„Czarne wdowy” z Czeczenii

„Czarne wdowy” z Czeczenii
InnĈ kuĮniĈ maãych kamikadze jest Czeczenia,
byãa republika sowiecka, gdzie od 1994 trwa wojna
przeciwko Moskwie, o niepodlegãoĤþ i kontrolč nad
zasobami ropy naftowej tamtego obszaru. Wojna
(z bilansem ponad 120 tysičcy zabitych po jednej i po
drugiej stronie), którĈ czeczeęscy ekstremiĤci islamscy prowadzĈ, posãugujĈc sič równieİ samobójczymi
zamachami. Ludzkimi materiaãami wybuchowymi
sĈ przede wszystkim dziewczčta, niewiele starsze od
nastolatek. NazywajĈ je „czarnymi wdowami”, a sĈ
siostrami, matkami lub İonami mudİahedinów zabitych przez Rosjan. W stronč mčczeęstwa popycha
je pragnienie osobistej zemsty i fundamentalistyczna
ideologia.
Ale nie brakuje teİ nastolatków juİ od maãego
przygotowywanych do dİihadu. Pod koniec lat 90.,
rosyjski kontrwywiad wojskowy przy dowództwie Siã
Federalnych Kaukazu wykryã istnienie bazy szkoleniowej dla mãodych kamikadze, utworzonej przez czeczeęskĈ partyzantkč w stolicy – Groznym. Jak podajĈ
Įródãa kontrwywiadu, w bazie miaãoby zostaþ przegotowanych do Ĥmierci mčczeęskiej okoão 1 500 mãodych
ludzi, w tym wielu nieletnich23. Na poczĈtku 2003
roku, Wydziaãy Specjalne Rosyjskich Siã Federalnych
z garnizonem w Czeczenii, zlokalizowaãy i zniszczyãy oĤrodek szkolenia terrorystów-samobójców, zlokalizowany na obszarze Kurczaãoj, na póãnocy kraju.
W bãyskawicznej akcji aresztowano dwie mãode kami149
kadze, Saidč Makcziczewč i Alinč Sagitiwč, obydwie
20-letnie. Wyjawiãy one, iİ szkoãa werbowaãa chãopców w wieku 13-14 lat, a takİe dziesiĈtki dziewczĈt24.
RzeczywistoĤþ mãodych Czeczenek kamikadze
maão byãa znana przed 23 paĮdziernika 2002, kiedy to
oddziaã 50 terrorystów wtargnĈã do teatru Dubrowka,
w Moskwie, biorĈc 750 zakãadników, widzów spektaklu.
WĤród terrorystów, którzy domagali sič wycofania rosyjskich oddziaãów z Czeczenii, byãy liczne dziewczčta
majĈce na sobie pasy z ãadunkiem wybuchowym. Gdy
je porwano i szkolono, by poĤwičciþ sič dla zabijania,
nie byãy jeszcze peãnoletnie. Sekwestracja zakoęczyãa
sič 26 paĮdziernika, ĤmierciĈ wszystkich terrorystów
i kilku setek zakãadników, wskutek interwencji „Alpha
Team”, rosyjskiego oddziaãu specjalnego, który zaatakowaã teatr gazem usypiajĈcym i obezwãadniajĈcym.
Od tamtego dnia, Aiszat, Sekilat, Rajana, Aimani,
Koki i inne ich towarzyszki – „czarne wdowy” z teatru
Dubrowka – staãy sič symbolem wojny czeczeęskiej.
Tak jak symbolem jest Hawa Baraewa, 17-letnia
dziewczyna, pierwsza Czeczenka, która ofiarowaãa sič
w imič Allacha. Dzieę 9 czerwca 2000. Maãa Hawa,
nazwana potem „Mieczem Hidİabu”, razem ze swojĈ
16 -letniĈ przyjacióãkĈ, LuizĈ MagomedowĈ, prowadzi
z maksymalnĈ prčdkoĤciĈ cičİarówkč-bombč prosto
w siedzibč Dowództwa rosyjskich Siã Specjalnych
w Alkhanlurt. Fatalne uderzenie powoduje Ĥmierþ 27
osób. Na niedãugo przed ĤmierciĈ, Hawa nagraãa na
taĤmie wideo swoje ostatnie sãowa: – ģwietnie wiem,
co robič. Raj ma swojĈ cenč i to jest ta cena za Raj.
Tak, siostry, nadszedã nasz czas. Po tym, jak nieprzyjaciele zabili wszystkich naszych mčİczyzn, naszych
braci, ojców, synów i mčczenników, nie pozostaje nic
innego, jak tylko podjĈþ nasze zadanie, by ich pomĤciþ.
Nadeszãa zatem chwila, byĤmy i my wzičãy w rčce broę
w obronie naszej sprawy, naszej ziemi, przed wszystkimi tymi, którzy przynieĤli nam Ĥmierþ. I nie moİna
150
spoczĈþ, nawet jeĤli miaãybyĤmy zamieniþ sič w mčczennice na drodze do Allacha. Allach jest wielki25.
– Wszystkie sĈ mãode i przedstawiajĈ nowe oblicze starej juİ wojny, – stwierdza Marco Manicangeli
w swojej ksiĈİce „I kamikaze nella storia”. – Kodeks
honoru Czeczeęców, uksztaãtowany przez wieki wojny,
gardzi samobójstwem, uwaİajĈc je za akt tchórzostwa,
docenia natomiast wojownika, który zdoãa ugodziþ
nieprzyjaciela, a samemu ocaleþ. Jednak ten sam kodeks honoru z gór nakazuje zemstč, okreĤlonĈ przez
reguãy plemienne. Czeczeęskie dziewczčta, które wysadziãy sič w powietrze, miaãy za co sič zemĤciþ (rodzice
zabici w bombardowaniach, bracia partyzanci, którzy
polegli z rĈk İoãnierzy, bĈdĮ zniknčli w jakimĤ rosyjskim „obozie filtracji”), a wãaĤnie w zamachach kamikadze dostrzegãy jedyny sposób, by tego dokonaþ. […]
W fanatyzmie znalazãy jedynĈ pociechč dla swojej desperacji. W ich zdeformowanych przez wojnč umysãach,
islamski radykalizm doskonale poãĈczyã sič ze starĈ
plemiennĈ zasadĈ zemsty – tragiczna mieszanka, która zapeãniãa Czeczenič potencjalnymi kamikadze26.
Jest to radykalizm nieznajĈcy granic, jak pokazuje dokument, który cytujemy poniİej, zaczerpničty ze
strony islamskich partyzantów w Czeczenii (http://qoqaz.
bizland.com). Chodzi o fragment artykuãu zatytuãowanego Rola sióstr w dİihadzie, w którym „podyktowany”
zostaje prawdziwy dekalog na temat jak wychowywaþ
dzieci i ukierunkowaþ je w stronč „Ĥwičtej wojny”:
„To byþ moİe najwaİniejsza rola, jakĈ kobiety majĈ
do odegrania w dİihadzie: wychowaþ wãasne dzieci
w taki sposób, aİeby staãy sič odwaİne i czuãe, Ĥmiaãe i wraİliwe, oraz by nie baãy sič nikogo poza Allachem. Wychowaþ je w ten sposób nie tylko w duchu,
ale i w znaczeniu zdolnoĤci fizycznych i wyszkolenia.
A wychowaþ tak nie tylko chãopców, ale i dziewczynki.
Kluczem jest wpojenie im tych wartoĤci, kiedy jeszcze sĈ malutkie. Nie czekajcie z rozpoczčciem, aİ bčdĈ
151
miaãy 7 lat, poniewaİ wtedy moİe byþ juİ za póĮno!
Oto kilka praktycznych wskazówek […]:
1) Przed powiedzeniem dobranoc, opowiadajcie
dzieciom historie o Szahidach i Mudİahedinach.
Wiele z tych historii znajdziecie w İyciu Proroka
(niech odpoczywa w pokoju), w Sahabahach […].
2) PodkreĤlajcie dzieciom w procesie wychowania, İe nie mogĈ zraniþ muzuãmanina, ale raczej przebaczyþ mu, a swój gniew okazywaþ
tylko wobec nieprzyjacióã Allacha, walczĈcych
przeciw muzuãmanom. Nauczcie je znaczenia
„Ashidda’u ‘alal kuffari” („Silny poĤród niewierzĈcych i wspóãczujĈcy mičdzy nimi”). Zróbcie
kukãč przedstawiajĈcĈ nieprzyjaciela (mógãby
to byþ na przykãad worek treningowy) i zachčcajcie dzieci, szczególnie chãopców, do uİywania
go po to, by wzmocniþ swojĈ siãč, jak równieİ
by nauczyli sič kontrolowaþ i panowaþ nad wãasnym gniewem.
3) JeĤli moİecie, caãkowicie wyeliminujcie telewizjč (bardziej niİ cokolwiek innego uczy bezwstydu, anarchii i przemocy) oraz miejcie na oku kolegów, z jakimi spotyka sič wasze dziecko […].
4) Jeİeli nie moİecie zupeãnie wyeliminowaþ telewizji, przynajmniej uİywajcie jej wyãĈcznie
do pokazywania dzieciom filmów, jakie wpojĈ
im miãoĤþ do islamu, miãoĤþ do Mudİahedinów
i miãoĤþ do dİihadu. Wiele z islamskich filmów,
tak jak i taĤm wideo ze szkoleniami wojskowymi, jest do dyspozycji w róİnych Įródãach.
5) Tylko gdy zastosowaãyĤcie sič do artykuãu 3
i 4, dobrym pomysãem jest rozpoczčcie uczenia
waszych dzieci juİ w mãodym wieku (za pomocĈ
bezpiecznych zabawek), trafiania do celu. WyjaĤnijcie bardzo wyraĮnie, kto powinien, a kto
nie powinien byþ celem. Moİna to robiþ za pomocĈ zabawkowych pistoletów […].
152
6) Niektóre sporty i zajčcia pokrywajĈ sič z tymi
ze szkoleę dİihadu dla waszych dzieci, (lub dla
was samych). Szkolenie sztuk walki, pãywanie,
strzelanie z ãuku, strzelanie do celu (róİnymi
typami zabawkowej broni), strzaãki, jazda konna, zawody na orientacjč […].
7) Wzbudzajcie w waszych dzieciach zainteresowanie dİihadem, kupujĈc im ksiĈİki o tematyce
militarnej (najlepiej ze zdjčciami) i inne podobne pozycje, a takİe CD i wideo. […] Pokazujcie
im fotografie Mudİahedinów i zachčcajcie, by
staãy sič takimi, jak oni. Te zajčcia mogĈ byþ
przeprowadzane z 2-letnimi dzieþmi, a nawet
z mãodszymi. Nie moİna niedoceniaþ tego, co
chãonĈ ich maãe uszka i maãe oczka w pierwszych latach İycia! įadne dziecko nigdy nie jest
za maãe, by zaczĈþ uczyþ sič dİihadu […].
8) Gry wideo i komputerowe nie sĈ zalecane; preferowane sĈ zajčcia fizyczne i doĤwiadczenie praktyczne […]. Jednakİe, jeĤli jakieĤ dziecko, z jakiegokolwiek powodu, musi juİ mieþ gry wideo, niech
to bčdĈ gry militarne i strategii wojskowej […].
9) Matka zna bardzo dobrze predyspozycje swoich
dzieci i wedãug nich moİe ukierunkowaþ je na
waİne aspekty dİihadu […]. Dzieciom naleİy
pomóc jasno okreĤliþ, co jest ich celem […] podejmujĈc sič wykonywania jakiegokolwiek zawodu muszĈ wiedzieþ, iİ ich celem jest sãuİba
Allachowi w jak najgodniejszy sposób (poprzez
dİihad), a nie gromadzenie bogactw i fizyczne
zaspokojenie wãasnych pragnieę […]”27.
Wielu chãopców i dziewczynek w Czeczenii wzrasta
w takiej indoktrynacji i İyje dla mčczeęstwa. Ale sĈ
i tacy, którzy majĈ odwagč, by sič zbuntowaþ przeciw
tej perwersyjnej logice nienawiĤci i Ĥmierci. Taki przypadek reprezentuje Raisa Ganjewa, 20 lat, „sprzedana”
jako kamikadze za 3 000 dolarów przez starszego bra153
ta, naleİĈcego do partyzanckiej milicji. Dziewczyna,
by uniknĈþ tego losu, zwróciãa sič z proĤbĈ o ochronč
do policji.
– Tak, on zaproponowaã mnie, a potem sprzedaã za
3 000 dolarów – opowiedziaãa dziewczyna. – Potem za
wszelkĈ cenč chciaã mnie odstĈpiþ za tč sumč, jako samobójczĈ bombč, Szamilowi Basajewowi [przywódca
czeczeęskich partyzantów, który poza tym, jak mówiĈ
pogãoski, miaã mieþ obóz szkoleniowy dla przynajmniej
35 kobiet gotowych na Ĥmierþ mčczeęskĈ, do jakiej doprowadziã juİ wczeĤniej siostry Hadkat, 16 lat, i Fatimč,
25 lat, wpierw wysãane do ataku na Teatr Dubrowka
w Moskwie]. Ale ja nie chciaãam. Ja nie chciaãam zabijaþ. Nienawidzč przemocy. Mam juİ dosyþ przemocy.
Nie chciaãam, ani nie chcč umrzeþ w ten sposób28.
Duİo innych dziewczyn, takich jak ona, nie miaão jej siãy i jej odwagi. Luiza Asmajewa, 23 lata, zostaãa zabita 22 czerwca 2003, w czwartym miesiĈcu
ciĈİy, w Groznym, podczas wãasnych przygotowaę do
zamachu. Autopsja wykazaãa, iİ zaİywaãa wczeĤniej
substancje psychotropowe: znieczulajĈce, usypiajĈce
i uspokajajĈce, majĈce wãaĤciwoĤci halucynogenne,
pobudzajĈce i zobojčtniajĈce, które rodzĈ silnĈ zaleİnoĤþ zarówno fizycznĈ, jak i psychicznĈ.
Zelikan Elikadzjewa, 19 lat i Zinajda Aljewa, 26
lat, z „Batalionu Mčczenników”, 5 lipca 2003 dokonaãy samobójczego zamachu na koncercie rockowym, na
którym licznie zgromadzili sič mãodzi Rosjanie, w pobliİu lotniska Tushino, na póãnocno-zachodnich peryferiach Moskwy. Plan, który terroryĤci przestudiowali
w najdrobniejszych szczegóãach. Jedna dziewczyna
wysadziãa sič w powietrze w momencie, gdy policjanci
zatrzymali jĈ w celu kontroli. Sterroryzowani ludzie od
razu rzucili sič do ucieczki w kierunku rynku, gdzie
do akcji weszãa jednak druga terrorystka. Bilans, jak
zawsze w przybliİeniu, to 19 zabitych, ãĈcznie z dwiema kamikadze, oraz okoão trzydziestu rannych.
154
Ojciec mãodej Zelikan zeznaã, iİ dziewczyna zostaãa porwana i zgwaãcona przez przyrodniego brata,
majĈcego bliskie kontakty z partyzantami, a nastčpnie groĮbami wprowadzona na drogč mčczeęstwa29.
Zarema Muzikowa, 20 lat, 9 lipca 2003 miaãa sič
„poĤwičciþ” w Mon Cafè, jednym z najbardziej ekskluzywnych lokali w centrum Moskwy. Jednak tym razem kurtka z ãadunkiem wybuchowym nie zadziaãaãa.
Wobec tego, dziewczyna w panice i desperacji zaczčãa
krzyczeþ, İe wszystkich wysadzi w powietrze. Krótko
po tym zostaãa aresztowana. Teraz odsiaduje wyrok 20
lat w wičzieniu o zaostrzonym rygorze w Lefortowie.
Osierocona przez ojca w wieku 8 lat; opuszczona przez matkč w wieku lat 12, Zarema mieszkaãa
z dziadkami. Kiedy wybuchãa wojna, uciekãa do Inguszetii, gdzie wyszãa za mĈİ majĈc 17 lat. Po kilku
miesiĈcach mĈİ zmarã, a ona wydaãa na Ĥwiat córeczkč, która jednak zostaãa jej odebrana przez teĤciów.
Samotna i zdesperowana, próbowaãa odzyskaþ córkč,
ale jej plan sič nie powiódã. To wtedy zdecydowaãa zaciĈgnĈþ sič do ugrupowania fundamentalistycznego.
W ten sposób staãa sič kamikadze, zmuszona zabiþ
siebie i innych. Nawet sčdzia, który jĈ przesãuchiwaã
po aresztowaniu, znalazã dla niej sãowa wspóãczucia: –
Nie powinna iĤþ do wičzienia, – powiedziaã. – Zarema
powinna znaleĮþ miãoĤþ, İyþ w pičknym miejscu i nauczyþ sič doceniaþ İycie30.
155