Pobierz pdf

w
nr
9
(91)/2015
3
n u m e r z e
Nie tylko
elektroniczny bilet
ŚKUP to system informatyczny
o rozległej infrastrukturze sprzętowej,
nowych możliwościach i dużym zasięgu.
O Śląskiej Karcie Usług Publicznych
opowiada Marek Kopel, zastępca
przewodniczącego Zarządu KZK GOP.
a
4
Jaką
kartę wybrać?
Śląska Karta Usług Publicznych jest
kartą zbliżeniową. Będzie działać
w całej sieci pojazdów Komunikacyjnego
Związku Komunalnego GOP, również
tych kursujących na terenie gmin, które
do projektu nie przystąpiły.
szlaki 9/2015
8
Góra Zborów
W rejonie Jury KrakowskoCzęstochowskiej utworzono w 1957
roku rezerwat. Obejmuje on niezwykle
malownicze wzgórze, najeżone
licznymi skałkami wapiennymi
o wysokości do 30 metrów.
szl ki
Miesięcznik Komunikacyjnego Związku Komunalnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego
Od października użytkownicy będą mogli wyrabiać swoje karty ŚKUP
ŚKUP coraz bliżej!
O
d listopada karty będzie
można używać w autobusach i tramwajach KZK GOP
do kupowania i używania biletów
okresowych. Przez cały wrzesień
o systemie pasażerom przypominać
będzie kampania informacyjna.
Od 1 stycznia 2016 roku uruchomione zostaną kolejne funkcjonalności karty – w zakresie biletów
jednorazowych i opłat za podatki,
opłaty i usługi gminne.
wych możliwościach i znacznym
zasięgu. Szacuje się, że docelowo
kartą posługiwać się będzie około
700 tysięcy osób. To jeden z największych projektów tego typu
na świecie (podobne realizowane są w Londynie, Hongkongu
i Singapurze). Wykonuje go wyłonione w przetargu konsorcjum
firm Asseco Poland SA oraz
mBank (dawniej BRE Bank SA).
O ŚKUP
Działanie systemu ŚKUP możliwe będzie dzięki infrastrukturze
cyfrowej – składają się na nią następujące elementy:
• Portal Klienta – platforma
do obsługi karty, umożliwi
między innymi doładowanie
karty, zakup biletu okresowego;
poprzez Portal Klienta będzie
można złożyć wniosek o spersonalizowaną kartę ŚKUP;
• 40 punktów obsługi klienta –
sieć punktów przygotowanych
do kompleksowej obsługi systemu. Punkty zlokalizowane
zostały między innymi w cen-
Śląska Karta Usług Publicznych
to wspólny projekt dwudziestu
jeden gmin aglomeracji katowickiej oraz KZK GOP. Karta ŚKUP spełniać będzie wiele
funkcji. Będzie używana jako
bilet komunikacji miejskiej oraz
karta parkomatowa. Będzie wykorzystywana w bibliotekach,
instytucjach sportu i kultury oraz
urzędach miast i gmin. ŚKUP
będzie także nośnikiem podpisu
elektronicznego. ŚKUP to system informatyczny z rozległą
infrastrukturą sprzętową o no-
Infrastruktura systemu
trach miast, centrach handlowych, w punktach obsługi
klienta będzie można złożyć
wniosek oraz odebrać spersonalizowaną kartę ŚKUP, odblokować ją oraz zwrócić;
• 109 stacjonarnych automatów doładowania kart – sieć
całodobowo czynnych automatów; w automatach biletowych ŚKUP można kupować
jednorazowe bilety papierowe
KZK GOP oraz MZK Tychy,
pobierać karty niespersonalizowane, doładowywać konto
kart ŚKUP oraz kupować bilety elektroniczne, a także aktualizować stan karty i sprawdzać jej saldo;
• 800 modułów do pobierania
opłat i doładowań u sprzedawców – w punktach tych
będzie można kupować bilety
okresowe elektroniczne, doładowywać konto karty oraz pobrać
kartę niespersonalizowaną;
• 223 parkomaty – funkcjonować będą w miastach, które zgłosiły chęć przystąpienia
w tym zakresie do projektu
ŚKUP, to jest w Katowicach,
Tychach, Bytomiu, Chorzowie,
Zabrzu i Piekarach Śląskich –
te miasta zdecydowały się na ich
instalację;
• 410 modułów do pobierania
opłat za usługi komunalne;
• 1300 kompletów urządzeń
w każdym pojeździe;
• 320 urządzeń dla kontrolerów;
• 20 punktów zbierania danych;
• Centrum Przetwarzania Danych – serwerownia (podstawowa i zapasowa);
• system rozliczeń pieniężnych.
Finansowanie
Projekt otrzymał dofinansowanie
z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Śląskiego na lata
2007-13. Wartość dofinansowania
projektu to 82 515 181,72 złotych. Całkowity wydatek na projekt w okresie jego wdrożenia
to 149,3 miliona złotych.
Anna Koteras
Już w październiku rozpocznie się wydawanie kart ŚKUP.
Zakup elektronicznego biletu okresowego, zakodowanie go na karcie i używanie
w pojazdach komunikacji
będzie możliwe od listopada.
Możliwość zapłaty za przejazdy jednorazowe (bilety
jednorazowe na karcie) oraz opłaty
i usługi gminne uruchomione zostaną od stycznia 2016 roku. Kolejne
funkcjonalności uruchamiane będą
sukcesywnie. W projekcie udział
bierze 21 miast: Będzin, Bytom,
Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Imielin, Jaworzno, Katowice, Knurów, Mysłowice, Piekary Śląskie, Pyskowice, Radzionków,
Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie,
Sosnowiec, Świętochłowice, Tychy,
Wojkowice, Zabrze.
Kartą ŚKUP zapłacimy za parkowanie, jest ona biletem komunikacji
miejskiej, może być nośnikiem
podpisu elektronicznego, będzie
używana w urzędach miast i gmin.
Nowa taryfa opisująca zasady i ceny
korzystania z biletów elektronicznych przyjęta została przez Zarząd
KZK GOP 8 września 2015 roku. Nadal w sprzedaży pozostają wszystkie
bilety papierowe, których ceny pozostają takie same jak dotychczas.
Nowością są bilety elektroniczne
(na kartę ŚKUP). Można je będzie
kupować w nieco niższej cenie niż
ich papierowe odpowiedniki. Pojawią się także nowe rozwiązania,
które pozwolą lepiej dostosować
rodzaj biletu do indywidualnych
potrzeb użytkowników. Nowej taryfie będzie poświęcony kolejny
numer „Szlaków KZK GOP”.
Od 2002 roku w dniach od 16
do 22 września obchodzimy Europejski Tydzień Zrównoważonego
Transportu, a kończy go Europejski
Dzień bez Samochodu. W tym czasie szczególnie zachęca się wszystkich do korzystania z komunikacji
miejskiej i zamiany własnego samochodu na autobus, tramwaj czy
pociąg, a nawet rower lub po prostu własne nogi.
Każdy taki tydzień skupia się
na konkretnym temacie, związanym
ze zrównoważonym transportem.
W tym roku hasło ETZT brzmi: „Wybierz. Zmień. Połącz”. Co to znaczy?
Chodzi o wybór najlepszego dla
siebie środka transportu, w razie
potrzeby jego zmiany lub przesiadki na inną linię oraz o łączenie
różnych aktywności – korzystanie,
gdy jest to możliwe, z roweru lub
własnych nóg.
kątem oka
Fot. Studio Press
Projekt Śląskiej Karty
Usług Publicznych wchodzi w ostatnią fazę realizacji. Ze względu na złożoność systemu jego
uruchomienie podzielone zostało na kilka etapów. W pierwszym, który
rozpocznie się w październiku, użytkownicy
będą mogli wyrobić swoje karty, doładowywać je
oraz płacić nimi w parkomatach i automatach biletowych, POK, POP
i 800 kioskach. Uruchomione zostaną wszystkie
punkty obsługi klienta
oraz Portal Klienta.
Redakcja
2
szlaki 9/2015
kzk gop
Czym żyją gminy
Tramwajowe
bieganie
KATOWICE, SOSNOWIEC
W niedzielę 20 września br. odbędzie się pierwszy w historii bieg o nazwie
„15-tka z Sosnowca do Katowic”. 15-kilometrowa trasa biegu w dużej mierze pokryje się z trasą tramwajowej linii numer 15. Już dziś zapraszamy biegaczy do udziału w tym wydarzeniu.
w skrócie...
KATOWICE
Została wybrana trasa przebiegu nowej linii tramwajowej
w Katowicach, tak zwanego
Tramwaju Odrodzenie. Zdecydowano, że linia będzie poprowadzona od pętli w Brynowie ulicami: Rzepakową,
Szenwalda, Ziołową, Kryniczną, Radockiego, fragmentem
Bażantów, znów ulicą Radockiego przy kościele i znów Bażantów, a swój bieg zakończy
przy planowanej pętli Kostuchna w rejonie skrzyżowania Bażantów i Armii Krajowej.
Na całej długości będzie miała
około 5,2 kilometra długości.
czeladź
Od 1 września internauci mogą głosować w konkursie „Aktywne przejścia dla pieszych”. Będą wybierać spośród
ponad 300 zgłoszonych przez
zarządców dróg niebezpiecznych przejść w całej Polsce. Internauci i komisja konkursowa wskażą te, które Fundacja
PZU wyposaży w elementy
poprawiające bezpieczeństwo
użytkowników. Głosowanie
trwa do 28 września i podzielone jest na cztery etapy.
ŚWIĘTOCHŁOWICE
Od 1 września 2015 roku uruchomiona została nowa linia minibusowa numer 231,
funkcjonująca na trasie: „Świętochłowice Osiedle Ustronie
Chopina” – „Chorzów Centrum Edukacji”. Zapewni ona
możliwość szybkiego przemieszczania się pomiędzy centrum Świętochłowic a Chorzowem, w rejonie ulic Gwareckiej
i Żołnierzy Września. Uruchomione zostały nowe przystanki
autobusowe: „Świętochłowice Osiedle Ustronie”, Świętochłowice Osiedle Ustronie Szkoła”, „Świętochłowice
Osiedle Ustronie Morcinka”,
„Świętochłowice Sikorskiego MDK”, „Świętochłowice
Szpitalna Cmentarz”, „Chorzów Gwarecka”.
ZABRZE
9 września do Zabrza zawitał
Autobus Energetyczny, czyli mobilne centrum edukacyjno-informacyjne do spraw
przeciwdziałania zmianom
klimatu. Głównymi celami kampanii są: zwiększenie świadomości społecznej
na temat przyczyn zmian klimatycznych, informowanie,
w jaki sposób im przeciwdziałać, oraz zachęcenie każdego
z odbiorców kampanii do podejmowania kroków na rzecz
powstrzymania zmian klimatu w codziennym życiu i otoczeniu: domu, pracy, szkole,
lokalnym środowisku.
ieg odbędzie się podczas Tygodnia Zrównoważonego
Transportu, dzień po dniu otwartym Warsztatów Tramwajowych
w Chorzowie. Dystans i trasa biegu są nieprzypadkowe. – Kończymy gruntowną modernizację trasy
linii numer 15, która łączy stolicę
Górnego Śląska ze stolicą Zagłębia. Linia obsługiwana jest nowymi tramwajami, co czyni ją nowoczesną, bezpieczną, wygodną
i dość szybką. Biegacze będą mogli z bliska przekonać się o efektach naszej inwestycji – mówi
rzecznik Tramwajów Śląskich Andrzej Zowada.
Głównym organizatorem imprezy jest firma M Event, reprezentowana przez Magdalenę Michniak i Marcina Krupę. – Start
biegu zaplanowany jest w Parku
Sieleckim w Sosnowcu o godzinie
11.00, a meta w katowickiej Strefie Kultury, na parkingach między nową siedzibą Muzeum Śląskiego a NOSPR-em – wyjaśnia
Marcin Krupa. Co ma na celu ten
bieg? Organizatorzy przekonują,
że przede wszystkim aktywną formę spędzenia wolnego czasu przez
mieszkańców Katowic i okolic,
propagowanie zdrowego stylu życia. – To także kampania na rzecz
„zielonego transportu”, a wszystko z myślą o naszym środowisku
– dodaje Magdalena Michniak.
„15-tka z Sosnowca do Katowic” świetnie wpisuje się również w obchody jubileuszu
miasta, gdyż Katowice obchodzą w tym roku 150. urodziny. – Bieg będzie również świetną promocją katowickiej Strefy
Kultury, jak również integracją
Zdjecia M Event
B
Plakat informujący o biegu tramwajowym z Sosnowca do Katowic
Zagłębia ze Śląskiem – wylicza
Marcin Krupa.
Bieg ma charakter otwarty i skierowany jest do wszystkich mieszkańców województwa śląskiego.
Partnerami biegu są: Tramwaje Śląskie SA, Komunikacyjny
Związek Komunalny GOP, miasta Katowice i Sosnowiec. Biuro zawodów zlokalizowane zostanie w Katowicach, w Strefie
Kultury, skąd nowymi tramwa-
jami biegacze zostaną przewiezieni na start – do Parku Sieleckiego w Sosnowcu. Stamtąd
wzdłuż trasy linii numer 15 poprowadzona będzie trasa, której
meta ustawiona zostanie w katowickiej Strefie Kultury.
Szczegółowe informacje o biegu sukcesywnie publikowane
są na facebookowym profilu:
www.facebook.com/15tka.
Katarzyna Migdoł-Rogóż
a
szl ki
Wpisane do rejestru dzienników
i czasopism pod poz. Pr 1979
Redaktor naczelna
Katarzyna Migdoł-Rogóż
Redakcja
Anna Koteras, Paweł Wieczorek
Korekta
Renata Chrzanowska
Opracowanie graficzne
M-art poligrafia Marcin Korus
Druk:
COMSOFT Sp. z o.o.
Nakład:
20 000 egzemplarzy
Wydawca:
Komunikacyjny Związek Komunalny GOP
Adres redakcji:
Komunikacyjny Związek Komunalny GOP
40-053 Katowice, ul. Barbary 21a
tel. 32 743 84 14
[email protected]
www.kzkgop.com.pl
szlaki 9/2015
kzk gop
3
Jeden z automatów ŚKUP w Dąbrowie Górniczej
Fot. Studio Press
Fot. Arkadiusz Ławrywianiec
Rozmowa „szlaków”
Marek Kopel jest zastępcą przewodniczącego Zarządu KZK GOP
Nie tylko elektroniczny bilet
Proszę jeszcze raz wyjaśnić naszym Czytelnikom, czym dokładnie jest Śląska Karta Usług
Publicznych i jak działa?
ŚKUP to wspólny projekt dwudziestu jeden gmin aglomeracji
oraz Komunikacyjnego Związku
Komunalnego Górnośląskiego
Okręgu Przemysłowego. ŚKUP
będzie służyła jako bilet komunikacji miejskiej. Kartą będzie
można również zapłacić za parkowanie (tylko w miastach,
które w tym zakresie przystąpiły do projektu, to jest w Katowicach, Tychach, Bytomiu,
Chorzowie, Zabrzu i Piekarach
Śląskich). Używana będzie ona
także w bibliotekach, instytucjach sportu i kultury oraz urzędach miast i gmin. Śląska Karta
Usług Publicznych będzie również nośnikiem podpisu elektronicznego. Użytkownik, który
chce korzystać z systemu, powinien wyrobić sobie kartę i doładować jej konto wybraną sumą.
W przypadku gdy chce korzystać z biletów okresowych, powinien wybrać i kupić odpowiedni
rodzaj biletu. Karta obsługiwana jest w sieci punktów: obsługi pasażera, obsługi klienta, dystrybucji, automatach ŚKUP lub
przez Internet. Jako pierwsza
uruchomiona zostanie funkcjonalność związana z wydawaniem
kart ŚKUP oraz z zapłatą kartą
ŚKUP w 40 punktach obsługi
klienta, 6 punktach obsługi pasażera, 800 punktach dystrybucji
(kioskach), 109 automatach biletowych ŚKUP i parkomatach
w Katowicach, Bytomiu, Piekarach Śląskich oraz Zabrzu. Uruchomiony zostanie także Portal
Klienta.
A kiedy ŚKUP będzie działał
w pełni?
Od listopada będzie można używać elektronicznych biletów
okresowych w pojazdach KZK
GOP. Możliwość zapłaty za przejazdy jednorazowe (bilety jednorazowe na karcie) oraz opłaty
i usługi gminne uruchomione zostaną od stycznia 2016 roku.
Czy będziecie wiedzieli szczegółowo, kto, kiedy i z jakich linii
korzysta?
KZK GOP nie będzie miał dostępu do tak szczegółowych danych.
Związek będzie otrzymywał tylko informacje ilościowe, to znaczy dane o tym, ile kart znalazło
się w danym pojeździe, a nie jakie
konkretnie były to karty.
Na karcie ŚKUP będzie można
kodować bilety. Co to jest bilet
elektroniczny?
Bilet elektroniczny to bilet, który będzie mógł być zapisywany na karcie ŚKUP. Pasażerowie
będą mogli kupić takie same rodzaje biletów elektronicznych,
jak dotychczas dostępnych papierowych, to znaczy bilety okresowe oraz płacić za przejazdy
jednorazowe. Okresowy bilet
elektroniczny będzie obowiązywał przez wskazaną liczbę kolejnych dni (na przykład przez
30 lub 90 od daty zakupu, a nie
przez miesiąc bądź kolejne trzy
kalendarzowe). Będą dostępne także bilety krótkookresowe – od 24-godzinnych do 14dniowych. Nowością są bilety
z limitem przejazdów. Jeśli ktoś
jeździ mniej, może kupić bilet,
który pozwoli na określoną liczbę przejazdów. Będzie on tań-
szy od biletu bez takiego limitu.
W przypadku gdy pasażer chce
zapłacić za przejazd jednorazowy, wystarczy doładować konto
karty wybraną kwotą. Po przyłożeniu karty do czytnika system
ściągnie sumę odpowiadającą cenie biletu. Trzeba pamiętać o bardzo ważnym fakcie: po przyłożeniu przy wejściu ściągana jest
kwota odpowiadająca cenie biletu
do końca trasy, przy wysiadaniu
należy kartę przyłożyć ponownie,
aby system oddał różnicę między
biletem na całą trasę a faktycznie
przejechanym odcinkiem. I tutaj uwaga – w pierwszym etapie
po wdrożeniu ŚKUP dostępne
będą wyłącznie bilety abonamentowe (okresowe). Funkcjonalność
zapłaty za przejazdy jednorazowe
(taryfa strefowo-czasowa oraz odległościowa) uruchomione zostaną w terminie późniejszym (od stycznia 2016 roku).
Czy kartę ŚKUP będzie można wyrobić bez wychodzenia
z domu?
Pełną obsługę karty ŚKUP zapewnia Portal Klienta, który mieści się
pod adresem kartaskup.pl. Przez
Internet można złożyć wniosek
o kartę spersonalizowaną, doładować konto karty, kupić i zakodować bilet elektroniczny. Drogą
internetową można również zablokować kartę (na przykład w przypadku zgubienia). Portal Klienta
uruchomiony zostanie od początku października.
Zdaniem niektórych pasażerów
bilety papierowe są dobre i niepotrzebnie KZK GOP wydawał
tyle pieniędzy na jakiś system,
skoro lepiej byłoby przezna-
Fot. Arkadiusz Ławrywianiec
ŚKUP to system informatyczny o rozległej infrastrukturze sprzętowej, nowych
możliwościach i dużym zasięgu. Szacuje się, że docelowo kartą ŚKUP posługiwać
się będzie około 700 tysięcy osób. Jest to jeden z największych tego typu projektów. O Śląskiej Karcie Usług Publicznych opowiada Marek Kopel, zastępca przewodniczącego Zarządu KZK GOP.
Dualny czytnik w tramwaju
czyć je na przykład na nowe
autobusy.
Koszt budowy i wdrożenia systemu to 149 milionów złotych,
z czego 82 miliony to dofinansowanie unijne. Pieniądze z tego
programu nie mogły zostać przeznaczone na przykład na zakup
pojazdów, ponieważ pochodzą
z puli przeznaczonej na finansowanie projektów informatycznych. System jest bardzo skomplikowany, natomiast po jego
całkowitym wdrożeniu zapewni
nie tylko lepszy dostęp do biletów
pasażerom (bardziej rozbudowana
i bardziej elastyczna taryfa, nieco
tańsze bilety, bilety na wskazaną
liczbę dni zamiast obowiązujących od początku do końca miesiąca kalendarzowego), ale także
ułatwi kontrolę jakości wykonywanych usług (na przykład kontrolę punktualności autobusów,
umożliwi sprawdzenie, czy dany
pojazd zatrzymuje się na wszystkich przystankach na trasie i tym
podobne). Da również dostęp
do bieżących danych o napełnieniach danej linii w każdym kur-
sie. Umożliwi to lepsze zarządzanie rozkładami jazdy i dokładnie
rozliczanie gminnych dotacji komunikacji publicznej.
To oznacza, że bilety zakodowane na karcie będą tańsze od papierowych?
Tak, bilety elektroniczne będą
nieco tańsze od swoich papierowych odpowiedników.
W niektórych mediach pojawiają się także informacje,
że ŚKUP jest systemem przestarzałym, czy to prawda?
System ŚKUP jest budowany przez
wykonawcę od podstaw. Powstał
w ostatnich latach jako zupełnie
nowy projekt, który nie funkcjonuje nigdzie indziej. Najważniejszą jego częścią jest oprogramowanie. Karta jest wyłącznie nośnikiem
danych, który został wybrany
ze względu na to, że jest powszechnie dostępna i tania. W przyszłości
nośnikiem ŚKUP mogą być także
n
na przykład telefony.
Rozmawiała
Katarzyna Migdoł-Rogóż
4
szlaki 9/2015
kzk gop
Raport „Szlaków”
Jaką kartę wybrać?
4
ZAMÓW KARTĘ
SPERSONALIZOWANĄ
Karta zawiera dane użytkownika. Może z niej korzystać wyłącznie posiadacz karty. Można
na niej kodować wszystkie rodzaje biletów okresowych imiennych. Kartę spersonalizowaną
otrzymamy na pisemny
wniosek,
5
który można złożyć w punkcie
obsługi klienta lub przez Internet (za pośrednictwem Portalu
Klienta). Kartę odbierać można
wyłącznie w wybranym punkcie
obsługi
klienta.nią za parkowanie
> zapłacisz
Dodatkowe
formalności
związa-miejskiej
> jest biletem
komunikacji
ne >z może
wydaniem
imiennej
karty
być nośnikiem podpisu
elektronicznego
zrównoważone
będą
korzyściami.
> jest używana w urzędach miast i gmin
Na karcie spersonalizowanej możliwe będzie kodowanie uprawnień
do ulg na przejazdy, dzięki czemu podczas kontroli biletowej nie
trzeba
będzie
posiadać już przy – zawiera dane użytkownika.
> KARTA
SPERSONALIZOWANA
sobie
dokumentów
potwierdzająMożna na niej zapisywać
bilety imienne. Pierwsza karta wydacych
prawo
Co ważne,
wana
jestdo zniżki.
bezpłatnie.
wydanie oraz wymiana (z przy> KARTA
NIESPERSONALIZOWANA
– nie zawiera danych osoczyn
nieleżących
po stronie użytJeden z punktów
klienta
bowych.
Nie będzie można
na niej zapisywać
biletówobsługi
imiennych.
kownika
– na przykład
zakończejest bez dodatkowych
wszystkich
dysponuje we
kartą.
Koduje się
nieWydawana
terminu ważności)
imiennej liformalności
punktach
ŚKUP. Przy
jej wydawaniu
na niej
wyłącznie pobierana
bilety okresowe
karty
będą obsługujących
bezpłatne. Jedynie
jestwydawaniu
kaucja zwrotna.
przy
duplikatu zgu- na okaziciela. Kartę można dołabionej lub zniszczonej karty po- dować gotówką lub kupić i zakodować na niej bilet okresowy.
brana zostanie kaucja.
Karta niespersonalizowana wydaKarta
wana jest bez dodatkowych forniespersonalizo­wana
malności we wszystkich punktach
Ta karta nie zawiera danych oso- obsługujących ŚKUP (punkty obbowych. Może z niej korzystać sługi klienta, punkty obsługi pakażda osoba, która w danej chwi- sażera, stacjonarne automaty do-
KARTA ŚKUP
? OSOBIŚCIE W POK
?PRZEZ INTERNET
Wybierz Punkt Obsługi Klienta
Wejdź na Portal Klienta
– www.kartaskup.pl i wybierz
opcję „Chcę mieć kartę”
Karta spersonalizowana
Fot. Arkadiusz Ławrywianiec
Śląska Karta Usług Publicznych jest kartą zbliżeniową. Będzie działać w całej sieci pojazdów KZK GOP,
również tych kursujących na terenie gmin, które do
projektu nie przystąpiły. Aby użyć karty, wystarczy
przyłożyć ją na 1-2 sekundy do czytnika w pojeździe.
Do wyboru są dwa rodzaje kart – spersonalizowana
i niespersonalizowana.
Wypełnij wniosek – trzeba będzie podać swoje dane osobowe
Do wniosku należy dołączyć zdjęcie. Powinno mieć format legitymacyjny. Nie mogą to być zdjęcia całej sylwetki, zbiorowe itp.
W POK fotografię będzie można wykonać na miejscu, bez dodatkowych opłat.
Wybierz Punkt Obsługi Klienta, w którym chcesz odebrać swoją kartę
System poprosi o dokonanie
wpłaty inicjalnej – 20 zł. Pieniądze zostaną przelane na konto
nowej karty.
Otrzymasz potwierdzenie złożenia zamówienia (standardowy czas
oczekiwania to 1 dzień roboczy)
Odbierz kartę w wybranym Punkcie Obsługi Klienta. Przy odbiorze
należy mieć przy sobie dowód tożsamości. Tylko na tej podstawie
pracownik wyda kartę imienną. Za wydanie pierwszej spersonalizowanej karty ŚKUP nic nie zapłacisz.
Na koncie Twojej karty znajduje
się kwota, która została wpłacona
przy składaniu wniosku
Masz spersonalizowaną kartę ŚKUP. Będzie można ją doładować gotówką lub kupić i zakodować na niej bilet okresowy. Można również
zakodować na niej prawo do ulg – na podstawie odpowiedniego
dokumentu, np. legitymacji szkolnej, studenckiej lub legitymacji
emeryta i rencisty itp.
*UWAGA! Jeśli wniosek wypełniany jest w imieniu osoby
trzeciej lub w jej imieniu chce się odebrać kartę, należy
mieć przy sobie pełnomocnictwo własnoręcznie przez nią
podpisane. Wzór pełnomocnictwa – załącznik nr 1 do Regulaminu Karty.
ZAMÓW K
SPERSONALI
? OSOBIŚCIE W POK
Wybierz Punkt Obsługi Klienta
JAK WYBRAĆ KARTĘ?
JAK ZDOBYĆ KARTĘ
NIESPERSONALIZOWANĄ
Wybierz:
– Punkt Obsługi Klienta
– Punkt Obsługi Pasażera
– Stacjonarny Automat Doładowania (biletomat ŚKUP)
– Punkt doładowań kart ŚKUP (800 punktów, m.in. w sieci Kolporter)
Kup niespersonalizowaną kartę ŚKUP – koszt kaucji zwrotnej to 20 zł.
WAŻNE! Zachowaj potwierdzenie zakupu. Będzie ono potrzebne
w przypadku blokowania karty lub przy zwrocie karty (na podstawie
dowodu zakupu oddana zostanie kwota kaucji).
Kartę można doładować gotówką lub kupić i zakodować na niej bilet
okresowy, ale wyłącznie na okaziciela. Karta jest gotowa do użycia.
–w
o
Wypełnij wniosek – trzeba będzie pod
Do wniosku należy dołączyć zdjęcie.
tymacyjny. Nie mogą to być zdjęcia ca
W POK fotografię będzie można wyko
kowych opłat.
ładowania, sieć 800 kiosków). Przy jej wydawaniu pobierana bęWybierz Punkt Obsługi Klienta, w którym
dzie kaucja zwrotna (20 złotych). Do zwrotu kaucji wymagany jest
Syst
paragon, jako dowód zakupu.
Jak będzie wyglądać
karta śkup?
wpł
dze
now
Śląska Karta Usług Publicznych
Otrzymasz potwierdzenie złożenia zam
przypominać
będzie standardowe
oczekiwania to 1 dzień roboczy)
karty bankomatowe. Szczegółem wyróżniającym kartę ŚKUP bęOdbierz kartę
w wybranym
Punkcie O
dzie specjalne
wycięcie,
które ułamieć przy sobie dowód tożsam
twi jejnależy
szybką
identyfikację
wśród
pracownik wyda kartę imienną. Za wy
wieluzowanej
innych.karty
Na awersie
ŚKUP
nic niekażzapłacisz.
dej karty umieszczone będą także logo ŚKUP, jej indywidualny nuk
mer oraz data ważności. Na kar- Na
się k
cie spersonalizowanej dodatkowo przy
nadrukowana będzie fotografia jej
użytkownika oraz jego imię i naMasz spersonalizowaną kartę ŚKUP. Będ
zwisko.
Na odwrocie znajdzie się
tówką lub kupić i zakodować na niej bil
numer
rachunku,
jestulg – na
zakodować na do którego
niej prawo do
przypisana
oraz dane
teleadresowe
dokumentu,
np. legitymacji
szkolnej,
emeryta
i rencisty
itp.
(numer
telefonu
na infolinię
oraz
adres Portalu Klienta).
*UWAGA! Jeśli wniosek wypełnia
trzeciej
lub w jej imieniu
Gdzie
doładować
kartę?chce s
mieć
przybędzie
sobie można
pełnomocnictwo
Karty
ŚKUP
użyWzór
waćpodpisane.
od listopada.
Jakopełnomocnictw
pierwsza
gulaminu Karty.
3URMHNWZVSyãILQDQVRZDQ\SU]H]8QLĕ(XURSHMVNć](XURSHMVNLHJR)XQGXV]X5R]ZRMX5HJLRQDOQHJR
ZUDPDFK5HJLRQDOQHJR3URJUDPX2SHUDF\MQHJR:RMHZyG]WZDŊOćVNLHJRQDODWD
5HJLRQDOQ\3URJUDP2SHUDF\MQ\:RMHZyG]WZDŊOćVNLHJR²UHDOQDRGSRZLHGťQDUHDOQHSRWU]HE\
ŊOćVND.DUWD8VãXJ3XEOLF]Q\FK
?
szlaki 9/2015
kzk gop
Raport „Szlaków”
5
uruchomiona zostanie funkcja
zakupu elektronicznego biletu
okresowego. Przed pierwszym
użyciem karty trzeba będzie zakodować na niej wybrany bilet
abonamentowy (okresowy).
Jak kupić bilet?
Bilety można kupować w punktach obsługi klienta, punktach
obsługi pasażera oraz punktach
wyposażonych w moduły do obsługi systemu ŚKUP – wystarczy
wskazać pracownikowi wybrany przez siebie bilet, a zostanie
on zapisany na karcie. Bilet okresowy można też kupić w automatach biletowych ŚKUP. Płatności
można dokonywać zarówno gotówką, kartą płatniczą, jak i przez
Internet (za pośrednictwem Portalu Klienta, kartaskup.pl). Po zalogowaniu się na konto karty należy wybrać opcję „zakup biletu”
i określić jego rodzaj.
Kasowanie biletów
Podczas wsiadania każdy pasażer
zobowiązany będzie przyłożyć
Awers spersonalizowanej karty ŚKUP
kartę do czytnika umieszczonego przy wejściu do pojazdu
(ponieważ Śląska Karta Usług
Publicznych będzie kartą zbliżeniową, zajmie to tylko 1-2 sekundy). Ponowne przyłożenie
karty do czytnika przy wychodzeniu z pojazdu będzie dobrowolne. Osoby, które regularnie
będą dokonywać tej czynności,
będą miały możliwość tańszego
podróżowania.
Anna Koteras
Rewers obu kart ŚKUP
Lista punktów obsługi pasażera (POP)
LP Miasto
Adres
Godziny otwarcia
1.
KATOWICE
pl. W. Szewczyka 2 (dworzec kolejowy)
Pn.-Pt. od 8 do 18; Sob. od 9 do 15
2.
KATOWICE
ul. Pocztowa 10
Pn.-Pt. od 8 do 18; Sob. od 9 do 14
3.
KATOWICE
ul. Barbary 21a (siedziba Biura KZK GOP)
Pn.-Pt. od 7 do 15
4.
SOSNOWIEC
ul. Warszawska 3/17 (podziemny pasaż przy dworcu)
Pn.-Pt. od 8 do 18; Sob. od 9 do 14
5.
GLIWICE
pl. Piastów 2
Pn.-Pt. od 8 do 18; Sob. od 9 do 14
6.
BYTOM
pl. M. Wolskiego (dworzec autobusowy)
Pn.-Pt. od 8 do 18; Sob. od 9 do 14
7.
CHORZÓW
Rynek 8/1
Pn.-Pt. od 8 do 18; Sob. od 9 do 14
Porównanie dwóch rodzajów kart
Lista punktów obsługi klienta (POK)
Karta
spersonalizo­
wana
Karta
niesperso­
nalizowana
Opłata przy
wydawaniu karty
NIe
Tak (kaucja
zwrotna – 20 zł)
Opłata za wydanie
duplikatu
Tak
LP
Miasto
Adres
Partner
1.
KATOWICE
ul. Kościuszki 23
SK Bank
2.
DĄBROWA GÓRNICZA
ul. Adamieckiego 11a/1
SK Bank
3.
GLIWICE
ul. Zwycięstwa 4
SK Bank
4.
SOSNOWIEC
ul. Modrzejowska 22
SK Bank
5.
BYTOM
Rynek 22
SK Bank
6.
BĘDZIN
ul. Piłsudskiego 8
Kolporter
7.
BYTOM
ul. Nickla 121
Kolporter
Wydawana w punkcie
obsługi klienta
Tak (po wypełnieniu
formularza w POK lub
przez Internet)
Tak (bez
dodatkowych
formalności)
8.
BYTOM
ul. Piekarska 5
Kolporter
Wydawana w punkcie
obsługi pasażera
Nie
Tak
9.
CHORZÓW
ul. 16 Lipca 33
Kolporter
Wydawana
w automatach
oraz sieci dystrybucji
(800 punktów)
Nie
Tak
10.
CHORZÓW
ul. 11 Listopada 42
Kolporter
Możliwość zapłaty
z e-portmonetki
Tak
Zabezpieczenie
kodem PIN
11.
CZELADŹ
ul. Będzińska 80
Kolporter
12.
DĄBROWA GÓRNICZA
ul. 3 Maja 16
Kolporter
13.
GLIWICE
ul. Czapli 24
Kolporter
Tak
14.
GLIWICE
ul. Pod Murami 4
Kolporter
15.
IMIELIN
ul. Dunikowskiego 8
Kolporter
Tak
Tak
16.
JAWORZNO
ul. Grunwaldzka, „przystanek Centrum”
Kolporter
Możliwość
przechowywania
certyfikatu podpisu
elektronicznego
Tak
Tak
17.
JAWORZNO
ul. Grunwaldzka 237
Kolporter
Możliwość zapisywania
imiennych biletów
okresowych
i abonamentowych
(komunikacyjnych
oraz innych partnerów
projektu)
Tak
Możliwość zapisywania
okresowych biletów
na okaziciela
Nie
Możliwość zapisywania
uprawnień do ulg
Tak
Nie
Możliwość zapisywania
okresowych biletów
ulgowych (tylko bilety
na okaziciela)
Tak
Tak
Obsługa karty przez
Internet
Tak
Okres ważności
Blokowanie karty
Nie
Tak
Tak
48 miesięcy
min. 42 miesiące
Osobiście w POK lub
POP oraz telefonicznie
i przez Internet
Osobiście
w POK lub POP,
na podstawie
dowodu
18.
KATOWICE
ul. Chorzowska 107
Kolporter
19.
KATOWICE
ul. Przemysłowa 3
Kolporter
20.
KATOWICE
ul. Wojciecha 3
Kolporter
21.
KATOWICE
ul. Bażantów 2 (CH Bażantowo)
Kolporter
22.
KNURÓW
ul. Kosmonautów 18
Kolporter
23.
MYSŁOWICE
ul. Katowicka 75
Kolporter
24.
MYSŁOWICE
ul. Grunwaldzka 2A
Kolporter
25.
PIEKARY ŚLąSKIE
ul. Śląska 1
Kolporter
26.
PYSKOWICE
ul. Wyszyńskiego 23
Kolporter
27.
RADZIONKÓW
ul. Knosały 61a
Kolporter
28.
RUDA ŚLĄSKA
ul. 1 Maja 370
Kolporter
29.
RUDA ŚLĄSKA
ul. Planty Kowalskiego 1
Kolporter
30.
SIEMIANOWICE ŚLąSKIE
ul. Powstańców 22
Kolporter
31.
SOSNOWIEC
ul. Staszica 8B
Kolporter
32.
SOSNOWIEC
ul. 1 Maja 6
Kolporter
33.
SOSNOWIEC
ul. Koszalińska 1a
Kolporter
34.
ŚWIĘTOCHŁOWICE
ul. Bytomska/Chorzowska
Kolporter
35.
TYCHY
ul. Konfederatów Barskich 19
Kolporter
36.
TYCHY
al. Dąbrowskiego 87
Kolporter
37.
WOJKOWICE
ul. Sobieskiego 365
Kolporter
38.
ZABRZE
ul. Plutonowego Szkubacza 1
Kolporter
39.
ZABRZE
ul. Chopina 28
Kolporter
40
ZABRZE
ul. Wolności/Św. Barbary
Kolporter
6
szlaki 9/2015
kzk gop
TAKIE BYŁY POCZĄTKI
Najstarsze sprawdzone i znane informacje o działalności polskiego chóru na Górnym Śląsku pochodzą z czasów Wiosny Ludów. Wtedy to (w roku 1849) pobyt księdza kardynała Melchiora Diepenbrocka w ówczesnych Niemieckich Piekarach swoim
występem uświetnił chór mieszany, który zaprezentował dostojnemu gościowi zestaw
polskich pieśni.
P
óźniej polski śpiew zbiorowy pielęgnowały pierwsze
polskie stowarzyszenia społeczne i oświatowe, „kasyna” i „kółka towarzyskie”, a w końcu stulecia „Alojzjanie” i „Sokół”. W celu
zjednoczenia wszystkich działających na Górnym Śląsku chórów,
na spotkaniu w Bytomiu przedstawicieli kół śpiewaczych, 18 kwietnia 1910 roku założono Związek
Śląskich Kół Śpiewaczych.
Cztery okręgi
Pierwszy zjazd istniejących chórów odbył się w niedzielę 8 października 1911 roku na Zadolu
pod Ligotą i zgrupował 14 zespołów z Bogucic, Bytomia,
Chropaczowa,
Frydenshuty
(Nowy Bytom), Józefowca, Królewskiej Huty, Mikołowa, Niemieckich Piekar, Nowej Wsi,
Rokitnicy, Rudy, Roździenia,
Tych oraz Załęża. Uroczystości
rozpoczęto o godzinie 11 Mszą
świętą u Franciszkanów w Panewnikach, zaś od godziny
15.00 rozpoczął się koncert. Całość zakończyło wystąpienie prezesa Michała Wolskiego oraz
wspólny śpiew: „Długo Śląsk
nasz ukochany”. Kolejny zjazd,
który odbył się 16 maja 1912
roku i zgromadził 22 chóry
(850 śpiewaków) oraz – mimo
złej pogody – około 4000 słuchaczy, połączono już z zawodami. Zwyciężyła (mimo niezadowolenia i protestów) „Lutnia”
z Królewskiej Huty. Następny,
III Zjazd (26 chórów) odbył się
1 września tegoż roku, a kolejny, IV Zjazd – 8 czerwca 1913
roku. Zgromadził on 38 chórów
oraz 12-15 tysięcy publiczności. W międzyczasie w kwietniu
1913 roku na zebraniu delegatów 37 towarzystw śpiewaczych uchwalono dokonać podziału Związku na cztery okręgi:
bytomski (Bytom, Tarnowskie
Góry – 16 towarzystw śpiewaczych), katowicko-pszczyński
(15 towarzystw), gliwicko-zabrzański (7 towarzystw) i raciborsko-rybnicki (9 towarzystw).
Odrodzenie
życia kulturalnego
Wybuch pierwszej wojny światowej przerwał działalność Związku.
Pracę z powodu zakazu działalności przerwano, zaś wielu członków
chórów zmobilizowano do armii
cesarskiej. Niestety nie wszystkim dane było powrócić do domów po czterech latach walk
na wojennych frontach. Przegrana armii cesarskich w wojnie doprowadziła na Górnym Śląsku
do wzrostu postaw narodowych
i odrodzenia życia kulturalnego.
Niedługo później nastał okres powstań i górnośląskiego plebiscytu;
jak przysłowiowe grzyby po deszczu powstawały polskie organizacje kulturalne, szczególnie towarzystwa śpiewu. Prowadziły one
nie tylko działalność śpiewaczą,
lecz również teatralną i rozrywkową (zabawy ludowe), przyczyniając się do szeroko pojętej integracji społeczeństwa.
Przykładem niech będzie Towarzystwo Śpiewu „Lutnia” w Lubszy, niewielkiej miejscowości
w powiecie lublinieckim, które
założono w 1918 roku. Początkowo działało ono jako chór przy
kościele świętego Jakuba Starszego, a w 1920 roku po wstąpieniu
do Związku Śląskich Towarzystw
Śpiewaczych liczyło 52 członków (co dwudziesty mieszkaniec wioski). W ciągu tylko 1920
roku zorganizowano 1 walne zebranie, 4 wykłady i odczyty, cotygodniowo 1 lekcję, 8 występów publicznych, 2 zabawy oraz
1 amatorskie przedstawienie teatralne. Dochód z imprez wyniósł aż 519,5 marki.
31 stycznia 1932 roku zorganizowano obchody 12-lecia istnienia. Uczestniczyły w nich
orkiestra 3 Pułku Ułanów z Tarnowskich Gór oraz chóry z Ba-
Zdjęcia archiwum domowe Bernarda Szczecha
Ruch śpiewaczy
na Górnym Śląsku
Jubileusz 12-lecia Towarzystwa Śpiewu „Lutnia” w Lubszy – styczeń 1922
Kolęda Towarzystwa Śpiewu „Lutnia” w Lubszy
bienicy, Kamieńskich Młynów
oraz Woźnik, przyczyniając się
do uświetnienia jubileuszu.
Podział Związku
Wcześniej, w 1920 roku, dokonano nowego podziału Związku na okręgi śpiewacze: Bytom,
Katowice, Mikołów, Rybnik,
Pszczyna, Wodzisław, Żory, Racibórz, Gliwice, Zabrze, Strzelce, Opole, Przyszowice, Nowa
Wieś, Mikulczyce oraz Ujazd,
do których w przyszłości miały dołączyć jeszcze dalsze okręgi:
lubliniecki, oleski i kluczborski.
Niedługo później zapadła decyzja o podziale Górnego Śląska
(20 października 1921 roku).
Akt ten wymusił podział Związ-
ku, który nastąpił 27 listopada
tegoż roku. Utworzono wtedy
dwa samodzielne Zarządy z siedzibami w Bytomiu dla niemieckiej części Górnego Śląska
oraz w Katowicach dla późniejszego autonomicznego województwa śląskiego.
Z chwilą podziału po niemieckiej stronie granicy polskie śpiewactwo zaczęło zanikać. Natomiast w województwie śląskim
nastał złoty okres działalności,
który przerwał wybuch drugiej wojny. W wielu przypadkach zniszczona została wtedy
na trwałe bogata w dokonania
działalność górnośląskiego śpiewactwa.
Bernard Szczech
uśmiechnij się!
Idzie turysta i widzi, jak baca
rąbie drzewo, aż wióry lecą.
Pyta z podziwem:
–Baco, gdzieżeście się nauczyli
tak pięknie drzewo rąbać?
–A na Saharze.
–Na Saharze??? Przecież
to jest pustynia???!!!
–No teraz tak.
Mężczyzna niewielkiego wzrostu na dyskotece upatrzył sobie piękną blondynkę i prosi ją do tańca. Ona zmierzyła
go od stóp do głów i mówi:
–Ja nie tańczę z dzieckiem.
–O przepraszam. Nie widziałem, że pani w ciąży.
Przyszedł krasnal do apteki
i pyta:
–Czy jest aspiryna?
–Jest. Zapakować?
–Nie, potoczę.
Przychodzi synek do mamusi
i pyta:
–Mamusiu, to prawda, że dzieci przynosi bocian?
–Tak, synku.
–A Święty Mikołaj przynosi
prezenty?
–Tak, kochanie.
–A Ty gotujesz, sprzątasz i robisz zakupy?
–Tak, skarbie.
–To mamusiu – po co właściwie trzymamy tatę?
Pani przedszkolanka pomaga
dziecku założyć wysokie, zimowe
butki. Szarpie się, męczy, ciągnie...
–No, weszły!
Spocona siedzi na podłodze,
a dziecko mówi:
–Ale mam buciki odwrotnie...
Pani patrzy – faktycznie!
No to je ściągają, mordują się,
sapią... Uuuf, zeszły!
Wciągają je znowu, sapią, ciągną, ale nie chcą wejść... Uuuf,
weszły!
Pani siedzi, dyszy, a dziecko
mówi:
–Ale to nie moje buciki...
Pani niebezpiecznie zwęziły się
oczy. Odczekała chwilę i znowu
szarpie się z butami... Zeszły!
Na to dziecko:
–Bo to są buciki mojego brata,
ale mama kazała mi je nosić.
Pani zacisnęła ręce mocno
na szafce, odczekała, aż przestaną jej się trząść, i znowu pomaga
dziecku wciągnąć buty. Wciągają, wciągają... weszły!
–No dobrze – mówi wykończona pani. – A gdzie masz rękawiczki?
–W bucikach.
Ojciec piątki dzieci wygrał zabawkę na loterii. Zawołał swoje dzieciaki i spytał, które z nich
powinno otrzymać prezent:
–Kto jest najposłuszniejszy? –
spytał. – Kto nigdy nie pyskuje mamie? Kto robi wszystko,
co każe?
Pięć głosików odpowiedziało
jednocześnie:
–Dobra, tato, możesz zatrzymać zabawkę.
–Jak szybko ochłodzić herbatę lub kawę?
–Wystarczy wejść na momencik na Facebooka. Po powrocie
napój już dawno jest zimny.
Przychodzi facet do prawnika:
–Ile kosztuje porada prawna?
–500 złotych za trzy pytania.
–Oj, nie sądzi pan, że to bardzo drogo?
–Może troszeczkę. A pana
ostatnie pytanie?
szlaki 9/2015
kzk gop
Zdjęcia Tramwaje Śląskie
INFORMATOR KZK GOP
Wybierz. Zmień. Połącz
Korki to problem każdego większego miasta. Kierowcy tracą przez nie czas, mieszkańcy – zdrowie, a budżety publiczne są obciążane przez milionowe inwestycje. Na
pewno budowa nowych dróg nie rozwiązuje w pełni tego problemu, wręcz przeciwnie
– powoduje dalszy wzrost ruchu, hałasu i emisji szkodliwych substancji. Alternatywą
jest transport miejski, który staje się elementem przyjaznego, rozwijającego się w sposób zrównoważony miasta. Dlatego warto stawiać na komunikację miejską.
C
o roku od 16 do 22 września obchodzony jest Europejski Tydzień Zrównoważonego
Transportu. Tematem przewodnim tegorocznego jest multimodalność, a miasta, które wezmą udział w obchodach, mają
zachęcać mieszkańców do łączenia dostępnych środków transportu, wybierania z kilku możliwych opcji. Hasło ETZT 2015
brzmi: „Wybierz. Zmień. Połącz”
(Choose. Change. Combine).
Jedną z tradycji ETZT jest kończący obchody Europejski Dzień
bez Samochodu (22 września).
Miasta, które go organizują,
na jeden dzień zamykają dla ruchu pojazdów ulicę lub większy
obszar, udostępniając ją w całości
pieszym, rowerzystom i transportowi publicznemu. Mądre decyzje w zakresie mobilności mogą
pomóc zaoszczędzić pieniądze,
poprawić kondycję i pozytywnie
wpłynąć na środowisko.
Multimodalność
– słowo klucz
Jak zrozumieć tegoroczne hasło
ETZT i, co ważne, jak wcielić
je w życie? Podajemy prostą receptę: wybierz najlepszy dla siebie środek transportu, w razie
potrzeby zmień go lub przesiądź
się na inną linię, łącz różne aktywności – korzystając, gdy jest
to możliwe, z roweru lub własnych nóg. Zachęcamy do tego
nie tylko podczas jednego tygodnia w ciągu roku.
Tak naprawdę multimodalność to słowo-klucz. To nie tylko korzystanie z różnych środków transportu w ciągu dnia,
na przykład tramwaju w drodze do pracy, roweru przy robieniu zakupów. To również
„kombinowanie” w ramach jednej podróży; na przykład dzięki
wypożyczalniom rowerów można połączyć jazdę jednośladem
i spacer. Komisja Europejska
w „Białej księdze transportu” zobowiązuje do takich rozwiązań,
jak na przykład budowa multimodalnych węzłów dla pasażerów, integrujących parkingi,
Akcja wkolejenia wykolejonego tramwaju podczas ubiegłorocznego
dnia otwartego w zajezdni w Katowicach-Zawodziu
dworce, przystanki autobusowe
i tramwajowe, stacje metra oraz
wypożyczalnie rowerów miejskich. Mają być także stosowane
inteligentne systemy, które ułatwią łączenie w podróży różnych
środków transportu.
Jednym z nowatorskich aspektów
tegorocznego tematu Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu jest przedstawienie
podróży jako czegoś więcej niż
tylko przemieszczenie się z punktu A do punktu B. Czas spędzony w komunikacji miejskiej
może być wykorzystany na czytanie, słuchanie muzyki, przeglądnięcie e-maili lub rozmowę. Jazda na rowerze to już załatwiona
codzienna porcja ćwiczeń. Spacer
to z kolei możliwość znalezienia
nowych miejsc, sklepów, lokali.
Co jeszcze? Korzystanie z usług
komunikacji publicznej to mniej
zajętej przestrzeni i mniejsze korki niż jazda każdej osoby w prywatnym samochodzie. A gdyby
w każdym kraju w Europie było
tylu rowerzystów, co w Danii,
emisja zanieczyszczeń pochodzących z transportu spadłaby o ponad 25 procent.
Niespodzianki
dla pasażerów
W ramach Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu zostanie zorganizowany dzień otwarty Warsztatów
Tramwajowych w ChorzowieBatorym – 19 września, a także
bieg: „15-tką z Sosnowca do Katowic”. Odbędzie się on w niedzielę – 20 września.
Dzień otwarty zainauguruje tradycyjna parada, w której
o 11.30 z placu Wolności w Katowicach do zakładu w Chorzowie pojadą wagony wszystkich
eksploatowanych przez Tramwaje Śląskie typów pojazdów.
Na terenie zakładu, wśród wielu atrakcji, odbędą się: akcja
wkolejania wykolejonego wagonu, pokaz odbicia zakładników z tramwaju, ćwiczenia ratownictwa medycznego, nauka
jazdy tramwajem pod okiem instruktora, występy artystyczne,
w tym koncert gwiazdy wieczoru – Mirka Jędrowskiego z zespołem. Szczegóły znajdują się
na stronie: www.tram-silesia.pl.
To jednak nie koniec atrakcji podczas ETZT. Na pasażerów, którzy
22 września wybiorą podróż komunikacją miejską, czekają liczne niespodzianki, przygotowane
przez Komunikacyjny Związek
Komunalny GOP. Jakie? O tym
będzie można przekonać się samemu. W Europejski Dzień bez
Samochodu postawmy na transport miejski, bo naprawdę warto.
Przypominamy również, że wszyscy właściciele samochodów mogą
tego dnia, czyli 22 września, bezpłatnie podróżować komunikacją
miejską, na podstawie dowodu rejestracyjnego.
Katarzyna Migdoł-Rogóż
Źródło: mobilityweek.eu
7
felieton
Mateusz Babak, Polska Agencja Prasowa
Karta
– przydałoby się więcej
To może z perspektywy trochę swojej, ale bardziej – mieszkańca... Z komunikacji korzystam rzadko. Na co dzień zwykle nie
wiem z wyprzedzeniem, w którym miejscu regionu będę musiał
się znaleźć i jak szybko. Często na miejscu muszę szybko coś napisać i wysłać – niezależnie od pory roku czy warunków atmosferycznych. To wszystko powoduje, że wybieram samochód, a nie
komunikację.
Teraz w komunikacji wejdzie nowa karta. Powinienem ją mieć?
Nie wiem, ale raczej będę miał. W końcu z komunikacji korzystam – rzadko, bo rzadko, ale czasem potrzebuję.
Od paru lat jeżdżę komunikacją bez biletu. W zasadzie bez biletów. Nie lubię ich kupowania, kasowania, posiadania odpowiedniego (zwykle się gubią albo gniotą i nie chcą potem kasować).
Wolałem założyć sobie konto u jednego z operatorów płatności przez komórkę. W telefonie mam zapisanych parę numerów,
na które dzwonię, by opłacić przejazd – zwykle w obrębie jednego
lub dwóch miast tramwajem, rzadziej autobusem.
Wybieram właściwy numer, wstukuję w telefonie linię (w zasadzie
nie do końca wiem po co), potwierdzam krzyżykiem i załatwione. Numer, który ma mi podać kontroler, abym dzwoniąc nań dostał potwierdzenie zakupu biletu, mam zapisany. Podczas kontroli
jest szybciej i sprawniej (nie wszyscy kontrolerzy mają go przy sobie). Choć mało osób chyba u nas tego systemu używa, wszystko
działa – nikt nigdy nie zakwestionował przychodzącego mi SMSem potwierdzenia.
Czy potrzebuję karty? Nie wiem, kiedyś trochę używałem
w Warszawie. Płatność, jak płatność, trzeba się przyzwyczaić. Wygodniejsza pewnie niż bilet jednorazowy, bo praktycznie zawsze się ją ma. Mniej chyba wygodna niż bilet okresowy, bo za każdym razem trzeba odbijać przy wejściu, a najlepiej
i przy wyjściu (podobno ma wychodzić taniej i na taryfie jednorazowej, i na okresowych).
Jeśli rzeczywiście karta zacznie być kartą usług publicznych, to...
zobaczymy. Na razie nie bardzo widzę dla niej – w moim przypadku – inne zastosowania niż płatności za parkomaty w różnych miastach, ale nawet jeśli tylko to będzie rzeczywiście działało, to w porządku (nie zawsze ma się ze sobą monety w kieszeni).
Pewnie wyrobię sobie kartę niespersonalizowaną. Nie będę raczej korzystał z imiennych biletów okresowych, ulgi mi nie przysługują. Kaucja specjalnie mi nie przeszkadza, a tak przynajmniej będzie mógł z niej w miarę potrzeby – raczej podobnie
rzadkiej, jak moja – skorzystać ktoś z rodziny.
Spróbowałem przejrzeć regulamin karty... Posiadanie do niej numeru PIN czy hasła wzbudza na pierwszy rzut oka zdziwienie
(po co? poza tym mam już PIN-y do co najmniej kilku funkcji
czy urządzeń, zaczynają mi się mylić lub zapominać). Podobne
zdziwienie budzi 24-godzinny termin na faktyczną blokadę lub
zastrzeżenie karty od czasu zgłoszenia (te płatnicze czy kredytowe blokowane są natychmiast).
Większości funkcji czy możliwości karty będę uczył się w praktyce. To znaczy mając ją już i opanowując funkcję płatności za przejazdy komunikacją czy parkingi, sprawdzę, czy realnie jeszcze
do czegoś się przyda. Płatności za usługi oferowane przez samorządowe instytucje? Nie jestem pewien, czy i na ile będę z nich korzystał. Jeżeli karta przyda się na coś więcej, pewnie spróbuję.
Czy cały projekt karty jest potrzebny? Wydaje się, że tak...
Z podobnych rozwiązań korzysta wiele
europejskich aglomeracji. Mam jednak
wrażenie, że w końcowym etapie przygotowywania projektu ŚKUP na razie
trochę brakuje inicjatywy miast. Chodzi
o informowanie o funkcjach karty i jej
możliwościach (miasta są w końcu
współinwestorami przedsięwzięcia).
Sam nie jestem pewien, które z nich
zaoferują swoim mieszkańcom więcej
niż tylko możliwość opłaty za przejazd komunikacją.
Parkingi w Katowicach, Bytomiu,
Chorzowie, Tychach i Piekarach Śląskich? Pewnie z czasem funkcjonalności będzie więcej. Albo będą
już od początku, albo lada chwila –
tylko jak dotąd mało kto o nich wie.
Może należałoby jeszcze o nich poopowiadać i do nich zachęcić.
n
Zdjęcia Paweł Wieczorek
8
szlaki 9/2015
kzk gop
NA SZLAKACH Z KZK GOP
Na terenach wsi Podlesice w rejonie Jury Krakowsko-Częstochowskiej utworzono w 1957 roku rezerwat. Obejmuje on niezwykle malownicze, częściowo
zalesione wzgórze, najeżone licznymi skałkami wapiennymi o wysokości do 30 metrów. To Góra Zborów, zwana
też Górą Berkową. Wieńcząca górę skała Sfinks
jest najwyżej położonym punktem w pół­
nocnej części Jury
(468 metrów n.p.m.).
Rezerwat Góra Zborów, skały
Szczyt Góry Zborów
Góra Zborów
Ostaniec
D
la miłośników jesiennych
wycieczek to cel idealny.
Można zaryzykować twierdzenie,
że na całej Jurze nie ma lepszego
punktu widokowego. Przy dobrej widoczności ze szczytu dostrzeżemy cztery zamki jurajskie:
Ogrodzieniec, Morsko, Mirów
i Bobolice oraz skały Okiennika
Wielkiego i odległe panoramy
Zawiercia, Myszkowa czy pobliskich Kroczyc. Wyposażeni
w lornetkę możemy też wypatrzeć wieżę zamku w Smoleniu,
strażnicę w Ryczowie i, najdalej
położony, zamek w Olsztynie.
Cuda przyrody
Wraz z pobliskimi Skałkami
Kroczyckimi ten teren, położony mniej więcej w połowie Szlaku Orlich Gniazd, jest wielkim
pomnikiem przyrody, zarówno nieożywionej, jak i siedliskiem rzadkich roślin i zwierząt.
Oprócz form skalnych chroni
się tu również około 210 gatunków roślin naczyniowych. Szata
roślinna ma tu charakter strefowo-pasowy, i tak, licząc od podnóża, Górę Zborów porasta kolejno: las sosnowy, miejscami
płaty lasów grądowych, buczyna sudecka z żywcem dziewięciolistnym w runie (na stokach
północnych), buczyna kwaśna
i ciepła (na stokach południowych), murawy kserotermiczne i ciepłe zarośla, a najwyżej zbiorowiska naskalne. Skały
i lasy objęte ochroną w rezerwacie zamieszkują między innymi drozd skalny (nagórnik skalny), kilka gatunków puchaczy,
kląsawka, dzierzba rudogłowa,
kopciuszek, pustułka oraz krzyżodzioby – sosnowy i świerkowy. Jest to jednocześnie ostoja
rzadkiego w Polsce motyla –
skalnika. Cały ten teren, zwany
Wejście do Jaskini Głębokiej
Najwyższe wzniesienie Jury
szerzej Ostoją Kroczycką (o powierzchni 1391,2 hektara), został przyłączony do sieci Natura
2000 i nadano mu status prawny Specjalnego Obszaru Ochrony. Dlatego od 2011 roku skończyły się samodzielne i szkodliwe
dla przyrody wędrówki dowolnie wybranymi ścieżkami. Teraz przez Górę Zborów i Skałki
Rzędkowickie prowadzą wyznaczone szlaki turystyczne: główny
Szlak Orlich Gniazd – czerwony, Szlak Rzędkowicki – zielony
i czarny łącznikowy z parkingu
przy Jaskini Głębokiej. Zbaczanie z nich jest zabronione, ale nie stanowi to żadnego
utrudnienia, ponieważ prowadzą przez wszystkie najciekawsze miejsca.
ganizmów żywych. Najbardziej
spektakularne są nietoperze, wykorzystujące jaskinię jako dzienne schronienie od wiosny do jesieni, jak również jako miejsce
zimowego spoczynku – hibernacji. W ostatnich latach ich populacja w jaskini rośnie. Komorę Północną zamieszkuje licznie
pająk sieciarz jaskiniowy (Meta
menardi).
Niestety w przeszłości ten wspaniały utwór kresowy został poważnie zniszczony. Podczas okupacji Niemcy przecięli jaskinię
zbudowanymi na stoku góry kamieniołomami kalcytu, naruszając mikroklimat i szkodząc
organizmom podziemnym. Dopiero w wyniku prac zabezpieczających w 2010 roku zlikwidowane zostały otwory jaskini
w dnie kamieniołomu. Pozwoliło to na powolny powrót do warunków mikroklimatu sprzed
uruchomienia
eksploatacji.
Ukształtowanie Jaskini Głębokiej sprzyja występowaniu zjawiska pułapki dla zimnego powietrza i wychładzania Komory
Południowej aż do jej dna. Na-
Jaskinia Głęboka
Jest to największa znana aktualnie podziemna forma krasowa rezerwatu przyrody „Góra
Zborów”. Jej długość wynosi
190 metrów, a różnica wysokości między skrajnie położonymi
punktami jaskini – 22,4 metra. Stanowi siedlisko wielu or-
wet w najcieplejszych okresach
roku temperatura w tej komorze
nie przekracza 8 stopni Celsjusza. Dzisiejszy kształt podziemna
trasa turystyczna uzyskała w wyniku prac zabezpieczających
i udostępniających, wykonanych
w 2010 roku. Oczywiście wstęp
jest możliwy tylko w zorganizowanych grupach pod opieką
przewodnika i… w górniczych
kaskach.
Ostańce
Droga do jaskini prowadzi
od parkingu krótkim, czarnym
szlakiem, przy którym prezentowane są w skalnym skansenie
odłamki różnych odmian skał jurajskich. Dalej wchodzimy w gęsty, mieszany las, aż wreszcie,
na południowym stoku i w partii szczytowej Góry Zborów natrafiamy na jej najbardziej efektowne formy terenowe: ostańce.
Można wśród nich rozpoznać
interesujące formy przypominające sylwetki ludzkie lub zwierzęce. Mamy więc Krucze Skały,
Młynarza z Młynami, Cyrk, Kaskady, Sfinksa (najwyższe wznie-
sienie, zwieńczone zbudowaną
przez Niemców betonową wieżą triangulacyjną), Zakonnicę,
zwaną też Czarownicą i Wielbłąda. W równolegle położonym paśmie Kołoczyk znajdują
się następujące skały: Baba (niska, otoczona lasem), Dziewica
(zwana również Samotną Dziewicą – podwójna, jakby rozłupana skała), Mama, Tata, nieco na północny-wschód Leśna
Ściana, Głowa Cukru (poniżej
niej ciekawa skała Okręt). Grań
Lalek (zwana też Turnią Gentlemanów lub po prostu Lalką)
wznosi się stopniowo, a w jej
przedłużeniu znajduje się piramidalna skała nakryta jakby kapeluszem – Mały Dziad, oraz
Wielki Dziad (kopulasta skała z dużym okapem). Północna ściana Dziada zwana jest
Spadającymi Gwiazdami, dalej są Budda, Napoleon i Ptak.
Niektóre skały upodobali sobie
adepci taternictwa, raczej ci początkujący. Odradzamy samodzielne próby wspinaczki: skały
wapienne są śliskie i kruche.
Paweł Wieczorek