program ekologiczny - Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Władysława

program ekologiczny - Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Władysława

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 IM . WŁADYSŁAWA BRONIEWSKIEGO W GÓRZE
AUTORSKI PROGRAM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ DLA KLAS I - III.
„Planeto nasza – nie gi !
y na tobie chcemy,
Wi c składamy obietnic ,
e Ci pomo emy!”
„Obietnica” –
Kazimierza Kotynia
WST P
rodowisko - to jest wszystko to, co nas otacza - w sensie ekologicznym fizycznym, społecznym i kulturowym. Od
poziomu naszego domu i szkoły do poziomu całego społecze stwa, całej naszej planety, od wymiaru mikro do
wymiaru makro, od spraw lokalnych do globalnych. Cały czas znajdujemy si wewn trz rodowiska. Jako
naturalnego i sztucznie zbudowanego rodowiska oddziałuje nieustannie na nasze ycie, a z kolei nasze działania
wpływaj na jako rodowiska.
Człowiek powinien zdawa sobie spraw z tego, e nie ma moralnego prawa do niszczenia przyrody – jest
przecie jej cz ci . Dlatego te ochrona przyrody i racjonalne wykorzystanie jej zasobów, to problemy, które
stały si spraw całej ludzko ci. Równie i nas samych. Aby w przyszło ci nie dochodziło do takich tragedii,
edukacj ekologiczn nale y rozpoczyna ju od najmłodszych lat. Dzieci mog by pełnowarto ciowymi
partnerami dorosłych w walce o ochron rodowiska. S one bowiem bacznymi obserwatorami tego wszystkiego,
co si wokół nich dzieje. Nale y da im tylko szans , a wyro nie z nich pokolenie, które umiej tnie b dzie
korzystało z darów Ziemi i rozwijaj cej si cywilizacji. W edukacji wczesnoszkolnej zagadnienia ekologii i
ochrony rodowiska s poruszane w trakcie realizacji materiału programowego, lecz wobec narastania zagro e
i post puj cej degradacji rodowiska wymagaj znacznie szerszego spojrzenia.
Fundamenty przyszłych działa , styl ycia kształtuj si we wczesnych latach szkolnych. W klasach I-III u dzieci
wyrabiaj si pewne nawyki, dlatego wa ny jest kontakt ze rodowiskiem przyrodniczym.
Szkolna promocja edukacji ekologicznej ma na celu realizacj zada edukacji rodowiskowej.
Jednak edukacja ekologiczna w szkole to nie zaj cia w ławkach i wiedza teoretyczna, cho by najwi ksza. To nie
podawanie gotowej recepty na lepsze jutro. Edukacja ekologiczna to konkretne działanie w rodowisku i dla
rodowiska. To stwarzanie dzieciom takich sytuacji, aby one samodzielnie dochodziły do okre lonych prawd i
zasad, aby same umiały wyci ga odpowiednie wnioski, a co za tym idzie, aby umiały perspektywicznie my le .
Wa ne jest równie to, aby dzi ki swojej bezpo rednio ci, zadawaniu dorosłym “niewygodnych ekologicznych
pyta ”, wytykaniu sprawców zagro e , ukazywaniu pi kna swojego regionu, poruszyły serca dorosłych i skłoniły
ich do refleksji nad swoim stosunkiem do przyrody, a potem do zmiany postawy wobec niej w swoim codziennym
yciu.
Charakterystyka programu
Program ten powstał z my l o uczniach najmłodszych i do nich jest kierowany. Poprzez edukacj rodowiskow
poznaj oni wiat, jego pi kno i wpływ na ycie człowieka. Jednak musz oni zdawa sobie spraw , e człowiek
poprzez swoj działalno i ci gły rozwój doprowadza do coraz wi kszych zniszcze w przyrodzie.
Nasz program ma na celu wdra anie uczniów do pracy na rzecz rodowiska. Dzieci b d uczyły si , jak „
przyja nie” obcowa z przyrod , by nie niszczy jej walorów i pi kna.
Problematyk ekologiczn b dziemy realizowały poprzez:
wprowadzenie tre ci zwi zanych z ekologi do programu nauczania,
prowadzenie zaj dydaktycznych w terenie, w pobli u szkoły, na wycieczkach.
Zamierzamy upowszechnia tre ci ekologiczne w pozalekcyjnych i pozaszkolnych formach pracy, takich jak:
tzw. Zielone szkoły, maj ce na celu min. Poznanie rodowiska naturalnego
szkolne koła LOP
wycieczki krajoznawczo – turystyczne.
Chciałyby my podnosi
wiadomo
ekologiczn uczniów poprzez:
Coroczny udział szkoły w akcji „ Sprz tanie wiata”
Prowadzenie akcji sadzenia drzew i krzewów w obr bie szkoły( dzi ki współpracy z Nadle nictwem)
dokarmianie zwierz t i ptaków,
zbiórk makulatury i innych surowców wtórnych, organizowanie konkursów plastycznych, literackich,
wiedzy ekologicznej,
kontynuowanie uroczysto ci zwi zanych z obchodami „ Dnia Ochrony Przyrody”, „Dnia Ziemi”.
urz dzanie k cików przyrody i gazetek ciennych promuj cych tematyk ekologiczn .
Chcemy promowa edukacj ekologiczn w rodowisku szkolnym poprzez:
cisł współprac z instytucjami zajmuj cymi si profesjonalnym działaniem na rzecz ochrony
rodowiska
Podejmowanie działa proekologicznych wspólnie z organizacjami.
Ró norodno tre ci i form pracy ma rozbudzi zainteresowania, a przede wszystkim podnie wiadomo
ekologiczn
i zach ci do pełnego uczestnictwa w zaj ciach.
Wyszczególnione formy i metody pracy s dostosowane do mo liwo ci i rozwoju psychicznego i intelektualnego
uczniów klas I –III.
Program jest zgodny z podstaw programow dla nauczania zintegrowanego oraz Rozporz dzeniem Ministra
Edukacji
z dnia 15 lutego 1999 r. „Edukacja ekologiczna”.
Warunki realizacji programu
Program przewidziany jest do nauczania tre ci ekologicznych w szkole podstawowej w ci gu 3-letniego cyklu
kształcenia klas I-III.
Realizacj programu rozpoczyna si w klasie pierwszej i kontynuuje w klasie drugiej i trzeciej. Program nie jest
przedsi wzi ciem jednorazowym i b dzie kontynuowany w nast pnych latach z mo liwo ci modyfikowania.
Program nie b dzie realizowany w formie odr bnej edukacji, lecz poprzez wł czanie go w tre ci poszczególnych
edukacji: polonistycznej, matematycznej, rodowiskowej, muzycznej i plastycznej.
Cele programu
•
•
•
•
•
Uczenie wra liwo ci i szacunku dla przyrody
Zach canie do aktywnej obecno ci we własnym rodowisku
Rozwijanie poczucia własnej odpowiedzialno ci i potrzeby szybkiej reakcji na problemy ekologiczne
Uczenie ekologicznego trybu ycia we własnym domu
Uczenie poczucia warto ci i mo liwo ci oaz perspektywicznego my lenia i przewidywania.
Cele edukacyjne
wyrabianie szacunku dla przyrody i jej pi kna.
rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrod .
kształtowanie umiej tno ci obserwowania warunków ycia w najbli szym otoczeniu.
rozwijanie poczucia odpowiedzialno ci i szybkiej reakcji na problemy ekologiczne.
umo liwienie uczestnictwa w działaniach maj cych na celu ochron i zapobieganie dewastacji
rodowiska.
nauka ekologicznego ycia we własnym domu.
rozwijanie umiej tno ci samodzielnego wyszukiwania informacji na podany temat z ró nych ródeł.
wyrabianie poczucia przynale no ci do rodowiska lokalnego, społecznego, szkolnego i regionalnego.
uzmysłowienie , e troska o przyrod jest trosk o nas samych i nasze spokojne ycie.
Zadania szkoły
Ukazanie zmian zachodz cych w otaczaj cym rodowisku pod wpływem negatywnych oddziaływa
człowieka.
Wskazywanie konkretnych form i mo liwo ci, w których obserwuje si korzystne zmiany zachodz ce w
rodowisku przyrodniczym – w najbli szym otoczeniu.
Stwarzanie szansy wychowania pokolenia, które zaprzestanie niszczenia przyrody.
Tre ci nauczania
Wpływ codziennych czynno ci i zachowa w domu, w szkole, miejscu zabawy i pracy na stan
rodowiska naturalnego.
Style ycia i ich zwi zek z wyczerpywaniem si zasobów naturalnych.
Przykłady miejsc w najbli szym otoczeniu, w którym obserwuje si korzystne zmiany zachodz ce w
rodowisku przyrodniczym.
Degradacja rodowiska – przyczyny, wpływ na zdrowie człowieka oraz jej zwi zek z formami
działalno ci ludzi.
Obszary chronione oraz ich znaczenie w zachowaniu ró norodno ci biologicznej: zasady zachowania
si na obszarach chronionych.
PLAN REALIZACJI PROGRAMU EKOLOGICZNEGO W KLASIE I
DZIAŁ PROGRAMU
W KLASIE, W
SZKOLE, W
DRODZE DO
SZKOŁY
W LESIE
ZAGADNIENIA
PROGRAMOWE
1.Bezpieczna droga do
szkoły.
2.Sprz tamy wiat.
3.Ukwiecamy nasz klas .
1.Las i jego mieszka cywarunki ycia w lesie.
2.Drzewa naszych lasów –
budowa drzew, krzewów i
ro lin zielonych.
3.Ochrona lasów przed
zniszczeniem.
4. Przyczyny po arów.
FORMY REALIZACJI
Spotkanie z policjantem.
Udział w akcji „Sprz tanie
wiata”.
Ogłoszenie akcji „Zbiórka
puszek aluminiowych”.
Opieka nad ro linami
doniczkowymi, wzbogacanie
k cika o nowe ro linki.
Wycieczka do lasu.
Obserwacje zmian
zachodz cych w przyrodzie
jesieni .
Zakładanie zielnika i
skrzyni jesiennych skarbów.
Spotkanie z le niczym.
Wycieczka do stra y
po arnej.
UWAGI
1.Prawidłowa opieka nad
psem, uwra liwienie na
cierpienia zwierz t.
2. Pomagamy ptakom i
zwierz tom przetrwa zim .
OPIEKA NAD
ZWIERZ TAMI
W MOJEJ RODZINIE
ZIEMIA I JA
Pogadanka
Nawi zanie współpracy ze
schroniskiem dla
bezdomnych zwierz t .
Zbiórka makaronów, kasz,
oraz zakup karmy dla psów
za pozyskane rodki ze
sprzeda y puszek.
Przygotowanie karmników
dla ptaków.
Obserwacje ró nych
gatunków ptaków
przylatuj cych do ptasiej
stołówki.
Konkurs plastyczny – „
Ptaszek w stołówce”
Udział w akcji – Pomó my
zwierz tom le nym
przetrwa zim - zbiórka
kasztanów i oł dzi dla
zwierz t le nych.
Wycieczka do lasu –
dokarmianie zwierz t .
1.Propagowanie zdrowego
stylu ycia.
2.Warto ci od ywcze
produktów ro linnych – rola
witamin
w od ywianiu
3.Znaczenie wody dla ycia
ludzi, ro lin i zwierz t.
4. Oszcz dzanie wody i
pr du.
Wykonanie diagramu
rozkładu dnia.
Układanie wierszyków –
rymowanek o witaminach –
przygotowanie koktajlu
owocowego.
Pogadanka
Prace plastyczne
1.Zanieczyszczanie
rodowiska
i jego wpływ na zdrowie
człowieka, ycie zwierz t i
ro lin.
2.Sposoby segregowania
mieci.
3. wiatowy dzie ziemi –
ochrona ziemi przed
zniszczeniem.
4. Dbamy o czysto wód.
5. Wpływ hałasu na zdrowie
człowieka.
Sprz tanie terenu wokół
szkoły .
Praca techniczna –zabawka
ekologiczna( puszki,
makulatura, folia) .
Udział w apelu
ekologicznym z racji Dnia
Ziemi.
Wycieczka nad staw.
Udział w szkolnej akcji – „
Dzie ciszy”
PARKI I OGRODY
1. Pi kno przyrody pod
wpływem zmieniaj cych si
pór roku
w parkach i ogrodach.
2. Troska mieszka ców o
wygl d terenów zielonych.
3. Korzy ci wynikaj ce
z działalno ci człowieka w
ogrodzie.
Obserwacje przyrodyspacery i wycieczki.
Porz dkowanie własnych
podwórek.
Dania ekologiczne –
surówki i kanapki.
PLAN REALIZACJI PROGRAMU EKOLOGICZNEGO
W KLASIE II
DZIAŁ
PROGRAMU
W RÓ NYCH
PORACH ROKU
ZAGADNIENIA
PROGRAMOWE
1. Jakie typy krajobrazów
spotykamy
w Polsce?
2.Jakie ro liny i zwierz ta
chronione mo na spotka w
czasie wycieczek
turystycznych w ró nych
cz ciach Polski?
3. Czy mieci to problem?
Sposoby ich segregowania.
4.Od czego zale y wzrost
ro liny?
Warunki ycia ro lin.
FORMY REALIZACJI
Prezentacja, widokówek,
folderów itp.
przedstawiaj cych ró ne typy
krajobrazów w Polsce.
Tworzenie albumów „Nasza
ojczyzna”.
Układanie z puzzli rysunków
ro lin i zwierz t chronionych,
porównywanie ich z atlasem
ro lin
i zwierz t, wyszukiwanie
informacji na ich temat
w ró nych ródłach.
Udział w akcji „Sprz tanie
wiata”
Ogl danie plansz, ilustracji
ukazuj cych rozwój
i wzrost ro liny.
Zało enie hodowli wybranej
ro liny i prowadzenie
obserwacji jej rozwoju i
wzrostu w ró nych warunkach.
WIAT
ZWIERZ T
1. Postawy wobec zwierz t i
obowi zki wynikaj ce z ich
posiadania.
2. Ochrona zwierz t i ro lin w
Polsce.
3.Chcemy by
sprzymierze cami zwierz t –
SOS dla zwierz t.
4.Zimowe kryjówki zwierz tzachowanie zwierz t w czasie
Prawidłowa opieka nad
zwierz tami hodowanymi
w domu.
Konkurs fotograficzny –
„Moje zwierz tko”
Ogl danie filmów, ilustracji,
albumów z rzadkimi
i gin cymi gatunkami ro lin i
zwierz t w Polsce.
Pomoc zwierz tom w
schronisku –zbiórka ywno ci
Wycieczka do schroniska
UWAGI
zimy.
5. Funkcje ZOO w ratowaniu
gin cych zwierz t. ycie
zwierz t egzotycznych.
WODA I
POWIETRZE
W SADZIE I
OGRODZIE
1. Znaczenie wody dla ycia
ludzi, zwierz t ro lin.
2. Oszcz dzanie wody pitnej.
3. rodki chemiczne w
gospodarstwie człowieka i ich
wpływ na zanieczyszczanie
wód.
4. Ochrona powietrza.
5. ycie ro lin i zwierz t w
ska onych zbiornikach
wodnych.
1. Rodzaje drzew i krzewów.
Ekologiczne uprawy warzyw i
owoców. Rola nawozów
naturalnych.
2.Sposoby zwalczania
szkodników atakuj cych nasze
sady i ogrody.
Ochrona zwierz t
po ytecznych.
3. Rola witamin w codziennym
yciu.
Przygotowanie karmników
dla ptaków.
Spotkanie z le nikiem –
poznanie sposobów opieki nad
zwierz tami w czasie zimy.
Dokarmianie ptaków i
zwierz t.
Wycieczka do ZOO,
Klasowa encyklopedia
zwierz t
Zabawa tematyczna –
dopasowywanie odgłosów
zwierz t do ilustracji.
Wycieczka do stacji sanitarno
– epidemiologicznej.
Sposoby oszcz dzania wody
w naszych domach –
Sporz dzenie ankiety i jej
analiza.
Wycieczka nad staw.
Ogl danie skutków
zanieczyszczenia.
Wykonanie plakatów do
podanych haseł
ekologicznych.
Wycieczka do sadu i ogrodu
w celu zapoznania si ze
sposobami hodowli zdrowych
owoców i warzyw.
Wywiad z ogrodnikiem na
temat zwalczania szkodników.
Ogl danie albumów zwierz t
i chwastów zagra aj cych
uprawom w sadzie i ogrodzie.
Zabawa dydaktyczna
„Witaminy s na wiecie”
Wycieczka do sklepu ze
zdrow ywno ci .
ZIEMIA WOŁA O
POMOC
1.Zlokalizowanie dzikich
wysypisk mieci w najbli szej
okolicy.
2. wiatowy Dzie Ziemi –
ochrona ziemi przed
zniszczeniem.
3. Sposoby walki z
zanieczyszczeniami
przemysłowymi.
NAJBLI SZA
OKOLICA –
ELEMENTY
KRAJOBRAZU
1.Najpi kniejsze miejsca w
okolicy – cie ka dydaktyczno
– rekreacyjna.
2.Najbardziej zdewastowane
miejsca naszego terenu.
3. Zabytki i nowe obiekty.
Przeszło
i perspektywy rozwoju naszego
miasta
i okolic.
Wycieczka – sprz tanie
dzikich wysypisk mieci.
Przygotowanie apelu z racji
„Dnia Ziemi ”- pokaz mody
ekologicznej
Konkurs na znaczek
ekologiczny – „Stra nik
przyrody”.
Gromadzenie informacji z
prasy, radia, telewizji
o trucicielach rodowiska.
Tworzenie listy trucicieli
naszego terenu i wysyłanie do
nich pró b o ochron
rodowiska.
Ro liny zwierz ta yj ce w
naszych lasach Spotkanie z
pracownikiem nadle nictwa wycieczka do lasu.
Spotkanie z ekologiem.
Konkurs fotograficzny.
Współpraca z władzami
miasta.
Plan realizacji programu ekologicznego w klasie III
DZIAŁ
PROGRAMU
EKOLOGIA JAKO
NAUKA
CZŁOWIEK
CZ CI
PRZYRODY
ZAGADNIENIA
PROGRAMOWE
1.Co to jest ekologia
i czym si zajmuje?
1.Zatruwanie
rodowiska- cieki,
dymy, wysypiska
2. Sposoby walki ze
mieciami.
3. Sprz tanie wiata.
4. Szkodliwo spalin
samochodowych dla
rodowiska.
Rower – pojazd
ekologiczny.
5. Zatruwanie siebie
(reagowanie na
propozycje i
zachowania zagra aj ce
zdrowiu
FORMY REALIZACJI
Wyja nienie poj cia ekologii
przy pomocy słowników
i encyklopedii.
Zało enie kalendarza
ekologicznego i wyznaczenie
zada do realizacji na
poszczególne pory roku.
Praca plastyczna – wiat za 100
lat.
Wykonanie koszy do
segregowania mieci w szkole.
Wycieczka rowerowa cie k
dydaktyczno – ekologiczn .
Spotkanie z piel gniark szkoln
– pogadanka.
UWAGI
i yciu) .
YCIE W LESIE
1.Warunki ycia w
lesie.
Warstwy lasu i ich
ochrona.
2. Ochrona zwierz t
yj cych w lesie.
3. Ochrona lasów oraz
ich znaczenie
przyrodnicze
i gospodarcze.
4. Ekosystemy le ne.
Rola słu b le nych
w ochronie
ekosystemów
i ich współpraca ze
stra po arn ,
sanepidem, placówk
weterynarii.
5. Po ary w lasach. –
przyczyny ich
powstawania.
6. Ka dy z nas mo e
odbudowa las- szkółka
le na.
POLE
WODA
W PRZYRODZIE
POLSKA – NASZA
OJCZYZNA
1. Ekologiczne sposoby
uprawy ro lin
zbo owych.
Wpływ nawo enia
gleby na degradacj
rodowiska ( nawozy
sztuczne i naturalne)
2. Skutki wypalania
traw.
3. Ochrona zwierz t
yj cych na polach.
Wycieczka do lasu.
Ogl danie filmów
przyrodniczych.
Wykonanie makiety lasu z igieł,
li ci, szyszek,
jarz biny itp.
Spotkanie z przedstawicielem
słu b le nych.
Wyszukiwanie informacji w
prasie na temat powstawania
po arów.
Wywiad z przedstawicielem
stra y.
Poznanie pracy w szkółce le nej.
Sadzenie drzew.
Wycieczka do sklepu
ogrodniczego.
Poznanie rodków ochrony
ro lin .
Ogl danie ksi ek ,ilustracji,
filmów zwi zanych
z bezmy lnym wypalaniem traw
( mier zwierz t, po ary) .
1. Wykorzystanie wody
w gospodarstwie
domowym.
2. Sposoby
oszcz dzania wody.
3. Zanieczyszczanie
wód, ródła
zanieczyszcze .
4. Znaczenie wody w
rolnictwie, przemy le
oraz w wypoczynku.
Ekologiczny dom – stworzenie
regulaminu oszcz dnego
korzystania z wody w domu.
1. Ochrona ro lin i
zwierz t w Polsce –
pomniki przyrody,
rezerwaty, parki
Praca grupowa – wykonanie
mapy Polski z uwzgl dnieniem
parków narodowych.
Wycieczka do oczyszczalni
cieków.
Film dydaktyczny .
narodowe.
2. Rejony ekologicznie
ska one w Polsce.
3. Najwa niejsze
zadania w dziedzinie
ochrony rodowiska w
Polsce.
Zgromadzenie informacji o
rejonach ska onych .
Ustalenie zada młodego
ekologa dotycz cych ochrony
przyrody.
PRZEWIDYWANE OSI GNI CIA UCZNIA PO UKO CZENIU KLASY III
Zna podstawowe poj cia ekologiczne i swobodnie si nimi posługuje.
Potrafi wskaza elementy rodowiska w szkole, w w domu i otoczeniu
Prowadzi do wiadczenia i obserwacje w otaczaj cym go rodowisku naturalnym ,formułuje problemy
,interpretuje wyniki i wyci ga wnioski.
Potrafi dotrze do ró nych ródeł wiedzy
Zna sposoby ochrony rodowiska przed zanieczyszczeniami
Prowadzi prace hodowlane i sam je piel gnuje
Aktywnie i systematycznie opiekuje si ptakami i zwierz tami.
Potrafi przedstawi wyniki obserwacji formie opisu, regulaminu, rysunków, wpisu do kroniki,prac
plastycznych itp.
Dostrzega pi kno otaczaj cej przyrody, potrafi słucha i obserwowa
Zna nazwy ro lin i zwierz t chronionych w Polsce.
Rozumie konieczno tworzenia rezerwatów przyrody i parków narodowych.
Zna ekologiczne sposoby walki ze szkodnikami i chwastami
Rozumie , jakie czynniki i formy działalno ci człowieka maj wpływ na niszczenie gleby
Zna korzystne i niekorzystne sposoby segregacji mieci
Rozumie potrzeb oszcz dzania wody,
Wie co powoduje zanieczyszczenia wody
Potrafi wła ciwie zachowa si na terenach zielonych
Potrafi nakłania innych do segregowania mieci i zbierania surowców wtórnych
Posiada podstawow wiedz o ró norodno ci fauny i flory wodnej
Propaguje zdrowy tryb ycia
Kształtuje przekonania innych o odpowiedzialnym korzystaniu z zasobów przyrody
Rozumie potrzeb racjonalnego ,rozumnego ekonomicznego wykorzystania zasobów le nych
Potrafi oceni straty w ekosystemie le nym spowodowane po arami
Wie sk d si bior zanieczyszczenia powietrza
Odejmuje próby poszukiwania racjonalnych rozwi za ekologicznych
Krzewi kultur ekologiczn w rodzinie , w szkole i otoczeniu .
Opracowała: mgr Gra yna Mrozowska, mgr Dorota Piniuta
Ewaluacja programu
Celem ewaluacji naszego programu b dzie:
•
Atrakcyjno programu dla ucznia.
•
Praktyczno i u yteczno zagadnie .
•
Skuteczno stosowanych metod.
•
Integracja, czyli interdyscyplinarne uj cie zagadnie ekologicznych.
W ka dym roku szkolnym, w miesi cu kwietniu, z okazji „Dnia Ziemi” odb dzie si TURNIEJ EKOLOGICZNY
dla klas
I-III, który pozwoli wykaza si uczniom i klasom najbardziej zaanga owanym i zainteresowanym tematyk
ekologiczn .