doci. finanse samorządów
download 
Reklamacja Transkrypt
i. finanse samorządów
Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy 7 I. FINANSE SAMORZĄDÓW GOSPODARKA SKŁADNIKAMI MAJĄTKU RUCHOMEGO POWIERZONYM JEDNOSTKOM I ZAKŁADOM BUDŻETOWYM ORAZ GOSPODARSTWOM POMOCNICZYM 1. Sposób gospodarowania składnikami majątku ruchomego Wydanie na podstawie art. 20 pkt 5 ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa1, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu gospodarowania składnikami majątku ruchomego powierzonego jednostkom budżetowym, zakładom budżetowym i gospodarstwom pomocniczym2 określa sposób, zasady i tryb gospodarowania tego rodzaju składnikami majątku w jednostkach, o których mowa, funkcjonujących w ramach osób prawnych, przez które należy rozumieć inne niż Skarb Państwa jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną, których mienie jest w całości mieniem państwowym. Zgodnie z art. 17b wspomnianej ustawy o wykonywaniu uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa, omawiane jednostki gospodarują przydzielonym im mieniem Skarbu Państwa na zasadach racjonalnej i oszczędnej gospodarki oraz zapewniają ochronę tego mienia poprzez zorganizowanie efektywnego nadzoru. Zobowiązane są też do wykorzystania przydzielonych im składników majątku ruchomego dla realizacji swoich zadań. Majątek ten winien być utrzymany w stanie niepogorszonym, jedynie z uwzględnieniem normalnego zużycia. Stan majątku ruchomego winien być na bieżąco analizowany pod kątem jego aktualnego stanu technicznego oraz przydatności do dalszego użytkowania. Tego rodzaju ocena winna być prowadzona również każdorazowo podczas inwentaryzacji składników majątku ruchomego, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości3. O ile w wyniku oceny, o której mowa, ustalone zostanie, że niektóre składniki majątku ruchomego: − nie są wykorzystywane w realizacji zadań jednostki, − nie nadają się do dalszego użytku ze względu na zły stan techniczny lub niemożność współpracy ze sprzętem typowym, − posiadają wady lub uszkodzenia, − zagrażają bezpieczeństwu użytkowników lub najbliższego otoczenia, − całkowicie utraciły wartość użytkową, − są technicznie przestarzałe, kierownik jednostki powołuje komisję do oceny przydatności tych składników do dalszego użytkowania. W skład komisji powoływane są co najmniej trzy osoby spośród pracowników jednostki. Komisja ta w efekcie swoich prac sporządza protokół z przeprowadzonej oceny, w którym przedstawia propozycje dotyczące dalszego użytkowania określonych składników albo 1 Dz. U. Nr 106, poz. 493, z późn. zm. Dz. U. Nr 191, poz. 1957 3 Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694, z późn. zm. 2 8 Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy zakwalifikowania ich do kategorii majątku zużytego lub zbędnego. Do protokołu załączony jest wykaz zużytych i zbędnych składników majątku ruchomego z propozycją sposobu ich zagospodarowania. O zakwalifikowaniu składnika majątku ruchomego do kategorii majątku zbędnego lub zużytego oraz o sposobie jego zagospodarowania decyduje kierownik jednostki, ustalając wcześniej wartość rynkową tych składników, na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia. Jednostka na swojej stronie internetowej, o ile ją posiada, a w przypadku jej braku, na stronie organu nadzorującego, zamieszcza informację o zbędnych i zużytych składnikach majątku ruchomego. Zbędne lub zużyte składniki majątku ruchomego mogą być przedmiotem sprzedaży, oddania w najem lub dzierżawę bądź nieodpłatnego przekazania innej jednostce czy też darowizny. Darowizna jednak, w przypadku składników majątku, których wartość jednostkowa wyrażona w złotych przekracza równowartość 6000 EURO ustaloną według kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu jej określenia, kwotę, może być zrealizowana, o ile sprzedaż tych składników nie dojdzie do skutku. O ile nie uda się zagospodarować zużytych składników majątku w podany wyżej sposób, mogą być one zlikwidowane, przy czym w przypadku składników, których wartość jednostkowa przekracza równowartość w złotych kwoty 6000 EURO mogą być one zniszczone wyłącznie na podstawie pisemnej zgody organu, który utworzył zakład budżetowy lub kierownika jednostki budżetowej, która utworzyła gospodarstwo pomocnicze. Zagospodarowując zbędne składniki majątku ruchomego zawsze należy uwzględniać w pierwszej kolejności potrzeby innych jednostek. W przypadku oddania do odpłatnego korzystania na podstawie umowy najmu lub dzierżawy zbędnych lub zużytych składników majątku ruchomego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące sprzedaży tych składników, za wyjątkiem tych przypadków, kiedy to składniki te zostały powierzone jednostce w celu prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na odpłatnym oddawaniu tego mienia w najem lub dzierżawę. Podobnie jak w przypadku likwidacji, tak i w przypadku zbywania przez zakład budżetowy lub gospodarstwo pomocnicze składników majątku ruchomego o wartości przekraczającej równowartość w złotych kwoty 6000 EURO, może to nastąpić po uzyskaniu zgody organu, który utworzył zakład budżetowy lub kierownika jednostki budżetowej, która utworzyła gospodarstwo pomocnicze. 2. Zasady zbywania składników majątku ruchomego W przypadkach, kiedy wartość jednostkowa składników majątku ruchomego przekracza równowartość w złotych kwoty 6000 EURO, jednostka powierzone jej tego rodzaju mienie może sprzedać w trybie przetargu, aukcji lub publicznego zaproszenia do rokowań. Przetarg lub aukcję ogłasza, organizuje i przeprowadza jednostka. Wszystkie czynności z tym związane wykonuje komisja przetargowa. Komisję przetargową powołuje kierownik jednostki spośród jej pracowników. W skład komisji wchodzą co najmniej trzy osoby. Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy 9 Przedmiotem przetargu może być jeden lub więcej składników majątku ruchomego, a w ramach jednego postępowania przetargowego można przeprowadzić jedną lub więcej aukcji. Cenę wywoławczą ustala się w wysokości nie niższej niż rynkowa wartość składnika majątku ruchomego, a jeżeli tej wartości nie można ustalić, cena nie może być niższa od jego wartości księgowej netto. Sprzedaż natomiast w trybie przetargu lub aukcji nie może nastąpić za cenę niższą od ceny wywoławczej. Każdorazowy przetarg lub aukcja muszą być ogłoszone przez jednostkę. Ogłoszenie winno ukazać się co najmniej 14 dni przed upływem terminu składania ofert albo terminem aukcji. W jednym ogłoszeniu można zamieścić informację o więcej niż jednym przetargu albo aukcji. Ogłoszenie zawsze winno określać w szczególności: − nazwę i siedzibę jednostki, − miejsce i termin przeprowadzenia przetargu albo aukcji, − miejsce i termin, w którym można obejrzeć sprzedawane składniki majątku ruchomego, − rodzaj, typy i ilość sprzedawanych składników majątku ruchomego, − wysokość wadium oraz termin i miejsce jego wniesienia, − w przypadku aukcji – wywoławczą cenę sprzedaży oraz minimalną wysokość postąpienia, − w przypadku przetargu: a) cenę wywoławczą, b) wymagania jakim powinna odpowiadać oferta, c) termin, miejsce i tryb złożenia oferty oraz okres, w którym oferta jest wiążąca, d) zastrzeżenie, że organizatorowi przetargu przysługuje prawo zamknięcia przetargu bez wybrania którejkolwiek z ofert; − informację o wysokości i formie wniesienia wadium oraz informację o zawarciu umowy, terminie zapłaty, ceny nabycia oraz terminie wydania przedmiotu sprzedaży. Omówione wyżej ogłoszenie zamieszcza się w dzienniku lokalnym oraz w miejscu publicznie dostępnym w lokalu jednostki, a także w innych miejscach przyjętych zwyczajowo do umieszczania ogłoszeń. W przypadku przetargu, którego przedmiotem są składniki majątku ruchomego przekraczające równowartość w złotych kwoty 6000 EURO, ogłoszenie zamieszcza się również w dzienniku ogólnopolskim. Ogłoszenie o przetargu zamieszcza się także w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie internetowej jednostki, a w przypadku jej braku na stronie organu nadzorującego. Warunkiem przystąpienia do przetargu czy aukcji jest wniesienie wadium. Wysokość jego ustala się od 5 do 10% ceny wywoławczej sprzedawanego składnika majątku ruchomego. Wnosi się je wyłącznie w pieniądzu. Niezwłocznie przed wywołaniem aukcji albo niezwłocznie po otwarciu ofert, w przypadku przetargu, komisja przetargowa sprawdza czy oferenci wnieśli wadium w należytej wysokości. Oferentom, których oferty nie zostały wybrane lub zostały odrzucone, wadium zostanie zwrócone niezwłocznie po dokonaniu wyboru oferty. Natomiast wadium złożone przez nabywcę (oferenta, którego oferta zostanie wybrana) zostanie zaliczone na poczet ceny. Wadium nie podlega zwrotowi w sytuacji, gdy: 10 − − Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy żaden z uczestników przetargu lub aukcji nie zaoferuje co najmniej ceny wywoławczej; uczestnik postępowania, który wygrał przetarg, uchyli się od zawarcia umowy. Aukcję prowadzi przewodniczący komisji przetargowej lub inny członek komisji wyznaczony przez kierownika jednostki. Po otwarciu aukcji prowadzący ją podaje do publicznej wiadomości: − przedmiot aukcji, − cenę wywoławczą, − termin uiszczenia ceny nabycia, − zmiany w stanie faktycznym i prawnym przedmiotu aukcji, które zaszły w czasie po ogłoszeniu aukcji do momentu jej otwarcia. − nazwy firm lub imiona i nazwiska oferentów, którzy wpłacili wadium i zostali dopuszczeni do aukcji. Do przeprowadzenia aukcji wystarczy stawienie się jednego licytanta. Aukcja rozpoczyna się od podania ceny wywoławczej zbywanego składnika majątku ruchomego. Postąpienie poszczególnych licytantów nie może wynosić mniej niż jeden procent ceny wywoławczej i więcej niż wysokość wadium. Zaoferowana cena przestaje wiązać licytanta, gdy inny z uczestników aukcji zaoferuje cenę wyższą. Po ustaniu postąpień (po ustaniu licytacji) prowadzący aukcję, uprzedzając obecnych, po trzecim ogłoszeniu zamyka ją. Aukcję wygrywa ten z jej uczestników (licytantów), który zaoferował najwyższą cenę, czego potwierdzeniem jest udzielenie mu przez prowadzącego aukcję tzw. „przybicia”. Z chwilą przybicia następuje zawarcie umowy sprzedaży przedmiotu aukcji. Nabywca jest zobowiązany zapłacić cenę nabycia niezwłocznie po udzieleniu mu przybicia bądź w terminie wyznaczonym przez prowadzącego aukcję, nie dłuższym jednak niż 7 dni od uzyskania przybicia i zamknięcia aukcji. Wydanie przedmiotu sprzedaży nabywcy następuje niezwłocznie po zapłaceniu ceny nabycia. Z przebiegu aukcji komisja przetargowa sporządza protokół, który powinien zawierać: − określenie miejsca i czasu aukcji, − imiona i nazwiska osób prowadzących aukcję, − wysokość ceny wywoławczej, − najwyższą cenę zaoferowaną za przedmiot aukcji, − imię, nazwisko lub nazwę firmy i miejsce zamieszkania nabywcy lub jego siedzibę, − wysokość ceny nabycia i oznaczenie kwoty, jaką nabywca uiścił na poczet ceny, − wnioski i oświadczenia osób obecnych na aukcji, − wzmiankę o odczytaniu protokołu, − podpisy osób prowadzących aukcję lub wzmiankę o przyczynie braku podpisu. W protokole z przebiegu aukcji należy też niezwłocznie uczynić wzmiankę w przypadku nie uiszczenia przez nabywcę ceny nabycia we wskazanym terminie. Omawiany protokół zatwierdza kierownik jednostki. Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy 11 Inną formą zbycia składnika majątku ruchomego jest przetarg. Oferenci przystępujący do przetargu winni złożyć pisemne oferty. Oferta taka winna zawierać: − imię, nazwisko i adres lub nazwę i siedzibę oferenta, − oferowaną cenę i warunki jej zapłaty, − oświadczenie oferenta, że zapoznał się ze stanem przedmiotu przetargu, − inne, wymagane przez organizatora przetargu, dane określone w ogłoszeniu o przetargu. Ofertę wraz z wymaganymi dokumentami składa się w zaklejonej kopercie w miejscu terminie określonym w ogłoszeniu o przetargu. Czynności związane z przeprowadzeniem przetargu, jak już wspomniano wyżej, wykonuje komisja przetargowa. Rozpoczynając przetarg komisja stwierdza prawidłowość ogłoszenia przetargu oraz: − ustala liczbę zgłoszonych ofert, − sprawdza wniesienie wymaganego wadium we wskazanym terminie, miejscu i formie. Następnie otwiera koperty z ofertami złożonymi w terminie i miejscu wskazanym w ogłoszeniu przetargu. Odrzuceniu podlegają oferty: − złożone po wyznaczonym terminie, − złożone w niewłaściwym miejscu, − złożone przez oferenta, który nie wniósł wadium, − które nie zawierają danych dotyczących: a) nazwiska lub nazwy i adresu (siedziby) oferenta, b) oferowanej ceny i warunków jej zapłaty, c) oświadczenia o zapoznaniu się ze stanem przedmiotu przetargu, d) innych danych określonych w ogłoszeniu przetargu, lub dane te są nieczytelne, niekompletne, czy też budzą inną wątpliwość, a złożenie wyjaśnień zaś mogłoby prowadzić do uznania jej za nową ofertę, e) które oferują cenę nabycia niższą niż cena wywoławcza. O odrzuceniu oferty komisja przetargowa zawiadamia niezwłocznie oferenta. Do przeprowadzenia przetargu wystarcza złożenie jednej ważnej oferty. Spośród ważnych ofert biorących udział w przetargu komisja wybiera ofertę oferenta, który zaoferowała najwyższą cenę. W sytuacji, kiedy kilku oferentów zaoferowałoby tę samą cenę i byłyby to ceny najwyższe, komisja przetargowa postanawia o kontynuowaniu postępowania przetargowego w formie aukcji miedzy tymi oferentami, powiadamiając ich o jej miejscu i terminie. Postępowanie przetargowe kończy się zawarciem umowy. Umowę uważa się za zawartą z chwilą otrzymania przez oferenta zawiadomienia o przyjęciu jego oferty. Nabywca zobowiązany jest zapłacić cenę nabycia w terminie wyznaczonym przez prowadzącego przetarg, nie dłuższym jednak niż 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o przyjęciu jego oferty. Z przebiegu przetargu sporządza się protokół według tych samych zasad, o których była mowa w odniesieniu do aukcji. 12 Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy W przypadku, kiedy prowadzony przez jednostkę przetarg lub aukcja nie zostaną zakończone zawarciem umowy sprzedaży, ogłoszony jest drugi przetarg lub aukcja. Ponowne postępowanie przeprowadza się nie wcześniej niż po upływie miesiąca, lecz nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia zamknięcia pierwszego przetargu lub aukcji. W drugim postępowaniu cena wywoławcza może zostać obniżona, jednak nie więcej niż o połowę ceny wywoławczej z pierwszego postępowania. Poza trybem przetargu bądź aukcji składniki majątku ruchomego mogą być zbywane w trybie publicznego zaproszenia do rokowań. Tryb ten może być stosowany wtedy, jeżeli przeznaczone do zbycia składniki majątku mają cechy sprzętu specjalistycznego lub gdy krąg nabywców jest ograniczony. Zasady ogłaszania tego rodzaju postępowania są takie same, jak omówione wcześniej zasady ogłaszania przetargu. W odniesieniu do wybranych podmiotów, co do których można spodziewać się zainteresowania sprzedawanymi składnikami majątku ruchomego, kierownik jednostki może wystąpić z informacją o publicznym zaproszeniu do rokowań. Celem tego zaproszenia jest uzyskanie w drodze negocjacji z oferentami możliwie najwyższej ceny za sprzedawane składniki majątku ruchomego. Czynności związane z negocjacjami prowadzi, powołana przez kierownika jednostki, spośród pracowników, co najmniej trzy osobowa komisja. Zasady jej działania określa również kierownik jednostki. Zgodnie z tym komisja sporządza ramowy program negocjacji, w którym określa warunki graniczne transakcji, w tym cenę wyjściową (wywoławczą) i cenę minimalną, do jakiej możliwe jest obniżenie ceny w negocjacjach, przy czym cena minimalna nie może być niższa od wartości księgowej netto. Warunki te komisja przedkłada do zatwierdzenia kierownikowi jednostki. Ustalone warunki graniczne, z wyjątkiem ceny wywoławczej, nie mogą być udostępnione osobom trzecim. W omawianym trybie jednostka może sprzedawać składniki majątku ruchomego o wartości jednostkowej niższej niż równowartość w złotych kwoty 6000 EURO, po uprzednim zamieszczeniu na okres co najmniej tygodnia ogłoszenia o zbędnych i zużytych składnikach majątku ruchomego z podaniem ceny każdego ze zbywanych składników na swojej stronie internetowej, a w przypadku jej braku na stronie organu nadzorującego,. Bez tego rodzaju ogłoszenia jednostka może sprzedawać składniki majątku ruchomego o wartości niższej niż równowartość w złotych kwoty 6000 EURO, o ile cena jednostkowa nie przekracza równowartości kwoty 200 EURO, lub jeżeli sprzedawane składniki posiadają cenę rynkowa i jest oczywiste, że nie uzyska się ceny wyższej. W przypadku, kiedy przedmiotem sprzedaży będzie składnik majątku ruchomego o wartości niższej niż równowartość w złotych kwoty 6000 EURO, lecz wyższej niż równowartość kwoty 200 EURO, a nabyciem jego zainteresowane będą co najmniej dwie osoby, jednostka zobowiązana jest do przeprowadzenia aukcji miedzy nimi. Aukcja ta może być przeprowadzona w formie elektronicznej pomiędzy jednostką i zainteresowanymi osobami. Z osobą, która w trakcie tej aukcji zaoferuje najwyższą cenę, jednostka zawiera umowę sprzedaży, wspomnianego wyżej rodzaju, składnika majątku ruchomego. Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy 13 3. Darowizna i przekazanie składników majątkowych Niezależnie od odpłatnych form zbycia składników majątku ruchomego jednostka może przekazać je nieodpłatnie innej jednostce na czas oznaczony, nieoznaczony albo bez zastrzeżenia obowiązku zwrotu z przeznaczeniem na realizację zadań publicznych. Nieodpłatne przekazanie następuje na pisemny wniosek zainteresowanego, złożony do kierownika jednostki. Do wniosku o nieodpłatne przekazanie jednostka występująca zobowiązana jest załączyć statut. Wniosek ten rozpatrywany jest w terminie sześćdziesięciu dni od daty wpływu. Winien on zawierać: − nazwę, siedzibę i adres jednostki występującej o nieodpłatne przekazanie, − informację o zadaniach publicznych realizowanych przez jednostkę występującą, − wskazanie składnika majątku ruchomego, o który występuje jednostka, − uzasadnienie potrzeb i sposobu wykorzystania składnika majątku ruchomego, − oświadczenie, ze przekazany składnik majątku zostanie odebrany w terminie i miejscu wskazanym w protokole zdawczo-odbiorczym. Przekazania dokonuje się na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego, który winien zawierać: − oznaczenie stron, − nazwę, rodzaj i cechy identyfikujące składnik majątku ruchomego, − ilość i wartość każdego składnika majątku ruchomego, − informację o stanie techniczno-użytkowym składnika majątku ruchomego, − okres, w którym przedmiotowy składnik majątku będzie używany przez jednostkę korzystającą, − miejsce i termin odbioru składnika majątku ruchomego, − podpisy z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska osób upoważnionych do podpisania protokołu. Formą nieodpłatnego przekazania składników majątku ruchomego jest darowizna. Jednostka może dokonać darowizny składnika majątku ruchomego zakładom opieki zdrowotnej, jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej, szkołom i placówkom oświatowym, szkołom wyższym, instytucjom kultury, instytucjom filmowym, klubom sportowym, stowarzyszeniom kultury fizycznej i związkom sportowym, Polskiemu Komitetowi Olimpijskiemu i Polskiemu Komitetowi Paraolimpijskiemu, osobom fizycznym lub osobom prawnym prowadzącym działalność charytatywną, jednostkom samorządu terytorialnego, jednostkom badawczorozwojowym lub innym jednostkom organizacyjnym prowadzącym badania naukowe lub prace rozwojowe, jeżeli może być przez te podmioty wykorzystany przy realizacji ich zadań statutowych. W przypadku składników majątku ruchomego, które stanowią zabytki, w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, mogą one być przekazane w formie darowizny państwowym lub samorządowym instytucjom kultury. W przypadku nieodpłatnego przekazania składnika majątku ruchomego, jego wartość ustala się według wartości początkowej, a w przypadku darowizny według wartości księgowej. Odbiór składnika majątku następuje na koszt podmiotu, któremu go przekazano lub darowano. Składniki majątku ruchomego, których 14 Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy dopuszczenie do obrotu handlowego wymaga uzyskania certyfikatu zgodności, mogą być przekazane nieodpłatnie podmiotom wykonującym stosowne badania, jeżeli koszt uzyskania certyfikatu zgodności przekraczałby spodziewane wpływy ze sprzedaży tych składników, a mogą być wykorzystane do celów badawczych. 4. Likwidacja zużytych składników majątku ruchomego Likwidacji zużytych składników majątku ruchomego dokonuje się w trybie sprzedaży na surowce wtórne lub poprzez zniszczenie. Ze zniszczeniem mamy do czynienia wtedy, gdy sprzedaż tych składników na surowce wtórne nie doszła do skutku lub była bezzasadna. Zużyte składniki majątku ruchomego stanowiące odpady w rozumieniu przepisów ustawy z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach4, są unieszkodliwiane. Składniki majątku, które były wykorzystywane do wykonywania czynności operacyjnych przez podmioty upoważnione do wykonywania tych czynności mogą być zniszczone bez wcześniejszej próby ich sprzedaży czy też nieodpłatnego przekazania, darowizny lub sprzedaży na surowce wtórne. Czynności związanych ze zniszczeniem dokonuje komisja likwidacyjna, powołana przez kierownika jednostki w co najmniej trzyosobowym składzie, spośród pracowników jednostki. Unieszkodliwienia zużytych składników majątku stanowiących odpady, dokonują jednostki prowadzące działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, które zostały wskazane w ustawie z 29 listopada 2000 r. prawo atomowe5 lub które uzyskały zezwolenie na prowadzenie tej działalności na podstawie art. 26 ust. 1 wspominanej ustawy o odpadach. Unieszkodliwianie, o którym mowa, jest przeprowadzane w obecności pracownika jednostki wyznaczonego przez jej kierownika. Z czynności zniszczenia zużytych składników majątku komisja likwidacyjna sporządza protokół zawierający co najmniej: − datę zniszczenia, − nazwę, rodzaj i cechy identyfikujące składnik majątku ruchomego, − przyczynę zniszczenia, − podpisy z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska osób upoważnionych do podpisania protokołu. Podobnie z czynności unieszkodliwienia zużytego składnika majątku stanowiącego odpad sporządza się protokół, w którym oprócz danych wskazanych wyżej w protokole z czynności zniszczenia, zamieszcza się informację dotyczącą sposobu unieszkodliwienia. Podsumowanie Omówione zasady gospodarowania składnikami majątku ruchomego, ujednoliciły i w szczegółowy sposób określiły postępowanie ze składnikami majątku ruchomego, zarówno w trakcie ich bieżącej eksploatacji, jak i dotyczące składników zbędnych i zużytych. 4 5 Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. .628, z późn. zm. Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1689, z późn. zm. Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy 15 Szczegółowe procedury dotyczące sprzedaży tych składników jak i ich nieodpłatnego przekazania i darowizny, a także likwidacji z pewnością przyczynią się do efektywniejszej gospodarki tymi składnikami majątku oraz w dużej mierze zapobiegną przypadkom nieracjonalnego, a często i korupcjogennego postępowania w tym zakresie. Włodzimierz Bartkowiak Zastępca Prezesa Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy DZIAŁANIA SYSTEMOWE SAMORZĄDU WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W ZAKRESIE PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ Autor artykułu jest jednym z 8 w kraju ekspertów Narodowego Programu „Foresight dla Polski” realizowanego z inicjatywy i pod kierunkiem ministra nauki i informatyzacji we współpracy z ministrem gospodarki, pracy i polityki społecznej. Celem Narodowego Programu „Foresight dla Polski” jest określenie kierunków badań naukowych i prac rozwojowych, stworzenia preferencji w przydziale środków budżetowych. Wyniki uzyskane dzięki realizacji Narodowego Programu Foresight będą wykorzystane w przygotowaniu Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013. Prowadzone rozpoznania w zakresie profilaktyki uzależnień pokazują, że bynajmniej nie omijają one województwa kujawsko-pomorskiego. Z pozyskiwanych różnymi drogami informacji wynika, że alkoholizm i narkomania są problemami, wobec których nie można przejść obojętnie, problemami, które wymagają ciągłego monitoringu oraz działań zapobiegawczych, a także coraz częściej terapeutycznych i naprawczych. Kierując się tymi przesłankami Sejmik Wojewódzki w 2001 r. przyjął „Wojewódzki program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych uzależnień, HIV/AIDS oraz edukacji prozdrowotnej i ekologicznej w województwie kujawsko-pomorskim do roku 2005”. Aby działania, tak zapobiegawcze, jak i naprawcze były skuteczne, niezbędna jest współpraca i koordynacja pracy wszystkich podmiotów zajmujących się problemem uzależnień. Dotyczy to tak wyspecjalizowanych agend Samorządu Województwa - Urzędu Marszałkowskiego jak i samorządów lokalnych (powiatów i gmin), a także organizacji pozarządowych, statutowo zakładających pracę na rzecz profilaktyki i przeciwdziałania uzależnieniom. W związku z tym, Zarząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego powołał Pełnomocnika ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom oraz HIV/AIDS. Do podstawowych obowiązków Pełnomocnika trzeba zaliczyć zarówno zadania diagnostyczne – monitorowanie zjawiska uzależnień na terenie województwa kujawskopomorskiego i jego analizowanie, także w relacjach do trendów ogólnopolskich - jak i inicjowanie i propagowanie działań i programów profilaktycznych w różnych środowiskach wychowawczych oraz grupach podwyższonego ryzyka, wspieranie działań podejmowanych na 16 Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy szczeblu gmin i powiatów, a także wspieranie przez konkretne instytucje i podmioty zajmujące się profilaktyką i przeciwdziałaniem uzależnieniom. Ważnym elementem jest współpraca ze 144 pełnomocnikami i koordynatorami gminnymi ds. rozwiązywania problemów uzależnień oraz przedstawicielami gminnych komisji działającymi na terenie województwa kujawskopomorskiego. Katalog ten ograniczający się tylko do najważniejszych zadań przypisanych pełnomocnikowi należy uzupełnić o: udzielanie konsultacji organizacyjno-merytorycznych, działania w obszarze rozwiązywania problemów alkoholowych, przeciwdziałania narkomanii, paleniu tytoniu, HIV/AIDS, organizację i prowadzenie szkoleń, konferencji, seminariów, sympozjów adresowanych do różnych grup zawodowych i społecznych, a przede wszystkim o złożoną sferę poczynań koordynacyjnych wynikających z realizacji „Wojewódzkiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, innych uzależnień, HIV/AIDS oraz edukacji prozdrowotnej i ekologicznej w województwie kujawsko-pomorskim”. Ten już i tak szeroki zakres obowiązków należy uzupełnić również o zadania wiążące się z koordynowaniem i merytorycznym wspieraniem przedsięwzięć na terenie naszego województwa wynikających z Krajowego Programu Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii, Krajowego Programu Przeciwdziałania Paleniu Tytoniu, nowelizowanych ustaw przedmiotowych, włączanie się w kampanie ogólnopolskie, współpracę z krajowymi instytucjami, takimi jak: Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowe Centrum ds. AIDS, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, czy też Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii w ramach Europejskiego Systemu Monitorowania Narkotyków i Narkomanii. Zadań tych przybywa także w wyniku mającego aktualnie miejsce procesu dostosowania niektórych działań do procedur obowiązujących w Unii Europejskiej. Realizując program działań przedmiotowych Samorząd Województwa – Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego – otwiera się na bieżące przedsięwzięcia inicjowane w skali województwa oraz kraju. Przykładem tego może być włączenie się do kampanii społecznych „Narkotyki – najlepsze wyjście nie wchodzić” oraz kampanii inicjowanych przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Program edukacji publicznej obejmuje szereg inicjatyw (o zróżnicowanym charakterze) adresowanych do szerokiej kategorii odbiorców, wśród których w priorytetowy sposób traktowana jest młodzież w wieku 14–21 lat, będąca zarówno przed jak i po inicjacji ze środkami psychoaktywnymi. Stanowi to zarazem wsparcie dla wszystkich liderów angażujących się w prewencję, którzy w swoich społecznościach gminnych nie znajdują jeszcze pełnego zrozumienia dla wagi problemu uzależnień, które być może na danym terenie nie przybrały jeszcze formy manifestującej swoją obecność, to niemniej, opierając się na ogólnopolskich diagnozach, z przekonaniem można wyrazić pogląd, iż całkowicie bezpiecznych środowisk już nie spotykamy. Zasadnicze działania w ramach edukacji publicznej obejmują przedsięwzięcia o charakterze informacyjnym, edukacyjnym, profilaktycznym. Odwołują się one do różnych form promocji problematyki przeciwdziałania uzależnieniom i pozwalają dotrzeć zarówno do osób bezpośrednio jak i potencjalnie zagrożonych, jak i tych, które poprzez odpowiednią prewencję mogą w mniejszym lub większym stopniu przyczynić się do ograniczenia takich zjawisk jak: Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy 17 alkoholizm, narkomania, nikotynizm. O wieloprofilowości tychże działań świadczy chociażby to, że wśród realizowanych form znalazły się zarówno seminaria szkoleniowe, sesje informacyjnoedukacyjne dla dzieci, młodzieży oraz rodziców, panel dyskusyjny w trakcie Ogólnopolskiego Forum Profilaktyki i Leczenia Uzależnień, konkursy literacko - plastyczne, tematyczne szkolenia dla przedstawicieli różnych kategorii społecznych m.in. nauczycieli, policjantów, jak i bezpośrednie „wyjścia w teren” ze wspomnianą problematyką, przybierające postać happeningów, poradni ulicznych i punktów konsultacyjnych. Wspomnieć tu należy również o akcji informacyjno-edukacyjnej w trakcie Międzynarodowego Rockowego Festiwalu „Song of Songs” organizowanego w naszym województwie. Wspierana jest także organizacja imprez rozrywkowych (takich np. jak dyskoteki), które popularyzują dobrą, wolną od ryzykownych zachowań zabawę. Przedsięwzięciom tym towarzyszyła inspirowana kampania informacyjna w lokalnych mediach wsparta akcją plakatową (w jej ramach pojawiły się na terenie województwa m.in. dodatkowe billboardy ostrzegające przed skutkami uzależnień). W ramach kampanii zorganizowano również Wojewódzkie Forum Młodzieżowych Liderów i Wolontariuszy. Stanowiło ono doskonałą okazję do wymiany doświadczeń oraz promocji działań liderskich i edukacji prowadzonej na rzecz rówieśników. Uczestnikami Forum byli: liderzy, wolontariusze organizacji pozarządowych, społeczni animatorzy, przedstawiciele samorządów, organizacji i instytucji, które przystąpiły do działań oraz reprezentanci świata mediów. Chcąc ukazać w miarę pełen obraz działań realizowanych w województwie kujawskopomorskim nie można ograniczyć się wyłącznie do zaprezentowania kampanii społecznych. Stanowią one bowiem tylko element systematycznej działalności o charakterze informacyjnoedukacyjnym skierowanej do dzieci i młodzieży oraz innych grup społecznych, mającej na celu zahamowanie wzrostu popytu na substancje psychoaktywne. Do priorytetowych przedsięwzięć należą również: zwiększenie zaangażowania społeczności lokalnych w zapobieganiu używania środków psychoaktywnych, wspieranie szkół oraz instytucji organizujących czas wolny dla młodych ludzi, upowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych w społecznościach lokalnych. W realizacji ostatniego zadania owocna okazała się ścisła współpraca z mediami oraz zintegrowanie przedstawicieli różnych instytucji wokół rozwiązywania wspólnych problemów. Biuro Pełnomocnika ściśle współpracuje z Gazetą Pomorską, TVP - Regionalną Trójką, Radiem Pomorza i Kujaw, TVK Toruń i wieloma innymi. Wojewódzkie Biuro redaguje również vortal internetowy „Zdrowa młodzież - zdrowe środowisko” - www.kuj-pom.pl - który dociera do kilkuset internautów dziennie. Prowadzony jest również bieżący monitoring stanu problemów alkoholowych na terenie całego województwa i w wybranych gminach, poprzez sprawozdania i relacje nadsyłane z terenu 144 gmin oraz podmiotów realizujących wspólne przedsięwzięcia. W 2002 i 2003 r. Pełnomocnik Zarządu Województwa Kujawsko – Pomorskiego ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom oraz HIV/AIDS zrealizował własne audytoryjne badania ankietowe na 100 osobowej próbie losowej uczniów klas trzecich szkół gimnazjalnych oraz klas drugich szkół ponadgimnazjalnych w województwie kujawsko-pomorskim, na wsi i w mieście. Przeprowadzenie ww. badań ankietowych w województwie pozwoliło na uzyskanie wstępnej 18 Biuletyn Informacyjny Nr 4 (46) 2004 Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy diagnozy problemów i zjawisk związanych z postawami i nadużywaniem środków psychoaktywnych przez dzieci i młodzież. Materiał ten okazał się przydatny w celowym projektowaniu działań w kierunku rozwiązywania problemów uzależnień w naszym województwie. Szczegółowy raport w tym zakresie został przedstawiony radnym województwa. Należy zaznaczyć, że Samorząd Województwa wspiera również finansowo rozwój nowoczesnych programów profilaktycznych i działań realizowanych w skali województwa. Wspierany jest program Działalności Telefonu Dla Ofiar Przemocy - Kujawsko-Pomorska Niebieska Linia. Wśród prowadzonych spraw dotyczących przemocy ok. 70% przypadków miało związek z alkoholem, 15% z narkotykami i innymi uzależnieniami (hazard). Dodatkowo wsparcie uzyskał program „Bezpieczny region” realizowany przez policję w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i uzależnień. W 2003 r. na realizację 69 programów dla 49 organizacji pozarządowych przyznano łącznie dotacje celowe w kwocie 240 900 zł. Szczegółowe zestawienie przyznanych dotacji z budżetu województwa w 2004 r. dla podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych znajduje się na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Samorządu Województwa. W 2004 r. Samorząd Województwa zrealizował konkursy na wykonanie zadania publicznego w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, narkomanii i uzależnień przez organizacje działające w obszarze pożytku publicznego w ramach, którego zostały przyznane dotacje na ogólną kwotę 350 000 zł, a na konkurs wspierający reintegrację osób uzależnionych i zagrożonych uzależnieniami na ogólną kwotę 100 000 zł, co powinno, znacznie uaktywnić programy i działania profilaktyczne i postrehabilitacyjne w województwie. Do tego doliczyć należy dotacje celowe na zadania inwestycyjne, lecznicze i terapeutyczne w obszarze rozwiązywania problemów alkoholowych, narkomanii i uzależnień dla jednostek publicznych służby zdrowia, których organem założycielskim jest samorząd województwa. Priorytetową inicjatywą, jest uruchomienie pierwszego w województwie programu substytucyjnego tzw. „metadonowego” dla wyselekcjonowanej grupy osób uzależnionych od opiatów. Obecnie toczą się intensywne przygotowania do uruchomienia tego programu w Świeciu, w nowo wyremontowanym ze środków województwa budynku oddziału detoksykacyjnego Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego. Grzegorz Kasprzycki Pełnomocnik Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom oraz HIV/AIDS
