tym linkiem

KAZUS 2 23.06.2016
Dariusz zachęcony atrakcyjną ofertą kupna mieszkania w Krakowie, postanowił powrócić z
kilkuletniej emigracji z Wielkiej Brytanii i kupić mieszkanie, dlatego 30.6.2014 r. zawarł z
jego właścicielem Szymonem, w formie aktu notarialnego, umowę przedwstępną sprzedaży
mieszkania za cenę 380.000 zł. W umowie Dariusz zobowiązał się zapłacić Szymonowi w
terminie 3 dni przelewem bankowym zadatek w kwocie 10 % ustalonej ceny, co też uczynił.
Strony zobowiązały się zawrzeć umowę przyrzeczoną najpóźniej do 1.7.2015 r., a na
wypadek niewykonania tego zobowiązania w terminie przez którąkolwiek ze stron,
zastrzeżono karę umowną w wysokości 20.000 zł. Jeszcze przed nadejściem powyższego
terminu Dariusz przeprowadził się i przywiózł cały swój dobytek do Krakowa i oczekiwał w
wynajmowanym pokoju na spotkanie u notariusza. Kiedy 1.7.2015 r. Dariusz stawił się u
notariusza, ten powiadomił go, że Szymon 30.6.2015 r. sprzedał już mieszkanie swojemu
wspólnikowi Arkadiuszowi, wcześniej informując go, że co prawda ma zawartą umowę
przedwstępną, ale zamierza się z niej wycofać. Dariusz poniósł koszty przeprowadzki (50.000
zł) oraz ponosił od 1.6.2015 czynsz najmu pokoju po 700 zł miesięcznie, przy czym zawarł
umowę najmu na czas określony na 3 miesiące. 15.7.2015 r. Szymon w liście skierowanym
do Dariusza obiecał mu zapłacić uzgodnioną karę umowną i wyjaśnił, że rozwiąże umowę z
Arkadiuszem, tak , aby wypełnić swoje zobowiązanie w stosunku do Dariusza. Ponieważ
żadna z tych obietnic nie została wykonana do dnia 1.7.2016 r., Dariusz 15.7.2016 r. wystąpił
do sądu przeciwko Szymonowi o uznanie umowy zawartej pomiędzy Szymonem i
Arkadiuszem za bezskuteczną w stosunku do niego, o zapłatę kary umownej oraz zwrot
kosztów przeprowadzki i 3 miesięcznego czynszu a także zwrot podwójnego zadatku oraz
kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia ponieważ Dariusz uważa, że okoliczność, iż
zmuszony jest mieszkać obecnie w małym pokoju w cudzym mieszkaniu urąga jego godności
osobistej, przyzwyczajony był bowiem do życia w warunkach komfortowych, a to na skutek
nieuczciwego zachowania Szymona zmuszony jest obecnie mieszkać bardzo skromnie.
Szymon twierdzi, iż doszło do zapłaty zaliczki a nie zadatku, gdyż zadatek powinien być
wręczony przy zawarciu umowy, a nie w terminie późniejszym.
1. Czy pozew Dariusza zasługuje na uwzględnienie, jeśli tak to na jakiej podstawie, jeśli
nie, to dlaczego? Rozważ oddzielnie wszystkie zgłoszone żądania, uzasadnij odnosząc
się także do argumentów podniesionych przez Szymona w odniesieniu do
zaliczki/zadatku.
2. Czy ewentualne ustalenie w wyroku sądowym bezskuteczności względem Dariusza
umowy między Szymonem a Arkadiuszem stanowi podstawę do wpisu do księgi
wieczystej Dariusza jako właściciela nieruchomości? Jakie są skutki takiego wyroku?
KLUCZ . KAZUS 2
Ad. 1.
a) Powództwo o uznanie umowy za bezskuteczną
Pozew nie został wniesiony w stosunku do wszystkich osób biernie legitymowanych, bo
Dariusz powinien pozwać Arkadiusza i Szymona, a nadto roszczenie wygasło, gdyż upłynął 1
rok od zawarcia umowy między Szymonem a Arkadiuszem. Nie można uwzględnić przerwy
przez uznanie roszczenia, gdyż mamy do czynienia z terminem prekluzyjnym, a nie zachodzi
żadna okoliczność, która pozwalałaby na odpowiednie zastosowanie przepisów o przerwie.
b) Powództwo o zapłatę kary umownej i odszkodowania
Tak, w tym zakresie termin przedawnienia roszczenia z umowy przedwstępnej został
przerwany przez uznanie długu przez Szymona w liście z 15.7.2015, po przerwie termin
biegnie na nowo, więc do 15.7.2016 mógł wytoczyć powództwo. Ponieważ w umowie nie
zastrzeżono odszkodowania przewyższającego karę umowną Dariusz nie może żądać zwrotu
żadnych dodatkowych kosztów, niezależnie od tego czy wynikają z tego , iż liczył na zawarcie
umowy czy nie.
c) Powództwo o zapłatę podwójnego zadatku:
Dariusz może żądać od Szymona podwójnego zadatku. Zadatek może być zapłacony w
terminie późniejszym. W przypadku zauważenia przez Studenta, że żądanie uznania umowy
za bezskuteczną mogłoby w przyszłości doprowadzić do żądania złożenia zastępczego
oświadczenia woli i jako takie wykluczałoby się logicznie z żądaniem zapłaty podwójnego
zadatku (choć to mogłoby być żądanie ewentualne) odpowiedź także jest oceniana
pozytywnie.
d) Powództwo o zapłatę zadośćuczynienia:
Brak podstaw do przyjęcia, że mieszkanie w warunkach gorszych, ale samodzielnie
wybranych przez Dariusza narusza jego godność osobistą. Warunki mieszkaniowe nie
powinny być kwalifikowane jako dobro osobiste gdyż nie są ściśle związane z osobą.
Ad. 2
Wyrok taki nie skutkuje przeniesieniem własności. Na podstawie takiego wyroku Dariusz
mógłby tylko prowadzić egzekucję z majątku Arkadiusza. Pozytywnie oceniana jest także
argumentacja, zgodnie z którą możliwe będzie żądanie złożenia oświadczenia woli przez
Arkadiusza.
KAZUS 1 23.06 2016
Antoni wybrał się ze swoja żoną, Barbarą na dwutygodniowy urlop w marcu w Bieszczady.
Postanowił na cały pobyt wynająć skuter śnieżny od Józefa. Czynsz ustalono na 200 zł
dzienie. Przed ustaleniem ostatecznych warunków najmu Józef wręczył Antoniemu regulamin
wypożyczalni, w którym m. in. przewidziano zapłatę kary umownej w wysokości 200 zł za
każdy dzień zwłoki ze zwrotem skutera. Na „Karcie wypożyczenia pojazdu” Antoni podpisał
się jako najemca a równocześnie Barbara – na żądanie Józefa – umieściła wzmiankę
„wyrażam zgodę” i podpisała się. Po dwóch dniach Józef wywiesił w wypożyczalni nową
wersję regulaminu zawierającą karę umowną w wysokości 300 zł za każdy dzień zwłoki ze
zwrotem skutera. W związku z wcześniejszym wyjazdem z wakacji Antoni postanowił
zwrócić skuter po tygodniu wraz z zapłatą 1400 zł z tytułu jego najmu. Józef odmówił
przyjęcia skutera i zapłaty podnosząc, że miejsce na skuter w wypożyczalni znajdzie się
dopiero po upływie pierwotnego terminu najmu. Wobec tego Antoni poprosił swoich
gospodarzy o zwrot skutera do wypożyczalni w pierwotnym terminie, a nieprzyjętą kwotę
1400 zł złożył do depozytu sądowego powiadamiając o tym Józefa. Gospodarze zwrócili
skuter opóźniając się jednak 10 dni. Wobec braku reakcji Antoniego na wezwania do
rozliczenia umowy, Józef wystąpił do sądu z pozwem przeciwko Barbarze żądając zapłaty
5800 zł.
Czy żądanie to powinno zostać uwzględnione?
KLUCZ. KAZUS 1
 Regulamin został włączony do stosunku zobowiązaniowego, art. 384 § 1 k.c.
 Barbara udzieliła tzw. zgody fakultatywnej, która umożliwia Józefowi żądanie
zaspokojenia z majątku wspólnego małżonków, forma wystarczająca – k.r.o. nie
wymaga jakiejkolwiek formy, z art. 787 k.p.c. wynika konieczność udowodnienia
zgody co najmniej za pomocą dokumentu prywatnego; art. 41 § 1 k.r.o.
 Zmiana regulaminu nie była skuteczna względem Antoniego, albowiem nie zostały
spełnione warunki konieczne do jego włączenia, art. 384 § 2 k.c.; zmienione
postanowienie o karze umownej nie obowiązywało.
 Termin został zastrzeżony na korzyść dłużnika, w związku z tym Antoni mógł spełnić
świadczenie wcześniej, art. 457 k.c.
 Józef nie mógł odmówić przyjęcia części świadczenia polegającego na zapłacie
czynszu w związku z art. 450 k.c., ale odmowa przyjęcia skutera była już uzasadniona.
 Spełnienie świadczenia polegało na zapłacie czynszu, dlatego płacąc 1400 zł Antoni
zaofiarował wcześniejsze spełnienie świadczenia tylko w ½.
 Antoni składając 1400 zł do depozytu sądowego zwolnił się z tej części świadczenia,
art. 470 k.c.
 Józef ma roszczenie o zapłatę pozostałej kwoty czynszu wynoszącej 1400 zł.
 Józef ma roszczenie o zapłatę kary umownej w wysokości 200 zł za dzień opóźnienia
w zwrocie skutera, czyli 2000 zł, art. 483 § 1 k.c.
 Wypożyczenie skutera śnieżnego nie służy zaspokojeniu zwykłych potrzeb rodziny.
Zatem art. 30 k.r.o. nie znajdzie tutaj zastosowania. W konsekwencji roszczenia te
przysługują Józefowi względem Antoniego; tylko Antoni był jego dłużnikiem.
 Zgoda Barbary ma tylko takie znaczenie, że w razie zasądzenia zapłaty określonej
sumy z tytułu najmu skutera od Antoniego, sąd mógłby nadać klauzulę wykonalności
także przeciwko Barbarze, z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku
wspólnego, art. 787 k.p.c.; względnie Barbara mogłaby zostać pozwana razem z
Antonim z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku wspólnego.
 Żądanie Józefa skierowane wobec Barbary jest zatem nieuzasadnione, ponieważ
Barbara nie jest zobowiązana do zapłaty czynszu i kary umownej.