Autorski program nauczania techniki w klasie 5 i 6 w - sp4
Transkrypt
Autorski program nauczania techniki w klasie 5 i 6 w - sp4
Autorski program nauczania techniki w klasie V i VI w Szkole Podstawowej nr 4 w Tarnobrzegu Autor: Barbara Reczek SPIS TREŚCI Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Szczegółowe cele kształcenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Materiał nauczania związany z celami kształcenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Procedury osiągania celów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . 12 Opis złożonych osiągnięć ucznia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Kryteria oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Ewaluacja programu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 2 WSTĘP Przedstawiony program nauczania techniki w szkole podstawowej w klasach V – VI zawiera szczegółowe cele wychowawcze i edukacyjne oraz proponowany zakres materiału nauczania. Program obejmuje różne działy techniki oraz wychowanie komunikacyjne. Przeznaczony jest do realizacji w klasie piątej i szóstej szkoły podstawowej, po jednej godzinie tygodniowo. Program jest kontynuacją i rozwinięciem zagadnień zgodnych z podstawą programową, realizowanych w klasie czwartej, w wymiarze dwóch godzin tygodniowo. Dostosowany jest do realnych warunków szkolnych, wyposażenia pracowni oraz posiadanych środków dydaktycznych. O kolejności realizacji poszczególnych zagadnień może decydować układ logiczny lub występujące okoliczności. W procesie nauczania przewidziano stopniowanie trudności oraz korelację między przedmiotami. 3 1. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA Celem kształcenia ucznia na drugim etapie edukacyjnym na przedmiocie technika jest zdobycie przez niego praktycznych umiejętności w oparciu o nabytą wiedzę i zdolność jej przetwarzania. Podstawowe wiadomości Uczeń: zna nazwy i pojęcia techniczne, rozróżnia rodzaje materiałów, z których powstają dobra materialne, posiada wiedzę na temat właściwości i zastosowania materiałów naturalnych, wie, jakie są zasady otrzymywania karty rowerowej, rozróżnia czynniki szkodliwe i zagrożenia, odczytuje informacje i etykiety znajdujące się na urządzeniach i innych przedmiotach, posiada wiedzę na temat sposobów oszczędzania wody i energii, zna sposoby wykorzystania energii elektrycznej, podaje informacje dotyczące historii i rozwoju techniki, posiada podstawowe informacje na temat techniki i terminologii związanej z przedmiotem, zna budowę i funkcje maszyn. Przetwarzanie informacji Uczeń: rozwiązuje zadania teoretyczne i praktyczne z zakresu ruchu drogowego, wykazuje twórcze myślenie w opisie i analizie świata technicznego, analizuje myśli techniczne, które wpłynęły na postęp cywilizacji, potrafi rozwijać i poszerzać wcześniej zdobytą wiedzę, rozpoznaje czynniki szkodliwe i zagrożenia, a także przewiduje ich skutki, podaje rozwiązania konstrukcyjne i technologiczne, wskazując różnice między nimi, jak również ocenia ich zastosowanie, potrafi samodzielnie dotrzeć do informacji zawartych w książkach, podręcznikach, encyklopediach i mediach, poszukuje oryginalnych rozwiązań technicznych, rozwija w sobie potrzebę zachowań proekologicznych, rozumie zalety stosowania tworzyw sztucznych, 4 zdaje sobie sprawę z korzyści i zagrożeń, wynikających ze stosowania nowoczesnych technologii; umie wyciągnąć wnioski, czy możliwe jest życie bez nich, dokonuje samooceny i ocenia działania swoich rówieśników pod względem prawidłowości i efektów, konstruuje wypowiedzi na temat techniki, posługując się właściwą terminologią. Praktyczne umiejętności Uczeń: świadomie i czynnie uczestniczy w życiu społecznym, porusza się w przestrzeni publicznej, jako jej uczestnik, okazuje szacunek i potrafi pomóc innym ludziom, zdaje egzamin i otrzymuje kartę rowerową, kieruje się zasadami BHP i umie je zastosować w określonych sytuacjach, dba o środowisko naturalne i swoje otoczenie, wykazując do nich należyty szacunek, rozwija i poszerza nabyte wcześniej umiejętności, wykazuje się umiejętnościami pracy zespołowej i indywidualnej, korzysta z narzędzi, dbając o bezpieczeństwo własne i innych, umie poradzić sobie ze złożeniem reklamacji, w realizacji projektów stosuje artystyczne środki wyrazu, podejmuje świadome działania na rzecz ochrony środowiska; przeprowadza między innymi akcję recyklingową, opracowuje własne regulaminy i instrukcje, stosując się do ogólnie przyjętych zasad; przygotowuje różnorodne projekty, w zakresie zagadnień technicznych, w oparciu o zdobytą wiedzę, posługuje się pismem i rysunkiem technicznym, wykonuje ćwiczenia praktyczne z wykorzystaniem papieru, drewna, tkanin, metali oraz gliny, samodzielnie organizuje swój warsztat pracy, umiejętnie wykorzystuje nabyte wiadomości w życiu codziennym. 5 2. MATERIAŁ NAUCZANIA ZWIĄZANY Z CELAMI KSZTAŁCENIA Zakres materiału Cele szczegółowe 1. Świat techniki dawniej i obecnie. Znaczenie wynalazku różnych narzędzi, które są prototypami współczesnych urządzeń technicznych. Pozytywne i negatywne działanie techniki, jej wpływ na życie człowieka oraz na środowisko naturalne. Wymagania wynikające z rozwoju techniki w stosunku do jej odbiorców – umiejętność posługiwania się rożnymi urządzeniami technicznymi w otoczeniu człowieka (w domu, szkole, pracy, środkach komunikacji). Zawody związane i niezwiązane z techniką. Ocenianie własnych predyspozycji do wykonywania w przyszłości określonej grupy zawodów. Uczeń interpretuje rozwój techniki i jej wpływ na życie ludzi i środowisko naturalne, na wykonywanie pracy w różnych zawodach i przygotowanie się ludzi do podejmowania w przyszłości pracy w dwóch lub więcej zawodach (zmiana zawodu). 2. Obserwacja procesu produkcyjnego w najbliższej okolicy. Rożne przyczyny zanieczyszczeń powietrza, np. spalinami, lub inne przykłady szkodliwego działania na środowisko naturalne w najbliższym otoczeniu. Segregowanie odpadów. Ocenianie zanieczyszczeń w najbliższej okolicy. Przygotowanie projektów reklamujących segregację odpadów, wykonanie gazetki lub prac na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Uczeń interpretuje zanieczyszczenia powietrza mające wpływ na pogorszenie jakości gleby, wód i stanu lasów. Ocenia zanieczyszczenie własnego środowiska naturalnego, zwalcza i naprawia skutki degradującej działalności. Przestrzega zasad kulturalnego i ekologicznego zachowania się w domu, w szkole, na placach zabaw, terenach zielonych, boiskach, w lesie, w górach i nad wodą. 3. Historia materiału piśmiennego, ochrona lasów oraz oszczędzanie papieru. Produkcja papieru sposobem domowym (z makulatury) jako przykład recyklingu – przetwarzania odpadów. Projektowanie i wykonanie kartek okolicznościowych oraz rożnych elementów dekoracyjnych i użytkowych z materiałów papierniczych. Uczeń objaśnia, co to jest recykling, segreguje odpady, wiedząc, że można ich użyć do produkcji rożnych materiałów i wyrobów. Rozróżnia podstawowe składniki potrzebne do produkcji papieru. Rozumie znaczenie oszczędzania papieru i wiąże to z ochrona środowiska, a szczególnie lasu. Lp. 6 Zakres materiału Cele szczegółowe 4. Podstawowe gatunki drewna – rozróżnianie. Materiały drewnopochodne. Podstawowe operacje przy obróbce drewna: trasowanie, przerzynanie piła, wiercenie otworów, wyrównanie, wygładzanie oraz uszlachetnianie powierzchni, np. bejcowanie. Projektowanie i wykonanie wyrobów z drewna oraz materiałów drewnopochodnych. Uczeń rozróżnia podstawowe gatunki drewna, jego właściwości i przeznaczenie. Rozróżnia materiały drewnopochodne i podstawowe operacje przy obróbce drewna. Potrafi wykonać te operacje przy użyciu odpowiednio dobranych narzędzi. 5. Sposoby porozumiewania się w środowisku technicznym za pomocą znormalizowanych znaków i symboli, rysunków oraz dokumentacji technicznych. Wymiarowanie prostych przedmiotów płaskich i przestrzennych, rysowanie brył w trzech rzutach prostokątnych. Rysowanie rozwinięć brył. Pojęcie rysunku złożeniowego. Uczeń interpretuje podstawowe zasady wymiarowania elementarnych rysunków technicznych, odczytuje podstawowe informacje na rysunku, wykonuje rysunek w rzutach prostokątnych, rysuje rozwinięcia brył i projektuje naddatki umożliwiające sklejenie narysowanych brył po ich wycięciu z arkusza kartonu. Rozróżnia części w rysunku złożeniowym, np. części w rys. złożeniowym roweru albo zaprojektowanego przez siebie wyrobu z drewna lub innych materiałów. 6. Materiały ceramiczne, szkło, metale, tworzywa sztuczne – występowanie i zastosowanie w życiu codziennym. Projektowanie rożnych wyrobów z wykorzystaniem gotowych elementów (np. gwoździ, wkrętów i innych), opisywanie procesu technologicznego. Opracowywanie reklamy wyrobu. Oznaczenia i właściwości wybranych tworzyw sztucznych. Projektowanie i wykonanie wyrobów z zastosowaniem różnych materiałów. Uczeń projektuje sam lub w zespole wyroby z wykorzystaniem różnych materiałów, przeznaczone dla własnych potrzeb, dla domu, szkoły lub środowiska naturalnego. Ocenia przydatność projektu, dobiera materiały. Wykonuje podstawowe rysunki techniczne. Potrafi reklamować swój wyrób. Rozróżnia materiały, z których wykonane są rożne przedmioty znajdujące się w jego otoczeniu, np. tworzywa sztuczne, ceramikę, szkło, metale. 7. Realizacja praktycznych zadań technicznych według ustalonego planu pracy i zgodnie z zasadami BHP. Bezpieczne posługiwanie się narzędziami, materiałami, środkami pomocniczymi. Uczeń organizuje swoje stanowisko (miejsce pracy), dobiera narzędzia do obróbki ręcznej i pracuje zgodnie z dokumentacja techniczna oraz zasadami BHP. Utrzymuje w należytym porządku swoje miejsce pracy, dba o narzędzia, oszczędza materiały. Lp. 7 Zakres materiału Cele szczegółowe 8. Włókna naturalne i sztuczne (surowiec, materiał, półfabrykat, wyrób gotowy). Dokonywanie pomiarów sylwetki. Normalizacja rozmiarów odzieży. Czytanie informacji o rozmiarach odzieży na metkach i etykietkach wyrobów gotowych. Uczeń rozróżnia włókna naturalne i otrzymywane chemicznie, a także powstałe z ich przędzy tkaniny i dzianiny. Potrafi odczytać i wykorzystać w praktyce informacje znajdujące się na metkach i etykietach produkowanej odzieży. Odczytuje informacje dotyczące pochodzenia włókien i wybiera te, które są korzystniejsze dla zdrowia. Odczytuje informacje dotyczące rozmiarów odzieży. Dokonuje pomiarów sylwetki (obwody i długości), dobiera odpowiedni rozmiar odzieży dla własnych wymiarów. 9. Interpretacja informacji znajdujących się na metkach i etykietkach dotyczących konserwacji odzieży. Sposoby ekologicznego stosowania środków do prania. Zorganizowanie wystawy lub wykonanie gazetki dotyczącej ekologicznych środków piorących i czyszczących do zastosowania w gospodarstwie domowym. Uczeń interpretuje podstawowe symbole graficzne dotyczące konserwacji odzieży i stosuje je w praktyce. Dobiera właściwe sposoby prania i czyszczenia odzieży, dobiera odpowiednie środki piorące i czyszczące odzież. Odczytuje zapisane na opakowaniu tych środków informacje o ich przeznaczeniu, stosowaniu oraz bezpieczeństwie dla środowiska naturalnego. Stosuje środki bezpieczne dla środowiska naturalnego. Organizuje wystawę pustych opakowań po środkach piorących i czyszczących do zastosowania w gospodarstwie domowym dla innych uczniów. 10. Podstawowe rodzaje ściegów (zwykłe i ozdobne). Projektowanie i szycie np. buta na mikołajkowe prezenty, pokrowców, maskotek, przytulanek, chust, potrzebnych np. do przechowywania igieł, szpilek i przyborów do pisania, serwetek, kamizelek, opakowań. Uczeń rozróżnia ściegi zwykłe i ozdobne. Potrafi je zastosować, szyjąc zaprojektowane wyroby. Posługuje się podstawowymi przyborami i narzędziami w sposób bezpieczny i zgodny z zasadami BHP 11. Projektowanie odzieży dla siebie, np. kostiumu na zabawę karnawałową, przedstawienie szkolne, na wakacje itp. Obliczanie ilości materiału (oszczędność materiału), realizacja pomysłów z wykorzystaniem rożnych materiałów przewidzianych w projekcie lub z materiałów zastępczych. Uczeń projektuje stroje dla siebie lub postaci z literatury. Dobiera odpowiedni rodzaj tkaniny, oblicza ilość potrzebnego materiału. Ocenia swoje możliwości twórcze w zakresie projektowania odzieży oraz możliwości wykonawcze. Prezentuje innym swoje pomysły (pokaz mody). Lp. 8 Lp. Zakres materiału Cele szczegółowe 12. Najważniejsze instalacje w budynkach mieszkalnych oraz w budynku szkolnym. Montaż podstawowych obwodów elektrycznych przeprowadzamy przy zasilaniu bateryjnym 6 [V], 9 [V] lub 12 [V] według instrukcji i zasad BHP. Uczeń odróżnia podstawowe instalacje w budynku mieszkalnym i szkolnym. Stosuje zasady bezpiecznego korzystania z tych instalacji, zwłaszcza instalacji elektrycznej i gazowej. Zna podstawowe obwody elektryczne. Posługuje się miernikiem uniwersalnym. 13. Odczytywanie stanu liczników ciepła, wody, gazu, prądu i ocenianie stanu zużycia, sporządzanie rachunku ekonomicznego. Oszczędzanie wody, ciepła, gazu, prądu w celu ochrony środowiska naturalnego. Odczytuje wskazania liczników zużycia wody, gazu, energii elektrycznej. Ocenia, czy wysokość zużycia jest w granicach normy lub jest zbyt wysoka. Oszczędza energię, aby zwiększyć budżet rodzinny oraz chronić środowisko naturalne. 14. Wybrane urządzenia gospodarstwa domowego, czytanie instrukcji obsługi, bezpieczne korzystanie z urządzeń zgodnie z ich przeznaczeniem. Korzysta z urządzeń elektrycznych w gospodarstwie domowym zgodnie z zasadami BHP. Interpretuje informacje zawarte w instrukcji obsługi. Korzysta z robota kuchennego, kuchenki mikrofalowej, lodówki, pralki automatycznej, żelazka, odkurzacza, stosując środki ostrożności zawarte w instrukcji. 15. Projektowanie wyposażenia pomieszczeń Uczeń projektuje kącik jadalny oraz (kuchnia, pokój do nauki lub inne). wyposażenie kuchni. Ocenia dobre i słabe strony projektu. Projektuje pokój lub miejsce do nauki, uwzględniając właściwe oświetlenie. 16. Witaminy i ich wpływ na organizm człowieka. Współczesny model żywienia zdrowego człowieka („Piramida zdrowego żywienia”). Przetwory domowe na zimę (fazy przygotowania np. konfitur, kompotów, suszonych grzybów). Sprawdzanie daty ważności produktów, czytanie informacji o produkcie z etykietek. Projektowanie uroczystości rodzinnych i innych. Projektowanie rożnych potraw i ich wykonywanie. Uwzględnienie wartości odżywczych, zawartości składników odżywczych, witamin i innych elementów. Dobieranie odpowiednich produktów. Uczeń rozróżnia składniki odżywcze produktów spożywczych oraz witaminy rozpuszczalne w wodzie i tłuszczach. Rozumie ich wpływ na funkcjonowanie organizmu człowieka. Dobiera produkty spożywcze do przygotowania wybranych potraw; uwzględnia wartości odżywcze, zawartość witamin i innych składników. Stosuje współczesny model prawidłowego żywienia zdrowego człowieka („Piramida zdrowego żywienia”). Przygotowuje śniadanie, prosty obiad i kolację. Wykonuje domowe przetwory metoda pasteryzacji, suszenia i kiszenia. 9 Zakres materiału Cele szczegółowe Wyliczanie kosztów wykonanych potraw. Obliczanie kosztów utrzymania rodziny. Wyliczanie kosztów przyjęcia. Obliczanie wydatków w budżecie rodziny. Opisywanie lub wykonywanie niektórych potraw swojego regionu i ich ocena. Potrafi właściwie zapraszać gości. Projektuje przyjęcie rodzinne lub inne, nakrywa do stołu. Wylicza koszty posiłków oraz wydatki w budżecie domowym. Właściwie przechowuje produkty w lodówko – zamrażarce. Rozróżnia potrawy swojego regionu. Korzysta z rad specjalistów od żywienia. Ocenia prawidłowość własnego sposobu odżywiania się. 17. Uczeń w ruchu drogowym jako pieszy, pasażer, rowerzysta. Rower jako urządzenie techniczne. Mechanizm przenoszenia napędu w rowerze. Czytanie instrukcji obsługi roweru i korzystanie z informacji w niej zawartych. Właściwa eksploatacja i konserwacja roweru. Podstawowe wiadomości z zakresu ruchu drogowego konieczne do uzyskania karty rowerowej. Korzystanie z metra, schodów ruchomych, przejść podziemnych, kładek nad ulica, windy i innych zgodnie z zasadami ruchu drogowego i BHP. Uczeń wyjaśnia i interpretuje znaczenie znaków drogowych, ocenia sytuacje na drodze, określa, na czym polega bezpieczne zachowanie się w ruchu drogowym, właściwie reaguje na sygnały drogowe, stosuje się do zasad zawartych w przepisach ustawy o ruchu drogowym. Wskazuje podstawowe wymogi do uzyskania karty rowerowej. Konserwuje, dokonuje drobnych napraw, regulacji mechanizmów roweru, dba o jego wyposażenie. Jeździ na rowerze w sposób kulturalny i zgodny z zasadami ruchu drogowego. Stosuje podstawowe manewry (włączania się do ruchu, wyprzedzania, wymijania i omijania, zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu, skrętu w lewo lub w prawo). Rozstrzyga pierwszeństwo przejazdu na skrzyżowaniach. Podejmuje właściwe decyzje jako rowerzysta w ruchu drogowym. Wyjaśnia zależności między prędkością pojazdu, warunkami drogowymi a droga hamowania. 18. Różne środki komunikacji. Zagrożenia w ruchu komunikacyjnym. Udział ucznia w ruchu drogowym jako rowerzysty, pasażera i pieszego. Planowanie wycieczek pieszych i rowerowych. Przygotowanie do wycieczki. Interpretacja rożnych rozkładów jazdy oraz głosowej informacji komunikacyjnej, np. na stacji kolejowej, autobusowej, stacji metra. Przygotowanie do wycieczki, rysowanie trasy wycieczki, dokładne analizowanie trasy, zaznaczenie miejsc niebezpiecznych, unikanie zagrożeń. Szukanie najlepszych połączeń komunikacyjnych do wybranego Planuje bezpieczną trasę wycieczki pieszej lub rowerowej. Interpretuje rozkłady jazdy, przemieszcza się środkami komunikacji, korzysta z kasowników, interpretuje informacje komunikacyjne. Opisuje trasę i środki komunikacji do wybranego miejsca. Przestrzega zasad turystyki górskiej, rozumie znaczenie znaków stosowanych w turystyce górskiej. Interpretuje znaki szlaków rowerowych. Rozróżnia zagrożenia i potrafi zachować środki ostrożności w czasie pobytu na wsi. Lp. 10 Zakres materiału Cele szczegółowe miejsca. Analiza znaków stosowanych w turystyce górskiej, bezpieczeństwo w czasie wycieczek. Znaki szlaków rowerowych. Bezpieczne zachowanie się w czasie pobytu w zmechanizowanym gospodarstwie rolnym, ostrzeganie innych przed zbliżaniem się do pracujących maszyn rolniczych. Utrzymuje odległość od pracujących maszyn rolniczych ze względu na niebezpieczeństwo wypadku i przestrzega innych przed niebezpieczeństwem. 19. Zasady bezpiecznego zachowania się i przestrzegania odpowiednich znaków znajdujących się na placach zabaw, polach namiotowych, kąpieliskach, stadionach, terenach zielonych, w czasie zimy na ślizgawkach i innych miejscach. Interpretuje podstawowe zasady korzystania z placów zabaw, kąpielisk, a także pól namiotowych. Objaśnia znaczenie znaków znajdujących się w takich miejscach, regulaminy, ostrzeżenia, których bezwzględnie przestrzega. Wybiera odpowiednie miejsce na obozowisko, uzasadnia swój wybór. 20. Wypadek drogowy. Pierwsza pomoc ofiarom wypadku. Służby ratownicze, wezwanie do wypadku. Wyposażenie apteczki pierwszej pomocy. Rozpoznaje wypadek drogowy i potrafi zabezpieczyć jego miejsce oraz wezwać pomoc. Opatruje skaleczenia i obtarcia naskórka. Dobiera elementy wyposażenia apteczki. Lp. 11 3. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW Zamierzone cele nauczyciel może osiągać poprzez: tworzenie bezpiecznego i profesjonalnego stanowiska pracy w odpowiednio przygotowanej i wyposażonej sali, w której odbywają się zajęcia; zapewnienie uczniowi wsparcia i dobrej atmosfery, stosowanie różnych metod, ułatwiających przyswajanie wiedzy: wykład, wyjaśnienie, indywidualne wypowiedzi, debata, dyskusja, quiz, pokaz, prezentacja, zadania kierowane do uczniów, np.: praca z tekstem, praca ze schematem, projekt, „rozsypanka wyrazowa”, ćwiczenia, korzystanie z takich środków dydaktycznych, jak: podręcznik, karta pracy, ilustracje, schematy, szablony, znaki, prezentacje multimedialne, plakaty itd., inspirowanie ucznia poprzez zadania o charakterze praktycznym; stosowanie zdobytej wiedzy w praktyce, zachęcanie do samodzielnej pracy i poszukiwania własnych rozwiązań, wskazanie sposobów wyszukiwania informacji, kształtowanie umiejętności dokonywania analizy i wyciągania wniosków, motywowanie do szukania własnych metod konstrukcyjnych, wykorzystywanie różnych nośników multimedialnych, wyrabianie odpowiednich nawyków w celu ochrony środowiska oraz zapewnieniu sobie i innym bezpieczeństwa, inspirowanie do zdobywania wiedzy na temat nowinek technicznych, pobudzanie kreatywności indywidualizmu poprzez zachęcanie do podejmowania własnych przedsięwzięć, odkrywanie zasobów natury i poznawanie ich zastosowania, odnoszenie treści do innych przedmiotów, samodzielne lub zespołowe wykonywanie zadań. 12 4. OPIS ZŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA Ocena osiągnięć uczniów to ważny element procesu kształcenia. W celu ustalenia aktualnego stanu wiedzy ucznia i posiadanych przez niego umiejętności, nauczyciel powinien gromadzić informacje i opisywać osiągnięcia edukacyjne. Cały proces oceniania musi opierać się o odpowiednie kryteria, takie jak: środowisko społeczno-kulturowe, charakter i specyfikę szkoły oraz możliwości uczniów. Charakter diagnostyczno - weryfikacyjny oceny pozwala na sprawdzenie poziomu wiedzy i umiejętności ucznia, a także na porównywanie jego osiągnięć. Ocena ma także cel informacyjny, dzięki któremu można wskazać poziom wiedzy i umiejętności zarówno uczniowi, jak i jego rodzicom. Systematyczność oceniania daje możliwość wychwycenia braków lub postępów dziecka. Dzięki temu uczeń jest w stanie dokonać samooceny. Ocenianie powinno być elementem systemu motywowania poprzez zachęcanie, inspirowanie i mobilizowanie do działania. Wymagania na oceny powinny być oparte na wewnątrzszkolnym systemie oceniania i podane do wiadomości uczniów oraz rodziców na początku roku szkolnego. Przy ich ustalaniu nauczyciel musi dostosować je do pracy z uczniem słabym, przeciętnym, zdolnym i wybitnym. Specyfika oceny z techniki polega na braniu pod uwagę przede wszystkim wysiłku wkładanego przez ucznia w swoje obowiązki. Istotę stanowią znajomość podstawowych pojęć technicznych, wiedza o otaczającym świecie oraz umiejętność jej wykorzystania w praktyce. Większe znaczenie ma wkład pracy i pomysłowość ucznia niż ich efekt. W związku z powyższym w procesie oceniania należy uwzględnić: zaangażowanie ucznia, jego samodzielność, a także umiejętność pracy w grupie, rozwój intelektualny, własną twórczość, postępy w nauce. W zakresie wiedzy teoretycznej ocenie podlega: wypowiedź ustna – indywidualne wypowiedzi, odpowiedzi na pytania, dyskusja, debata, quiz, wypowiedź pisemna – opis, karta pracy, sprawdzian, „rozsypanka wyrazowa”, krzyżówka, inne ćwiczenia. 13 W zakresie umiejętności praktycznych ocenie podlega: rozwiązywanie zadań, tworzenie prac technicznych: schemat, plakat, makieta, projekt, staranne wykonywanie prac, zastosowanie własnych rozwiązań i współudział przy realizacji zadań grupowych, udział w przedsięwzięciach na rzecz klasy i szkoły: akcje propagujące bezpieczeństwo i ochronę środowiska, twórcze zaangażowanie w wykonywanie przydzielonych zadań. 14 5. KRYTERIA OCENY W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulowania wymagań. To znaczy, że ocenę wyższą może otrzymać uczeń, który spełnia wszystkie wymagania przypisane ocenom niższym. Kryteria oceny oparte na przedmiotowym systemie oceniania: Ocena niedostateczna Uczeń: nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą, nie wykonuje poleceń nauczyciela, odmawia wykonywania zadań, ma lekceważący stosunek do przedmiotu, jest stale nieprzygotowany do zajęć, uzyskuje oceny niedostateczne, nie wykazuje chęci poprawy. Ocena dopuszczająca Uczeń: opanował wymagania konieczne, czyli podstawowe treści, stanowiące bazę do dalszego kształcenia, jest często nieprzygotowany do lekcji, wykazuje małe zainteresowanie przedmiotem, rzadko wykonuje ćwiczenia i polecenia, operuje wyłącznie podstawowymi pojęciami technicznymi, wykazuje małą chęć poprawy, przykłada niedużą wagę do wykonywania zadań praktycznych, często nie odrabia prac domowych, wszelkie prace wykonuje przy pomocy nauczyciela. Ocena dostateczna Uczeń: opanował wymagania podstawowe, czyli przystępne i najbardziej uniwersalne treści, niezbędne na danym etapie kształcenia, jest rzadko nieprzygotowany do lekcji, 15 wykazuje się chęcią zdobywania wiedzy, ale posiada niepełne wiadomości zakresu objętego programem, posiada małą zdolność analizy i jest rzadko aktywny, poprawnie wykonuje ćwiczenia i polecenia nauczyciela, w miarę swoich możliwości przykłada się do wykonywania powierzonych zadań, stara się odrabiać prace domowe, operuje pojęciami technicznymi, przykłada wagę do zadań praktycznych i wykonuje je samodzielnie, w niektórych sytuacjach korzysta z pomocy nauczyciela. Ocena dobra Uczeń: opanował treści umiarkowanie przystępne i spełnia wymagania rozszerzające, stosuje wiedzę w sytuacjach inspirowanych przez nauczyciela, wykazuje chęć działania i aktywnie realizuje zadania, jest zawsze przygotowany do zajęć, swobodnie posługuje się terminologią techniczną, starannie wykonuje zadane prace i ćwiczenia, zawsze odrabia prace domowe, czasem uczestniczy w zorganizowanych projektach i przedsięwzięciach, posiada zdolność analizowania problemów technicznych, przejawia chęć zdobywania wiedzy, tylko w sytuacjach problemowych korzysta z pomocy nauczyciela, umie współpracować w grupie. Ocena bardzo dobra Uczeń: spełnia wymagania dopełniające, czyli opanował treści trudne, złożone i nietypowe, wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce, biegle posługuje się terminologią techniczną, samodzielnie pogłębia swoją wiedzę, przejawia duże zainteresowanie przedmiotem, aktywnie realizuje powierzone mu zadania, chętnie uczestniczy w organizowanych projektach i przedsięwzięciach, ze szczególną dbałością wykonuje ćwiczenia, posiada zdolność analizy problemów technicznych i umie wyciągać wnioski, 16 wykazuje się postawą twórczą, umie kierować pracą grupy, przejawia zainteresowanie niektórymi formami pozalekcyjnymi. Ocena celująca Uczeń: posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza podstawę programową, bierze udział w konkursach, umie rozwiązywać nietypowe problemy, formułuje własne poglądy. 6. EWALUACJA PROGRAMU Cel ewaluacji: Sprawdzenie skuteczności metod i form pracy z uczniami, doboru treści programu. Lepsze i bardziej skuteczne planowanie pracy. Przedmiotem ewaluacji będzie: osiąganie celów edukacyjnych, skuteczność metod i form aktywności, przyrost wiedzy, kształtowanie umiejętności i postaw. Sposoby ewaluacji: obserwacja uczniów na zajęciach, samoocena nauczyciela, ankieta wśród uczniów. 17