Informacje Prasowe
Transkrypt
Informacje Prasowe
Info: 11.10.2009 Z GDYNI NA ANTARKTYDĘ Interdyscyplinarny zespół dziewięciu naukowców z Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego weźmie udział w badawczej ekspedycji antarktycznej na r/v Akademik Ioffe. Ekspedycja odbywa się w ramach współpracy z Instytutem Oceanologii Rosyjskiej Akademii Nauk im. P.P. Szyrszowa (IO RAN) na rosyjskim statku naukowo-badawczym r/v Akademik Ioffe. Rejon badań to Basen Agulhas oraz Cieśnina Drake’a (strefy mieszania się wód pd. Atlantyku z wodami Oceanów: Spokojnego i Indyjskiego). Przewidywany okres trwania ekspedycji grudzień 2009 – styczeń 2010. Cel: interdyscyplinarne badania (meteorologiczne, geofizyczne, chemiczne, geologiczne i biologiczno–toksykologiczne) roli zmian lokalizacji i siły stref frontalnych w różnicowaniu warunków ekologicznych w rejonie oddziaływania wód szelfowych i pelagicznych w atlantyckim sektorze Oceanu Południowego. Uczestnicy, pracownicy IOUG: prof. Maciej Wołowicz, dr Luiza Bielecka, dr Katarzyna Bradtke, dr Dorota Burska i dr Katarzyna Smolarz oraz doktoranci: mgr Anna Barańska, mgr Jana Kobelyanskaya, mgr Aleksandra Mazur i mgr Anna Panasiuk-Chodnicka. 1 Badania prowadzone na r/v Akademik Ioffe są elementem stałego monitoringu IO RAN (program zaakceptowany w 2003 r. przez komitet CLIVAR) finansowanego przez Rosyjską Fundację Badań. W celu sfinansowania analiz zebranego materiału badawczego, które zostaną przeprowadzone w laboratoriach IO UG, złożony został (do MNiSW) projekt badawczy, którego kierownikiem jest dr hab. Maria Szymelfenig. Udział polskich naukowców w ważnej i ciekawej z punktu widzenia możliwości badawczych ekspedycji jest znakomitą okazją do promocji polskiej nauki i Uniwersytetu Gdańskiego. W ekspedycji bierze udział międzynarodowy zespół, w tym pracownicy naukowi i studenci z Rosji, RPA (Uniwersytet w Kapsztadzie) oraz Francji (IFREMER). Rejs rozpocznie się w Kapsztadzie (RPA) 1 grudnia br. (do Kapsztadu przelot samolotem). Jeśli pozwolą warunki pogodowe, przewidziana jest wizyta w Stacji Antarktycznej PAN im. Henryka Arctowskiego. Zakończenie rejsu planowane jest w połowie stycznia 2010 w Ushuaia (południowa Argentyna). Trasa antarktycznej ekspedycji IOUG na r/v Akademik Ioffe Program badawczy Program jest kontynuacją badań rejonów polarnych, prowadzonych w ramach 4. Międzynarodowego Roku Polarnego (2007-2009), a rozpoczętych ekspedycją na Spitsbergen w roku 2008. Podczas rejsu przeprowadzone zostaną pomiary właściwości chemicznych i fizycznych wód badanego regionu (w tym zasolenia, temperatury, prędkości prądów, stężenia rozpuszczonego tlenu oraz soli biogenicznych) z wykorzystaniem m.in. sondy CTD i miernika ADCP oraz zebrany zostanie materiał do dalszych analiz laboratoryjnych (zawiesina, osady powierzchniowe) oraz próby biologiczne (zooplankton, meio- i makrofauna denna). Zakres planowanych badań Badania podsatelitarne. Celem tych badań będzie zgromadzenie danych referencyjnych, które pozwolą na wyznaczenie empirycznej relacji pomiędzy rejestrowanymi zdalnie właściwościami optycznymi wody morskiej a koncentracją węgla organicznego, a następnie ocenę jej zróżnicowania przestrzennego w wodach powierzchniowych południowego Atlantyku na podstawie danych satelitarnych. Wykonane zostaną badania składu chemicznego zawiesiny oraz właściwości fizycznych zawieszonych w wodzie cząstek. Efektem tej części badań będzie określenie na podstawie danych satelitarnych wpływu stref frontalnych na zróżnicowanie przestrzenne koncentracji zawiesiny, zawieszonego węgla organicznego i chlorofilu w wodach powierzchniowych południowego Atlantyku i atlantyckiej sekcji Oceanu Południowego. 2 Badania chemiczne. Konsekwencją zmiany układu mas wodnych w rejonie Antarktycznego Prądu Okołobiegunowego może być przenoszenie materii organicznej i zanieczyszczeń z obszarów kontynentalnych w kierunku Antarktyki. Podczas rejsu zebrane zostaną próbki materii zawieszonej w wodzie i osadów, które później poddane zostaną analizom laboratoryjnym w celu określenia ich składu chemicznego. Efektem badań będzie określenie jakości materii przenoszonej w różnych masach wodnych i jej znaczenia dla transportu metali oraz trwałych zanieczyszczeń organicznych z obszarów szelfowych w kierunku głębokiego oceanu. Badania geologiczne. W czasie ekspedycji zostaną przeprowadzone badania właściwości geofizycznych osadów szelfowych Afryki Południowej, Antarktydy i Ameryki Południowej. Tworzą one siedlisko naturalne dla organizmów bentosowych i ściśle zależą od warunków hydrodynamicznych akwenów. Takie parametry jak uziarnienie, zawartość materii organicznej czy skład mineralogiczny osadów znacząco wpływają na zawartość i migrację zanieczyszczeń związkami organicznymi cyny, bardzo toksycznymi dla organizmów. W ten sposób planujemy przeprowadzić ocenę „czystości ekologicznej” środowiska sedymentacyjnego oraz zależności jego cech geochemicznych i geofizycznych od lokalizacji i dynamiki stref frontalnych. Badania biologiczne. Pobór materiałów planktonowych na transektach: Afryka Południowa– Antarktyda–Ameryka Południowa w celu analizy przestrzennego rozmieszczenia zooplanktonu w odniesieniu do zasięgów występowania subantarktycznych i antarktycznych mas wodnych, analiza różnorodności zooplanktonu Antarktyki wsparta badaniami genetycznymi pochodzenia i pokrewieństwa tzw. gatunków bipolarnych, oraz rozpoznanie cykli życiowych wybranych gatunków jako wskaźników zmian klimatycznych. Ponadto prowadzone badania biologiczne będą obejmowały m.in. określenie składu i kondycji meioi makrofauny dennej ze szczególnym uwzględnieniem gatunków wskaźnikowych oraz fizjologicznych i morfologicznych biomarkerów zmian strefy szelfowej Oceanu Południowego. Tak kompleksowe badania biologiczne mają na celu podjęcie próby określenia kierunku długoterminowych zmian ekosystemów antarktycznych stref frontalnych w obrębie antarktycznego zooplanktonu oraz fauny dennej. Tło: „Rejony polarne kluczem do zrozumienia zmian globalnych środowiska” Ze względu na znaczenie geopolityczne i ekonomiczne badania obszarów polarnych są przedmiotem ogromnego zainteresowania na całym świecie. W związku z niewielką antropopresją, Ocean Południowy należy do obszarów najmniej przekształconych przez człowieka, a jednocześnie ekosystem Oceanu Południowego wykazuje dużą wrażliwość na oddziaływanie czynników zewnętrznych, w tym zmiany klimatyczne. Trudne warunki badań rejonów polarnych są związane z surowością klimatu, odległością od instytucji badawczych oraz kosztami ekspedycji, co powoduje, że wciąż należą do unikatowych. W dniu 14 października, w Gdyni przy nabrzeżu Francuskim, odbędzie się załadunek sprzętu ekspedycji na statek, a na godz. 11:00 zaplanowano spotkanie z dziennikarzami. Zapraszamy Dodatkowe informacje: prof. dr hab. Maciej Wołowicz, tel. 725991061, [email protected], Zakład Funkcjonowania Ekosystemów Morskich IOUG, Al. Piłsudskiego 46, 81-378 Gdynia. lub: Krzysztof E. Skóra, Stacja Morska IOUG w Helu, tel. 601 88 99 40, [email protected] , a także na naszej stronie internetowej: www.ocean.univ.gda.pl 3