Bezpieczeństwo w sieci

Zespół Szkół im. Jan Pawła II w Łochowie
Bezpieczeństwo w sieci
Bardzo ważną rolę w życiu współczesnego człowieka odgrywają media. To one pozwalają mu na
bieżąco orientować się,, co dzieje się w danej chwili na świecie. To właśnie dzięki nim i szybkości z jaką
działają nazwano naszą planetę „globalną
obalną wioską”.
wioską
Jednym z głównych – jak nie najważniejszym - z mediów jest Internet, który staje się coraz bardziej
niezbędny w codziennym życiu. Światowa sieć komputerowa niesie ze sobą wiele możliwości
zdobywania informacji, transmisji danych, zakupów towarów konsumpcyjnych, wymiany poglądów oraz
szeroko rozumianych kontaktów z innymi ludźmi.
ludźmi. Internet stopniowo wypiera inne media: radio, prasę,
a nawet telewizję.
Tylko kilka
ilka kliknięć komputerowej myszki dzieli nas od tak wielu informacji, które trudno byłoby
zgromadzić naszym dziadkom przez całe życie. Internet zbliża też, w pewien sposób,
sposób do siebie ludzi. Jest
to możliwe dzięki błyskawicznej poczcie
pocz e-mail, rozmowom internetowym,, forom
for
dyskusyjnym. Mogą w
nich brać udział ludzie z całego świata.
Niestety, Internet to nie tylko same korzyści. Niesie on ze sobą wiele potencjalnych
potencjaln
niebezpieczeństw i zagrożeń czyhających na jego
je
użytkowników. Szczególnie dotyczy to dzieci i
młodzieży...
Podstawowe zasady i sposoby ochrony naszego komputera:
Nie otwierać wiadomości e-maili
maili pochodzących
poch
z nieznanych źródeł. Niektóre wirusy mogą się
uaktywniać w momencie otwarcia wiadomości oraz nie otwierać załączników do e-maili
pochodzących
ochodzących z niepewnych źródeł.
źródeł
Nie instalować oprogramowania pochodzącego z niepewnego źródła oraz takiego, które chce się
zainstalować, gdy
y wejdziemy na jakąś stronę internetową.
internetową
Nie wchodzić na podejrzane strony www – niektóre wirusy mogą wykorzystywać
ykorzystywać błędy iluki w
przeglądarkach i w ten sposób zainfekować system. Należy też uważać na strony, na których nagle
następuje przekserowanie na inne strony.
Koniecznie powinniśmy posiadać zainstalowane:
• oprogramowanie antywirusowe – nie trzeba inwestować
estować w to od razu dużej kwoty
pieniędzy – można ściągnąć z Internetu
nternetu legalne wersje z licencją np. na pół roku, ze stron
znanych producentów bądź zainstalować darmową ochronę - dla użytku domowego.
Warto co jakiś czas skanować nasz komputer tym oprogramowaniem,
oprogramowaniem, aby mieć pewność,
że nasz „Pecet” i zawarte na nim nasze dane i dokumenty są bezpieczne;
• program firewall – monitoruje system operacyjny i chroni go przed ewentualnymi
próbami włamania;
1
Zespół Szkół im. Jan Pawła II w Łochowie
•
program antyspyware – skanuje wszystkie pobierane z Internetu pliki i blokuje złośliwe
oprogramowanie typu spyware;
Nie zapomnijmy o regularnym instalowaniu aktualizacji i „łatek” do systemu operacyjnego i
zainstalowanego oprogramowania.
Na podstawie artykułów zawartych na stronie internetowej www.dzieckowsieci.pl dowiadujemy się o
zagrożeniach wynikających z korzystania z serwisów informacyjnych, szczególnie wobec dzieci i
młodzieży. Nieumiejętne korzystanie z Internetu powiązane jest z niebezpieczeństwem stania się tzw.
,,cyberofiarą’’. Korzystanie z nieograniczonego i niekontrolowanego dostępu do Internetu grozi
nastolatkom osamotnienie, izolacja społeczna, a co za tym idzie - brak kontaktu ,,żywego” z drugą osobą.
To może doprowadzić do przeżywania stanu depresji. Często najmłodsi użytkownicy narażeni są na
zetknięcie się z wulgarnym słownictwem, agresją, przemocą, rasizmem, a także z pornografią i
wykorzystywaniem seksualnym.
Jakie są podstawowe obowiązki rodzica lub opiekuna „młodego internauty”? Powinniśmy interesować
się tym, co dziecko robi na komputerze i sprawdzać, jakie strony internetowe odwiedza. Powinniśmy
dodać do ulubionych stron adresy, na które najczęściej wchodzi Twoje dziecko, aby umożliwić mu
przeglądanie ich bez konieczności używania wyszukiwarki internetowej.
Dzieci zazwyczaj bardzo ufnie podchodzą do komputerów i tego, co w danej chwili widzą na
monitorze. Tymczasem podczas przeglądania stron www mogą znaleźć treści przeznaczone tylko dla
dorosłych. Zdarzyć się też może, że nieświadomie zainstalują oprogramowanie, które może uszkodzić lub
zniszczyć dysk komputera, powodując utratę danych.
Powinniśmy koniecznie omówić z dzieckiem, w jaki sposób będzie korzystało z Internetu, to jest kiedy i
ile czasu dziennie może „surfować” oraz jakie strony powinno odwiedzać. Wcześniej przeprowadzona
rozmowa na ten temat pozwoli ustalić jasne dla obu stron zasady.
Pokażmy dziecku, także w praktyce, że komputer może być używany nie tylko do zabawy, ale i do
rozwijania zainteresowań czy nauki. Czas spędzony razem przed monitorem to najlepszy sposób, by w
praktyce pokazać dziecku, jak bezpiecznie poruszać się po Internecie i gdzie zachować ostrożność.
Kilka podstawowych zasad bezpiecznego korzystania z Internetu przez najmłodszych:
ustal z dzieckiem zasady korzystania z „sieci” adekwatne do jego wieku, takie jak maksymalny
czas spędzany w sieci, serwisy i strony internetowe, które może odwiedzać, sposoby reagowania
na niebezpieczne sytuacje;
umieść komputer w powszechnie dostępnym miejscu w domu. Bądź obok swojego dziecka, kiedy
„surfuje” po Internecie;
naucz dziecko zasady ograniczonego zaufania do osób i treści, na które trafia w „sieci”.
naucz dziecko chronić prywatność;
przekonaj dziecko, by zawsze konsultowało z Tobą materiały, które publikuje w Internecie.
sam również nie narażaj dziecka, publikując bezkrytycznie jego zdjęcia w „sieci”;
2
Zespół Szkół im. Jan Pawła II w Łochowie
chroń komputer przed niewłaściwymi treściami. Upewnij się, że na komputerze jest
zainstalowany i zaktualizowany program antywirusowy oraz ewentualny program do ochrony
przed szkodliwymi treściami pochodzącymi z Internetu;
upewnij się, że Twoje dziecko korzysta z gier adekwatnych do jego wieku;
naucz dziecko szacunku dla innych internautów i przekonaj je, że nawet pozorne żarty potrafią
kogoś BARDZO skrzywdzić!!!
Programy ochrony rodzicielskiej
Są to programy przeznaczone dla opiekunów i rodziców. Zadaniem tych programów jest zapewnić
dzieciom bezpieczny dostęp do zasobów sieci. Podstawowe ich funkcje to filtrowanie i raportowanie, jak
również blokowanie dostępu. Funkcja raportowania oznacza, że program ochrony rodzicielskiej
monitoruje i zapisuje aktywność dziecka w Internecie. Dzięki temu możesz odtworzyć historię
odwiedzanych przez dziecko stron, sprawdzić, jakie witryny przeglądało i z kim się kontaktowało.
Funkcja filtrowania umożliwia ograniczenie dostępu do wybranych, określonych przez rodzica
funkcjonalności, takich jak: czaty, poczta, grupy dyskusyjne, komunikatory zawartości stron
zawierających treści zdefiniowane jako szkodliwe (np. dotyczące narkotyków, pornografii lub
przemocy). Rodzic sam może dookreślić, które słowa kluczowe i strony mają być zablokowane.
Dodatkowo program ochrony rodzicielskiej w powiązaniu z możliwościami systemu operacyjnego daje
możliwość utworzenia niezależnych profili dla różnych użytkowników – innego dla dziecka, innego dla
pozostałych użytkowników. Panel administracyjny jest przy tym chroniony hasłem przed dostępem
nieuprawnionych użytkowników, dzięki czemu możemy mieć pewność, że dziecko korzysta tylko z
przeznaczonego i ustawionego specjalnie dla niego profilu (sposób konfiguracji i możliwości programu
są zależne od wybranego produktu).
Programy te są łatwe w instalacji i zarządzaniu przez administratora (np. rodzica czy opiekuna),
choć nie zastąpią rodziców, są bardzo przydatnym narzędziem. Dobry program filtrujący powinien
spełniać dwa podstawowe kryteria: skutecznie blokować niepożądane treści internetowe oraz
uniemożliwiać nierozważne zachowania dzieci w sieci, takie jak podawanie swoich danych osobowych.
Kilka przykładowych popularnych programów filtrujących:
Beniamin
Producent: AKKORP
www.beniamin.pl
Motyl, Blokada komputera
Producent: Adalex
www.adalex.alpha.pl
Cenzor
Producent: ANCOM
www.cenzor.pl
Ochraniacz
Producent: BENAROM
http://www.idg.pl/ftp/ochraniacz.html
Strażnik Ucznia
Producent: Adalex
http://straznikucznia.pl/
Opiekun Dziecka w Internecie
Producent: SoftStory
www.opiekun.com
3
Zespół Szkół im. Jan Pawła II w Łochowie
Weblock
Producent: AKKORP
www.chrondziecko.pl
Polecam również stronę portalu
www.dobreprogramy.pl
poświęconą omawianemu
zagadnieniu. Można tutaj zapoznać się z opisem oraz rodzajem licencji poszczególnych programów.
Znajdują się tu również oceny każdego z nich, co może ułatwić podjęcie decyzji o wyborze najbardziej
nam odpowiadającego:
http://www.dobreprogramy.pl/Kontrola-rodzicielska,Programy,Windows,70.html
Dla najmłodszych „surferów” (dzieci do od 3 do 10 lat) można zainstalować bezpłatną
przeglądarkę stron internetowych BeSt. Program sam w sobie pełni funkcję kontroli rodzicielskiej w
Internecie.
Dzięki zastosowaniu przeglądarki BeSt rodzice mogą wspólnie z dziećmi odkrywać uroki Internetu lub
zapewnić im bezpieczne, samodzielne korzystanie z sieci. Program udostępnia kilkaset bezpiecznych
stron internetowych dla dzieci. Ponadto blokuje dostęp do stron spoza katalogu „Sieciakowego BeSt”,
który prowadzony jest przez Fundację Dzieci Niczyje od 2005 roku w ramach serwisu www.sieciaki.pl.
Katalog stron podzielony jest na trzy kategorie wiekowe: 3+, 6+, 9+ lat oraz na osiem kategorii
tematycznych:
1. Gry i rozrywka
2. Książka i prasa
3. Film i muzyka
4. Edukacja
5. Kultura
6. Razem z rodzicami
7. Czas wolny
8. Zwierzęta.
Link do strony programu: http://best.fdn.pl
Na zakończenie przedstawiam adresy kilku stron internetowych opisujących szerzej zasygnalizowany tu
problem:
www.saferinternet.pl
www.fdn.pl
www.dzieckowsieci.pl
www.dbi.pl
www.bezpiecznyinternet.org
www.kidprotect.pl
Mam nadzieję, że powyższe informacje będą użyteczne dla Państwa.
Pozdrawiam
Waldek Ziółkowski
4