiązuje do programu duszpasterskiego
Kościoła w Polsce. Natomiast tematyka prelekcji została tak zaplanowana, aby ukazywać szerokie spektrum zadań PRD, które często w praktyce ogranicza się do wspierania inicjatyw ekonomicznych w parafii.
W pierwszym roku kadencji PRD uczestniczy spotkań mają okazję wysłuchać homilii i wykładów na następujące tematy:
a) Trwanie w komunii z Bogiem gwarancją „pożytku Kościoła” w zaangażowaniu wiernych świeckich (homilia).
b) Kościół „arbitrem” w sprawach sztuki (wykład I).
c) Statut PRD i jego implikacje w duszpasterstwie parafialnym (wykład II).
W kolejnych latach kadencji podejmowane będą tematy planowania
inicjatyw duszpasterskich w parafii, zasad komunikacji we wzajemnej
współpracy, sposobów realizacji zadań poszczególnych sekcji PRD i inne. Kolejność podjęcia poszczególnych tematów i ich zakres będzie zależny od wyników ewaluacji, przeprowadzonej po zakończeniu spotkań
w pierwszym roku kadencji, co nastąpi latem 2011 r.
528
II. Kronika wydarzeń
ADWENTOWY DZIEŃ SKUPIENIA
DLA KAPŁANÓW 2010
Pogoda była niesprzyjająca, mimo to na dzień skupienia do opolskiego
seminarium przyjechało ok. 280 księży. Przewodnikiem dnia był bł. ks.
Jerzy Popiełuszko. W czasie adoracji o. Henryk Kałuża SVD wykorzystał wiele fragmentów modlitw oraz rachunku sumienia Błogosławionego. Całość nabożeństwa adoracyjnego była świetnie skomponowana przez
prowadzącego – słowo przeplatane gregoriańskim śpiewem scholi seminaryjnej, ciszą i gromkim śpiewem zebranej braci kapłańskiej. Modlitwa
wypełniła przestrzeń seminaryjnego kościoła… Jak zawsze przedłużeniem adoracji Najświętszego Sakramentu była modlitwa brewiarzowa –
odmówiliśmy Godzinę w ciągu dnia.
Wspólna modlitwa przemieniła się we wspólne, braterskie spotkanie.
Temu celowi świetnie służy sala gimnastyczna. Stoły z ciastem, kawa
i herbata, wszyscy są ze wszystkimi. Rozmowy, radość, dobre słowo, jakieś sprawy do załatwienia. Niektórzy to widzieli się ostatnio na Emaus.
Dobrze, że są takie spotkania. Niedobrze, że niektórych współbraci jeszcze nigdy tu nie widziałem…
Drugą odsłoną naszego spotkania z bł. ks. Jerzym było wystąpienie
twórcy i reżysera filmu Popiełuszko Rafała Wieczyńskiego. Określenie „wystąpienie” nie oddaje klimatu spotkania z p. Rafałem. Zobaczyliśmy człowieka skromnego, zafascynowanego postacią ks. Jerzego. Ta
fascynacja popchnęła go do stworzenia filmu o nim. Siedem lat pracy –
poznawania kolei życia, sylwetki duchowej, cech charakteru, duszpasterskiej pracy ks. Jerzego. I trudności, które go spotykały – niezrozumienie
przełożonych, inwigilacja i zastraszanie ze strony bezpieki. Kilkakrotnie z ust Wieczyńskiego padało znamienne stwierdzenie: „Wolność była dla ks. Jerzego najważniejsza? Tak. Ale najważniejszy był Chrystus”.
Lub w innym kontekście: „Ojczyzna? Tak. Ale najważniejszy był Chrystus”. Te fragmenty opowieści Wieczyńskiego zamieniały się w istocie
w naukę rekolekcyjną dla słuchających go księży i alumnów seminarium.
W ten rekolekcyjny nurt wystąpienia wpisała się także relacja na temat
niezrozumienia, jakiego doznawał ks. Popiełuszko ze strony swego bisku529
pa, kard. Glempa. Reżyser, jak wiadomo, zwrócił się do prymasa, by ten
osobiście odtworzył w filmie scenę trudnej rozmowy z ks. Jerzym. Prymas się zgodził. Wieczyński nazwał to aktem odwagi z jego strony. Ale
przecież propozycja reżysera też była aktem odwagi. I wyrazem uznania wewnętrznego formatu kard. Glempa. Potwierdzeniem tego był także przebieg prób przy filmowaniu psychologicznie trudnej sceny. Innym
wątkiem opowieści było żywe przekonanie reżysera o ciągłej obecności
i pomocy ks. Jerzego w czasie realizacji filmu. Był też czas na pytania do
twórcy obrazu. Pytań było kilka, ale dotykających spraw ważnych. Padły także słowa podziękowania – a było za co.
Na zakończenie ordynariusz Andrzej Czaja wręczył nominację nowemu ekonomowi diecezji. Dopełnieniem dnia skupienia były słowa biskupa zawierające w sobie zachętę na zaczynający się czas Adwentu, ale też
napomnienie w niektórych sprawach funkcjonowania diecezji. Informacji przedstawiciela firmy ubezpieczeniowej mało kto wysłuchał, bo większość księży miała przed sobą długą drogę do domu, a w perspektywie
pierwszy adwentowy wieczór w parafii.
Ks. Tomasz Horak
EKUMENICZNA MODLITWA MŁODYCH W OPOLU
„Moje słowo w służbie Słowa” – oto temat 13. Ekumenicznej Modlitwy Młodych. 28 listopada 2010 r., w pierwszą niedzielę Adwentu,
o godz. 15.30 w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu odbyło
się spotkanie młodzieży Kościołów rzymskokatolickiego i ewangelicko-augsburskiego. Młodzi przyjechali z całej diecezji razem ze swoimi
duszpasterzami i siostrami zakonnymi. Inicjatorem tej formy spotkania
młodych był poprzedni pasterz diecezji opolskiej, abp Alfons Nossol.
W zaproszeniu na tegoroczne spotkanie bp Andrzej Czaja napisał m.in.:
„Przeżywamy obecnie Rok św. Jakuba. Pragniemy sięgnąć do listu tego Apostoła i podjąć refleksję nad wielkim misterium słowa. Czy umiem
dobrze mówić? Czy moje słowo przynosi drugiemu człowiekowi radość,
pokój i miłość?”
530
Oprócz bp. Andrzeja, który przewodniczył modlitwie, w spotkaniu uczestniczyli również duchowni ewangeliccy: ks. Sławomir Fonfara i ks. Zdzisław Niedoba. Modlitwę śpiewem i muzyką animowały dwa
młodzieżowe zespoły: Dla Tego z diecezji katowickiej Kościoła ewangelicko-augsburskiego i Johannes z rzymskokatolickiej parafii św. Jana
Chrzciciela w Nysie.
Klerycy Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu, przygotowując tematyczny wystrój kościoła, w dekoracji przed amboną, oprócz
ksiąg Pisma Świętego, papirusu czy pióra z kałamarzem, ustawili… klawiaturę komputera, który coraz częściej służy nam jako narzędzie komunikowania się.
„Słowo, które z ust naszych wychodzi, jest owocem tego, co jest we
wnętrzu człowieka. Jeśli nasze słowa pełne są plugastwa, to w środku
nie jest lepiej” – mówił w czasie nabożeństwa bp Andrzej Czaja. Biskup
tłumaczył zebranym, że praca nad swoim językiem to przede wszystkim konkretna praca nad swoim wnętrzem. „Nie może być tak, że z tych
samych ust wychodzi błogosławieństwo i przekleństwo, bo z tej samej
szczeliny źródła nie wytryska woda słodka i gorzka. Trzeba kontrolować
swój język, żeby «łacina podwórkowa» nie pojawiała się w naszej mowie zamiast przecinka czy kropki. Wiele jest bełkotu, który do niczego
nie prowadzi. Dlatego mówmy mniej, ale twórczo, dojrzale, budująco…
Trzeba wiele czytać, ale dobrych książek. Trzeba też uczyć się słuchać”.
Szczególnym momentem Ekumenicznej Modlitwy Młodych jest przekazanie znaku pokoju. Tak było i w tym roku. „Choć tyle żalu w nas
i gniew uśpiony trwa, przekażcie sobie znak pokoju, przekażcie sobie
znak” – przy śpiewie znanej piosenki wszyscy uczestnicy spotkania przekazywali sobie wzajemnie znak jedności i pokoju.
„Gestem Bożej miłości jest Jezus Chrystus, który przyszedł na świat.
To jak uścisk dłoni Bożej, uścisk połączony z uśmiechem Boga” – mówił
ks. Zdzisław Niedoba, zachęcając do prostego i czytelnego, a jakże czasem trudnego w życiu gestu.
Ekumeniczna Modlitwa Młodych zakończyła się błogosławieństwem,
którego udzielił zgromadzonym bp Andrzej Czaja oraz duchowni ewangeliccy.
Ks. Krzysztof Trembecki
531
KALENDARIUM WAŻNIEJSZYCH WYDARZEŃ
W DIECEZJI OPOLSKIEJ – 2010
7 I
– w auli Muzeum Diecezjalnym odbyło się spotkanie opłatkowe i noworoczne nauczycieli akademickich i pracowników
administracyjnych wyższych uczelni i instytutów Opola,
w którym uczestniczyli biskupi z Opola i Gliwic.
10 I – bp Andrzej Czaja przewodniczył w kościele seminaryjnoakademickim w Opolu Mszy św. podczas dorocznego spotkania rodzin adopcyjnych i zastępczych.
10 I – w Sławicach bp Andrzej Czaja sprawował uroczystą Eucharystię z okazji 25-lecia parafii.
11 I – biskup opolski opublikował Słowo Pasterskie z okazji Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan i zakończenia obchodów
650. rocznicy śmierci świątobliwej Eufemii Ofki z Raciborza [s. 33–36].
14 I – biskup opolski wystosował do diecezjan Apel o pomoc dla
ofiar trzęsienia ziemi w Haiti [s. 37].
17 I – corocznym modlitwom w kościele farnym w Raciborzu o rychłą beatyfikację świątobliwej Eufemii Ofki przewodniczył
bp Andrzej Czaja.
17 I
– z udziałem bpa Pawła Stobrawy odbyło się w Borkach Wielkich tradycyjne spotkanie młodzieży przy żłóbku.
17–24 I – obchody Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan w diecezji opolskiej z udziałem bpa Andrzeja Czai
[s. 47–51].
22 I
– abp Alfons Nossol został uhonorowany w Akwizgranie
przez Ruch Focolari Nagrodą im. Klausa Hemmerlego za
rok 2010 [s. 52].
23 I – bp Andrzej Czaja przewodniczył w kościele seminaryjnoakademickim w Opolu Mszy św. podczas kolędowego spotkania dla rodzin diecezji opolskiej zorganizowanego przez
Stowarzyszenie Rodzin Katolickich.
532
24 I – pod przewodnictwem biskupów z Opola uroczyście wspomniano w Opolu 10. rocznicę śmierci bpa A. Adamiuka;
Mszy św. przewodniczył biskup ordynariusz, a kazanie wygłosił bp Jan Kopiec. Następnego dnia na Górze Świętej Anny koncelebrowaną Eucharystię sprawował biskup gliwicki
Jan Wieczorek, a kazanie wygłosił bp Jan Kopiec [s. 52–53].
27 I – bp Andrzej Czaja brał udział w zorganizowanym na Jasnej
Górze sympozjum spowiedników i rekolekcjonistów kapłańskich; przewodniczył tam Eucharystii i wygłosił kazanie.
30 I
– w WSD w Opolu odbyła się V prezentacja Zespołów Kolędników Misyjnych z udziałem bpa Pawła Stobrawy [s. 54–55].
2 II
– obchody Dnia Życia Konsekrowanego; Mszy św. w katedrze
przewodniczył bp Paweł Stobrawa.
6 II
– bp Jan Kopiec przewodniczył w kościele św. ap. Piotra i Pawła w Opolu Mszy św. w intencji Sybiraków w rocznicę masowych wywózek.
7–10 II – bp Andrzej Czaja prowadził w Ośrodku Sebastianeum w Kamieniu Śląskim rekolekcje kapłańskie.
11 II
– bp Jan Kopiec brał udział w uroczystym nadaniu tytułu doktora honoris causa przyznanego przez Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu Kard. Sekretarzowi Stanu Tarcisio
Bertonemu.
11 II
– obchody Światowego Dnia Chorego; biskupi odprawili Msze św. w intencji wszystkich chorych – bp Andrzej
Czaja w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym w OpoluSzczepanowicach, zaś bp Paweł Stobrawa w Domu Pomocy Społecznej św. Aleksego w Opolu.
12–14 II – odbyły się rekolekcje w Wyższym Seminarium Duchownym
w Opolu dla młodzieńców i młodych mężczyzn pod hasłem
„Bądźmy świadkami miłości”.
17 II
– opublikowany został List Pasterski Biskupa Opolskiego na
Okres Wielkanocnej Pokuty 2010 [s. 100–103].
17 II
– bp Andrzej Czaja odprawił w kościele św. ap. Piotra i Pawła w Opolu Mszę św. na rozpoczęcie Wielkiego Postu.
533
20 II
– w Opolu odbył się dzień skupienia dla muzyków kościelnych, który prowadził o. Nikodem Kilnar OSPPE – krajowy duszpasterz muzyków kościelnych.
20 II
– rozpoczęły się Wielkopostne Wykłady Otwarte na temat
O kapłaństwie dziś, organizowane przez Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego we wszystkie soboty Wielkiego
Postu w auli Muzeum Diecezjalnego w Opolu [s. 108–110].
22-24 II – bp Andrzej Czaja prowadził w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu rekolekcje wielkopostne dla studentów,
zorganizowane przez Duszpasterstwo Akademickie Resurrexit na temat Kocham cię, Kościele mój.
27 II – biskup opolski wydał dekret o rozwiązaniu Wspólnoty Modlitewnej przy Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Raciborzu [s. 361–362].
28 II – bp Jan Kopiec przewodniczył w opolskiej katedrze Mszy
św. z okazji 20. rocznicy powołania Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim.
28 II
– bp Paweł Stobrawa udzielił posługi lektoratu 26 alumnom
Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu.
3 III
– w kościele seminaryjno-akademickim odbył się dzień skupienia dla kapłanów, który prowadził ks. Paolo Pezzi, arcybiskup Moskwy [s. 110–111].
4 III
– bp Jan Kopiec przewodniczył w kościele seminaryjno-akademickim Mszy św. z okazji dorocznego święta Uniwersytetu
Opolskiego, w ramach którego przyznany został na wniosek Wydziału Teologicznego tytuł doktora honoris causa
Krzysztofowi Zanussiemu.
6 III
– odbył się wielkopostny dzień skupienia dla dziewcząt należących do parafialnych wspólnot Dzieci Maryi; Mszy św.
w bazylice nyskiej przewodniczył ks. prałat Mikołaj Mróz.
6 III
– w klasztorze Annuntiata w Raciborzu odbyło się pierwsze
z trzech spotkań misyjnych (kolejne 13 III w Opolu i 20 III
w Nysie) organizowane przez duszpasterstwo misyjne diecezji opolskiej.
534
6 III
– rozpoczął się zorganizowany przez Diecezjalny Ośrodek
Formacyjny w Opolu liturgiczny kurs dla fotografów i operatorów sprzętu audiowizualnego.
9 III
– zmarł ks. radca Józef Swolany, emerytowany proboszcz parafii św. Michała Archanioła w Kotorzu Wielkim [s. 112–113].
13–21 III– bp Jan Kopiec przeprowadził wizytację kanoniczną w dekanacie Branice.
14 III – biskup opolski opublikował List pasterski na Dzień Świętości Życia [s. 104–108].
17 III
– zmarł ks. Aleksander Chmielowski, proboszcz parafii pw.
Trójcy Świętej w Murowie [s. 113–114].
20 III
– bp Jan Kopiec wraz z ks. prof. Kazimierzem Dolą uczestniczył w Münster (Westfalia) w uroczystej inauguracji posługi ks. Joachima Gieli jako wizytatora katolików dawnej
archidiecezji wrocławskiej.
20 III
– we Wrzoskach odbył się VIII Przegląd Scholi Liturgicznych
„Wrzosola 2010” [s. 178–179].
25 III
– bp Andrzej Czaja przewodniczył w kościele seminaryjno-akademickim Mszy św., podczas której ponad 20 osób
złożyło przyrzeczenie duchowej adopcji; w obchody Dnia
Świętości Życia wpisała się także konferencja na Wydziale Teologicznym UO pt. „Bezdzietność – strata – adopcja”
oraz otwarcie i poświęcenie przez biskupa opolskiego Centrum Służby Życiu i Rodzinie.
26–28 III– obchody Światowego Dnia Młodzieży w rejonach diecezji
opolskiej z udziałem księży biskupów. Rejon opolski: piątek,
26 marca – w kościele seminaryjno-akademickim nabożeństwo oparte o strukturę Gorzkich Żali ze słowem Bożym bpa
Jan Kopca. Rejon kluczborski: piątek, 26 marca – po nabożeństwie Drogi Krzyżowej ulicami miasta Mszy św. w kościele Matki Bożej Wspomożenia Wiernych przewodniczył
bp Andrzej Czaja. Rejon nyski: sobota, 27 marca – w nyskiej
bazylice nabożeństwo pt. „Jan Paweł II – Świadek Chrystusa” oraz adorację Najświętszego Sakramentu z modlitwą za
535
kapłanów prowadził bp Paweł Stobrawa. Rejon raciborski:
piątek, 26 marca – spotkanie młodych w Wojnowicach; sobota, 27 marca – po zakończeniu „Marszu dla życia i rodziny”
w klasztorze Annuntiata w Raciborzu nabożeństwo z konferencją bpa Andrzeja Czai. Kędzierzyn-Koźle (kościół pw.
Ducha Świętego): niedziela, 28 marca – po refleksji słowno-muzycznej dotyczącej życia i dzieła Sługi Bożego Jana
Pawła II Eucharystii przewodniczył bp Paweł Stobrawa.
27 III
– w kościele seminaryjno-akademickim odbył się wielkopostny
dzień skupienia dla nadzwyczajnych szafarzy Komunii św.
7 IV
– bp Jan Kopiec przewodniczył pielgrzymce maturzystów na
Jasną Górę.
9 IV
– z okazji 15-lecia Radia Plus Opole zorganizowano specjalny seans filmowy, którego honorowym gościem był bp Andrzej Czaja.
10 IV – bp Jan Kopiec uczestniczył w Hildesheim jako delegat Episkopatu Polski w pogrzebie emerytowanego biskupa tej diecezji śp. Josepha Homayera.
10 IV – biskup opolski wystosował do diecezjan Odezwę wzywającą
do modlitwy w intencji ofiar katastrofy w Smoleńsku [s. 162–
163].
10–18 IV – bp Andrzej Czaja przeprowadził wizytację kanoniczną w dekanacie Siołkowice.
11 IV
– w katedrze opolskiej sprawowano Mszę św. w intencji ofiar
katastrofy pod Smoleńskiem; Eucharystii z udziałem władz
wojewódzkich, samorządowych, miejskich oraz wyższych
uczelni Opola i bardzo licznie zgromadzonych wiernych przewodniczył bp Paweł Stobrawa, a koncelebrowali także bp Jan
Bagiński i bp Jan Kopiec, który wygłosił kazanie [s. 169–174].
12 IV – w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu odbyło się czuwanie modlitewne przygotowane przez Duszpasterstwo Akademickie Resurrexit oraz seminaryjną grupę papieską z okazji
5. rocznicy śmierci Sługi Bożego Jana Pawła II i w duchowej
łączności z ofiarami katastrofy pod Smoleńskiem.
536
14 IV – pielgrzymka kapłanów na Górę Świętej Anny w Roku Kapłańskim.
17 IV – biskup opolski sprawował w katedrze opolskiej Mszę św. w intencji ofiar katastrofy samolotowej w Smoleńsku.
18 IV – bp Andrzej Czaja uczestniczył w Krakowie w pogrzebie śp.
prezydenta Lecha Kaczyńskiego.
18 IV – zmarł ks. mgr-lic. Mirosław Chołuj, proboszcz parafii pw.
św. Mikołaja w Wierzbięcicach oraz ex currendo parafii pw.
św. Nikazego i Chrystusa Króla w Węży [s. 181–182].
18 IV – w kościele seminaryjno-akademickim odbył się koncert–modlitwa zespołu Servi Domini Cantores w intencji ofiar katastrofy pod Smoleńskiem.
19–25 IV – bp Andrzej Czaja przeprowadził wizytację kanoniczną w dekanacie Niemodlin.
25 IV–2 V – bp Paweł Stobrawa przeprowadził wizytację kanoniczną
w dekanacie Skoroszyce.
27 IV
– biskup opolski Andrzej Czaja ustanowił Diecezjalne Centrum Światowych Dni Młodzieży.
30 IV – zmarł ks. radca Józef Kurda, emerytowany proboszcz parafii pw. św. Marii Magdaleny w Racławiczkach [s. 180–181].
1 V – w Wyższym Seminarium Duchownym w Opolu zorganizowano „Dzień Otwartych Drzwi”.
4–14 V – bp Jan Kopiec przeprowadził wizytację kanoniczną w dekanacie Prudnik.
6–8 V
– bp Jan Kopiec brał udział w Gródku nad Dunajcem w dorocznych obradach Zespołu KEP ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Niemiec.
8 V – 12 alumnów – studentów V roku Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu przyjęło z rąk bpa Andrzeja Czai święcenia diakonatu [s. 176–177].
10–16 V – bp Paweł Stobrawa przeprowadził wizytację kanoniczną
w dekanacie Gościęcin.
537
11 V
– w auli Muzeum Diecezjalnego w Opolu bp Andrzej Czaja
wręczył nagrody laureatom diecezjalnych konkursów religijnych.
11 V
– biskup opolski opublikował Odezwę w związku z tegorocznymi święceniami kapłańskimi [s. 158–162].
15 V
– bp Andrzej Czaja przewodniczył pielgrzymce sióstr zakonnych na Górę Świętej Anny [s. 243].
15 V
– odbyła się piąta Diecezjalna Pielgrzymka Rowerowa na Górę Świętej Anny [s. 243].
16 V
– bp Jan Kopiec przewodniczył w Chrząszczycach uroczystej
Sumie odpustowej w ramach obchodów jubileuszu 750-lecia parafii.
16 V
– bp Jan Kopiec brał udział w jubileuszu 40-lecia sakry bpa
Albina Małysiaka w katedrze wawelskiej.
17–20 V – grupa 34 kapłanów diecezji opolskiej pielgrzymowała śladami św. Jana Marii Vianney’a.
20 V – biskup opolski wystosował do diecezjan Apel o pomoc dla
ofiar powodzi na Opolszczyźnie [s. 163].
22 V – w katedrze opolskiej bp Andrzej Czaja udzielił święceń kapłańskich dziewięciu diakonom, absolwentom Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu.
23 V – w parafii św. Elżbiety w Nysie bp Andrzej Czaja sprawował
uroczystą Eucharystię z okazji 85-lecia parafii.
24 V
– księża biskupi przewodniczyli obchodom diecezjalnych
modlitw rolników. Msze św. były odprawiane w miejscowościach: Gościęcin – bp Andrzej Czaja, Olesno – bp Jan
Kopiec, Pietrowice Wielkie – bp Andrzej Czaja, Kamień
Śląski –bp Paweł Stobrawa. Na Szwedzkiej Górce Mszy św.
przewodniczył ks. prałat Mikołaj Mróz.
26 V – bp Andrzej Czaja uczestniczył w spotkaniu zorganizowanym
w gmachu Centralnej Biblioteki Polsko-Niemieckiej Caritas im. Josepha von Eichendorffa w Opolu z okazji 10-lecia
działalności tej placówki.
538
28 V – około 200 wolontariuszy uczestniczyło w III Diecezjalnej
Pielgrzymce Szkolnych Kół Caritas na Górę Świętej Anny.
29 V – w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu odbył się XIII
Przegląd Chórów Parafialnych Diecezji Opolskiej [s. .179–
180].
30 V – bp Paweł Stobrawa przewodniczył w Rogach (dek. Koźle)
jubileuszowej Eucharystii z okazji 50-lecia kościoła.
30 V – bp Andrzej Czaja brał udział w pielgrzymce mężczyzn w Piekarach Śląskich.
3 VI – przy kościele Przemienienia Pańskiego w Opolu zorganizowany został przez Radio PLUS Opole, Odnowę w Duchu
Świętym oraz Rodziny w Opolu Wielki Koncert Uwielbienia; w koncercie uczestniczył i nabożeństwo prowadził biskup opolski Andrzej Czaja.
4 VI – w kaplicy DA Resurrexit w Opolu bp Jan Kopiec przewodniczył Mszy św. na zakończenie 10. roku pracy Duszpasterstwa Nauczycieli Akademickich.
5 V
– bp Paweł Stobrawa na Górze Świętej Anny przewodniczył
Mszy św. i wygłosił kazanie w ramach nowenny z okazji
100-lecia nałożenia koron.
6 VI
– bp Andrzej Czaja przewodniczył XV Pielgrzymce Mniejszości Narodowych na Górę Świętej Anny [s. 243–244].
6 VI
– w Warszawie odbyły się uroczystości beatyfikacyjne bł. ks.
Jerzego Popiełuszki, w których uczestniczył wraz z kapłanami–kolegami z wojska bp Jan Kopiec.
6 VI
– bp Paweł Stobrawa przewodniczył jubileuszowej Mszy św.
z okazji 100-lecia kościoła w Krowiarkach.
6 VI – zmarł ks. mgr Paweł Łazor, proboszcz parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Pilszczu [s. 249–251].
9 VI – diecezjalne zakończenie Roku Kapłańskiego; Mszy św. w katedrze opolskiej wraz z biskupami pomocniczymi przewodniczył bp Andrzej Czaja.
539
10 VI
– bp Paweł Stobrawa przewodniczył w Raciborzu-Studziennej Mszy św. sprawowanej z księżmi dekanatu raciborskiego na zakończenie Roku Kapłańskiego.
12 VI – bp Andrzej Czaja udzielił w Biskupowie święceń kapłańskich diakonowi z zakonu Ojców Benedyktynów.
12 VI – bp Jan Kopiec przewodniczył w Otmuchowie Mszy św. sprawowanej z księżmi dekanatu otmuchowskiego na zakończenie Roku Kapłańskiego oraz jako dziękczynienie za dar
beatyfikacji bł. ks. Jerzego Popiełuszki; po Mszy św. biskup
poświęcił ufundowany przez miejscową „Solidarność” obraz
nowego błogosławionego, umieszczony w kaplicy kościoła,
która od ponad 25 lat była miejscem pamięci o męczenniku.
12 VI – w Nysie odbyły się II Mistrzostwa w Piłkę Siatkową o Puchar Biskupa Opolskiego Andrzeja Czai dla ministrantów
i lektorów naszej diecezji.
13 VI
– na zaproszenie abpa Kazimierza Nycza bp Jan Kopiec w kościele św. Stanisława Kostki na Żoliborzu w Warszawie wziął
udział w dziękczynieniu archidiecezji warszawskiej za beatyfikację bł. ks. Jerzego Popiełuszki i wygłosił podczas
Mszy św. kazanie [s. 239–241].
13 VI
– bp Paweł Stobrawa przewodniczył uroczystej Mszy św.
z okazji 30-lecia parafii św. Piusa X i Marii Goretti w Kędzierzynie-Koźlu (Blachowni) oraz poświęcił nowe organy.
14 VI
– bp Andrzej Czaja przewodniczył na Górze Świętej Anny
Eucharystii, która zgromadziła nauczycieli i uczniów szkół
im. Jana Pawła II z diecezji opolskiej.
16 VI – na Górze Świętej Anny pod przewodnictwem bpa Pawła Stobrawy odbyło się Diecezjalne Dziękczynienie Bierzmowanych, którzy w roku 2010 przyjęli ten sakrament [s. 244].
17 VI – bp Andrzej Czaja przewodniczył pielgrzymce chorych i niepełnosprawnych na Górę Świętej Anny.
18 VI – odbył się dzień skupienia dla alumnów Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu, który prowadził bp Andrzej
Czaja.
540
19 VI – bp Andrzej Czaja przewodniczył jubileuszowej Mszy św.,
którą koncelebrowali kapłani obchodzący 50-lecie święceń
kapłańskich.
19 VI – w Winowie odbyło się diecezjalne spotkanie ruchów i stowarzyszeń katolickich, na które przybyli członkowie 16
takich wspólnot z diecezji opolskiej; Mszę św. sprawował bp Andrzej Czaja, który udzielił też błogosławieństwa 70 liderom i animatorom wspólnot Odnowy w Duchu
Świętym.
21 VI – w katedrze opolskiej bp Andrzej Czaja przewodniczył Mszy
św. odpustowej ku czci Matki Boskiej Opolskiej.
23 VI – abp Alfons Nossol otrzymał w ratuszu w Hamburgu Niemiecką Nagrodę Narodową Nationalpreis 2010 [s. 242].
23 VI – podczas uroczystego posiedzenia Rady Wydziału Teologicznego UO w Kamieniu Śląskim wręczono księgi pamiątkowe
biskupom Janowi Bagińskiemu i Gerardowi Kuszowi z racji ich srebrnego jubileuszu sakry biskupiej.
26–27 VI – doroczna pielgrzymka mężczyzn i młodzieńców na Górę
Świętej Anny z udziałem bpa Jana Wieczorka, bpa Andrzeja Czai i bpa Jan Kopca [s. 244].
27 VI
– bp Andrzeja Czaja wziął udział w nieszporach w kościele
seminaryjno-akademickim w Opolu oraz w agapie podczas
spotkania wspólnot Drogi Neokatechumenalnej z diecezji
opolskiej.
29 VI
– bp Paweł Stobrawa uczestniczył w Warszawie w obchodach
Dnia Papieskiego.
29 VI
– w katedrze gliwickiej biskupi opolscy: Andrzej Czaja, Jan
Bagiński i Jan Kopiec wzięli udział w obchodach 25-lecia
święceń biskupich bpa Gerarda Kusza.
30 VI–2 VII– bp Andrzeja Czaja wziął udział w 25. Pieszej Pielgrzymce
Oleskiej na Górę Świętej Anny, gdzie przewodniczył Mszy
św. i uczestniczył w obchodach kalwaryjskich.
4 VII
– w Cisku odprawiono nieszpory jako dziękczynienie powodzian z diecezji opolskiej za otrzymaną pomoc i dobro. Wraz
541
z 8 proboszczami zalanych parafii nabożeństwo poprowadził i wygłosił kazanie biskup opolski Andrzeja Czaja.
6 VII
– biskup opolski opublikował list pasterski W trosce o duchowy
rozwój wiernych w czasie letniego wypoczynku [s. 222–226].
11 VII
– bp Andrzeja Czaja przewodniczył jubileuszowej Mszy św.
z okazji 750-lecia parafii Chrząszczyce.
12 VII – zmarł ks. Ernst Nozinski, emerytowany proboszcz parafii
pw. św. Joachima i św. Anny w Dziewkowicach [s. 251–256].
17 VII – odbyła się I Diecezjalna Pielgrzymka Entuzjastów Nordic
Walking na Górę Świętej Anny [s. 245].
19–24 VII – odbywało się na Górze Świętej Anny Święto Młodzieży
[s. .245].
23 VII – w Oleśnie bp Jan Kopiec sprawował uroczystą Mszę św. z racji Wojewódzkiego Święta Policji i poświęcił sztandar.
24–25 VII – uroczystości odpustowe na Górze Świętej Anny: w sobotę Mszy św. przewodniczył biskup gliwicki Jan Wieczorek,
a niedzielnej Sumie – bp Andrzej Czaja [s. 245–246].
25 VII – w Nysie odbyły się uroczystości ku czci św. Jakuba, którym przewodniczyli bp Paweł Stobrawa i bp Marian Buczek
z Charkowa; po Sumie odpustowej biskupi poświęcili Nyską Drogę św. Jakuba, a świętowanie kontynuowano podczas Jarmarku Jakubowego.
1 VIII
– w Sanktuarium św. Józefa w Prudniku-Lesie bp Jan Kopiec
przewodniczył Sumie odpustowej ku czci Matki Bożej Anielskiej z Porcjunkuli, połączonej z dniem wspólnoty Franciszkańskiego Zakonu Świeckich.
1 VIII
– z okazji 66. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego
bp Jan Kopiec odprawił Mszę św. w kościele Przemienienia
Pańskiego w Opolu.
7 VIII – odbyła się Diecezjalna Pielgrzymka Głuchoniemych na Górę Świętej Anny; Mszę św. odprawił bp Jan Kopiec.
13 VIII – zmarł ks. Janusz Górski, kapłan diecezji opolskiej, wieloletni misjonarz w Togo [s. 256–257].
542
14 VIII – bp Andrzej Czaja odprawił Mszę św. i poświęcił nowy ołtarz w nowo odrestaurowanym kościele pw. Wniebowzięcia
NMP w Koźlu; uroczystość wiązała się z ponownym otwarciem świątyni, która w 2001 r. ze względu na zniszczenia
została wyłączona z użytku.
14 VIII – zmarł ks. Zygmunt Widziak, proboszcz parafii pw. św. Michała Archanioła w Chróścinie i ex curr. pw. Trójcy Świętej w Starym Grodkowie [s. 257–258].
15 VIII – w katedrze opolskiej odbyły się uroczystości jubileuszowe
25-lecia święceń biskupich bpa Jana Bagińskiego [s. 247–248].
15–21 VIII – XXXIV Piesza Pielgrzymka Opolska na Jasną Górę. Powitanie na Jasnej Górze miało miejsce w sobotę: Mszę św. na
szczycie odprawił bp Jan Kopiec, a homilię wygłosił bp Jan
Wieczorek [s. 248–249].
16 VIII – bp Andrzej Czaja odprawił w Dębiu Mszę św. dziękczynną
za 100-lecie tamtejszego kościoła.
16 VIII – z okazji Dnia Energetyka bp Andrzej Czaja przewodniczył
Eucharystii w kościele św. Anny w Czarnowąsach.
21–22 VIII – uroczyste obchody święta patronalnego ku czci św. Jacka
w Kamieniu Śląskim; niedzielnej Sumie pontyfikalnej przewodniczył bp Jan Kopiec.
22 VIII – bp Andrzej Czaja przewodniczył Sumie odpustowej z okazji 300-lecia kościoła św. Rocha w Grodzisku (par. Olesno).
24 VIII – weszło w życie ponad 130 tegorocznych dekretów nominujących na stanowiska w instytucjach diecezjalnych i w poszczególnych parafiach diecezji opolskiej [s. 226–238].
26 VIII – bp Andrzej Czaja odprawił w Branicach Mszę św. z okazji
jubileuszu 50-lecia Sióstr Maryi Niepokalanej.
26 VIII – bp Andrzej Czaja przewodniczył Eucharystii podczas wojewódzkich dożynek w Pietrowicach Wielkich (woj. śląskie).
30–31 VIII – odbyła się Diecezjalna Pielgrzymka Ministrantów na Górę Świętej Anny; Mszy św. przewodniczył bp Paweł Stobrawa [s. 246].
543
31 VIII–2 IX – w Wyższym Seminarium Duchownym odbyły się rekolekcje dla alumnów I roku, które prowadził bp Andrzej Czaja.
1 IX
– wojewódzka inauguracja roku szkolnego w Moszczance; bp
Jan Kopiec odprawił Mszę św. w kościele parafialnym oraz
uczestniczył w akademii w miejscowej szkole.
2 IX
– biskup opolski Andrzej Czaja wystosował do diecezjan Zaproszenie na obchody kalwaryjskie ku czci Podwyższenia
Krzyża Świętego na Górze Świętej Anny [s. 362–363].
3–5 IX – bp Andrzej Czaja prowadził w Wyższym Seminarium Duchownym w Opolu rekolekcje dla rodziców kapłanów.
4 IX
– w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu odbyła się
diecezjalna inauguracja roku katechetycznego; Mszy św.
przewodniczył bp Jan Kopiec, a po niej w spotkaniu z katechetami wziął udział bp Andrzej Czaja.
4 IX
– w Jaworniku (Czechy) bp Jan Kopiec przewodniczył uroczystemu nabożeństwu połączonemu z poświęceniem nowo wzniesionego grobowca biskupa wrocławskiego Josepha
Hohenlohe (zm. 1817).
5 IX
– bp Andrzej Czaja wziął udział w Dniu Wspólnoty Ruchu
Światło-Życie w Katowicach – przewodniczył tam Mszy św.
i wygłosił kazanie.
5 IX
– bp Gerard Kusz przewodniczył na Górze Świętej Anny Eucharystii podczas 34. Pielgrzymki Chórów Kościelnych diecezji opolskiej i gliwickiej [s. 366].
5 IX – bp Paweł Stobrawa odprawił w Rożniątowie uroczystą Mszę
św. z okazji 25-lecia kościoła.
5 IX
– w Rheinberg (Westfalia) z racji „Dnia Górnego Śląska” bp
Jan Kopiec sprawował Mszę św. i wygłosił kazanie.
9 IX – w Prudniku bp Paweł Stobrawa przewodniczył Eucharystii
i poświęcił pomnik Jana Pawła II.
10–11 IX– odbyły się doroczne obchody uroczystości Podwyższenia
Krzyża Świętego na Górze Świętej Anny; bp Andrzej Czaja
w piątek prowadził pątników z rodzinnej Wysokiej, a w so544
botę przewodniczył Mszy św. rozpoczynającej wspólne
obchody i wędrował dróżkami kalwaryjskimi; wieczorne
nabożeństwo ze świecami prowadził bp Paweł Stobrawa,
a okolicznościowe kazanie wygłosił biskup gliwicki Jan Wieczorek [s. 366–367].
11 IX
– na Jasnej Górze z racji ogólnopolskiej pielgrzymki Legionu Maryi bp Jan Kopiec wygłosił homilię podczas Mszy św.
odprawianej przez bpa Romana Marcinkowskiego z Płocka.
12 IX
– bp Andrzej Czaja przewodniczył Eucharystii podczas wojewódzkich dożynek w Dzierżysławiu (woj. opolskie).
12 IX
– bp Jan Kopiec przewodniczył w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu Mszy św. dla złotych i srebrnych jubilatów małżeńskich.
12 IX
– bp Paweł Stobrawa przewodniczył w Bogdanowicach jubileuszowej Eucharystii z okazji 100-lecia kościoła; obchody
związano ze świętem patronalnym.
13 IX
– bp Jan Kopiec uczestniczył w uroczystości nadania Gimnazjum w Prószkowie imienia ks. Hugona Kwiotka; podczas
Mszy św. wygłosił homilię i poświęcił sztandar szkoły.
15–16 IX– bp Andrzej Czaja brał udział w Kongresie Teologów Polskich w Poznaniu.
18 IX
– w Sanktuarium Maria Hilf w Zlatych Horach odbyła się pod
hasłem „Oto ja służebnica Pańska” (Łk 1,38) XV Pielgrzymka Narodów. Mszy św. koncelebrowanej przewodniczyli
biskupi: Reinhard Hauke z Erfurtu, František Lobkowicz
z Ostrawy i Andrzej Czaja z Opola.
19 IX
– bp Jan Kopiec przewodniczył obchodom 75. rocznicy konsekracji kościoła w Raciborzu-Studziennej i poświęcił nowy ołtarz.
19 IX
– na Górze Świętej Anny odbyły się dożynki diecezjalne; Mszy
św. przewodniczył bp Paweł Stobrawa [s. 367].
19 IX
– bp Andrzej Czaja przewodniczył w Reńskiej Wsi jubileuszowej Eucharystii z okazji 25-lecia kościoła.
545
20 IX
– w ramach obchodów Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu bp Andrzej Czaja odprawił w kościele św.
Aleksego w Opolu Mszę św. oraz ogłosił powołanie Biura
Prasowego Diecezji Opolskiej i mianował dla tej instytucji
dyrektora – ks. Krzysztofa Fabera, a także asystenta prasowego – p. Łukasza Woźniaka.
21–23 IX– Konferencje Rejonowe dla duchowieństwa – Racibórz, Nysa, Opole [s. 261–327].
25 IX
– w Nysie odbyło się oficjalne otwarcie szlaku pod nazwą
„Śladami bł. Marii Luizy Merkert”; Mszy św. na rozpoczęcie uroczystości przewodniczył bp Andrzej Czaja, który dokonał też aktu poświęcenia szlaku [s. 368–370].
26 IX
– bp Andrzej Czaja odprawił uroczystą Eucharystię w 25. rocznicę powstania parafii Staniszcze Małe.
1–3 X
– bp Andrzej Czaja prowadził rekolekcje dla alumnów Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu.
2 X
– odbyła się XVIII pielgrzymka pracowników i wolontariuszy
Caritas Diecezji Opolskiej do Trzebnicy; Mszy św. koncelebrowanej w bazylice św. Jadwigi przewodniczył i kazanie
wygłosił bp Paweł Stobrawa [s. 371].
2 X
– w kościele św. ap. Piotra i Pawła w Opolu rozpoczęły się organizowane przez duszpasterstwo misyjne diecezji opolskiej
jesienne spotkania misyjne (kolejne – 16 X w Kluczborku,
23 X w Raciborzu i 6 XI w Nysie).
3 X
– bp Paweł Stobrawa przewodniczył Pielgrzymce Orkiestr
Kalwaryjskich i Hodowców Gołębi na Górze Świętej Anny.
3 X
– biskup opolski Andrzej Czaja przewodniczył w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu Mszy św. inaugurującej
nowy rok akademicki.
3 X
– w 25. rocznicę powstania parafii Schodnia bp Jan Kopiec
odprawił uroczystą Eucharystię.
3 X
– zmarł ks. radca Jan Szymała, emerytowany proboszcz parafii pw. św. Apostołów Filipa i Jakuba w Rogowie Opolskim
[s. 373–374].
546
6 X
– w Opolu odbyło się spotkanie dekanalnych ojców duchownych, które prowadził bp Andrzej Czaja.
7 X
– bp Andrzej Czaja odprawił w Domu Prowincjalnym Zgromadzenia Sióstr Służebniczek NMP w Leśnicy Mszę św.
z okazji 100. rocznicy urodzin s. Marii Firminy Wonschik.
8 X
– bp Andrzej Czaja wraz arcybiskupem lwowskim Mieczysławem Mokrzyckim przewodniczyli w katedrze opolskiej Eucharystii z okazji I Wojewódzkiego Spotkania Kresowian.
8–10 X – odbyła się doroczna Pielgrzymka Dzieci Maryi na Górę
Świętej Anny; w drugim dniu pielgrzymki Eucharystii w bazylice św. Anny przewodniczył bp Andrzej Czaja, który
wręczył też najbardziej zaangażowanym dyplomy i wyróżnienia [s. 367].
10 X
– w ramach obchodzonego w Polsce pod hasłem „Jan Paweł II –
Odwaga Świętości” X Dnia Papieskiego bp Jan Kopiec odprawił Mszę św. i spotkał się ze stypendystami Fundacji „Dzieło
Nowego Tysiąclecia” w Zdzieszowicach [s. 372–373].
10 X
– w opolskiej katedrze bp Jan Kopiec przewodniczył uroczystej Eucharystii z okazji Dnia Papieskiego w intencji o rychłą beatyfikację papieża Jana Pawła II oraz z okazji Dnia
Edukacji Narodowej w intencji wszystkich nauczycieli, katechetów i wychowawców.
10 X
– bp Paweł Stobrawa przewodniczył Pielgrzymce Myśliwych
na Górze Świętej Anny.
12 X
– na Górze Świętej Anny bp Andrzej Czaja sprawował Eucharystię w ramach Diecezjalnej Pielgrzymki Kandydatów do
Bierzmowania [s. 367].
13 X
– na Górze Świętej Anny odbyła się Diecezjalna Pielgrzymka Maturzystów; Mszy św. w bazylice św. Anny przewodniczył bp Paweł Stobrawa [s. 367].
16 X
– inauguracja roku akademickiego na Wydziale Teologicznym UO; Eucharystii przewodniczył biskup opolski i Wielki Kanclerz Wydziału Teologicznego Andrzej Czaja.
547
16 X
– na opolskim rynku odbył się Koncert Papieski „Odwaga
Świętości”, nad którym patronat honorowy objął m.in. biskup opolski Andrzej Czaja.
17 X
– bp Andrzej Czaja przewodniczył obchodom zakończenia
Roku Cysterskiego w Jemielnicy.
19 X
– bp Andrzej Czaja rekonsekrował kaplicę św. Józefa, mieszczącą się w prószkowskim zamku, zaadaptowanym na Dom
Pomocy Społecznej.
23 X
– w Opolu odbyła się zorganizowana przez Wyższe Seminarium Duchowne w Opolu, D.A. Resurrexit i Odnowę w Duchu Świętym konferencja pt.: „Magia – cała prawda”.
23 X
– bp Jan Kopiec wziął udział w uroczystym ingresie nowego
biskupa Augsburga Konrada Zdarsy.
24 X
– bp Jan Kopiec przewodniczył obchodom 75. rocznicy konsekracji kościoła Najśw. Serca Pana Jezusa w Raciborzu.
24 X
– w parafii św. Franciszka z Asyżu w Nysie obchodzono 350-lecie konsekracji kościoła; Mszy św. przewodniczył bp Andrzej Czaja.
25 X
– w kościele seminaryjnym bp Paweł Stobrawa przewodniczył
Mszy św. z okazji 20-lecia Szkoły im. Prymasa Tysiąclecia
w Opolu.
26 X
– w Bartoszycach bp Jan Kopiec uczestniczył w dziękczynieniu byłych alumnów–żołnierzy za dar wyniesienia na ołtarze bł. Jerzego Popiełuszki; podczas Mszy św. sprawowanej
pod przewodnictwem Prymasa Polski abpa J. Kowalczyka
wygłosił homilię [s. 363–366].
31 X
– w Steblowie bp Andrzej Czaja odprawił uroczystą Eucharystię z okazji 30. rocznicy powstania parafii.
31 X
– bp Andrzej Czaja poświęcił podczas niedzielnego nabożeństwa wyremontowane organy w kościele parafialnym w Kujakowicach Górnych.
1 XI
– na cmentarzu komunalnym w Opolu Mszy św. w intencji
zmarłych przewodniczył bp Paweł Stobrawa.
548
3 XI
– biskup opolski Andrzej Czaja wydał Dekret zarządzający wybory do Parafialnych Rad Duszpasterskich w 2010 r.
[s. 500–501].
5 XI
– bp Paweł Stobrawa przewodniczył w kaplicy DA Resurrexit Mszy św. za zmarłych pracowników uczelni opolskich.
6 XI
– bp Andrzej Czaja uczestniczył w dorocznej Europejskiej
Pielgrzymce Myśliwych w Dubie nad Morawą (Czechy).
10 XI
– w kościele Świętej Rodziny w Branicach bp Paweł Stobrawa przewodniczył Mszy św., po której poświęcił tablice upamiętniające życie i dzieło bpa Józefa Marcina Nathana.
11 XI
– w rocznicę odzyskania niepodległości w opolskiej katedrze
uroczystej Mszy św. przewodniczył bp Andrzej Czaja.
11 XI
– z okazji 20. rocznicy powstania pierwszego w diecezji opolskiej hospicjum domowego w Raciborzu-Ocicach bp Andrzej
Czaja odprawił tam Mszę św., a kazanie wygłosił bp Gerard Kusz.
13 XI
– bp Andrzej Czaja zainaugurował uroczystą Mszą św. kolejny rok nauki w Diecezjalnym Uniwersytecie Ludności Wiejskiej w Opolu-Gosławicach.
14–17 XI – bp Andrzej Czaja prowadził rekolekcje dla kapłanów w Kamieniu Śląskim.
16 XI – bp Paweł Stobrawa poświęcił w Opolu Dom Dziennego Pobytu dla dorosłych.
17 XI – bp Andrzej Czaja poświęcił Ośrodek Wczesnej Interwencji
Neuroradiologicznej w Opolu.
18 XI
– poświęcenia nowego oddziału w Szpitalu Położniczo-Ginekologicznym w Opolu dokonał bp Paweł Stobrawa.
19 XI
– bp Andrzej Czaja przewodniczył ekumenicznemu nabożeństwu w Rogowie Opolskim z udziałem członków rodziny
Haugwitz, władz wojewódzkich, miejskich i powiatowych
z racji uroczystości ponownego pochówku doczesnych
szczątków ośmiu członków rodziny von Haugwitz, sprofanowanych po II wojnie światowej.
549
19–21 XI – w Kamieniu Śląskim odbyły się doroczne rekolekcje dla pracowników „Gościa Niedzielnego”, „Małego Gościa Niedzielnego” i portalu Wiara.pl; gośćmi rekolekcji byli m.in. abp
metropolita Damian Zimoń i abp Alfons Nossol, a Mszę św. na
zakończenie odprawił i kazanie wygłosił bp Andrzej Czaja.
21 XI
– z racji dnia skupienia dla nadzwyczajnych szafarzy Komunii
św. bp Jan Kopiec sprawował Mszę św. z homilią, a następnie wygłosił wykład o kształtowaniu się posługi diakonów
w Kościele.
22 XI
– biskup opolski opublikował list na początek roku kościelnego 2010/2011 zatytułowany Żyjmy przyzwoicie: w komunii
z Bogiem [s. 508–511].
25 XI – bp Andrzej Czaja poświęcił przyszpitalną kaplicę w Zespole Szpitali Pulmonologiczno-Reumatologicznych w Kup.
25 XI – w kościele Przemienienia Pańskiego w Opolu odbyło się modlitewne czuwanie w łączności z Ojcem Świętym Benedyktem
XVI w intencji każdego poczynającego się ludzkiego życia.
26 XI – bp Andrzej Czaja wziął udział w pierwszym dniu rekolekcji dla katechetów.
27 XI – dzień skupienia dla księży na początek Adwentu 2010; do
wygłoszenia konferencji zaproszenie przyjął p. Rafał Wieczyński, reżyser filmu „Popiełuszko” [s. 529–530].
28 XI – w katedrze opolskiej podczas pielgrzymki górników i skalników bp Andrzej Czaja przewodniczył Mszy św.
28 XI – z udziałem bpa Andrzeja Czai, duchownych katolickich
i ewangelickich odbyła się w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu Ekumeniczna Modlitwa Młodych pod hasłem: „Moje słowo w służbie Słowa” [s. 530–531].
1 XII
– w Opolu odbyło się spotkanie dekanalnych duszpasterzy rodzin, które prowadził bp Andrzej Czaja.
1 XII
– bp Jan Kopiec przewodniczył w Borkach Wielkich Mszy
św. pogrzebowej śp. brata Czesława Bieli OFM, znanego
z wieloletniej posługi w klasztorach na Górze Świętej Anny, w Raciborzu i w Borkach Wielkich.
550
3 XII
– w katedrze opolskiej bp Jan Kopiec wraz z bp. Gerardem
Bernackim z Katowic koncelebrował Mszę św. pogrzebową
w intencji śp. Zbyszko Bednorza i wygłosił homilię.
5 XII – podczas Mszy św. w katedrze opolskiej bp Andrzej Czaja ustanowił kolejnych 63 nadzwyczajnych szafarzy Komunii św.
7 XII
– bp Paweł Stobrawa odprawił Mszę św. i wygłosił kazanie podczas rekolekcji dla rolniczek i gospodyń domowych
w Raciborzu-Miedoni.
8 XII
– bp Paweł Stobrawa poświęcił nowy pawilon w Zakładzie
Karnym w Kluczborku.
10 XII – w Centrum Kultury i Nauki Wydziału Teologicznego UO
w Kamieniu Śląskim odbyła się opolska premiera filmu dokumentalnego Cicho pod prąd z udziałem jego twórcy, Tomasza Kyci, oraz bohaterów tamtych wydarzeń, m.in. abpa
Alfonsa Nossola i ks. Wolfganga Globischa.
10 XII – bp Paweł Stobrawa przewodniczył Mszy św. odpustowej
ku czci Matki Boskiej Loretańskiej w kościele klasztornym
w Głogówku.
11 XII – zmarł ks. infułat Ludwik Rutyna, emerytowany proboszcz
parafii pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu [s. 552–562].
12 XII – bp Gerard Kusz udzielił posługi akolitatu 21 alumnom Wyższego Seminarium Duchownego w Opolu, a 25 przyjęło kandydaturę do diakonatu i kapłaństwa.
15 XII – w Opolu odbyło się spotkanie dekanalnych duszpasterzy
młodzieży, które prowadził bp Andrzej Czaja.
15 XII – bp Jan Kopiec przyjął w katedrze opolskiej „światło betlejemskie” przekazane przez skautów austriackich.
15 XII – biskup opolski wystosował do diecezjan Komunikat o zbiórce ofiar na Fundusz Obrony Życia [s. 512].
16 XII – wskutek pożaru poważnym zniszczeniom uległ kościół parafialny w Jełowej; na rzecz dotkniętej nieszczęściem parafii biskup opolski zarządził nadzwyczajną zbiórkę pieniężną
551
oraz przewodniczył tam Mszy św. w pierwszy dzień Bożego Narodzenia.
19 XII – w kościele seminaryjno-akademickim w Opolu bp Paweł
Stobrawa odprawił Mszę św. w intencji Domowego Hospicjum dla Dzieci w Opolu.
22 XII – w opolskim „Okrąglaku” odbyła się z udziałem bpa Andrzeja Czai 17. wigilia samotnych, bezdomnych i potrzebujących.
26 XII – bp Andrzej Czaja przewodniczył w Opolu-Szczepanowicach
nabożeństwu zorganizowanemu po raz 12 jako opolskie kolędowanie przy żywej szopce.
28 XII–1 I 2011 – bp Andrzej Czaja uczestniczył w 33. Europejskim Spotkaniu Młodych, zorganizowanym w Rotterdamie przez ekumeniczną Wspólnotę z Taizé.
31 XII
– bp Paweł Stobrawa przewodniczył w katedrze opolskiej Mszy
św. na zakończenie starego roku.
Opr. ks. Jan Pyka
ŚP. KS. LUDWIK RUTYNA
Dnia 10 grudnia 2010 r. w Opolu, w wieku 93 lat, w 69. roku kapłaństwa, zmarł ks. infułat Ludwik Rutyna, emerytowany proboszcz parafii
św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Koźlu, ostatni spośród przybyłych po II wojnie światowej i osiadłych na Śląsku Opolskim ponad dwustu księży Kresowian, który jako jedyny z tej grupy, po 45 latach posługi
kapłańskiej w diecezji opolskiej, przechodząc na emeryturę powrócił na
dawne polskie Kresy Wschodnie, do swej rodzinnej archidiecezji lwowskiej, i tam przez prawie 20 lat, nieomal aż do swojej śmierci, już teraz
w rzeczywistości państwa ukraińskiego duszpastersko działał, odbudowując zrujnowane przez sowiecki komunizm życie religijne i liczne świątynie rzymskokatolickie.
552
Urodził się 10 lutego 1917 r. w Podzameczku k. Buczacza w woj. tarnopolskim, w archidiecezji lwowskiej. Był dziewiątym, najmłodszym
dzieckiem Kazimierza i Katarzyny z Wąsików, miał dwóch braci i sześć
sióstr. Jak często podkreślał wspominając, całą rodziną modlili się codziennie przed wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej. Dzieciństwo spędził we Lwowie u bezdzietnego stryja i stryjenki, którzy posłali
go do szkoły podstawowej. Ponieważ stryjek zaczął budować dom i przez
to był dość zajęty, więc na czas gimnazjum wrócił do Buczacza. Studia
filozoficzno-teologiczne, przerwane wojną, ukończył we Lwowie. Jego
bliskim kolegą z seminarium był Ignacy Tokarczuk, późniejszy biskup
przemyski, a także nieco starszy student, późniejszy opolski biskup pomocniczy Antoni Adamiuk. Dnia 11 maja 1941 r. w zamkniętej katedrze
lwowskiej ks. L. Rutyna został wyświęcony na kapłana. Mszę prymicyjną odprawił w buczackiej farze, w pobliżu tej samej chrzcielnicy, przy
której go ochrzcili rodzice, a 2 czerwca 1941 r. przybył do Baworowa,
gdzie proboszczem był ks. Karol Procyk. W czasie masowych rzezi ludności polskiej z rąk nacjonalistów ukraińskich ks. Procyka „banderowcy
uprowadzili w nocy 2 listopada 1944 r. i podobno straszliwie go torturowali. Mówiono, że ćwiartowali go piłą. Jego ciała nigdy nie znaleźliśmy”
– wspominał ks. L. Rutyna. Tej samej nocy banda UPA rozstrzelała organistę i czterech innych Polaków. Ks. L. Rutyny nie znaleźli, bo schronił
się u polskiej rodziny. Od tej pory nigdy nie nocował na plebanii, ale najczęściej na wieży kościelnej. Tak było aż do czasu, gdy w 1945 r. ostatnim transportem z Baworowa przyjechał na Śląsk Opolski. „Zostawiłem
groby dziadków i zmarłego dwa lata wcześniej ojca. Zabrałem kilka fotografii i pakunków. Niektórych nie odpakowałem do dziś. Myśmy żyli nadzieją, że jakoś przewegetujemy tu na tych ziemiach i wrócimy do
siebie. Podtrzymywałem tę nadzieję w moich parafianach, wiedziałem,
że choćbym miał iść piechotą, to ja i tak na Kresy wrócę”. Na Śląsku
Opolskim był najpierw duszpasterzem w Łące Prudnickiej i w Mieszkowicach, a następnie przez trzynaście lat proboszczem w Szybowicach
(1945–1958) i przez krótki czas ex currendo duszpasterzem kilku parafii na terenie dekanatu prudnickiego.
Powojenne miesiące w Szybowicach i niezwykle ciekawe perypetie
życiowe ks. Rutyny w tym czasie opisuje F. Dendewicz: „Wyludnione
i zajęte przez zwycięskich czerwonoarmistów Szybowice wydane zostały na rabunek i plądrowanie. Wiele ocalałych domów po ich ograbieniu
553
zostało podpalonych. Żołnierze radzieccy stosowali zasadę, że «zwycięzca bierze wszystko». […] W czerwcu 1945 r. zaczęli napływać na ziemię
prudnicką osadnicy z Kresów Wschodnich. Szybowice zasiedliła ludność
z Podhajczyków, Otynii i okolicznych wsi (Wybranówka, Kobyłowłoki,
Mogielnica, Janów, Słobódka Janowska oraz Dołhe). Pierwszy transport
przybyły do Prudnika w połowie czerwca 1945 r. zasiedlił Mieszkowice,
a drugi, przybyły 25 czerwca tegoż roku, zasiedlił Szybowice. Tułaczka
kresowiaków na nowe miejsce zamieszkania trwała sześć tygodni. […]
Zajmowali początkowo opuszczone i niezamieszkałe przez ludność niemiecką gospodarstwa. Z czasem, gdy repatriantów przybywało na skutek
przyjazdu kolejnych transportów, byli oni dokwaterowywani do domów
zamieszkałych przez rodziny niemieckie. Współżycie w jednej wiosce
ludności niemieckiej i polskiej ludności napływowej z Kresów Wschodnich układało się różnie. […]
Przez całą drugą połowę 1945 r. Niemcy i Polacy żyli w ciągłej niepewności. Ci pierwsi liczyli, że Polacy są we wsi tylko gośćmi, i że wkrótce
nastąpi zmiana i wszystko wróci do czasów przedwojennych. Uważali,
że gdyby nawet przesunięto granice Niemiec na zachód, to i tak większość Śląska będzie w dalszym ciągu należała do państwa niemieckiego.
W najgorszym wypadku dopuszczano myśl, że obszar ziemi prudnickiej znajdzie się w granicach Polski, ale liczono, że podobnie jak to było po I wojnie światowej, Niemcy będą mogli w Polsce swobodnie żyć,
ciesząc się gwarancjami i prawami mniejszości narodowej. Nowo przybyli Polacy również nie czuli się gospodarzami tej nowej ziemi. Czekali,
aż sytuacja polityczna się zmieni i będą mogli wrócić do swych rodzinnych stron i do swoich domów na Kresach. Ciągle powtarzano sobie plotkę o rychłym wybuchu trzeciej wojny światowej, która ponownie miała
zmienić los Polaków i Niemców.
Początki życia repatriantów w Szybowicach skupiły się wokół dwóch
instytucji – szkoły i kościoła katolickiego […]. Posługę duszpasterską
sprawował najpierw niemiecki proboszcz Szybowic ks. Adolf Schwarz,
który odprawiał msze po łacinie. Uczestniczyli w nich wspólnie polscy
i niemieccy mieszkańcy Szybowic. On też przewodniczył pierwszym pogrzebom repatriantów. Polacy jednak marzyli o swoim polskim duszpasterzu. Już od czerwca czynili starania, by był nim ks. Ludwik Rutyna.
Przybył on już na początku czerwca 1945 r. do Prudnika. Był pierwszym
księdzem polskim sprawującym opiekę nad repatriantami przybyłymi na
554
ziemię prudnicką. Jego marzeniem było jednak objęcie wiejskiej parafii.
Miał bowiem szczególne upodobanie do życia na wsi. Przyjechał z Kresów z całym swym dobytkiem, do którego zaliczała się para koni i dwie
krowy. W tułaczce na zachód towarzyszyła mu matka, gospodyni Maria Kania, i osierocony młodzieniec nazywany Kubusiem jako pomocnik
w pracach. Dnia 2.07.1945 r. ks. L. Rutyna konnym wozem należącym do
Państwowego Urzędu Repatriacyjnego wraz z całym swym dobytkiem
przyjechał do Szybowic. Nastąpiło wówczas spotkanie z niemieckim proboszczem, ks. A. Schwarzem. W kronice parafialnej odnotowano wymianę
zdań, jaka wówczas nastąpiła pomiędzy księdzem polskim i niemieckim:
ks. L. Rutyna: «Ja tu będę mieszkał», ks. A. Schwarz: «Ksiądz tu będzie
mieszkał? A kto komu będzie dawał jeść?», ks. L. Rutyna: «Jeżeli do tej
pory przeżyliśmy wszystko co najgorsze, to i teraz przeżyjemy, żyjąc razem lub osobno». Z dalszej rozmowy wynikało, że ks. A. Schwarz nie rozumiał nowej powojennej rzeczywistości, jakby nie pojmował, czego tu
Polacy w ogóle szukają. Poza tym plebania szybowicka była bardzo zatłoczona, mieszkało tam bowiem wielu wojennych uciekinierów, szukających schronienia i opieki ks. A. Schwarza. Wprawdzie ks. L. Rutyna
otrzymał do dyspozycji dwa pokoje i kuchnię, nie miał jednak możliwości zagospodarować się i nawet nie próbował się rozpakować. Po kilku
dniach wrócił na stację kolejową do Prudnika, a stamtąd do Łąki Prudnickiej. I w tej miejscowości nie zabawił zbyt długo. Przybyła bowiem do
niego delegacja kresowian z Mieszkowic z prośbą, by zamieszkał w ich
wiosce. Wkrótce przyjechało kilkanaście furmanek z Mieszkowic. Załadowano na nie cały dobytek ks. L. Rutyny i przewieziono do tej wioski.
Dziekan, ks. H. Bittner z Kolnowic, udzielił ks. L. Rutynie w sierpniu
1945 r. jurysdykcji do sprawowania opieki duszpasterskiej na cały teren
prudnicki. Obsługiwał on wówczas liczne wsie i parafie, jak: Szybowice,
Czyżowice, Niemysłowice, Moszczanka, Prudnik, Lipowa, wożony furmanką, saniami, a nieraz i pieszo śpieszył ze swoją posługą kapłańską.
Na początku października 1945 r. administrator apostolski Śląska Opolskiego ks. Bolesław Kominek oficjalnie przekazał ks. L. Rutynie parafię
Rudziczka jako miejsce rezydowania, powierzając mu duszpasterstwo
w wyżej wymienionych wioskach (i parafiach).
Z upływem kolejnych dni i tygodni pobytu repatriantów w Szybowicach oddalała się perspektywa powrotu na Kresy, do rodzinnych Podhajczyków, a na nowe ziemie przybywali kolejni osadnicy. Zaczęło brakować
555
miejsca i coraz częściej i głośniej, szczególnie w sierpniu i wrześniu
1945 r. zaczęto mówić o przesiedleniu wszystkich Niemców na zachód,
za Odrę. Pojedynczy Niemcy z Szybowic nie czekając na decyzję władz
polskich z narażeniem życia uciekali przez Czechosłowację do Niemiec.
Wieść o wysiedleniu Niemców potwierdziła się pod koniec 1945 r. Dnia
15 listopada 1945 r. nakazano opuścić w ciągu 24 godzin Szybowice
ks. A. Schwarzowi i pastorowi Erhardowi Gäbelowi. Po ich wyjeździe
bardzo szybko zorganizowana została w Szybowicach delegacja mieszkańców, która udała się do kurii w Opolu, aby załatwić przeniesienie
ks. L. Rutyny z Rudziczki do Szybowic, z jednoczesnym przyłączeniem
do tej parafii Mieszkowic jako filii. Swoją prośbę tłumaczyli tym, że
mieszkańcy Mieszkowic i Szybowic pochodzą z Podhajczyków z powiatu Trembowla, a także tym, że są spokrewnieni ze sobą i pragną stanowić jedną parafię. Nim kuria wyraziła zgodę, ks. L. Rutyna przeniósł się
do Szybowic. Decyzję tę wymusił szybowicki sołtys Michał Zając, który przybył do ks. L. Rutyny prosząc go: «Niech Ksiądz coś zrobi i czym
prędzej przychodzi do nas, bo już trzeci dzień pilnujemy plebanii przed
szabrownikami. Gdy Ksiądz będzie na miejscu, będzie inaczej…». Tak
więc ks. L. Rutyna został administratorem szybowickiej parafii, w skład
której wchodziły wsie: Szybowice wraz z Włócznem, Mieszkowice (po
wojnie nazywane Maciejowicami) oraz Wierzbiec (po wojnie krótko nazywany Florianowem). Parafię tworzyła mieszanina ludności polskiej i niemieckiej. Wielu z nich było przez wojnę bardzo zdemoralizowanych. We
wsiach często dochodziło do rabunków, szabru mienia. Szerzył się alkoholizm. Niemal każda zabawa kończyła się bójką na noże, sztachety lub
«flaszki» […]. Pierwsze, bliższe poznanie mieszkańców wioski nastąpiło przez ks. L. Rutynę podczas kolędy po Bożym Narodzeniu 1945 r. Nawet Niemcy – ewangelicy go przyjmowali. Dużym wsparciem i pomocą
dla księdza była rada parafialna […]. Przy jej wsparciu i zaangażowaniu
wyremontowano wieżę, mury i dach kościoła poniszczone podczas walk
o wioskę. Polskie władze nakazały niemieckim mieszkańcom opuścić
Szybowice 1 lipca 1946 r. Od tej pory kresowianie stali się jedynymi gospodarzami tej miejscowości”1.
F. Dendewicz, Szybowice w okresie powojennym 1945–1946, w: Ziemia Prudnicka. Rocznik 2005, Prudnik 2005, s. 42–48.
1 556
Po kilkunastu latach duszpasterzowania w Szybowicach ks. L. Rutyna
otrzymał od bpa F. Jopa propozycję objęcia parafii św. Zygmunta i św.
Jadwigi Śląskiej w Koźlu, którą przyjął, aby podjąć kolejne życiowe wyzwanie.
Kiedy w 1958 r. przyszedł do Koźla, władza komunistyczna próbowała
zdyskredytować go w oczach parafian. Jego poprzednik należał bowiem
do ruchu księży caritasowców–patriotów. „Nawet zainspirowali bunt,
czekały już na mnie taczki, którymi parafianie mieli mnie wywieźć” –
opowiadał. Jednakże nie wywieźli. Do sierpnia 1990 r., kiedy przeszedł
na emeryturę, był ich ukochanym duszpasterzem, zapisując w dziejach
tej parafii piękną kartę jako proboszcz, wychowawca młodzieży, opiekun
i renowator zabytków, dobry człowiek, doradca w ludzkim nieszczęściu.
Podjął budowę kilku kościołów i domów katechetycznych na terenie
rozległej parafii kozielskiej. Władza komunistyczna nazwała go nawet
„wolnomularzem”, gdyż bez pozwolenia remontował niektóre przykościelne obiekty. Tak było w przynależących do parafii kozielskiej miejscowościach Większyce i Kobylice, gdzie wybudował salki do nauki religii,
czy w Koźlu-Rogach, gdzie zainicjował budowę nowego kościoła (1958–
1960). Za remonty bez pozwolenia został skazany na cztery lata więzienia w zawieszeniu i na grzywnę 4 tys. zł. Władze, na poczet grzywny,
zarekwirowały mu nawet meble i motocykl. W Koźlu, w początkach lat
80-tych XX w., ks. L. Rutyna wybudował też nowy dom katechetyczny.
W czasie jego proboszczowania rozległa parafia kozielska, ze względów
duszpasterskich, uległa pomniejszeniu, gdyż Rogi w 1968 r., a Większyce
w 1981 r. stały się odrębnymi placówkami z własnymi duszpasterzami,
uzyskując wkrótce status samodzielnych parafii. W Koźlu ks. L. Rutyna
obchodził 11 maja 1966 r. swój srebrny jubileusz kapłaństwa, a w 1992 r.
– także złoty jubileusz2.
Równolegle, przez prawie 30 lat, ks. L. Rutyna pełnił również funkcję dziekana dekanatu Koźle (1961–1990). Był również przez kilka kadencji członkiem rady kapłańskiej diecezji opolskiej.
W uznaniu zasług w 1953 r. został odznaczony przez ówczesnego
rządcę kościelnego Śląska Opolskiego tytułem dziekana honorowego,
a w 1981 r., dzięki staraniom bpa A. Nossola, został wyróżniony przez
A. Schubert, Zarys historii parafii św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu, Kędzierzyn-Koźle 2000, s. 20–22.
2 557
Ojca św. Jana Pawła II godnością prałacką kapelana Jego Świątobliwości. W 1965 r. otrzymał również wyróżnienie w postaci tytułu kanonika
honorowego kapituły archidiecezji lwowskiej z siedzibą w Lubaczowie.
Po 32 latach proboszczowania w Koźlu, w związku z osiągnięciem
wieku emerytalnego, w sierpniu 1990 r. zrezygnował z parafii kozielskiej
i znalazł przytulisko w Domu Księży Emerytów w Opolu. Jednakże wiedziony potrzebą serca, za zgodą ordynariusza opolskiego, bp. A. Nossola, w początkach 1991 r. wyjechał na Podole, do swej rodzinnej ziemi na
dawnych Kresach Rzeczypospolitej (obecnie na zachodniej Ukrainie),
aby tam zacząć duszpasterzować, odbudowując odradzający się po latach udręki komunistycznej Kościół katolicki.
Dnia 27 lutego 1991 r. przejął na krótko parafię w Krzemieńcu, zastępując odchodzącego z parafii jej proboszcza, ks. Marcjana Trofimiaka, mianowanego wówczas lwowskim biskupem pomocniczym (obecnie
jest on pierwszym biskupem ordynariuszem odrodzonej diecezji łuckiej),
a po trzech miesiącach, z nominacji kard. Mariana Jaworskiego, pierwszego ordynariusza archidiecezji lwowskiej (odrodzonej po upadku komunizmu w początkach lat dziewięćdziesiątych XX w.), został proboszczem
reaktywowanej po półwieczu rodzinnej parafii buczackiej. Od razu też
przystąpił do odbudowy barokowego kościoła Matki Boskiej Szkaplerznej w Buczaczu, który po wojnie został przez Sowietów zamieniony na
magazyn środków chemicznych oraz ciepłownię miejską (podziemia kościoła). Mimo podeszłego wieku ks. L. Rutyna osobiście woził taczkami
materiały budowlane, aktywnie uczestnicząc w pracach remontowych odnawianej świątyni. Zresztą, zawsze odznaczał się niezwykłą skromnością,
żyjąc nieomal w ubóstwie, był „kapłanem z sercem na dłoni” (ks. A. Sitek). Równolegle został też dziekanem dekanatu buczacko-czortkowskiego w archidiecezji lwowskiej, obejmującego obszar niewiele mniejszy od
województwa opolskiego.
Przez prawie dwadzieścia lat swej działalności na Podolu ks. L. Rutyna, mimo coraz bardziej podeszłego wieku, z całym oddaniem służył
swoim wiernym w niełatwej rzeczywistości ukraińskiej, niestrudzenie
przemierzając tamtejsze drogi, niejednokrotnie idąc pieszo, do bardzo
oddalonych od siebie kościołów. „Trzeba było mówić po ukraińsku, nie
było pamiątek z dzieciństwa ani przyjaciół. Ale był obowiązek, by odbudować wiarę. Tu na Opolszczyźnie byłem już zbędny, tam zaś niezbędny” – niejednokrotnie podkreślał, opowiadając o swojej misji na Kresach.
558
Od władz ukraińskich odzyskał i wyremontował kilka dawnych polskich świątyń zamienionych przez Sowietów w kotłownie, magazyny
bądź domy kultury. „Prawo stanowiło, że jak miałem minimum dziesięciu wiernych, to musieli nam oddać kościół” – wspominał ks. L. Rutyna.
Dzięki pomocy katolików z miasteczek i wsi dekanatu Buczacz–Czortków, a także przy serdecznym materialnym wsparciu dawnych parafian z Koźla oraz dawnych kresowian rozrzuconych po wojnie po Polsce
i świecie, zostały podniesione z ruin, poczynając od roku 1991, kościoły w Buczaczu, Trybuchowcach, Potoku Złotym, Pytlikowcach Starych,
Porchowej, Uściu Zielonym i Koropcu. Choć nie wszędzie jeszcze zostały ukończone prace remontowe, to jednak w każdej z tych świątyń odprawiane są już nabożeństwa.
Dawni buczaczanie, a dziś wrocławianie, opolanie i inni z pochodzenia
repatrianci, szanujący spuściznę historyczną i sakralną swoich przodków,
często pielgrzymują do swej dawnej ojczyzny – kraju swych lat dziecinnych. Ks. L. Rutyna chętnie się z nimi spotykał, oprowadzał po kościołach, opowiadał o ich historii. „Chętnie do tych pielgrzymek wychodzę.
Zawsze uczyłem, że jako katolicy nie możemy rozdrapywać dawnych ran.
Proszę, by nie prowadzili z miejscowymi dyskusji politycznych, bo ani
nie zmienią nimi przeszłości, ani też nie wpłyną na przyszłość” – mówił.
Ukraińcy bali się odwiedzin Polaków. Więc im też ks. L. Rutyna tłumaczył, że nie mają się czego obawiać: „Polacy mają tylko przywiązanie do
pamiątek i wspomnień z dzieciństwa. Pójdą na groby swych bliskich, popłaczą i wrócą do Polski. Nie bójcie się, nikt wam niczego nie zabierze”
– przekonywał swych ukraińskich parafian3.
Wspaniałe świadectwo o niezwykłej postawie kapłańskiej i iście heroicznych dokonaniach ks. L. Rutyny na dawnych Kresach dał znakomity opolski historyk, znawca Kresów Wschodnich, prof. S.S. Nicieja: „Dla
Polaków przyjeżdżających obecnie do Buczacza miasto to nieodmiennie
kojarzy się z księdzem infułatem Ludwikiem Rutyną. Jest to postać niezwykła. […] Po zakończonej służbie kapłańskiej w Koźlu na krótko trafił
do domu księży emerytów w Opolu, by w roku 1991 wrócić do Buczacza
i zacząć tam pracę od podstaw w oddanym właśnie społeczności polskiej
3 Por. D. Wodecka-Lasota, Wielcy Opolanie – ks. Ludwik Rutyna. Kapłan zawsze
wierny Kresom, „Gazeta Wyborcza”, dod. „Gazeta w Opolu” z 2.12.2005, s. 5; A. Hanich, Duchowni z Kresów Wschodnich na Śląsku Opolskim po II wojnie światowej, w:
Powojenne losy inteligencji kresowej, E. Trela-Mazur (red.), Opole 2007, s. 150–151.
559
zrujnowanym, zamienionym w składowisko koksu i kotłownię, kościele
farnym. Liczył wówczas 73 lata. Była to decyzja podjęta w nostalgicznym uniesieniu, ale w swym wymiarze ludzkim – heroiczna. Pełna ryzyka i niepewności. Wracał po latach do miasta, w którym kompletnie
wymieniono po wojnie ludność; 60% przedwojennego Buczacza stanowili Żydzi, wymordowani przez hitlerowców, 25% – Polacy, których wywieziono na Sybir bądź zgładzono na miejscu lub przesiedlono na Śląsk.
Trzynastotysięczny Buczacz stał się po wojnie etnicznie niemal jednorodny, ukraiński, z nielicznymi Polakami”.
Gdy ks. Rutyna przyjechał tam w 1991 r., kilka dni tułał się, nie mogąc w swoim mieście znaleźć kwaterunku. Wszyscy mieszkańcy mający jakieś korzenie polskie bali się przyjąć go na nocleg. Zdecydował
się wówczas zamieszkać w zrujnowanej parterowej plebanii, przykrytej blachą i papą. Warunki mieszkalne były spartańskie. Stary kaflowy piec, brak wody, którą trzeba było przynosić ze studni z kościelnego
dziedzińca. Rolę sanitariatu spełniała miednica i wiadro. Po dwudziestu latach ciężkiej pracy dziś 93-letni ks. Ludwik Rutyna podniósł kościół buczacki niemal z kompletnego upadku, którą na nowo zamienił
w piękną barokową świątynię. Posługę kapłańską pełnił w całej okolicy:
w Wojciechówce, Porchowej, Rukomyszu, Koropcu i dziesiątkach okolicznych wsi. Mówił żartem, że ma więcej parafii niż parafian. Heroiczna praca sędziwego duszpasterza przyniosła mu szacunek także wśród
buczackich Ukraińców. Jerzy Janicki i Krzysztof Jan Kubiak nakręcili
o nim dwa świetne filmy dokumentalne: Ksiądz Ludwik Rutyna i Powrót
do Buczacza.
Podczas mojej pierwszej wizyty w Buczaczu w maju 2003 r. zapamiętałem niezwykłe zdarzenie. W kościele, bardzo jeszcze sprofanowanym i tylko w części uporządkowanym, poszliśmy z ks. Rutyną za ołtarz
główny i tam zobaczyłem kilka worków wypełnionych jakimiś okrągłymi
przedmiotami. Na pierwszy rzut oka wydawało się, że są to worki z główkami kapusty. Zapytałem trochę żartem: «Czy Ksiądz tu zrobił spiżarnię i przechowuje kapustę?». Odpowiedział mi z nieśmiałym uśmiechem:
«Nie, to są główki aniołków, które znoszą mi tutaj parafianie z okolicy,
z poniszczonych kościółków i cerkwi». Zaglądnąłem do jednego z worków i przeżyłem szok. Najwyższej klasy barokowe drewniane rzeźby, pośrutowane przez korniki, uskrzydlone główki aniołów leżały jak gdyby
na stosie. Miałem przekonanie, że niektóre z nich wyszły spod dłuta ge560
nialnego snycerza Jana Jerzego Pinzla, twórcy, który ozdobił wiele świątyń na Kresach arcydziełami rzeźbiarskimi.
Gdy kilka lat później odwiedziłem ks. Rutynę w Buczaczu, główki
aniołków i inne rzeźby były już po gruntownej renowacji, umieszczone
na ołtarzach głównym i bocznych kościoła. Świątynia imponowała czystością i splendorem. Ściągała swą oryginalnością liczne grupy turystów
nie tylko z Polski.
Inne zdarzenie na plebanii w Buczaczu, które zapadło mi głęboko w pamięci. Kręcąc film o Buczaczu, dość liczna ekipa realizatorów, do której miałem przyjemność należeć, postanowiła dać w ofierze
księdzu Rutynie 200 dolarów na renowację świątyni. Ksiądz, niezwykle ufny i życzliwy, położył otrzymaną ofiarę na stoliku. Po plebanii
kręcili się różni miejscowi ludzie i po półgodzinie okazało się, że pieniądze zniknęły. Ks. Rutyna nie zrobił z tego tragedii i nie podjął żadnych dochodzeń. Powiedział nam z rozbrajającą szczerością: «Bóg dał,
Bóg wziął».
Plebania w Buczaczu, która mieściła się w starym zagrzybiałym domu, przedstawiała obraz nędzy i rozpaczy. Czuć tam było stęchliznę.
Stare sprzęty, nieszczelne okna, skrzypiąca, zapadająca się podłoga. Warunki zupełnie jak w średniowieczu. Minimalizm ubranego w wytartą
sutannę ks. Rutyny odnośnie do swoich potrzeb bytowych wprowadzał
w osłupienie i zdziwienie. Gdy zapytałem, jak sobie z tym wszystkim radzi, odpowiedział z rozbrajającym uśmiechem: «Bardzo dobrze. Uważam
bowiem, że lepiej być pierwszym w pipidówce niż ostatnim w Rzymie.
Ja tu mam tyle do zrobienia!». To stwierdzenie wygłosił też do kamery
telewizyjnej, opowiadając o pierwszych miesiącach życia w ukraińskim
Buczaczu i przełamywaniu strachu wśród katolików, którzy po półwieczu wynarodowienia zaczęli przyznawać się do swej polskości. Ks. Rutyna budził tam nie tylko wiarę, ale przywracał też kulturę w tym niegdyś
pięknym, bogatym miasteczku”4.
Za tę swoją postawę i posługę kapłańską, w związku z obchodzonym
złotym jubileuszem kapłaństwa, dzięki staraniom metropolity lwowskiego, kard. Mariana Jaworskiego, w 1992 r. został wyróżniony przez
Stolicę Apostolską najwyższą godnością prałacką – protonotariusza apostolskiego (infułata).
4 S.S. Nicieja, Buczacz – miasteczko Potockich, „Nowa Trybuna Opolska” z 5.02.2010.
561
W ostatnich latach, kiedy coraz bardziej ubywało mu sił, coraz częściej wracał do Opola bądź Koźla, gdzie się leczył, aby podreperowawszy
się na zdrowiu, ponownie na kilka miesięcy wyjeżdżać na Kresy i tam
duszpastersko usiłować nadal służyć ludziom.
Zmarł po krótkiej chorobie w Opolu i zgodnie ze swoim życzeniem
został pochowany przy kościele parafialnym w Koźlu. Jego pogrzeb, który odbył się 16 grudnia 2010 r. w Koźlu, mimo niełatwych warunków
zimowych, zgromadził setki osób, w tym ponad stu księży na czele z biskupami: Marcjanem Trofimiakiem, ordynariuszem diecezji łuckiej na
Wołyniu, który przewodniczył uroczystościom pogrzebowym, Leonem
Małym, sufraganem lwowskim, który odczytał wzruszający list pożegnalny od arcybiskupa Mieczysława Mokrzyckiego, metropolity lwowskiego, oraz Janem Kopcem z Opola, który wygłosił homilię pogrzebową5.
Ks. Andrzej Hanich
J. Kobienia, Wspomnienie o śp. ks. inf. Ludwiku Rutynie. Ostatni ze Lwowa, „Opolski Gość Niedzielny” z 26.12.2010 r., s. III.
5 562
SPIS TREŚCI
STOLICA APOSTOLSKA
66. Orędzie „Urbi et Orbi” 2010 Ojca Świętego Benedykta XVI –
„Światło Bożego Narodzenia ogarnia tych, którzy otwierają się
na miłość” . ................................................................................. 489
EPISKOPAT POLSKI
67. List pasterski Episkopatu Polski na Niedzielę Świętej Rodziny
– 26 XII 2010 r. – „Życie rodzinne w komunii z Bogiem” ........ 492
68. List pasterski Episkopatu Polski w związku z przywróceniem
dnia wolnego od pracy w uroczystość Objawienia Pańskiego –
„Przybyliśmy oddać Mu pokłon” (Mt 2, 2) . .............................. 497
BISKUP OPOLSKI
69. Dekret zarządzający wybory do Parafialnych Rad Duszpasterskich w 2010 r. ............................................................................ 500
70. Dekret powołujący Radę Kapłańską Diecezji Opolskiej ........... 501
71. Dekret powołujący Kolegium Konsultorów Diecezji Opolskiej. 503
72. Dekret mianujący dziekanów i sekretarzy rejonów duszpasterskich diecezji opolskiej . ............................................................. 504
73. Wykaz kandydatów do Rady Kapłańskiej 2010–2015 według
ilości otrzymanych głosów . ....................................................... 505
74. Dekret ustanawiający Diecezjalną Komisję ds. Sztuki i Konserwacji Zabytków ..................................................................... 507
75. List biskupa opolskiego na początek roku kościelnego 2010/2011
– „Żyjmy przyzwoicie: w komunii z Bogiem”............................ 508
76. Komunikat Biskupa Opolskiego o zbiórce ofiar na Fundusz
Obrony Życia .............................................................................. 512
563
77. Sprawozdanie z działalności Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego w roku akademickim 2009/2010................... 513
78. Sprawozdanie z działalności Studium Muzyki Kościelnej
w roku szkolnym 2009/2010........................................................ 517
DZIAŁ NIEURZĘDOWY
I. Opracowania
Ks. W. Musioł, Formacja Parafialnych Rad Duszpasterskich na terenie diecezji opolskiej ............................................................... 525
II. Kronika wydarzeń
Adwentowy dzień skupienia dla kapłanów 2010 (ks. T. Horak)....... 529
Ekumeniczna Modlitwa Młodych w Opolu (ks. K. Trembecki)....... 530
Kalendarium ważniejszych wydarzeń w diecezji opolskiej – 2010
(ks. Jan Pyka)............................................................................... 532
Śp. ks. Ludwik Rutyna (ks. A. Hanich)............................................. 552
564
SPIS TREŚCI 2010
STOLICA APOSTOLSKA
Posynodalna Adhortacja Apostolska Verbum Domini Ojca Świętego Benedykta XVI do Biskupów i Duchowieństwa, do Osób
Konsekrowanych i Wiernych Świeckich o Słowie Bożym w
Życiu i Misji Kościoła................................................................. 377
Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na Światowy Dzień Pokoju
1 stycznia 2010 r. – „Jeśli chcesz krzewić pokój, strzeż dzieła
stworzenia” .................................................................................
1
Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na 96. Światowy Dzień Migranta i Uchodźcy 2010 r. – „Małoletni migranci i uchodźcy” . . 13
Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na 44. Światowy Dzień
Środków Społecznego Przekazu – „Kapłan i duszpasterstwo
w świecie cyfrowym: nowe media w służbie Słowa” ................ 15
Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na XVIII Światowy Dzień
Chorego ...................................................................................... 19
Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na Wielki Post 2010 r......... 57
Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na XXV Światowy Dzień
Młodzieży.................................................................................... 117
Orędzie Wielkanocne „Urbi et Orbi” Ojca Świętego Benedykta XVI – „Niech moc zmartwychwstania Chrystusa napełni
całą ludzkość, by budowała przyszłość w miłości” ................... 124
Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na 47. Światowy Dzień
Modlitw o Powołania – „Świadectwo budzi powołania” . ......... 127
Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na Światowy Dzień Misyjny 2010 r. – „Budowanie wspólnoty kościelnej ma kluczowe
znaczenie dla misji” ................................................................... 329
Orędzie „Urbi et Orbi” 2010 Ojca Świętego Benedykta XVI –
„Światło Bożego Narodzenia ogarnia tych, którzy otwierają
się na miłość” ............................................................................. 489
565
List apostolski motu proprio „Omnium in mentem” na temat zmian
w Kodeksie Prawa Kanonicznego............................................... 131
List Ojca Świętego Benedykta XVI do seminarzystów ................... 333
List Ojca Świętego Benedykta XVI na VII Światowe Spotkanie
Rodzin w 2012 r. . ....................................................................... 339
Homilia Ojca Świętego Benedykta XVI wygłoszona podczas Mszy
św. Krzyżma w Wielki Czwartek 1 IV 2010 r. – „Nieśmy światu radość płynącą z prawdy o Bogu z nami”.............................. 135
Homilia Ojca Świętego Benedykta XVI wygłoszona podczas Mszy
św. kanonizacyjnej 17 X 2010 r. – „Życie świętych stało się pieśnią chwały Bożej” ..................................................................... 341
Homilia abp. Angelo Amato wygłoszona podczas Mszy św. beatyfikacyjnej ks. Jerzego Popiełuszki 6 czerwca 2010 roku – „Błogosławiony męczennik Ksiądz Jerzy Popiełuszko (1947–1984)” . ... 185
Intencje Apostolstwa Modlitwy na rok 2010 .................................... 22
NUNCJUSZ APOSTOLSKI
Komunikat ........................................................................................ 347
EPISKOPAT POLSKI
List pasterski Episkopatu Polski – „Bezcenne dobro języka ojczystego”........................................................................................... 25
List do kapłanów na Wielki Czwartek 2010 – „Kapłan wiernym
świadkiem Chrystusowej miłości” . ........................................... 140
List pasterski Episkopatu Polski na Niedzielę Biblijną – „Napełnijcie wasze życie Ewangelią!”........................................................ 149
List pasterski Episkopatu Polski przed beatyfikacją Sługi Bożego
Księdza Jerzego Popiełuszki – „Niech przemawia do nas świadectwo Księdza Jerzego” ........................................................... 191
List Episkopatu Polski z okazji 20. rocznicy powrotu katechezy do
szkoły – „Poznacie Prawdę, a Prawda was wyzwoli” (J 8, 32)” . 196
566
List Episkopatu Polski z okazji 20. rocznicy powrotu katechezy do
szkoły – „Poznacie Prawdę, a Prawda was wyzwoli” (J 8,32) ..... 348
List Pasterski Episkopatu Polski na X Dzień Papieski – 10 października 2010 r. – „Jan Paweł II – odwaga świętości” ............. 353
List biskupów polskich w sprawie regulacji prawnej metody in
vitro ............................................................................................ 358
List pasterski Episkopatu Polski na Niedzielę Świętej Rodziny – 26
XII 2010 r. – „Życie rodzinne w komunii z Bogiem” ................ 492
List pasterski Episkopatu Polski w związku z przywróceniem
dnia wolnego od pracy w uroczystość Objawienia Pańskiego –
„Przybyliśmy oddać Mu pokłon” (Mt 2, 2) . .............................. 497
Wytyczne dotyczące formacji, życia i posługi diakonów stałych
w Polsce ...................................................................................... 61
Stanowisko Konferencji Episkopatu Polski w sprawie obecności
symboli religijnych w przestrzeni publicznej . ........................... 203
Decyzja Konferencji Episkopatu Polski dotycząca możliwości
wprowadzania psów przewodników do świątyń przez osoby
niewidome .................................................................................. 154
Apel Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa
Trzeźwości na sierpień 2010 r. – „Abstynencja jest darem miłości” . ......................................................................................... 213
Słowo prymasa Polski w związku z oskarżeniami wobec papieża
Benedykta XVI .......................................................................... 97
Słowo Przewodniczącego Rady Konferencji Episkopatu Polski
ds. Dialogu Religijnego z okazji XIII Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce (17 I 2010) – „Wyjdź z twojej ziemi rodzinnej i z domu twego ojca do kraju, który ci ukażę”
(Rdz 12, 1) . ................................................................................. 30
Oświadczenie Prezydium Konferencji Episkopatu Polski i Arcybiskupa Metropolity Warszawskiego ......................................... 206
Oświadczenie Prezydium Konferencji Episkopatu Polski w obliczu
katastrofy samolotu prezydenckiego .......................................... 153
567
Oświadczenie Zespołu Ekspertów Konferencji Episkopatu Polski
ds. Bioetycznych w porozumieniu z Prezydium Konferencji
Episkopatu Polski........................................................................ 93
Komunikat Konferencji Episkopatu Polski z okazji 20-lecia wznowienia działalności Caritas w Polsce – „Pamiętajmy o ubogich” (por. Ga 2, 10) ................................................................... 147
Komunikat z 351. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu
Polski........................................................................................... 90
Komunikat z 352. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu
Polski .......................................................................................... 200
Komunikat z Sesji Rady Biskupów Diecezjalnych na Jasnej Górze . 204
Komunikat z 353. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu
Polski........................................................................................... 356
Komunikat Prezydium Konferencji Episkopatu Polski wzywający
do modlitwy o zgodne z prawem Bożym uchwały w sprawie in
vitro ............................................................................................ 360
List pasterski z okazji 150. rocznicy urodzin Świętego Arcybiskupa Józefa Bilczewskiego (1860–1923) – „Świadek miłości
ofiarnej” . .................................................................................... 208
List Rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – „Żyć zmartwychwstaniem Chrystusa!” ...................................................... 154
Homilia Metropolity Katowickiego Arcybiskupa Damiana Zimonia wygłoszona w katedrze opolskiej 15 VIII 2010 r. z okazji
25-lecia posługi biskupa Jana Bagińskiego . .............................. 218
BISKUP OPOLSKI
I. Listy, odezwy, przemówienia
Słowo pasterskie biskupa opolskiego z okazji Tygodnia Modlitw
o Jedność Chrześcijan i zakończenia obchodów 650. rocznicy
śmierci świątobliwej Eufemii Ofki z Raciborza......................... 33
List pasterski biskupa opolskiego na okres wielkanocnej pokuty
2010.............................................................................................. 100
568
List pasterski biskupa opolskiego na Dzień Świętości Życia w uroczystość Zwiastowania Pańskiego............................................... 104
List pasterski biskupa opolskiego – „W trosce o duchowy rozwój
wiernych w czasie letniego wypoczynku” . .............................. 222
List biskupa opolskiego na początek roku kościelnego 2010/2011 –
„Żyjmy przyzwoicie: w komunii z Bogiem”............................... 508
Odezwa biskupa opolskiego w związku z tegorocznymi święceniami kapłańskimi – „Módlcie się wiele i nie ustawajcie!” ............ 158
Odezwa biskupa opolskiego wzywająca do modlitwy w intencji
ofiar katastrofy w Smoleńsku .................................................... 162
Zaproszenie biskupa opolskiego na obchody kalwaryjskie ku czci
Podwyższenia Krzyża Świętego na Górze Świętej Anny........... 362
Apel biskupa opolskiego o pomoc dla ofiar trzęsienia ziemi
w Haiti......................................................................................... 37
Apel biskupa opolskiego o pomoc dla ofiar powodzi na Opolszczyźnie . ...................................................................................... 163
Podziękowanie biskupa opolskiego za pomoc dla ofiar trzęsienia
ziemi w Haiti............................................................................... 37
Komunikat biskupa opolskiego o zbiórce ofiar na Fundusz Obrony
Życia ........................................................................................... 512
Homilia biskupa opolskiego Andrzeja Czai wygłoszona podczas
Mszy św. Krzyżma w Wielki Czwartek 1 kwietnia 2010 r.......... 164
II. Rozporządzenia
Dekret biskupa opolskiego w sprawie Wspólnoty Modlitewnej
przy Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Raciborzu...... 361
Dekret zarządzający wybory do Parafialnych Rad Duszpasterskich
w 2010 r........................................................................................ 500
Dekret powołujący Radę Kapłańską Diecezji Opolskiej................... 501
Dekret powołujący Kolegium Konsultorów Diecezji Opolskiej....... 503
Dekret mianujący dziekanów i sekretarzy rejonów duszpasterskich
diecezji opolskiej......................................................................... 504
569
Dekret ustanawiający Diecezjalną Komisję ds. Sztuki i Konserwacji Zabytków................................................................................ 507
Wykaz kandydatów do Rady Kapłańskiej 2010–2015 według ilości
otrzymanych głosów .................................................................. 505
Nominacje i zmiany wśród duchowieństwa (od 30 sierpnia 2009 r.
do 1 września 2010 r.) . ............................................................... 226
Komunikaty na Konferencje Rejonowe 2010 r.................................. 261
Bierzmowania i wizytacje 2010 rok.................................................. 38
Program uroczystości na Górze Świętej Anny w 2010 roku............. 41
Terminy rekolekcji w 2010 roku........................................................ 42
BISKUP POMOCNICZY
Homilia biskupa pomocniczego Jana Kopca wygłoszona 24 stycznia 2010 r. w katedrze opolskiej z okazji 10. rocznicy śmierci
biskupa Antoniego Adamiuka – „Wspominamy naszego pasterza” ............................................................................................. 44
Homilia biskupa Jana Kopca wygłoszona 11 IV 2010 w katedrze
opolskiej po katastrofie pod Smoleńskiem – „Zaduma nad niespodziewanym kresem życia człowieka” . ................................. 169
Homilia biskupa Jana Kopca wygłoszona 13 VI 2010 r. w Warszawie
podczas Mszy św. dziękczynnej za beatyfikację ks. Jerzego Popiełuszki....................................................................................... 239
Homilia bpa Jana Kopca wygłoszona 26 X 2010 r. w Bartoszycach
podczas Mszy św. dziękczynnej za beatyfikację bł. Jerzego Popiełuszki – „Wierność przymierzu z Bogiem” . ......................... 363
WYDZIAŁ TEOLOGICZNY
UNIWERSYTETU OPOLSKIEGO
Sprawozdanie z działalności Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego w roku akademickim 2009/2010.......................... 513
570
Sprawozdanie z działalności Studium Muzyki Kościelnej w roku
szkolnym 2009/2010.................................................................... 517
DZIAŁ NIEURZĘDOWY
I. Opracowania
Ks. W. Musioł, Formacja Parafialnych Rad Duszpasterskich na terenie diecezji opolskiej ............................................................... 525
II. Kronika wydarzeń
Obchody Tygodnia Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan
w diecezji opolskiej – 18–25 I 2010 r. (ks. R. Porada) ............... 47
Nagroda im. Klausa Hemmerlego dla ks. arcybiskupa Alfonsa Nossola (ks. J. Kobienia) . ................................................................. 52
10. rocznica śmierci biskupa Antoniego Adamiuka (ks. J. Pyka) . ..... 52
Kolędnicy Misyjni 2010 (ks. W. Musioł) . ........................................ 54
Wielkopostne Wykłady Otwarte 2010 (ks. J. Pyka) ......................... 108
Wielkopostny dzień skupienia 2010 (ks. T. Horak)........................... 110
Obchody 5. rocznicy śmierci Sługi Bożego Jana Pawła II
(ks. W. Musioł) ........................................................................... 174
Święcenia diakonatu (ks. J. Pyka) .................................................... 176
Przeglądy liturgicznych zespołów śpiewaczych w diecezji opolskiej w 2010 roku (ks. G. Poźniak) . ........................................... 177
Arcybiskup Alfons Nossol laureatem Niemieckiej Nagrody Narodowej (ks. J. Kobienia) ............................................................... 242
Pielgrzymowanie do annogórskiego sanktuarium (ks. W. Musioł). 243
25-lecie sakry biskupiej biskupa Jana Bagińskiego (ks. J. Pyka) . .. 247
34. Piesza Pielgrzymka Opolska na Jasną Górę (ks. M. Ogiolda) .. 248
Sprawozdanie z konferencji rejonowych 2010 (ks. J. Kobienia) . ..... 324
Jesienne pielgrzymowanie na Górę Świętej Anny (ks. W. Musioł) .. 366
571
Szlak „Śladami Marii Luizy Merkert” (s. Margarita Cebula CSSE). 368
XVIII pielgrzymka pracowników i wolontariuszy Caritas Diecezji
Opolskiej do Trzebnicy (ks. A. Drechsler).................................. 371
X Dzień Papieski w diecezji opolskiej (ks. K. Matysek) . ................ 372
Adwentowy dzień skupienia dla kapłanów 2010 (ks. T. Horak)....... 529
Ekumeniczna Modlitwa Młodych w Opolu (ks. K. Trembecki)....... 530
Kalendarium ważniejszych wydarzeń w diecezji opolskiej – 2010
(ks. J. Pyka)................................................................................. 532
III. Nekrologi
Śp. ks. Józef Swolany (ks. J. Pyka).................................................... 112
Śp. ks. Aleksander Chmielowski (ks. J. Pyka).................................. 113
Śp. ks. Józef Kurda (ks. R. Pierskała) . ............................................. 180
Śp. ks. Mirosław Chołuj (ks. J. Pyka) . ............................................. 181
Śp. ks. Paweł Łazor (ks. J. Pyka) ...................................................... 249
Śp. ks. Ernest Nozinski (ks. H.J. Sobeczko) ..................................... 251
Śp. ks. Janusz Górski (ks. S. Klein) . ................................................ 256
Śp. ks. Zygmunt Widziak (ks. J. Kobienia) ...................................... 257
Śp. ks. Jan Szymała (ks. K. Matysek) .............................................. 373
Śp. ks. Ludwik Rutyna (ks. A. Hanich)............................................. 552
ISSN 1233-1872
KURIA DIECEZJALNA
45-005 Opole, ul. Książąt Opolskich 19
Redaktor: ks. Jan Pyka
Wydawca: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża w Opolu
45-007 Opole, ul. Katedralna 6; tel. 77 453 94 93, fax 77 454 66 11
Nakład:
620 egzemplarzy
Druk: Wydawnictwo i Drukarnia Świętego Krzyża w Opolu
572