Ksztaltowanie charakteru dziecka

Transkrypt

KSZTAŁTOWANIE
CHARAKTERU
DZIECKA
oprac. Katarzyna Nowicka
CHARAKTER
Słowo „charakter” (gr.) - oznacza „pieczęć”, piętno
wyciśnięte na osobowości człowieka.
Według A. Mullinsa, charakter to taki wymiar
osobowości, który rozwija się w wyniku edukacji
moralnej.
KSZTAŁTOWANIE CHARAKTERU
- dokonuje się na podwójnej drodze:
wychowania przez innych i
samowychowania.
KIEDY KSZTAŁTOWAĆ CHARAKTER?
„Linia życia” naszego dziecka
Narodziny
10r.ż.
18 r.ż.
60r.ż....
Czas wpływu rodziców
Czas kształtowania charakteru dziecka
Samowychowanie
Wpływ innych
KIEDY KSZTAŁTOWAĆ CHARAKTER?
Teraz, póki dzieci są małe, możemy najwięcej zrobić!
Młody człowiek - nastolatek sam wybierze ideał życia i cechy
własnego charakteru, wartości...
Rodzice mogą mu w tym pomóc jedynie podsuwając odpowiednie
wzorce, a potem pozostaje towarzyszenie...
CELE
Jakie cechy ma mieć moje dziecko?
?
CEL WYCHOWANIA WG ... ? Zagadka
„Celem wychowania jest ukształtowanie
osoby, która ma zaufanie do siebie”
Zaufanie – podstawowy element wychowania
„Wychowawca poprzez swoją pełną ufności i dobroci postawę,
motywuje młodzież do czynienia dobra.
Wychowywać można jedynie, gdy zna się dokładnie młodego
człowieka i ma się do niego zaufanie.”
św. Jan Bosko
JAK SIĘ KSZTAŁTUJE CHARAKTER?
Przede wszystkim poprzez naśladowanie RODZICÓW
Byłoby najlepiej, gdyby dla każdego SYNA
ideałem człowieka, mężczyzny, pracownika, był jego OJCIEC,
a dla każdej CÓRKI
ideałem kobiety, żony, matki była jej własna MATKA.
AUTOREFLEKSJA
Czy chciałbym, aby moje dziecko/ dzieci były podobne do mnie?
W czym?
Jakie cechy chciałabym/ chciałbym żeby moje dziecko/ dzieci
przejęły ode mnie?
CZY JEST MOŻLIWE BYCIE IDEAŁEM?
„wystarczająco
dobra matka”
b. dobra
idealna
matka/ ojciec
Teoria przywiązania – Bowlby
Mary Ainsworth – wprowadziła pojęcie
„wystarczająco dobrej matki”
na podstawie badań niemowląt
STYLE PRZYWIĄZANIA - Bowlby
Wczesne style przywiązania z matką/ opiekunem mają wpływ na
sposób budowania późniejszych relacji z ludźmi
Rodzaje stylów:
●
BEZPIECZNY
●
LĘKOWO – AMBIWALENTNY
●
UNIKAJĄCY
●
ZDEZORGANIZOWANY
AUTOREFLEKSJA
●
●
Jakie jest moje podejście do bycia rodzicem?
Czy to dla mnie obowiązek, trud czy radość, satysfakcja,
wyzwanie... A może już jestem zmęczona/y byciem rodzicem?
Czy podjęłam/ podjąłem świadomą decyzję o wzięciu
odpowiedzialności za życie dziecka?
●
Jak widzę swoją rolę?
●
Jakim chciałbym być rodzicem – dobrym, idealnym?
●
Czy jestem zmotywowana/y i gotowa/y do poświęceń, do
rezygnacji z swoich planów na rzecz wychowania?
KIEDY RODZICE MOGĄ STAWAĆ SIĘ IDEAŁEM?
- gdy mają „świadomość siebie” - swoich zalet, wad, swoich emocji, potrzeb,
sposobów reagowania...
- gdy autentycznie pracują nad sobą i nad swoim charakterem - całe życie drogą
ustawicznego rozwoju!
- gdy sami respektują zasady moralne i gdy jest zgodność pomiędzy głoszonymi
poglądami a ich codziennym postępowaniem
„Bycie dobrym nie polega na tym, że nie popełnia się żadnego błędu: bycie
dobrym polega na posiadaniu woli poprawy”
św. Jan Bosko
MAMA JANKA - WZOREM
Mama Małgorzata była przede wszystkim obecna! Jej miłość – niewiele słów, wiele
czynów, nieustanny przykład, całkowite oddanie. Wieśniaczka, analfabetka, ale
ogromna mądrość i równowaga. Jej pouczenia były proste, ale głębokie, np.:
„Zdecydowanie i odwaga są pierwszymi składnikami sukcesu” – nikt nigdy nie widział
Matusi Małgorzaty zniechęconej, ks. Bosko też!
„W rodzinie wszyscy muszą pomagać” – synowie – wcześnie – praca w domu i w
polu. Janek – był krawcem, stolarzem, fryzjerem, pracował w barze, jako służący w
gospodarstwie.
Chłopiec na Valdocco – „Odpadł mi guzik” – Małgorzata dała igłę i nitkę:
„Dlaczego nie spróbujesz sam tego zrobić?
Trzeba nauczyć się robić po trochu wszystkiego.”
SPOSOBY
Praca nad charakterem dziecka (i swoim;)
powinna przebiegać DWOMA SPOSOBAMI.
Jeden, pozytywny- polega na
wyrabianiu zalet.
Drugi - to zwalczanie wad.
ZWALCZANIE WAD CZY KSZTAŁTOWANIE
ZALET – CO WAŻNIEJSZE?
Mama i tata – często dwa „warczące helikoptery”?
– podnieś to, nie biegaj, nie dotykaj, siedź prosto, jedz szybko,
przyjdź tutaj, uważaj, pospiesz się, nie spoć się, bądź cicho, nie
ubrudź się, nie przeszkadzaj, nie potrafisz, spóźnisz się, itd…
CZY KRYTYKA ROZWIJA?
Dziecku, podobnie jak dorosłym, nie
wszystko się udaje i w wielu sytuacjach
może sobie nie poradzić- to naturalne!
Nie wątp w jego siły. Dodawaj otuchy i
zapewniaj, że następnym razem sobie
poradzi.
Możemy krytykować zachowanie, a nie
człowieka!
Zalecany stosunek pochwał do krytyki: 3 : 1
U księdza Bosko: 5 pochwał : 1
krytyka
„OTWIERANIE DZIECI”
„To musiało być dla Ciebie trudne” - nazywanie emocji,
„A potem co się stało?” - okazanie zainteresowania,
„Chciałbyś pójść do Krzysia...” - nazywanie potrzeb.
Należy zaakceptować chwile milczenia, nie należy wyrażać
pośpiesznych sądów czy dawać gotowych „recept”,
trzeba uznać uczucia, pomagać dzieciom w wypracowywaniu
własnych rozwiązań!
KSZTAŁTOWANIE ZALET
✔
✔
✔
Poprzez akceptację i miłość - Kochać takimi, jakimi są,
pozwalając na indywidualność – nie muszą realizować naszych
marzeń
Całować, tulić, przebywać z nimi, uważać ich towarzystwo za
rzecz cudowną – spędzać czas razem - piłka, gry, dyskusje...
Słuchać
ZŁOTE REGUŁY DOBRZE SŁUCHAJĄCEGO RODZICA
(wg badań do rodziców dociera tylko 25% z tego, co mówi dziecko!)
1. Nie należy robić równocześnie dwóch rzeczy. Jedyny sposób żeby
uniknąć nieuważnego słuchania jest wyznaczenie pierwszeństwa
zadaniom, które się wykonuje w danym momencie i poinformowanie
o tym dziecko plus ustalenie kiedy porozmawiamy;
2. Nie słuchajcie, gdy nie jesteście spokojni. Silne emocje (lęk, gniew,
niechęć, zdenerwowanie) stanowią filtr tego, co dziecko mówi.
Emocje ograniczają zdolność słuchania albo wyolbrzymiają znaczenie
tych zdań, które wydają się usprawiedliwiać nasze emocje;
ZŁOTE REGUŁY DOBREGO SŁUCHACZA – cd.
3. Nie minimalizujcie – szczególnie lęków czy smutków dzieci;
4. Słuchanie aktywne – uszami i oczyma, z uwagą, poświęcając
czas (komentarze, krytyka dopiero po wysłuchaniu!!);
5. Ton głosu – zgodność między komunikatami werbalnymi i
niewerbalnymi.
KSZTAŁTOWANIE ZALET - metody
Modelowanie właściwych postaw (własny przykład)
Proste i pozytywnie sformułowane instrukcje
Chwalenie – wzmacnianie pozytywne!
Uczyć samokontroli (cnoty umiarkowania i powściągliwości - w
Kościele wczesnochrześcijańskim nazwanej „temperamentia”)
Rozwijać motywację wewnętrzną
KSZTAŁTOWANIE ZALET
Zachęcać dzieci do podejmowania ryzyka,
odpowiedzialności dostosowanych do wieku, do podejmowania decyzji – ubiór,
sprzątanie, ścielenie łóżka – nie wyręczać – wyręczanie blokuje rozwój!!!
Powodować wzrost wzajemnego szacunku – nie tylko kochać, ale okazywać
szacunek!
Nie pozwalać na negatywne mówienie o sobie, użalania się i zniechęcania – uczyć
pozytywnej postawy wobec życia!
Wspólnie walczyć z trudnościami i niepowodzeniami – „razem uda nam się to
zrobić”
Trzeba dzieci nauczyć rekompensowania słabych stron – każde dziecko jest w czymś
dobre
B. Ferrero „Rodzice szczęśliwi dzięki metodzie Księdza Bosko”
ASYSTENCJA
– obecność rodzica = mniej okazji do uchybień!
To trudne być stale obecnym przy dziecku, ale czy nie odpuszczam
sobie „bycia z dziećmi”, bo tak mi wygodniej?
„Odpoczniemy w niebie”
św. Jan Bosko
SZTUKA UPOMINANIA DZIECI
Dobre upomnienie jest:
Natychmiastowe – ponieważ po czasie dziecko nie wie o co chodzi;
Konsekwentne – zaprowadza porządek i poczucie bezpieczeństwa w chaotycznym świecie;
Stanowcze - nie pobłażać, bo tak jest wygodniej! żeby było widać różnice w przewinieniu;
Sprawiedliwe – konsekwencją złego zachowania dziecka, a nie nerwów czy zmęczenia
rodziców;
Pozytywne –„Kocham Ciebie i pragnę nauczyć Cię właściwego postępowania. Ilekroć
zachowasz się niewłaściwie, zostaniesz upomniany”;
Posiada właściwą intensywność – dostosować do wrażliwości, do wielkości przewinienia i do
wieku rozwojowego
Jest skuteczne – czy rzeczywiście uczy dobrego zachowania? Unikać bezowocnych wymówek!
B. Ferrero „Rodzice szczęśliwi dzięki metodzie Księdza Bosko”
JAKIEJ ZASADY SIĘ TRZYMAĆ PRZY KARANIU?
Możliwie nie stosować żadnych kar!
św. Jan Bosko
„Gdzie jednak konieczność wymaga skarcenia, należy
pamiętać o tym, co następuje:
1. Wychowawca niech się stara, by go wychowankowie polubili, jeżeli chce, żeby się
go bali. Wtedy bowiem pozbawienie wychowanka życzliwości jest karą, lecz karą, która
pobudza do współzawodnictwa, zachęca, a nigdy nie poniża.
2. U chłopców to jest karą, co się za karę uważa. Stwierdzono, że spojrzenie mniej
serdeczne wywiera u niektórych większy wpływ, niżby sprawił to wymierzony policzek.
Pochwała za dobry uczynek, nagana za niedbalstwo – to wielka nagroda lub kara.
3. Z wyjątkiem rzadkich wypadków nie należy nigdy udzielać nagany ani karać
publicznie, lecz prywatnie, z dala od kolegów, z wielką roztropnością i cierpliwością, tak
by wychowanek uznał swój błąd w świetle rozumu i wiary.”
O karaniu c.d.
„4. Powinno się bezwzględnie unikać wszelkiego rodzaju bicia, stawiania
na klęczkach w postawie bolesnej, targania za uszy i innych podobnych kar,
gdyż zakazuje tego prawo cywilne, rozdrażnia to chłopców i poniża
wychowawcę.
5. Dyrektor niech zaznajomi wychowanków z regulaminem, nagrodami i
karami ustalonymi przez przepisy dyscyplinarne, żeby wychowanek nie mógł
się tłumaczyć, mówiąc: nie wiedziałem, że to jest nakazane lub zakazane.”
Ksiądz Jan Bosko
PUENTA
Ilość wysiłku włożonego w swój integralny rozwój - ciała,
psychiki, ducha oraz we wspieranie integralnego rozwoju
dziecka
wpłynie na kształtowanie dobrego charakteru swojego i dziecka!
Zacznijmy już od dziś!
Jaki pierwszy mały krok chcę zrobić?
„Pamiętaj, że Bóg nie płaci nam za wyniki, ale za wysiłek!”

Ksztaltowanie charakteru dziecka

Transkrypt

Podobne dokumenty

Szkolne Nowinki numer 1

Jednoręki ze Spokane