Opracowano na podstawie programu „ABC wychowania dziecka

Opracowano na podstawie programu
„ABC wychowania dziecka”
autorstwa Pani Heleny Ratka Fejtko
ABC
WYCHOWANIA
DZIECKA
Każde dziecko to wielki skarb, to także „wielka możliwość, tak w kierunku dobra
jak i zła. Cały proces wychowania dziecka- to rozwijanie tej „możliwości” w
kierunku dobra, tak aby osiągnąć zamierzony cel (efekt wychowawczy).Tym
celem jest wychowawcze „dojście” do tego, że nasze dziecko- to człowiek: dobry,
szlachetny, odpowiedzialny. Aby tak się stało, aby oczekiwania rodziców wobec
dziecka spełniły się należy sięgnąć po wypracowane i sprawdzone przez
pokolenia wskazania wychowawcze, potwierdzone przez psychologię
wychowawczą.
ZASADA SZACUNKU DLA DZIECKA
I UCZENIA GO SZACUNKU DLA INNYCH
Najpierw uszanowanie dziecka, a potem wychowanie go.
Uszanowanie dziecka- to w głównej mierze widzenie w dziecku osoby, która ma swoją godność. To bowiem
godność osobista dziecka wymaga uszanowania.
Dziecko musi być zadowolone ze swojego istnienia, osiąga to wtedy kiedy jest szanowane i kochane.
Zawsze do dziecka musimy podchodzić z pełnym szacunkiem.
Powyższa zasada wychowawcza – szacunku do dziecka, musi nam jeszcze jasno uzmysłowić to, że:
–
nie wolno nam nigdy ośmieszać dziecka,
–
nie wolno nam nigdy poniżać dziecka,
–
nie wolno nam nigdy zapominać o tym, że dziecko rodzi się z potrzebą uszanowania jego niepowtarzalnej
inności.
–
SŁOWA DZIECKA
-„Mamo, tato! Nie zwracaj mi uwagi przy innych ludziach, jeżeli nie jest to absolutnie konieczne. O wiele
bardziej przejmuję się tym, co mówisz jeżeli rozmawiamy tylko ze sobą”
-„Mamo, tato! Proszę nigdy mnie nie poniżajcie!
To bardzo boli i zostawia ślad na długo”
ZASADA CIERPLIWOŚCI I WYTRWAŁOŚCI
DLA DZIECKA ORAZ WYROZUMIAŁOŚCI
WOBEC DZIECKA
„Na wychowanie dziecka, składają się tak ważne czynniki jak: wiedza, doświadczenie, zdrowy rozsądek, dużo
cierpliwości i wyrozumiałości i bardzo dużo miłości”.
Wychowując musimy być cierpliwi i opanowani oraz wyrozumiali. Nie możemy od dziecka wymagać
opanowania, jeżeli sami nie potrafimy zapanować nad sobą. Wybuchy nerwów, zniecierpliwienie- to najszybszy
sposób na to, by „tracić” zdrowy rozsądek i autorytet.
Dziecko nie łatwo jest zrozumieć, nie zawsze łatwo odgadnąć prawidłowo, co ono myśli i co ono przeżywa. Stąd
słynne powiedzenie „Patrz rozumem, a słuchaj sercem”.
SŁOWA DZIECKA:
–
„Nie odtrącaj mnie, gdy dręczę cię pytaniami. Może wkrótce okazać się, że zamiast prosić cię o
wyjaśnienie, poszukam innych do tego”.
–
„Nie zapominaj, że uwielbiam wszelkiego rodzaju eksperymenty. To po prostu mój sposób na życie, więc
przymknij na to oczy”.
–
„Nie wmawiaj mi, że moje lęki są głupie. One po prostu są”.
–
„Nie zapominaj, że jeszcze jest mi trudno precyzyjnie wyrazić myśli. To dlatego nie zawsze się
rozumiemy”.
ZASADA WYRABIANIA KARNOŚCI I
POSŁUSZEŃSTWA W DZIECKU
„Dziecko, od młodości troszcz się o karność, a do siwizny znajdziesz mądrość”
Karność nie jest celem ani środkiem, ani metodą właściwego wychowania ale jego rezultatem. Z karnością łączy
się ściśle posłuszeństwo.
Bardzo więc ważnym zadaniem wychowawczym jest wyrabianie w dziecku posłuszeństwa, wpajanie karności i
dyscypliny. Pomaga w tym konsekwencja wychowawcza i stanowczość.
Pamiętajmy, iż o posłuszeństwo nie wolno się z dzieckiem targować!
SŁOWA DZIECKA
–
„Nie przejmuj się za bardzo, gdy mówię, że cię nienawidzę, nie lubię, nie kocham! To nie ty jesteś moim
wrogiem tylko twoja miażdżąca przewaga nade mną”.
ZASADA UCZCIWOŚCI I SZCZEROŚCI
WOBEC DZIECKA
Wychowanie dziecka wymaga wielkiej powagi, prostoty, szczerości i uczciwości wobec dziecka.
Relacje między rodzicami a dzieckiem powinny być oparte na uczciwości.
Nie mogę od dziecka wymagać tego, czego sam nie robię i zakazywać tego, co sam robię.
Przykład- to rzecz nie do zastąpienia, a sam może zastąpić wszystko. Jest jednocześnie wzorem i pomocą w
wychowaniu. Wzorem, bo dziecko uczy się przez naśladowanie.
Autorytet rodziców (wychowawców) w wychowaniu jest bardzo potrzebny. To wielka wartość, którą
zdobywamy w oczach dziecka uczciwością i szczerością, powagą i rozwagą, zgodnością między słowami a
czynami.
SŁOWA DZIECKA
–
„Nie dawaj mi obietnic bez pokrycia. Czuję się przeraźliwie stłamszony, kiedy nic z tego nie
wychodzi”(nieuczciwość wobec dziecka).
–
„Nie wyobrażaj sobie, iż przepraszając mnie stracisz autorytet. Za uczciwą grę umiem podziękować
miłością, o której nawet ci się nie śniło”.
ZASADA KONSEKWENCJI
I STANOWCZOŚCI W WYCHOWANIU
Wychowanie wymaga konsekwencji i stanowczości. Wymaga to od rodziców wiele wysiłku, bez nich jednak
trudno w ogóle mówić o wychowaniu.
Konsekwencje muszą być stałe i uczciwe, muszą wynikać z faktów, a nie z tego, jak się czujemy w danej chwili.
Wychowanie konsekwentne to prawidłowość.
Konsekwencja i stanowczość pomagają rodzicom i wychowawcom kształtować wolę dziecka.
Wola- czynnik bardzo ważny, pomagający lub utrudniający realizację naszego człowieczeństwa w różnych
wymiarach życia.
Nad kształtowaniem woli dziecka trzeba pracować konsekwentnie przez cały, długi okres wychowywania go.
SŁOWA DZIECKA
–
„Nie bądź niekonsekwentny. To mnie ogłupia i wtedy tracę całą moją wiarę w ciebie”
–
„Nie bój się stanowczości. Właśnie tego potrzebuję- poczucia bezpieczeństwa”.
–
„Nie chroń mnie przed konsekwencjami- czasami dobrze jest nauczyć się rzeczy bolesnych
i nieprzyjemnych”.
ZASADA WPAJANIA DOBRYCH NAWYKÓW
I NIE BAGATELIZOWANIA NAWYKÓW
ZŁYCH
Nawyki przechodzą w przyzwyczajenia, a przyzwyczajenia to druga natura człowieka. Złe nawyki należy w
dziecku zauważać, nie bagatelizować ich, tłumaczyć dziecku na czym niewłaściwość (zło) polega, stwarzać
szansę i zachęcać do zmiany zachowania i postępowania dziecka.
Nawyki u dzieci kształtujemy naszą wytrwałość.
O posłuszeństwo nie wolno się z dzieckiem targować.
Szczęściu swym dzieci przeszkadza, kto im nadmiernie dogadza.
Od przykładu osobistego rodziców zależy przede wszystkim, jak ukształtuje się w dziecku pierwsze pojęcie:
dobra i zła.
Każde dziecko ma szansę być dobrym dzieckiem, z dobrymi nawykami, ale też może być trudnym dzieckiem ze
złymi nawykami. Wystarczy nie dopilnować zbagatelizować przejawy niewłaściwych zachowań, rozwijające złe
nawyki, nie przyjść w porę z pomocą.
Skłonność do ulegania dziecku- stanowi zwykle przyczynę powstawania u dziecka wielu złych nawyków
np.: wymuszania na rodzicach.
„Bardzo trudno wykorzenić coś, co się już zakorzeniło”.
SŁOWA DZIECKA
–
„Nie lekceważ moich złych nawyków, tłumacząc, że jeszcze jestem mały, że z tego wyrosnę.
Trudno mi będzie z tego wyrosnąć, a najbardziej trudno będzie wtedy tobie!”.
ZASADA PRZYUCZANIA DZIECKA DO
ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA SŁOWA
I CZYNY
Nasze dziecko ma być kiedyś człowiekiem o dojrzałej osobowości, czyli ma być człowiekiem zdolnym do tego,
aby być odpowiedzialnym. Ten zmysł odpowiedzialności należy w dziecku budzić i kształtować w całym
procesie wychowawczym, poczynając od najwcześniejszego dzieciństwa.
Kształtowanie poczucia odpowiedzialności wymaga nie tylko osobistego bycia odpowiedzialnym, ale stwarzania
dziecku takich warunków: fizycznych i psychicznych, które pozwolą mu , bardzo wcześnie włączyć się do
samodzielnego rozwijania poczucia odpowiedzialności.
Kształtowanie poczucia odpowiedzialności dokonuje się przede wszystkim w bezpośrednim działaniu- trzeba
więc zaufać dziecku i dać mu możliwość sprawdzenia się, a jednocześnie niwelować negatywne następstwa.
Aby z rodzinnego domu mógł wyjść człowiek odpowiedzialny, musi on być kochany miłością odpowiedzialną.
Miłość rodzicielska nie może cierpieć na wadę wzroku. Ona musi być i mądra i rozsądna, a głównie
odpowiedzialna.
SŁOWA DZIECKA
- „Mamo, tato!”Świat będzie żądał ode mnie odpowiedzialności. Czy na ten wymóg świata mnie
przygotowałeś?.Jeśli nie to za ten brak świat będzie mnie strofował, a ja ciężko i boleśnie to przypłacę. Myślcie
więc o tym dziś, nie odkładajcie na jutro, bo może być za późno!”.
ZASADA UCZENIA DZIECKA
POKONYWANIA TRUDNOŚCI ŻYCIOWYCH
I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
Wielka sztuka wychowania polega na tym, aby nie tylko myśleć o dziecku, ale żeby myśleć z dzieckiem,
przyzwyczajając je do pokonywania trudności życiowych i rozwiązywania problemów, które napotyka w swoim
życiu. W tym aspekcie bardzo ważne jest przygotowanie dziecka do współpracy z nami rodzicami.
Na problem bądź trudności, przed jaką dziecko stanęło musimy umieć spojrzeć „jego dziecięcymi oczyma”, a z
naszą rodzicielską rozwagą (z powstrzymaniem emocji).
Szczególnie pamiętać musimy o tym, że nie wolno nam rozwiązywać trudności ani problemów za dziecko!
Dziecko nie wolno chronić przed życiem!
Nie wolno usuwać wszelkich przeszkód z jego drogi!
Trzeba nam zawsze doceniać wysiłki dziecka i jego intencje dlatego, że są one warte docenienia i stanowią dla
dziecka doping, zwłaszcza jednak stanowią one wartość wzbogacającą osobowość dziecka.
Dziecko od wczesnego dzieciństwa musi zacząć konstruować swoje życie, a my je w tym wspomagamy.
SŁOWA DZIECKA
–
„Mamo, tato! Pamiętajcie o tym, że się urodziłem z potrzebą uszanowania mojej niepowtarzalnej inności.
Cokolwiek o niej myślicie, to jednak zawsze mnie wspomagajcie”
ZASADA CHRONIENIA DZIECKA PRZED
PRZEŁADOWANIEM RÓŻNEGO TYPU
PODNIETAMI I BODŹCAMI
Dzisiaj dziecko , styka się z realiami życia i świata o wiele wcześniej niż jego rodzice, nie mówiąc już o
pokoleniu dziadków. W kontekście tych realiów- to jest realiów współczesnego świata, brakuje jakoby czasu na
spokojne dorastanie dziecka, na prawdziwe dzieciństwo. A wiemy przecież dobrze o tym, że jednym
podstawowych czynników sprzyjających rozwojowi osoby ludzkiej- jest spokój.
Musimy więc przyjąć do wiadomości, że takie przeładowanie bodźcami i różnego typu podnietami utrudnia
harmonijny rozwój: sfery psychicznej dziecka, jego sfery duchowej, fizycznej, a zwłaszcza sfery emocjonalnej.
Szczególnym jednak niebezpieczeństwem dla naszego dziecka: małego jeszcze, wrażliwego, i „kruchego
psychicznie”, jest nadmiar obrazów i treści informujących o „złu” gdyż niszczy subtelność emocjonalną dziecka.
Relacje: dzieci- media- wychowanie, należy zawsze rozpatrywać w dwóch perspektywach:
-wychowanie dzieci przez media oraz -takiego wychowania dzieci, aby miały odpowiednie podejście do mediów.
Nauczenie dziecka wybiórczego korzystania z mediów, jest ogromnie znaczącym zadaniem wychowawczym
rodziców.
SŁOWA DZIECKA
–
„Mamo, tato! Słyszałem, że: od moralności nikt nie zwalnia, tego kto innych umoralnia, sądzę, iż dotyczy
to także korzystania z mediów”.
ZASADA PRZYGOTOWANIA DZIECKA
PRZEZ WYCHOWANIE DO
SAMODZIELNEGO ŻYCIA
„ Życie człowieka jest jak okręt na burzliwym oceanie, wie z którego portu wyszedł, ale nie wie w którym
stanie”.
Tym portem, z którego wypływa człowiek jest dom rodzinny.
To dom rodzinny w długim okresie wychowania wyposaża człowieka w te podmioty: ducha, umysłu, woli
i charakteru, które później pozwolą mu, na samodzielne życie. To w rodzinnym domu człowiek musi nabrać siły,
okrzepnać,wydorośleć życiowo i odpowiedzialnie aby później „wypłynąć samodzielnie w swoją życiową
podróż”.
Prawidłowością jest aby mądrze wspierać cały, długi proces usamodzielniania się naszego dziecka.
Samodzielność w dziecku można bowiem rozwijać lub przeciwnie – tłumić. A wychowanie- to zachęcanie,
dopingowanie!
Dziecko musi doświadczać konsekwencji wynikających z zachowań pozytywnych, jak i z zachowań
negatywnych.
A człowiek życiowo samodzielny- to także człowiek z nienaganną kulturą.
Wpajając nawyk systematycznej pracy, oddajemy dziecku przysługę na całe życie.
Staramy się również dać dziecku do zrozumienia, że dostrzegamy jego wysiłek, jego dobre intencje i zamiary
oraz to, co zrobiło dobrze.
Samodzielność musi się splatać z kulturalnym, uczciwym i odpowiedzialnym zachowaniem wobec innych.
Wychowanie- to ten trud i wysiłek rodzicielski- to rusztowanie, które kiedyś trzeba będzie usunąć, ono
odpadnie, a zostanie- kształt człowieka.
Wychowanie opiera się na wzorach osobowych, bezpośrednim przykładzie, tradycji rodzinnej, cieple
rodzinnego domu, na odpowiedzialności, przyjaźni, a zwłaszcza na miłości