Rozdział 16 - e

Transkrypt

Rozdział 16 - e

16. Analiza finansowa
16.1Założenia
WOŁOMIN
W oparciu o zaprezentowane w rozdziale 15 założenia opracowano plan finansowy
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Wołominie na lata
2005-2030 uwzględniający skutki analizowanego przedsięwzięcia. Podsumowanie
planu stanowi prognoza sprawozdań finansowych PWiK: rachunku zysków i strat,
bilansu oraz rachunku przepływów pieniężnych.
Dodatkowo sytuację ekonomiczno-finansową Spółki przeanalizowano według
następujących kryteriów:
•
zdolności do generowania przychodów – analiza wielkości i struktury
przychodów;
• wyników osiąganych na poszczególnych poziomach rachunku zysków i
strat – analiza rentowności, uwzględniająca obsługę mieszkańców gminy
Kobyłka;
• przychodów ze sprzedaży, które należy osiągnąć, aby pokryć koszty
działalności – analiza progów rentowności;
• wykonalności przedsięwzięcia na obszarze gminy Wołomin, m.in. w
kontekście zdolności do spłat zadłużenia - analiza płynności;
• struktury bilansu, obrazującej bezpieczeństwo finansowe Spółki – analiza
zadłużenia;
• efektywności przedsięwzięcia na obszarze gminy Wołomin.
Ponadto oszacowano obciążenia mieszkańców Wołomina wydatkami na usługi
wodociągowe i kanalizacyjne.
KOBYŁKA
Przeanalizowano relację między szacowanym umorzeniem majątku wodociągowokanalizacyjnego Gminy Kobyłka, a prognozowanymi przychodami Gminy z czynszu
dzierżawnego. Ponadto oszacowano efektywność przedsięwzięcia na terenie
Kobyłki oraz obciążenia tamtejszych mieszkańców opłatami za usługi wodociągowe
i kanalizacyjne.
16.2PWiK Sp. z o.o.
16.2.1Przychody
Prognoza przychodów PWiK wykazuje długoterminowy trend wzrostowy. Przewiduje
się, że łączne przychody Spółki z usług wodociągowo-kanalizacyjnych wzrosną z
9,5 mln PLN w 2004 r. do 18,5 mln PLN w 2030 r. (oznacza to 30% realny wzrost
przychodów). Głównym źródłem wzrostu są usługi kanalizacyjne, których zakres w
wyniku analizowanego projektu znacznie rozszerzy się.
16-1
Rysunek 16.1. PWiK – prognoza przychodów z usług wodociągowokanalizacyjnych * (tys. PLN)
20 000
18 000
16 000
14 000
12 000
10 000
8 000
6 000
4 000
2 000
0
2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028
WOL - woda
WOL - scieki
KOB - woda
KOB - scieki
* wykres uwzględnia jedynie te przychody, które są alokowane w Spółce (wykres nie uwzględnia więc
przychodów mających odbicie w czynszu dzierżawnym, ponieważ równowartość tej pozycji kosztowej
będzie przekazywana do Urzędu Miasta Kobyłka)
Źródło: opracowanie własne
16.2.2Rentowność
Prognozowane wyniki finansowe Spółki ujęto w rachunku zysków i strat.
W większości kolejnych lat objętych projekcją Spółka uzyskuje dodatni wynik na
sprzedaży. Wyjątek stanowią lata 2005-2009.
Źródła prognozowanego ujemnego wyniku na sprzedaży w tych latach są
następujące:
• wzrost amortyzacji i innych kosztów eksploatacji w wyniku oddania do użytku
zmodernizowanej oczyszczalni oraz kolejnych części nowej sieci kanalizacyjnej;
• wysokie koszty realizacji analizowanego projektu w latach 2006-2009, w tym
koszty projektowania i dokumentacji, usług inżyniera kontraktu, promocji oraz
przypadające na PWiK koszty funkcjonowania POK.
Założony profil cenowy ścieków do 2009 r. nie pokrywa zwiększonych kosztów
działalności PWiK (priorytet utrzymania wskaźnika obciążenia dochodu
mieszkańców do 4% dochodu do dyspozycji). Wzrost cen ścieków w kolejnych
latach, a także stopniowe przyłączanie nowych użytkowników zneutralizuje wzrost
kosztów i umożliwi Spółce wejście na dodatni wynik na sprzedaży (w granicach 300600 tys. PLN w latach 2010-2030).
Poza latami 2005-2008 prognozowany wynik netto PWiK jest dodatni.
Dodatni wynik netto w 2009 r. (w sytuacji straty ze sprzedaży) to efekt księgowania
amortyzacji od środków trwałych sfinansowanych ze środków bezzwrotnych
(Fundusz Spójności) w pozycji pozostałe przychody operacyjne (amortyzacja od
tych środków nie stanowi kosztu uzyskania przychodu).
Wysoki dodatni EBITDA wskazuje na wysoki udział amortyzacji w kosztach Spółki.
Szacowane wyniki na poszczególnych poziomach działalności PWiK prezentuje
poniższy wykres.
Rysunek 16.2. PWiK - prognoza wyników (tys. PLN)
16-2
10 000
8 000
6 000
4 000
2 000
20
28
20
26
20
24
20
22
20
20
20
18
20
16
20
14
20
12
20
10
20
08
-2 000
20
06
20
04
0
-4 000
EBITDA
Wynik na sprzedaży
Wynik netto
Poniżej zaprezentowano najważniejsze wskaźniki obrazujące zyskowność Spółki w
kluczowych latach projekcji. Wskaźniki uwzględniają przychodowe i kosztowe efekty
obsługi mieszkańców obydwu gmin.
Tabela 16.1. PWiK - wskaźniki rentowności
Wyszczególnienie
Wskaźnik rentowności
aktywów (ROA)
sprzedaży (ROS)
kapitału (ROE)
2004
2008
2009
2010
2015
2020
2030
0,1%
0,0%
0,4%
1,0%
1,6%
1,2%
1,2%
0,4%
0,0%
3,7%
12,9%
12,0%
7,5%
7,7%
0,2%
0,0%
1,3%
3,2%
3,8%
2,2%
1,9%
W latach 2005-2008 wskaźnik ROA jest ujemny, co odzwierciedla ponoszone w tym
okresie straty netto. W latach 2009-2017 ROE wzrasta do 1,7%, po czym spada do
1,2% (wzrost wartości środków pieniężnych powoduje wzrost aktywów z okresu na
okres).
W latach 2005-2008 wskaźnik ROS jest ujemny. W większości pozostałych lat
projekcji utrzymuje się w granicach 7-13%.
W latach 2005-2008 wskaźnik ROE jest ujemny. W latach 2009-2011 ROE wzrasta
z 1,3% do 4,2%, po czym aż do końca okresu projekcji spada (1,9% w 2030 r.).
Przyczyną jest wzrost kapitałów własnych w wyniku alokacji wypracowywanych
zysków.
16-3
16.2.3Próg rentowności
Warunkiem przeprowadzenia analizy progu rentowności jest podział kosztów na
stałe i zmienne. Do kosztów stałych zalicza się te koszty, które bezpośrednio nie
reagują na zmiany wielkości produkcji. Koszty zmienne to koszty zmieniające się
wraz ze zmianą skali działalności. W przypadku działalności wodociągowokanalizacyjnej większość kosztów ma charakter stały (m.in. amortyzacja i
wynagrodzenia, które w 2003 r. stanowiły łącznie 65% kosztów PWiK). Próg
rentowności jest wielkością, przy której marża ze sprzedaży pokrywa całkowicie
koszty stałe.
W przypadku analizowanego projektu dokonano odrębnej kalkulacji następujących
progów rentowności:
•
•
•
•
•
ogólnego progu rentowności dla PWiK,
progu rentowności dla usług kanalizacyjnych świadczonych na obszarze gminy
Wołomin,
progu rentowności dla usług dostaw wody, świadczonych na obszarze gminy
Wołomin,
progu rentowności dla usług kanalizacyjnych świadczonych na rzecz
mieszkańców gminy Kobyłka,
progu rentowności dla usług dostaw wody, świadczonych na rzecz mieszkańców
gminy Kobyłka.
Z oszacowania progów rentowności wyłączono koszty eksploatacji kanalizacji
deszczowej oraz koszty innych usług.
(a)Próg rentowności ogółem
Jest to wskaźnik uwzględniający ogół przychodów PWiK bez podziału na segment
kanalizacyjny i wodociągowy, jak również bez podziału na przychody generowane w
Wołominie i Kobyłce.
Rysunek 16.3. obrazuje wzrost progu rentowności już w momencie rozpoczęcia
przedsięwzięcia (w 2006 r. pojawią się koszty POK i działań promujących projekt, a
począwszy od 2007 r. – amortyzacja i inne koszty eksploatacji oddawanych do
użytku obiektów).
Wyrównanie linii przychodów z linią progu rentowności nastąpi w 2010 r. Przyczyną
kilkuletniego utrzymywania się przychodów poniżej linii BEP jest przyjęty profil
cenowy (przede wszystkim usług kanalizacyjnych), który zakłada stopniowy, a nie
skokowy, wzrost cen.
16-4
Rysunek 16.3.
PWiK - relacja przychodów ogółem do progu rentowności (tys. PLN)
20 000
18 000
16 000
14 000
12 000
10 000
8 000
6 000
4 000
2 000
Przychody ogółem
20
28
20
26
20
24
20
22
20
20
20
18
20
16
20
14
20
12
20
10
20
08
20
06
20
04
0
BEP ogółem
Analizowane przedsiębiorstwo oferuje dwa rodzaje usług: odbiór i oczyszczanie
ścieków oraz dostarczanie wody. Alokując koszty działalności PWiK w
poszczególnych segmentach można wyznaczyć progi rentowności dla usług
świadczonych na rzecz mieszkańców obydwu gmin.
Poniżej zaprezentowano kalkulację cząstkowych progów rentowności.
(b)Próg rentowności dla usług wodociągowych świadczonych na rzecz
mieszkańców gminy Wołomin
Aby obliczyć próg rentowności dla działalności PWiK polegającej na dostawach
wody dla mieszkańców gminy Wołomin dla każdego roku wyznaczono następujące
parametry:
•
przychody ze sprzedaży wody generowane na obszarze gminy Wołomin;
•
odpowiadające im koszty eksploatacji sieci wodociągowej i stacji uzdatniania
wody (w podziale na stałe i zmienne).
Do kosztów stałych (lub przeważająco stałych) zaliczono: usługi obce,
wynagrodzenia, amortyzację oraz pozostałe koszty. Do kosztów w większości
zmiennych zaliczono przede wszystkim zużycie energii.
Koszty administracji przyporządkowano na podstawie:
•
•
udziału przychodów z usług wodociągowych w przychodach ogółem Spółki,
udziału wolumenu wody dostarczanej mieszkańcom Wołomina w ogólnym
wolumenie wody dostarczanej przez PWiK.
16-5
Poniżej zaprezentowano graficzny obraz kształtowania się przychodów ze
sprzedaży wody na obszarze gminy Wołomin w stosunku do wartościowego progu
rentowności. Ze względu na zakres inwestycji realizowanych na obszarze gminy
Wołomin przedsięwzięcie nie wpływa w istotny sposób na relacje przychodowokosztowe w tym podsystemie. Wykres potwierdza ponadto kształtowanie
prognozowanych opłat na poziomie kosztów w całym okresie projekcji.
Rysunek 16.4. WOŁOMIN – relacja przychodów ze sprzedaży wody do progu
rentowności (tys. PLN)
6 000
5 000
4 000
3 000
2 000
1 000
20
28
20
26
20
24
20
22
20
20
20
18
20
16
20
14
20
12
20
10
20
08
20
06
20
04
0
Przychody / Revenues
Próg rentow ności / BEP
(c)Próg rentowności dla usług kanalizacyjnych świadczonych na rzecz
mieszkańców gminy Wołomin
Aby obliczyć próg rentowności dla działalności polegającej na świadczeniu usług
kanalizacyjnych na rzecz mieszkańców gminy Wołomin dla każdego roku
wyznaczono następujące parametry:
•
przychody ze sprzedaży usług na obszarze gminy Wołomin;
•
przyporządkowane im koszty eksploatacji oczyszczalni i sieci kanalizacyjnej (w
podziale na stałe i zmienne).
Do kosztów stałych (lub przeważająco stałych) zaliczono w szczególności: usługi
obce, wynagrodzenia, amortyzację, jak również pozostałe koszty. Do kosztów w
większości zmiennych zaliczono przede wszystkim zużycie energii.
•
•
udziału przychodów z usług kanalizacyjnych w przychodach ogółem PWiK,
udziału wolumenu ścieków powstałych na obszarze Wołomina w ogólnym
wolumenie ścieków odebranych przez PWiK.
16-6
Poniżej zaprezentowano graficzny obraz kształtowania się przychodów z usług
kanalizacyjnych świadczonych na obszarze gminy Wołomin w stosunku do
wartościowego progu rentowności.
Do 2009 r. prognozowane przychody plasują się poniżej progu rentowności.
Adekwatny do kosztów wzrost opłat za odbiór ścieków nie jest rekomendowany z
uwagi na stosunkowo niskie dochody mieszkańców Wołomina i związane z tym
wysokie obciążenie opłatami na rzecz PWiK.
Rysunek 16.5. WOŁOMIN – relacja przychodów
kanalizacyjnych do progu rentowności (tys. PLN)
ze sprzedaży usług
12 000
10 000
8 000
6 000
4 000
2 000
20
28
20
26
20
24
20
22
20
20
20
18
20
16
20
14
20
12
20
10
20
08
20
06
20
04
0
Próg rentowności / BEP
(d)Próg rentowności dla usług wodociągowych świadczonych na rzecz
mieszkańców gminy Kobyłka
Aby obliczyć próg rentowności dla działalności polegającej na dostawach wody dla
mieszkańców gminy Kobyłka dla każdego roku wyznaczono następujące parametry:
•
przychody ze sprzedaży wody generowane na obszarze gminy Kobyłka;
•
przyporządkowane im koszty
(w podziale na stałe i zmienne).
eksploatacji
infrastruktury
wodociągowej
Do kosztów stałych (lub przeważająco stałych) zaliczono przede wszystkim usługi
obce i wynagrodzenia. Do kosztów w większości zmiennych zaliczono przede
wszystkim zużycie energii.
•
•
udziału przychodów z usług wodociągowych w przychodach ogółem,
udziału wolumenu wody dostarczanej mieszkańcom Kobyłki w ogólnym
wolumenie wody dostarczanej przez PWiK.
16-7
Poniżej zaprezentowano graficzny obraz kształtowania się przychodów ze
sprzedaży wody na obszarze gminy Kobyłka w stosunku do wartościowego progu
rentowności. Ze względu na zakres inwestycji realizowanych na obszarze gminy
Kobyłka przedsięwzięcie nie wpływa na relacje przychodowo-kosztowe w tym
podsystemie. Ponadto wykres potwierdza kształtowanie prognozowanych opłat na
poziomie kosztów w całym okresie projekcji.
Rysunek 16.6. KOBYŁKA – relacja przychodów ze sprzedaży wody do progu
rentowności (tys. PLN)
800
700
600
500
400
300
200
100
20
28
20
26
20
24
20
22
20
20
20
18
20
16
20
14
20
12
20
10
20
08
20
06
20
04
0
Poniżej zaprezentowano relację przychodów do progu rentowności z
uwzględnieniem czynszu dzierżawnego płaconego przez PWiK gminie Kobyłka.
Czynsz dzierżawny przyjęto w obliczeniach jako koszt stały.
Rysunek 16.7. KOBYŁKA – relacja przychodów ze sprzedaży wody do progu
rentowności, z uwzględnieniem czynszu dzierżawnego (tys. PLN)
1 400
1 200
1 000
800
600
400
200
20
29
20
27
20
25
20
23
20
21
20
19
20
17
20
15
20
13
20
11
20
09
20
07
20
05
0
16-8
(e)Próg rentowności dla usług kanalizacyjnych świadczonych na rzecz
mieszkańców gminy Kobyłka
Aby obliczyć próg rentowności dla działalności polegającej na świadczeniu usług
kanalizacyjnych na rzecz mieszkańców gminy Kobyłka dla każdego roku
wyznaczono następujące parametry:
•
przychody ze sprzedaży usług na obszarze gminy Kobyłka;
•
przyporządkowane im koszty eksploatacji sieci kanalizacyjnej oraz udział w
kosztach eksploatacji oczyszczalni (w podziale na stałe i zmienne).
Do kosztów stałych (lub przeważająco stałych) zaliczono w szczególności: usługi
obce, wynagrodzenia, amortyzację, jak również pozostałe koszty. Do kosztów w
większości zmiennych zaliczono przede wszystkim zużycie energii.
•
•
udziału przychodów z usług kanalizacyjnych w przychodach ogółem PWiK,
udziału wolumenu ścieków powstałych na obszarze Kobyłki w ogólnym
wolumenie ścieków odebranych przez PWiK.
Poniżej zaprezentowano graficzny obraz kształtowania się przychodów z usług
kanalizacyjnych świadczonych przez PWiK na rzecz mieszkańców gminy Kobyłka w
stosunku do wartościowego progu rentowności. Wykres odzwierciedla przyjęte w
projekcji założenie adekwatności jednostkowych cen i kosztów.
Rysunek 16.8. KOBYŁKA – relacja przychodów
kanalizacyjnych do progu rentowności (tys. PLN)
ze sprzedaży usług
3 500
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
500
20
28
20
26
20
24
20
22
20
20
20
18
20
16
20
14
20
12
20
10
20
08
-500
20
06
20
04
0
16-9
Poniżej zaprezentowano relację przychodów do progu rentowności z
uwzględnieniem czynszu dzierżawnego płaconego przez PWiK gminie Kobyłka od
majątku kanalizacyjnego. Czynsz dzierżawny przyjęto w obliczeniach jako koszt
stały. Do 2013 r. przychody nie uwzględniają części kosztów amortyzacji oraz
kosztów projektowych (promocja, POK, projektowanie i dokumentacja, inżynier
kontraktu).
Rysunek 16.9. KOBYŁKA – relacja przychodów ze sprzedaży ścieków do
progu rentowności, z uwzględnieniem czynszu dzierżawnego (tys. PLN)
4 500
4 000
3 500
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
500
20
05
20
07
20
09
20
11
20
13
20
15
20
17
20
19
20
21
20
23
20
25
20
27
20
29
0
16.2.4Płynność
Z projekcji wynika, że środki pieniężne generowane przez Spółkę są wystarczające
do spłaty zadłużenia zaciągniętego na sfinansowanie projektu.
Rysunek 16.10. Prognoza środków pieniężnych PWiK (tys. PLN)
50 000
45 000
40 000
35 000
30 000
25 000
20 000
15 000
10 000
5 000
31
.1
2.
20
31
04
.1
2.
20
31
06
.1
2.
20
31
08
.1
2.
20
31
10
.1
2.
20
31
12
.1
2.
20
31
14
.1
2.
20
31
16
.1
2.
20
31
18
.1
2.
20
31
20
.1
2.
20
31
22
.1
2.
20
31
24
.1
2.
20
31
26
.1
2.
20
28
0
Przy założonej strukturze źródeł finansowania Spółka zachowuje płynność, przy
czym jej sytuację w tym obszarze można podzielić na trzy okresy.
16-10
Okres realizacji inwestycji (lata 2005-2009)
Mimo wysokich nakładów ponoszonych na realizację inwestycji Spółka utrzyma
dodatnie saldo gotówki, ponieważ:
• wysokie wydatki związane z projektem znajdą odniesienie w źródłach
finansowania, przy czym większa część wkładu będzie bezzwrotna (środki
Funduszu Spójności);
• na okres realizacji inwestycji nie są przewidywane spłaty rat kapitałowych od
pożyczek; spłata pożyczek rozpocznie się w 2010 r.;
• nastąpi wzrost przychodów z uwagi na:
o wzrost cen wody i ścieków,
o przyłączanie do sieci kanalizacyjnej nowych użytkowników.
Na koniec 2009 r. założono wzrost salda należności związany z oczekiwaniem na
końcowe rozliczenie projektu przez UE, a tym samym na wypłatę końcowych 20%
grantu. Założono zaciągnięcie przez PWiK pożyczki pomostowej w NFOŚiGW w
wysokości 14 079 tys. PLN. Pożyczka zostanie spłacona w 2010 r., po wpływie
całości grantu.
Okres spłaty pożyczki (lata 2010-2019)
W związku z wypłatą 20% grantu, dalszym wzrostem cen wody i ścieków oraz
osiągnięciem maksymalnego poziomu amortyzacji, prognoza wykazuje wzrost salda
gotówki do 13,8 mln PLN w 2010 r.
W następnych latach, mimo spłat rat i odsetek z tytułu pożyczek zaciągniętych w
NFOŚiGW i WFOŚiGW, prognozowane saldo gotówki wzrasta aż do 29,2 mln PLN
na koniec 2019 r. Główną przyczyną jest systematyczny wzrost przychodów w
latach 2009-2019 spowodowany:
• przyłączeniem nowych użytkowników – założono, że do 2011 r. do sieci
kanalizacyjnej i wodociągowej zostaną przyłączeni wszyscy potencjalni
użytkownicy zamieszkujący teren objęty inwestycją;
• wzrostową tendencją cen wody i ścieków.
Prognozowany wzrost przychodów jest wystarczający do tego, aby w 2010 r.
przychody przekroczyły operacyjny próg rentowności (uwzględniający amortyzację),
dzięki czemu możliwa będzie zarówno spłata rat kapitałowych i odsetek, jak również
finansowanie inwestycji odtworzeniowych.
Okres po spłacie pożyczki (lata 2020-2030)
Mimo szacowanej po 2017 r. stagnacji opłat za usługi wodociągowo-kanalizacyjne
prognoza wykazuje systematyczny wzrost salda środków pieniężnych. Przyczyny są
następujące:
• dodatnie wyniki finansowe PWiK;
• ciągle wysoka, aczkolwiek spadająca, amortyzacja;
• brak obciążeń z tytułu spłat zadłużenia;
• ograniczenie planu inwestycyjnego zawartego w niniejszym studium wyłącznie
do zadań o charakterze odtworzeniowym.
16-11
W efekcie prognozowane saldo środków pieniężnych na koniec okresu projekcji
(31.12.2030 r.) wynosi 48,5 mln PLN.
Kwotę tę należy traktować jako rezerwę na realizację inwestycji rozwojowych. W
tym kontekście dodatnie salda gotówki w kolejnych latach obrazują wielkość
potencjalnego budżetu, który mógłby zostać przeznaczony m.in. na dalszą
rozbudowę sieci. Jest to o tyle istotne, że:
•
•
po zakończeniu projektu poza siecią kanalizacyjną pozostanie znacząca część
wiejskiego obszaru Wołomina, który będzie stopniowo zaludniany (migracja
ludności z centrum miast na obrzeża jest cechą całej aglomeracji warszawskiej);
znacząca część populacji wiejskiego obszaru Wołomina pozostanie poza
systemem wodociągowym.
Opisane wyżej zależności potwierdza zestawienie rocznych sald środków
pieniężnych.
Rysunek 16.11. PWiK – roczne salda środków pieniężnych (tys. PLN)
4 500
4 000
3 500
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
500
0
-500
2004
2006
2008
2010
2012
2014
2016
2018
2020
2022
2024
2026
2028
2030
Poniżej zaprezentowano wskaźniki płynności w kluczowych latach projekcji.
Tabela 16.2. PWiK - wskaźniki płynności
Wyszczególnienie
Wskaźnik płynności
bieżącej (CR)
Wskaźnik płynności szybki (QR)
Wskaźnik płynności
gotówkowej
2004
2008
2009
2010
2015
2020
2030
4,52
3,74
8,68
4,70
6,83
8,81
12,39
3,35
3,72
8,66
4,69
6,81
8,79
12,38
1,97
2,40
3,28
3,68
5,81
7,79
11,37
Z uwagi na niską wartość zapasów w bilansie Przedsiębiorstwa wskaźnik płynności
szybki ma wartości zbliżone do wskaźnika płynności bieżącej. W całym okresie
projekcji wskaźniki płynności PWiK plasują się na bezpiecznym poziomie.
16-12
16.2.5Zadłużenie
W wyniku realizacji projektu nastąpi okresowe zwiększenie udziału zadłużenia w
strukturze źródeł finansowania Spółki. Zaciągnięcie pożyczek spowoduje
zmniejszenie udziału kapitału własnego z 97% na początku projekcji (2004 r.) do
52% na koniec ostatniego roku realizacji inwestycji (2009 r.). Wraz ze spłatą
zadłużenia, począwszy od 2010 r. projektowany udział długu w aktywach maleje. Na
koniec projekcji szacowany udział zadłużenia wynosi 6%.
Rysunek 16.12. Struktura kapitałów w okresie projekcji
100%
80%
60%
40%
20%
0%
31.12.2004 31.12.2008 31.12.2012 31.12.2016 31.12.2020 31.12.2024 31.12.2028
Kapitały w łasne
Zadłużenie
Poniżej zaprezentowano wskaźniki zadłużenia PWiK w kluczowych latach projekcji.
Tabela 16.3. PWiK - wskaźniki zadłużenia
Wyszczególnienie
Wskaźniki
2004
2008
2009
2010
2015
2020
2030
kapitałowy (WK)
Wskaźniki pokrycia I
(WP I)
Wskaźniki pokrycia II
(WP II)
Wskaźniki pokrycia
majątku obrotowego
(WPMO)
Wskaźnik ogólnego
zadłużenia
97,0%
67,5%
52,1%
66,5%
81,2%
93,3%
94,3%
104,4%
36,2%
34,4%
37,2%
56,3%
79,7%
121,9%
104,4%
51,1%
61,5%
50,9%
62,6%
79,7%
121,9%
57,5%
3,0%
-514,1%
-152,2%
-303,6%
-118,4%
-40,4%
24,0%
32,5%
47,9%
33,5%
18,8%
6,7%
5,7%
Ujemna wartość wskaźnika pokrycia majątku obrotowego (WPMO) w większości lat
projekcji wynika przede wszystkim ze wzrostu wartości majątku trwałego w wyniku
realizowanego przedsięwzięcia1.
1
WPMO = ((Kapitał własny + Zobowiązania długoterminowe - Majątek trwały) / Majątek
obrotowy)x100%
16-13
W całym okresie Spółka zachowa zdolność do obsługi rat kapitałowych.
Powyższe twierdzenie obrazuje wskaźnik pokrycia obsługi długu, czyli relacja salda
środków pieniężnych wygenerowanych w danym roku z działalności operacyjnej,
powiększonego o saldo początkowe środków pieniężnych oraz wpływy z
działalności finansowej, pomniejszonego o saldo z działalności inwestycyjnej – do
wydatków finansowych w danym roku (spłaty rat kapitałowych). Koszty finansowe
są w tej metodyce uwzględnione w ramach wyniku finansowego netto.
Omawiany wskaźnik nie powinien być niższy niż 1,2. W przypadku analizowanego
projektu wymóg ten jest zachowany.
Rysunek 16.13. Wskaźnik pokrycia obsługi długu
20,0
18,0
16,0
14,0
12,0
10,0
8,0
6,0
4,0
2,0
31
.1
2.
20
04
31
.1
2.
20
06
31
.1
2.
20
08
31
.1
2.
20
10
31
.1
2.
20
12
31
.1
2.
20
14
31
.1
2.
20
16
31
.1
2.
20
18
31
.1
2.
20
20
31
.1
2.
20
22
31
.1
2.
20
24
31
.1
2.
20
26
31
.1
2.
20
28
0,0
16.2.6Obciążenie mieszkańców Wołomina opłatami
Jak wskazano w rozdziale 6 niniejszego studium szacowany wskaźnik obciążenia
mieszkańców Wołomina wydatkami na zakup usług wodociągowych i
kanalizacyjnych w 2005 r. wynosi 3,66%. Wyznacza to niewielki margines swobody
w kształtowaniu cen jednostkowych (w założeniu ww. wydatki nie powinny
przekraczać pułapu 4% szacowanego dochodu do dyspozycji 1 mieszkańca).
Poniżej zaprezentowano wykres obciążenia mieszkańców Wołomina wydatkami na
usługi wodociągowe i kanalizacyjne w latach objętych projekcją.
16-14
Rysunek 16.14. WOŁOMIN – prognoza obciążenia przeciętnego dochodu do
dyspozycji wydatkami na wodę i ścieki
4,5%
4,0%
3,5%
3,0%
2,5%
2,0%
1,5%
1,0%
0,5%
0,0%
2005
2008
2011
2014
2017
2020
2023
2026
2029
16.2.7Efektywność
Wartość zaktualizowana netto inwestycji (NPV)
Wartość zaktualizowana netto (NPV) pozwala określić, czy dane przedsięwzięcie
jest opłacalne z finansowego punktu widzenia. Podstawę oszacowania wartości
zaktualizowanej netto (NPV) stanowią przepływy pieniężne, stanowiące różnicę
pomiędzy przepływami operacyjnymi oraz planowanymi nakładami inwestycyjnymi.
n
NPV = ∑
t =1
CFt
+ RV
(1 + r ) t
gdzie:
NPV
- wartość zaktualizowana netto
CFt
- saldo przepływów pieniężnych w roku t
n
- liczba lat prognozy
r
- stopa dyskontowa
t
- kolejne lata prognozy t = 1,2,3, ..., n
RV
- zdyskontowana wartość rezydualna
Schemat przepływów
Podstawą obliczenia wartości zaktualizowanej netto jest oszacowanie przepływów
pieniężnych, które następnie podlegają dyskontowaniu. Przepływy pieniężne liczone
są wg następującego algorytmu:
16-15
CF = PO − KO + A − KON − NI
gdzie:
CF
-
PO
-
KO
A
saldo przepływów pieniężnych
-
przychody operacyjne (przychody PWiK z usług
wodociągowych i kanalizacyjnych generowane na obszarze
Wołomina)
- koszty operacyjne (szacowane koszty obsługi odbiorców na
terenie Wołomina)
amortyzacja majątku PWiK
KON
-
wzrost kapitału obrotowego netto PWiK
NI
-
nakłady inwestycyjne założone w projekcji PWiK (dotyczą
wyłącznie obszaru gminy Wołomin, nie uwzględniają
kosztów finansowych ponoszonych w latach realizacji
projektu).
Zgodnie z wytycznymi NFOŚiGW w całym okresie projekcji przyjęto stopę dyskonta
w wysokości 7%.
Wartość rezydualna została przyjęta jako suma szacowanej wartości zakupionych w
ramach przedsięwzięcia gruntów oraz zdyskontowanych na rok zakończenia analizy
przyszłych odpisów amortyzacyjnych od nieumorzonych na 31.12.2030 r. środków
trwałych wytworzonych w ramach przedsięwzięcia oraz ich odtworzeń.
Schemat kalkulacji NPV
W celu oszacowania efektywności przedsięwzięcia na obszarze gminy Wołomin
zastosowano podejście różnicowe. Metoda różnicowa polega na zestawieniu
efektywności scenariusza zakładającego realizację inwestycji (scenariusz „z
inwestycją”) z NPV scenariusza „bez inwestycji”.
Kalkulacja efektywności została przeprowadzona w następujący sposób:
1. Sporządzono model przepływów dla działalności wodociągowo-kanalizacyjnej w
gminie Wołomin przy założeniu realizacji projektu (scenariusz „z inwestycją”);
2. Sporządzono model przepływów dla działalności wodociągowo-kanalizacyjnej w
gminie Wołomin przy założeniu rezygnacji z projektu (scenariusz „bez
inwestycji”);
3. Różnica między parametrami charakteryzującymi obydwa scenariusze
wyznacza efekt finansowy projektu inwestycyjnego.
Scenariusz „bez inwestycji”
W odniesieniu do scenariusza bezinwestycyjnego projekcje zostały sporządzone
przy założeniu:
•
•
utrzymania obecnego stanu infrastruktury wodno-ściekowej, tj. nie zakładano
inwestycji zmierzających do podłączenia nowych odbiorców;
kalkulacji cen na poziomie szacowanych kosztów jednostkowych wody i
ścieków.
16-16
Założenie powyższe determinuje poziom cen. W wariancie „bez inwestycji” ceny
wody i ścieków są znacznie niższe od cen w wariancie inwestycyjnym.
Rysunek 16.15.
WOŁOMIN – porównanie prognozowanych cen wody i ścieków
w wariantach „bez inwestycji” oraz „z inwestycją” (PLN/m3)
10,00
9,00
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
2005
2008
2011
2014
2017
2020
2023
2026
2029
z projektem / w ith project
bez projektu / no project
NPV
Mimo wyższych cen w wariancie zakładającym realizację przedsięwzięcia wskaźnik
NPV dla projektu jest ujemny. Przyczyną są wysokie nakłady inwestycyjne oraz
koszty generowane w wyniku oddania do użytku nowych obiektów.
NPV PROJEKTU W WOŁOMINIE BEZ DOTACJI = (- 55 324) tys. PLN
IRR PROJEKTU W WOŁOMINIE BEZ DOTACJI = wartość ujemna
Uwzględnienie w kalkulacji dotacji z Funduszu Spójności spowoduje wzrost NPV
powyżej 0.
NPVPROJEKTU W WOŁOMINIE Z DOTACJĄ = 892 tys. PLN
16.3Gmina Kobyłka
16.3.1Próg rentowności w zakresie części majątkowej opłat
Zgodnie z rekomendowaną strukturą instytucjonalną gospodarki wodno-ściekowej
na obszarze gminy Kobyłka tamtejszy Urząd Miasta, jako właściciel infrastruktury,
począwszy od 2006 r. będzie naliczać czynsz dzierżawny. Podstawą kalkulacji
czynszu będzie szacowana wartość umorzenia majątku wodociągowokanalizacyjnego w Kobyłce w danym roku (w latach realizacji projektu założono, że
czynsz dzierżawny powinien również uwzględniać koszty projektu, w tym koszty
inżyniera projektu, przygotowania dokumentacji, promocji, POK). Czynsz, jako koszt
PWiK, znajdzie odbicie w wysokości cen wody i ścieków.
16-17
Aby możliwe było spełnienie wymogu plasowania wydatków na zakup usług
wodociągowo-kanalizacyjnych na poziomie nie wyższym niż 4% szacowanego
dochodu do dyspozycji mieszkańca Kobyłki w projekcji przyjęto następujące
założenia dotyczące cen wody i ścieków w części wynikającej z czynszu
dzierżwanego:
•
•
w przypadku cen wody:
- do 2007 r. Gmina będzie naliczać czynsz pomniejszony w stosunku
do szacowanego umorzenia majątku kanalizacyjnego,
- począwszy od 2008 r. Gmina przystąpi do egzekwowania 100%
ekwiwalentu amortyzacji od majątku kanalizacyjnego;
w przypadku cen ścieków:
- do 2013 r. Gmina będzie naliczać czynsz pomniejszony w stosunku
do szacowanego umorzenia majątku kanalizacyjnego,
- począwszy od 2014 r. Gmina przystąpi do egzekwowania 100%
ekwiwalentu amortyzacji od majątku kanalizacyjnego.
Oznacza to, że Gmina Kobyłka do 2013 r. będzie dotować użytkowników systemu
wod.-kan. na swoim terenie rezygnując z obciążania ich całością kosztów
odtworzenia majątku.
Przyjęcie powyższego scenariusza umożliwi utrzymanie wskaźnika obciążenia
mieszkańców wydatkami na wodę i ścieki w granicach do 4% dochodu do
dyspozycji. W innym przypadku (bez dotacji) nastąpiłaby eskalacja obciążeń
mieszkańców Kobyłki kosztami zakupu usług kanalizacyjnych i wodociągowych.
Należy podkreślić, że dotacja nie jest wydatkiem budżetu Miasta Kobyłka, ale
polega na rezygnacji Miasta z potencjalnych przychodów. Nie jest to nowy
mechanizm,
ponieważ
Gmina
Kobyłka,
mimo
posiadanego
majątku
wodociągowego, nie pobierała dotychczas opłat z tytułu jego zużycia.
Rysunek 16.16.
KOBYŁKA - próg rentowności w zakresie majątkowej części opłat za ścieki
4 000
3 500
3 000
2 500
2 000
1 500
1 000
500
0
20
04
20
06
20
08
20
10
20
12
20
14
20
16
20
18
20
20
20
22
20
24
20
26
20
28
-500
Przychody
BEP
16-18
16.3.2Obciążenie mieszkańców Kobyłki opłatami
Szacowany wskaźnik obciążenia mieszkańców Kobyłki wydatkami na wodę i ścieki
w 2005 r. jest stosunkowo wysoki i wynosi 3,57%. Wyznacza to niewielki margines
swobody w kształtowaniu cen (w założeniu nie powinny one znacząco przekraczać
pułapu 4%). Poniżej zaprezentowano wykres obciążenia mieszkańców Kobyłki
wydatkami na zakup usług wodociągowo-kanalizacyjnych.
Rys. 16.17. KOBYŁKA – prognoza obciążenia
mieszkańców wydatkami na wodę i ścieki
przeciętnego
dochodu
4,5%
4,0%
3,5%
3,0%
2,5%
2,0%
1,5%
1,0%
0,5%
0,0%
2005
2008
2011
2014
2017
2020
2023
2026
2029
16.3.3Efektywność
W celu oszacowania efektywności zastosowano metodykę analogiczną do przyjętej
dla gminy Wołomin.
W modelu przepływów uwzględniono następujące podstawowe parametry:
•
wpływy pieniężne:
-
-
•
przychody ze sprzedaży usług kanalizacyjnych i wodociągowych na
obszarze gminy Kobyłka (przychody PWiK z tytułu usług
kanalizacyjnych i wodociągowych realizowanych na rzecz mieszkańców
gminy Kobyłka),
wartość rezydualna (suma zdyskontowanych na rok zakończenia
analizy przyszłych odpisów amortyzacyjnych od nieumorzonych według
stanu na 31.12.2030 r. środków trwałych wytworzonych w ramach
przedsięwzięcia; brak wykupów gruntów, brak odtworzenia majątku
powstałego w wyniku przedsięwzięcia);
wydatki pieniężne:
-
-
koszty działalności operacyjnej ponoszone na obszarze gminy Kobyłka,
w tym:
koszty poniesione przez PWiK w związku z usługami
realizowanymi na rzecz mieszkańców gminy Kobyłka (koszty
eksploatacji infrastruktury kanalizacyjnej i wodociągowej, a także
koszty oczyszczalni w części przypadającej na Kobyłkę);
brak kosztów po stronie Gminy Kobyłka (umorzenie nie jest
uwzględniane w modelu efektywności);
nakłady inwestycyjne realizowane przez Gminę Kobyłka.
16-19
NPV
Wskaźnik NPV na obszarze Kobyłki jest ujemny. Przyczyną są wysokie nakłady
inwestycyjne oraz koszty generowane w wyniku oddania do użytku nowych
obiektów.
NPVPROJEKTU W KOBYŁCE BEZ DOTACJI = (-30 582) tys. PLN
IRRPROJEKTU W KOBYŁCE BEZ DOTACJI = wartość ujemna
Uwzględnienie w kalkulacji dotacji z Funduszu Spójności powoduje, że projekt staje
się efektywny finansowo.
NPVPROJEKTU W KOBYŁCE Z DOTACJĄ = 1 892 tys. PLN
16-20

Rozdział 16 - e

Transkrypt

Podobne dokumenty

Program Rozwoju Młodych Inżynierów w PWiK Sp. zo.o. w Rybniku

Procedura przyłączenia do kanalizacji sanitarnej do granicy posesji